| الَّذينَ كَفَروا وَصَدّوا عَن سَبيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعمٰلَهُم (آيت : 1) |
|
اُهي ماڻهو جن ڪفر ڪيو ۽ الله جي راه کان روڪيو، الله تعالى انهن جا عمل ضايع ڪيا |
| وَالَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَءامَنوا بِما نُزِّلَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَهُوَ الحَقُّ مِن رَبِّهِم كَفَّرَ عَنهُم سَيِّـٔاتِهِم وَأَصلَحَ بالَهُم (آيت : 2) |
|
۽ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا ۽ ايمان آندو اُن (قرآن ڪريم) تي جيڪو محمد ڪريم ﷺ تي نازل ڪيو ويو ۽ اهو ئي سندن رب جي طرفان حق آهي، الله تعالى سندن گناه درگذر فرمايا ۽ سندن (دنيا ۽ آخرت جا) حالات درست فرمايا |
| ذٰلِكَ بِأَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا البٰطِلَ وَأَنَّ الَّذينَ ءامَنُوا اتَّبَعُوا الحَقَّ مِن رَبِّهِم كَذٰلِكَ يَضرِبُ اللَّهُ لِلنّاسِ أَمثٰلَهُم (آيت : 3) |
|
اهو انهي سببان جو بيشڪ ڪافرن باطل (ڪوڙ) جي تابعداري ڪئي ۽ بيشڪ مؤمنن حق (سچ) جي تابعداري ڪئي جيڪو سندن رب جي طرفان آهي، اهڙيءَ طرح الله تعالى ماڻهن لاءِ مثال بيان فرمائي ٿو |
| فَإِذا لَقيتُمُ الَّذينَ كَفَروا فَضَربَ الرِّقابِ حَتّىٰ إِذا أَثخَنتُموهُم فَشُدُّوا الوَثاقَ فَإِمّا مَنًّا بَعدُ وَإِمّا فِداءً حَتّىٰ تَضَعَ الحَربُ أَوزارَها ذٰلِكَ وَلَو يَشاءُ اللَّهُ لَانتَصَرَ مِنهُم وَلٰكِن لِيَبلُوَا۟ بَعضَكُم بِبَعضٍ وَالَّذينَ قُتِلوا فى سَبيلِ اللَّهِ فَلَن يُضِلَّ أَعمٰلَهُم (آيت : 4) |
|
پوءِ جڏهن ڪافر توهان کي مِلن پوءِ (توهان انهن کي) ڪنڌن وارا ڌڪ هڻو، ايستائين جو اُهي گھڻا قتل ٿين پوءِ توهان انهن کي مضبوطيءَ سان ٻَڌو، پوءِ يا ته احسان سان کين ڇڏيو يا فديو وٺي ڇڏيو، (انهن سان اهو سلوڪ ڪريو) ايستائين جو وڙهندڙ هٿيار ڇڏين، اهو حڪم آهي ۽ جيڪڏهن الله تعالى چاهي ها ته پاڻ انهن کان بدلو وٺي ها پر (اها جهاد) ان لاءِ آهي ته الله تعالى توهان کي هڪ ٻِئي تي آزمائي. ۽ جيڪي ماڻهو الله جي راه ۾ شهيد ڪيا ويا پوءِ الله تعالى هرگز انهن جا عمل ضايع نه ڪندو |
| سَيَهديهِم وَيُصلِحُ بالَهُم (آيت : 5) |
|
۽ جلدي کين (اعليٰ درجا) عطا ڪندو ۽ سندن ڪم درست فرمائيندو |
| وَيُدخِلُهُمُ الجَنَّةَ عَرَّفَها لَهُم (آيت : 6) |
|
۽ انهن کي جنت ۾ داخل فرمائيندو ۽ کين ان جي سڃاڻپ ڪرائيندو |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُركُم وَيُثَبِّت أَقدامَكُم (آيت : 7) |
|
اي مؤمنو ! جيڪڏهن توهان دينِ اسلام ۽ رسولِ عربيءَ جي مدد ڪئي ته الله تعالى توهان جي مدد ڪندو ۽ توهان جا قدم ثابت ڪندو |
| وَالَّذينَ كَفَروا فَتَعسًا لَهُم وَأَضَلَّ أَعمٰلَهُم (آيت : 8) |
|
۽ جن ماڻهن ڪفر ڪيو انهن لاءِ تباهي آهي ۽ الله تعالى انهن جا عمل ضايع ڪيا |
