| حم (آيت : 1) |
|
ﷅ (حا ـ ميم) |
| تَنزيلٌ مِنَ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ (آيت : 2) |
|
هي (قرآن) رحمٰن ۽ رحيم وٽان نازل ٿيل آهي |
| كِتٰبٌ فُصِّلَت ءايٰتُهُ قُرءانًا عَرَبِيًّا لِقَومٍ يَعلَمونَ (آيت : 3) |
|
اهڙو ڪتاب آهي، جنهن جون آيتون کولي کولي بيان ڪيون ويون آهن. قرآن آهي عربي زبان وارو، انهن ماڻهن لاءِ جن وٽ علم آهي |
| بَشيرًا وَنَذيرًا فَأَعرَضَ أَكثَرُهُم فَهُم لا يَسمَعونَ (آيت : 4) |
|
خوشخبري ڏيندڙ ۽ ڊيڄاريندڙ. پر انهن ماڻهن مان گهڻن منهن موڙي ڇڏيو ۽ ٻڌن ئي نٿا |
| وَقالوا قُلوبُنا فى أَكِنَّةٍ مِمّا تَدعونا إِلَيهِ وَفى ءاذانِنا وَقرٌ وَمِن بَينِنا وَبَينِكَ حِجابٌ فَاعمَل إِنَّنا عٰمِلونَ (آيت : 5) |
|
(اي نبي) چون ٿا: جنهن شيءِ ڏانهن تون اسانکي سڏي رهيو آهين، انهيءَ کان ته اسان جي دلين تي پردا پيل آهن، اسان جي ڪنن ۾ ٻوڙاڻ آهي ۽ اسان جي ۽ تنهنجي وچ ۾ هڪڙو پردو اچي ويو آهي، سو تون پنهنجو ڪم ڪر اسان پنهنجو ڪم ڪندا رهنداسون |
| قُل إِنَّما أَنا۠ بَشَرٌ مِثلُكُم يوحىٰ إِلَىَّ أَنَّما إِلٰهُكُم إِلٰهٌ وٰحِدٌ فَاستَقيموا إِلَيهِ وَاستَغفِروهُ وَوَيلٌ لِلمُشرِكينَ (آيت : 6) |
|
(اي نبي) چوين ته "مان ته توهان جهڙو هڪڙو بشر (انسان) آهيان، مون کي وحيءَ جي وسيلي ٻڌايو وڃي ٿو ته توهان جو معبود فقط هڪڙو ئي آهي، تنهنڪري توهان سڌو سنئون انهيءَ ڏي ئي منهن ڪريو ۽ ان کان معافي گهرو. تباهي آهي انهن مشرڪن لاءِ |
| الَّذينَ لا يُؤتونَ الزَّكوٰةَ وَهُم بِالءاخِرَةِ هُم كٰفِرونَ (آيت : 7) |
|
جيڪي زڪواة نٿا ڏين ۽ آخرت کي به مڃيندڙ ناهن |
| إِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُم أَجرٌ غَيرُ مَمنونٍ (آيت : 8) |
|
بيشڪ جن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيائون، تن لاءِ اڻ کٽ اجر آهي |
| قُل أَئِنَّكُم لَتَكفُرونَ بِالَّذى خَلَقَ الأَرضَ فى يَومَينِ وَتَجعَلونَ لَهُ أَندادًا ذٰلِكَ رَبُّ العٰلَمينَ (آيت : 9) |
|
اي نبي! چوين ته "ڇا توهان انهيءَ هستيءَ سان ڪفر ڪريو ٿا ۽ ٻين کي ان جي برابر بڻايو ٿا، جنهن زمين کي ٻن ڏينهن ۾ بڻايو؟ اهوئي ته ساري جڳ جهان جو پالڻهار آهي |
| وَجَعَلَ فيها رَوٰسِىَ مِن فَوقِها وَبٰرَكَ فيها وَقَدَّرَ فيها أَقوٰتَها فى أَربَعَةِ أَيّامٍ سَواءً لِلسّائِلينَ (آيت : 10) |
|
هن (زمين کي خلقڻ کانپوءِ ) مٿانئس جبل کوڙي ڇڏيا ۽ منجهس برڪتون وِڌائين ۽ ان ۾ سڀني گهرڻ وارن لاءِ هرهڪ جي گهرج مطابق پوري انداز ۾ کاڌ خوراڪ جو سامان رکيائين، سڀ ڪجهه چئن ڏينهن ۾ ڪيائين |
