| إِنّا فَتَحنا لَكَ فَتحًا مُبينًا (آيت : 1) |
|
بيشڪ اسان توهان (رسولِ عربي) لاءِ روشن فتح فرمائي |
| لِيَغفِرَ لَكَ اللَّهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِكَ وَما تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعمَتَهُ عَلَيكَ وَيَهدِيَكَ صِرٰطًا مُستَقيمًا (آيت : 2) |
|
(۽) توهان جي سببان الله تعالى توهان جي امت جا اڳيان ۽ پويان گناه بخشيا ۽ توهان تي پنهنجي نعمت پوري ڪئي ۽ توهان کي صراطِ مستقيم تي هلايو |
| وَيَنصُرَكَ اللَّهُ نَصرًا عَزيزًا (آيت : 3) |
|
۽ الله تعالى توهان جي چڱي طرح مدد فرمائي |
| هُوَ الَّذى أَنزَلَ السَّكينَةَ فى قُلوبِ المُؤمِنينَ لِيَزدادوا إيمٰنًا مَعَ إيمٰنِهِم وَلِلَّهِ جُنودُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَكانَ اللَّهُ عَليمًا حَكيمًا (آيت : 4) |
|
الله تعالى اُهو آهي جنهن مؤمنن جي دلين ۾ سُڪون نازل ڪيو ان لاءِ ته يقين تي سندن يقين زياده ٿئي ۽ آسمانن ۽ زمينن جو لشڪر الله تعالى جو آهي ۽ الله تعالى علم (۽) حڪمت وارو آهي |
| لِيُدخِلَ المُؤمِنينَ وَالمُؤمِنٰتِ جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَيُكَفِّرَ عَنهُم سَيِّـٔاتِهِم وَكانَ ذٰلِكَ عِندَ اللَّهِ فَوزًا عَظيمًا (آيت : 5) |
|
ان لاءِ ته الله تعالى مؤمن مَردن ۽ مؤمن عورتن کي باغن ۾ داخل ڪري جنهنجي هيٺان نهرون وهن ٿيون. هميشه هميشه انهيءَ ۾ رهن ۽ انهن تان گناه ميٽي ڇڏي، ۽ الله تعالى وٽ اها عظيم ڪاميابي آهي |
| وَيُعَذِّبَ المُنٰفِقينَ وَالمُنٰفِقٰتِ وَالمُشرِكينَ وَالمُشرِكٰتِ الظّانّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوءِ عَلَيهِم دائِرَةُ السَّوءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيهِم وَلَعَنَهُم وَأَعَدَّ لَهُم جَهَنَّمَ وَساءَت مَصيرًا (آيت : 6) |
|
۽ اهو منافق مردن ۽ منافق عورتن ۽ مشرڪ مردن ۽ مشرڪ عورتن تي عذاب ڪري ٿو جيڪي الله تعالى لاءِ خراب گمان رکن ٿا، انهن تي برائي جو دائرو آهي، ۽ انهن تي الله تعالى غضب ڪيو ۽ انهن تي لعنت موڪلي ۽ انهن لاءِ جهنم تيار ڪئي ۽ (اها) موٽڻ لاءِ خراب جاءِ آهي |
| وَلِلَّهِ جُنودُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَكانَ اللَّهُ عَزيزًا حَكيمًا (آيت : 7) |
|
۽ آسمانن ۽ زمينن جو لشڪر الله تعالى جو آهي، ۽ الله تعالى غالب حڪمت وارو آهي |
| إِنّا أَرسَلنٰكَ شٰهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذيرًا (آيت : 8) |
|
بيشڪ اسان رسولِ عربي کي شاهد ۽ بشارت ڏيندڙ ۽ ڊيڄاريندڙ ڪري موڪليو |
| لِتُؤمِنوا بِاللَّهِ وَرَسولِهِ وَتُعَزِّروهُ وَتُوَقِّروهُ وَتُسَبِّحوهُ بُكرَةً وَأَصيلًا (آيت : 9) |
|
ان لاءِ ته توهان الله تعالى ۽ ان جي رسول تي ايمان آڻيو ۽ رسولِ عربيءَ جي تعظيم ۽ توقير ڪريو، ۽ توهان صبح و شام ان جي پاڪائي بيان ڪريو |
