تَنزيلُ الكِتٰبِ مِنَ اللَّهِ العَزيزِ الحَكيمِ (آيت : 1) |
هن ڪتاب جو نازل ٿيڻ الله جي طرف کان آهي جيڪو غالب حڪمت وارو آهي. |
إِنّا أَنزَلنا إِلَيكَ الكِتٰبَ بِالحَقِّ فَاعبُدِ اللَّهَ مُخلِصًا لَهُ الدّينَ (آيت : 2) |
بيشڪ اسان تو ڏانهن (هي) ڪتاب حق سان نازل ڪيو پوءِ تون الله جي عبادت ڪر ان جي لاءِ دين کي خالص بنائيندي. |
أَلا لِلَّهِ الدّينُ الخالِصُ وَالَّذينَ اتَّخَذوا مِن دونِهِ أَولِياءَ ما نَعبُدُهُم إِلّا لِيُقَرِّبونا إِلَى اللَّهِ زُلفىٰ إِنَّ اللَّهَ يَحكُمُ بَينَهُم فى ما هُم فيهِ يَختَلِفونَ إِنَّ اللَّهَ لا يَهدى مَن هُوَ كٰذِبٌ كَفّارٌ (آيت : 3) |
خبردار! الله لاءِ ئي خالص دين آهي. ۽ اهي ماڻهو جن الله کان سواءِ (بتن) کي دوست بنايو آهي.(چون ٿا ته) اسان انهن جي پوڄا صرف هن لاءِ ڪيون ٿا ته اُهي اسان کي الله جي حضور ۾ ويجهو ڪن. بيشڪ الله انهن جي وچ ۾ ان ڳالهه جو فيصلو ڪندو جنهن ۾ اُهي اختلاف ڪندا هئا. بيشڪ الله ان شخص کي هدايت نه ٿو ڏئي جيڪو ڪوڙو، وڏو بي شڪر آهي. |
لَو أَرادَ اللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا لَاصطَفىٰ مِمّا يَخلُقُ ما يَشاءُ سُبحٰنَهُ هُوَ اللَّهُ الوٰحِدُ القَهّارُ (آيت : 4) |
جيڪڏهن الله چاهي ها ته ڪنهن کي (پنهنجو) اولاد بنائي ته پنهنجي مخلوق مان جنهن کي چاهي ها چونڊي ها، اهو پاڪ آهي. اهو الله آهي جيڪو اڪيلو آهي سڀني تي غالب آهي. |
خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ بِالحَقِّ يُكَوِّرُ الَّيلَ عَلَى النَّهارِ وَيُكَوِّرُ النَّهارَ عَلَى الَّيلِ وَسَخَّرَ الشَّمسَ وَالقَمَرَ كُلٌّ يَجرى لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلا هُوَ العَزيزُ الغَفّٰرُ (آيت : 5) |
آسمانن ۽ زمين کي صحيح تدبير سان پيدا ڪيائين، اُهو رات کي ڏينهن تي ويڙهي ٿو ۽ ڏينهن کي رات تي ويڙهي ٿو ۽ ان سج ۽ چنڊ کي ڪم ۾ لڳايو آهي. جو هر هڪ مقرر مدت تائين هلي ٿو. خبردار! اهو ئي غالب بخشڻهار آهي. |
خَلَقَكُم مِن نَفسٍ وٰحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنها زَوجَها وَأَنزَلَ لَكُم مِنَ الأَنعٰمِ ثَمٰنِيَةَ أَزوٰجٍ يَخلُقُكُم فى بُطونِ أُمَّهٰتِكُم خَلقًا مِن بَعدِ خَلقٍ فى ظُلُمٰتٍ ثَلٰثٍ ذٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُم لَهُ المُلكُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ فَأَنّىٰ تُصرَفونَ (آيت : 6) |
ان اوهان کي هڪ جان مان پيدا ڪيو پوءِ ان مان ان جو جوڙو بنايائين ۽ اوهان لاءِ جانورن مان اٺ جوڙا (نر ۽ مادي) لاٿائين. اهو توهان کي توهان جي مائرن جي پيٽن ۾ هڪ بناوٽ کان پوءِ ٻي بناوٽ تي خلقي ٿو ٽن اونداهين (جي پردن) ۾. اُهو الله آهي جيڪو توهان جو پالڻهار آهي ان جي بادشاهي آهي. ناهي ڪوئي معبود سواءِ ان جي پوءِ توهان ڪاڏي ڀٽڪايا وڃو ٿا. |
إِن تَكفُروا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ عَنكُم وَلا يَرضىٰ لِعِبادِهِ الكُفرَ وَإِن تَشكُروا يَرضَهُ لَكُم وَلا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ أُخرىٰ ثُمَّ إِلىٰ رَبِّكُم مَرجِعُكُم فَيُنَبِّئُكُم بِما كُنتُم تَعمَلونَ إِنَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (آيت : 7) |
اگر توهان ناشڪري ڪندؤ ته پوءِ بيشڪ الله اوهان کان بي نياز آهي. ۽ اهو پنهنجي ٻانهن لاءِ بي شڪري کي پسند نه ٿو ڪري، ۽ جيڪڏهن توهان شڪر گذاري ڪندؤ ته ان کي توهان لاءِ پسند ڪري ٿو. ۽ ڪو بار کڻندڙ ڪنهن ٻئي جو (گناهن جو) بار نه کڻندو. پوءِ توهان جو توهان جي پالڻهار ڏانهن موٽڻ آهي پوءِ اهو توهان کي انهن ڪمن کان خبروار ڪندو جيڪي توهان ڪندا هئا. بيشڪ اُهو سينن جي (لڪل) ڳالهين کي ڄاڻڻ وارو آهي. |
