| سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَما فِى الأَرضِ وَهُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 1) |
|
الله جي ئي پاڪائي بيان ڪئي آهي، هر ان شيءِ جيڪا آسمانن توڙي زمين ۾ آهي ۽ اهوئي زبردست داناءُ آهي |
| هُوَ الَّذى أَخرَجَ الَّذينَ كَفَروا مِن أَهلِ الكِتٰبِ مِن دِيٰرِهِم لِأَوَّلِ الحَشرِ ما ظَنَنتُم أَن يَخرُجوا وَظَنّوا أَنَّهُم مانِعَتُهُم حُصونُهُم مِنَ اللَّهِ فَأَتىٰهُمُ اللَّهُ مِن حَيثُ لَم يَحتَسِبوا وَقَذَفَ فى قُلوبِهِمُ الرُّعبَ يُخرِبونَ بُيوتَهُم بِأَيديهِم وَأَيدِى المُؤمِنينَ فَاعتَبِروا يٰأُولِى الأَبصٰرِ (آيت : 2) |
|
اهوئي آهي، جنهن اهلِ ڪتاب مان ڪفر ڪرڻ وارن کي پهرئين ئي حملي ۾ سندن گهرن مان بيدخل ڪري ڇڏيو. توهان ڪڏهن سوچيو به نه هو ته هو نڪري ويندا ۽ هو به سمجهيو ويٺا هئا ته سندن قلعا کين الله کان بچائي وٺندا، پر الله اهڙي پاسي کان مٿن آيو، جتان کين ڪو گمان ئي نه هو، هن سندن دلين ۾ رعب وجهي ڇڏيو، جو پنهنجن هٿن سان ئي پئي پنهنجا گهر ڊاٿائون ۽ مؤمنن جي هٿان به پئي ڊاهرايائون، پوءِ اي اکين وارؤ! ڪجهه عبرت پرايو |
| وَلَولا أَن كَتَبَ اللَّهُ عَلَيهِمُ الجَلاءَ لَعَذَّبَهُم فِى الدُّنيا وَلَهُم فِى الءاخِرَةِ عَذابُ النّارِ (آيت : 3) |
|
جيڪڏهن الله سندن باري ۾ ملڪ نيڪالي نه لکي ڇڏي هجي ها ته دنيا ۾ ئي هو کين عذاب ڏئي ڇڏي ها ۽ آخرت ۾ ته انهن لاءِ دوزخ جو عذاب آهي ئي آهي |
| ذٰلِكَ بِأَنَّهُم شاقُّوا اللَّهَ وَرَسولَهُ وَمَن يُشاقِّ اللَّهَ فَإِنَّ اللَّهَ شَديدُ العِقابِ (آيت : 4) |
|
اهو ان ڪري ٿيو، جو انهن الله ۽ سندس رسول جي مخالفت ڪئي ۽ جيڪو به الله ۽ سندس رسول جي مخالفت ڪندو ته الله انهيءَ کي سزا ڏيڻ ۾ ڏاڍو سخت آهي |
| ما قَطَعتُم مِن لينَةٍ أَو تَرَكتُموها قائِمَةً عَلىٰ أُصولِها فَبِإِذنِ اللَّهِ وَلِيُخزِىَ الفٰسِقينَ (آيت : 5) |
|
توهان کجين جا جيڪي وڻ وڍي ڇڏيا يا جن کي پنهنجن پاڙن تي بيٺل ڇڏي ڏنوَ، اهو سڀ ڪجهه الله جي ئي حڪم سان هو (۽ الله اهو حڪم ان ڪري ڏنو) تانته نافرمانن کي ذليل ۽ خوار ڪري |
| وَما أَفاءَ اللَّهُ عَلىٰ رَسولِهِ مِنهُم فَما أَوجَفتُم عَلَيهِ مِن خَيلٍ وَلا رِكابٍ وَلٰكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلىٰ مَن يَشاءُ وَاللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 6) |
|
۽ جيڪي مال ملڪيتون الله انهن کان کسي پنهنجي رسول کي موٽائي ڏنيون، اهي اهڙا مال مڏيون ناهن جن لاءِ ڪو توهان گهوڙا ۽ اٺ ڊوڙايا هجن، بلڪه الله پنهنجن رسولن کي جنهن جي به مٿان وڻيس غلبو عطا ڪري ڇڏي ٿو ۽ الله هر شيءِ تي وس وارو آهي |
