| تَنزيلُ الكِتٰبِ مِنَ اللَّهِ العَزيزِ الحَكيمِ (آيت : 1) |
|
(هيءُ) قرآن ڪريم الله تعالى جي طرفان نازل ڪيل آهي جيڪو غالب حڪمت وارو آهي |
| إِنّا أَنزَلنا إِلَيكَ الكِتٰبَ بِالحَقِّ فَاعبُدِ اللَّهَ مُخلِصًا لَهُ الدّينَ (آيت : 2) |
|
بيشڪ اسان توهان ڏانهن قرآن ڪريم حق سان نازل فرمايو پوءِ توهان خلوص سان الله تعالى جي عبادت ڪريو |
| أَلا لِلَّهِ الدّينُ الخالِصُ وَالَّذينَ اتَّخَذوا مِن دونِهِ أَولِياءَ ما نَعبُدُهُم إِلّا لِيُقَرِّبونا إِلَى اللَّهِ زُلفىٰ إِنَّ اللَّهَ يَحكُمُ بَينَهُم فى ما هُم فيهِ يَختَلِفونَ إِنَّ اللَّهَ لا يَهدى مَن هُوَ كٰذِبٌ كَفّارٌ (آيت : 3) |
|
خبردار! خالص عبادت فقط الله تعالى لاءِ آهي، ۽ جيڪي ماڻهو الله تعالى کانسواءِ ٻيا (بت) مددگار بنائين ٿا (ڪافر چون ٿا) اسين انهن بتن جي فقط ان لاءِ عبادت ڪريون ٿا ته اهي اسان کي الله تعالى ڏانهن ويجھو ڪن، بيشڪ الله تعالى انهن جي وچ ۾ فيصلو فرمائيندو انهن ڳالهين بابت جن ۾ اهي اختلاف ڪندا هئا، بيشڪ الله تعالى ان شخص کي هدايت نٿو ڏئي جيڪو ڪوڙو ۽ الله جي نعمتن جو ناشڪر آهي |
| لَو أَرادَ اللَّهُ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا لَاصطَفىٰ مِمّا يَخلُقُ ما يَشاءُ سُبحٰنَهُ هُوَ اللَّهُ الوٰحِدُ القَهّارُ (آيت : 4) |
|
۽ جيڪڏهن الله تعالى (بالفرض) پنهنجي لاءِ اولاد چاهي ها ته پنهنجي مخلوق مان جنهنکي چاهي ها انتخاب فرمائي ها، الله تعالى ان کان پاڪ آهي، اهو واحد القهار آهي |
| خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ بِالحَقِّ يُكَوِّرُ الَّيلَ عَلَى النَّهارِ وَيُكَوِّرُ النَّهارَ عَلَى الَّيلِ وَسَخَّرَ الشَّمسَ وَالقَمَرَ كُلٌّ يَجرى لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلا هُوَ العَزيزُ الغَفّٰرُ (آيت : 5) |
|
ان آسمانن ۽ زمينن کي حق سان پيدا فرمايو، رات کي ڏينهن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ان سج ۽ چنڊ کي مسخر (تابعدار) بنايو، سڀئي هڪ مقرر وقت تائين هلي رهيا آهن، خبردار! اهو غالب بخشيندڙ آهي |
| خَلَقَكُم مِن نَفسٍ وٰحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنها زَوجَها وَأَنزَلَ لَكُم مِنَ الأَنعٰمِ ثَمٰنِيَةَ أَزوٰجٍ يَخلُقُكُم فى بُطونِ أُمَّهٰتِكُم خَلقًا مِن بَعدِ خَلقٍ فى ظُلُمٰتٍ ثَلٰثٍ ذٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُم لَهُ المُلكُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ فَأَنّىٰ تُصرَفونَ (آيت : 6) |
|
الله تعالى توهان (انسانن) کي (حضرت) آدم مان پيدا فرمايو، ان کان پوءِ ان مان سندس گھر واري پيدا ڪئي ۽ توهان لاءِ چؤپاين مان اَٺَ (8) قسم پيدا ڪيا، الله تعالى توهان کي توهان جي مائرن جي پيٽن ۾ مختلف ڪيفيتن کان پوءِ ٽِن اونداهين ۾ پيدا ڪيو، اهو توهان جو الله آهي جيڪو توهان جو خالق آهي ان جي بادشاهي آهي، ناهي ڪو معبود مگر اهو، پوءِ توهان ڪيڏانهن ڦِرو ٿا |
| إِن تَكفُروا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ عَنكُم وَلا يَرضىٰ لِعِبادِهِ الكُفرَ وَإِن تَشكُروا يَرضَهُ لَكُم وَلا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ أُخرىٰ ثُمَّ إِلىٰ رَبِّكُم مَرجِعُكُم فَيُنَبِّئُكُم بِما كُنتُم تَعمَلونَ إِنَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (آيت : 7) |
|
جيڪڏهن توهان ناشڪري ڪندا پوءِ بيشڪ الله تعالى توهان کان بي نياز آهي، ۽ الله تعالى پنهنجي ٻانهن جي ناشڪري کان راضي نٿو ٿئي ۽ جيڪڏهن توهان شڪرگذار ٿيندا ته الله تعالى توهان کان راضي ٿئي ٿو ۽ ڪوبه ڪنهنجو بار نٿو کڻي، ان کان پوءِ توهان کي توهان جي رب ڏانهن موٽڻو پوندو، پوءِ اهو توهان کي توهان جي عملن بابت ٻڌائيندو، بيشڪ اُهو دلين جا راز چڱيءَ طرح ڄاڻندڙ آهي |