وَإِذا مَسَّ الإِنسٰنَ ضُرٌّ دَعا رَبَّهُ مُنيبًا إِلَيهِ ثُمَّ إِذا خَوَّلَهُ نِعمَةً مِنهُ نَسِىَ ما كانَ يَدعوا إِلَيهِ مِن قَبلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندادًا لِيُضِلَّ عَن سَبيلِهِ قُل تَمَتَّع بِكُفرِكَ قَليلًا إِنَّكَ مِن أَصحٰبِ النّارِ (آيت : 8) |
۽ جڏهن انسان کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته اهو پنهنجي پالڻهار ڏانهن رجوع ٿيندڙ بنجي ان کي سڏي ٿو وري جڏهن ان کي پاڻ وٽان ڪا نعمت عطا ڪري ٿو ته اهو ان (تڪليف) کي وساري ڇڏي ٿو جنهن لاءِ پهريائين دعا ڪندو هيو، ۽ الله جي واسطي (بتن کي)شريڪ بنائي ٿو، هن لاءِ ته (ٻين کي به) ان جي راهه تان ڀٽڪائي. چؤ تون ٿورا ڏينهن پنهنجي ڪفر مان مزا وٺ، بيشڪ تون دوزخين مان آهين. |
أَمَّن هُوَ قٰنِتٌ ءاناءَ الَّيلِ ساجِدًا وَقائِمًا يَحذَرُ الءاخِرَةَ وَيَرجوا رَحمَةَ رَبِّهِ قُل هَل يَستَوِى الَّذينَ يَعلَمونَ وَالَّذينَ لا يَعلَمونَ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الأَلبٰبِ (آيت : 9) |
ڇا (اهو بي فرمان ڀلو آهي يا) اهو (فرمانبردار) جيڪو رات جي گهڙين ۾ سجدن ۽ قيام جي حالت ۾ عبادت ڪرڻ وارو آهي، آخرت کان ڊڄي ٿو، ۽ پنهنجي پالڻهار جي رحمت ۾ اميد رکي ٿو. چؤ ڇا جيڪي علم رکن ٿا ۽ جيڪي علم نه ٿا رکن سي پاڻ ۾ برابر ٿي سگهن ٿا؟ نصيحت ته صرف عقل وارا ئي قبول ڪن ٿا. |
قُل يٰعِبادِ الَّذينَ ءامَنُوا اتَّقوا رَبَّكُم لِلَّذينَ أَحسَنوا فى هٰذِهِ الدُّنيا حَسَنَةٌ وَأَرضُ اللَّهِ وٰسِعَةٌ إِنَّما يُوَفَّى الصّٰبِرونَ أَجرَهُم بِغَيرِ حِسابٍ (آيت : 10) |
چؤ ته اي منهنجا ايمان وارا ٻانهئو! پنهنجي پالڻهار کان ڊڄندا رهو. اهڙن ماڻهن لاءِ جن هن دنيا ۾ نيڪي ڪئي سهڻو بدلو آهي. ۽ الله جي زمين ڪشادي آهي. بلاشڪ صبر ڪرڻ وارن کي سندن اجر بنا حساب جي ڏنو ويندو. |
قُل إِنّى أُمِرتُ أَن أَعبُدَ اللَّهَ مُخلِصًا لَهُ الدّينَ (آيت : 11) |
چؤ ته بيشڪ مون کي حڪم ڏنو ويو آهي ته آءٌ الله جي عبادت ڪيان پنهنجي عبادت کي خالص الله لاءِ بنائيندي. |
وَأُمِرتُ لِأَن أَكونَ أَوَّلَ المُسلِمينَ (آيت : 12) |
۽ مون کي حڪم ڏنو ويو آهي ته آءٌ سڀ کان پهريون فرمانبردار ٿيان. |
قُل إِنّى أَخافُ إِن عَصَيتُ رَبّى عَذابَ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 13) |
چؤ جيڪڏهن آءٌ پنهنجي پالڻهار جي بي فرماني ڪيان ته زبردست ڏينهن جي عذاب کان ڊڄان ٿو. |
قُلِ اللَّهَ أَعبُدُ مُخلِصًا لَهُ دينى (آيت : 14) |
چؤ آءٌ صرف الله لاءِ عبادت ڪيان ٿو پنهنجي دين کي ان لاءِ خالص بنائيندي. |
فَاعبُدوا ما شِئتُم مِن دونِهِ قُل إِنَّ الخٰسِرينَ الَّذينَ خَسِروا أَنفُسَهُم وَأَهليهِم يَومَ القِيٰمَةِ أَلا ذٰلِكَ هُوَ الخُسرانُ المُبينُ (آيت : 15) |
پوءِ توهان ان (الله) کان سواءِ جنهن جي چاهيو پوڄا ڪيو. چؤ بيشڪ نقصان وارا اُهي آهن جن پنهنجو پاڻ کي ۽ پنهنجي گهر وارن کي قيامت واري ڏينهن نقصان ۾ وڌو. خبردار اهو ئي ته چِٽو پِٽو نقصان آهي. |
لَهُم مِن فَوقِهِم ظُلَلٌ مِنَ النّارِ وَمِن تَحتِهِم ظُلَلٌ ذٰلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبادَهُ يٰعِبادِ فَاتَّقونِ (آيت : 16) |
انهن لاءِ انهن جي مٿان باهه جون ڇَٽِيُون هونديون ۽ انهن جي هيٺان (به اهڙيون) ڇٽيون هونديون. هي اهو انجام آهي جنهن کان الله پنهنجي ٻانهن کي ڊيڄاري ٿو. اي منهنجا ٻانها مون کان ئي ڊڄندا رهو. |