| ثُمَّ استَوىٰ إِلَى السَّماءِ وَهِىَ دُخانٌ فَقالَ لَها وَلِلأَرضِ ائتِيا طَوعًا أَو كَرهًا قالَتا أَتَينا طائِعينَ (آيت : 11) |
|
پوءِ وري آسمان ڏانهن ڌيان ڏنائين جيڪو ان وقت دونهون هو. هن آسمان ۽ زمين کي چيو ته "اچي وڃو وجود ۾ خوشيءَ سان يا ارهائيءَ سان". ٻنهي چيو: اسان اچي وياسون فرمانبردارن وانگر |
| فَقَضىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰواتٍ فى يَومَينِ وَأَوحىٰ فى كُلِّ سَماءٍ أَمرَها وَزَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنيا بِمَصٰبيحَ وَحِفظًا ذٰلِكَ تَقديرُ العَزيزِ العَليمِ (آيت : 12) |
|
پوءِ هن ٻن ڏينهن ۾ ست آسمان بڻايا ۽ هر آسمان ۾ ان جو قانون وحي ڪري ڇڏيائين ۽ دنيا واري آسمان کي اسان ڏيئن سان سينگاريو آهي ۽ ان کي خوب محفوظ ڪري ڇڏيو آهي. اهو سڀ ڪجهه هڪڙي زبردست ڄاڻو هستيءَ جي رٿيل رٿا آهي |
| فَإِن أَعرَضوا فَقُل أَنذَرتُكُم صٰعِقَةً مِثلَ صٰعِقَةِ عادٍ وَثَمودَ (آيت : 13) |
|
هاڻي جيڪڏهن اهي ماڻهو منهن ٿا موڙين ته چئي ڇڏين ته مان توهان کي اهڙي اوچتو ئي اچي ڪڙڪندڙ عذاب کان ڊيڄاريان ٿو، جهڙو عاد ۽ ثمود تي نازل ٿيو هو |
| إِذ جاءَتهُمُ الرُّسُلُ مِن بَينِ أَيديهِم وَمِن خَلفِهِم أَلّا تَعبُدوا إِلَّا اللَّهَ قالوا لَو شاءَ رَبُّنا لَأَنزَلَ مَلٰئِكَةً فَإِنّا بِما أُرسِلتُم بِهِ كٰفِرونَ (آيت : 14) |
|
جڏهن الله جا رسول وٽن اڳيان پويان هر طرف کان آيا ۽ کين سمجهايائون ته سواءِ الله جي ٻئي ڪنهن جي به بندگي نه ڪريو ته انهن چيو ته "اسان جو رب جيڪڏهن چاهي ها ته فرشتا موڪلي ها، تنهنڪري جنهن ڳالهه لاءِ توهان موڪليا ويا آهيو، اسان ان کي مڃڻ وارا ناهيون" |
| فَأَمّا عادٌ فَاستَكبَروا فِى الأَرضِ بِغَيرِ الحَقِّ وَقالوا مَن أَشَدُّ مِنّا قُوَّةً أَوَلَم يَرَوا أَنَّ اللَّهَ الَّذى خَلَقَهُم هُوَ أَشَدُّ مِنهُم قُوَّةً وَكانوا بِـٔايٰتِنا يَجحَدونَ (آيت : 15) |
|
عاد (جي قوم) جي حالت اها هئي، جو هو زمين ۾ ناحق وڏائي ڪندا هئا ۽ چوندا هئا ته "ڪير آهي اسان کان طاقت ۾ زور؟" ڇا اهو نه پئي سمجهيائون ته جنهن الله کين پيدا ڪيو آهي، سو کانئن طاقت ۾ ڏاڍو آهي ۽ اهي اسان جي آيتن جو انڪار ڪندا رهيا |
| فَأَرسَلنا عَلَيهِم ريحًا صَرصَرًا فى أَيّامٍ نَحِساتٍ لِنُذيقَهُم عَذابَ الخِزىِ فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَلَعَذابُ الءاخِرَةِ أَخزىٰ وَهُم لا يُنصَرونَ (آيت : 16) |