| إِنَّ الَّذينَ يُبايِعونَكَ إِنَّما يُبايِعونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوقَ أَيديهِم فَمَن نَكَثَ فَإِنَّما يَنكُثُ عَلىٰ نَفسِهِ وَمَن أَوفىٰ بِما عٰهَدَ عَلَيهُ اللَّهَ فَسَيُؤتيهِ أَجرًا عَظيمًا (آيت : 10) |
|
بيشڪ جيڪي ماڻهو (صحابه ڪرام) توهان (رسولِ عربي) جي هٿ تي بيعت ڪن ٿا، اهي ته الله تعالى سان بيعت ڪن ٿا، ۽ انهن جي هٿن تي الله تعالى جو هٿ آهي، پوءِ جنهن ماڻهو وعدو ٽوڙيو پوءِ پنهنجي لاءِ وعدو ٽوڙيو، ۽ جنهن ماڻهو الله تعالى سان ڪيل وعدو پورو ڪيو پوءِ الله تعالى جلد انهن کي اجرِ عظيم عطا ڪندو |
| سَيَقولُ لَكَ المُخَلَّفونَ مِنَ الأَعرابِ شَغَلَتنا أَموٰلُنا وَأَهلونا فَاستَغفِر لَنا يَقولونَ بِأَلسِنَتِهِم ما لَيسَ فى قُلوبِهِم قُل فَمَن يَملِكُ لَكُم مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا إِن أَرادَ بِكُم ضَرًّا أَو أَرادَ بِكُم نَفعًا بَل كانَ اللَّهُ بِما تَعمَلونَ خَبيرًا (آيت : 11) |
|
توهان کي جلد اهي ڳوٺاڻا چوندا جيڪي جهاد کان پوئتي ٿيا ته اسان کي اسان جي مال ۽ اهل مشغول بنايو، پوءِ توهان اسان لاءِ بخشش طلب ڪريو، اهي پنهنجي زبانن سان اِهو چون ٿا جيڪو سندس دلين ۾ ناهي. رسولِ عربي توهان فرمايو پوءِ ڪير آهي جيڪو ڪنهن شيءِ جو اختيار رکي ٿو جيڪڏهن اهو توهان لاءِ نقصان ۽ نفعي جو ارادو ڪري ٿو. بلڪ الله تعالى توهان جي عملن کان خبردار آهي |
| بَل ظَنَنتُم أَن لَن يَنقَلِبَ الرَّسولُ وَالمُؤمِنونَ إِلىٰ أَهليهِم أَبَدًا وَزُيِّنَ ذٰلِكَ فى قُلوبِكُم وَظَنَنتُم ظَنَّ السَّوءِ وَكُنتُم قَومًا بورًا (آيت : 12) |
|
بلڪ توهان گمان ڪيو ته رسولِ عربي ۽ مؤمن ڪڏهن به پنهنجي اهل ڏانهن نه موٽندا ۽ اها ڳالهه توهان جي دلين ۾ سينگاري وئي ته توهان (انهن لاءِ) خراب گمان ڪيو، ۽ توهان (الله تعالى وٽ) برباد ٿيندڙ قوم آهيو |
| وَمَن لَم يُؤمِن بِاللَّهِ وَرَسولِهِ فَإِنّا أَعتَدنا لِلكٰفِرينَ سَعيرًا (آيت : 13) |
|
۽ جنهن ماڻهو الله تعالى ۽ ان جي رسولِ عربيءَ تي ايمان نه آندو پوءِ بيشڪ اسان (اهڙن) ڪافرن لاءِ دوزخ تيار ڪئي آهي |
| وَلِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَكانَ اللَّهُ غَفورًا رَحيمًا (آيت : 14) |
|
۽ آسمانن ۽ زمينن جي بادشاهي الله تعالى لاءِ آهي. جنهنکي چاهي بخش ڪري ٿو ۽ جنهنکي چاهي عذاب ڪري ٿو. ۽ الله تعالى گھڻو بخشيندڙ ٻاجھارو آهي |
| سَيَقولُ المُخَلَّفونَ إِذَا انطَلَقتُم إِلىٰ مَغانِمَ لِتَأخُذوها ذَرونا نَتَّبِعكُم يُريدونَ أَن يُبَدِّلوا كَلٰمَ اللَّهِ قُل لَن تَتَّبِعونا كَذٰلِكُم قالَ اللَّهُ مِن قَبلُ فَسَيَقولونَ بَل تَحسُدونَنا بَل كانوا لا يَفقَهونَ إِلّا قَليلًا (آيت : 15) |