| وَإِذا مَسَّ الإِنسٰنَ ضُرٌّ دَعا رَبَّهُ مُنيبًا إِلَيهِ ثُمَّ إِذا خَوَّلَهُ نِعمَةً مِنهُ نَسِىَ ما كانَ يَدعوا إِلَيهِ مِن قَبلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندادًا لِيُضِلَّ عَن سَبيلِهِ قُل تَمَتَّع بِكُفرِكَ قَليلًا إِنَّكَ مِن أَصحٰبِ النّارِ (آيت : 8) |
|
۽ جنهن وقت انسان (ابوجهل) کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته پنهنجي رب کي عاجزيءَ سان پڪاري ٿو، ان کان پوءِ جڏهن الله تعالى ان کي پنهنجي طرفان نعمت عطا ڪري ٿو ته پوءِ انسان ان اڳئين پڪار کي وساري ڇڏي ٿو، ۽ (اهو انسان) الله تعالى جا شريڪ بنائي ٿو ان لاءِ ته سنئين راه تان گمراه ڪري، رسولِ عربي توهان فرمايو ٿورڙو وقت تون پنهنجي ڪفر مان فائدو حاصل ڪر، بيشڪ تون جهنمي آهين |
| أَمَّن هُوَ قٰنِتٌ ءاناءَ الَّيلِ ساجِدًا وَقائِمًا يَحذَرُ الءاخِرَةَ وَيَرجوا رَحمَةَ رَبِّهِ قُل هَل يَستَوِى الَّذينَ يَعلَمونَ وَالَّذينَ لا يَعلَمونَ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الأَلبٰبِ (آيت : 9) |
|
ڇا اهو مؤمن جيڪو نمازي آهي (۽ اهو) رات جي وقت ۾ سجدو ۽ قيام ڪندڙ (نماز پڙهندڙ) آهي اهو آخرت کان ڊڄي ٿو ۽ رب جي رحمت ۾ اميدوار آهي، رسولِ عربي توهان فرمايو، ڇا اهو صاحبِ علم ۽ اهو جاهل ماڻهو پاڻ ۾ برابر ٿي سگھن ٿا (يقيناً نه)، فقط عقلمند ئي نصيحت وٺي سگھن ٿا |
| قُل يٰعِبادِ الَّذينَ ءامَنُوا اتَّقوا رَبَّكُم لِلَّذينَ أَحسَنوا فى هٰذِهِ الدُّنيا حَسَنَةٌ وَأَرضُ اللَّهِ وٰسِعَةٌ إِنَّما يُوَفَّى الصّٰبِرونَ أَجرَهُم بِغَيرِ حِسابٍ (آيت : 10) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو ته اي منهنجا مؤمن بندا، توهان پنهنجي رب کان ڊڄو، جن ماڻهن هن دنيا ۾ نيڪي ڪئي انهن لاءِ (آخرت ۾ به) نيڪي آهي، ۽ الله تعالى جي زمين (مدينه منوره) وسيع آهي، صبر ڪندڙن کي بي حساب اجر ڏنو ويندو |
| قُل إِنّى أُمِرتُ أَن أَعبُدَ اللَّهَ مُخلِصًا لَهُ الدّينَ (آيت : 11) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو بيشڪ مون کي حڪم ڪيو ويو آهي ته آئون خالص الله جي عبادت ڪريان |
| وَأُمِرتُ لِأَن أَكونَ أَوَّلَ المُسلِمينَ (آيت : 12) |
|
۽ مون کي حڪم ڪيو ويو آهي ته آئون سڀ کان پهريون حڪم تسليم ڪندڙ هجان |
| قُل إِنّى أَخافُ إِن عَصَيتُ رَبّى عَذابَ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 13) |
|
توهان فرمايو (بالفرض) مون پنهنجي رب جي نافرماني ڪئي ته بيشڪ مون کي قيامت جي ڏينهن جو خوف آهي |
| قُلِ اللَّهَ أَعبُدُ مُخلِصًا لَهُ دينى (آيت : 14) |
|
توهان فرمايو آئون خلوصِ دل سان الله تعالى جي عبادت ڪريان ٿو |
| فَاعبُدوا ما شِئتُم مِن دونِهِ قُل إِنَّ الخٰسِرينَ الَّذينَ خَسِروا أَنفُسَهُم وَأَهليهِم يَومَ القِيٰمَةِ أَلا ذٰلِكَ هُوَ الخُسرانُ المُبينُ (آيت : 15) |
|
پوءِ توهان عبادت ڪريو الله کانسواءِ جنهنجي توهان چاهيو. توهان فرمايو بيشڪ نقصان ڪندڙ اهي ماڻهو آهن جن پاڻ کي ۽ پنهنجي گھر وارن کي قيامت جي ڏينهن ٽوٽ ۾ وڌو، خبردار ! اهو ئي صاف نقصان آهي |
| لَهُم مِن فَوقِهِم ظُلَلٌ مِنَ النّارِ وَمِن تَحتِهِم ظُلَلٌ ذٰلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبادَهُ يٰعِبادِ فَاتَّقونِ (آيت : 16) |
|
انهن (ڪافرن) لاءِ انهن جي مٿان ۽ انهن جي هيٺان باه جا طبقا هوندا، اها (دوزخ آهي) جنهن کان الله تعالى پنهنجي ٻانهن کي ڊيڄاري ٿو، اي منهنجا ٻانها پوءِ توهان مون کان ڊڄو |