وَالَّذينَ اجتَنَبُوا الطّٰغوتَ أَن يَعبُدوها وَأَنابوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ البُشرىٰ فَبَشِّر عِبادِ (آيت : 17) |
۽ جيڪي ماڻهو بتن جي پوڄا کان بچيا ۽ الله جي طرف رجوع ڪيائون انهن لاءِ خوشخبري آهي. پوءِ منهنجي انهن ٻانهن کي خوشخبري ٻڌاءِ. |
الَّذينَ يَستَمِعونَ القَولَ فَيَتَّبِعونَ أَحسَنَهُ أُولٰئِكَ الَّذينَ هَدىٰهُمُ اللَّهُ وَأُولٰئِكَ هُم أُولُوا الأَلبٰبِ (آيت : 18) |
جيڪي ڳالهه (غور سان) ٻڌن ٿا پوءِ ان بهترين ڳالهه جي تابعداري ڪن ٿا. اهي ماڻهو آهن جن کي الله هدايت ڏني آهي ۽ اهي ئي سياڻا آهن. |
أَفَمَن حَقَّ عَلَيهِ كَلِمَةُ العَذابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِى النّارِ (آيت : 19) |
ڇا پوءِ جنهن تي عذاب جي ڳالهه ثابت ٿي چڪي آهي. (سو بخشيل ماڻهن وانگر ٿي سگھي ٿو؟) ڇا پوءِ تون (ازخود) ان کي ڇڏائي سگهين ٿو جيڪو دوزخ ۾ آهي؟ |
لٰكِنِ الَّذينَ اتَّقَوا رَبَّهُم لَهُم غُرَفٌ مِن فَوقِها غُرَفٌ مَبنِيَّةٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ وَعدَ اللَّهِ لا يُخلِفُ اللَّهُ الميعادَ (آيت : 20) |
پر جيڪي ماڻهو پنهنجي پروردگار کان ڊنا تن لاءِ (بهشت ۾) ماڙيون آهن جن جي مٿان بالا خانا بنايل آهن، انهن جي هيٺان کان نهرون وهندڙ آهن. هي الله جو وعدو آهي. الله وعده خلافي ڪو نه ڪندو آهي. |
أَلَم تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسَلَكَهُ يَنٰبيعَ فِى الأَرضِ ثُمَّ يُخرِجُ بِهِ زَرعًا مُختَلِفًا أَلوٰنُهُ ثُمَّ يَهيجُ فَتَرىٰهُ مُصفَرًّا ثُمَّ يَجعَلُهُ حُطٰمًا إِنَّ فى ذٰلِكَ لَذِكرىٰ لِأُولِى الأَلبٰبِ (آيت : 21) |
ڇا تو نه ڏٺو ته الله آسمان مان پاڻي لاٿو پوءِ زمين ۾ ان جا چشما وهايائين پوءِ ان جي ذريعي پوکون ڄمايائين جن جا رنگ جدا جدا آهن پوءِ اها سڪي وڃي ٿي پوءِ تون ان کي (پچڻ بعد) ڦڪو ٿيل ڏسين ٿو وري ان کي ذرا ذرا ڪري ٿو. بيشڪ ان ۾ دانائن لاءِ وڏي نصيحت آهي. |
أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدرَهُ لِلإِسلٰمِ فَهُوَ عَلىٰ نورٍ مِن رَبِّهِ فَوَيلٌ لِلقٰسِيَةِ قُلوبُهُم مِن ذِكرِ اللَّهِ أُولٰئِكَ فى ضَلٰلٍ مُبينٍ (آيت : 22) |
ڇا پوءِ الله جنهن جو سينو اسلام لاءِ کولي ڇڏيو آهي پوءِ اهو پنهنجي پالڻهار جي طرفان نور تي (فائز) آهي. (سو سخت دل ماڻهو وانگر ٿيندو ڇا؟) پوءِ انهن ماڻهن لاءِ بربادي آهي جن جون دليون الله جي ياد کان سخت آهن. اُهي ظاهر ظهور گمراهي ۾ آهن. |
اللَّهُ نَزَّلَ أَحسَنَ الحَديثِ كِتٰبًا مُتَشٰبِهًا مَثانِىَ تَقشَعِرُّ مِنهُ جُلودُ الَّذينَ يَخشَونَ رَبَّهُم ثُمَّ تَلينُ جُلودُهُم وَقُلوبُهُم إِلىٰ ذِكرِ اللَّهِ ذٰلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهدى بِهِ مَن يَشاءُ وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هادٍ (آيت : 23) |
الله بهترين ڪلام نازل فرمايو آهي جيڪو اهڙو ڪتاب آهي جنهن جون ڳالهيون هڪ ٻئي سان ملندڙ بار بار دُهرايل آهن، جنهن (جي ٻڌڻ) سان انهن ماڻهن جي کلن جا وار ڪانڊارجي وڃن ٿا جيڪي پنهنجي پالڻهار کان ڊڄن ٿا. وري انهن جون کلون ۽ انهن جون دليون الله جي ياد ۾ نرم ٿي پون ٿيون. اها الله جي هدايت آهي جنهن کي چاهي تنهن کي ان سان هدايت ڪري. ۽ جنهن کي الله گمراهه ڪري ٿو ته پوءِ ان لاءِ ڪوبه هدايت ڪرڻ وارو نه آهي. |
أَفَمَن يَتَّقى بِوَجهِهِ سوءَ العَذابِ يَومَ القِيٰمَةِ وَقيلَ لِلظّٰلِمينَ ذوقوا ما كُنتُم تَكسِبونَ (آيت : 24) |