| ما أَفاءَ اللَّهُ عَلىٰ رَسولِهِ مِن أَهلِ القُرىٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّسولِ وَلِذِى القُربىٰ وَاليَتٰمىٰ وَالمَسٰكينِ وَابنِ السَّبيلِ كَى لا يَكونَ دولَةً بَينَ الأَغنِياءِ مِنكُم وَما ءاتىٰكُمُ الرَّسولُ فَخُذوهُ وَما نَهىٰكُم عَنهُ فَانتَهوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَديدُ العِقابِ (آيت : 7) |
|
جيڪي ڪجهه به الله انهن آبادين وارن کان پنهنجي رسول ڏانهن موٽائي آڻي اهو الله ۽ رسول ۽ عزيزن ۽ يتيمن ۽ مسيڪنن ۽ مسافرن لاءِ آهي ته جيئن اهو توهان جي آسودن ماڻهن جي ئي وچ ۾ ڦرندو گهرندو نه رهي. جيڪي توهان کي رسول ڏئي سو وٺو ۽ جنهن ڳالهه کان توهان کي جهلي ڇڏي ته ان کان جهلجي وڃو. الله کان ڊڄو، الله ڏاڍي سخت سزا ڏيندڙ آهي |
| لِلفُقَراءِ المُهٰجِرينَ الَّذينَ أُخرِجوا مِن دِيٰرِهِم وَأَموٰلِهِم يَبتَغونَ فَضلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضوٰنًا وَيَنصُرونَ اللَّهَ وَرَسولَهُ أُولٰئِكَ هُمُ الصّٰدِقونَ (آيت : 8) |
|
(اهو مال) انهن غريب مهاجرن لاءِ (پڻ) آهي، جيڪي پنهنجي گهرن ۽ مال ملڪيتن کان ڪڍي ٻاهر ڪيا ويا آهن. اهي الله جو فضل ۽ سندس راضپو طلبين ٿا ۽ الله ۽ سندس رسول جي مدد ڪرڻ ۾ لڳل آهن، اهي ئي سچا ماڻهو آهن |
| وَالَّذينَ تَبَوَّءُو الدّارَ وَالإيمٰنَ مِن قَبلِهِم يُحِبّونَ مَن هاجَرَ إِلَيهِم وَلا يَجِدونَ فى صُدورِهِم حاجَةً مِمّا أوتوا وَيُؤثِرونَ عَلىٰ أَنفُسِهِم وَلَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ وَمَن يوقَ شُحَّ نَفسِهِ فَأُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 9) |
|
۽ (اهو انهن ماڻهن لاءِ به آهي) جيڪي انهن مهاجرن جي اچڻ کان اڳي ئي ايمان آڻي چڪا هئا ۽ هجرت واري هنڌ رهندڙ هئا. اهي انهن ماڻهن سان محبت ڪن ٿا، جيڪي وٽن هجرت ڪري آيا آهن ۽ جيڪي ڪجهه به ڏجينِ ٿو ته ان جي ڪابه تنگي پنهنجي اندر ۾ محسوس نٿا ڪن ۽ پاڻ تي ٻين کي ترجيح ڏين ٿا، پوءِ کڻي پاڻ به گهرجائو ڇو نه هجن. حقيقت ۾ جيڪي پنهنجي دل جي تنگيءَ کان بچايا ويا، سي ئي ڪاميابي ماڻڻ وارا آهن |
| وَالَّذينَ جاءو مِن بَعدِهِم يَقولونَ رَبَّنَا اغفِر لَنا وَلِإِخوٰنِنَا الَّذينَ سَبَقونا بِالإيمٰنِ وَلا تَجعَل فى قُلوبِنا غِلًّا لِلَّذينَ ءامَنوا رَبَّنا إِنَّكَ رَءوفٌ رَحيمٌ (آيت : 10) |
|
(۽ اهو انهن ماڻهن لاءِ به آهي) جيڪي انهن آڳاٽن کان پوءِ آيا آهن ۽ چون ٿا ته "اي اسان جا رب! اسان کي ۽ اسان جي انهن سڀني ڀائرن کي بخشي ڇڏ، جن اسان کان اڳ ايمان آندو آهي ۽ اسان جي دلين ۾ ايمان وارن لاءِ ڪوبه کوٽ نه رک. رب! تون بيشڪ ڏاڍو مهربان ۽ رحم ڪندڙ آهين" |
| أَلَم تَرَ إِلَى الَّذينَ نافَقوا يَقولونَ لِإِخوٰنِهِمُ الَّذينَ كَفَروا مِن أَهلِ الكِتٰبِ لَئِن أُخرِجتُم لَنَخرُجَنَّ مَعَكُم وَلا نُطيعُ فيكُم أَحَدًا أَبَدًا وَإِن قوتِلتُم لَنَنصُرَنَّكُم وَاللَّهُ يَشهَدُ إِنَّهُم لَكٰذِبونَ (آيت : 11) |