| وَالَّذينَ اجتَنَبُوا الطّٰغوتَ أَن يَعبُدوها وَأَنابوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ البُشرىٰ فَبَشِّر عِبادِ (آيت : 17) |
|
۽ جيڪي ماڻهو بتن جي پوڄا کان بچا ۽ الله ڏانهن وريا، انهن لاءِ بشارت آهي |
| الَّذينَ يَستَمِعونَ القَولَ فَيَتَّبِعونَ أَحسَنَهُ أُولٰئِكَ الَّذينَ هَدىٰهُمُ اللَّهُ وَأُولٰئِكَ هُم أُولُوا الأَلبٰبِ (آيت : 18) |
|
پوءِ توهان انهن ماڻهن کي بشارت ڏيو جيڪي قرآن ڪريم ٻڌن ٿا پوءِ ان جي سهڻن حڪمن جي تابعداري ڪن ٿا، اِهي اُهي آهن جن کي الله تعالى هدايت ڏني آهي ۽ اهي ئي عقلمند آهن |
| أَفَمَن حَقَّ عَلَيهِ كَلِمَةُ العَذابِ أَفَأَنتَ تُنقِذُ مَن فِى النّارِ (آيت : 19) |
|
ڇا جنهن ماڻهوءَ تي عذاب جي ڳالهه ثابت ٿي چڪي آهي (اهو ۽ نجات وارو پاڻ ۾ برابر ٿين ٿا، يقيناً نه) ڇا پوءِ توهان ان کي باه کان بچائي سگھو ٿا |
| لٰكِنِ الَّذينَ اتَّقَوا رَبَّهُم لَهُم غُرَفٌ مِن فَوقِها غُرَفٌ مَبنِيَّةٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ وَعدَ اللَّهِ لا يُخلِفُ اللَّهُ الميعادَ (آيت : 20) |
|
پر اهي ماڻهو جيڪي پنهنجي رب کان ڊڄن ٿا، انهن لاءِ (بهشت ۾) ماڙين جي مٿان ماڙيون آهن، انهن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون، الله تعالى پنهنجي ڪيل وعدي جي خلاف ورزي نٿو ڪري |
| أَلَم تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسَلَكَهُ يَنٰبيعَ فِى الأَرضِ ثُمَّ يُخرِجُ بِهِ زَرعًا مُختَلِفًا أَلوٰنُهُ ثُمَّ يَهيجُ فَتَرىٰهُ مُصفَرًّا ثُمَّ يَجعَلُهُ حُطٰمًا إِنَّ فى ذٰلِكَ لَذِكرىٰ لِأُولِى الأَلبٰبِ (آيت : 21) |
|
ڇا تو (اي مخاطب) نه ڏٺو ته بيشڪ الله تعالى آسمان مان پاڻي نازل ڪيو پوءِ ان مان زمين ۾ واهڙ وهائي ٿو ان کان پوءِ ان مان مختلف رنگن جون پوکون پيدا ڪري ٿو ان کان پوءِ ان کي سُڪائي ٿو پوءِ توکي اهي پوکون هيڊيون ڏسڻ ۾ اينديون آخر ۾ ان کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري ٿو، بيشڪ ان ۾ عقلمندن لاءِ نصيحت آهي |
| أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدرَهُ لِلإِسلٰمِ فَهُوَ عَلىٰ نورٍ مِن رَبِّهِ فَوَيلٌ لِلقٰسِيَةِ قُلوبُهُم مِن ذِكرِ اللَّهِ أُولٰئِكَ فى ضَلٰلٍ مُبينٍ (آيت : 22) |
|
الله تعالى جنهن شخص جي سيني کي اسلام لاءِ ڪشادو ڪيو آهي پوءِ اهو پنهنجي رب جي طرفان نورانيت تي آهي، پوءِ ويل آهي انهن دلين لاءِ جيڪي الله جي ذڪر کان سخت آهن، اهي صاف گمراهي ۾ آهن |
| اللَّهُ نَزَّلَ أَحسَنَ الحَديثِ كِتٰبًا مُتَشٰبِهًا مَثانِىَ تَقشَعِرُّ مِنهُ جُلودُ الَّذينَ يَخشَونَ رَبَّهُم ثُمَّ تَلينُ جُلودُهُم وَقُلوبُهُم إِلىٰ ذِكرِ اللَّهِ ذٰلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهدى بِهِ مَن يَشاءُ وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هادٍ (آيت : 23) |
|
الله تعالى ئي سڀ کان سهڻو ڪلام نازل فرمايو (يعنى) اهو مقدس ڪتاب جيڪو پاڻ ۾ مِلي جُلي ٿو ۽ ان جي تلاوت ڪئي وڃي ٿي (ان جي پڙهڻ سان) مؤمنن جا وار ڪانڊارجي وڃن ٿا، ان کان پوءِ انهن جون کلون ۽ انهن جون دليون الله جي ذڪر ڏانهن مائل ٿين ٿيون، اها الله جي هدايت آهي جنهنکي چاهي اها هدايت عطا ڪري ٿو ۽ جنهنکي الله تعالى گمراه ڪري ٿو پوءِ ان لاءِ ڪو هادي ناهي |
| أَفَمَن يَتَّقى بِوَجهِهِ سوءَ العَذابِ يَومَ القِيٰمَةِ وَقيلَ لِلظّٰلِمينَ ذوقوا ما كُنتُم تَكسِبونَ (آيت : 24) |
|