|
جلد اهي ماڻهو چوندا جيڪي پوئتي رهيا، جنهن وقت توهان غنيمتن ڏانهن ويندا ان لاءِ ته توهان اهي حاصل ڪريو (اهي چوندا) اسان کي ڇڏيو ته اسين توهان سان گڏ هلون، اهي چاهين ٿا ته الله تعالى جي حڪم کي تبديل ڪن. رسولِ عربي توهان فرمايو، توهان هرگز اسان سان گڏ نه هلو، الله تعالى اڳ ۾ ئي ايئن فرمايو. پوءِ فوراً اهي چوندا ته توهان (مسلمان) اسان سان حسد ڪريو ٿا، بلڪ اهي ماڻهو تمام ٿورو سمجھن ٿا |
| قُل لِلمُخَلَّفينَ مِنَ الأَعرابِ سَتُدعَونَ إِلىٰ قَومٍ أُولى بَأسٍ شَديدٍ تُقٰتِلونَهُم أَو يُسلِمونَ فَإِن تُطيعوا يُؤتِكُمُ اللَّهُ أَجرًا حَسَنًا وَإِن تَتَوَلَّوا كَما تَوَلَّيتُم مِن قَبلُ يُعَذِّبكُم عَذابًا أَليمًا (آيت : 16) |
|
رسولِ عربي توهان پوئتي ٿيندڙ ٻهراڙيءَ وارن ماڻهن کي فرمايو ته جلد توهان کي ان قوم ڏانهن سڏيو ويندو جيڪي سخت وڙهندڙ هوندا، توهان کي انهن سان وڙهڻو پوندو يا اهي اسلام آڻين، پوءِ جيڪڏهن توهان (الله تعالى جي) اطاعت ڪئي ته الله تعالى توهان کي سهڻو اجر عطا ڪندو. ۽ جيڪڏهن توهان (هاڻي به) بي فرماني ڪئي جيئنڪ هن کان اڳ توهان بي فرماني ڪئي ته الله تعالى توهان کي دردناڪ عذاب چکائيندو |
| لَيسَ عَلَى الأَعمىٰ حَرَجٌ وَلا عَلَى الأَعرَجِ حَرَجٌ وَلا عَلَى المَريضِ حَرَجٌ وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسولَهُ يُدخِلهُ جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ وَمَن يَتَوَلَّ يُعَذِّبهُ عَذابًا أَليمًا (آيت : 17) |
|
نابين (ماڻهو) تي ڪو حرج ڪونهي ۽ لنگڙي تي ڪو حرج ناهي ۽ مريض تي ڪو حرج ناهي (ته اهي جهاد لاءِ نڪرن) ۽ جيڪو ماڻهو الله تعالى ۽ ان جي رسول جي اطاعت ڪري ٿو ته الله تعالى ان کي انهن باغن ۾ داخل ڪندو جن جي هيٺان نهرون وهنديون ۽ جيڪو ماڻهو نافرماني ڪندو ته الله تعالى ان کي دردناڪ عذاب چکائيندو |
| لَقَد رَضِىَ اللَّهُ عَنِ المُؤمِنينَ إِذ يُبايِعونَكَ تَحتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ ما فى قُلوبِهِم فَأَنزَلَ السَّكينَةَ عَلَيهِم وَأَثٰبَهُم فَتحًا قَريبًا (آيت : 18) |
|
بيشڪ تحقيق الله تعالى مؤمنن (صحابه ڪرام) کان راضي ٿيو، جنهن وقت وڻ جي هيٺان انهن رسولِ عربيءَ جي بيعت ڪئي پوءِ الله تعالى (ان سچائي ۽ وفاداري کي) معلوم ڪيو جيڪا انهن جي دلين ۾ هئي، پوءِ الله تعالى صحابه ڪرام جي مٿان سُڪون نازل ڪيو ۽ انهن کي ان جي عيوض فتح قريب عطا ڪئي |
| وَمَغانِمَ كَثيرَةً يَأخُذونَها وَكانَ اللَّهُ عَزيزًا حَكيمًا (آيت : 19) |
|
۽ گھڻيون غنيمتون ڏنيون جيڪي انهن حاصل ڪيون، ۽ الله تعالى غالب حڪمت وارو آهي |
| وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغانِمَ كَثيرَةً تَأخُذونَها فَعَجَّلَ لَكُم هٰذِهِ وَكَفَّ أَيدِىَ النّاسِ عَنكُم وَلِتَكونَ ءايَةً لِلمُؤمِنينَ وَيَهدِيَكُم صِرٰطًا مُستَقيمًا (آيت : 20) |