|
نيٺ اسان ڪن منحوس ڏينهن ۾ مٿن ڏاڍو سخت طوفان موڪليوسون، تانته کين دنيا واريءَ زندگيءَ ۾ ئي ذلت ۽ خواريءَ واري عذاب جو مزو چکائي ڇڏيون ۽ آخرت وارو عذاب ته اڃان به وڌيڪ خواريءَ وارو اٿن ۽ اتي ته ڪوبه مدد نه ڪندن |
| وَأَمّا ثَمودُ فَهَدَينٰهُم فَاستَحَبُّوا العَمىٰ عَلَى الهُدىٰ فَأَخَذَتهُم صٰعِقَةُ العَذابِ الهونِ بِما كانوا يَكسِبونَ (آيت : 17) |
|
وري ثمود (جي قوم) ته انهن کي اسان سڌو رستو ڏسيو پر انهن رستو وٺي هلڻ بدران، انڌائپ کي پسند ڪيو، نيٺ سندن ڪرتوتن سبب ذلت واري عذاب جي ڪڙڪي کين ورتو |
| وَنَجَّينَا الَّذينَ ءامَنوا وَكانوا يَتَّقونَ (آيت : 18) |
|
۽ اسان انهن ماڻهن کي بچائي ورتو جن ايمان آندو هو ۽ بڇڙن ڪمن کان پاڻ بچائيندا هئا |
| وَيَومَ يُحشَرُ أَعداءُ اللَّهِ إِلَى النّارِ فَهُم يوزَعونَ (آيت : 19) |
|
(ياد ڪريو) اهو وقت جڏهن الله جا اهي دشمن دوزخ ڏانهن گڏ ڪيا ويندا ۽ اڳين کي پوين جي اچڻ تائين روڪي بيهاريو ويندو |
| حَتّىٰ إِذا ما جاءوها شَهِدَ عَلَيهِم سَمعُهُم وَأَبصٰرُهُم وَجُلودُهُم بِما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 20) |
|
تان جو جڏهن سڀ پهچي ويندا ته سندن ڪــَـنَ ۽ اکيون ۽ سندن بدن جون چمڙيون به مٿن شاهدي ڏينديون ته هو دنيا ۾ ڇا ڪندا رهيا آهن |
| وَقالوا لِجُلودِهِم لِمَ شَهِدتُم عَلَينا قالوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذى أَنطَقَ كُلَّ شَيءٍ وَهُوَ خَلَقَكُم أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيهِ تُرجَعونَ (آيت : 21) |
|
هو پنهنجي بدن جي چمڙين کي چوندا ته "توهان ڇو اسان تي شاهدي ڏني؟" هو ورندي ڏينديون ته "اسان کان انهيءَ الله ڳالهرايو، جيڪو سڀ ڪنهن کان ٿو ڳالهرائي، انهيءَ ئي توهان کي پهرئين ڀيري به پيدا ڪيو هو ۽ وري انهيءَ ڏانهن ئي موٽائي آندا وڃو ٿا |
| وَما كُنتُم تَستَتِرونَ أَن يَشهَدَ عَلَيكُم سَمعُكُم وَلا أَبصٰرُكُم وَلا جُلودُكُم وَلٰكِن ظَنَنتُم أَنَّ اللَّهَ لا يَعلَمُ كَثيرًا مِمّا تَعمَلونَ (آيت : 22) |
|
توهان دنيا ۾ جو لڪي لڪي ڏوهه ڪندا هيؤ ته توهان کي اهو ڪو انديشو ئي نه هوندو هو ته ڪڏهن توهان جا پنهنجا ڪــَـنَ ۽ توهانجيون اکيون ۽ توهان جون کلون به توهان تي شاهدي ڏينديون، پر توهان ته ائين ئي سمجهيو ته توهانجي گهڻن عملن جي ته الله کي به خبر ڪانهي |
| وَذٰلِكُم ظَنُّكُمُ الَّذى ظَنَنتُم بِرَبِّكُم أَردىٰكُم فَأَصبَحتُم مِنَ الخٰسِرينَ (آيت : 23) |