ڇا پوءِ اُهو ماڻهو جيڪو قيامت واري ڏينهن بڇڙي عذاب کي پنهنجي چهري کان روڪيندو (يعني ان کي ڪا بچاءُ جي ڍال نه هوندي). ۽ اهڙن ظالمن کي چيو ويندو ان بدعملين جو مزو چکو جيڪي توهان ڪمائيندا هئا. |
كَذَّبَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم فَأَتىٰهُمُ العَذابُ مِن حَيثُ لا يَشعُرونَ (آيت : 25) |
انهن کان اڳين به (نبين کي) ڪوڙو چيو هيو پوءِ انهن تي اتان عذاب آيو جتان انهن سوچيو به نه هيو. |
فَأَذاقَهُمُ اللَّهُ الخِزىَ فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَلَعَذابُ الءاخِرَةِ أَكبَرُ لَو كانوا يَعلَمونَ (آيت : 26) |
پوءِ الله کين دنيا جي زندگيءَ ۾ (ئي) خواريءَ (جو مزو) چکايو، ۽ پڪ سان آخرت جو عذاب تمام وڏو آهي. هائو جي ڄاڻن ها. |
وَلَقَد ضَرَبنا لِلنّاسِ فى هٰذَا القُرءانِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُم يَتَذَكَّرونَ (آيت : 27) |
۽ بيشڪ اسان هن قرآن ۾ ماڻهن (جي فهمائش) لاءِ هر قسم جا مثال بيان ڪيا آهن ته جيئن اُهي نصيحت پرائن. |
قُرءانًا عَرَبِيًّا غَيرَ ذى عِوَجٍ لَعَلَّهُم يَتَّقونَ (آيت : 28) |
قرآن عربي زبان ۾ آهي جنهن ۾ ڪا ڏنگائي نه آهي جيئن اُهي تقوى اختيار ڪن. |
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فيهِ شُرَكاءُ مُتَشٰكِسونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَل يَستَوِيانِ مَثَلًا الحَمدُ لِلَّهِ بَل أَكثَرُهُم لا يَعلَمونَ (آيت : 29) |
الله هڪ مثال بيان فرمائي ٿو اهڙي (غلام) مرد جو جنهن جي مالڪ هجڻ ۾ ڪيئي بداخلاق ماڻهو شريڪ آهن (جي ان کي پنهنجي پنهنجي پاسي ڇڪن ٿا) ۽ (ٻيو) هڪ شخص آهي جو صرف هڪ ئي ماڻهو جو غلام آهي ڇا اهي ٻئي حالت جي لحاظ کان برابر ٿي سگهن ٿا (هرگز نه). سڀ تعريفون الله لاءِ آهن. پر انهن مان گهڻا ماڻهو نه ٿا ڄاڻن. |
إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُم مَيِّتونَ (آيت : 30) |
بيشڪ تو کي به موت (جو ذائقو) ايندو ۽ بيشڪ اُهي به مرڻ وارا آهن. |
ثُمَّ إِنَّكُم يَومَ القِيٰمَةِ عِندَ رَبِّكُم تَختَصِمونَ (آيت : 31) |
پوءِ بيشڪ توهان قيامت واري ڏينهن پنهنجي پالڻهار جي حضور پاڻ ۾ جهڳڙو ڪندؤ. |
فَمَن أَظلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدقِ إِذ جاءَهُ أَلَيسَ فى جَهَنَّمَ مَثوًى لِلكٰفِرينَ (آيت : 32) |
پوءِ ان کان وڌيڪ ظالم ڪير آهي؟ جيڪو الله تي ڪوڙ ٻَڌي ۽ جڏهن سچائي ان جي سامهون اچي ته ان کي ڪوڙو چوي. ڇا ڪافرن جي رهڻ جي جاءِ جهنم ۾ نه آهي؟ |
وَالَّذى جاءَ بِالصِّدقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولٰئِكَ هُمُ المُتَّقونَ (آيت : 33) |
۽ اهو جيڪو سچائي کڻي آيو ۽ اهو جنهن ان جي تصديق ڪئي اُهي ئي پرهيزگار آهن. |
لَهُم ما يَشاءونَ عِندَ رَبِّهِم ذٰلِكَ جَزاءُ المُحسِنينَ (آيت : 34) |
انهن جي لاءِ سندن پالڻهار وٽ اهو (سڀ ڪجهه) آهي جيڪي خواهش ڪندا. اهو ئي احسان ڪرڻ وارن جو بدلو آهي. |
لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنهُم أَسوَأَ الَّذى عَمِلوا وَيَجزِيَهُم أَجرَهُم بِأَحسَنِ الَّذى كانوا يَعمَلونَ (آيت : 35) |
هن لاءِ ته الله انهن جي خطائن کي ميٽي جيڪي انهن ڪيون، ۽ انهن کي سندن ثواب عطا ڪري انهن نيڪين جي بدلي ۾ جيڪي اُهي ڪندا هئا. |
أَلَيسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبدَهُ وَيُخَوِّفونَكَ بِالَّذينَ مِن دونِهِ وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هادٍ (آيت : 36) |
ڇا الله پنهنجي ٻانهي لاءِ ڪافي نه آهي؟ ۽ اُهي (مشرڪ) تو کي الله کان سواءِ ٻين کان ڊيڄارن ٿا. ۽ جنهن کي الله گمراهه ڪري پوءِ ان لاءِ ڪو به هدايت ڪرڻ وارو نه آهي. |