| ذٰلِكَ بِأَنَّهُم كَرِهوا ما أَنزَلَ اللَّهُ فَأَحبَطَ أَعمٰلَهُم (آيت : 9) |
|
اهو انهيءَ سبب جي ڪري جو انهن قرآن ڪريم کي ناپسند ڪيو، پوءِ الله تعالى انهن جا عمل ختم ڪيا |
| أَفَلَم يَسيروا فِى الأَرضِ فَيَنظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلِهِم دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيهِم وَلِلكٰفِرينَ أَمثٰلُها (آيت : 10) |
|
ڇا انهن زمين ۾ سير سفر نه ڪيو پوءِ اهي ڏسن ها ته انهن کان اڳين ماڻهن جي پڇاڙي ڪهڙي ٿي؟ الله تعالى انهن کي تباه ڪيو ۽ ڪافرن لاءِ اهڙا مثال موجود آهن |
| ذٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَولَى الَّذينَ ءامَنوا وَأَنَّ الكٰفِرينَ لا مَولىٰ لَهُم (آيت : 11) |
|
اهو انهيءَ سببان جو الله تعالى مؤمنن جو ڪارساز آهي ۽ بيشڪ ڪافرن لاءِ ڪوبه ڪارساز ناهي |
| إِنَّ اللَّهَ يُدخِلُ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ وَالَّذينَ كَفَروا يَتَمَتَّعونَ وَيَأكُلونَ كَما تَأكُلُ الأَنعٰمُ وَالنّارُ مَثوًى لَهُم (آيت : 12) |
|
بيشڪ الله تعالى انهن ماڻهن کي بهشت ۾ داخل ڪري ٿو جن ايمان آندو ۽ سهڻا عمل ڪيا جنهن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون. ۽ جن ڪفر ڪيو (اهي به دنيا ۾) فائدو وٺن ٿا ۽ اهي چؤپاين وانگر کائن ٿا ۽ باه ۾ انهن لاءِ ٽڪاڻو آهي |
| وَكَأَيِّن مِن قَريَةٍ هِىَ أَشَدُّ قُوَّةً مِن قَريَتِكَ الَّتى أَخرَجَتكَ أَهلَكنٰهُم فَلا ناصِرَ لَهُم (آيت : 13) |
|
۽ ڪيترائي ڳوٺن وارا اهڙا هئا جيڪي قوت ۾ توهان جي ڳوٺ (مڪه مڪرمه) وارن کان وڌيڪ هئا، انهي ڳوٺ مان توهان کي ٻاهر ڪڍيائون، اسان انهن کي هلاڪ ڪيو پوءِ انهن لاءِ ڪو مددگار نه ٿيو |
| أَفَمَن كانَ عَلىٰ بَيِّنَةٍ مِن رَبِّهِ كَمَن زُيِّنَ لَهُ سوءُ عَمَلِهِ وَاتَّبَعوا أَهواءَهُم (آيت : 14) |
|
ڇا پوءِ اهو (مؤمن) جيڪو پنهنجي رب جي طرفان واضح دليلن تي آهي اهو اُن (فاسق) جهڙو آهي جنهنکي سندس بُرا اعمال سهڻا پيا لڳن ۽ ان پنهنجي سڌن جي تابعداري ڪئي |
| مَثَلُ الجَنَّةِ الَّتى وُعِدَ المُتَّقونَ فيها أَنهٰرٌ مِن ماءٍ غَيرِ ءاسِنٍ وَأَنهٰرٌ مِن لَبَنٍ لَم يَتَغَيَّر طَعمُهُ وَأَنهٰرٌ مِن خَمرٍ لَذَّةٍ لِلشّٰرِبينَ وَأَنهٰرٌ مِن عَسَلٍ مُصَفًّى وَلَهُم فيها مِن كُلِّ الثَّمَرٰتِ وَمَغفِرَةٌ مِن رَبِّهِم كَمَن هُوَ خٰلِدٌ فِى النّارِ وَسُقوا ماءً حَميمًا فَقَطَّعَ أَمعاءَهُم (آيت : 15) |
|
ان جنت جو مثال جنهنجو پرهيزگارن سان وعدو ڪيو ويو آهي هيءُ آهي ته انهيءَ ۾ اهڙي پاڻيءَ جون نهرون آهن جن کي سِنيار نه آهي ۽ اهڙي کير جون نهرون آهن جن جو ذائقو نٿو مَٽجي ۽ اهڙي شراب جون نهرون آهن جن ۾ پيئندڙن لاءِ لذت آهي، ۽ اهڙي ماکي جون نهرون آهن جيڪي بيحد صاف ڪيل آهن، ۽ انهن لاءِ جنت ۾ هر قسم جا ميوا آهن ۽ (انهن لاءِ) سندن رب وٽان مغفرت آهي. ڇا اِهي ان ماڻهو وانگر آهن جيڪي هميشه باه ۾ آهن ۽ کين ٽهڪيل پاڻي پياريو ويو، جيڪو انهن جي آنڊن کي ڪٽيندو |
