الم (آيت : 1) |
الۗمّۗ |
غُلِبَتِ الرّومُ (آيت : 2) |
رومي شڪست کائي ويا |
فى أَدنَى الأَرضِ وَهُم مِن بَعدِ غَلَبِهِم سَيَغلِبونَ (آيت : 3) |
ويجھڙائي واري زمين ۾ ۽ اهي (رومي) انهي شڪست کان پوءِ عنقريب چند سالن اندر (فارس تي ٻِئي دفعي) غالب ٿيندا |
فى بِضعِ سِنينَ لِلَّهِ الأَمرُ مِن قَبلُ وَمِن بَعدُ وَيَومَئِذٍ يَفرَحُ المُؤمِنونَ (آيت : 4) |
انهيءَ کان اڳ ۾ ۽ پوءِ الله جو امر (حڪم) هلي ٿو. ۽ انهيءَ ڏينهن الله تعالى جي مدد سان مؤمن خوش ٿيندا |
بِنَصرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَن يَشاءُ وَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 5) |
اهو جنهنجي چاهي مدد فرمائي ٿو. ۽ اهو ئي غالب ٻاجھارو آهي |
وَعدَ اللَّهِ لا يُخلِفُ اللَّهُ وَعدَهُ وَلٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمونَ (آيت : 6) |
(اِهو) الله تعالى جو وعدو آهي، الله تعالى پنهنجي وعدي جي خلاف ورزي نٿو ڪري، پر اڪثر ماڻهو نٿا ڄاڻن |
يَعلَمونَ ظٰهِرًا مِنَ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَهُم عَنِ الءاخِرَةِ هُم غٰفِلونَ (آيت : 7) |
(اهي مڪه وارا) ظاهراً دنيا جي زندگي (جا ڪم ڪار، تجارت، زراعت وغيره) ڄاڻن ٿا ۽ اهي ئي آخرت کان غافل آهن |
أَوَلَم يَتَفَكَّروا فى أَنفُسِهِم ما خَلَقَ اللَّهُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ وَما بَينَهُما إِلّا بِالحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَإِنَّ كَثيرًا مِنَ النّاسِ بِلِقائِ رَبِّهِم لَكٰفِرونَ (آيت : 8) |
ڇا انهن پنهنجن نفسن (دلين) ۾ اهو نه سوچو ته الله تعالى نه پيدا ڪيو آسمانن ۽ زمينن کي ۽ جيڪي شيون انهن ٻنهيءَ جي وچ ۾ آهن مگر حق سان ۽ هڪ مقرر مدي لاءِ. ۽ بيشڪ اڪثر ماڻهو پنهنجي رب جي ديدار کان يقيناً انڪاري آهن |
أَوَلَم يَسيروا فِى الأَرضِ فَيَنظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلِهِم كانوا أَشَدَّ مِنهُم قُوَّةً وَأَثارُوا الأَرضَ وَعَمَروها أَكثَرَ مِمّا عَمَروها وَجاءَتهُم رُسُلُهُم بِالبَيِّنٰتِ فَما كانَ اللَّهُ لِيَظلِمَهُم وَلٰكِن كانوا أَنفُسَهُم يَظلِمونَ (آيت : 9) |
ڇا انهن زمين ۾ سير نه ڪيو آهي؟ پوءِ (اهي) ڏسن ته جيڪي ماڻهو انهن کان اڳ ۾ هئا ۽ انهن جي پڇاڙي ڪهڙي ٿي. جيڪي انهن کان قوت ۾ وڌيڪ هئا ۽ اهي زمين کي کيڙيندا هئا ۽ انهن جون ڄمارون انهن جي ڄمارن کان وڌيڪ هيون ۽ انهن وٽ پيغمبر معجزن سان آيا، پوءِ انهن تي الله تعالى ظلم نه ڪيو پر انهن پنهنجي نفسن تي پاڻ ظلم ڪيو |
ثُمَّ كانَ عٰقِبَةَ الَّذينَ أَسٰـُٔوا السّوأىٰ أَن كَذَّبوا بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَكانوا بِها يَستَهزِءونَ (آيت : 10) |
ان کان پوءِ حد کان وڌيڪ گنهگارن جي پڇاڙي ايئن ٿي جو انهن الله تعالى جي آيتن کي ڪوڙو سمجھو ۽ اهي انهن سان مذاق ڪندا هئا |
اللَّهُ يَبدَؤُا۟ الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ ثُمَّ إِلَيهِ تُرجَعونَ (آيت : 11) |
الله تعالى پهريائين مخلوق کي پيدا ڪيو وري مرڻ کان پوءِ زنده ڪندو، ان کان پوءِ ان ڏانهن توهان موٽايا ويندا |
وَيَومَ تَقومُ السّاعَةُ يُبلِسُ المُجرِمونَ (آيت : 12) |
۽ جنهن ڏينهن قيامت قائم ٿيندي ته مجرم خاموش تي ويندا |
وَلَم يَكُن لَهُم مِن شُرَكائِهِم شُفَعٰؤُا۟ وَكانوا بِشُرَكائِهِم كٰفِرينَ (آيت : 13) |
۽ انهن لاءِ انهن جا بت نه هوندا جيڪي سندن سفارش ڪن ۽ اهي پنهنجي بتن جو انڪار ڪندڙ هوندا |
وَيَومَ تَقومُ السّاعَةُ يَومَئِذٍ يَتَفَرَّقونَ (آيت : 14) |
۽ جنهن ڏينهن قيامت ٿيندي ان ڏينهن اهي جدا جدا هوندا |
فَأَمَّا الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَهُم فى رَوضَةٍ يُحبَرونَ (آيت : 15) |
پوءِ اهي ماڻهو جن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا پوءِ اُهي بهشت ۾ تمام گھڻا خوش هوندا |