وَمَن يَهدِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن مُضِلٍّ أَلَيسَ اللَّهُ بِعَزيزٍ ذِى انتِقامٍ (آيت : 37) |
۽ جنهن کي الله هدايت ڪري ان کي ڪوبه گمراهه ڪرڻ وارو نه آهي. ڇا الله غالب پلاند وٺڻ وارو نه آهي. |
وَلَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ لَيَقولُنَّ اللَّهُ قُل أَفَرَءَيتُم ما تَدعونَ مِن دونِ اللَّهِ إِن أَرادَنِىَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَل هُنَّ كٰشِفٰتُ ضُرِّهِ أَو أَرادَنى بِرَحمَةٍ هَل هُنَّ مُمسِكٰتُ رَحمَتِهِ قُل حَسبِىَ اللَّهُ عَلَيهِ يَتَوَكَّلُ المُتَوَكِّلونَ (آيت : 38) |
۽ جيڪڏهن تون انهن کان پڇندين ته آسمانن ۽ زمين کي ڪنهن پيدا ڪيو آهي؟ ته ضرور چوندا ”الله“. چؤ ڀلا هي ته ٻڌايو جن بتن کي توهان الله کي ڇڏي پوڄيو ٿا اگر الله مون کي ڪا تڪليف پهچائڻ چاهي ته ڇا اُهي (بت) سندس (پهچايل) تڪليف کي دور ڪري سگهن ٿا يا اُهو مون کي رحمت سان نوازڻ چاهي ته ڇا اُهي (بت) ان جي (موڪليل) رحمت کي روڪي سگهن ٿا؟ چؤ مون کي الله ڪافي آهي. ڀروسي رکڻ وارا مٿس ڀروسو رکن ٿا. |
قُل يٰقَومِ اعمَلوا عَلىٰ مَكانَتِكُم إِنّى عٰمِلٌ فَسَوفَ تَعلَمونَ (آيت : 39) |
چؤ: ”اي منهنجي قوم! توهان پنهنجي جاءِ تي عمل ڪيو آءٌ به (پنهنجي جاءِ تي) عمل ڪندڙ آهيان، پوءِ جلد (انجام) ڄاڻندؤ. |
مَن يَأتيهِ عَذابٌ يُخزيهِ وَيَحِلُّ عَلَيهِ عَذابٌ مُقيمٌ (آيت : 40) |
ته ڪنهن تي (دنيا ۾) عذاب اچي ٿو جو ان کي خوار ڪري ٿو ۽ (آخرت ۾) ان تي هميشه قائم رهڻ وارو عذاب لهي ٿو“. |
إِنّا أَنزَلنا عَلَيكَ الكِتٰبَ لِلنّاسِ بِالحَقِّ فَمَنِ اهتَدىٰ فَلِنَفسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيها وَما أَنتَ عَلَيهِم بِوَكيلٍ (آيت : 41) |
۽ بيشڪ اسان تو تي حق سان ڪتاب لاٿو ماڻهن (جي رهنمائي) لاءِ، پوءِ جو هدايت وارو ٿيو سو پنهنجي فائدي لاءِ ۽ جو گمراهه ٿيو سو پنهنجي ئي نقصان لاءِ گمراهه ٿيو، ۽ تون انهن جو ذميوار نه آهين. |
اللَّهُ يَتَوَفَّى الأَنفُسَ حينَ مَوتِها وَالَّتى لَم تَمُت فى مَنامِها فَيُمسِكُ الَّتى قَضىٰ عَلَيهَا المَوتَ وَيُرسِلُ الأُخرىٰ إِلىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (آيت : 42) |
الله ئي آهي جو موت جي وقت روحن کي قبض ڪري ٿو ۽ جيڪو اڃا مئو نه آهي ان روح کي ننڊ جي وقت (پنهنجي قبضي ۾ ڪري ٿو)، پوءِ جن تي موت جو حڪم لڳي چڪو انهن کي روڪي وٺي ٿو ۽ ٻين (روحن) کي هڪ مقرر وقت تائين ڇڏي ڏئي ٿو. بيشڪ ان ۾ نشانيون آهن ان قوم لاءِ جيڪي غور و فڪر ڪن ٿا. |
أَمِ اتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ شُفَعاءَ قُل أَوَلَو كانوا لا يَملِكونَ شَيـًٔا وَلا يَعقِلونَ (آيت : 43) |
ڇا انهن الله کي ڇڏي (بتن کي) سفارشي بنائي ورتو آهي؟ چؤ (ڇا اهي شفاعت ڪندا) توڙي جو اُهي نه ڪنهن شيءِ جا مالڪ آهن ۽ نه ڪجھه عقل رکن ٿا. |
قُل لِلَّهِ الشَّفٰعَةُ جَميعًا لَهُ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ ثُمَّ إِلَيهِ تُرجَعونَ (آيت : 44) |
چؤ سڀ شفاعت (جو اذن) الله جي ئي اختيار ۾ آهي. آسمانن ۽ زمين جي بادشاهي سندس آهي. پوءِ توهان ان ڏانهن موٽايا ويندا. |
وَإِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَحدَهُ اشمَأَزَّت قُلوبُ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِالءاخِرَةِ وَإِذا ذُكِرَ الَّذينَ مِن دونِهِ إِذا هُم يَستَبشِرونَ (آيت : 45) |