جيڪو ماڻهو پنهنجي چهري تان قيامت جي ڏينهن وارو عذاب پري ڪري ٿو (اهو ڪافر ۽ مؤمن پاڻ ۾ ڪيئن برابر ٿيندا) ۽ ظالمن کي چيو ويندو ته توهان پنهنجي بداعماليءَ جو مزو چکو |
| كَذَّبَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم فَأَتىٰهُمُ العَذابُ مِن حَيثُ لا يَشعُرونَ (آيت : 25) |
|
انهن کان اڳين ماڻهن به تڪذيب ڪئي، پوءِ انهن تي ان جاءِ تان عذاب آيو جتان انهن کي ڌيان ۾ نه هو |
| فَأَذاقَهُمُ اللَّهُ الخِزىَ فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَلَعَذابُ الءاخِرَةِ أَكبَرُ لَو كانوا يَعلَمونَ (آيت : 26) |
|
(في الحال) الله تعالى انهن کي دنيا جي خواري وارو عذاب چکايو، ۽ يقيناً آخرت وارو عذاب تمام وڏو آهي ڪاش جيڪڏهن اهي ڄاڻن ها |
| وَلَقَد ضَرَبنا لِلنّاسِ فى هٰذَا القُرءانِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُم يَتَذَكَّرونَ (آيت : 27) |
|
۽ بيشڪ تحقيق اسان ماڻهن لاءِ هن قرآن ڪريم ۾ هر مثال بيان ڪيو ته من اهي نصيحت حاصل ڪن |
| قُرءانًا عَرَبِيًّا غَيرَ ذى عِوَجٍ لَعَلَّهُم يَتَّقونَ (آيت : 28) |
|
قرآن ڪريم عربي آهي جنهن ۾ ڪا ٽيڙائي ڪانهي ته من اهي ڊڄن |
| ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فيهِ شُرَكاءُ مُتَشٰكِسونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَل يَستَوِيانِ مَثَلًا الحَمدُ لِلَّهِ بَل أَكثَرُهُم لا يَعلَمونَ (آيت : 29) |
|
الله تعالى ان ٻانهي جو مثال بيان فرمايو جنهن جا گھڻا ۽ هڪ ٻئي جا مخالف مالڪ هجن ۽ اهو ٻانهو جنهن جو فقط هڪ مالڪ هجي، ڇا اهي پاڻ ۾ برابر ٿي سگھن ٿا، سڀئي تعريفون الله لاءِ آهن، بلڪ انهن مان اڪثر لا علم آهن |
| إِنَّكَ مَيِّتٌ وَإِنَّهُم مَيِّتونَ (آيت : 30) |
|
بيشڪ توهان وصال فرمائيندا ۽ بيشڪ اهي به مَرندڙ آهن |
| ثُمَّ إِنَّكُم يَومَ القِيٰمَةِ عِندَ رَبِّكُم تَختَصِمونَ (آيت : 31) |
|
ان کان پوءِ بيشڪ توهان پنهنجي رب وٽ قيامت جي ڏينهن هڪ ٻئي سان جھڳڙو ڪندا |
| فَمَن أَظلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدقِ إِذ جاءَهُ أَلَيسَ فى جَهَنَّمَ مَثوًى لِلكٰفِرينَ (آيت : 32) |
|
پوءِ ان شخص کان وڌيڪ ظالم ڪير ٿي سگھي ٿو جيڪو الله تعالى تي ڪوڙ ٺاهي، جڏهن ان وٽ سچ پهتو ته ان کي ان ڪوڙو سمجھو، ڇا ڪافرن لاءِ جهنم جو ٺڪاڻو ناهي (يقيناً آهي) |
| وَالَّذى جاءَ بِالصِّدقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولٰئِكَ هُمُ المُتَّقونَ (آيت : 33) |
|
رسولِ عربي سچ کڻي آيا ۽ ابو بڪر صديق (رضي الله عنه) ان جي تصديق ڪئي ۽ اهي ئي پرهيزگار آهن |
| لَهُم ما يَشاءونَ عِندَ رَبِّهِم ذٰلِكَ جَزاءُ المُحسِنينَ (آيت : 34) |
|
انهن لاءِ سندن رب وٽ اهو آهي جيڪو پاڻ چاهيندا، نيڪوڪارن جي اها جزا آهي |
| لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنهُم أَسوَأَ الَّذى عَمِلوا وَيَجزِيَهُم أَجرَهُم بِأَحسَنِ الَّذى كانوا يَعمَلونَ (آيت : 35) |
|
ان لاءِ ته الله تعالى انهن تان سندن هر قسم جا گناه ميٽي ڇڏي جيڪي انهن ڪيا هئا ۽ انهن کي سندن اجر کان بهتر جزا ڏي، جيڪو اهي پاڻ عمل ڪندا هئا |
| أَلَيسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبدَهُ وَيُخَوِّفونَكَ بِالَّذينَ مِن دونِهِ وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هادٍ (آيت : 36) |
|
ڇا الله تعالى پنهنجي رسول لاءِ ڪافي ناهي (يقيناً ڪافي آهي) ۽ اهي ڪافر توهان کي (پنهنجي) بتن کان ڊيڄارين ٿا، ۽ جنهنکي الله تعالى گمراه ڪري ٿو پوءِ انهن لاءِ ڪو هادي ناهي |
| وَمَن يَهدِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن مُضِلٍّ أَلَيسَ اللَّهُ بِعَزيزٍ ذِى انتِقامٍ (آيت : 37) |
