| المص (آيت : 1) |
|
المص. |
| كِتٰبٌ أُنزِلَ إِلَيكَ فَلا يَكُن فى صَدرِكَ حَرَجٌ مِنهُ لِتُنذِرَ بِهِ وَذِكرىٰ لِلمُؤمِنينَ (آيت : 2) |
|
هي هڪ ڪتاب آهي جو توڏي نازل ڪيو ويو آهي پوءِ تنهنجي سيني ۾ ان (کي ماڻهن تائين پهچائڻ) جي ڪري ڪجهه به تنگي نه اچڻ گهرجي هن لاءِ ته تون ان سان (ماڻهن کي) ڊيڄارين ۽ ايمان وارن لاءِ نصيحت هجي. |
| اتَّبِعوا ما أُنزِلَ إِلَيكُم مِن رَبِّكُم وَلا تَتَّبِعوا مِن دونِهِ أَولِياءَ قَليلًا ما تَذَكَّرونَ (آيت : 3) |
|
جيڪي اوهان ڏي اوهان جي پاليندڙ جي طرفان لاٿو ويو آهي تنهن تي هلو ۽ اُن (الله) کان سواءِ ٻين دوستن جي پٺيان نه هلو.اوهين بلڪل ٿورو ڌيان ڪريو ٿا. |
| وَكَم مِن قَريَةٍ أَهلَكنٰها فَجاءَها بَأسُنا بَيٰتًا أَو هُم قائِلونَ (آيت : 4) |
|
۽ ڪيترا ڳوٺ آهن جن کي اسان برباد ڪيو آهي پوءِ اسان جو عذاب مٿن (ياته) راتو رات آيو يا اهي ٻن پهرن جي ننڊ ۾ هئا. |
| فَما كانَ دَعوىٰهُم إِذ جاءَهُم بَأسُنا إِلّا أَن قالوا إِنّا كُنّا ظٰلِمينَ (آيت : 5) |
|
پوءِ جڏهن اسان جو عذاب مٿن آيو تڏهن سندن فرياد هن چوڻ کانسواءِ ٻيو نه هو ته بيشڪ اسين ظالم هئاسون. |
| فَلَنَسـَٔلَنَّ الَّذينَ أُرسِلَ إِلَيهِم وَلَنَسـَٔلَنَّ المُرسَلينَ (آيت : 6) |
|
پوءِ جن ڏي رسولن کي موڪليو ويو تن کان ضرور پڇنداسون ۽ رسولن کان به ضرور پڇنداسون. |
| فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيهِم بِعِلمٍ وَما كُنّا غائِبينَ (آيت : 7) |
|
پوءِ اسين کين ثابتيءَ سان ٻڌائينداسون. ۽ اسين پري نه هئاسون. |
| وَالوَزنُ يَومَئِذٍ الحَقُّ فَمَن ثَقُلَت مَوٰزينُهُ فَأُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 8) |
|
۽ ان ڏينهن (عملن جي) تور انصاف سان ٿيندي. پوءِ جن جا (چڱا) عمل ڳرا ٿيندا، سي ئي ڪامياب آهن. |
| وَمَن خَفَّت مَوٰزينُهُ فَأُولٰئِكَ الَّذينَ خَسِروا أَنفُسَهُم بِما كانوا بِـٔايٰتِنا يَظلِمونَ (آيت : 9) |
|
۽ جن جا (چڱا) عمل هلڪا ٿيندا سي اهي آهن جن پاڻهين پاڻ کي نقصان ۾ وڌو آهي، هن ڪري جو اُهي اسان جي آيتن جو انڪار پيا ڪن. |
| وَلَقَد مَكَّنّٰكُم فِى الأَرضِ وَجَعَلنا لَكُم فيها مَعٰيِشَ قَليلًا ما تَشكُرونَ (آيت : 10) |
|
۽ بيشڪ اسان اوهان کي زمين ۾ طاقت ڏني ۽ اوهان لاءِ ان ۾ گذران جو سامان پيدا ڪيوسون. اوهين بلڪل ٿورو شڪر ڪريو ٿا. |
| وَلَقَد خَلَقنٰكُم ثُمَّ صَوَّرنٰكُم ثُمَّ قُلنا لِلمَلٰئِكَةِ اسجُدوا لِءادَمَ فَسَجَدوا إِلّا إِبليسَ لَم يَكُن مِنَ السّٰجِدينَ (آيت : 11) |
|
۽ بيشڪ اسان اوهان کي پيدا ڪيو وري اوهان جي شڪل ٺاهي سون وري ملائڪن کي چيوسون ته آدم کي سجدو ڪريو ! پوءِ انهن سجدو ڪيو سواءِ ابليس جي. هو (ابليس) سجدي ڪندڙن مان نه ٿيو. |
| قالَ ما مَنَعَكَ أَلّا تَسجُدَ إِذ أَمَرتُكَ قالَ أَنا۠ خَيرٌ مِنهُ خَلَقتَنى مِن نارٍ وَخَلَقتَهُ مِن طينٍ (آيت : 12) |
|
الله (ابليس کي) فرمايو ته توکي ڪهڙي ڳالهه سجدي ڪرڻ کان روڪيو آهي جڏهن آءُ توکي (ان جو) حڪم ڪري چڪو آهيان؟ابليس چيو ته آءُ ان کان چڱو آهيان. تو مون کي باهه مان پيدا ڪيو آهي ۽ ان کي مٽيءَ مان پيدا ڪيو اٿئي. |
| قالَ فَاهبِط مِنها فَما يَكونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فيها فَاخرُج إِنَّكَ مِنَ الصّٰغِرينَ (آيت : 13) |
|
الله فرمايو ته تون ان (جنت) مان هيٺ لهي وڃ جو توکي ان ۾ وڏائي ڪرڻ جو حق نه آهي پوءِ ٻاهر نڪر ! ڇو ته تون خوار ٿيلن مان آهين. |
| قالَ أَنظِرنى إِلىٰ يَومِ يُبعَثونَ (آيت : 14) |
|
ابليس چيو ته جنهن ڏينهن کين جيئرو ڪري اٿاريو ويندو تنهن ڏينهن تائين مون کي مهلت ڏي. |
| قالَ إِنَّكَ مِنَ المُنظَرينَ (آيت : 15) |
|
الله فرمايو ته تون مهلت ڏنلن مان آهين. |
| قالَ فَبِما أَغوَيتَنى لَأَقعُدَنَّ لَهُم صِرٰطَكَ المُستَقيمَ (آيت : 16) |
|
ابليس چيو ته تون جو مون کي گمراهه ڪيو آهي تنهن ڪري آءُ به ضرور ماڻهن لاءِ تنهنجي سڌي رستي تي ويهندس. |
| ثُمَّ لَءاتِيَنَّهُم مِن بَينِ أَيديهِم وَمِن خَلفِهِم وَعَن أَيمٰنِهِم وَعَن شَمائِلِهِم وَلا تَجِدُ أَكثَرَهُم شٰكِرينَ (آيت : 17) |
|
پوءِ سندن اڳيان ۽ سندن پويان ۽ سندن سڄي پاسي کان ۽ سندن کٻي پاسي کان ضرور وٽن ايندس. ۽ تون انهن مان گهڻن کي شڪر گذار نه ڏسندين. |
| قالَ اخرُج مِنها مَذءومًا مَدحورًا لَمَن تَبِعَكَ مِنهُم لَأَملَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكُم أَجمَعينَ (آيت : 18) |
|
الله فرمايو ته تون هتان تڙيل ۽ ڌڪاريل ٿي نڪري وڃ. جيڪو به انهن (انسانن) مان تنهنجي پٺيان هلندو ته آءُ اوهان سڀني مان دوزخ کي ضرور ڀريندس. |
| وَيٰـٔادَمُ اسكُن أَنتَ وَزَوجُكَ الجَنَّةَ فَكُلا مِن حَيثُ شِئتُما وَلا تَقرَبا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكونا مِنَ الظّٰلِمينَ (آيت : 19) |
|
۽ اي آدم ! تون ۽ تنهنجي زال جنت ۾ رهو. پوءِ جتان وڻيوَ ، تتان کائو ۽ هن وڻ کي ويجها نه وڃو نه ته ظالمن مان ٿيندو. |
| فَوَسوَسَ لَهُمَا الشَّيطٰنُ لِيُبدِىَ لَهُما ما وۥرِىَ عَنهُما مِن سَوءٰتِهِما وَقالَ ما نَهىٰكُما رَبُّكُما عَن هٰذِهِ الشَّجَرَةِ إِلّا أَن تَكونا مَلَكَينِ أَو تَكونا مِنَ الخٰلِدينَ (آيت : 20) |
|
پوءِ شيطان انهن ٻنهين کي وسوسو وڌو هن لاءِ ته انهن ٻنهين جي جيڪا اگهاڙ انهن کان لڪل هئي سا انهن تي ظاهر ڪري ۽ چيائين ته اوهان جي پاليندڙ اوهان ٻنهين کي هن وڻ کان رڳو هن لاءِ روڪيو آهي ته متان اوهين ٻئي ملائڪ ٿي پئو يا هميشة رهڻ وارن مان ٿيو |
| وَقاسَمَهُما إِنّى لَكُما لَمِنَ النّٰصِحينَ (آيت : 21) |
|
۽ انهن ٻنهين کي قسم کڻي چيائين ته بيشڪ آءُ اوهان جي خير خواهن مان آهيان. |
| فَدَلّىٰهُما بِغُرورٍ فَلَمّا ذاقَا الشَّجَرَةَ بَدَت لَهُما سَوءٰتُهُما وَطَفِقا يَخصِفانِ عَلَيهِما مِن وَرَقِ الجَنَّةِ وَنادىٰهُما رَبُّهُما أَلَم أَنهَكُما عَن تِلكُمَا الشَّجَرَةِ وَأَقُل لَكُما إِنَّ الشَّيطٰنَ لَكُما عَدُوٌّ مُبينٌ (آيت : 22) |
|
پوءِ انهن ٻنهين کي ٺڳيءَ سان ڦاسايائين. پوءِ جڏهن انهن ٻنهين وڻ کي چکيو ته انهن ٻنهين تي سندن اگهاڙ ظاهر ٿي پيئي ۽ پاڻ تي جنت جا پَنَ چنبڙائڻ لڳا. ۽ انهن ٻنهين کي سندن پاليندڙ سڏيو ته ڇا مون اوهان کي هن وڻ کان نه جهليو هو؟ ۽ مون اوهان کي نه چيو هو ته شيطان اوهان جو ظاهر دشمن آهي. |
| قالا رَبَّنا ظَلَمنا أَنفُسَنا وَإِن لَم تَغفِر لَنا وَتَرحَمنا لَنَكونَنَّ مِنَ الخٰسِرينَ (آيت : 23) |
|
انهن ٻنهين چيو ته اي اسان جا پاليندڙ ! اسان پاڻ تي ظلم ڪيو. ۽ جيڪڏهن تون اسان کي معاف نه ڪندين ۽ اسان تي رحم نه ڪندين ته ضرور اسين نقصان پائڻ وارن مان ٿينداسون. |
| قالَ اهبِطوا بَعضُكُم لِبَعضٍ عَدُوٌّ وَلَكُم فِى الأَرضِ مُستَقَرٌّ وَمَتٰعٌ إِلىٰ حينٍ (آيت : 24) |
|
الله فرمايو ته هيٺ لهي وڃو. اوهين هڪ ٻئي جا دشمن ٿيندؤ. ۽ هڪ وقت تائين (يعني مرڻ تائين) اوهان لاءِ زمين ۾ ٺڪاڻو ۽ گذران جو سامان (ٺهرايل) آهي. |
| قالَ فيها تَحيَونَ وَفيها تَموتونَ وَمِنها تُخرَجونَ (آيت : 25) |
|
الله فرمايو ته ان (زمين) ۾ جيئندو ۽ ان ۾ مرندو، ۽ ان مان (جيئرو ڪري) اوهان کي ڪڍيو ويندو. |
| يٰبَنى ءادَمَ قَد أَنزَلنا عَلَيكُم لِباسًا يُوٰرى سَوءٰتِكُم وَريشًا وَلِباسُ التَّقوىٰ ذٰلِكَ خَيرٌ ذٰلِكَ مِن ءايٰتِ اللَّهِ لَعَلَّهُم يَذَّكَّرونَ (آيت : 26) |
|
اي آدم جي اولاد ! بيشڪ مون اوهان تي اهڙي پوشاڪ جا اوهان جي اگهڙن کي ڍڪي ٿي ۽ سينگار جا ڪپڙا لاٿا آهن.۽ پرهيزگاريءَ جي پوشاڪ (انهن ٻنهين پوشاڪن کان) گهڻو چڱي آهي. اهو (پوشاڪ جو پيدا ڪرڻ) الله جي نشانين مان آهي. مَنَ اهي ڌيان ڪن. |
| يٰبَنى ءادَمَ لا يَفتِنَنَّكُمُ الشَّيطٰنُ كَما أَخرَجَ أَبَوَيكُم مِنَ الجَنَّةِ يَنزِعُ عَنهُما لِباسَهُما لِيُرِيَهُما سَوءٰتِهِما إِنَّهُ يَرىٰكُم هُوَ وَقَبيلُهُ مِن حَيثُ لا تَرَونَهُم إِنّا جَعَلنَا الشَّيٰطينَ أَولِياءَ لِلَّذينَ لا يُؤمِنونَ (آيت : 27) |
|
اي آدم جي اولاد ! شيطان اوهان کي گمراهه نه ڪري جيئن اوهان جي ماءُ پيءُ جا ڪپڙا لاهي انهن کي جنت مان ڪڍيائين هن لاءِ ته انهن کي سندن اگهاڙ ڏيکاري. بيشڪ اهو ۽ ان جي جماعت اوهان کي اتان ڏسن ٿا جتان اوهين انهن کي نه ٿا ڏسو. بيشڪ اسان شيطانن کي انهن جو دوست ڪيو آهي جيڪي ايمان نه ٿا آڻين. |
| وَإِذا فَعَلوا فٰحِشَةً قالوا وَجَدنا عَلَيها ءاباءَنا وَاللَّهُ أَمَرَنا بِها قُل إِنَّ اللَّهَ لا يَأمُرُ بِالفَحشاءِ أَتَقولونَ عَلَى اللَّهِ ما لا تَعلَمونَ (آيت : 28) |
|
۽ جڏهن ڪو بي حيائيءَ جو ڪم ڪن ٿا ته چون ٿا ته اسان پنهنجن ابن ڏاڏن کي ان (ڪم) تي ڏٺو. ۽ الله اسان کي ان جو حڪم ڪيو آهي. چئو ته بيشڪ الله بي حيائيءَ جي ڪم جو حڪم نه ٿو ڪري. ڇا اوهين الله تي اها (ڪوڙي) ڳالهه چئو ٿاجا نه ٿا ڄاڻو. |
| قُل أَمَرَ رَبّى بِالقِسطِ وَأَقيموا وُجوهَكُم عِندَ كُلِّ مَسجِدٍ وَادعوهُ مُخلِصينَ لَهُ الدّينَ كَما بَدَأَكُم تَعودونَ (آيت : 29) |
|
چؤ ته منهنجي پاليندڙ (سڀڪنهن ڳالهه ۾ ) انصاف ڪرڻ (يعني وچولي رستي تي هلڻ) جو حڪم ڪيو آهي ۽ (حڪم ڪيواٿس ته) پنهنجا منهن سڀ ڪنهن نماز جي وقت سڌا ڪريو، ۽ الله کي سندس خالص عبادت ڪندڙ ٿي سڏيو. جيئن اوهان کي پهرين پيدا ڪيو اٿس تيئن اوهين ٻيهر پيدا ٿيندؤ |
| فَريقًا هَدىٰ وَفَريقًا حَقَّ عَلَيهِمُ الضَّلٰلَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيٰطينَ أَولِياءَ مِن دونِ اللَّهِ وَيَحسَبونَ أَنَّهُم مُهتَدونَ (آيت : 30) |
|
هڪ جماعت کي سڌو رستو ڏيکاريو اٿس ۽ ٻي جماعت تي گمراهي لازم ٿي چڪي آهي، ڇو ته انهن الله کي ڇڏي شيطانن کي دوست ڪري ورتو ۽ (اُهي) سمجهن ٿا ته اُهي (پاڻ) رستي تي آهن. |
| يٰبَنى ءادَمَ خُذوا زينَتَكُم عِندَ كُلِّ مَسجِدٍ وَكُلوا وَاشرَبوا وَلا تُسرِفوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ المُسرِفينَ (آيت : 31) |
|
اي آدم جي اولاد ! سڀ ڪنهن نماز جي وقت پنهنجا ڪپڙا ڍڪيو. (يعني اگهاڙا نه ٿيو). ۽ کائو ۽ پيو ۽ اجايو خرچ نه ڪريو. بيشڪ الله اجائي خرچ ڪندڙن کي پسند نه ٿو ڪري. |