|
(اي نبي) ڇا تون انهن ماڻهن کي نه ڏٺو، جن منافقت جي هلت اختيار ڪئي آهي؟ اهي پنهنجي ڪافر اهل ڪتاب ڀائرن کي چون ٿا ته "جيڪڏهن توهان کي ڪڍيو ويو ته اسان به توهان سان گڏ نڪرنداسون ۽ توهان جي معاملي ۾ اسان ڪنهن جي به چوڻ تي نه لڳنداسون ۽ جيڪڏهن توهان سان جنگ ڪئي ويئي ته توهان جي مدد ڪنداسون"، پر الله شاهدي ڏئي ٿو ته اهي ڪوڙا آهن |
| لَئِن أُخرِجوا لا يَخرُجونَ مَعَهُم وَلَئِن قوتِلوا لا يَنصُرونَهُم وَلَئِن نَصَروهُم لَيُوَلُّنَّ الأَدبٰرَ ثُمَّ لا يُنصَرونَ (آيت : 12) |
|
جيڪڏهن هو ڪڍيا ويا ته اِهي اُنهن سان گڏ نه نڪرندا ۽ جي انهن سان جنگ ڪئي ويئي ته اهي ڪڏهن به سندن مدد نه ڪندا ۽ جيڪڏهن مدد ڪن به ته پٺي ڏيئي ڀڄندا ۽ پوءِ ته ڪٿان به ڪا مدد نه ملندن |
| لَأَنتُم أَشَدُّ رَهبَةً فى صُدورِهِم مِنَ اللَّهِ ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قَومٌ لا يَفقَهونَ (آيت : 13) |
|
انهن جي دلين ۾ الله کان وڌيڪ توهان جو خوف آهي، اهو ان ڪري آهي ته اهي اهڙا ماڻهو آهن، جيڪي سمجهه نٿا رکن |
| لا يُقٰتِلونَكُم جَميعًا إِلّا فى قُرًى مُحَصَّنَةٍ أَو مِن وَراءِ جُدُرٍ بَأسُهُم بَينَهُم شَديدٌ تَحسَبُهُم جَميعًا وَقُلوبُهُم شَتّىٰ ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قَومٌ لا يَعقِلونَ (آيت : 14) |
|
اهي ڪڏهن به گڏجي (کليل ميدان ۾) توهان سان مقابلو نه ڪندا، وڙهندا به ته قلعن وانگر محفوظ بڻايل ڳوٺن ۾ اندر ويهي يا ڀتين جي پوئتان لڪي. پاڻ ۾ به انهن جي ويڙهه سخت آهي، تون ٿو ڀانئين ته ڪَٺا آهن پر سندن دليون هڪ ٻئي کان ڇڄي ڌار ٿيل آهن، سندن اها حالت ان ڪري آهي جو اهي بي عقل ماڻهو آهن |
| كَمَثَلِ الَّذينَ مِن قَبلِهِم قَريبًا ذاقوا وَبالَ أَمرِهِم وَلَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 15) |
|
اهي انهن ماڻهن وانگر آهن، جيڪي کانئن ٿورو اڳ پنهنجي ڪـَـئي جو مزو چکي چڪا آهن ۽ انهن لاءِ دردناڪ عذاب آهي |
| كَمَثَلِ الشَّيطٰنِ إِذ قالَ لِلإِنسٰنِ اكفُر فَلَمّا كَفَرَ قالَ إِنّى بَريءٌ مِنكَ إِنّى أَخافُ اللَّهَ رَبَّ العٰلَمينَ (آيت : 16) |
|
انهن جو مثال شيطان وانگر آهي، جو پهريائين هو انسان کي چوندو آهي ته ڪفر ڪر، پوءِ جڏهن ڪفر ڪري ويهندو آهي ته چوندو اٿس ته مان ٻڌل نه آهيانءِ ، مونکي ته الله رب العالمين کان ڊپ ٿو ٿئي |
| فَكانَ عٰقِبَتَهُما أَنَّهُما فِى النّارِ خٰلِدَينِ فيها وَذٰلِكَ جَزٰؤُا۟ الظّٰلِمينَ (آيت : 17) |
|
پوءِ ٻنهي جي پڇاڙي اها ٿيڻي آهي، جو ٻئي وڃي هميشه لاءِ جهنم ۾ پوندا ۽ ظالمن جو اهوئي بدلو آهي |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلتَنظُر نَفسٌ ما قَدَّمَت لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعمَلونَ (آيت : 18) |