|
۽ توهان جي انهيءَ گمان جيڪو توهان پنهنجي رب بابت ڪيو هو، تنهن ئي توهان کي برباد ڪيو، جو پوءِ توهان وڃي نقصان ۾ پيا |
| فَإِن يَصبِروا فَالنّارُ مَثوًى لَهُم وَإِن يَستَعتِبوا فَما هُم مِنَ المُعتَبينَ (آيت : 24) |
|
پوءِ کڻي اهي صبر ڪن (يا نه ڪن) باهه ئي سندن ٺڪاڻو هوندي ۽ جي هو معافيءَ جو موقعو گهرندا ته ان جو ڪوبه موقعو نه ڏنو ويندن |
| وَقَيَّضنا لَهُم قُرَناءَ فَزَيَّنوا لَهُم ما بَينَ أَيديهِم وَما خَلفَهُم وَحَقَّ عَلَيهِمُ القَولُ فى أُمَمٍ قَد خَلَت مِن قَبلِهِم مِنَ الجِنِّ وَالإِنسِ إِنَّهُم كانوا خٰسِرينَ (آيت : 25) |
|
اسان ساڻن اهڙا ساٿي لڳائي ڇڏيا هئا، جيڪي کين سندن اڳيان توڙي پٺيان واري هر شيءِ ڏسڻ ۾ سهڻي ڪري ڏيکاريندا هئا. نيٺ انهن سان به اهوئي عذاب جو فيصلو لاڳو ٿي ويو، جيڪو کانئن اڳ ٿي گذريل جنن ۽ انسانن جي ٽولن سان لاڳو ٿي چڪو هو. ان ۾ ته ڪو شڪ ئي ناهي ته اهي نقصان ۾ پوڻ وارا هئا |
| وَقالَ الَّذينَ كَفَروا لا تَسمَعوا لِهٰذَا القُرءانِ وَالغَوا فيهِ لَعَلَّكُم تَغلِبونَ (آيت : 26) |
|
اهي ڪافر چون ٿا ته "انهيءَ قرآن کي اصلي نه ٻڌو ۽ ان جي پڙهڻ وقت گوڙ مچايو ته مــَـن توهان زور ٿي وڃو" |
| فَلَنُذيقَنَّ الَّذينَ كَفَروا عَذابًا شَديدًا وَلَنَجزِيَنَّهُم أَسوَأَ الَّذى كانوا يَعمَلونَ (آيت : 27) |
|
انهن ڪافرن کي ته اسان ضرور سخت عذاب جو مزو چکائينداسون ۽ سندن بڇڙين حرڪتن جو کين جوڳو بدلو ڏينداسون |
| ذٰلِكَ جَزاءُ أَعداءِ اللَّهِ النّارُ لَهُم فيها دارُ الخُلدِ جَزاءً بِما كانوا بِـٔايٰتِنا يَجحَدونَ (آيت : 28) |
|
اهائي باهه الله جي دشمنن جو بدلو آهي، انهيءَ ۾ ئي سندن هميشه رهڻ وارو گهر هوندو. اها آهي سزا انهيءَ ڏوهه جي، جو هو اسان جي آيتن جو انڪار ڪندا رهيا هئا |
| وَقالَ الَّذينَ كَفَروا رَبَّنا أَرِنَا الَّذَينِ أَضَلّانا مِنَ الجِنِّ وَالإِنسِ نَجعَلهُما تَحتَ أَقدامِنا لِيَكونا مِنَ الأَسفَلينَ (آيت : 29) |
|
اُتي اهي ڪافر چوندا ته "اي اسان جا رب! اسان کي اهي جن ۽ انسان ڏيکار جن اسان کي گمراهه ڪيو هو ته اسان کين پيرن هيٺان لتاڙيون ته جيئن خوب ذليل ۽ خوار ٿين |
| إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقٰموا تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلٰئِكَةُ أَلّا تَخافوا وَلا تَحزَنوا وَأَبشِروا بِالجَنَّةِ الَّتى كُنتُم توعَدونَ (آيت : 30) |
|