| قُل مَن حَرَّمَ زينَةَ اللَّهِ الَّتى أَخرَجَ لِعِبادِهِ وَالطَّيِّبٰتِ مِنَ الرِّزقِ قُل هِىَ لِلَّذينَ ءامَنوا فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا خالِصَةً يَومَ القِيٰمَةِ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الءايٰتِ لِقَومٍ يَعلَمونَ (آيت : 32) |
|
چئو ته الله جي (پيدا ڪيل) زينت (يعني ڪپڙن) کي جيڪا پنهنجن ٻانهن لاءِ ڪڍي اٿس ۽ کاڌي پيتي جي سٺين شين کي ڪنهن حرام ڪيو آهي؟ چئو ته اهي (اصل ۾) دنيا جي حياتيءَ ۾ ايمان وارن لاءِ آهن (۽) قيامت جي ڏينهن (انهن لاءِ) خالص آهن. اهڙيءَ طرح اسين ان قوم لاءِ نشانيون کولي بيان ڪريون ٿا جيڪي ڄاڻن ٿا. |
| قُل إِنَّما حَرَّمَ رَبِّىَ الفَوٰحِشَ ما ظَهَرَ مِنها وَما بَطَنَ وَالإِثمَ وَالبَغىَ بِغَيرِ الحَقِّ وَأَن تُشرِكوا بِاللَّهِ ما لَم يُنَزِّل بِهِ سُلطٰنًا وَأَن تَقولوا عَلَى اللَّهِ ما لا تَعلَمونَ (آيت : 33) |
|
چئو ته منهنجي پاليندڙ رڳو بي حيائيءَ جي ڪمن کي جيڪي انهن مان ظاهر آهن ۽ جيڪي لڪل آهن ۽ گناهه کي ۽ ناحق زيادتي ڪرڻ کي ۽ هن ڳالهه کي ته الله سان اهڙيءَ شيءِ کي شريڪ ڪريو جنهن جي ڪا ثابتي به الله نه لاٿي آهي ۽ هن ڳالهه کي ته جيڪا ڳالهه نه ٿا ڄاڻو سا الله تي چئو، حرام ڪيو آهي. |
| وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذا جاءَ أَجَلُهُم لا يَستَأخِرونَ ساعَةً وَلا يَستَقدِمونَ (آيت : 34) |
|
۽ سڀ ڪنهن امت لاءِ هڪ مقرر مدت آهي پوءِ جڏهن سندن (اهو) وقت ايندو ته نه هڪ گهڙي پٺتي ٿيندا ۽ نه اڳي ٿيندا. |
| يٰبَنى ءادَمَ إِمّا يَأتِيَنَّكُم رُسُلٌ مِنكُم يَقُصّونَ عَلَيكُم ءايٰتى فَمَنِ اتَّقىٰ وَأَصلَحَ فَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ (آيت : 35) |
|
اي آدم جي اولاد ! جيڪڏهن اوهان وٽ اوهان مان ڪي رسول اچن، اوهان کي منهنجيون آيتون ٻڌائين ته پوءِ جيڪي (اوهان مان) پرهيزگار ٿيندا ۽ (پاڻ کي) سڌاريندا تن تي نه ڊپ آهي ۽ نڪي اُهي غمگين ٿيندا. |
| وَالَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَاستَكبَروا عَنها أُولٰئِكَ أَصحٰبُ النّارِ هُم فيها خٰلِدونَ (آيت : 36) |
|
۽ جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو ۽ انهن (جي قبول ڪرڻ کان) وڏائي ڪئي سي دوزخي آهن، ۽ اهي ان ۾ پيا رهندا. |
| فَمَن أَظلَمُ مِمَّنِ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَو كَذَّبَ بِـٔايٰتِهِ أُولٰئِكَ يَنالُهُم نَصيبُهُم مِنَ الكِتٰبِ حَتّىٰ إِذا جاءَتهُم رُسُلُنا يَتَوَفَّونَهُم قالوا أَينَ ما كُنتُم تَدعونَ مِن دونِ اللَّهِ قالوا ضَلّوا عَنّا وَشَهِدوا عَلىٰ أَنفُسِهِم أَنَّهُم كانوا كٰفِرينَ (آيت : 37) |
|
پوءِ ان کان وڌيڪ ظالم ڪير آهي جنهن الله تي ڪوڙ گهڙيو يا سندس آيتن کي ڪوڙو ڪيو. کين ڪتاب (لوح محفوظ) ۾ لکيل سندن حصو ملندو. ايتري تائين جو جڏهن اسان جا رسول سندن روح قبض ڪرڻ لاءِ وٽن ايندا ته چوندا ته اهي ڪٿي آهن؟ جن کي اوهين الله کانسواءِ سڏيندا هئا. (ان وقت) چوندا ته اهي اسان کان گم ٿي ويا آهن ۽ پاڻ تي هيءَ شاهدي ڏيندا ته اهي (پاڻ) ڪافر هئا. |
| قالَ ادخُلوا فى أُمَمٍ قَد خَلَت مِن قَبلِكُم مِنَ الجِنِّ وَالإِنسِ فِى النّارِ كُلَّما دَخَلَت أُمَّةٌ لَعَنَت أُختَها حَتّىٰ إِذَا ادّارَكوا فيها جَميعًا قالَت أُخرىٰهُم لِأولىٰهُم رَبَّنا هٰؤُلاءِ أَضَلّونا فَـٔاتِهِم عَذابًا ضِعفًا مِنَ النّارِ قالَ لِكُلٍّ ضِعفٌ وَلٰكِن لا تَعلَمونَ (آيت : 38) |
|
الله فرمائيندو ته جيڪي جماعتون اوهان کان اڳ جنن ۽ انسانن مان گذري چڪيون آهن تن سان گڏ اوهين باهه ۾ داخل ٿيو. جڏهن به ڪا جماعت (ان ۾ ) داخل ٿيندي ته پاڻ جهڙي ٻي جماعت کي لعنت ڪندي. ايتري تائين جو اهي سڀئي جڏهن ان ۾ پهچندا ته انهن مان پوئين (جماعت) سندن پهرئين (جماعت) لاءِ چوندي ته اي اسان جا پاليندڙ ! هنن اسان کي گمراهه ڪيو هو. پوءِ تون کين باهه جو ٻيڻو عذاب ڏي. الله فرمائيندو ته سڀ ڪنهن لاءِ ٻيڻو آهي پر اوهين نه ٿا ڄاڻو. |
| وَقالَت أولىٰهُم لِأُخرىٰهُم فَما كانَ لَكُم عَلَينا مِن فَضلٍ فَذوقُوا العَذابَ بِما كُنتُم تَكسِبونَ (آيت : 39) |
|
۽ انهن مان پهرين (جماعت) سندن پوئينءَ (جماعت) کي (الله جي مٿئين فرمان موجب) چوندي ته پوءِ اوهان کي اسان تي ڪا فضيلت نه آهي، پوءِ جيڪي اوهين ڪمائيندا هئا تنهن جي ڪري عذاب (جو مزو) چکو. |
| إِنَّ الَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَاستَكبَروا عَنها لا تُفَتَّحُ لَهُم أَبوٰبُ السَّماءِ وَلا يَدخُلونَ الجَنَّةَ حَتّىٰ يَلِجَ الجَمَلُ فى سَمِّ الخِياطِ وَكَذٰلِكَ نَجزِى المُجرِمينَ (آيت : 40) |
|
بيشڪ جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو ۽ انهن (جي قبول ڪرڻ) کان وڏائي ڪئي تن لاءِ آسمان جا دروازا نه کوليا ويندا ۽ نڪي تيستائين اهي جنت ۾ داخل ٿيندا جيستائين اُٺُ سُئيءَ جي ناڪي ۾ داخل (نه) ٿئي. ۽ اهڙيءَ طرح اسين ڏوهارين کي بدلو ڏيون ٿا. |
| لَهُم مِن جَهَنَّمَ مِهادٌ وَمِن فَوقِهِم غَواشٍ وَكَذٰلِكَ نَجزِى الظّٰلِمينَ (آيت : 41) |
|
انهن لاءِ دوزخ جو وڇاڻو ۽ سندن مٿان (دوزخ جا) پوش هوندا. ۽ اهڙيءَ طرح ظالمن کي بدلو ڏيون ٿا. |
| وَالَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لا نُكَلِّفُ نَفسًا إِلّا وُسعَها أُولٰئِكَ أَصحٰبُ الجَنَّةِ هُم فيها خٰلِدونَ (آيت : 42) |
|
۽ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا اسين ڪنهن به شخص کي سندس طاقت کان وڌيڪ تڪليف نه ٿا ڏيون اهي جنت وارا آهن. اهي ان ۾ پيا رهندا. |
| وَنَزَعنا ما فى صُدورِهِم مِن غِلٍّ تَجرى مِن تَحتِهِمُ الأَنهٰرُ وَقالُوا الحَمدُ لِلَّهِ الَّذى هَدىٰنا لِهٰذا وَما كُنّا لِنَهتَدِىَ لَولا أَن هَدىٰنَا اللَّهُ لَقَد جاءَت رُسُلُ رَبِّنا بِالحَقِّ وَنودوا أَن تِلكُمُ الجَنَّةُ أورِثتُموها بِما كُنتُم تَعمَلونَ (آيت : 43) |
|
۽ جيڪو ڪينو انهن جي سينن ۾ هوندو سو، ڪڍي ڇڏينداسون، سندن هيٺان واهه پيا وهندا. ۽ چوندا ته سڀ تعريفون الله جي واسطي آهن جنهن اسان کي هن (جنت) جو رستو ڏيکاريو. ۽ جيڪڏهن اسان کي الله رستو نه ڏيکاري ها ته اسين رستو لهڻ وارا نه ٿيون ها. بيشڪ اسان جي پاليندڙ جا رسول سچي ڳالهه کڻي آيا. ۽ کين سڏيو ويندو ته اوهين جيڪي ڪم ڪندا هئا تن جي ڪري هن جنت جو اوهان کي وارث ڪيو ويو آهي. |
| وَنادىٰ أَصحٰبُ الجَنَّةِ أَصحٰبَ النّارِ أَن قَد وَجَدنا ما وَعَدَنا رَبُّنا حَقًّا فَهَل وَجَدتُم ما وَعَدَ رَبُّكُم حَقًّا قالوا نَعَم فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَينَهُم أَن لَعنَةُ اللَّهِ عَلَى الظّٰلِمينَ (آيت : 44) |
|
۽ جنت وارا دوزخين کي سڏيندا ته اسان جي پاليندڙ اسان سان جيڪو وعدو ڪيو هو سو بيشڪ اسان سچو لڌو. پوءِ اوهان جي پاليندڙ (اوهان سان) جيڪو وعدو ڪيو هو سو ڇا اوهان سچو لڌو؟ (دوزخي) چوندا ته هائو ! پوءِ سندن وچ ۾ هڪ آواز ڪندڙ آواز ڪندو ته الله جي لعنت (انهن) ظالمن تي آهي، |
| الَّذينَ يَصُدّونَ عَن سَبيلِ اللَّهِ وَيَبغونَها عِوَجًا وَهُم بِالءاخِرَةِ كٰفِرونَ (آيت : 45) |
|
جيڪي الله جي رستي کان روڪين ٿا ۽ ان ۾ ڏنگائي گهرن ٿا. ۽ اهي آخرت جو انڪار ڪندڙ آهن. |
| وَبَينَهُما حِجابٌ وَعَلَى الأَعرافِ رِجالٌ يَعرِفونَ كُلًّا بِسيمىٰهُم وَنادَوا أَصحٰبَ الجَنَّةِ أَن سَلٰمٌ عَلَيكُم لَم يَدخُلوها وَهُم يَطمَعونَ (آيت : 46) |
|
۽ انهن ٻنهين (جنت ۽ دوزخ) جي وچ ۾ هڪ پردو آهي ۽ اعراف تي ڪي مڙس هوندا جي سڀ ڪنهن کي سندن نشانين مان سڃاڻندا ۽ جنت وارن کي سڏيندا ته اوهان تي الله جي سلامتي آهي (ان وقت اعراف وارا پاڻ) ان ۾ داخل نه ٿيا هوندا ۽ اهي ان (۾ داخل ٿيڻ) جو شوق رکندا. |
| وَإِذا صُرِفَت أَبصٰرُهُم تِلقاءَ أَصحٰبِ النّارِ قالوا رَبَّنا لا تَجعَلنا مَعَ القَومِ الظّٰلِمينَ (آيت : 47) |
|
۽ جڏهن انهن جون اکيون دوزخين ڏي ڦيرايون وينديون ته چوندا ته اي اسان جاپاليندڙ ! اسان کي ظالم قوم سان گڏ نه ڪر ! |
| وَنادىٰ أَصحٰبُ الأَعرافِ رِجالًا يَعرِفونَهُم بِسيمىٰهُم قالوا ما أَغنىٰ عَنكُم جَمعُكُم وَما كُنتُم تَستَكبِرونَ (آيت : 48) |
|
۽ اعراف وارا ڪن مڙسن کي سڏيندا جن کي سندن نشانين مان سڃاڻندا، چوندا ته اوهان جي جماعت ۽ جيڪا اوهين وڏائي ڪندا هئا سي اوهان کي ڪم نه آيا. |
| أَهٰؤُلاءِ الَّذينَ أَقسَمتُم لا يَنالُهُمُ اللَّهُ بِرَحمَةٍ ادخُلُوا الجَنَّةَ لا خَوفٌ عَلَيكُم وَلا أَنتُم تَحزَنونَ (آيت : 49) |
|
ڇا هي اُهي آهن جن لاءِ اوهين قسم کڻندا هئا ته الله انهن تي ڪجهه به مهرباني نه ڪندو (انهن کي چيو ويو آهي ته) جنت ۾ داخل ٿيو اوهان کي نه ڊپ آهي ۽ نه ڪي اوهين غمگين ٿيندا. |
| وَنادىٰ أَصحٰبُ النّارِ أَصحٰبَ الجَنَّةِ أَن أَفيضوا عَلَينا مِنَ الماءِ أَو مِمّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُما عَلَى الكٰفِرينَ (آيت : 50) |
|
۽ دوزخي جنت وارن کي سڏيندا ته اسان تي ٿورو پاڻي پلٽيو يا جيڪا روزي اوهان کي الله ڏني آهي تنهن مان ڪجهه (ڏيو) هو چوندا ته الله انهن ٻنهين (شين) کي ڪافرن تي حرام ڪيو آهي، |
| الَّذينَ اتَّخَذوا دينَهُم لَهوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتهُمُ الحَيوٰةُ الدُّنيا فَاليَومَ نَنسىٰهُم كَما نَسوا لِقاءَ يَومِهِم هٰذا وَما كانوا بِـٔايٰتِنا يَجحَدونَ (آيت : 51) |
|
جن پنهنجي دين کي تماشو ۽ راند ڪري ورتو ۽ کين دنيا جي حياتي ڌوڪو ڏنو. پوءِ اڄ اسين کين (ائين) وسارينداسون جيئن انهن پنهنجي هن ڏينهن جي ملڻ کي وساريو هو. ۽ (جيئن) اهي اسان جي آيتن جو انڪار ڪندا هئا. |
| وَلَقَد جِئنٰهُم بِكِتٰبٍ فَصَّلنٰهُ عَلىٰ عِلمٍ هُدًى وَرَحمَةً لِقَومٍ يُؤمِنونَ (آيت : 52) |
|
۽ بيشڪ اسان انهن وٽ هڪ ڪتاب پهچايو آهي جنهن کي علم (يعني علمي قاعدي) سان کولي بيان ڪيو اٿئون (۽) جو ايمان واريءَ قوم لاءِ هدايت ۽ رحمت آهي. |
| هَل يَنظُرونَ إِلّا تَأويلَهُ يَومَ يَأتى تَأويلُهُ يَقولُ الَّذينَ نَسوهُ مِن قَبلُ قَد جاءَت رُسُلُ رَبِّنا بِالحَقِّ فَهَل لَنا مِن شُفَعاءَ فَيَشفَعوا لَنا أَو نُرَدُّ فَنَعمَلَ غَيرَ الَّذى كُنّا نَعمَلُ قَد خَسِروا أَنفُسَهُم وَضَلَّ عَنهُم ما كانوا يَفتَرونَ (آيت : 53) |
|