|
۽ جنهنکي الله تعالى هدايت وارو ڪري ٿو پوءِ ان کي ڪوبه گمراه ڪندڙ ناهي، ڇا الله تعالى غالب ۽ انتقام وٺندڙ ناهي (يقيناً آهي) |
| وَلَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ لَيَقولُنَّ اللَّهُ قُل أَفَرَءَيتُم ما تَدعونَ مِن دونِ اللَّهِ إِن أَرادَنِىَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَل هُنَّ كٰشِفٰتُ ضُرِّهِ أَو أَرادَنى بِرَحمَةٍ هَل هُنَّ مُمسِكٰتُ رَحمَتِهِ قُل حَسبِىَ اللَّهُ عَلَيهِ يَتَوَكَّلُ المُتَوَكِّلونَ (آيت : 38) |
|
۽ جيڪڏهن توهان انهن کان پڇندا ته آسمانن ۽ زمينن کي ڪنهن پيدا ڪيو؟ يقيناً چوندا الله تعالى، توهان فرمايو، توهان ٻڌايو ته توهان جن بتن جي الله تعالى کانسواءِ عبادت ڪريو ٿا جيڪڏهن الله مون کي ڪا تڪليف ڏيڻ چاهي ته ڇا اهي ان جي ڏنل تڪليف لاهي سگھن ٿا يا اهو (الله) مون لاءِ رحم ۽ ڪرم جو ارادو ڪري ڇا اهي بت ان جي رحم ۽ ڪرم کي روڪي سگھن ٿا؟ رسولِ عربي توهان فرمايو منهنجي لاءِ الله ڪافي آهي، توڪل ڪندڙ انهيءَ تي توڪل ڪن ٿا |
| قُل يٰقَومِ اعمَلوا عَلىٰ مَكانَتِكُم إِنّى عٰمِلٌ فَسَوفَ تَعلَمونَ (آيت : 39) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو اي منهنجي قوم توهان پنهنجي جاين تي عمل ڪريو، بيشڪ آئون پنهنجي جاءِ تي عمل ڪندڙ آهيان پوءِ توهان کي جلد معلوم ٿيندو |
| مَن يَأتيهِ عَذابٌ يُخزيهِ وَيَحِلُّ عَلَيهِ عَذابٌ مُقيمٌ (آيت : 40) |
|
ته ڪنهن تي عذاب ايندو جيڪو ان کي خوار ڪندو ۽ ڪنهن تي دائمي عذاب لڳندو |
| إِنّا أَنزَلنا عَلَيكَ الكِتٰبَ لِلنّاسِ بِالحَقِّ فَمَنِ اهتَدىٰ فَلِنَفسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيها وَما أَنتَ عَلَيهِم بِوَكيلٍ (آيت : 41) |
|
بيشڪ اسان توهان تي (ماڻهن جي هدايت لاءِ) قرآن ڪريم حق سان نازل ڪيو، پوءِ جيڪو هدايت وارو ٿيو پوءِ اهو پنهنجي لاءِ ٿيو، ۽ جيڪو گمراه ٿيو پوءِ اها گمراهي ان جي مٿان آهي، ۽ توهان انهن جا ذميدار ناهيو |
| اللَّهُ يَتَوَفَّى الأَنفُسَ حينَ مَوتِها وَالَّتى لَم تَمُت فى مَنامِها فَيُمسِكُ الَّتى قَضىٰ عَلَيهَا المَوتَ وَيُرسِلُ الأُخرىٰ إِلىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (آيت : 42) |
|
موت جي وقت، الله تعالى نفسن کي وفات ڪرائي ٿو، ۽ جيڪي نفس پنهنجي ننڊ ۾ نٿا مرن، پوءِ انهن کي روڪي ٿو جن لاءِ موت جو حڪم ڪيو اٿس ۽ ٻين نفسن کي مقرر وقت تائين ڇڏي ڏي ٿو. بيشڪ انهيءَ ۾ ان قوم لاءِ نشانيون آهن جيڪي فڪر ڪن ٿا |
| أَمِ اتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ شُفَعاءَ قُل أَوَلَو كانوا لا يَملِكونَ شَيـًٔا وَلا يَعقِلونَ (آيت : 43) |
|
ڇا انهن الله تعالى کانسواءِ بتن کي سفارشي بنايو؟ رسولِ عربي توهان فرمايو اهي بت ڪنهن شيءِ جا مالڪ نٿا ٿين ۽ نه ئي عقل رکن ٿا |
| قُل لِلَّهِ الشَّفٰعَةُ جَميعًا لَهُ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ ثُمَّ إِلَيهِ تُرجَعونَ (آيت : 44) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو سموري شفاعت الله جي هٿ ۾ آهي، زمينن ۽ آسمانن جي بادشاهي ان جي آهي، ان کان پوءِ ان ڏانهن توهان کي موٽايو ويندو |
| وَإِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَحدَهُ اشمَأَزَّت قُلوبُ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِالءاخِرَةِ وَإِذا ذُكِرَ الَّذينَ مِن دونِهِ إِذا هُم يَستَبشِرونَ (آيت : 45) |
|
۽ جڏهن اڪيلي الله تعالى جو ذڪر ڪيو وڃي ٿو ته انهن ماڻهن جون دليون تنگ ٿين ٿيون جيڪي آخرت تي ايمان نٿا رکن، ۽ جنهن وقت بتن جي ڳالهه ڪئي وڃي ٿي ته ان وقت اهي خوش ٿين ٿا |