۽ جڏهن اڪيلي الله جو ذڪر ڪيو وڃي ته انهن ماڻهن جون دليون نفرت ڪن ٿيون جيڪي آخرت تي ايمان نه ٿا رکن، ۽ جڏهن الله کان سواءِ (بتن) جو ذڪر ڪيو وڃي ٿو ته اُهي ان ئي وقت خوش ٿين ٿا. |
قُلِ اللَّهُمَّ فاطِرَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ عٰلِمَ الغَيبِ وَالشَّهٰدَةِ أَنتَ تَحكُمُ بَينَ عِبادِكَ فى ما كانوا فيهِ يَختَلِفونَ (آيت : 46) |
چؤ ته: ”اي الله آسمانن ۽ زمين جا پيدا ڪندڙ! ڳُجهه ۽ ظاهر جا علم ڄاڻندڙ! تون ئي پنهنجي ٻانهن جي وچ ۾ ان (ڳالهين) جو فيصلو ڪندين جن ۾ اُهي اختلاف ڪندا هئا“. |
وَلَو أَنَّ لِلَّذينَ ظَلَموا ما فِى الأَرضِ جَميعًا وَمِثلَهُ مَعَهُ لَافتَدَوا بِهِ مِن سوءِ العَذابِ يَومَ القِيٰمَةِ وَبَدا لَهُم مِنَ اللَّهِ ما لَم يَكونوا يَحتَسِبونَ (آيت : 47) |
۽ جيڪڏهن ظلم ڪرڻ وارن وٽ اهو سڀ ڪجهه هجي جيڪو روءِ زمين تي آهي ۽ ان سان گڏ اوترو ٻيو به هجي ته قيامت واري ڏينهن اهو سڀ بدترين سزا جي بدلي ۾ ڏين. ۽ الله جي طرفان انهن لاءِ اهو (عذاب) ظاهر ٿيندو جنهن جو اهي گمان به نه ڪندا هئا. |
وَبَدا لَهُم سَيِّـٔاتُ ما كَسَبوا وَحاقَ بِهِم ما كانوا بِهِ يَستَهزِءونَ (آيت : 48) |
۽ انهن جي لاءِ اُهي برايون ظاهر ٿي پونديون جي انهن ڪمايون ۽ انهن کي اهو (عذاب) گهيري وٺندو جنهن تان مسخريون ڪندا هئا. |
فَإِذا مَسَّ الإِنسٰنَ ضُرٌّ دَعانا ثُمَّ إِذا خَوَّلنٰهُ نِعمَةً مِنّا قالَ إِنَّما أوتيتُهُ عَلىٰ عِلمٍ بَل هِىَ فِتنَةٌ وَلٰكِنَّ أَكثَرَهُم لا يَعلَمونَ (آيت : 49) |
پوءِ جڏهن انسان کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته اسان کي سڏي ٿو، وري جڏهن اسان کيس پاڻ وٽان ڪا نعمت ڏيون ٿا ته چوي ٿو ته هيءَ نعمت ته مون کي (پنهنجي) علم جي ڪري ملي آهي. (ائين نه آهي) بلڪه اها آزمائش آهي ۽ پر انهن مان گهڻا ماڻهو نه ٿا ڄاڻن. |
قَد قالَهَا الَّذينَ مِن قَبلِهِم فَما أَغنىٰ عَنهُم ما كانوا يَكسِبونَ (آيت : 50) |
بيشڪ انهن کان اڳين به اها ڳالهه چئي هئي پوءِ جو ڪجهه اُهي ڪمائيندا رهيا سو انهن جي ڪم نه آيو. |
فَأَصابَهُم سَيِّـٔاتُ ما كَسَبوا وَالَّذينَ ظَلَموا مِن هٰؤُلاءِ سَيُصيبُهُم سَيِّـٔاتُ ما كَسَبوا وَما هُم بِمُعجِزينَ (آيت : 51) |
پوءِ کين اُهي نتيجا ڀوڳڻا پيا جيڪي بُـــرا ڪم انهن ڪمايا هئا. ۽ هنن (مڪي وارن) مان جن ظلم ڪيو انهن کي (به) جلد اُهي نتيجا ڀوڳڻا پوندا جي انهن ڪم ڪيا ۽ اهي (الله کي) عاجز ڪرڻ وارا نه آهن. |
أَوَلَم يَعلَموا أَنَّ اللَّهَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَيَقدِرُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يُؤمِنونَ (آيت : 52) |
ڇا اهي نه ٿا ڄاڻن؟ ته الله جنهن لاءِ چاهي ٿو رزق ڪشادو ڪري ٿو ۽ (جنهن لاءِ چاهي ٿو) تنگ ڪري ٿو. بيشڪ ان ۾ ايمان واري قوم لاءِ نشانيون آهن. |
قُل يٰعِبادِىَ الَّذينَ أَسرَفوا عَلىٰ أَنفُسِهِم لا تَقنَطوا مِن رَحمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغفِرُ الذُّنوبَ جَميعًا إِنَّهُ هُوَ الغَفورُ الرَّحيمُ (آيت : 53) |
چؤ اي منهنجا ٻانهو! جن پنهنجو پاڻ تي زيادتي ڪئي آهي، توهان الله جي رحمت کان مايوس نه ٿيو. بيشڪ الله سڀ گناهه بخشي ڇڏي ٿو. بيشڪ اُهو ئي معاف ڪندڙ وڏي ٻاجهه وارو آهي. |
وَأَنيبوا إِلىٰ رَبِّكُم وَأَسلِموا لَهُ مِن قَبلِ أَن يَأتِيَكُمُ العَذابُ ثُمَّ لا تُنصَرونَ (آيت : 54) |
۽ پنهنجي پالڻهار ڏانهن موٽو ۽ ان جا فرمانبردار ٿيو ان کان اڳ جو توهان تي عذاب اچي وڃي، پوءِ توهان جي ڪا مدد ڪونه ڪئي ويندي. |
وَاتَّبِعوا أَحسَنَ ما أُنزِلَ إِلَيكُم مِن رَبِّكُم مِن قَبلِ أَن يَأتِيَكُمُ العَذابُ بَغتَةً وَأَنتُم لا تَشعُرونَ (آيت : 55) |
