حم (آيت : 1) |
حٰـمۗ |
عسق (آيت : 2) |
عۗسۗقۗ |
كَذٰلِكَ يوحى إِلَيكَ وَإِلَى الَّذينَ مِن قَبلِكَ اللَّهُ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 3) |
رسولِ عربي اهڙيءَ طرح الله تعالى توهان ڏانهن ۽ توهان کان اڳين پيغمبرن ڏانهن وحي موڪلي ٿو جيڪو غالب حڪمت وارو آهي |
لَهُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَما فِى الأَرضِ وَهُوَ العَلِىُّ العَظيمُ (آيت : 4) |
ان لاءِ اهو سڀ ڪجھه آهي جيڪو آسمانن ۽ زمينن ۾ آهي، ۽ اهو ئي بلند (۽) عظيم آهي |
تَكادُ السَّمٰوٰتُ يَتَفَطَّرنَ مِن فَوقِهِنَّ وَالمَلٰئِكَةُ يُسَبِّحونَ بِحَمدِ رَبِّهِم وَيَستَغفِرونَ لِمَن فِى الأَرضِ أَلا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الغَفورُ الرَّحيمُ (آيت : 5) |
عنقريب (الله جي عظمت ۽ شان سببان) آسمان انهن جي مٿان چيرجي پون ها (پر) ملائڪ پنهنجي رب جي حمد سان تسبيح پڙهن ٿا ۽ اهي زمين وارن لاءِ بخشش طلب ڪن ٿا. خبردار ! بيشڪ الله تعالى بخشيندڙ ٻاجھارو آهي |
وَالَّذينَ اتَّخَذوا مِن دونِهِ أَولِياءَ اللَّهُ حَفيظٌ عَلَيهِم وَما أَنتَ عَلَيهِم بِوَكيلٍ (آيت : 6) |
۽ جيڪي ماڻهو الله کانسواءِ (بتن کي) مددگار بنائن ٿا، الله تعالى انهن کي ڏسي رهيو آهي، ۽ توهان انهن جا ذميدار ناهيو |
وَكَذٰلِكَ أَوحَينا إِلَيكَ قُرءانًا عَرَبِيًّا لِتُنذِرَ أُمَّ القُرىٰ وَمَن حَولَها وَتُنذِرَ يَومَ الجَمعِ لا رَيبَ فيهِ فَريقٌ فِى الجَنَّةِ وَفَريقٌ فِى السَّعيرِ (آيت : 7) |
۽ اهڙيءَ طرح اسان توهان ڏانهن قرآن ڪريم عربيءَ ۾ وحي ڪري موڪليو ان لاءِ توهان مڪه مڪرمه ۽ ان جي آس پاس وارن کي ڊيڄاريو ۽ توهان قيامت جي ڏينهن کان ڊيڄاريو جنهن ۾ ڪو شڪ ناهي (انهن مان) هڪ فريق جنت ۾ ۽ هڪ فريق جهنم ۾ ويندي |
وَلَو شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُم أُمَّةً وٰحِدَةً وَلٰكِن يُدخِلُ مَن يَشاءُ فى رَحمَتِهِ وَالظّٰلِمونَ ما لَهُم مِن وَلِىٍّ وَلا نَصيرٍ (آيت : 8) |
۽ جيڪڏهن الله تعالى چاهي ها ته يقيناً انهن کي هڪ امت ڪري ها، پر جنهنکي پاڻ چاهي ٿو ان کي پنهنجي رحمت ۾ داخل ڪري ٿو، ۽ ظالمن لاءِ ڪوبه دوست ۽ ڪو مددگار ناهي |
أَمِ اتَّخَذوا مِن دونِهِ أَولِياءَ فَاللَّهُ هُوَ الوَلِىُّ وَهُوَ يُحىِ المَوتىٰ وَهُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 9) |
ڇا توهان ان کانسواءِ مددگار بنايو ٿا، پوءِ الله تعالى ئي مددگار آهي ۽ اهو ئي مُئلن کي جياري ٿو ۽ اهو هر شيءِ تي قادر آهي |