اهي رڳو ان (ڪتاب) جي نتيجي جو انتظار ڪن ٿا. جنهن ڏينهن ان جو نتيجو ظاهرٿيندو تنهن ڏينهن جن هن کان اڳيان ان (ڪتاب) کي ڀلائي ڇڏيو هوندو سي چوندا ته اسان جي پاليندڙ جا رسول سچي ڳالهه کڻي آيا، پوءِ ڇا اسان جا ڪي سفارش ڪرڻ وارا آهن ته اهي اسان جي سفارش ڪن يا اسان کي موٽايو وڃي ته جيڪي ڪم اسين ڪندا هئاسون تنهن کانسواءِ ٻيا ڪم ڪريون انهن پاڻهين پاڻ کي نقصان ۾ وڌو آهي ۽ جيڪي ڪوڙ پيا گهڙين سي انهن کان وسري ويندا. |
| إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذى خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ فى سِتَّةِ أَيّامٍ ثُمَّ استَوىٰ عَلَى العَرشِ يُغشِى الَّيلَ النَّهارَ يَطلُبُهُ حَثيثًا وَالشَّمسَ وَالقَمَرَ وَالنُّجومَ مُسَخَّرٰتٍ بِأَمرِهِ أَلا لَهُ الخَلقُ وَالأَمرُ تَبارَكَ اللَّهُ رَبُّ العٰلَمينَ (آيت : 54) |
|
بيشڪ اوهان جو پاليندڙ الله آهي جنهن آسمانن ۽ زمين کي ڇهن ڏينهن ۾ پيدا ڪيو، وري عرش تي قرار ورتائين (يعني سندس تجليءَ جو عڪس عرش تي پيو).هو رات کي ڏينهن سان ڍڪي ٿو هن طرح جو ڏينهن رات جي پٺيان تکو هلندو اچي ٿو ۽ سج ۽ چنڊ ۽ تارن کي (پيدا ڪيو اٿس) جي سندس حڪم سان تابع ڪيل آهن. خبردار ٿيو ! پيدا ڪرڻ ۽ حڪم ڪرڻ ان جو ئي ڪم آهي. وڏيءَ برڪت وارو آهي الله جهانن جو پاليندڙ. |
| ادعوا رَبَّكُم تَضَرُّعًا وَخُفيَةً إِنَّهُ لا يُحِبُّ المُعتَدينَ (آيت : 55) |
|
اوهين پنهنجي پاليندڙ کي زاريءَ سان ۽ ڳجهو سڏيو. بيشڪ هو حد کان لنگهندڙن کي پسند نه ٿو ڪري. |
| وَلا تُفسِدوا فِى الأَرضِ بَعدَ إِصلٰحِها وَادعوهُ خَوفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحمَتَ اللَّهِ قَريبٌ مِنَ المُحسِنينَ (آيت : 56) |
|
۽ اوهين زمين ۾ ان کي درست ڪرڻ کان پوءِ فساد نه ڪريو. ۽ ان (الله) کي ڊپ ۽ اميد سان سڏيو. بيشڪ الله جي رحمت نيڪي ڪرڻ وارن کي ويجهي آهي. |
| وَهُوَ الَّذى يُرسِلُ الرِّيٰحَ بُشرًا بَينَ يَدَى رَحمَتِهِ حَتّىٰ إِذا أَقَلَّت سَحابًا ثِقالًا سُقنٰهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنزَلنا بِهِ الماءَ فَأَخرَجنا بِهِ مِن كُلِّ الثَّمَرٰتِ كَذٰلِكَ نُخرِجُ المَوتىٰ لَعَلَّكُم تَذَكَّرونَ (آيت : 57) |
|
۽ هو اُهو آهي جو پنهنجيءَ رحمت (مينهن) کان اڳ خوشخبري ڏيندڙ هوائون موڪلي ٿو.تان جو جڏهن ڳرن ڪڪرن کي کڻن ٿيون ته اسين انهن (ڪڪرن) کي ڪنهن غير آباد شهر ڏي روانو ڪريون ٿا پوءِ ان ۾ پاڻي وسايون ٿا. پوءِ ان (پاڻيءَ) سان سڀ ڪنهن قسم جا ميوا ڪڍون ٿا. اهڙيءَ طرح اسين مئلن کي ڪڍنداسون. مَنَ اوهين ڌيان ڪريو ! |
| وَالبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخرُجُ نَباتُهُ بِإِذنِ رَبِّهِ وَالَّذى خَبُثَ لا يَخرُجُ إِلّا نَكِدًا كَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الءايٰتِ لِقَومٍ يَشكُرونَ (آيت : 58) |
|
۽ سٺيءَ زمين جا او ڀڙ سندس پاليندڙ جي حڪم سان (چڱا) نڪرن ٿا ۽ خراب زمين جا اوڀڙ خراب نڪرن ٿا. اهڙيءَ طرح اسين شڪر ڪرڻ واري قوم لاءِ نموني نموني سان ڳالهيون بيان ڪريون ٿا. |
| لَقَد أَرسَلنا نوحًا إِلىٰ قَومِهِ فَقالَ يٰقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن إِلٰهٍ غَيرُهُ إِنّى أَخافُ عَلَيكُم عَذابَ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 59) |
|
بيشڪ اسان نوح کي سندس قوم ڏي موڪليو. پوءِ ان چيو ته اي منهنجي قوم ! الله جي عبادت ڪريو، اوهان لاءِ ان کانسواءِ ٻيو ڪو عبادت جو لائق نه آهي. بيشڪ آءُ اوهان تي وڏي ڏينهن جي عذاب کان ڊڄان ٿو. |
| قالَ المَلَأُ مِن قَومِهِ إِنّا لَنَرىٰكَ فى ضَلٰلٍ مُبينٍ (آيت : 60) |
|
سندس قوم جي سردارن چيو ته بيشڪ اسين توکي ظاهر گمراهيءَ ۾ ڏسون ٿا. |
| قالَ يٰقَومِ لَيسَ بى ضَلٰلَةٌ وَلٰكِنّى رَسولٌ مِن رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 61) |
|
نوح چيو ته اي منهنجي قوم ! مون ۾ ڪا گمراهي نه آهي پر آءُ جهانن جي پاليندڙ جي طرفان هڪ رسول آهيان. |
| أُبَلِّغُكُم رِسٰلٰتِ رَبّى وَأَنصَحُ لَكُم وَأَعلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعلَمونَ (آيت : 62) |
|
آءٌ، اوهان کي پنهنجي پاليندڙ جا پيغام پهچايان ٿو ۽ اوهان جي خير خواهي ڪريان ٿو ۽ جيڪي اوهين نه ڄاڻو سو آءُ الله جي طرفان ڄاڻان ٿو. |
| أَوَعَجِبتُم أَن جاءَكُم ذِكرٌ مِن رَبِّكُم عَلىٰ رَجُلٍ مِنكُم لِيُنذِرَكُم وَلِتَتَّقوا وَلَعَلَّكُم تُرحَمونَ (آيت : 63) |
|
ڇا اوهان کي هن ڳالهه جو عجب ٿيو آهي ته اوهان تي پاليندڙ جي طرفان اوهان مان هڪ مَرَدَ تي اوهان وٽ هڪ سمجهاڻي آئي. هن لاءِ ته اوهان کي ڊيڄاري ۽ هن لاءِ ته اوهين پرهيزگار ٿيو ۽ مَنَ اوهان تي رحم ڪيو وڃي. |
| فَكَذَّبوهُ فَأَنجَينٰهُ وَالَّذينَ مَعَهُ فِى الفُلكِ وَأَغرَقنَا الَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا إِنَّهُم كانوا قَومًا عَمينَ (آيت : 64) |
|
پوءِ انهن کيس ڪوڙو ڪيو، پوءِ ان کي ۽ جيڪي ان سان گڏ ٻيڙيءَ ۾ هئا، تن کي اسان بچايو، ۽ جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو تن کي ٻوڙيوسون. بيشڪ اهي انڌي قوم هئا. ۽ عاد (جي قوم) ڏي سندن ڀاءُ هود کي موڪليوسون. |
| وَإِلىٰ عادٍ أَخاهُم هودًا قالَ يٰقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن إِلٰهٍ غَيرُهُ أَفَلا تَتَّقونَ (آيت : 65) |
|
ان چيو ته اي منهنجي قوم ! الله جي عبادت ڪريو. اوهان لاءِ ان کانسواءِ ٻيو ڪو عبادت جو لائق نه آهي. ڇا پوءِ اوهين نه ٿا ڊڄو؟ |
| قالَ المَلَأُ الَّذينَ كَفَروا مِن قَومِهِ إِنّا لَنَرىٰكَ فى سَفاهَةٍ وَإِنّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الكٰذِبينَ (آيت : 66) |
|
سندس قوم جي ڪافر سردارن چيو ته بيشڪ اسين توکي بيوقوفيءَ ۾ (پيل) ڏسون ٿا ۽ اسين توکي ڪوڙن مان خيال ڪريون ٿا. |
| قالَ يٰقَومِ لَيسَ بى سَفاهَةٌ وَلٰكِنّى رَسولٌ مِن رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 67) |
|
هود چيو ته اي منهنجي قوم ! مون ۾ ڪا بيوقوفي نه آهي پر آءُ جهانن جي پاليندڙ جي طرفان هڪ رسول آهيان. |
| أُبَلِّغُكُم رِسٰلٰتِ رَبّى وَأَنا۠ لَكُم ناصِحٌ أَمينٌ (آيت : 68) |
|
آءُ، اوهان کي پنهنجي پاليندڙ جا پيغام پهچايان ٿو ۽ اوهان جو امانتدار خير خواهه آهيان. |
| أَوَعَجِبتُم أَن جاءَكُم ذِكرٌ مِن رَبِّكُم عَلىٰ رَجُلٍ مِنكُم لِيُنذِرَكُم وَاذكُروا إِذ جَعَلَكُم خُلَفاءَ مِن بَعدِ قَومِ نوحٍ وَزادَكُم فِى الخَلقِ بَصۜطَةً فَاذكُروا ءالاءَ اللَّهِ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (آيت : 69) |
|
ڇا اوهان کي هن ڳالهه جو عجب ٿيو آهي ته اوهان جي پاليندڙ جي طرفان اوهان مان هڪ مرد تي اوهان وٽ هڪ سمجهاڻي آئي هن لاءِ ته توهان کي ڊيڄاري. ۽ (اهو وقت) ياد ڪريو جڏهن اوهان کي نوح جي قوم کان پوءِ حاڪم ڪيائين ۽ اوهان کي بدن ۾ (ٻين کان) طاقتور ڪيائين. پوءِ الله جي نعمتن کي ياد ڪريو مَنَ اوهين ڪامياب ٿيو. |
| قالوا أَجِئتَنا لِنَعبُدَ اللَّهَ وَحدَهُ وَنَذَرَ ما كانَ يَعبُدُ ءاباؤُنا فَأتِنا بِما تَعِدُنا إِن كُنتَ مِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 70) |
|
انهن چيو ته ڇا تون اسان وٽ هن لاءِ آيو آهين ته اسين اڪيلي الله جي عبادت ڪريون ۽ اسان جا ابا ڏاڏا جن شين کي پوڄيندا هئا تن کي ڇڏي ڏيون؟ پوءِ جنهن (عذاب) کان تون اسان کي ڊيڄارين ٿو سو اسان وٽ آڻ. جيڪڏهن تون سچن مان آهين. |
| قالَ قَد وَقَعَ عَلَيكُم مِن رَبِّكُم رِجسٌ وَغَضَبٌ أَتُجٰدِلونَنى فى أَسماءٍ سَمَّيتُموها أَنتُم وَءاباؤُكُم ما نَزَّلَ اللَّهُ بِها مِن سُلطٰنٍ فَانتَظِروا إِنّى مَعَكُم مِنَ المُنتَظِرينَ (آيت : 71) |
|
هود چيو ته اوهان جي پاليندڙ جي طرفان عذاب ۽ ڪاوڙ اوهان تي لازم ٿي چڪا آهن. ڇا اوهين مون سان اهڙن نالن ۾ جهڳڙو ڪريو ٿا جن کي اوهان ۽ اوهان جي ابن ڏاڏن رکيو آهي، الله انهن جي (مڃڻ جي)ڪابه ثابتي نه لاٿي آهي پوءِ اوهين انتظار ڪريو. بيشڪ آءُ به اوهان سان گڏ انتظار ڪندڙن مان آهيان. |
| فَأَنجَينٰهُ وَالَّذينَ مَعَهُ بِرَحمَةٍ مِنّا وَقَطَعنا دابِرَ الَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَما كانوا مُؤمِنينَ (آيت : 72) |
|
پوءِ اسان ان کي ۽ جيڪي ان سان گڏ هئا تن کي پنهنجي مهربانيءَ سان بچايو ۽ جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو ۽ اُهي ايمان وارا نه هئا، تن جي پاڙ پٽي ڇڏي سون. |
| وَإِلىٰ ثَمودَ أَخاهُم صٰلِحًا قالَ يٰقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن إِلٰهٍ غَيرُهُ قَد جاءَتكُم بَيِّنَةٌ مِن رَبِّكُم هٰذِهِ ناقَةُ اللَّهِ لَكُم ءايَةً فَذَروها تَأكُل فى أَرضِ اللَّهِ وَلا تَمَسّوها بِسوءٍ فَيَأخُذَكُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 73) |
|
۽ ثمود (جي قوم) ڏي سندن ڀاءُ صالح کي (موڪليوسون) ان چيو ته اي منهنجي قوم ! الله جي عبادت ڪريو. اوهان لاءِ ان کانسواءِ ٻيو ڪو عبادت جو لائق نه آهي. اوهان جي پاليندڙ جي طرفان بيشڪ اوهان وٽ ثابتي پهچي چڪي آهي. هيءَ الله جي ڏاچي آهي جا اوهان لاءِ هڪ نشاني آهي پوءِ ان کي ڇڏيو ته الله جي زمين ۾ کائي ۽ ا نکي ڪجهه به نه پهچايو نه ته اوهان کي دردناڪ عذاب اچي وٺندو. |
| وَاذكُروا إِذ جَعَلَكُم خُلَفاءَ مِن بَعدِ عادٍ وَبَوَّأَكُم فِى الأَرضِ تَتَّخِذونَ مِن سُهولِها قُصورًا وَتَنحِتونَ الجِبالَ بُيوتًا فَاذكُروا ءالاءَ اللَّهِ وَلا تَعثَوا فِى الأَرضِ مُفسِدينَ (آيت : 74) |
|
۽ (اهو وقت) ياد ڪريو جڏهن اوهان کي عاد (جي قوم) کان پوءِ حاڪم ڪيائين ۽ اوهان کي زمين ۾ رهايائين جنهن جي نرم زمين تي محلات ٺاهيو ٿا ۽ جبلن کي ٽڪي ٽڪي (انهن ۾ ) گهر ٺاهيو ٿا. پوءِ الله جي نعمتن کي ياد ڪريو ۽ زمين ۾ فسادي ٿي بگيڙو نه وجهو. |
| قالَ المَلَأُ الَّذينَ استَكبَروا مِن قَومِهِ لِلَّذينَ استُضعِفوا لِمَن ءامَنَ مِنهُم أَتَعلَمونَ أَنَّ صٰلِحًا مُرسَلٌ مِن رَبِّهِ قالوا إِنّا بِما أُرسِلَ بِهِ مُؤمِنونَ (آيت : 75) |
|
سندس قوم مان جن سردارن وڏائي ڪئي تن انهن ضعيف ماڻهن کي چيو جن انهن مان ايمان آندو هو ته ڇا اوهين ڄاڻو ٿا ته صالح سندس پاليندڙ جي طرفان (برابر) موڪليل آهي؟ انهن چيو ته جنهن (شريعت) سان کيس موڪليو ويو آهي تنهن تي بيشڪ اسين ايمان آڻيندڙ آهيون. |