| وَمِنهُم مَن يَستَمِعُ إِلَيكَ حَتّىٰ إِذا خَرَجوا مِن عِندِكَ قالوا لِلَّذينَ أوتُوا العِلمَ ماذا قالَ ءانِفًا أُولٰئِكَ الَّذينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلىٰ قُلوبِهِم وَاتَّبَعوا أَهواءَهُم (آيت : 16) |
|
۽ انهن مان ڪجھه ماڻهو (منافق) توهان جي گفتگو ٻڌن ٿا، ايستائين جو جڏهن اهي توهان وٽان ٻاهر نڪرن ٿا ته اهي علم وارن (صحابه ڪرام) کان پڇن ٿا ته هينئر رسولِ عربي ڇا فرمايو؟ اِهي اُهي ماڻهو آهن جن جي دلين تي الله تعالى مُهر هنئي ۽ انهن پنهنجي سڌن جي تابعداري ڪئي |
| وَالَّذينَ اهتَدَوا زادَهُم هُدًى وَءاتىٰهُم تَقوىٰهُم (آيت : 17) |
|
۽ جن ماڻهن هدايت حاصل ڪئي الله تعالى انهن جي هدايت کي زياده ڪيو ۽ کين تقويٰ عطا ڪئي |
| فَهَل يَنظُرونَ إِلَّا السّاعَةَ أَن تَأتِيَهُم بَغتَةً فَقَد جاءَ أَشراطُها فَأَنّىٰ لَهُم إِذا جاءَتهُم ذِكرىٰهُم (آيت : 18) |
|
پوءِ اهي (ڪفارِ مڪه) نٿا انتظار ڪن مگر قيامت جو جيڪا اوچتي انهن تي ايندي، پوءِ بيشڪ ان جو نشانيون آيون آهن، پوءِ انهن لاءِ ڇا آهي؟ جڏهن انهن وٽ انهن جي نصيحت پهتي |
| فَاعلَم أَنَّهُ لا إِلٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَاستَغفِر لِذَنبِكَ وَلِلمُؤمِنينَ وَالمُؤمِنٰتِ وَاللَّهُ يَعلَمُ مُتَقَلَّبَكُم وَمَثوىٰكُم (آيت : 19) |
|
پوءِ توهان معلوم ڪريو ناهي ڪو معبود مگر الله تعالى ۽ رسولِ عربي توهان پنهنجي قوم ۽ مؤمنن ۽ مؤمن عورتن لاءِ بخشش طلب ڪريو ۽ الله تعالى توهان جي دنيا ۽ آخرت جي مصروفيت کي ڄاڻي ٿو |
| وَيَقولُ الَّذينَ ءامَنوا لَولا نُزِّلَت سورَةٌ فَإِذا أُنزِلَت سورَةٌ مُحكَمَةٌ وَذُكِرَ فيهَا القِتالُ رَأَيتَ الَّذينَ فى قُلوبِهِم مَرَضٌ يَنظُرونَ إِلَيكَ نَظَرَ المَغشِىِّ عَلَيهِ مِنَ المَوتِ فَأَولىٰ لَهُم (آيت : 20) |
|
۽ اهي ماڻهو چون ٿا جن ايمان آندو ڇو نٿي نازل ڪئي وڃي ڪا سورت، پوءِ جنهن وقت اها سورت نازل ڪئي وئي جنهن ۾ واضح احڪام آهن ۽ ان ۾ جهاد جو ذڪر ڪيو ويو، رسولِ عربي توهان انهن ماڻهن کي ڏسندا جن جي دلين ۾ مرض (شڪ) آهي تو پوءِ اهي توهان کي ايئن ڏسن ٿا جيئنڪ انهن تي موت جي غَشِي (ڇانيل) هجي، پوءِ انهن لاءِ اطاعت بهتر هئي |
| طاعَةٌ وَقَولٌ مَعروفٌ فَإِذا عَزَمَ الأَمرُ فَلَو صَدَقُوا اللَّهَ لَكانَ خَيرًا لَهُم (آيت : 21) |
|
۽ چڱي ڳالهه چوڻ بهتر هئي. پوءِ جڏهن حڪم پڪو مليو، پوءِ ڪاش اهي رب سان مخلص ٿين ها ته سندن لاءِ بهتر هو |
| فَهَل عَسَيتُم إِن تَوَلَّيتُم أَن تُفسِدوا فِى الأَرضِ وَتُقَطِّعوا أَرحامَكُم (آيت : 22) |
|
ڇا توهان مان اها توقع ڪئي وڃي ته جيڪڏهن توهان کي حڪمراني ملي ته توهان زمين ۾ فساد ڪندا ۽ پنهنجيون مائٽيون ڇني ڇڏيندا ! |