جن ماڻهن چيو ته اسان جو رب الله آهي ۽ پوءِ انهيءَ ڳالهه تي ثابت قدم ٿي بيٺا، بيشڪ انهن تي ملائڪ نازل ٿيندا آهن ۽ انهن کي چوندا آهن ته نڪي ڊڄو ۽ نه ڪو ڏک ڪريو، ويتر خوشيون ڪريو انهيءَ جنت جي خوشخبريءَ سبب، جنهن جو توهان سان وعدو ڪيو ويو آهي |
| نَحنُ أَولِياؤُكُم فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَفِى الءاخِرَةِ وَلَكُم فيها ما تَشتَهى أَنفُسُكُم وَلَكُم فيها ما تَدَّعونَ (آيت : 31) |
|
اسان هن دنيا جي زندگيءَ ۾ به توهان جا ساٿي آهيون ۽ آخرت ۾ به. اتي جنهن شيءِ لاءِ توهان جي دل چوندي سا توهان کي ملندي ۽ جيڪا شيءِ طلبيندؤ سا تيار ملندي |
| نُزُلًا مِن غَفورٍ رَحيمٍ (آيت : 32) |
|
اها هوندي مهماني انهيءَ هستيءَ وٽان جيڪو بخشڻهار ۽ ٻاجهارو آهي |
| وَمَن أَحسَنُ قَولًا مِمَّن دَعا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صٰلِحًا وَقالَ إِنَّنى مِنَ المُسلِمينَ (آيت : 33) |
|
انهيءَ شخص جي ڳالهه کان وڌيڪ سهڻي ڳالهه ٻئي ڪنهن جي ٿيندي، جنهن الله ڏانهن سڏيو ۽ نيڪ عمل ڪيائين ۽ چيائين ته مان مسلمان (فرمانبردار) آهيان |
| وَلا تَستَوِى الحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادفَع بِالَّتى هِىَ أَحسَنُ فَإِذَا الَّذى بَينَكَ وَبَينَهُ عَدٰوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَميمٌ (آيت : 34) |
|
۽ اي نبي! نيڪي ۽ بدي برابر ناهن، تون بديءَ کي انهيءَ نيڪيءَ سان مٽاءِ ، جيڪا وڌ ۾ وڌ سٺي هجي ته پوءِ ڏسندين ته جنهن جي توسان دشمني هئي، اهو تنهنجو گهاٽو دوست بڻجي ويو آهي |
| وَما يُلَقّىٰها إِلَّا الَّذينَ صَبَروا وَما يُلَقّىٰها إِلّا ذو حَظٍّ عَظيمٍ (آيت : 35) |
|
اها ڳالهه انهن کي ئي نصيب ٿيندي آهي، جيڪي صبر ڪندا آهن ۽ اهو مرتبو انهن کي ئي ملندو آهي، جيڪي وڏن ڀاڳن وارا هوندا آهن |
| وَإِمّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيطٰنِ نَزغٌ فَاستَعِذ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ العَليمُ (آيت : 36) |
|
۽ جيڪڏهن توکي شيطان پاران ڪوبه وسوسو پوي ته الله جي پناهه گهر، هو سڀ ڪجهه ٻڌندڙ ۽ ڄاڻندڙ آهي |
| وَمِن ءايٰتِهِ الَّيلُ وَالنَّهارُ وَالشَّمسُ وَالقَمَرُ لا تَسجُدوا لِلشَّمسِ وَلا لِلقَمَرِ وَاسجُدوا لِلَّهِ الَّذى خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُم إِيّاهُ تَعبُدونَ (آيت : 37) |
|
اهي رات ۽ ڏينهن ۽ سج ۽ چنڊ الله جي نشانين مان آهن. سج ۽ چنڊ کي سجدو نه ڪريو، بلڪه انهيءَ الله کي سجدو ڪريو، جنهن انهن کي خلقيو آهي، جيڪڏهن واقعي توهان سندس ئي عبادت ڪندڙ آهيو |