| قالَ الَّذينَ استَكبَروا إِنّا بِالَّذى ءامَنتُم بِهِ كٰفِرونَ (آيت : 76) |
|
وڏائي ڪندڙن چيو ته جنهن تي اوهان ايمان آندو تنهن جو بيشڪ اسين انڪار ڪندڙ آهيون. |
| فَعَقَرُوا النّاقَةَ وَعَتَوا عَن أَمرِ رَبِّهِم وَقالوا يٰصٰلِحُ ائتِنا بِما تَعِدُنا إِن كُنتَ مِنَ المُرسَلينَ (آيت : 77) |
|
پوءِ انهن ڏاچيءَ جا پير وڍي وڌا ۽ پنهنجي پاليندڙ جي حڪم (مڃڻ) کان وڏائي ڪيائون ۽ چيائون ته اي صالح ! جنهن (عذاب) کان تون اسان کي ڊيڄارين ٿو سو اسان تي آڻ جيڪڏهن تون رسولن مان آهين. |
| فَأَخَذَتهُمُ الرَّجفَةُ فَأَصبَحوا فى دارِهِم جٰثِمينَ (آيت : 78) |
|
پوءِ کين زلزلي اچي ورتو، پوءِ اهي صبح جو پنهنجن گهرن ۾ گوڏن ڀر ڪريا پيا هئا. |
| فَتَوَلّىٰ عَنهُم وَقالَ يٰقَومِ لَقَد أَبلَغتُكُم رِسالَةَ رَبّى وَنَصَحتُ لَكُم وَلٰكِن لا تُحِبّونَ النّٰصِحينَ (آيت : 79) |
|
پوءِ صالح انهن کان مُنهن موڙيو ۽ چيائين ته (اي منهنجي قوم ! بيشڪ مون اوهان کي پنهنجي پاليندڙ جو پيغام پهچايو ۽ اوهان جي خير خواهي ڪيم پر اوهين خير خواهي ڪندڙن کي پسند نه ٿا ڪريو. |
| وَلوطًا إِذ قالَ لِقَومِهِ أَتَأتونَ الفٰحِشَةَ ما سَبَقَكُم بِها مِن أَحَدٍ مِنَ العٰلَمينَ (آيت : 80) |
|
۽ لوط کي (موڪليوسون) جڏهن ان پنهنجي قوم کي چيو ڇا اوهين (اُهي) بي حيائيءَ جا ڪم ڪريو ٿا (جنهن کي) جهان وارن مان اوهان کان اڳ ڪنهن به نه ڪيو آهي. |
| إِنَّكُم لَتَأتونَ الرِّجالَ شَهوَةً مِن دونِ النِّساءِ بَل أَنتُم قَومٌ مُسرِفونَ (آيت : 81) |
|
بيشڪ اوهين زالن کي ڇڏي مڙسن ڏي شهوت سان اچو ٿا، بلڪ اوهين (سڀ ڪنهن ڪم ۾ ) حد کان لنگهندڙ قوم آهيو. |
| وَما كانَ جَوابَ قَومِهِ إِلّا أَن قالوا أَخرِجوهُم مِن قَريَتِكُم إِنَّهُم أُناسٌ يَتَطَهَّرونَ (آيت : 82) |
|
۽ سندس قوم جو جواب هن چوڻ کانسواءِ ٻيو نه هو ته انهن (لوط جي گهر وارن) کي پنهنجي ڳوٺ مان ڪڍي ڇڏيو. بيشڪ اهي اهڙا ماڻهو آهن جي پاڪ رهڻ گهرن ٿا. |
| فَأَنجَينٰهُ وَأَهلَهُ إِلَّا امرَأَتَهُ كانَت مِنَ الغٰبِرينَ (آيت : 83) |
|
پوءِ اسان ان کي ۽ ان جي گهر وارن کي سندس زال کانسواءِ بچايو، اها (باقي) رهيلن مان ٿي. |
| وَأَمطَرنا عَلَيهِم مَطَرًا فَانظُر كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُجرِمينَ (آيت : 84) |
|
۽ اسان انهن تي هڪ قسم جو (پٿرن جو) مينهن وسايو. پوءِ ڏس ته ڏوهارين جي پڇاڙي ڪيئن ٿي؟ |
| وَإِلىٰ مَديَنَ أَخاهُم شُعَيبًا قالَ يٰقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن إِلٰهٍ غَيرُهُ قَد جاءَتكُم بَيِّنَةٌ مِن رَبِّكُم فَأَوفُوا الكَيلَ وَالميزانَ وَلا تَبخَسُوا النّاسَ أَشياءَهُم وَلا تُفسِدوا فِى الأَرضِ بَعدَ إِصلٰحِها ذٰلِكُم خَيرٌ لَكُم إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (آيت : 85) |
|
۽ مدين (جي قوم) ڏي سندن ڀاءُ شعيب کي (موڪليوسون) ان چيو ته اي منهنجي قوم ! الله جي عبادت ڪريو، ان کان سواءِ اوهان لاءِ ٻيو ڪو عبادت جو لائق نه آهي. بيشڪ اوهان وٽ اوهان جي پاليندڙ جي طرفان ثابتي پهچي چڪي آهي. پوءِ ماپ ۽ تور کي پورو ڪريو، ۽ ماڻهن کي سندن شيون گهٽ نه ڏيو. ۽ اوهين زمين ۾ ان جي درست ڪرڻ کان پوءِ فساد نه ڪريو. اهو (ڪم) اوهان لاءِ گهڻو چڱو آهي جيڪڏهن اوهين ايمان وارا آهيو. |
| وَلا تَقعُدوا بِكُلِّ صِرٰطٍ توعِدونَ وَتَصُدّونَ عَن سَبيلِ اللَّهِ مَن ءامَنَ بِهِ وَتَبغونَها عِوَجًا وَاذكُروا إِذ كُنتُم قَليلًا فَكَثَّرَكُم وَانظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُفسِدينَ (آيت : 86) |
|
۽ سڀ ڪنهن رستي تي (هن لاءِ) نه ويهو جو الله جي رستي کان ڌمڪايو ۽ اهڙي ماڻهوءَ کي روڪيو جنهن ان تي ايمان آندو ۽ ان (رستي) ۾ ڏنگائي گهرو ٿا (يعني هٿراڌو عيب ڳوليو ٿا) ۽اهو وقت ياد ڪريو جڏهن اوهين ٿورا هئا، پوءِ اوهان کي وڌايائين ۽ ڏسو ته فساد ڪندڙن جي پڇاڙي ڪيئن ٿي؟ |
| وَإِن كانَ طائِفَةٌ مِنكُم ءامَنوا بِالَّذى أُرسِلتُ بِهِ وَطائِفَةٌ لَم يُؤمِنوا فَاصبِروا حَتّىٰ يَحكُمَ اللَّهُ بَينَنا وَهُوَ خَيرُ الحٰكِمينَ (آيت : 87) |
|
۽ جيڪڏهن اوهان مان هڪ جماعت ان تي ايمان آندو آهي جنهن سان مون کي موڪليو ويو آهي ۽ ٻي جماعت ايمان نه آندو ته ايتري تائين صبر ڪريو جو الله اسانجي وچ ۾ فيصلو ڪري ۽ اهو سڀني فيصلي ڪندڙن کان چڱو فيصلو ڪندڙ آهي. |
| قالَ المَلَأُ الَّذينَ استَكبَروا مِن قَومِهِ لَنُخرِجَنَّكَ يٰشُعَيبُ وَالَّذينَ ءامَنوا مَعَكَ مِن قَريَتِنا أَو لَتَعودُنَّ فى مِلَّتِنا قالَ أَوَلَو كُنّا كٰرِهينَ (آيت : 88) |
|
سندس قوم مان جن سردارن وڏائي ڪئي تن چيو ته اي شعيب ! اسين توکي ۽ جن توسان گڏ ايمان آندو آهي تن کي پنهنجي ڳوٺ مان ضرور ڪڍنداسون يا ته اسان جي دين ڏي موٽي اچو. شعيب چيو ته ڇا (موٽي اچون) توڻيڪ اسين (اوهان جي دين کي) ناپسند ڪندڙ آهيون. |
| قَدِ افتَرَينا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا إِن عُدنا فى مِلَّتِكُم بَعدَ إِذ نَجّىٰنَا اللَّهُ مِنها وَما يَكونُ لَنا أَن نَعودَ فيها إِلّا أَن يَشاءَ اللَّهُ رَبُّنا وَسِعَ رَبُّنا كُلَّ شَيءٍ عِلمًا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلنا رَبَّنَا افتَح بَينَنا وَبَينَ قَومِنا بِالحَقِّ وَأَنتَ خَيرُ الفٰتِحينَ (آيت : 89) |
|
بيشڪ اسان الله تي ڪوڙ گهڙيو جيڪڏهن اوهان جي دين ۾ موٽياسون هن کان پوءِ به جو الله اسان کي ان کان بچايو. ۽ اسان کي مناسب نه آهي جو ان ۾ موٽي اچون پر جي اسان جو پاليندڙ الله گهري (ته ٻي ڳالهه آهي). اسان جي پاليندڙ (الله) جي علم ۾ سڀ ڪا شيءِ سمائي آهي. الله تي ئي اسان ڀروسو ڪيو آهي. اي اسان جا پاليندڙ ! اسان ۽ اسان جي قوم جي وچ ۾ انصاف سان فيصلو ڪر. ۽ تون سڀني فيصلي ڪندڙ کان چڱو فيصلو ڪندڙ آهين. |
| وَقالَ المَلَأُ الَّذينَ كَفَروا مِن قَومِهِ لَئِنِ اتَّبَعتُم شُعَيبًا إِنَّكُم إِذًا لَخٰسِرونَ (آيت : 90) |
|
۽ سندس قوم جي ڪافر سردارن چيو ته جيڪڏهن اوهين شعيب جي تابعداري ڪندؤ ته ان وقت اوهين نقصان وارا ٿيندؤ. |
| فَأَخَذَتهُمُ الرَّجفَةُ فَأَصبَحوا فى دارِهِم جٰثِمينَ (آيت : 91) |
|
پوءِ کين زلزلي اچي ورتو پوءِ اهي صبح جو پنهنجي گهرن ۾ گوڏن ڀر ڪريا (مئا) پيا هئا. |
| الَّذينَ كَذَّبوا شُعَيبًا كَأَن لَم يَغنَوا فيهَا الَّذينَ كَذَّبوا شُعَيبًا كانوا هُمُ الخٰسِرينَ (آيت : 92) |
|
جن شعيب کي ڪوڙو ڪيو، سي ڄڻ ته ان (زمين) ۾ رهيا ئي نه هئا. جن شعيب کي ڪوڙو ڪيو، سي ئي نقصان وارا هئا. |
| فَتَوَلّىٰ عَنهُم وَقالَ يٰقَومِ لَقَد أَبلَغتُكُم رِسٰلٰتِ رَبّى وَنَصَحتُ لَكُم فَكَيفَ ءاسىٰ عَلىٰ قَومٍ كٰفِرينَ (آيت : 93) |
|
پوءِ شعيب انهن کان منهن موڙيو ۽ چيائين ته اي منهنجي قوم ! بيشڪ مون اوهان کي پنهنجي پاليندڙ جا پيغام پهچايا ۽ اوهان جي خيرخواهي ڪيم پوءِ ڪافرقوم تي ڪيئن افسوس ڪريان؟ |
| وَما أَرسَلنا فى قَريَةٍ مِن نَبِىٍّ إِلّا أَخَذنا أَهلَها بِالبَأساءِ وَالضَّرّاءِ لَعَلَّهُم يَضَّرَّعونَ (آيت : 94) |
|
۽ ڪنهن به ڳوٺ ۾ ڪوبه نبي اسان نه موڪليو پر اتي جي رهاڪن کي (نه مڃڻ واري حالت ۾ ) سختيءَ ۽ تڪليف سان پڪڙيوسون ته مَنَ اهي زاري ڪن. |
| ثُمَّ بَدَّلنا مَكانَ السَّيِّئَةِ الحَسَنَةَ حَتّىٰ عَفَوا وَقالوا قَد مَسَّ ءاباءَنَا الضَّرّاءُ وَالسَّرّاءُ فَأَخَذنٰهُم بَغتَةً وَهُم لا يَشعُرونَ (آيت : 95) |
|
وري کين ڏک جي بدلي سک ڏنوسون ايتري تائين جو اهي گهڻا ٿيا ۽ چيائون ته اسان جي ابن ڏاڏن کي (به) ڏُک ۽ سُک پهچندو رهيو آهي پوءِ اسان کين اوچتو پڪڙيو ۽ انهن کي خبر به نه پئي. |
| وَلَو أَنَّ أَهلَ القُرىٰ ءامَنوا وَاتَّقَوا لَفَتَحنا عَلَيهِم بَرَكٰتٍ مِنَ السَّماءِ وَالأَرضِ وَلٰكِن كَذَّبوا فَأَخَذنٰهُم بِما كانوا يَكسِبونَ (آيت : 96) |
|
۽ جيڪڏهن انهن ڳوٺن جا رهاڪو ايمان آڻين ها ۽ پرهيزگار ٿين ها ته اسين مٿن آسمان ۽ زمين مان برڪتون کولي ڇڏيون ها پر انهن ڪوڙو ڪيو، پوءِ جيڪي ڪم ڪندا هئا تن جي ڪري کين پڪڙيوسون. |
| أَفَأَمِنَ أَهلُ القُرىٰ أَن يَأتِيَهُم بَأسُنا بَيٰتًا وَهُم نائِمونَ (آيت : 97) |
|
ڇا پوءِ ڳوٺن جي رهاڪن کي هن ڳالهه جو ڊپ نه آهي ته اسان جو عذاب مٿن راتو رات پهچي ۽ اهي ستل هجن؟ |
| أَوَأَمِنَ أَهلُ القُرىٰ أَن يَأتِيَهُم بَأسُنا ضُحًى وَهُم يَلعَبونَ (آيت : 98) |
|
۽ ڇا ڳوٺن جي رهاڪن کي هن ڳالهه جو ڊپ نه آهي ته اسان جو عذاب مٿن ڏينهن چڙهي پهچي ۽ اهي راند ڪندا هجن؟ |
| أَفَأَمِنوا مَكرَ اللَّهِ فَلا يَأمَنُ مَكرَ اللَّهِ إِلَّا القَومُ الخٰسِرونَ (آيت : 99) |
|
ڇا پوءِ کين الله جي تدبير جو ڊپ نه آهي؟ پوءِ الله جي تدبير کان رڳو نقصان پائڻ واريءَ قوم کي (ئي) ڊپ نه آهي |
| أَوَلَم يَهدِ لِلَّذينَ يَرِثونَ الأَرضَ مِن بَعدِ أَهلِها أَن لَو نَشاءُ أَصَبنٰهُم بِذُنوبِهِم وَنَطبَعُ عَلىٰ قُلوبِهِم فَهُم لا يَسمَعونَ (آيت : 100) |
|
۽ جيڪي زمين جا اتي جي رهاڪن (جي برباد ٿيڻ) کان پوءِ وارث ٿين ٿا تن تي ڇا هيءَ ڳالهه ظاهر نه ٿي ته جيڪڏهن اسين گهرون ته انهن تي سندن گناهن جي ڪري مصيبت آڻيون ۽ انهن جي دلين تي مهر هڻون پوءِ اهي ٻڌن به نه؟ |
| تِلكَ القُرىٰ نَقُصُّ عَلَيكَ مِن أَنبائِها وَلَقَد جاءَتهُم رُسُلُهُم بِالبَيِّنٰتِ فَما كانوا لِيُؤمِنوا بِما كَذَّبوا مِن قَبلُ كَذٰلِكَ يَطبَعُ اللَّهُ عَلىٰ قُلوبِ الكٰفِرينَ (آيت : 101) |
|
انهن ڳوٺن جون ڪجهه خبرون توکي ٻڌايون ٿا. ۽ بيشڪ انهن وٽ سندن رسول ثابتيون کڻي آيا. پوءِ جنهن ڳالهه کي انهن اڳي ڪوڙو ڪيو هو تنهن تي اهي ايمان آڻڻ وارا نه هئا. اهڙيءَ طرح الله ڪافرن جي دلين تي مهر هڻي ٿو. |
| وَما وَجَدنا لِأَكثَرِهِم مِن عَهدٍ وَإِن وَجَدنا أَكثَرَهُم لَفٰسِقينَ (آيت : 102) |
|
۽ انهن مان گهڻن ۾ اسان وعدي جي وفائي نه ڏٺي. ۽ بيشڪ انهن مان گهڻن کي اسان نافرمان لڌو. |
| ثُمَّ بَعَثنا مِن بَعدِهِم موسىٰ بِـٔايٰتِنا إِلىٰ فِرعَونَ وَمَلَإِي۟هِ فَظَلَموا بِها فَانظُر كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُفسِدينَ (آيت : 103) |
|
وري انهن کان پوءِ موسيٰ کي پنهنجيون نشانيون ڏيئي فرعون ۽ ان جي سردارن ڏي موڪليوسون. پوءِ انهن (نشانين) جو انهن قدر نه ڪيو، پوءِ ڏس ته فساد ڪندڙن جي پڇاڙي ڪيئن ٿي؟ |