|
۽ الله تعالى توهان سان (اڃان) گھڻين غنيمتن جو وعدو فرمايو آهي جيڪو توهان حاصل ڪندا، پوءِ توهان کي هي فتح جلد عطا ڪئي ۽ ماڻهن جي هٿن کي توهان کان روڪيو، ۽ اهو ان لاءِ ته اها مؤمنن لاءِ هڪ نشاني ٿئي ۽ الله تعالى توهان کي صراطِ مستقيم تي هلائي |
| وَأُخرىٰ لَم تَقدِروا عَلَيها قَد أَحاطَ اللَّهُ بِها وَكانَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرًا (آيت : 21) |
|
۽ ٻِي به فتح آهي جنهن تي توهان قادر نٿا ٿيو، بيشڪ اُها الله تعالى جي احاطي ۾ آهي ۽ الله تعالى هر شيءِ تي قادر آهي |
| وَلَو قٰتَلَكُمُ الَّذينَ كَفَروا لَوَلَّوُا الأَدبٰرَ ثُمَّ لا يَجِدونَ وَلِيًّا وَلا نَصيرًا (آيت : 22) |
|
۽ جيڪڏهن ڪافر توهان سان (حديبيه مقام وٽ) جنگ ڪن ها ته ضرور اهي پُٺ ورائي ڀڄن ها، ان کان پوءِ ڪو حمايتي ۽ مددگار نه لهن ها |
| سُنَّةَ اللَّهِ الَّتى قَد خَلَت مِن قَبلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبديلًا (آيت : 23) |
|
الله تعالى جو طريقو پهرئين کان ايئن آهي ۽ توهان هرگز الله تعالى جي طريقي ۾ تبديلي نه لهندا |
| وَهُوَ الَّذى كَفَّ أَيدِيَهُم عَنكُم وَأَيدِيَكُم عَنهُم بِبَطنِ مَكَّةَ مِن بَعدِ أَن أَظفَرَكُم عَلَيهِم وَكانَ اللَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرًا (آيت : 24) |
|
۽ الله تعالى اُهو آهي جنهن انهن جا هٿ توهان کان روڪيا ۽ توهان جا هٿ مڪه مڪرمه جي وادي ۾ انهن کان روڪي ڇڏيا ان کان بعد جو توهان کي انهن تي فاتح ڪيائين، ۽ الله تعالى توهان جي عملن کي ڏسندڙ آهي |
| هُمُ الَّذينَ كَفَروا وَصَدّوكُم عَنِ المَسجِدِ الحَرامِ وَالهَدىَ مَعكوفًا أَن يَبلُغَ مَحِلَّهُ وَلَولا رِجالٌ مُؤمِنونَ وَنِساءٌ مُؤمِنٰتٌ لَم تَعلَموهُم أَن تَطَـٔوهُم فَتُصيبَكُم مِنهُم مَعَرَّةٌ بِغَيرِ عِلمٍ لِيُدخِلَ اللَّهُ فى رَحمَتِهِ مَن يَشاءُ لَو تَزَيَّلوا لَعَذَّبنَا الَّذينَ كَفَروا مِنهُم عَذابًا أَليمًا (آيت : 25) |
|
اِهي اُهي ماڻهو آهن جن ڪفر ڪيو ۽ توهان (مؤمنن) کي مسجد الحرام کان روڪيو ۽ قربانيءَ جا جانور قرباني جي جاءِ تائين نه پهچي سگھيا، ۽ جيڪڏهن ايئن نه هجي ها ته توهان بي خبري ۾ ڪجھه مؤمن مرد ۽ مؤمن عورتن کي چِپي ڇڏيو ها، پوءِ توهان کي انهن جي طرفان لا علمي ۾ گناه پهچي ها. ان لاءِ ته الله تعالى جنهنکي چاهي پنهنجي رحمت ۾ داخل فرمائي، جيڪڏهن اهي (مسلمان مڪه جي ڪافرن کان) جدا هجن ها ته اسين ضرور انهن مان ڪافرن تي دردناڪ عذاب ڪريون ها |
| إِذ جَعَلَ الَّذينَ كَفَروا فى قُلوبِهِمُ الحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الجٰهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكينَتَهُ عَلىٰ رَسولِهِ وَعَلَى المُؤمِنينَ وَأَلزَمَهُم كَلِمَةَ التَّقوىٰ وَكانوا أَحَقَّ بِها وَأَهلَها وَكانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمًا (آيت : 26) |