| فَإِنِ استَكبَروا فَالَّذينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحونَ لَهُ بِالَّيلِ وَالنَّهارِ وَهُم لا يَسـَٔمونَ (آيت : 38) |
|
پر جيڪڏهن اهي وڏائيءَ ۾ ڀرجي هوڏ ڪري ٿا بيهن ته پرواهه ناهي، جيڪي ملائڪ تنهنجي رب وٽ آهن، سي رات ڏينهن سندس تسبيح ڪندا ٿا رهن ۽ هرگز نٿا ٿڪجن |
| وَمِن ءايٰتِهِ أَنَّكَ تَرَى الأَرضَ خٰشِعَةً فَإِذا أَنزَلنا عَلَيهَا الماءَ اهتَزَّت وَرَبَت إِنَّ الَّذى أَحياها لَمُحىِ المَوتىٰ إِنَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 39) |
|
۽ الله جي نشانين مان هڪڙي اها به آهي، جو تون ڏسندو آهين ته زمين ويران پئي هوندي آهي، پوءِ جيئن ئي اسان مٿس پاڻي وسايوسين ته هڪدم حرڪت ۾ اچي وئي ۽ وٺي ڦٽڻ لڳي، بيشڪ جيڪو الله ان مئل زمين کي جيئرو ٿو ڪري، سو ئي مئن کي به جيئرو ڪندڙ آهي، بيشڪ هن کي سڀ ڪا طاقت آهي |
| إِنَّ الَّذينَ يُلحِدونَ فى ءايٰتِنا لا يَخفَونَ عَلَينا أَفَمَن يُلقىٰ فِى النّارِ خَيرٌ أَم مَن يَأتى ءامِنًا يَومَ القِيٰمَةِ اعمَلوا ما شِئتُم إِنَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرٌ (آيت : 40) |
|
جيڪي ماڻهو اسان جي آيتن جو اُبتو مطلب ٿا وٺن اهي اسان کان ڳجها نه آهن. ڀلا سوچيو ته اهو شخص ڀلو آهي، جيڪو باهه ۾ اڇلايو ويندو يا اهو جيڪو قيامت جي ڏينهن صحيح سلامت اچي حاضر ٿيندو؟ ڪندا رهو جيڪي وڻيوَ، الله ته توهان جي سمورين حرڪتن کي ڏسي ٿو |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا بِالذِّكرِ لَمّا جاءَهُم وَإِنَّهُ لَكِتٰبٌ عَزيزٌ (آيت : 41) |
|
اِهي اُهي ماڻهو آهن، جن وٽ جڏهن نصيحت وارو ڪلام آيو ته ان کي مڃڻ کان انڪار ڪري ڇڏيائون. پر (حقيقت هيءَ آهي ته) هي هڪ زبردست ڪتاب آهي |
| لا يَأتيهِ البٰطِلُ مِن بَينِ يَدَيهِ وَلا مِن خَلفِهِ تَنزيلٌ مِن حَكيمٍ حَميدٍ (آيت : 42) |
|
باطل نڪي سندس اڳيان مٿس ڪاهه ڪري سگهي ٿو ۽ نه پٺيان، اهو ته پنهنجو پاڻ ئي ساراهيل داناءَ جو نازل ڪيل آهي |
| ما يُقالُ لَكَ إِلّا ما قَد قيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذو مَغفِرَةٍ وَذو عِقابٍ أَليمٍ (آيت : 43) |
|
اي نبي! توکي جيڪي ڪجهه ٻڌايو پيو وڃي ان ۾ ته اهڙي ڪابه شيءِ ناهي، جيڪا توکان اڳ ٿي گذريل رسولن کي نه ٻڌائي وئي هئي، بيشڪ تنهنجو رب ڏاڍيءَ بخشش وارو آهي ۽ وري وٽس ڏاڍي دردناڪ سزا به آهي |