وَمَا اختَلَفتُم فيهِ مِن شَيءٍ فَحُكمُهُ إِلَى اللَّهِ ذٰلِكُمُ اللَّهُ رَبّى عَلَيهِ تَوَكَّلتُ وَإِلَيهِ أُنيبُ (آيت : 10) |
۽ جنهن شيءِ ۾ توهان اختلاف ڪريو ٿا پوءِ ان جو حڪم (فيصلو) الله تعالى وٽ آهي، رسولِ عربي توهان فرمايو اهو الله منهنجو رب آهي ان تي مون توڪل ڪئي آهي، ۽ ان ڏانهن آئون موٽندس |
فاطِرُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ جَعَلَ لَكُم مِن أَنفُسِكُم أَزوٰجًا وَمِنَ الأَنعٰمِ أَزوٰجًا يَذرَؤُكُم فيهِ لَيسَ كَمِثلِهِ شَيءٌ وَهُوَ السَّميعُ البَصيرُ (آيت : 11) |
(اهو) آسمانن ۽ زمينن کي پيدا ڪندڙ آهي، ان توهان لاءِ توهان جي جنس مان جوڙا پيدا ڪيا ۽ انهيءَ چؤپاين مان جوڙا بنايا، (مذڪوره طريقي سان) اهو توهان کي پکيڙي ٿو، ان جي مثال جهڙي ڪا به شيءِ ناهي، ۽ اهو ٻڌندڙ ڏسندڙ آهي |
لَهُ مَقاليدُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَيَقدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ (آيت : 12) |
انهيءَ لاءِ آسمانن ۽ زمينن جي (رزق جون) چاٻيون آهن، جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق ڪشادو ڪري ۽ جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق تنگ ڪري، بيشڪ اهو هر شيءِ کي ڄاڻندڙ آهي |
شَرَعَ لَكُم مِنَ الدّينِ ما وَصّىٰ بِهِ نوحًا وَالَّذى أَوحَينا إِلَيكَ وَما وَصَّينا بِهِ إِبرٰهيمَ وَموسىٰ وَعيسىٰ أَن أَقيمُوا الدّينَ وَلا تَتَفَرَّقوا فيهِ كَبُرَ عَلَى المُشرِكينَ ما تَدعوهُم إِلَيهِ اللَّهُ يَجتَبى إِلَيهِ مَن يَشاءُ وَيَهدى إِلَيهِ مَن يُنيبُ (آيت : 13) |
الله تعالى توهان لاءِ اهو دين مقرر ڪيو آهي جنهنجو ان (حضرت) نوح کي حڪم ڪيو ۽ جيڪو اسان توهان ڏانهن وحي ڪيو آهي ۽ جنهنجو حڪم اسان (حضرت) ابراهيم ۽ موسيٰ ۽ عيسيٰ کي ڏنو ته توهان ان دين کي قائم رکو ۽ ان ۾ فرقه بندي نه ڪريو، مشرڪن تي اها ڳالهه ڳري آهي جو توهان انهن کي الله تعالى ڏانهن سڏيو ٿا، الله تعالى پاڻ ڏانهن جنهنکي چاهي منتخب ڪري ٿو ۽ جيڪو ان ڏانهن متوجه ٿئي ٿو ان کي پاڻ ڏانهن هدايت ڏي ٿو |
وَما تَفَرَّقوا إِلّا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ العِلمُ بَغيًا بَينَهُم وَلَولا كَلِمَةٌ سَبَقَت مِن رَبِّكَ إِلىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِىَ بَينَهُم وَإِنَّ الَّذينَ أورِثُوا الكِتٰبَ مِن بَعدِهِم لَفى شَكٍّ مِنهُ مُريبٍ (آيت : 14) |