| قُلِ اللَّهُمَّ فاطِرَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ عٰلِمَ الغَيبِ وَالشَّهٰدَةِ أَنتَ تَحكُمُ بَينَ عِبادِكَ فى ما كانوا فيهِ يَختَلِفونَ (آيت : 46) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو، اي الله، اي آسمانن ۽ زمينن کي پيدا ڪندڙ اي غيب ۽ حاضر کي ڄاڻندڙ تون ئي پنهنجي ٻانهن جي وچ ۾ فيصلو ڪندين جن (ڳالهين) ۾ اهي اختلاف ڪندا هئا |
| وَلَو أَنَّ لِلَّذينَ ظَلَموا ما فِى الأَرضِ جَميعًا وَمِثلَهُ مَعَهُ لَافتَدَوا بِهِ مِن سوءِ العَذابِ يَومَ القِيٰمَةِ وَبَدا لَهُم مِنَ اللَّهِ ما لَم يَكونوا يَحتَسِبونَ (آيت : 47) |
|
۽ جيڪڏهن ظالم قيامت جي ڏينهن واري عذاب کان بچڻ لاءِ اهي سمورو فديو ڏين ها جيڪو زمين ۾ آهي ۽ اوترو ٻيو به فديو ڏين ها (ته به بچي نه سگھن ها) ۽ الله جي طرفان انهن لاءِ اهو عذاب ظاهر ٿيندو جو کين گمان ۾ نه هوندو |
| وَبَدا لَهُم سَيِّـٔاتُ ما كَسَبوا وَحاقَ بِهِم ما كانوا بِهِ يَستَهزِءونَ (آيت : 48) |
|
۽ انهن لاءِ سندن بداعمالي ظاهر ٿيندي ۽ انهن تي اهو (عذاب) نازل ٿيندو جنهن جي اهي مذاق ڪندا هئا |
| فَإِذا مَسَّ الإِنسٰنَ ضُرٌّ دَعانا ثُمَّ إِذا خَوَّلنٰهُ نِعمَةً مِنّا قالَ إِنَّما أوتيتُهُ عَلىٰ عِلمٍ بَل هِىَ فِتنَةٌ وَلٰكِنَّ أَكثَرَهُم لا يَعلَمونَ (آيت : 49) |
|
پوءِ جڏهن انسان (ڪافر) کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته اسان کي پڪاري ٿو، ان کان پوءِ جڏهن اسين ان کي پنهنجي طرفان ڪا نعمت ڏيون ٿا، چوي ٿو ته مون کي پنهنجي علم سان اها نعمت ملي آهي، بلڪ اها آزمائش آهي پر اڪثر ماڻهو نٿا ڄاڻن |
| قَد قالَهَا الَّذينَ مِن قَبلِهِم فَما أَغنىٰ عَنهُم ما كانوا يَكسِبونَ (آيت : 50) |
|
بيشڪ انهن کان اڳين ماڻهن به ايئن چيو پوءِ سندن بداعمالي سندن ڪنهن ڪم نه آئي |
| فَأَصابَهُم سَيِّـٔاتُ ما كَسَبوا وَالَّذينَ ظَلَموا مِن هٰؤُلاءِ سَيُصيبُهُم سَيِّـٔاتُ ما كَسَبوا وَما هُم بِمُعجِزينَ (آيت : 51) |
|
پوءِ انهن کي سندن ڪيل بداعمالي جو نتيجو مليو، ۽ جن ماڻهن انهن مان ظلم ڪيو جلدي انهن جي بداعمالي اچي سندن مٿان پوندي، ۽ اهي الله تعالى جي گرفت کان بچي نٿا سگھن |
| أَوَلَم يَعلَموا أَنَّ اللَّهَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَيَقدِرُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يُؤمِنونَ (آيت : 52) |
|
ڇا اهي نٿا ڄاڻن ته بيشڪ الله تعالى جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق ڪشادو ڪري ٿو ۽ جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق تنگ ڪري ٿو، بيشڪ ان ۾ ان قوم لاءِ نشانيون آهن جيڪي ايمان آڻن ٿا |
| قُل يٰعِبادِىَ الَّذينَ أَسرَفوا عَلىٰ أَنفُسِهِم لا تَقنَطوا مِن رَحمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغفِرُ الذُّنوبَ جَميعًا إِنَّهُ هُوَ الغَفورُ الرَّحيمُ (آيت : 53) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو، اي منهنجا اُهي ٻانها جن پنهنجين جانين تي (گناهن سببان) زيادتي ڪئي آهي توهان الله جي رحمت کان ڪڏهن به نااميد نه ٿيو، بيشڪ الله تعالى توهان جا سمورا گناه بخشي ڇڏيندو، بيشڪ اهو ئي غفور الرحيم آهي |
| وَأَنيبوا إِلىٰ رَبِّكُم وَأَسلِموا لَهُ مِن قَبلِ أَن يَأتِيَكُمُ العَذابُ ثُمَّ لا تُنصَرونَ (آيت : 54) |
|
توهان پنهنجي خالق ڏانهن رجوع ٿيو ۽ ان جي فرمانبرداري ڪريو ان کان اڳ ۾ جو توهان تي عذاب اچي ان کان پوءِ توهان جي ڪا مدد نه ڪئي وڃي |