| وَلَو جَعَلنٰهُ قُرءانًا أَعجَمِيًّا لَقالوا لَولا فُصِّلَت ءايٰتُهُ ءَأَعجَمِىٌّ وَعَرَبِىٌّ قُل هُوَ لِلَّذينَ ءامَنوا هُدًى وَشِفاءٌ وَالَّذينَ لا يُؤمِنونَ فى ءاذانِهِم وَقرٌ وَهُوَ عَلَيهِم عَمًى أُولٰئِكَ يُنادَونَ مِن مَكانٍ بَعيدٍ (آيت : 44) |
|
جيڪڏهن اسان ان کي عجمي قرآن (عربيءَ کانسواءِ ڪنهن ٻيءَ ٻوليءَ وارو قرآن) بڻائي موڪليون ها ته اهي ماڻهو چون ها ته "ڇو نه هن جون آيتون کولي چٽيون ڪري بيان ڪيون ويون آهن؟ ڪهڙي نه عجيب ڳالهه آهي جو ڪلام آهي عجمي ۽ ٻڌندڙ عربي!" چوين ته اهو قرآن ايمان آڻڻ وارن لاءِ هدايت ۽ شفا آهي پر جيڪي ماڻهو ايمان نٿا آڻين، تن لاءِ هو ڪنن جو ٻنجو ۽ اکين جي انڌائپ آهي. انهن جي حالت اها آهي جو ڄڻ ته کين پري کان پيو سڏيو وڃي |
| وَلَقَد ءاتَينا موسَى الكِتٰبَ فَاختُلِفَ فيهِ وَلَولا كَلِمَةٌ سَبَقَت مِن رَبِّكَ لَقُضِىَ بَينَهُم وَإِنَّهُم لَفى شَكٍّ مِنهُ مُريبٍ (آيت : 45) |
|
هن کان اڳ اسان موسيٰ کي ڪتاب ڏنو هو، پوءِ ان ۾ به اختلاف پيدا ڪيائون، جيڪڏهن تنهنجي رب اڳواٽ ئي هڪڙي ڳالهه طيءِ ڪري نه ڇڏي هجي ها ته انهن اختلاف پيدا ڪندڙن جي وچ ۾ ته ڪڏهوڪو فيصلو ٿي وڃي ها ۽ بيشڪ اهي ماڻهو ان جي باري ۾ ٻڏ تر واري ڏاڍي شڪ ۾ پيل آهن |
| مَن عَمِلَ صٰلِحًا فَلِنَفسِهِ وَمَن أَساءَ فَعَلَيها وَما رَبُّكَ بِظَلّٰمٍ لِلعَبيدِ (آيت : 46) |
|
جيڪو نيڪ عمل ڪندو، پنهنجو ئي ڀلو ڪندو ۽ جيڪو بڇڙا ڪم ڪندو ته پاڻ ئي ڀوڳيندو، ۽ تنهنجو رب پنهنجن ٻانهن جي حق ۾ ظالم ناهي |
| إِلَيهِ يُرَدُّ عِلمُ السّاعَةِ وَما تَخرُجُ مِن ثَمَرٰتٍ مِن أَكمامِها وَما تَحمِلُ مِن أُنثىٰ وَلا تَضَعُ إِلّا بِعِلمِهِ وَيَومَ يُناديهِم أَينَ شُرَكاءى قالوا ءاذَنّٰكَ ما مِنّا مِن شَهيدٍ (آيت : 47) |
|
انهيءَ گهڙيءَ جي ڄاڻ الله ڏانهن ئي موٽائي وڃي ٿي. هو ئي ٿو ڄاڻي انهن ميون کي جيڪي پنهنجن پوشن مان ٻاهر نڪرن ٿا، انهيءَ کي ئي معلوم آهي ته ڪهڙي مادي ڍُڪي آهي ۽ ڪنهن ڦر ڏنو آهي، پوءِ جنهن ڏينهن هو انهن ماڻهن کي سڏي پڇندو ته ڪٿي آهن منهنجا شريڪ؟ هو چوندا: "اسان ٻڌائي چڪا آهيون ته اڄ اسان مان ڪوبه اها شاهدي ڏيڻ وارو ناهي" |
| وَضَلَّ عَنهُم ما كانوا يَدعونَ مِن قَبلُ وَظَنّوا ما لَهُم مِن مَحيصٍ (آيت : 48) |
|
۽ سندن سمورا معبود کانئن گم ٿي ويندا، جن کي اهي اڳي سڏيندا هئا ۽ اهي سمجهي ويندا ته هاڻي ته انهن لاءِ پناهه وٺڻ جي ڪابه جاءِ ڪانهي |
| لا يَسـَٔمُ الإِنسٰنُ مِن دُعاءِ الخَيرِ وَإِن مَسَّهُ الشَّرُّ فَيَـٔوسٌ قَنوطٌ (آيت : 49) |