۽ هن بهترين (ڪلام) جي تابعداري ڪيو جو توهان جي پالڻهار طرفان توهان ڏي نازل ڪيو ويو آهي ان کان اڳي جو توهان تي اوچتو عذاب اچي وڃي ۽ اوهان کي خبر به نه هجي. |
أَن تَقولَ نَفسٌ يٰحَسرَتىٰ عَلىٰ ما فَرَّطتُ فى جَنبِ اللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ السّٰخِرينَ (آيت : 56) |
(ائين نه ٿئي جو) ڪو شخص چوي: ”هاءِ افسوس ان ڳالهه تي جو مون الله جي حق ۾ ڪوتاهي ڪئي ۽ يقيناً آءٌ ٺٺول ڪرڻ وارن مان هيس“. |
أَو تَقولَ لَو أَنَّ اللَّهَ هَدىٰنى لَكُنتُ مِنَ المُتَّقينَ (آيت : 57) |
يا چوي ته: ”هائو جي الله مون کي هدايت ڪري ها ته آءٌ ضرور پرهيزگار مان هجان ها“. |
أَو تَقولَ حينَ تَرَى العَذابَ لَو أَنَّ لى كَرَّةً فَأَكونَ مِنَ المُحسِنينَ (آيت : 58) |
يا عذاب ڏسڻ وقت چوي ته :”هائو جي هڪ ڀيرو منهنجو (دنيا ۾) موٽڻ ٿئي ته آءٌ نيڪوڪارن مان ٿيان“. |
بَلىٰ قَد جاءَتكَ ءايٰتى فَكَذَّبتَ بِها وَاستَكبَرتَ وَكُنتَ مِنَ الكٰفِرينَ (آيت : 59) |
(الله فرمائيندو): ”هائو! بيشڪ منهنجون آيتون تو وٽ آيون پوءِ تو انهن کي ڪوڙو چيو ۽ تو وڏائي ڪئي ۽ تون ڪافرن مان هئين“. |
وَيَومَ القِيٰمَةِ تَرَى الَّذينَ كَذَبوا عَلَى اللَّهِ وُجوهُهُم مُسوَدَّةٌ أَلَيسَ فى جَهَنَّمَ مَثوًى لِلمُتَكَبِّرينَ (آيت : 60) |
۽ قيامت واري ڏينهن تون انهن ماڻهن کي ڏسندين جن الله تي ڪوڙ ٻڌو ته انهن جا مُنهن ڪارا هوندا. ڇا وڏائي ڪندڙن جي جاءِ جهنم ۾ نه آهي؟ |
وَيُنَجِّى اللَّهُ الَّذينَ اتَّقَوا بِمَفازَتِهِم لا يَمَسُّهُمُ السّوءُ وَلا هُم يَحزَنونَ (آيت : 61) |
۽ الله اهڙن ماڻهن کي جن پرهيزگاري ڪئي انهن جي سوڀ سان گڏ نجات ڏيندو ۽ انهن کي نه ڪا برائي پهچندي ۽ نه ئي اُهي ڏکارا ٿيندا. |
اللَّهُ خٰلِقُ كُلِّ شَيءٍ وَهُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ وَكيلٌ (آيت : 62) |
الله هر شيءِ جو خلقڻهار آهي ۽ اُهو هر شيءِ تي نگهبان آهي. |
لَهُ مَقاليدُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَالَّذينَ كَفَروا بِـٔايٰتِ اللَّهِ أُولٰئِكَ هُمُ الخٰسِرونَ (آيت : 63) |
۽ ان وٽ آسمانن ۽ زمين جون ڪنجيون آهن. ۽ جن ماڻهن الله جي آيتن سان ڪفر ڪيو اهي ئي تَوائِــي ٿيڻ وارا آهن. |
قُل أَفَغَيرَ اللَّهِ تَأمُرونّى أَعبُدُ أَيُّهَا الجٰهِلونَ (آيت : 64) |
چؤ ته: ”اي جاهلو! ڇا اوهان مون کي اُهو حڪم ڪيو ٿا ته آءٌ الله کان سواءِ ڪنهن ٻئي جي پوڄا ڪيان“؟ |
وَلَقَد أوحِىَ إِلَيكَ وَإِلَى الَّذينَ مِن قَبلِكَ لَئِن أَشرَكتَ لَيَحبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكونَنَّ مِنَ الخٰسِرينَ (آيت : 65) |
۽ بيشڪ تو ڏانهن وحي ڪئي وئي آهي ۽ انهن (نبين) ڏي به جيڪي تو کان اڳ (آيا) هئا، ته جيڪڏهن تو (الله سان ڪنهن کي) شريڪ ڪيو ته ضرور تنهنجا عمل چٽ ٿي ويندا ۽ تون نقصان وارن مان ٿيندين. |
بَلِ اللَّهَ فَاعبُد وَكُن مِنَ الشّٰكِرينَ (آيت : 66) |
بلڪه تون الله جي عبادت ڪر ۽ شڪر گذارن مان هج. |
وَما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدرِهِ وَالأَرضُ جَميعًا قَبضَتُهُ يَومَ القِيٰمَةِ وَالسَّمٰوٰتُ مَطوِيّٰتٌ بِيَمينِهِ سُبحٰنَهُ وَتَعٰلىٰ عَمّا يُشرِكونَ (آيت : 67) |
۽ الله جو قدر (۽ تعظيم ائين) نه ڪيائون جيئن ان جي قدر (۽ تعظيم) جو حق هيو. ۽ سارِي جو سارِي زمينَ قيامتَ واري ڏينهنِ سندسِ مُٺِ ۾ هُوندي، ۽ آسمان سندس ساڄي هٿ ۾ ويڙهيل هوندا. اُهو پاڪ آهي ۽ جن کي ساڻس شريڪ ڪن ٿا تن کان بلند آهي. |