|
توهان اهو وقت ياد ڪريو جڏهن انهن ڪافرن پنهنجي دلين ۾ حميت (نفرت) رکي اها ئي جاهليت واري حميت، پوءِ الله تعالى پنهنجو سُڪون (فرحت) رسولِ عربي ۽ صحابه ڪرام تي نازل ڪيو ۽ انهن کي پرهيزگاري واري ڪلمي تي مضبوط رکيو ۽ اهي (صحابه ڪرام) انهيءَ جا وڌيڪ حقدار ۽ لائق هئا. ۽ الله تعالى هر شيءِ کي چڱيءَ طرح ڄاڻندڙ آهي |
| لَقَد صَدَقَ اللَّهُ رَسولَهُ الرُّءيا بِالحَقِّ لَتَدخُلُنَّ المَسجِدَ الحَرامَ إِن شاءَ اللَّهُ ءامِنينَ مُحَلِّقينَ رُءوسَكُم وَمُقَصِّرينَ لا تَخافونَ فَعَلِمَ ما لَم تَعلَموا فَجَعَلَ مِن دونِ ذٰلِكَ فَتحًا قَريبًا (آيت : 27) |
|
بيشڪ تحقيق الله تعالى رسولِ عربي جي سچي خواب کي سچو ڪري ڏيکاريو ته توهان انشاءالله ضرور مسجدِ حرام ۾ امن و امن سان داخل ٿيندا، توهان مان ڪي ماڻهو (عمره لاءِ) مٿو ڪوڙائيندا ۽ ڪي وار ڪترائيندا توهان کي ڪو خوف نه هوندو، پوءِ الله تعالى اهو ڄاڻي ٿو جيڪو توهان نٿا ڄاڻو پوءِ ان کانسواءِ اهو توهان کي فتح قريب عطا ڪندو |
| هُوَ الَّذى أَرسَلَ رَسولَهُ بِالهُدىٰ وَدينِ الحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلَى الدّينِ كُلِّهِ وَكَفىٰ بِاللَّهِ شَهيدًا (آيت : 28) |
|
الله تعالى اُهو آهي جنهن پنهنجي رسولِ ڪريم کي هدايت ۽ دين حق سان موڪليو ان لاءِ ته ان کي سمورن دينن تي غالب ڪري، ۽ الله تعالى ڪافي گواه (آهي) |
| مُحَمَّدٌ رَسولُ اللَّهِ وَالَّذينَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم تَرىٰهُم رُكَّعًا سُجَّدًا يَبتَغونَ فَضلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضوٰنًا سيماهُم فى وُجوهِهِم مِن أَثَرِ السُّجودِ ذٰلِكَ مَثَلُهُم فِى التَّورىٰةِ وَمَثَلُهُم فِى الإِنجيلِ كَزَرعٍ أَخرَجَ شَطـَٔهُ فَـٔازَرَهُ فَاستَغلَظَ فَاستَوىٰ عَلىٰ سوقِهِ يُعجِبُ الزُّرّاعَ لِيَغيظَ بِهِمُ الكُفّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ مِنهُم مَغفِرَةً وَأَجرًا عَظيمًا (آيت : 29) |
|
محمد ڪريم الله جو رسول آهي، ۽ جيڪي اصحابي پاڻ ڪريمن سان گڏ آهن اهي ڪافرن تي سخت آهن ۽ پاڻ ۾ بيحد ٻاجھارا آهن توهان انهن کي رڪوع ۽ سجدي ۾ ڏسندا اهي الله تعالى جو فضل ۽ رضامندو طلب ڪن ٿا، سجدن جا نشان سندن چهرن تي نمايان آهن، سندن اها نشاني تورات ۾ آهي، ۽ انهن جي اها نشاني انجيل ۾ آهي، جيئنڪ هڪ پوک انگور ڪڍيو پوءِ ان کي ٿلهو ڪيو پوءِ ان کي مضبوط ڪيو پوءِ اهو پنهنجي ڏنڊِي تي سڌو ٿي بيٺو جيڪو پوکيندڙ کي وڻي ٿو، ڪافر ڀلي ته انهيءَ (مثال) سان ڪاوڙجن، الله تعالى صحابه ڪرام سان مغفرت ۽ اجرِ عظيم جو وعدو فرمايو آهي |