| أُولٰئِكَ الَّذينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُم وَأَعمىٰ أَبصٰرَهُم (آيت : 23) |
|
اِهي اُهي ماڻهو آهن جن تي الله تعالى لعنت موڪلي پوءِ انهن کي ٻوڙو ڪيو ۽ انهن جي اکين کي انڌو ڪيو |
| أَفَلا يَتَدَبَّرونَ القُرءانَ أَم عَلىٰ قُلوبٍ أَقفالُها (آيت : 24) |
|
ڇا پوءِ اهي قرآن ڪريم ۾ غور ۽ فڪر نٿا ڪن يا انهن جي دلين تي قُرف (تالا) آهن |
| إِنَّ الَّذينَ ارتَدّوا عَلىٰ أَدبٰرِهِم مِن بَعدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الهُدَى الشَّيطٰنُ سَوَّلَ لَهُم وَأَملىٰ لَهُم (آيت : 25) |
|
بيشڪ جيڪي ماڻهو هدايت (اسلام) ملڻ کان پوءِ مرتد (بي دين) ٿيا، شيطان انهن لاءِ (دنيا جون) اميدون ۽ آرزوئون پيدا ڪيون |
| ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قالوا لِلَّذينَ كَرِهوا ما نَزَّلَ اللَّهُ سَنُطيعُكُم فى بَعضِ الأَمرِ وَاللَّهُ يَعلَمُ إِسرارَهُم (آيت : 26) |
|
اهو انهيءَ سببان جو بيشڪ اِنهن اُنهن ماڻهن کي چيو جن کي الله تعالى جو نازل ڪيل ناپسند هو ته اسين جلد ڪِن ڪمن ۾ توهان جي تابعداري ڪنداسين ۽ الله تعالى انهن جي رازن کي چڱيءَ طرح ڄاڻي ٿو |
| فَكَيفَ إِذا تَوَفَّتهُمُ المَلٰئِكَةُ يَضرِبونَ وُجوهَهُم وَأَدبٰرَهُم (آيت : 27) |
|
پوءِ اهي ڪيئن ڪندا؟ جنهن وقت ملائڪ سندن ساهه ڪڍندا (۽) سندن منهن ۽ پُٺين کي ڌڪ هڻندا |
| ذٰلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعوا ما أَسخَطَ اللَّهَ وَكَرِهوا رِضوٰنَهُ فَأَحبَطَ أَعمٰلَهُم (آيت : 28) |
|
اهو انهي سببان جو بيشڪ انهن تابعداري ڪئي ان ڳالهه جي جنهن ۾ الله تعالى جو ناراضپو هو ۽ الله تعالى جو رضامندو انهن کي پسند نه هو، پوءِ الله تعالى سندن عمل چٽ ڪيا |
| أَم حَسِبَ الَّذينَ فى قُلوبِهِم مَرَضٌ أَن لَن يُخرِجَ اللَّهُ أَضغٰنَهُم (آيت : 29) |
|
ڇا اهي ماڻهو ڀانئن ٿا جن جي دلين ۾ مرض آهي ته هرگز الله تعالى سندن عداوت (دشمني) کي ظاهر نه ڪندو |
| وَلَو نَشاءُ لَأَرَينٰكَهُم فَلَعَرَفتَهُم بِسيمٰهُم وَلَتَعرِفَنَّهُم فى لَحنِ القَولِ وَاللَّهُ يَعلَمُ أَعمٰلَكُم (آيت : 30) |
|
۽ جيڪڏهن اسين چاهيون ته اهي رسولِ عربي کي ڏيکاريون پوءِ يقيناً پاڻ انهن کي سندن شڪلن مان سڃاڻن ٿا، ۽ يقيناً پاڻ انهن کي سندن ڳالهائڻ مان سڃاڻن ٿا، ۽ الله تعالى توهان جي عملن کي چڱيءَ طرح ڄاڻي ٿو |
| وَلَنَبلُوَنَّكُم حَتّىٰ نَعلَمَ المُجٰهِدينَ مِنكُم وَالصّٰبِرينَ وَنَبلُوَا۟ أَخبارَكُم (آيت : 31) |
|