وَنُفِخَ فِى الصّورِ فَصَعِقَ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَمَن فِى الأَرضِ إِلّا مَن شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فيهِ أُخرىٰ فَإِذا هُم قِيامٌ يَنظُرونَ (آيت : 68) |
۽ صور ۾ ڦوڪ ڏني ويندي پوءِ جيڪي آسمانن ۽ جيڪي زمين ۾ آهن سي بي هوش ٿي ويندا سواءِ ان جي جنهن کي الله گهري. وري صور ۾ ٻئي ڀيري ڦوڪيو ويندو پوءِ اچانڪ اُهي بيهي نهارڻ لڳندا. |
وَأَشرَقَتِ الأَرضُ بِنورِ رَبِّها وَوُضِعَ الكِتٰبُ وَجِا۟يءَ بِالنَّبِيّۦنَ وَالشُّهَداءِ وَقُضِىَ بَينَهُم بِالحَقِّ وَهُم لا يُظلَمونَ (آيت : 69) |
۽ زمين پنهنجي پالڻهار جي نور سان چمڪي پوندي ۽ (هر هڪ اڳيان عملن جو) ڪتاب رکيو ويندو ۽ نبين ۽ شاهدن کي آندو ويندو، ۽ انهن جي وچ ۾ حق سان فيصلو ڪيو ويندو ۽ انهن تي ظلم نه ڪيو ويندو. |
وَوُفِّيَت كُلُّ نَفسٍ ما عَمِلَت وَهُوَ أَعلَمُ بِما يَفعَلونَ (آيت : 70) |
۽ هر شخص کي ان جي عملن جو پورو پورو بدلو ڏنو ويندو ۽ اهو چڱي طرح ڄاڻندڙ آهي جيڪي ڪجهه اُهي عمل ڪن ٿا. |
وَسيقَ الَّذينَ كَفَروا إِلىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتّىٰ إِذا جاءوها فُتِحَت أَبوٰبُها وَقالَ لَهُم خَزَنَتُها أَلَم يَأتِكُم رُسُلٌ مِنكُم يَتلونَ عَلَيكُم ءايٰتِ رَبِّكُم وَيُنذِرونَكُم لِقاءَ يَومِكُم هٰذا قالوا بَلىٰ وَلٰكِن حَقَّت كَلِمَةُ العَذابِ عَلَى الكٰفِرينَ (آيت : 71) |
۽ جن ماڻهن ڪفر ڪيو انهن کي ٽوليون ٽوليون ڪري دوزخ ڏانهن هڪليو ويندو. تانجو جڏهن ان (جهنم) وٽ ايندا ته ان جا دروازا کوليا ويندا ۽ ان جا داروغا کين چوندا ته: ”ڇا اوهان وٽ اوهان مان ڪي رسول نه آيا هئا؟ جي اوهان کي اوهان جي پالڻهار جون آيتون پڙهي ٻڌائن ۽ توهان کي هن ڏينهن جي پيش اچڻ کان ڊيڄارن“؟ چوندا ته: ”هائو“ (آيا هئا) پر ڪافرن تي عذاب جو حڪم ثابت ٿي چڪو هوندو. |
قيلَ ادخُلوا أَبوٰبَ جَهَنَّمَ خٰلِدينَ فيها فَبِئسَ مَثوَى المُتَكَبِّرينَ (آيت : 72) |
(کين) چيو ويندو ته جهنم جي دروازن مان داخل ٿيو ان ۾ هميشه رهندؤ. پوءِ هٺيلن جي جاءِ ڏاڍي بڇڙي آهي. |
وَسيقَ الَّذينَ اتَّقَوا رَبَّهُم إِلَى الجَنَّةِ زُمَرًا حَتّىٰ إِذا جاءوها وَفُتِحَت أَبوٰبُها وَقالَ لَهُم خَزَنَتُها سَلٰمٌ عَلَيكُم طِبتُم فَادخُلوها خٰلِدينَ (آيت : 73) |
۽ جيڪي ماڻهو پنهنجي پالڻهار کان ڊڄندا رهيا انهن کي جنت ڏانهن جماعتون ڪري روانو ڪيو ويندو. تانجو جڏهن ان (جنت) وٽ ايندا ۽ ان جا دروازا کوليا ويندا ۽ ان جا داروغا کين چوندا: ”توهان تي سلام هجي، توهان خوش رهو پوءِ ان ۾ هميشه رهڻ لاءِ داخل ٿيو“. |
وَقالُوا الحَمدُ لِلَّهِ الَّذى صَدَقَنا وَعدَهُ وَأَورَثَنَا الأَرضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الجَنَّةِ حَيثُ نَشاءُ فَنِعمَ أَجرُ العٰمِلينَ (آيت : 74) |
۽ اُهي (جنتي) چوندا ته: ”سڀ تعريفون الله لاءِ آهن جنهن اسان سان پنهنجو وعدو سچو ڪري ڏيکاريو ۽ اسان کي (جنت جي) زمينِ جو وارث بنايائين ۽ اسان ان جنت ۾ جتي چاهيون رهون، پوءِ نيڪ عمل ڪرڻ وارن جو ڪهڙو ڀلو اجر آهي“! |
وَتَرَى المَلٰئِكَةَ حافّينَ مِن حَولِ العَرشِ يُسَبِّحونَ بِحَمدِ رَبِّهِم وَقُضِىَ بَينَهُم بِالحَقِّ وَقيلَ الحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 75) |
۽ تون ملائڪن کي ڏسندين ته اُهي عرش جي چوڌاري حلقو ٻڌي بيٺل هوندا پنهنجي پالڻهار جي تعريف سان گڏ ان جي تسبيح پڙهندڙ هوندا، ۽ انهن (سڀني) جي وچ ۾ انصاف سان فيصلو ڪيو ويندو ۽ چيو ويندو ته: ”سڀ تعريفون الله لاءِ آهن جيڪو جهانن جو پالڻهار آهي“. |