| وَاتَّبِعوا أَحسَنَ ما أُنزِلَ إِلَيكُم مِن رَبِّكُم مِن قَبلِ أَن يَأتِيَكُمُ العَذابُ بَغتَةً وَأَنتُم لا تَشعُرونَ (آيت : 55) |
|
۽ توهان ان قرآن ڪريم جي تابعداري ڪريو جيڪو توهان جي رب جي طرفان نازل ڪيو ويو آهي، ان کان اڳ ۾ جو توهان تي اوچتو عذاب اچي ۽ توهان سمجھي نه سگھو |
| أَن تَقولَ نَفسٌ يٰحَسرَتىٰ عَلىٰ ما فَرَّطتُ فى جَنبِ اللَّهِ وَإِن كُنتُ لَمِنَ السّٰخِرينَ (آيت : 56) |
|
متان ڪو انسان (اتي) ايئن چوي ته هاءِ افسوس انهن ڪوتاهين تي جيڪي مون الله تعالى بابت ڪيون ۽ بيشڪ آئون مذاق ڪندڙ ن مان هُيُسِ |
| أَو تَقولَ لَو أَنَّ اللَّهَ هَدىٰنى لَكُنتُ مِنَ المُتَّقينَ (آيت : 57) |
|
يا ڪو ايئن چوي ته جيڪڏهن الله تعالى مون کي هدايت ڏي ها ته آئون به پرهيزگارن مان هجان ها |
| أَو تَقولَ حينَ تَرَى العَذابَ لَو أَنَّ لى كَرَّةً فَأَكونَ مِنَ المُحسِنينَ (آيت : 58) |
|
يا عذاب ڏسڻ وقت ڪو ايئن چوي ته جيڪڏهن مون کي هڪ دفعو (دنيا ۾) موٽايو وڃي ها ته پوءِ آئون نيڪ بندن مان هجان ها |
| بَلىٰ قَد جاءَتكَ ءايٰتى فَكَذَّبتَ بِها وَاستَكبَرتَ وَكُنتَ مِنَ الكٰفِرينَ (آيت : 59) |
|
الله تعالى فرمائيندو، ها! بيشڪ تو وٽ منهنجيون آيتون آيون پوءِ تو انهن جي تڪذيب ڪئي ۽ تو تڪبر ڪئي ۽ تون ڪافرن مان هئين |
| وَيَومَ القِيٰمَةِ تَرَى الَّذينَ كَذَبوا عَلَى اللَّهِ وُجوهُهُم مُسوَدَّةٌ أَلَيسَ فى جَهَنَّمَ مَثوًى لِلمُتَكَبِّرينَ (آيت : 60) |
|
۽ جيڪي ماڻهو الله تعالى تي ڪوڙ ٺاهيندا هئا توهان ڏسندا ته قيامت جي ڏينهن انهن جا منهن ڪارا هوندا، ڇا تڪبر ڪندڙن لاءِ جهنم ٺڪاڻو ناهي (يقيناً آهي) |
| وَيُنَجِّى اللَّهُ الَّذينَ اتَّقَوا بِمَفازَتِهِم لا يَمَسُّهُمُ السّوءُ وَلا هُم يَحزَنونَ (آيت : 61) |
|
۽ الله تعالى پرهيزگارن کي (جهنم کان) نجات ڏئي بهشت ۾ داخل ڪندو، نه انهن کي (اتي) ڪا تڪليف پهچندي ۽ نه اهي ڏکوئبا |
| اللَّهُ خٰلِقُ كُلِّ شَيءٍ وَهُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ وَكيلٌ (آيت : 62) |
|
الله تعالى هر شيءِ جو خالق آهي، ۽ اهو الله تعالى هر شيءِ تي ڪارساز آهي |
| لَهُ مَقاليدُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَالَّذينَ كَفَروا بِـٔايٰتِ اللَّهِ أُولٰئِكَ هُمُ الخٰسِرونَ (آيت : 63) |
|
آسمانن ۽ زمينن (جي خزانن) جون چاٻيون ان جون آهن، ۽ جن ماڻهن الله جي آيتن جو انڪار ڪيو اهي ئي نقصان وارا آهن |
| قُل أَفَغَيرَ اللَّهِ تَأمُرونّى أَعبُدُ أَيُّهَا الجٰهِلونَ (آيت : 64) |
|
رسولِ عربي توهان فرمايو اي جاهلؤ توهان مون کي مشورو ڏيو ٿا ته آئون الله کانسواءِ (بتن جي) عبادت ڪريان |
| وَلَقَد أوحِىَ إِلَيكَ وَإِلَى الَّذينَ مِن قَبلِكَ لَئِن أَشرَكتَ لَيَحبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكونَنَّ مِنَ الخٰسِرينَ (آيت : 65) |
|
۽ بيشڪ تحقيق توهان ڏانهن ۽ توهان کان اڳين ماڻهن ڏانهن وحي موڪلي وئي ته جيڪڏهن تو (اي ٻڌندڙ) شرڪ ڪيو ته يقيناً تنهنجا عمل ڪِري پوندا ۽ يقيناً تون نقصان وارن مان ٿيندين |
| بَلِ اللَّهَ فَاعبُد وَكُن مِنَ الشّٰكِرينَ (آيت : 66) |
|
بلڪ تون الله تعالى جي عبادت ڪر ۽ تون شڪر ڪندڙن مان هج |
| وَما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدرِهِ وَالأَرضُ جَميعًا قَبضَتُهُ يَومَ القِيٰمَةِ وَالسَّمٰوٰتُ مَطوِيّٰتٌ بِيَمينِهِ سُبحٰنَهُ وَتَعٰلىٰ عَمّا يُشرِكونَ (آيت : 67) |
|
۽ انهن الله تعالى جي شان وٽان الله تعالى جو قدر نه ڪيو، ۽ قيامت جي ڏينهن سموريون زمينون ۽ آسمان آئون پنهنجي طاقت سان پنهنجي دستِ قدرت ۾ گڏ ڪندس، الله تعالى انهن جي شرڪ ڪرڻ کان پاڪ ۽ بلند آهي |