۽ نه انهن فرقه بندي ڪئي مگر علم اچڻ کان پوءِ، انهن پاڻ ۾ بغاوت ڪئي، ۽ ڪاش ! رسولِ عربي جيڪڏهن توهان جي رب جي طرفان اها ڳالهه (عذاب کي پوئتي رکڻ واري) اڳ ۾ ٿيل نه هجي ها ته انهن جي وچ ۾ فيصلو ڪيو وڃي ها. ۽ بيشڪ جن ماڻهن کي ڪتاب جو وارث بنايو ويو (يهودي ۽ عيسائي) انهيءَ کان پوءِ يقيناً اهي شڪ ۾ پوندڙ آهن |
فَلِذٰلِكَ فَادعُ وَاستَقِم كَما أُمِرتَ وَلا تَتَّبِع أَهواءَهُم وَقُل ءامَنتُ بِما أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتٰبٍ وَأُمِرتُ لِأَعدِلَ بَينَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَرَبُّكُم لَنا أَعمٰلُنا وَلَكُم أَعمٰلُكُم لا حُجَّةَ بَينَنا وَبَينَكُمُ اللَّهُ يَجمَعُ بَينَنا وَإِلَيهِ المَصيرُ (آيت : 15) |
پوءِ ان سببان توهان انهن کي سڏيو، ۽ حڪم مطابق توهان صراطِ مستقيم تي هجو ۽ توهان انهن جي سڌن جي تابعداري نه ڪريو، ۽ توهان فرمايو آئون الله جي نازل ڪيل ڪتابن تي ايمان آڻيان ٿو، ۽ مون کي حڪم ڪيو ويو آهي ته آئون توهان جي وچ ۾ عدل ڪريان، الله اسان جو ۽ توهان جو رب آهي، اسان لاءِ اسان جا عمل آهن ۽ توهان لاءِ توهان جا عمل آهن، اسان جي ۽ توهان جي وچ ۾ ڪا حجت ناهي، الله تعالى (قيامت جي ڏينهن) توهان ۽ اسان کي جمع ڪندو ۽ ان ڏانهن موٽڻ آهي |
وَالَّذينَ يُحاجّونَ فِى اللَّهِ مِن بَعدِ مَا استُجيبَ لَهُ حُجَّتُهُم داحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِم وَعَلَيهِم غَضَبٌ وَلَهُم عَذابٌ شَديدٌ (آيت : 16) |
۽ جيڪي ماڻهو اسلام ۾ داخل ٿيڻ کان پوءِ الله تعالى جي دين ۾ جھڳڙو ڪن ٿا، انهن جي حجت سندن رب وٽ باطل آهي ۽ انهن تي غضب آهي ۽ انهن لاءِ شديد عذاب آهي |
اللَّهُ الَّذى أَنزَلَ الكِتٰبَ بِالحَقِّ وَالميزانَ وَما يُدريكَ لَعَلَّ السّاعَةَ قَريبٌ (آيت : 17) |
الله تعالى اُهو آهي جنهن حق سان قرآن ڪريم نازل ڪيو ۽ رسولِ عربيءَ کي موڪليو، ۽ توهان کي ڪنهن ڄاڻايو؟ شايد قيامت قريب هجي |
يَستَعجِلُ بِهَا الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِها وَالَّذينَ ءامَنوا مُشفِقونَ مِنها وَيَعلَمونَ أَنَّهَا الحَقُّ أَلا إِنَّ الَّذينَ يُمارونَ فِى السّاعَةِ لَفى ضَلٰلٍ بَعيدٍ (آيت : 18) |
ان لاءِ اهي ماڻهو جلدي ڪن ٿا جيڪي ان تي ايمان نٿا رکن، ۽ جيڪي ماڻهو (ان تي) ايمان رکن ٿا (اهي) ان کان ڊڄندڙ آهن، ۽ اهي ڄاڻن ٿا ته بيشڪ اها حق آهي، خبردار ! بيشڪ جيڪي ماڻهو قيامت ۾ شڪ ڪن ٿا اهي پري واري گمراهي ۾ آهن |
اللَّهُ لَطيفٌ بِعِبادِهِ يَرزُقُ مَن يَشاءُ وَهُوَ القَوِىُّ العَزيزُ (آيت : 19) |