|
اي ايمان وارؤ! الله کان ڊڄو ۽ هر شخص کي ڏسڻ گهرجي ته سڀاڻي لاءِ ڪهڙو توشو ڪيو اٿس. الله کان ڊڄندا رهو، الله بلاشڪ توهان جي سڀني عملن کان، جيڪي به توهان ڪريو ٿا، واقف آهي |
| وَلا تَكونوا كَالَّذينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسىٰهُم أَنفُسَهُم أُولٰئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (آيت : 19) |
|
انهن ماڻهن وانگر نه ٿيو، جن الله کي وساري ڇڏيو ته پوءِ الله سندن پنهنجا وجود ئي وسارائي ڇڏين. اهي ئي ماڻهو نافرمان آهن |
| لا يَستَوى أَصحٰبُ النّارِ وَأَصحٰبُ الجَنَّةِ أَصحٰبُ الجَنَّةِ هُمُ الفائِزونَ (آيت : 20) |
|
دوزخ ۾ وڃڻ وارا ۽ جنت ۾ وڃڻ وارا برابر نٿا ٿي سگهن. جنت ۾ وڃڻ وارا ئي اصل ۾ ڪامياب آهن |
| لَو أَنزَلنا هٰذَا القُرءانَ عَلىٰ جَبَلٍ لَرَأَيتَهُ خٰشِعًا مُتَصَدِّعًا مِن خَشيَةِ اللَّهِ وَتِلكَ الأَمثٰلُ نَضرِبُها لِلنّاسِ لَعَلَّهُم يَتَفَكَّرونَ (آيت : 21) |
|
(اي پيغمبر) جيڪڏهن اسان هيءُ قرآن ڪنهن جبل تي لاٿو هجي ها ته تون ڏسين ها ته اهو الله جي خوف کان عاجزي ڪري ڦاٽي رهيو آهي. اهي مثال اسان ماڻهن کي ان لاءِ ٿا ڏيون ته هو (پنهنجيءَ حالت تي) ڪو غور ڪن |
| هُوَ اللَّهُ الَّذى لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ عٰلِمُ الغَيبِ وَالشَّهٰدَةِ هُوَ الرَّحمٰنُ الرَّحيمُ (آيت : 22) |
|
اهو الله ئي آهي، جنهن کان سواءِ ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي، ڳجهيءَ توڙي پڌريءَ، هر شيءِ جي ڄاڻڻ وارو، اهوئي رحمان ۽ رحيم آهي |
| هُوَ اللَّهُ الَّذى لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ المَلِكُ القُدّوسُ السَّلٰمُ المُؤمِنُ المُهَيمِنُ العَزيزُ الجَبّارُ المُتَكَبِّرُ سُبحٰنَ اللَّهِ عَمّا يُشرِكونَ (آيت : 23) |
|
اهو الله ئي آهي، جنهن کان سواءِ ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي، اهو بادشاهه آهي، نهايت پاڪ آهي، سلامتي ئي سلامتي آهي، امن ڏيڻ وارو آهي، نگهبان آهي، زبردست آهي، طاقت سان پنهنجو حڪم لاڳو ڪندڙ آهي ۽ وڏو ٿي ئي رهڻ وارو آهي، پاڪ آهي الله انهيءَ شرڪ کان جيڪو اهي ماڻهو ڪن پيا |
| هُوَ اللَّهُ الخٰلِقُ البارِئُ المُصَوِّرُ لَهُ الأَسماءُ الحُسنىٰ يُسَبِّحُ لَهُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَهُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 24) |
|
اهو الله ئي آهي جيڪو وجود ۾ آڻڻ وارو، شڪل ڏيڻ وارو، سهڻي صورت بنائڻ وارو آهي، ان لاءِ نهايت سهڻا نالا آهن، هر شيءِ جيڪا به آسمانن توڙي زمين ۾ آهي سندس پاڪائي بيان ڪري ٿي ۽ هو زبردست حڪمت وارو آهي |