| وَنُفِخَ فِى الصّورِ فَصَعِقَ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَمَن فِى الأَرضِ إِلّا مَن شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فيهِ أُخرىٰ فَإِذا هُم قِيامٌ يَنظُرونَ (آيت : 68) |
|
۽ صور ۾ ڦوڪ ڏني ويندي پوءِ بيهوش ٿيندا جيڪي آسمانن ۽ جيڪي زمينن ۾ آهن مگر جنهنکي الله تعالى چاهي (بچائي)، ان کان پوءِ ان ۾ ٻي ڦوڪ ڏني ويندي پوءِ يڪدم اهي انتظار ۾ بيٺل هوندا |
| وَأَشرَقَتِ الأَرضُ بِنورِ رَبِّها وَوُضِعَ الكِتٰبُ وَجِا۟يءَ بِالنَّبِيّۦنَ وَالشُّهَداءِ وَقُضِىَ بَينَهُم بِالحَقِّ وَهُم لا يُظلَمونَ (آيت : 69) |
|
۽ الله تعالى جي نور سان زمين روشن ٿيندي ۽ (هر شخص جي اڳيان سندس) عمل نامون رکيو ويندو ۽ پيغمبر ۽ گواه آندا ويندا ۽ مخلوق جي وچ ۾ حق سان فيصلو ڪيو ويندو ۽ انهن تي ظلم نه ڪيو ويندو |
| وَوُفِّيَت كُلُّ نَفسٍ ما عَمِلَت وَهُوَ أَعلَمُ بِما يَفعَلونَ (آيت : 70) |
|
۽ هر شخص کي سندس عملن جو پورو پورو بدلو ڏنو ويندو ۽ اهو ئي سندن عملن کي وڌيڪ ڄاڻندڙ آهي |
| وَسيقَ الَّذينَ كَفَروا إِلىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتّىٰ إِذا جاءوها فُتِحَت أَبوٰبُها وَقالَ لَهُم خَزَنَتُها أَلَم يَأتِكُم رُسُلٌ مِنكُم يَتلونَ عَلَيكُم ءايٰتِ رَبِّكُم وَيُنذِرونَكُم لِقاءَ يَومِكُم هٰذا قالوا بَلىٰ وَلٰكِن حَقَّت كَلِمَةُ العَذابِ عَلَى الكٰفِرينَ (آيت : 71) |
|
۽ ڪافرن کي ٽولا ٽولا ڪري جهنم ڏانهن ڪاهيو ويندو، ايستائين جو جڏهن اُهي اُتي پهچندا ته جهنم جا دروازا کوليا ويندا ۽ ڪافرن کي جهنم جا ڪم ڪندڙ فرشتا چوندا ڇا توهان وٽ توهان مان رسول نه آيا؟ جيڪي توهان تي توهان جي رب جون آيتون پڙهندا هئا ۽ توهان کي هن ڏينهن (قيامت) جي ملڻ کان ڊيڄاريندا هئا، ڪافر چوندا، ها!. پر ڪافرن تي عذاب جي ڳالهه ثابت ٿي چُڪي (آهي) |
| قيلَ ادخُلوا أَبوٰبَ جَهَنَّمَ خٰلِدينَ فيها فَبِئسَ مَثوَى المُتَكَبِّرينَ (آيت : 72) |
|
ڪافرن کي چيو ويندو توهان هميشه هميشه رهڻ لاءِ جهنم جي دروازن ۾ داخل ٿيو، پوءِ تڪبر ڪندڙن جو ڪهڙو نه خراب ٺڪاڻو آهي |
| وَسيقَ الَّذينَ اتَّقَوا رَبَّهُم إِلَى الجَنَّةِ زُمَرًا حَتّىٰ إِذا جاءوها وَفُتِحَت أَبوٰبُها وَقالَ لَهُم خَزَنَتُها سَلٰمٌ عَلَيكُم طِبتُم فَادخُلوها خٰلِدينَ (آيت : 73) |
|
۽ مؤمنن کي (جلدي سوارين تي سوار ڪرائي) جنت ڏانهن جماعتون جماعتون ڪري روانو ڪيو ويندو، ايستائين جو اهي جڏهن اُتي پهچندا ۽ جنت جا دروازا کوليا ويندا ۽ مؤمنن کي جنت جا ڪم ڪندڙ فرشتا چوندا ته توهان تي سلام آهي، توهان خوش رهو پوءِ هميشه هميشه رهڻ لاءِ توهان جنت ۾ داخل ٿيو |
| وَقالُوا الحَمدُ لِلَّهِ الَّذى صَدَقَنا وَعدَهُ وَأَورَثَنَا الأَرضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الجَنَّةِ حَيثُ نَشاءُ فَنِعمَ أَجرُ العٰمِلينَ (آيت : 74) |
|
۽ مؤمن چوندا سڀئي تعريفون الله تعالى لاءِ آهن جنهن اسان لاءِ پنهنجي وعدي کي پورو ڪيو ۽ اسان کي جنت جو وارث بنايو جو اسين جنت ۾ جتي اسين چاهيون اتي رهون، پوءِ نيڪوڪارن جو ڪهڙو نه بهترين اجر آهي |
| وَتَرَى المَلٰئِكَةَ حافّينَ مِن حَولِ العَرشِ يُسَبِّحونَ بِحَمدِ رَبِّهِم وَقُضِىَ بَينَهُم بِالحَقِّ وَقيلَ الحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 75) |
|
۽ رسولِ عربي توهان ملائڪن کي ڏسندا ته عرشِ عظيم جي چؤڌاري حلقو ڪري پنهنجي رب جي تسبيح ۽ تحميد پڙهندا ۽ انهن ماڻهن جي وچ ۾ حق سان فيصلو ڪيو ويندو ۽ چيو ويندو سڀئي تعريفون الله لاءِ آهن جيڪو رب آهي جهانن جو |