|
انسان ڪڏهن به ڀلائيءَ جي دعا گهرڻ کان نه ٿڪبو آهي. پر جڏهن ڪا آفت اچي پويس ٿي ته نااميد ۽ دل شڪستو ٿئي ٿو |
| وَلَئِن أَذَقنٰهُ رَحمَةً مِنّا مِن بَعدِ ضَرّاءَ مَسَّتهُ لَيَقولَنَّ هٰذا لى وَما أَظُنُّ السّاعَةَ قائِمَةً وَلَئِن رُجِعتُ إِلىٰ رَبّى إِنَّ لى عِندَهُ لَلحُسنىٰ فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذينَ كَفَروا بِما عَمِلوا وَلَنُذيقَنَّهُم مِن عَذابٍ غَليظٍ (آيت : 50) |
|
پر وري جيئن ئي ڏکيو وقت گذري وڃڻ کانپوءِ اسان کيس پنهنجيءَ رحمت جو ٿا مزو وٺايون ته وري چوڻ لڳي ٿو ته "اهو ته منهنجو حق آهي ۽ مان نٿو سمجهان ته ڪڏهن ڪا قيامت به اچڻي آهي، جيڪڏهن سچ پچ مان پنهنجي رب ڏانهن موٽايو ويس ته اتي به مزا ماڻيندس"، حالانڪه ڪفر ڪرڻ وارن کي اسان ضرور ڏيکارينداسين ته هو ڇا ڪري آيا آهن ۽ انهن کي اسان ڏاڍي سخت عذاب جو مزو چکائينداسون |
| وَإِذا أَنعَمنا عَلَى الإِنسٰنِ أَعرَضَ وَنَـٔا بِجانِبِهِ وَإِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذو دُعاءٍ عَريضٍ (آيت : 51) |
|
انسان کي جڏهن اسان ڪا نعمت عطا ڪيون ٿا ته منهن ڦيرائي ٿو ۽ آڪڙجي وڃي ٿو ۽ جڏهن کيس ڪا مصيبت ٿي اچي ته ڏاڍيون ڊگهيون دعائون ٿو گهري |
| قُل أَرَءَيتُم إِن كانَ مِن عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرتُم بِهِ مَن أَضَلُّ مِمَّن هُوَ فى شِقاقٍ بَعيدٍ (آيت : 52) |
|
اي نبي! چوين ته ڪڏهن ڪو اهو به سوچيو اٿوَ ته جيڪڏهن هيءُ قرآن الله وٽان آيل ثابت ٿيو ۽ توهان ان جو انڪار ڪندا رهيؤ ته پوءِ انهيءَ شخص کان وڌيڪ گمراهه ٻيو ڪير ٿيندو، جيڪو ان جي مخالفت ۾ وڃي تمام پري نڪتو هوندو |
| سَنُريهِم ءايٰتِنا فِى الءافاقِ وَفى أَنفُسِهِم حَتّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُم أَنَّهُ الحَقُّ أَوَلَم يَكفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ شَهيدٌ (آيت : 53) |
|
جلد ئي اسان کين پنهنجيون نشانيون چوڌاري موجود ڪائنات ۾ به ڏيکارينداسون ۽ سندن پنهنجن وجودن ۾ به، تان جو مٿن اها حقيقت کلي پوندي ته هيءُ قرآن بيشڪ حق آهي. ڇا اها ڳالهه ڪافي ناهي ته تنهنجو رب هر شيءِ جو شاهد آهي |
| أَلا إِنَّهُم فى مِريَةٍ مِن لِقاءِ رَبِّهِم أَلا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ مُحيطٌ (آيت : 54) |
|
خبردار! بيشڪ اهي ماڻهو پنهنجي رب جي ملاقات جي باري ۾ شڪ ۾ پيل آهن، خبردار! اهو هر شيءِ کي گهيرو ڪندڙ آهي |