| وَقالَ موسىٰ يٰفِرعَونُ إِنّى رَسولٌ مِن رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 104) |
|
۽ موسيٰ چيو ته اي فرعون ! بيشڪ آءُ جهانن جي پاليندڙ جي طرفان موڪليل آهيان. |
| حَقيقٌ عَلىٰ أَن لا أَقولَ عَلَى اللَّهِ إِلَّا الحَقَّ قَد جِئتُكُم بِبَيِّنَةٍ مِن رَبِّكُم فَأَرسِل مَعِىَ بَنى إِسرٰءيلَ (آيت : 105) |
|
مون کي لائق آهي ته الله تي سچ کانسواءِ ٻيو ڪجهه نه چوان. بيشڪ مون اوهان وٽ اوهان جي پاليندڙ جي طرفان ظاهر ثابتي آندي آهي. پوءِ بني اسرائيلن کي مون سان گڏ وڃڻ ڏي. |
| قالَ إِن كُنتَ جِئتَ بِـٔايَةٍ فَأتِ بِها إِن كُنتَ مِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 106) |
|
فرعون چيو ته جيڪڏهن تو ڪا نشاني آندي آهي ته ان کي آڻ جيڪڏهن تون سچن مان آهين. |
| فَأَلقىٰ عَصاهُ فَإِذا هِىَ ثُعبانٌ مُبينٌ (آيت : 107) |
|
پوءِ موسيٰ پنهنجي لٺ کي اڇلايو ته اها اتي جو اتي پڌرو نانگ ٿي پيئي. |
| وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذا هِىَ بَيضاءُ لِلنّٰظِرينَ (آيت : 108) |
|
۽ پنهنجو هٿ ٻاهر ڪڍيائين ته اهو ڪڍڻ سان ئي ڏسندڙن جي اڳيان روشن ٿيو. |
| قالَ المَلَأُ مِن قَومِ فِرعَونَ إِنَّ هٰذا لَسٰحِرٌ عَليمٌ (آيت : 109) |
|
فرعون جي قوم جي سردارن چيو ته بيشڪ هيءَ داناءُ جادوگر آهي، |
| يُريدُ أَن يُخرِجَكُم مِن أَرضِكُم فَماذا تَأمُرونَ (آيت : 110) |
|
اوهان کي اوهان جي ملڪ مان ڪڍڻ گهري ٿو. پوءِ ڇا حڪم ڪريو ٿا؟ |
| قالوا أَرجِه وَأَخاهُ وَأَرسِل فِى المَدائِنِ حٰشِرينَ (آيت : 111) |
|
انهن چيو ته ان کي ۽ ان جي ڀاءُ کي ترساءِ ۽ شهرن ۾ ڪوٺيندڙن کي موڪل |
| يَأتوكَ بِكُلِّ سٰحِرٍ عَليمٍ (آيت : 112) |
|
ته سڀ ڪنهن داناءَ جادوگر کي تو وٽ آڻين |
| وَجاءَ السَّحَرَةُ فِرعَونَ قالوا إِنَّ لَنا لَأَجرًا إِن كُنّا نَحنُ الغٰلِبينَ (آيت : 113) |
|
۽ جادوگر فرعون وٽ آيا چيائون ته جيڪڏهن اسين غالب ٿيون ته پوءِ بيشڪ اسان لاءِ ڪو اجورو آهي . |
| قالَ نَعَم وَإِنَّكُم لَمِنَ المُقَرَّبينَ (آيت : 114) |
|
فرعون چيو ته هائو (انعام به ڏبو) ۽ اوهين بيشڪ (منهنجي) ويجهن ماڻهن مان هوندو. |
| قالوا يٰموسىٰ إِمّا أَن تُلقِىَ وَإِمّا أَن نَكونَ نَحنُ المُلقينَ (آيت : 115) |
|
چيائون ته اي موسيٰ يا ته تون (جادو) اُڇلاءِ يا اسين اُڇلائڻ وارا ٿيون. |
| قالَ أَلقوا فَلَمّا أَلقَوا سَحَروا أَعيُنَ النّاسِ وَاستَرهَبوهُم وَجاءو بِسِحرٍ عَظيمٍ (آيت : 116) |
|
موسيٰ چيو ته اوهين اڇلايو. پوءِ جڏهن انهن اڇلايو ته ماڻهن جي اکين تي جادو ڪيائون ۽ انهن کي ڊيڄاريائون ۽ وڏو جادو آندائون. |
| وَأَوحَينا إِلىٰ موسىٰ أَن أَلقِ عَصاكَ فَإِذا هِىَ تَلقَفُ ما يَأفِكونَ (آيت : 117) |
|
۽ اسان موسيٰ ڏي حڪم موڪليو ته تون پنهنجي لٺ اُڇلاءِ. پوءِ جيڪو ڪوڙو (سانگ) بنايو هئائون تنهن کي اتي جو اتي اها ڳهڻ لڳي وئي. |
| فَوَقَعَ الحَقُّ وَبَطَلَ ما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 118) |
|
پوءِ سچ ثابت ٿيو ۽ جيڪي انهن پئي ڪيو سو غلط ٿيو. |
| فَغُلِبوا هُنالِكَ وَانقَلَبوا صٰغِرينَ (آيت : 119) |
|
پوءِ اتي هارايائون ۽ خوار ٿي موٽيا. |
| وَأُلقِىَ السَّحَرَةُ سٰجِدينَ (آيت : 120) |
|
۽ جادوگر سجدي ۾ ڪري پيا. |
| قالوا ءامَنّا بِرَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 121) |
|
چيائون ته اسان جهانن جي پاليندڙ تي ايمان آندو. |
| رَبِّ موسىٰ وَهٰرونَ (آيت : 122) |
|
جو موسيٰ ۽ هارون جو پاليندڙ آهي. |
| قالَ فِرعَونُ ءامَنتُم بِهِ قَبلَ أَن ءاذَنَ لَكُم إِنَّ هٰذا لَمَكرٌ مَكَرتُموهُ فِى المَدينَةِ لِتُخرِجوا مِنها أَهلَها فَسَوفَ تَعلَمونَ (آيت : 123) |
|
فرعون چيو ته (ڇا) اوهان منهنجيءَ اجازت کان اڳي ان تي ايمان آندو آهي؟ بيشڪ هيءَ هڪ تدبير آهي جا اوهان شهر ۾ ڪئي آهي هن لاءِ ته ان مان ان جي رهاڪن کي ڪڍو. سو اوهان کي معلوم ٿي ويندو. |
| لَأُقَطِّعَنَّ أَيدِيَكُم وَأَرجُلَكُم مِن خِلٰفٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُم أَجمَعينَ (آيت : 124) |
|
ضرور آءُ اوهان جا هڪ طرف جا هٿ ۽ ٻئي طرف جا پير وڍيندس (سڄو هٿ ۽ کٻو پير) وري ضرور اوهان سڀني کي سوريءَ چاڙهيندس. |
| قالوا إِنّا إِلىٰ رَبِّنا مُنقَلِبونَ (آيت : 125) |
|
انهن چيو ته اسين پنهنجي پاليندڙ ڏي رجوع ڪرڻ وارا آهيان. |
| وَما تَنقِمُ مِنّا إِلّا أَن ءامَنّا بِـٔايٰتِ رَبِّنا لَمّا جاءَتنا رَبَّنا أَفرِغ عَلَينا صَبرًا وَتَوَفَّنا مُسلِمينَ (آيت : 126) |
|
۽ تون اسان مان هن کان سواءِ ٻيو ڪو عيب نٿو ڪڍين ته اسان پنهنجي پاليندڙ جي نشانين تي ايمان آندو جڏهن اهي اسان کي پهتيون. اي اسان جا پاليندڙ ! اسان تي صبر لاهه ۽ اسان کي فرمانبردار ڪري مار ! |
| وَقالَ المَلَأُ مِن قَومِ فِرعَونَ أَتَذَرُ موسىٰ وَقَومَهُ لِيُفسِدوا فِى الأَرضِ وَيَذَرَكَ وَءالِهَتَكَ قالَ سَنُقَتِّلُ أَبناءَهُم وَنَستَحيۦ نِساءَهُم وَإِنّا فَوقَهُم قٰهِرونَ (آيت : 127) |
|
۽ فرعون جي قوم جي سردارن (فرعون کي) چيو ته ڇا تون موسيٰ ۽ سندس قوم کي هن لاءِ ڇڏين ٿو ته اهي زمين ۾ فساد ڪن ۽ توکي ۽ تنهنجن الاهن کي (موقوف ڪري) ڇڏي ڏين. فرعون چيو ته اسين (هينئر) انهن جي پٽن کي ڪُهي ڇڏينداسون ۽ سندن ڌيئرن کي جيئرو ڇڏينداسون ۽ اسين سندن مٿان بيشڪ زور وارا آهيون. |
| قالَ موسىٰ لِقَومِهِ استَعينوا بِاللَّهِ وَاصبِروا إِنَّ الأَرضَ لِلَّهِ يورِثُها مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ وَالعٰقِبَةُ لِلمُتَّقينَ (آيت : 128) |
|
موسيٰ پنهنجي قوم کي چيو ته الله کان مدد گهرو ۽ صبر ڪريو. بيشڪ زمين الله جي آهي، پنهنجن ٻانهن مان جنهن کي گهري تنهن کي ان جو وارث ڪري ٿو، ۽ (چٽي) پڇاڙي پرهيزگارن جي آهي. |
| قالوا أوذينا مِن قَبلِ أَن تَأتِيَنا وَمِن بَعدِ ما جِئتَنا قالَ عَسىٰ رَبُّكُم أَن يُهلِكَ عَدُوَّكُم وَيَستَخلِفَكُم فِى الأَرضِ فَيَنظُرَ كَيفَ تَعمَلونَ (آيت : 129) |
|
انهن چيو ته اسان کي تنهنجي اچڻ کان اڳ ۽ تنهنجي اچڻ کانپوءِ تڪليفون ڏنيون ويون آهن. موسيٰ چيو ته مَنَ اوهان جو پاليندڙ اوهان جي دشمن کي برباد ڪري ۽ اوهان کي زمين ۾ حاڪم ڪري. پوءِ ڏسي ته ڪيئن ڪريو ٿا؟ |
| وَلَقَد أَخَذنا ءالَ فِرعَونَ بِالسِّنينَ وَنَقصٍ مِنَ الثَّمَرٰتِ لَعَلَّهُم يَذَّكَّرونَ (آيت : 130) |
|
۽ بيشڪ اسان فرعون جي تابعدارن کي ڏڪارن (يعني ڏڪار جي مٿان ڏڪار) ۽ ميون جي گهٽتائي ۾ گرفتار ڪيو مَنَ اهي ڌيان ڪن. |
| فَإِذا جاءَتهُمُ الحَسَنَةُ قالوا لَنا هٰذِهِ وَإِن تُصِبهُم سَيِّئَةٌ يَطَّيَّروا بِموسىٰ وَمَن مَعَهُ أَلا إِنَّما طٰئِرُهُم عِندَ اللَّهِ وَلٰكِنَّ أَكثَرَهُم لا يَعلَمونَ (آيت : 131) |
|
پوءِ جڏهن به کين ڀلائي پهتي ته چيائون ته هيءَ اسان لاءِ آهي. ۽ جيڪڏهن کين ڪا برائي پهتي ته موسيٰ ۽ سندس سنگت جو نڀاڳ سمجهيائون. هيءَ ڳالهه ٻڌي ڇڏيو ته سندس نڀاڳ (جو انهن تي هن کانپوءِ ظاهر ٿيندو) الله وٽ ئي آهي پر انهن مان گهڻا نه ٿا ڄاڻن. |
| وَقالوا مَهما تَأتِنا بِهِ مِن ءايَةٍ لِتَسحَرَنا بِها فَما نَحنُ لَكَ بِمُؤمِنينَ (آيت : 132) |
|
۽ چيائون ته جابه نشاني تون اسان وٽ آڻيندين هن لاءِ ته ان سان تون اسان تي جادو ڪرين ته به اسين توکي مڃڻ وارا نه آهيون. |
| فَأَرسَلنا عَلَيهِمُ الطّوفانَ وَالجَرادَ وَالقُمَّلَ وَالضَّفادِعَ وَالدَّمَ ءايٰتٍ مُفَصَّلٰتٍ فَاستَكبَروا وَكانوا قَومًا مُجرِمينَ (آيت : 133) |
|
پوءِ مٿن طوفان ۽ مڪڙ ۽ جوئن ۽ ڏيڏرن ۽ رت، جدا جدا نشانيون موڪليون سون، پوءِ انهن وڏائي ڪئي ۽ ڏوهاري قوم هئا. |
| وَلَمّا وَقَعَ عَلَيهِمُ الرِّجزُ قالوا يٰموسَى ادعُ لَنا رَبَّكَ بِما عَهِدَ عِندَكَ لَئِن كَشَفتَ عَنَّا الرِّجزَ لَنُؤمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرسِلَنَّ مَعَكَ بَنى إِسرٰءيلَ (آيت : 134) |
|
۽ جڏهن مٿن عذاب پيو ته چوڻ لڳا ته اي موسيٰ ! تون اسان لاءِ پنهنجي پاليندڙ کان انهن (نالن ۽ دعائن) سان دُعا گهر جيڪي توڏي وحي ڪيا اٿس. جيڪڏهن تون اسان تان (اهو) عذاب لاهيندين ته اسين توکي مڃينداسون ۽ توسان گڏ بني اسرائيلن کي وڃڻ ڏينداسون. |
| فَلَمّا كَشَفنا عَنهُمُ الرِّجزَ إِلىٰ أَجَلٍ هُم بٰلِغوهُ إِذا هُم يَنكُثونَ (آيت : 135) |
|
پوءِ جڏهن اسان انهن تان هڪ مدت تائين جنهن (مدت) کي اهي پهچڻ وارا هئا عذاب لاٿو ته ان وقت ئي انهن انجام ڀڳو. |
| فَانتَقَمنا مِنهُم فَأَغرَقنٰهُم فِى اليَمِّ بِأَنَّهُم كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَكانوا عَنها غٰفِلينَ (آيت : 136) |
|
پوءِ اسان انهن کان بدلو ورتو جو کين سمنڊ ۾ ٻوڙيوسون هن ڪري جو انهن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو ۽ انهن کان بي خبر (رهندا) هئا. |
| وَأَورَثنَا القَومَ الَّذينَ كانوا يُستَضعَفونَ مَشٰرِقَ الأَرضِ وَمَغٰرِبَهَا الَّتى بٰرَكنا فيها وَتَمَّت كَلِمَتُ رَبِّكَ الحُسنىٰ عَلىٰ بَنى إِسرٰءيلَ بِما صَبَروا وَدَمَّرنا ما كانَ يَصنَعُ فِرعَونُ وَقَومُهُ وَما كانوا يَعرِشونَ (آيت : 137) |
|
۽ جنهن زمين ۾ اسان برڪت رکي آهي تنهن جي اڀرندن ۽ الهندن جو ان قوم کي وارث ڪيوسون، جن کي ضعيف سمجهيو ويندو هو. ۽ بني اسرائيلن جي حق ۾ تنهنجي پاليندڙ جو چڱو وعدو سندن صبر جي ڪري پورو ٿيو. ۽ فرعون ۽ سندس قوم جو ڪجهه بنائيندا هئا ۽ جيڪي (وڏيون عمارتون) ٺاهيندا هئاسي اسان برباد ڪري ڇڏيون. |
| وَجٰوَزنا بِبَنى إِسرٰءيلَ البَحرَ فَأَتَوا عَلىٰ قَومٍ يَعكُفونَ عَلىٰ أَصنامٍ لَهُم قالوا يٰموسَى اجعَل لَنا إِلٰهًا كَما لَهُم ءالِهَةٌ قالَ إِنَّكُم قَومٌ تَجهَلونَ (آيت : 138) |
|
۽ اسان بني اسرائيلن کي درياءَ کان پار لنگهايو، پوءِ اهي اهڙي قوم تي پهتا، جي پنهنجن بتن جي پوڄا ۾ لڳا پيا هئا. چيائون ته اي موسيٰ جيئن انهن کي معبود آهن تيئن اسان لاءِ ڪو معبود ٺاهه. موسيٰ چيو ته بيشڪ اوهين جاهل قوم آهيو. |
| إِنَّ هٰؤُلاءِ مُتَبَّرٌ ما هُم فيهِ وَبٰطِلٌ ما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 139) |
|
بيشڪ اهي (ماڻهو) جنهن (مذهب) ۾ آهن سو برباد آهي ۽ جيڪو ڪم پيا ڪن سو غلط آهي. |
| قالَ أَغَيرَ اللَّهِ أَبغيكُم إِلٰهًا وَهُوَ فَضَّلَكُم عَلَى العٰلَمينَ (آيت : 140) |