الله تعالى پنهنجي ٻانهن تي لطف ڪندڙ آهي، جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق ڪشادو ڪري ٿو ۽ اهو وڏي قوت وارو غالب آهي |
مَن كانَ يُريدُ حَرثَ الءاخِرَةِ نَزِد لَهُ فى حَرثِهِ وَمَن كانَ يُريدُ حَرثَ الدُّنيا نُؤتِهِ مِنها وَما لَهُ فِى الءاخِرَةِ مِن نَصيبٍ (آيت : 20) |
جيڪو ماڻهو آخرت جي پوک چاهي ٿو اسين ان لاءِ ان پوک ۾ واڌارو ڪريون ٿا، ۽ جيڪي ماڻهو دنيا جي پوک چاهي ٿو اسين ان کي ان مان ڪجھه ڏيون ٿا، ۽ آخرت ۾ ان لاءِ ڪو ڀاڱو ناهي |
أَم لَهُم شُرَكٰؤُا۟ شَرَعوا لَهُم مِنَ الدّينِ ما لَم يَأذَن بِهِ اللَّهُ وَلَولا كَلِمَةُ الفَصلِ لَقُضِىَ بَينَهُم وَإِنَّ الظّٰلِمينَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 21) |
ڇا انهن جا اهڙا شريڪ آهن جن انهن لاءِ اهڙو دين تيار ڪيو آهي جنهنجي الله تعالى اجازت نه ڏني، ۽ جيڪڏهن فيصلي واري ڳالهه طئي ٿيل نه هجي ها ته ضرور (دنيا ۾) انهن جو فيصلو ٿي وڃي ها، ۽ بيشڪ ظالمن لاءِ دردناڪ عذاب آهي |
تَرَى الظّٰلِمينَ مُشفِقينَ مِمّا كَسَبوا وَهُوَ واقِعٌ بِهِم وَالَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فى رَوضاتِ الجَنّاتِ لَهُم ما يَشاءونَ عِندَ رَبِّهِم ذٰلِكَ هُوَ الفَضلُ الكَبيرُ (آيت : 22) |
رسولِ عربي توهان ظالمن کي سندن بداعمالي سببان خوفزده ڏسندا ۽ اهو (عذاب) انهن تي پهچندو، ۽ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ عمل صالح ڪيا (اهي) جنت جي تفريحي مقامن ۾ هوندا، انهن لاءِ سندن رب وٽ اهو هوندو جيڪو پاڻ چاهندا، اهو ئي تمام وڏو فضل آهي |
ذٰلِكَ الَّذى يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ قُل لا أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ أَجرًا إِلَّا المَوَدَّةَ فِى القُربىٰ وَمَن يَقتَرِف حَسَنَةً نَزِد لَهُ فيها حُسنًا إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ شَكورٌ (آيت : 23) |
هي اها بشارت آهي جيڪا الله تعالى پنهنجي انهن ٻانهن کي ڏي ٿو جن ايمان آندو ۽ عمل صالح ڪيا، رسولِ عربي توهان فرمايو آئون توهان کان تبليغ جي عيوض ڪو اجر نٿو گھران پر توهان منهنجي اهلِ بيت سان محبت رکو جيڪو نيڪي ڪري ٿو اسين ان لاءِ انهيءَ ۾ نيڪي زياده ڪريون ٿا، بيشڪ الله تعالى بخشيندڙ شڪر قبول ڪندڙ آهي |
أَم يَقولونَ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَإِ اللَّهُ يَختِم عَلىٰ قَلبِكَ وَيَمحُ اللَّهُ البٰطِلَ وَيُحِقُّ الحَقَّ بِكَلِمٰتِهِ إِنَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (آيت : 24) |