۽ بيشڪ اسين ضرور توهان کي آزمائينداسين. ايستائين جو اسين توهان مان مجاهدن ۽ صبر ڪندڙن کي چِٽو ڪريون، ۽ اسين ضرور توهان جون خبرون آزمائينداسين |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا وَصَدّوا عَن سَبيلِ اللَّهِ وَشاقُّوا الرَّسولَ مِن بَعدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الهُدىٰ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيـًٔا وَسَيُحبِطُ أَعمٰلَهُم (آيت : 32) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ڪفر ڪيو ۽ (ماڻهن کي) الله تعالى جي راه کان روڪيو ۽ رسولِ عربيءَ جي مخالفت ڪئي (اهي سڀ ڪم) هدايت ظاهر ٿيڻ کان پوءِ ڪيائون (اهي ماڻهو) الله تعالى کي هرگز ڪنهن شيءِ جو نقصان نه پهچائيندا ۽ فوراً انهن جا عمل چٽ ٿي ويندا |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا أَطيعُوا اللَّهَ وَأَطيعُوا الرَّسولَ وَلا تُبطِلوا أَعمٰلَكُم (آيت : 33) |
|
اي مؤمنو ! توهان الله تعالى ۽ رسولِ عربيءَ جي اطاعت (فرمانبرداري) ڪريو ۽ توهان پنهنجا عمل باطل نه ڪريو |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا وَصَدّوا عَن سَبيلِ اللَّهِ ثُمَّ ماتوا وَهُم كُفّارٌ فَلَن يَغفِرَ اللَّهُ لَهُم (آيت : 34) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ڪفر ڪيو ۽ (ماڻهن کي) الله جي راه کان روڪيو، ان کان پوءِ اهي مُئا حالانڪ اهي ڪافر هئا، پوءِ الله تعالى هرگز انهن کي نه بخشيندو |
| فَلا تَهِنوا وَتَدعوا إِلَى السَّلمِ وَأَنتُمُ الأَعلَونَ وَاللَّهُ مَعَكُم وَلَن يَتِرَكُم أَعمٰلَكُم (آيت : 35) |
|
۽ توهان سُست نه ٿيو ۽ (توهان انهن کي) صلح ڏانهن نه سڏيو ۽ توهان (انهن تي) غالب آهيو. ۽ الله تعالى توهان سان گڏ آهي ۽ اهو هرگز توهان کي توهان جي عملن ۾ نقصان نه ڏيندو |
| إِنَّمَا الحَيوٰةُ الدُّنيا لَعِبٌ وَلَهوٌ وَإِن تُؤمِنوا وَتَتَّقوا يُؤتِكُم أُجورَكُم وَلا يَسـَٔلكُم أَموٰلَكُم (آيت : 36) |
|
توهان جي دنيا جي حياتي لهو ۽ لعب (راند روند) آهي، جيڪڏهن توهان ايمان آندو ۽ خوفِ خدا رکيو ته الله تعالى توهان کي توهان جو اجورو ڏيندو، ۽ اهو توهان کان توهان جي سڀ ملڪيت نٿو گھُري |
| إِن يَسـَٔلكُموها فَيُحفِكُم تَبخَلوا وَيُخرِج أَضغٰنَكُم (آيت : 37) |
|
جيڪڏهن توهان کان ملڪيت گھري ۽ زياده گھري ته توهان بخيلي ڪندا ۽ اهو (بُخل) توهان جا حسد ۽ ڪينا ظاهر ڪندو |
| هٰأَنتُم هٰؤُلاءِ تُدعَونَ لِتُنفِقوا فى سَبيلِ اللَّهِ فَمِنكُم مَن يَبخَلُ وَمَن يَبخَل فَإِنَّما يَبخَلُ عَن نَفسِهِ وَاللَّهُ الغَنِىُّ وَأَنتُمُ الفُقَراءُ وَإِن تَتَوَلَّوا يَستَبدِل قَومًا غَيرَكُم ثُمَّ لا يَكونوا أَمثٰلَكُم (آيت : 38) |
|
خبردار ! توهان اُهي آهيو جن کي ان لاءِ سڏيو وڃي ٿو ته توهان الله جي راه ۾ خرچ ڪريو. پوءِ توهان مان ڪي ماڻهو بخيلي ڪن ٿا، ۽ جيڪو ماڻهو بخيلي ڪري ٿو پوءِ اهو پنهنجي لاءِ بخيلي ڪري ٿو. ۽ الله تعالى غني آهي ۽ توهان فقير آهيو، ۽ جيڪڏهن توهان منهن موڙيو ته توهان جي بدلي اهو غير قوم آڻيندو، ان کان پوءِ (اهي) توهان جهڙا نه هوندا |