|
موسيٰ چيو ته ڇا آءُ الله کانسواءِ (ٻيو ڪو) معبود اوهان لاءِ ڳوليان، هوڏانهن ان اوهان کي سڀني قومن تي فضيلت ڏني آهي. |
| وَإِذ أَنجَينٰكُم مِن ءالِ فِرعَونَ يَسومونَكُم سوءَ العَذابِ يُقَتِّلونَ أَبناءَكُم وَيَستَحيونَ نِساءَكُم وَفى ذٰلِكُم بَلاءٌ مِن رَبِّكُم عَظيمٌ (آيت : 141) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪريو) جڏهن اسان اوهان کي فرعون جي ماڻهن کان بچايو جي اوهان کي بڇڙو عذاب پهچائيندا هئا، اوهان جي پٽن کي ڪهندا هئا ۽ اوهان جي ڌيئرن کي جيئرو ڇڏيندا هئا. ۽ ان ۾ اوهان جي پاليندڙ جي طرفان وڏو امتحان هو. |
| وَوٰعَدنا موسىٰ ثَلٰثينَ لَيلَةً وَأَتمَمنٰها بِعَشرٍ فَتَمَّ ميقٰتُ رَبِّهِ أَربَعينَ لَيلَةً وَقالَ موسىٰ لِأَخيهِ هٰرونَ اخلُفنى فى قَومى وَأَصلِح وَلا تَتَّبِع سَبيلَ المُفسِدينَ (آيت : 142) |
|
۽ اسان موسيٰ سان ٽيهن راتين جو وعدو ڪيو ۽ ان (وعدي) کي ٻين ڏهن (راتين) سان پورو ڪيوسون. پوءِ سندس پاليندڙ جو انجام ڏنل وقت چاليهه راتيون پورو ٿيو. ۽ موسيٰ (طور ڏي وڃڻ وقت) پنهنجي ڀاءُ هارون کي چيو ته تون منهنجي قوم ۾ منهنجو نائب ٿي رهه ۽ سڌارو ڪندو رهه ۽ فساد ڪندڙن جي رستي تي نه هلج. |
| وَلَمّا جاءَ موسىٰ لِميقٰتِنا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُ قالَ رَبِّ أَرِنى أَنظُر إِلَيكَ قالَ لَن تَرىٰنى وَلٰكِنِ انظُر إِلَى الجَبَلِ فَإِنِ استَقَرَّ مَكانَهُ فَسَوفَ تَرىٰنى فَلَمّا تَجَلّىٰ رَبُّهُ لِلجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ موسىٰ صَعِقًا فَلَمّا أَفاقَ قالَ سُبحٰنَكَ تُبتُ إِلَيكَ وَأَنا۠ أَوَّلُ المُؤمِنينَ (آيت : 143) |
|
۽ جڏهن موسيٰ اسان جي انجام ڏنل جاءِ تي آيو ۽ ان سان سندس پاليندڙ ڪلام ڪيو (تڏهن) چيائين ته اي منهنجا پاليندڙ ! مون کي پاڻ ڏيکار ته توکي ڏسان ! الله فرمايو ته تون مونکي ڪڏهن به نه ڏسي سگهندين پر تون جبل ڏي نظر ڪر، پوءِ جيڪڏهن اهو پنهنجي جاءِ تي بيٺو رهيو ته تون مون کي ڏسي سگهندين، پوءِ جڏهن سندس پاليندڙ (جو تجلو) جبل تي ظاهر ٿيو ته ان (جبل) کي ٽڪر ٽڪر ڪري ڇڏيائين ۽ موسيٰ بيهوش ٿي ڪري پيو. پوءِ جڏهن هوش ۾ آيو ته چيائين ته تون پاڪ آهين توڏي رجوع ڪيم ۽ آءُ پهريون مڃيندڙ آهيان. |
| قالَ يٰموسىٰ إِنِّى اصطَفَيتُكَ عَلَى النّاسِ بِرِسٰلٰتى وَبِكَلٰمى فَخُذ ما ءاتَيتُكَ وَكُن مِنَ الشّٰكِرينَ (آيت : 144) |
|
الله فرمايو ته اي موسيٰ مون توکي پنهنجن پيغامن سان ۽ پنهنجي ڪلام سان ماڻهن کان پسند ڪيو آهي. پوءِ جيڪي توکي ڏنو اٿم سو وٺ ۽ شڪر ڪندڙن مان ٿيءُ. |
| وَكَتَبنا لَهُ فِى الأَلواحِ مِن كُلِّ شَيءٍ مَوعِظَةً وَتَفصيلًا لِكُلِّ شَيءٍ فَخُذها بِقُوَّةٍ وَأمُر قَومَكَ يَأخُذوا بِأَحسَنِها سَأُو۟ريكُم دارَ الفٰسِقينَ (آيت : 145) |
|
۽ ان کي تختين تي هر قسم جي نصيحت ۽ سڀڪنهن شيءِ جو تفصيل لکي ڏنوسون (۽ چيوسون ته) پوءِ تون انهن کي مضبوط وٺ ۽ پنهنجيءَ قوم کي حڪم ڪر ته اهي ان جون چٽيون ڳالهيون وٺن، آءٌ اوهان کي نافرمانن جو گهر ڏيکاريندس. |
| سَأَصرِفُ عَن ءايٰتِىَ الَّذينَ يَتَكَبَّرونَ فِى الأَرضِ بِغَيرِ الحَقِّ وَإِن يَرَوا كُلَّ ءايَةٍ لا يُؤمِنوا بِها وَإِن يَرَوا سَبيلَ الرُّشدِ لا يَتَّخِذوهُ سَبيلًا وَإِن يَرَوا سَبيلَ الغَىِّ يَتَّخِذوهُ سَبيلًا ذٰلِكَ بِأَنَّهُم كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَكانوا عَنها غٰفِلينَ (آيت : 146) |
|
جيڪي زمين ۾ ناحق وڏائي ڪن ٿا تن کي پنهنجين آيتن (۾ سوچڻ) کان ڦيري ڇڏيندس. ۽ جيڪڏهن اهي سڀڪا نشاني ڏسندا ته به انهن تي ايمان نه آڻيندا. ۽ جيڪڏهن هدايت جو رستو ڏسندا ته ان کي رستو ڪري نه وٺندا. ۽ جيڪڏهن گمراهيءَ جو رستو ڏسندا ته ان کي رستو ڪري وٺندا. اهو هن ڪري جو انهن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو ۽ انهن کان بي خبر (رهيا) آهن. |
| وَالَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَلِقاءِ الءاخِرَةِ حَبِطَت أَعمٰلُهُم هَل يُجزَونَ إِلّا ما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 147) |
|
۽ جن اسان جي آيتن ۽ آخرت جي اچڻ کي ڪوڙو ڪيو تن جا عمل برباد ٿي ويا. جيڪي پيا ڪن کين تنهن کان سواءِ ٻيو بدلو نه ڏنو ويندو. |
| وَاتَّخَذَ قَومُ موسىٰ مِن بَعدِهِ مِن حُلِيِّهِم عِجلًا جَسَدًا لَهُ خُوارٌ أَلَم يَرَوا أَنَّهُ لا يُكَلِّمُهُم وَلا يَهديهِم سَبيلًا اتَّخَذوهُ وَكانوا ظٰلِمينَ (آيت : 148) |
|
۽ موسيٰ جي قوم موسيٰ (جي وڃڻ) کانپوءِ سندن زيورن مان هڪ رنڀ ڪندڙ گابي جهڙو بوتو بنايو. ڇا انهن نه ڏٺو ته نه اهو انهن سان ڳالهائي ٿو ۽ نه کين رستو ڏيکاري ٿو. ان کي (خدا ڪري) ورتائون ۽ اهي (خود) ظالم هئا. |
| وَلَمّا سُقِطَ فى أَيديهِم وَرَأَوا أَنَّهُم قَد ضَلّوا قالوا لَئِن لَم يَرحَمنا رَبُّنا وَيَغفِر لَنا لَنَكونَنَّ مِنَ الخٰسِرينَ (آيت : 149) |
|
۽ جڏهن پشيمان ٿيا ۽ ڏٺائون ته اهي (خود) گمراهه ٿي چڪا آهن ته چيائون ته جيڪڏهن اسان جو پاليندڙ اسان تي رحم نه ڪندو ۽ اسان کي معاف نه ڪندو ته اسين ضرور نقصان وارن مان ٿينداسون. |
| وَلَمّا رَجَعَ موسىٰ إِلىٰ قَومِهِ غَضبٰنَ أَسِفًا قالَ بِئسَما خَلَفتُمونى مِن بَعدى أَعَجِلتُم أَمرَ رَبِّكُم وَأَلقَى الأَلواحَ وَأَخَذَ بِرَأسِ أَخيهِ يَجُرُّهُ إِلَيهِ قالَ ابنَ أُمَّ إِنَّ القَومَ استَضعَفونى وَكادوا يَقتُلونَنى فَلا تُشمِت بِىَ الأَعداءَ وَلا تَجعَلنى مَعَ القَومِ الظّٰلِمينَ (آيت : 150) |
|
۽ جڏهن موسيٰ ڪاوڙجي غمگين ٿي پنهنجي قوم ڏي موٽيو ته چيائين ته اوهين مون کان پوءِ جو منهنجا نائب ٿيا آهيو سو اها نائبي بُڇڙي آهي. ڇا اوهان پنهنجي پاليندڙ جي حڪم (چاليهن راتين جي پوري ٿيڻ) کان اڳي ئي تڪڙ ڪئي آهي؟ ۽ تختين کي اُڇلايائين ۽ پنهنجي ڀاءُ (هارون) جي مٿي (جي وارن) کي جهلي ان کي پاڻ ڏي ڇڪڻ لڳو. هارون چيو ته اي منهنجي ماءُ جا پٽ ! مون کي قوم ضعيف سمجهيو ۽ مون کي قتل ڪرڻ تي هئا، پوءِ دشمنن کي مون تي نه کلاءِ ! ۽ مون کي ظالم قوم سان شريڪ نه ڪر ! |
| قالَ رَبِّ اغفِر لى وَلِأَخى وَأَدخِلنا فى رَحمَتِكَ وَأَنتَ أَرحَمُ الرّٰحِمينَ (آيت : 151) |
|
موسيٰ چيو ته اي منهنجا پاليندڙ ! مون کي ۽ منهنجي ڀاءُ کي معاف ڪر ۽ اسان کي پنهنجي رحمت ۾ داخل ڪر ۽ تون سڀني رحم ڪندڙن کان زياده رحم ڪرڻ وارو آهين. |
| إِنَّ الَّذينَ اتَّخَذُوا العِجلَ سَيَنالُهُم غَضَبٌ مِن رَبِّهِم وَذِلَّةٌ فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَكَذٰلِكَ نَجزِى المُفتَرينَ (آيت : 152) |
|
بيشڪ جن گابي کي ٺاهيو تن کي سندن پاليندڙ جي طرفان ڪاوڙ ۽ دنيا جي حياتيءَ ۾ خواري پهچندي ۽ اهڙيءَ طرح ڪوڙ گهڙيندڙن کي اسين بدلو ڏيون ٿا. |
| وَالَّذينَ عَمِلُوا السَّيِّـٔاتِ ثُمَّ تابوا مِن بَعدِها وَءامَنوا إِنَّ رَبَّكَ مِن بَعدِها لَغَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 153) |
|
۽ جن بڇڙا ڪم ڪيا وري انهن (گناهن) کانپوءِ توبه ڪيائون ۽ ايمان آندائون (تن کي) بيشڪ تنهنجو پاليندڙ ان (توبه) کانپوءِ معاف ڪندڙ (۽ مٿن) نهايت رحم وارو آهي. |
| وَلَمّا سَكَتَ عَن موسَى الغَضَبُ أَخَذَ الأَلواحَ وَفى نُسخَتِها هُدًى وَرَحمَةٌ لِلَّذينَ هُم لِرَبِّهِم يَرهَبونَ (آيت : 154) |
|
۽ جڏهن موسيٰ جي ڪاوڙ لٿي تڏهن تختين کي ورتائين (کنيائين) ۽ جيڪي انهن ۾ لکيل هو تنهن ۾ انهن لاءِ هدايت ۽ رحمت هئي جيڪي پنهنجي پاليندڙ کان ڊڄن ٿا. |
| وَاختارَ موسىٰ قَومَهُ سَبعينَ رَجُلًا لِميقٰتِنا فَلَمّا أَخَذَتهُمُ الرَّجفَةُ قالَ رَبِّ لَو شِئتَ أَهلَكتَهُم مِن قَبلُ وَإِيّٰىَ أَتُهلِكُنا بِما فَعَلَ السُّفَهاءُ مِنّا إِن هِىَ إِلّا فِتنَتُكَ تُضِلُّ بِها مَن تَشاءُ وَتَهدى مَن تَشاءُ أَنتَ وَلِيُّنا فَاغفِر لَنا وَارحَمنا وَأَنتَ خَيرُ الغٰفِرينَ (آيت : 155) |
|
۽ موسيٰ پنهنجي قوم مان ستر مڙسن کي اسان جي انجام ڏنل وقت تي آڻڻ لاءِ چونڊيو پوءِ جڏهن انهن کي ڏڪڻي ورتو تڏهن چيائين ته اي منهنجا پاليندڙ ! جيڪڏهن تون گهرين ها ته هن کان اڳ انهن کي ۽ مون کي برباد ڪري ڇڏين ها ڇا تون اسان کي ان ڪم جي ڪري برباد ڪرين ٿو جو اسان مان بيوقوفن ڪيو آهي؟ هي تنهنجو امتحان ئي آهي. ان سان جنهن کي گهرين ٿو تنهن کي گمراهه ڪرين ٿو ۽ جنهن کي گهرين ٿو تنهن کي رستو ڏيکارين ٿو. تون اسان جو سنڀاليندڙ آهين پوءِ اسان کي معاف ڪر ۽ اسان تي رحم ڪر ۽ بيشڪ تون سڀني معاف ڪندڙن کان چڱو معاف ڪندڙ آهين. |
| وَاكتُب لَنا فى هٰذِهِ الدُّنيا حَسَنَةً وَفِى الءاخِرَةِ إِنّا هُدنا إِلَيكَ قالَ عَذابى أُصيبُ بِهِ مَن أَشاءُ وَرَحمَتى وَسِعَت كُلَّ شَيءٍ فَسَأَكتُبُها لِلَّذينَ يَتَّقونَ وَيُؤتونَ الزَّكوٰةَ وَالَّذينَ هُم بِـٔايٰتِنا يُؤمِنونَ (آيت : 156) |
|
۽ اسان لاءِ هن دنيا ۾ ۽ آخرت ۾ چڱائي لک ! بيشڪ اسين توڏي موٽيا آهيون. الله فرمايو ته آءُ پنهنجو عذاب جنهن تي گهران ٿو تنهن کي پهچايان ٿو. ۽ منهنجي رحمت ۾ سڀڪا شيءِ سمائي آهي، پوءِ ان (رحمت) کي انهن لاءِ لکندس جيڪي پرهيزگاري ڪن ٿا ۽ زڪوات ڏين ٿا ۽ جيڪي اسان جي ڳالهين تي ايمان رکن ٿا. |
| الَّذينَ يَتَّبِعونَ الرَّسولَ النَّبِىَّ الأُمِّىَّ الَّذى يَجِدونَهُ مَكتوبًا عِندَهُم فِى التَّورىٰةِ وَالإِنجيلِ يَأمُرُهُم بِالمَعروفِ وَيَنهىٰهُم عَنِ المُنكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبٰتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيهِمُ الخَبٰئِثَ وَيَضَعُ عَنهُم إِصرَهُم وَالأَغلٰلَ الَّتى كانَت عَلَيهِم فَالَّذينَ ءامَنوا بِهِ وَعَزَّروهُ وَنَصَروهُ وَاتَّبَعُوا النّورَ الَّذى أُنزِلَ مَعَهُ أُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 157) |
|
جيڪي ان نبي اُمي رسول جي پيروي ڪن ٿا جنهن (جي وصفن) کي پاڻ وٽ تورات ۽ انجيل ۾ لکيل ڏسن ٿا جو انهن کي چڱي ڪم جو حڪم ڪري ٿو ۽ بڇڙي ڪم کان روڪي ٿو ۽ انهن لاءِ پاڪ شيون حلال ڪري ٿو ۽ ناپاڪ شيون مٿن حرام ڪري ٿو ۽ سندن بار ۽ جيڪي طوق مٿن هئا سي انهن تان لاهي ٿو. پوءِ جن ان تي ايمان آندو ۽ ان جي عزت ڪئي ۽ ان جي مدد ڪئي ۽ ان نور (قرآن) جا تابع ٿيا جو ان سان لاٿو ويو آهي، سي ئي ڪامياب آهن. |