ڇا اهي چون ٿا ته رسولِ عربي الله تعالى تي ڪوڙ هنيو آهي، پوءِ جيڪڏهن الله تعالى چاهي ته توهان جي دل مبارڪ تي صبر جي مُهر هڻي، ۽ الله تعالى باطل کي مِٽائي ٿو ۽ پنهنجي نشانين سان حق کي ثابت ڪري ٿو، بيشڪ اهو ئي سينن جا راز ڄاڻندڙ آهي |
وَهُوَ الَّذى يَقبَلُ التَّوبَةَ عَن عِبادِهِ وَيَعفوا عَنِ السَّيِّـٔاتِ وَيَعلَمُ ما تَفعَلونَ (آيت : 25) |
۽ اهو ئي آهي جيڪو پنهنجي ٻانهن جي توبه قبول ڪري ٿو ۽ (انهن جا) گناه معاف ڪري ٿو ۽ اهو ڄاڻي ٿو جيڪو توهان عمل ڪريو ٿا |
وَيَستَجيبُ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَيَزيدُهُم مِن فَضلِهِ وَالكٰفِرونَ لَهُم عَذابٌ شَديدٌ (آيت : 26) |
۽ اهو دعا قبول فرمائي ٿو انهن ماڻهن جي جن ايمان آندو ۽ عمل صالح ڪيا ۽ انهن کي پنهنجي فضل سان زياده به عطا ڪري ٿو، ۽ ڪافرن لاءِ شديد عذاب آهي |
وَلَو بَسَطَ اللَّهُ الرِّزقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوا فِى الأَرضِ وَلٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما يَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبيرٌ بَصيرٌ (آيت : 27) |
۽ جيڪڏهن الله تعالى پنهنجي سڀني ٻانهن جو رزق ڪشادو ڪري ها ته يقيناً اهي زمين ۾ بغاوت ڪن ها پر اهو (الله)جيترو رزق چاهي اهو پنهنجي اندازي سان نازل ڪري ٿو، بيشڪ اهو پنهنجي ٻانهن کان چڱي طرح خبردار ڏسندڙ آهي |
وَهُوَ الَّذى يُنَزِّلُ الغَيثَ مِن بَعدِ ما قَنَطوا وَيَنشُرُ رَحمَتَهُ وَهُوَ الوَلِىُّ الحَميدُ (آيت : 28) |
) ۽ اهو ئي آهي جيڪو برسات نازل ڪري ٿو ان کان پوءِ جو اهي نااميد ٿين ٿا ۽ پنهنجي رحمت کي پکيڙي ٿو. ۽ اهو ئي مددگار گھڻو ساراهيل آهي |
وَمِن ءايٰتِهِ خَلقُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَما بَثَّ فيهِما مِن دابَّةٍ وَهُوَ عَلىٰ جَمعِهِم إِذا يَشاءُ قَديرٌ (آيت : 29) |
۽ ان جي نشانين مان آسمانن ۽ زمينن جي تخليق آهي ۽ جيڪي هلندڙ آهن، اهي انهن ۾ پکيڙيائين ۽ اهو جڏهن چاهي انهن جي جمع ڪرڻ تي قادر آهي |
وَما أَصٰبَكُم مِن مُصيبَةٍ فَبِما كَسَبَت أَيديكُم وَيَعفوا عَن كَثيرٍ (آيت : 30) |
۽ توهان کي جيڪا مصيبت پهچي ٿي اها توهان جي بداعمالي سببان آهي ۽ گھڻو ڪجھه اهو توهان کي معاف ڪري ٿو |
وَما أَنتُم بِمُعجِزينَ فِى الأَرضِ وَما لَكُم مِن دونِ اللَّهِ مِن وَلِىٍّ وَلا نَصيرٍ (آيت : 31) |
۽ توهان زمين ۾ (اسان کي) عاجز ڪندڙ ناهيو. ۽ الله تعالى کانسواءِ توهان لاءِ ڪوبه مددگار ۽ حمايتي ناهي |