| قُل يٰأَيُّهَا النّاسُ إِنّى رَسولُ اللَّهِ إِلَيكُم جَميعًا الَّذى لَهُ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ يُحيۦ وَيُميتُ فَـٔامِنوا بِاللَّهِ وَرَسولِهِ النَّبِىِّ الأُمِّىِّ الَّذى يُؤمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمٰتِهِ وَاتَّبِعوهُ لَعَلَّكُم تَهتَدونَ (آيت : 158) |
|
چئو ته اي انسانو ! بيشڪ آءُ اوهان سڀني ڏي ان الله جو موڪليل آهيان جنهن جي آسمانن ۽ زمينن ۾ بادشاهي آهي. جنهن کانسواءِ ڪو معبود نه آهي، جو جياري ۽ ماري ٿو، پوءِ الله تي ۽ سندس ان رسول تي ايمان آڻيو جو نبي اُمي آهي جو الله تي ۽ سندس (سڀني) ڪلامن تي ايمان آڻي ٿو ۽ ان جي تابعداري ڪريو مَنَ اوهين رستو لهو. |
| وَمِن قَومِ موسىٰ أُمَّةٌ يَهدونَ بِالحَقِّ وَبِهِ يَعدِلونَ (آيت : 159) |
|
۽ موسيٰ جي قوم مان هڪ جماعت آهي جا حق جو رستو ڏيکاري ٿي ۽ ان موجب انصاف به ڪن ٿا. |
| وَقَطَّعنٰهُمُ اثنَتَى عَشرَةَ أَسباطًا أُمَمًا وَأَوحَينا إِلىٰ موسىٰ إِذِ استَسقىٰهُ قَومُهُ أَنِ اضرِب بِعَصاكَ الحَجَرَ فَانبَجَسَت مِنهُ اثنَتا عَشرَةَ عَينًا قَد عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشرَبَهُم وَظَلَّلنا عَلَيهِمُ الغَمٰمَ وَأَنزَلنا عَلَيهِمُ المَنَّ وَالسَّلوىٰ كُلوا مِن طَيِّبٰتِ ما رَزَقنٰكُم وَما ظَلَمونا وَلٰكِن كانوا أَنفُسَهُم يَظلِمونَ (آيت : 160) |
|
۽ اسان انهن (بني اسرائيلن) کي ٻارهن ڏاڏن جي اولاد (ٻارهن) وڏيون جماعتون ڪري جدا جدا ڪيو. ۽ جڏهن موسيٰ کان سندس قوم پاڻي گهريو تڏهن ان ڏي حڪم موڪليوسون ته تون پنهنجي لٺ پٿر تي هڻ، پوءِ ان مان ٻارهن چشما ڦاٽي نڪتا. سڀ ڪنهن قبيلي پنهنجي پاڻي ڀرڻ جي جاءِ سڃاتي. ۽ اسان انهن تي ڪڪر جي ڇانوَ ڪئي ۽ انهن تي مَنَ (کاڌي جي شيءِ) ۽ سَلويٰ (تتر جهڙو جانور) لاٿو سون (۽ کين چيوسون ته) اسان جيڪي سٺيون شيون اوهان کي ڏنيون آهن تن مان کائو.۽ انهن اسان تي ظلم نه ڪيو پر اُهي پاڻ تي ظلم ڪندا هئا. |
| وَإِذ قيلَ لَهُمُ اسكُنوا هٰذِهِ القَريَةَ وَكُلوا مِنها حَيثُ شِئتُم وَقولوا حِطَّةٌ وَادخُلُوا البابَ سُجَّدًا نَغفِر لَكُم خَطيـٰٔتِكُم سَنَزيدُ المُحسِنينَ (آيت : 161) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن کين چيو ويو ته هن ڳوٺ ۾ رهو ۽ ان مان جتان وڻيو، اُتان کائو ۽ چئو ته معافي گهرون ٿا ۽ دروازي کان سجدو ڪندي داخل ٿيو ته اسين اوهان کي اوهان جون غلطيون معاف ڪنداسون. اسين نيڪي ڪرڻ وارن کي زياده ڏينداسون. |
| فَبَدَّلَ الَّذينَ ظَلَموا مِنهُم قَولًا غَيرَ الَّذى قيلَ لَهُم فَأَرسَلنا عَلَيهِم رِجزًا مِنَ السَّماءِ بِما كانوا يَظلِمونَ (آيت : 162) |
|
پوءِ انهن مان جن ظلم ڪيو تن ان ڳالهه کانسواءِ جا کين چئي وئي هئي بدلائي ٻي ڳالهه چئي، پوءِ اسان انهن تي آسمان مان عذاب لاٿو، هن ڪري جو اهي ظلم ڪندا هئا. |
| وَسـَٔلهُم عَنِ القَريَةِ الَّتى كانَت حاضِرَةَ البَحرِ إِذ يَعدونَ فِى السَّبتِ إِذ تَأتيهِم حيتانُهُم يَومَ سَبتِهِم شُرَّعًا وَيَومَ لا يَسبِتونَ لا تَأتيهِم كَذٰلِكَ نَبلوهُم بِما كانوا يَفسُقونَ (آيت : 163) |
|
۽ انهن کان ان ڳوٺ بابت پڇ جيڪو سمنڊ جي ڪناري تي هو. جڏهن اهي ڇنڇر (جي ڏينهن واري حڪم) ۾ ان وقت حد کان لنگهڻ لڳا جنهن وقت سندن (ڀر واري سمنڊ جون) مڇيون سندن (برڪت واري) ڇنڇر جي ڏينهن پاڻيءَ جي مٿاڇري تي ظاهر ٿي وٽن اچڻ لڳيون ٿي ۽ جنهن ڏينهن ڇنڇر نه ڪندا هئا (ڇنڇر نه هوندو هو) ته وٽن نه اينديون هيون. اهڙيءَ طرح اسين کين سندن نافرمانيءَ ڪري آزمائيندا هئاسون. |
| وَإِذ قالَت أُمَّةٌ مِنهُم لِمَ تَعِظونَ قَومًا اللَّهُ مُهلِكُهُم أَو مُعَذِّبُهُم عَذابًا شَديدًا قالوا مَعذِرَةً إِلىٰ رَبِّكُم وَلَعَلَّهُم يَتَّقونَ (آيت : 164) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن انهن مان هڪ جماعت چيو ته اهڙيءَ قوم کي ڇو نصيحت ڪريو ٿا جن کي الله هلاڪ ڪرڻ وارو آهي يا انهن کي سخت عذاب ڪرڻ وارو آهي. انهن چيو ته اوهان جي پاليندڙ وٽ پاڻ تان الزام لاهڻ لاءِ (انهن کي نصيحت ڪريون ٿا) ۽ مَنَ اهي پرهيزگار ٿين. |
| فَلَمّا نَسوا ما ذُكِّروا بِهِ أَنجَينَا الَّذينَ يَنهَونَ عَنِ السّوءِ وَأَخَذنَا الَّذينَ ظَلَموا بِعَذابٍ بَـٔيسٍ بِما كانوا يَفسُقونَ (آيت : 165) |
|
پوءِ جيڪا نصيحت کين ڪئي وئي هئي تنهن کي جڏهن ڀُلائي ڇڏيائون تڏهن اسان انهن کي بچايو جيڪي برائيءَ کان روڪيندا هئا ۽ ظالمن کي سخت عذاب ۾ پڪڙيوسون، هن ڪري جو اهي نافرماني ڪندا هئا. |
| فَلَمّا عَتَوا عَن ما نُهوا عَنهُ قُلنا لَهُم كونوا قِرَدَةً خٰسِـٔينَ (آيت : 166) |
|
پوءِ جنهن ڪم کان کين روڪيو ويو هو تنهن ۾ جڏهن حد کان لنگهي ويا تڏهن انهن کي چيوسون ته خوار ٿيل ڀولڙا ٿيو ! |
| وَإِذ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبعَثَنَّ عَلَيهِم إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ مَن يَسومُهُم سوءَ العَذابِ إِنَّ رَبَّكَ لَسَريعُ العِقابِ وَإِنَّهُ لَغَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 167) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) تنهنجي پاليندڙ ٻڌايو ته قيامت جي ڏينهن تائين يهودين تي ضرور ڪونه ڪو اهڙو ماڻهو موڪليندو رهندو جو کين بڇڙو عذاب پهچائيندو. بيشڪ تنهنجي پاليندڙ جي طرفان سزا جلد ملڻ واري آهي ۽ بيشڪ اهو معاف ڪندڙ نهايت رحم وارو آهي. |
| وَقَطَّعنٰهُم فِى الأَرضِ أُمَمًا مِنهُمُ الصّٰلِحونَ وَمِنهُم دونَ ذٰلِكَ وَبَلَونٰهُم بِالحَسَنٰتِ وَالسَّيِّـٔاتِ لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (آيت : 168) |
|
۽ کين فرقا فرقا ڪري زمين ۾ جدا جدا ڪري ڇڏيوسون. ڪي انهن مان چڱا آهن ۽ ڪي انهن مان ٻي طرح جا آهن. ۽ کين نعمتن ۽ تڪليفن سان آزمايوسون، مَنَ اهي (سڌي رستي ڏي) موٽي اچن. |
| فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ وَرِثُوا الكِتٰبَ يَأخُذونَ عَرَضَ هٰذَا الأَدنىٰ وَيَقولونَ سَيُغفَرُ لَنا وَإِن يَأتِهِم عَرَضٌ مِثلُهُ يَأخُذوهُ أَلَم يُؤخَذ عَلَيهِم ميثٰقُ الكِتٰبِ أَن لا يَقولوا عَلَى اللَّهِ إِلَّا الحَقَّ وَدَرَسوا ما فيهِ وَالدّارُ الءاخِرَةُ خَيرٌ لِلَّذينَ يَتَّقونَ أَفَلا تَعقِلونَ (آيت : 169) |
|
پوءِ سندن پٺيان اهڙا بڇڙا ماڻهو سندن جاءِ تي آيا جي ڪتاب (تورات) جا وارث بنيا هن خسيس (دنيا) جو سامان وٺن ٿا ۽ چون ٿا ته اسان کي معاف ڪيو ويندو، هوڏانهن جيڪڏهن انهن وٽ ان جهڙو (ٻيو) سامان اچي ته ان کي به وٺندا، ڇا انهن کان ڪتاب (تورات) ۾ (بيان ٿيل) هيءَ انجام نه ورتو ويو آهي ته الله تي سچيءَ ڳالهه کانسواءِ ٻيو ڪجهه به نه چوندا ۽ جيڪي ان ۾ آهي تنهن کي پڙهيو به اٿن ۽ آخرت جو گهر پرهيزگارن لاءِ گهڻو چڱو آهي. ڇا پوءِ عقل کان ڪم نه ٿا وٺو. |
| وَالَّذينَ يُمَسِّكونَ بِالكِتٰبِ وَأَقامُوا الصَّلوٰةَ إِنّا لا نُضيعُ أَجرَ المُصلِحينَ (آيت : 170) |
|
۽ جيڪي ڪتاب کي محڪم وٺن ٿا ۽ انهن نماز قائم ڪئي آهي (اهڙن) سڌارو ڪندڙن جو اجر اسين ضايع نه ٿا ڪريون. |
| وَإِذ نَتَقنَا الجَبَلَ فَوقَهُم كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَظَنّوا أَنَّهُ واقِعٌ بِهِم خُذوا ما ءاتَينٰكُم بِقُوَّةٍ وَاذكُروا ما فيهِ لَعَلَّكُم تَتَّقونَ (آيت : 171) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن اسان جبل کي سندن مٿان کنيو ڄڻ ته اهو ڇٽي هو ۽ انهن خيال ڪيو ته اهو مٿن ڪِرڻ وارو آهي (۽ کين چيوسون ته) جيڪو ڪتاب اسان اوهان کي ڏنو آهي تنهن کي محڪم وٺو ۽ جيڪي ان ۾ آهي تنهن کي ياد رکو مَنَ اوهين پرهيزگار ٿيو. |
| وَإِذ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنى ءادَمَ مِن ظُهورِهِم ذُرِّيَّتَهُم وَأَشهَدَهُم عَلىٰ أَنفُسِهِم أَلَستُ بِرَبِّكُم قالوا بَلىٰ شَهِدنا أَن تَقولوا يَومَ القِيٰمَةِ إِنّا كُنّا عَن هٰذا غٰفِلينَ (آيت : 172) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن تنهنجي پاليندڙ ماڻهن جي پٺين مان سندن اولادن کي ڪڍيو ۽ انهن (جي وجود) کي خود سندن نفسن تي شاهد ڪيائين (چيائين) ته ڇا آءُ اوهان جو پاليندڙ نه آهيان؟ انهن چيو ته هائو آهين. اسين ان جي شاهدي ڏيون ٿا (اهو هن ڪري ته) متان قيامت جي ڏينهن چئو ته اسين ان کان بي خبر هئاسون، |
| أَو تَقولوا إِنَّما أَشرَكَ ءاباؤُنا مِن قَبلُ وَكُنّا ذُرِّيَّةً مِن بَعدِهِم أَفَتُهلِكُنا بِما فَعَلَ المُبطِلونَ (آيت : 173) |
|
يا (متان) چئو (ته الله سان ٻين کي) شريڪ ته اسان جي ابن ڏاڏن، (اسان کان) اڳي ڪيو ۽ اسين انهن کان پوءِ انهن جو اولاد آهيون ڇا پوءِ جيڪي گمراهن ڪيو آهي تنهن جي ڪري تون اسان کي هلاڪ ڪرين ٿو؟ |
| وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الءايٰتِ وَلَعَلَّهُم يَرجِعونَ (آيت : 174) |
|
۽ اهڙيءَ طرح اسين ڳالهيون کولي بيان ڪريون ٿا ته مَنَ اهي موٽي اچن. |
| وَاتلُ عَلَيهِم نَبَأَ الَّذى ءاتَينٰهُ ءايٰتِنا فَانسَلَخَ مِنها فَأَتبَعَهُ الشَّيطٰنُ فَكانَ مِنَ الغاوينَ (آيت : 175) |
|
۽ انهن کي ان ماڻهوءَ جو حال پڙهي ٻڌاءِ جنهن کي اسان پنهنجيون آيتون ڏنيون (يعني انهن جو علم) پوءِ هو انهن کان ڪورو ٿي نڪتو پوءِ شيطان ان جي پٺيان لڳو، پوءِ اهو گمراهن مان ٿيو |
| وَلَو شِئنا لَرَفَعنٰهُ بِها وَلٰكِنَّهُ أَخلَدَ إِلَى الأَرضِ وَاتَّبَعَ هَوىٰهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الكَلبِ إِن تَحمِل عَلَيهِ يَلهَث أَو تَترُكهُ يَلهَث ذٰلِكَ مَثَلُ القَومِ الَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا فَاقصُصِ القَصَصَ لَعَلَّهُم يَتَفَكَّرونَ (آيت : 176) |
|
۽ جيڪڏهن اسين گهرون ها ته ان کي انهن (آيتن جي علم) سان بلند ڪريون ها پر اُهو پستيءَ ڏي جهُڪي پيو ۽ پنهنجي خواهش جي پٺيان لڳي ويو. پوءِ ان جو مثال اهڙو آهي جهڙو ڪُتو، جيڪڏهن ان تي بار رکندين ته سهڪندو ۽ جيڪڏهن ان کي ڇڏيندين ته به سهڪندو. اهو ان قوم جو مثال آهي جنهن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو. پوءِ (انهن کي اهو) احوال ٻڌاءِ مَنَ اهي فڪر ڪن. |
| ساءَ مَثَلًا القَومُ الَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَأَنفُسَهُم كانوا يَظلِمونَ (آيت : 177) |
|
ان قوم جو مثال بڇڙو آهي جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو ۽ پاڻ تي (خود) ظلم پيا ڪن. |
| مَن يَهدِ اللَّهُ فَهُوَ المُهتَدى وَمَن يُضلِل فَأُولٰئِكَ هُمُ الخٰسِرونَ (آيت : 178) |
|
جن کي الله رستو ڏيکاري سي ئي رستو لهندڙ آهن. ۽ جن کي گمراهه ڪري سي ئي نقصان وارا آهن. |
| وَلَقَد ذَرَأنا لِجَهَنَّمَ كَثيرًا مِنَ الجِنِّ وَالإِنسِ لَهُم قُلوبٌ لا يَفقَهونَ بِها وَلَهُم أَعيُنٌ لا يُبصِرونَ بِها وَلَهُم ءاذانٌ لا يَسمَعونَ بِها أُولٰئِكَ كَالأَنعٰمِ بَل هُم أَضَلُّ أُولٰئِكَ هُمُ الغٰفِلونَ (آيت : 179) |
|
۽ بيشڪ اسان جهنم لاءِ گهڻائي جن ۽ انسان پيدا ڪيا آهن انهن کي اهڙيون دليون آهن جن سان (حق کي) نه ٿا سمجهن ۽ انهن کي اهڙيون اکيون آهن جن سان (حق کي) نه ٿا ڏسن. ۽ انهن کي اهڙا ڪَنَ آهن جن سان (حق کي) کي نه ٿا ٻڌن. اهي ڍورن وانگر آهن بلڪه اهي ئي (انهن کان به) وڌيڪ گمراهه آهن. اهي ئي بي خبر آهن. |
| وَلِلَّهِ الأَسماءُ الحُسنىٰ فَادعوهُ بِها وَذَرُوا الَّذينَ يُلحِدونَ فى أَسمٰئِهِ سَيُجزَونَ ما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 180) |
|
۽ الله جا نالا (سڀ) چڱا آهن پوءِ انهن (نالن) سان ان کي سڏيو. ۽ انهن (ماڻهن) کي ڇڏي ڏيو جيڪي سندس نالن ۾ ڏنگا هلن ٿا. جيڪي اهي پيا ڪن تنهن جو انهن کي بدلو ڏنو ويندو. |
| وَمِمَّن خَلَقنا أُمَّةٌ يَهدونَ بِالحَقِّ وَبِهِ يَعدِلونَ (آيت : 181) |
|
۽ جن کي اسان پيدا ڪيو آهي تن مان هڪ جماعت آهي جا حق جو رستو ڏيکاري ٿي ۽ ان جي موافق انصاف به ڪن ٿا. |
| وَالَّذينَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا سَنَستَدرِجُهُم مِن حَيثُ لا يَعلَمونَ (آيت : 182) |
|
۽ جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو تن کي ڍر ڏيئي اتان پڪڙينداسون جتان کين خبر به نه پوندي. |
| وَأُملى لَهُم إِنَّ كَيدى مَتينٌ (آيت : 183) |
|
۽ آءُ انهن کي ڍر ڏيندس ڇوته منهنجي تدبير مضبوط آهي. |
| أَوَلَم يَتَفَكَّروا ما بِصاحِبِهِم مِن جِنَّةٍ إِن هُوَ إِلّا نَذيرٌ مُبينٌ (آيت : 184) |
|
ڇا انهن فڪر نه ڪيو ته (ڄاڻن ته) سندن سنگتيءَ ۾ ڪجهه به چريائي نه آهي.هو رڳو ظاهر ڊيڄاريندڙ آهي. |
| أَوَلَم يَنظُروا فى مَلَكوتِ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَما خَلَقَ اللَّهُ مِن شَيءٍ وَأَن عَسىٰ أَن يَكونَ قَدِ اقتَرَبَ أَجَلُهُم فَبِأَىِّ حَديثٍ بَعدَهُ يُؤمِنونَ (آيت : 185) |
|
ڇا آسمانن ۽ زمين جي بادشاهيءَ ۾ ۽ جو ڪجهه الله پيدا ڪيو آهي تنهن ۾ ۽ هن ۾ ته متان سندن آخري وقت ويجهو اچي ويو آهي انهن نظر نه ڪئي آهي؟ پوءِ ڪهڙيءَ ڳالهه تي ان (قرآن) کانپوءِ ايمان آڻيندا؟ |
| مَن يُضلِلِ اللَّهُ فَلا هادِىَ لَهُ وَيَذَرُهُم فى طُغيٰنِهِم يَعمَهونَ (آيت : 186) |
|
جنهن کي الله گمراهه ڪري ٿو. تنهن کي ڪوبه رستو ڏيکارڻ وارو نه آهي. ۽ الله انهن کي سندن گمراهيءَ ۾ ڇڏي ٿو هن حال ۾ جو اهي عقل جا انڌا آهن. |
| يَسـَٔلونَكَ عَنِ السّاعَةِ أَيّانَ مُرسىٰها قُل إِنَّما عِلمُها عِندَ رَبّى لا يُجَلّيها لِوَقتِها إِلّا هُوَ ثَقُلَت فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ لا تَأتيكُم إِلّا بَغتَةً يَسـَٔلونَكَ كَأَنَّكَ حَفِىٌّ عَنها قُل إِنَّما عِلمُها عِندَ اللَّهِ وَلٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمونَ (آيت : 187) |
|
توکان ان گهڙيءَ بابت پڇن ٿا ته ان جي قائم ٿيڻ جو وقت ڪڏهن آهي؟ چئو ته ان جي خبر رڳو منهنجي پاليندڙ وٽ آهي. ان کي ان جي وقت تي ان کانسواءِ ٻيو ڪوبه ظاهر نه ڪندو. آسمانن ۽ زمين ۾ اهو وڏو حادثو آهي. اها (گهڙي) اوهان وٽ اوچتو ئي ايندي. اهي توکان (ان بابت) پڇن ٿا ڄڻ ته تون ان جي تحقيق ۾ لڳو پيو آهين. چئو ته ان جي خبر رڳو الله وٽ آهي، پر گهڻا ماڻهو نه ٿا ڄاڻن. |
| قُل لا أَملِكُ لِنَفسى نَفعًا وَلا ضَرًّا إِلّا ما شاءَ اللَّهُ وَلَو كُنتُ أَعلَمُ الغَيبَ لَاستَكثَرتُ مِنَ الخَيرِ وَما مَسَّنِىَ السّوءُ إِن أَنا۠ إِلّا نَذيرٌ وَبَشيرٌ لِقَومٍ يُؤمِنونَ (آيت : 188) |
|
چئو ته جيڪي الله گهريو تنهن کانسواءِ آءُ پاڻ کي نه ڪنهن فائدي پهچائڻ ۽ نه ڪنهن نقصان پهچائڻ جو اختيار رکان ٿو. ۽ جيڪڏهن ڳجهه کي ڄاڻان ها ته گهڻي ڀلائي حاصل ڪريان ها ۽ مون کي بُرائي نه پهچي ها. آءُ رڳو ان قوم کي ڊيڄاريندڙ ۽ خوش خبري ٻڌائيندڙ آهيان جيڪي ايمان آڻين ٿا. |
| هُوَ الَّذى خَلَقَكُم مِن نَفسٍ وٰحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنها زَوجَها لِيَسكُنَ إِلَيها فَلَمّا تَغَشّىٰها حَمَلَت حَملًا خَفيفًا فَمَرَّت بِهِ فَلَمّا أَثقَلَت دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُما لَئِن ءاتَيتَنا صٰلِحًا لَنَكونَنَّ مِنَ الشّٰكِرينَ (آيت : 189) |
|
هو اهو آهي جنهن اوهان کي هڪ شخص مان پيدا ڪيو ۽ ان مان ان جي زال کي پيدا ڪيائين ته ان سان آرام وٺي. سو جڏهن مرد زال سان گڏ ٿيو ته زال کي هلڪو حمل رهيو. پوءِ ان (حمل سان) گهمندي ڦرندي رهي. پوءِ جڏهن پيٽ ڳرو ٿيس ته ٻنهين پنهنجي پاليندڙ الله کي سڏيو ته جيڪڏهن تو اسان کي صالح (ٻار) ڏنو ته اسين شڪر ڪندڙن مان ٿينداسون. |
| فَلَمّا ءاتىٰهُما صٰلِحًا جَعَلا لَهُ شُرَكاءَ فيما ءاتىٰهُما فَتَعٰلَى اللَّهُ عَمّا يُشرِكونَ (آيت : 190) |
|
پوءِ جڏهن انهن ٻنهين کي صالح (ٻار) ڏنائين تڏهن جيڪي کين ڏنائين تنهن ۾ ان جا ٻيا شريڪ بنايائون. پوءِ الله انهن کان بلند آهي جن کي (سندس) شريڪ ڪن ٿا. |
| أَيُشرِكونَ ما لا يَخلُقُ شَيـًٔا وَهُم يُخلَقونَ (آيت : 191) |
|
ڇا اهڙين شين کي (سندس) شريڪ ڪن ٿا جي ڪا شيءِ به پيدا نه ٿيون ڪن ۽ (هيڪاري) انهن کي (خود) پيدا ڪيو وڃي ٿو. |
| وَلا يَستَطيعونَ لَهُم نَصرًا وَلا أَنفُسَهُم يَنصُرونَ (آيت : 192) |
|
۽ (اهي شيون) نڪي انهن جي مدد ڪري سگهن ٿيون ۽ نڪي (خود) پاڻ کي مدد ڪن ٿيون. |
| وَإِن تَدعوهُم إِلَى الهُدىٰ لا يَتَّبِعوكُم سَواءٌ عَلَيكُم أَدَعَوتُموهُم أَم أَنتُم صٰمِتونَ (آيت : 193) |
|
۽ جيڪڏهين اوهين انهن (شين) کي هدايت ڏي سڏيندؤ ته اوهان جي سڏ تي نه اينديون، اوهان لاءِ برابر آهي ته اوهين انهن (شين) کي سڏيو يا اوهين (خود) چپ رهو. |
| إِنَّ الَّذينَ تَدعونَ مِن دونِ اللَّهِ عِبادٌ أَمثالُكُم فَادعوهُم فَليَستَجيبوا لَكُم إِن كُنتُم صٰدِقينَ (آيت : 194) |
|
الله کانسواءِ جن کي سڏيو ٿا سي اوهان جهڙا ٻانهان آهن سو انهن کي سڏيو پوءِ انهن کي گهرجي ته اوهان کي جواب ڏين جيڪڏهن اوهين سچا آهيو. |
| أَلَهُم أَرجُلٌ يَمشونَ بِها أَم لَهُم أَيدٍ يَبطِشونَ بِها أَم لَهُم أَعيُنٌ يُبصِرونَ بِها أَم لَهُم ءاذانٌ يَسمَعونَ بِها قُلِ ادعوا شُرَكاءَكُم ثُمَّ كيدونِ فَلا تُنظِرونِ (آيت : 195) |
|
ڇا انهن کي پير آهن جن سان هلن ٿا يا انهن کي هٿ آهن جن سان جهلين ٿا يا انهن کي اکيون آهن جن سان ڏسن ٿا يا انهن کي ڪَنَ آهن جن سان ٻُڌن ٿا. چؤ ته اوهين پنهنجي (الله سان) شريڪ ڪيلن (شين) کي سڏيو پوءِ مون تي پنهنجي تدبير هلايو پوءِ مون کي مهلت نه ڏيو. |
| إِنَّ وَلِۦِّىَ اللَّهُ الَّذى نَزَّلَ الكِتٰبَ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصّٰلِحينَ (آيت : 196) |
|
بيشڪ منهنجو مددگار اهو الله آهي جنهن ڪتاب نازل ڪيو آهي، ۽ اهو نيڪن جا ڪم ڪري ٿو. |
| وَالَّذينَ تَدعونَ مِن دونِهِ لا يَستَطيعونَ نَصرَكُم وَلا أَنفُسَهُم يَنصُرونَ (آيت : 197) |
|
۽ ان کانسواءِ جن کي اوهين سڏيو ٿا سي نڪي اوهان جي مدد ڪري سگهن ٿا ۽ نڪي (خود) پاڻ کي مدد ڪن ٿا. |
| وَإِن تَدعوهُم إِلَى الهُدىٰ لا يَسمَعوا وَتَرىٰهُم يَنظُرونَ إِلَيكَ وَهُم لا يُبصِرونَ (آيت : 198) |
|
۽ جيڪڏهن انهن کي هدايت ڏي سڏيندؤ ته ڪين ٻڌندا. ۽ تون انهن کي ڏسين ٿو ته ڄڻ هو توڏي ڏسن ٿا حقيقت ۾ اهي نه ٿا ڏسن. |
| خُذِ العَفوَ وَأمُر بِالعُرفِ وَأَعرِض عَنِ الجٰهِلينَ (آيت : 199) |
|
معاف ڪرڻ جي عادت ڪر۽ چڱي ڪم جو حڪم ڪر ۽ جاهلن کان منهن موڙ ! |
| وَإِمّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيطٰنِ نَزغٌ فَاستَعِذ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (آيت : 200) |
|
۽ جيڪڏهن شيطان جي طرفان ڪو وسوسو توکي ڀڙڪائي ته الله کان پناهه گهر ! بيشڪ اهو ٻڌندڙ ڄاڻندڙ آهي. |
| إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوا إِذا مَسَّهُم طٰئِفٌ مِنَ الشَّيطٰنِ تَذَكَّروا فَإِذا هُم مُبصِرونَ (آيت : 201) |
|
بيشڪ جيڪي پرهيزگار آهن تن کي جڏهن ڪو شيطاني خيال ٿئي ٿو ته (الله کي) ياد ڪن ٿا، پوءِ ان ئي وقت انهن جون اکيون کلي پون ٿيون. |
| وَإِخوٰنُهُم يَمُدّونَهُم فِى الغَىِّ ثُمَّ لا يُقصِرونَ (آيت : 202) |
|
۽ ڪافرن جا ڀائر (شيطان) ڪافرن کي گمراهيءَ ۾ ڇڪين ٿا وري گهٽتائي نه ٿا ڪن. |
| وَإِذا لَم تَأتِهِم بِـٔايَةٍ قالوا لَولَا اجتَبَيتَها قُل إِنَّما أَتَّبِعُ ما يوحىٰ إِلَىَّ مِن رَبّى هٰذا بَصائِرُ مِن رَبِّكُم وَهُدًى وَرَحمَةٌ لِقَومٍ يُؤمِنونَ (آيت : 203) |
|
۽ (اي محمدﷺ) جڏهن تون وٽن ڪا آيت نه ٿو آڻين ته چون ٿا ته تو ان کي (پاڻ وٽان) ڇونه ٺاهيو. چئو ته منهنجي پاليندڙ جي طرفان جيڪو مون ڏي حڪم موڪليو وڃي ٿو ته آءُ رڳو ان جي پيروي ڪريان ٿو. هيءُ (قرآن) اوهان جي پاليندڙ جي طرفان سمجهه پيدا ڪرڻ واريون ڳالهيون آهن ۽ ايمان واريءَ قوم لاءِ هدايت ۽ رحمت آهي. |
| وَإِذا قُرِئَ القُرءانُ فَاستَمِعوا لَهُ وَأَنصِتوا لَعَلَّكُم تُرحَمونَ (آيت : 204) |
|
۽ جڏهن قرآن پڙهيو وڃي ته ان کي ڪن لائي ٻڌو ۽ چپ ڪريو، مَنَ اوهان تي رحم ڪيو وڃي. |
| وَاذكُر رَبَّكَ فى نَفسِكَ تَضَرُّعًا وَخيفَةً وَدونَ الجَهرِ مِنَ القَولِ بِالغُدُوِّ وَالءاصالِ وَلا تَكُن مِنَ الغٰفِلينَ (آيت : 205) |
|
۽ پنهنجي دل ۾ زاريءَ ۽ ڊپ سان ۽ ڏاڍيان ڳالهائڻ کان گهٽ (پوري پني) آواز سان صبح ۽ شام جو پنهنجي پاليندڙ کي ياد ڪر ۽ بي خبر رهڻ وارن مان نه ٿي. |
| إِنَّ الَّذينَ عِندَ رَبِّكَ لا يَستَكبِرونَ عَن عِبادَتِهِ وَيُسَبِّحونَهُ وَلَهُ يَسجُدونَ (آيت : 206) |
|
بيشڪ جيڪي تنهنجي پاليندڙ وٽ (ويجها) آهن سي سندس عبادت کان وڏائي نه ٿا ڪن ۽ سندس پاڪائي بيان ڪن ٿا ۽ ان کي ئي سجدو ڪن ٿا. |