وَمِن ءايٰتِهِ الجَوارِ فِى البَحرِ كَالأَعلٰمِ (آيت : 32) |
۽ ان جي نشانين مان جبلن جيتريون ٻيڙيون آهن جيڪي سمنڊ ۾ هلن ٿيون |
إِن يَشَأ يُسكِنِ الرّيحَ فَيَظلَلنَ رَواكِدَ عَلىٰ ظَهرِهِ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِكُلِّ صَبّارٍ شَكورٍ (آيت : 33) |
۽ جيڪڏهن اهو چاهي ته هوا کي بند ڪري پوءِ اهي سمنڊ جي مٿان بيهي رهن، بيشڪ انهيءَ ۾ هر گھڻي صبر ۽ شڪر ڪندڙن لاءِ نشانيون آهن |
أَو يوبِقهُنَّ بِما كَسَبوا وَيَعفُ عَن كَثيرٍ (آيت : 34) |
يا انهن کي سندن بداعماليءَ سببان برباد ڪري ڇڏي ۽ گھڻو ڪجھه اهو معاف ڪري ٿو |
وَيَعلَمَ الَّذينَ يُجٰدِلونَ فى ءايٰتِنا ما لَهُم مِن مَحيصٍ (آيت : 35) |
۽ اهي ماڻهو يقين ڪن جيڪي اسان جي آيتن ۾ جھڳڙو ڪن ٿا، انهن جي لاءِ ڀڄڻ جي جاءِ ڪانهي |
فَما أوتيتُم مِن شَيءٍ فَمَتٰعُ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَما عِندَ اللَّهِ خَيرٌ وَأَبقىٰ لِلَّذينَ ءامَنوا وَعَلىٰ رَبِّهِم يَتَوَكَّلونَ (آيت : 36) |
پوءِ جيڪو ڪجھه توهان کي مليو آهي پوءِ اهو دنيا جي حياتيءَ جو گذران آهي ۽ جيڪو (ثواب) الله تعالى وٽ آهي اهو بهتر ۽ هميشه رهڻ وارو آهي (اهو) انهن ماڻهن لاءِ جيڪي مؤمن آهن ۽ اهي پنهنجي رب تي توڪل ڪن ٿا |
وَالَّذينَ يَجتَنِبونَ كَبٰئِرَ الإِثمِ وَالفَوٰحِشَ وَإِذا ما غَضِبوا هُم يَغفِرونَ (آيت : 37) |
۽ اهي ماڻهو ڪبيرن گناهن ۽ بيحيائن کان پرهيز ڪن ٿا ۽ جڏهن کين ڪاوڙ اچي ٿي ته اهي بخش ڪن ٿا |
وَالَّذينَ استَجابوا لِرَبِّهِم وَأَقامُوا الصَّلوٰةَ وَأَمرُهُم شورىٰ بَينَهُم وَمِمّا رَزَقنٰهُم يُنفِقونَ (آيت : 38) |
۽ جن مؤمنن پنهنجي رب جو حڪم مڃو ۽ نماز قائم ڪئي ۽ انهن جا ڪم پاڻ ۾ مشوري سان طئي ٿين ٿا، ۽ جيڪو ڪجھه اسان انهن کي ڏنو آهي انهيءَ مان خرچ ڪن ٿا |
وَالَّذينَ إِذا أَصابَهُمُ البَغىُ هُم يَنتَصِرونَ (آيت : 39) |
اهي ماڻهو جن کي جڏهن (ڪنهنجي طرفان) ظلم ۽ زيادتي پهچي ٿي ته (ان جو مناسب) بدلو وٺن ٿا |
وَجَزٰؤُا۟ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثلُها فَمَن عَفا وَأَصلَحَ فَأَجرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الظّٰلِمينَ (آيت : 40) |
۽ برائيءَ جي سزا برائي جيتري هجڻ گھرجي. پوءِ جنهن ماڻهو بخش ڪيو ۽ صلح ڪيو پوءِ ان جو اجر الله تعالى وٽ آهي، بيشڪ اهو ظالمن سان محبت نٿو ڪري |
وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعدَ ظُلمِهِ فَأُولٰئِكَ ما عَلَيهِم مِن سَبيلٍ (آيت : 41) |
۽ جيڪو ظلم ٿيڻ کان پوءِ مناسب بدلو وٺي ٿو پوءِ اهڙن ماڻهن تي ڪا به پڪڙ ناهي |
إِنَّمَا السَّبيلُ عَلَى الَّذينَ يَظلِمونَ النّاسَ وَيَبغونَ فِى الأَرضِ بِغَيرِ الحَقِّ أُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 42) |
پڪڙ ته فقط انهن ماڻهن تي آهي جيڪي ماڻهن سان ظلم ڪن ٿا ۽ زمين ۾ ناحق بغاوت ڪن ٿا، انهن ماڻهن لاءِ دردناڪ عذاب آهي |
وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذٰلِكَ لَمِن عَزمِ الأُمورِ (آيت : 43) |
۽ جنهن ماڻهو صبر ڪيو ۽ بخش ڪيو بيشڪ ايئن ڪرڻ وڏي همت ۽ جرئت جي ڪمن مان آهي |
وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن وَلِىٍّ مِن بَعدِهِ وَتَرَى الظّٰلِمينَ لَمّا رَأَوُا العَذابَ يَقولونَ هَل إِلىٰ مَرَدٍّ مِن سَبيلٍ (آيت : 44) |
۽ جنهنکي الله تعالى گمراه ڪري ٿو پوءِ ان لاءِ ان کان پوءِ ڪوبه مددگار ناهي، ۽ توهان ظالمن کي ڏسندا، جڏهن اهي عذاب ڏسندا ته اهي پاڻ چوندا ڇا واپس موٽڻ لاءِ ڪو رستو آهي |
وَتَرىٰهُم يُعرَضونَ عَلَيها خٰشِعينَ مِنَ الذُّلِّ يَنظُرونَ مِن طَرفٍ خَفِىٍّ وَقالَ الَّذينَ ءامَنوا إِنَّ الخٰسِرينَ الَّذينَ خَسِروا أَنفُسَهُم وَأَهليهِم يَومَ القِيٰمَةِ أَلا إِنَّ الظّٰلِمينَ فى عَذابٍ مُقيمٍ (آيت : 45) |
۽ توهان انهن کي ڏسندا جڏهن انهن کي جهنم جي سامهون آندو ويندو اهي ذلت کان ڪنڌ جھڪائيندڙ هوندا ۽ پوشيده نگاهن سان ڏسندا، ۽ (ان وقت) مؤمن چوندا بيشڪ نقصان وارا اهي ماڻهو آهن جن پنهنجو پاڻ کي ۽ پنهنجي پيروي ڪندڙن کي قيامت جي ڏينهن نقصان ۾ وڌو. خبردار ! بيشڪ ظالم عذاب ۾ هميشه رهندڙ آهن |
وَما كانَ لَهُم مِن أَولِياءَ يَنصُرونَهُم مِن دونِ اللَّهِ وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن سَبيلٍ (آيت : 46) |
۽ انهن لاءِ ڪي به مددگار نه هوندا جيڪي الله کانسواءِ انهن جي مدد ڪن، ۽ جنهنکي الله تعالى گمراه ڪري ٿو پوءِ ان لاءِ ڪا به واٽ ناهي |
استَجيبوا لِرَبِّكُم مِن قَبلِ أَن يَأتِىَ يَومٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ ما لَكُم مِن مَلجَإٍ يَومَئِذٍ وَما لَكُم مِن نَكيرٍ (آيت : 47) |
توهان پنهنجي رب جو حڪم مڃو ان کان اڳ جو اهو ڏينهن (قيامت جو) اچي جو الله تعالى کانسواءِ ڪو ان کي موٽائي نٿو سگھي ان ڏينهن توهان کي ڪا به پناه ۽ روڪجڻ جي جاءِ نه هوندي |
فَإِن أَعرَضوا فَما أَرسَلنٰكَ عَلَيهِم حَفيظًا إِن عَلَيكَ إِلَّا البَلٰغُ وَإِنّا إِذا أَذَقنَا الإِنسٰنَ مِنّا رَحمَةً فَرِحَ بِها وَإِن تُصِبهُم سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَت أَيديهِم فَإِنَّ الإِنسٰنَ كَفورٌ (آيت : 48) |
پوءِ جيڪڏهن اهي انڪار ڪن پوءِ اسان توهان کي انهن تي محافظ ڪري نه موڪليو آهي، توهان تي تبليغ آهي (جيڪا توهان ڪئي) ۽ بيشڪ اسين جنهن وقت انسان کي اسان وٽان ڪا رحمت عطا ڪريون ٿا ته ان تي خوش ٿئي ٿو، ۽ جيڪڏهن انهن کي سندن بداعمالي سببان ڪا تڪليف پهچي ٿي پوءِ بيشڪ انسان (ڪافر) وڏو ناشڪر آهي |
لِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ يَخلُقُ ما يَشاءُ يَهَبُ لِمَن يَشاءُ إِنٰثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشاءُ الذُّكورَ (آيت : 49) |
الله تعالى لاءِ آسمانن ۽ زمينن جي بادشاهي آهي جيڪو چاهي سو پيدا ڪري ٿو، جنهنکي چاهي نياڻيون عطا ڪري ۽ جنهنکي چاهي (ان کي) پٽ عطا ڪري |
أَو يُزَوِّجُهُم ذُكرانًا وَإِنٰثًا وَيَجعَلُ مَن يَشاءُ عَقيمًا إِنَّهُ عَليمٌ قَديرٌ (آيت : 50) |
يا (ڪن کي) پٽ ۽ نياڻيون عطا ڪري. ۽ جنهنکي چاهي ان کي بي اولاد بنائي. بيشڪ اهو گھڻو ڄاڻندڙ صاحبِ قدرت آهي |
وَما كانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلّا وَحيًا أَو مِن وَرائِ حِجابٍ أَو يُرسِلَ رَسولًا فَيوحِىَ بِإِذنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِىٌّ حَكيمٌ (آيت : 51) |
۽ ڪنهن ماڻهوءَ کي مناسب ناهي جو الله ان سان ڪلام ڪري مگر بذريئه وحي يا پردي جي پويان يا ڪنهن فرشتي کي موڪلي پوءِ اهو ان جي اجازت سان جيڪو چاهي وحي ڪري، بيشڪ اهو بلند حڪمت وارو آهي |
وَكَذٰلِكَ أَوحَينا إِلَيكَ روحًا مِن أَمرِنا ما كُنتَ تَدرى مَا الكِتٰبُ وَلَا الإيمٰنُ وَلٰكِن جَعَلنٰهُ نورًا نَهدى بِهِ مَن نَشاءُ مِن عِبادِنا وَإِنَّكَ لَتَهدى إِلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (آيت : 52) |
۽ اهڙي طرح اسان توهان ڏانهن پنهنجي حڪم سان وحي موڪلي. (وحي نبوت جي اچڻ کان اڳ ۾) توهان پنهنجي تخميني سان نه ڄاڻندا هئا ته ڪتاب ڇا آهي؟ ۽ ايمان ڇا آهي، پر اسان ان کي نور بنايو جنهن سان اسين پنهنجي ٻانهن مان جنهنکي چاهيون هدايت ڪريون ٿا، ۽ بيشڪ رسولِ عربي ئي صراطِ مستقيم جي هدايت ڏي ٿو |
صِرٰطِ اللَّهِ الَّذى لَهُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَما فِى الأَرضِ أَلا إِلَى اللَّهِ تَصيرُ الأُمورُ (آيت : 53) |
(يعنى) الله تعالى جي رستي جي جنهن لاءِ اهو سڀڪجھه آهي جيڪو آسمانن ۽ زمينن ۾ آهي. خبردار ! الله تعالى ڏانهن سڀ ڪم موٽايا وڃن ٿا |