وَأَمَّا الَّذينَ كَفَروا وَكَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَلِقائِ الءاخِرَةِ فَأُولٰئِكَ فِى العَذابِ مُحضَرونَ (آيت : 16) |
۽ پر اهي ماڻهو جن ڪفر ڪيو ۽ اسان جي آيتن ۽ آخرت جي اچڻ جو انڪار ڪيو پوءِ اهي عذاب ۾ حاضر ڪيل هوندا |
فَسُبحٰنَ اللَّهِ حينَ تُمسونَ وَحينَ تُصبِحونَ (آيت : 17) |
پوءِ توهان الله تعالى جي نماز پڙهو جنهن وقت توهان مغرب ۽ عشاء ڪريو ٿا ۽ جنهن وقت صبح ڪريو ٿا |
وَلَهُ الحَمدُ فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَعَشِيًّا وَحينَ تُظهِرونَ (آيت : 18) |
۽ الله تعالى جي تعريف آسمانن ۽ زمين ۾ آهي ۽ عصر جي وقت (نماز پڙهو) ۽ ان وقت جڏهن توهان ظُهر ڪريو ٿا |
يُخرِجُ الحَىَّ مِنَ المَيِّتِ وَيُخرِجُ المَيِّتَ مِنَ الحَىِّ وَيُحىِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها وَكَذٰلِكَ تُخرَجونَ (آيت : 19) |
اُهو (الله) مُئل مان زنده کي پيدا ڪري ٿو ۽ زنده مان مُئل کي پيدا ڪري ٿو ۽ غيرآباد ٿيڻ کان پوءِ زمين کي آباد ڪري ٿو ۽ اهڙيءَ طرح توهان اٿاريا ويندا |
وَمِن ءايٰتِهِ أَن خَلَقَكُم مِن تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنتُم بَشَرٌ تَنتَشِرونَ (آيت : 20) |
۽ (حضرت) آدم کي مٽيءَ مان پيدا ڪرڻ ان جي نشانين مان آهي ان کان پوءِ ڪجھه وقت اندر توهان (زمين ۾) پڪڙجي ويا |
وَمِن ءايٰتِهِ أَن خَلَقَ لَكُم مِن أَنفُسِكُم أَزوٰجًا لِتَسكُنوا إِلَيها وَجَعَلَ بَينَكُم مَوَدَّةً وَرَحمَةً إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (آيت : 21) |
۽ توهان جي جنس مان توهان لاءِ توهان جون گھر واريون پيدا ڪرڻ ان جي نشانين مان آهي، ان لاءِ ته توهان سُڪون حاصل ڪريو ۽ توهان جي وچ ۾ محبت ۽ رحمت پيدا ڪئي، بيشڪ انهيءَ ۾ ان قوم لاءِ يقيناً نشانيون آهن جيڪي غور ۽ فڪر ڪن ٿا |
وَمِن ءايٰتِهِ خَلقُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَاختِلٰفُ أَلسِنَتِكُم وَأَلوٰنِكُم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِلعٰلِمينَ (آيت : 22) |
۽ آسمانن ۽ زمينن جو پيدا ڪرڻ ۽ توهان جي ٻولين ۽ رنگن جو مختلف هجڻ ان جي نشانين مان آهي، بيشڪ انهيءَ ۾ سڀني جهان وارن لاءِ يقيناً نشانيون آهن |
وَمِن ءايٰتِهِ مَنامُكُم بِالَّيلِ وَالنَّهارِ وَابتِغاؤُكُم مِن فَضلِهِ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَسمَعونَ (آيت : 23) |
۽ توهان جو رات جو آرام ڪرڻ ۽ ڏينهن جو روزگار طلب ڪرڻ ان جي نشانين مان آهي. بيشڪ انهيءَ ۾ ان قوم لاءِ يقيناً نشانيون آهن جيڪي غور سان ٻُڌن ٿا |
وَمِن ءايٰتِهِ يُريكُمُ البَرقَ خَوفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَيُحيۦ بِهِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَعقِلونَ (آيت : 24) |
۽ توهان کي وِڄُ (کِنوِڻِ) خوف ۽ اميد سان ڏيکاري ٿو ۽ اهو آسمان مان مينهن نازل ڪري ٿو پوءِ غيرآباد زمين کي ان سان آباد ڪري ٿو (اهو سڀ) ان جي نشانين مان آهي. بيشڪ انهيءَ ۾ ان قوم لاءِ يقيناً نشانيون آهن جيڪي عقل رکن ٿا |
وَمِن ءايٰتِهِ أَن تَقومَ السَّماءُ وَالأَرضُ بِأَمرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاكُم دَعوَةً مِنَ الأَرضِ إِذا أَنتُم تَخرُجونَ (آيت : 25) |
۽ سندس حڪم موجب آسمان ۽ زمين جو قائم هجڻ ان جي نشانين مان آهي، ان کان پوءِ اهو جڏهن توهان کي هڪ دفعو پڪاريندو ته توهان فوراً زمين مان ٻاهر نڪرندا |
وَلَهُ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ كُلٌّ لَهُ قٰنِتونَ (آيت : 26) |
۽ اهي سڀ شيون ان جون پيدا ڪيل آهن جيڪي آسمانن ۽ زمينن ۾ آهن، اهي سڀ ان جون تابعدار آهن |
وَهُوَ الَّذى يَبدَؤُا۟ الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ وَهُوَ أَهوَنُ عَلَيهِ وَلَهُ المَثَلُ الأَعلىٰ فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَهُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 27) |
۽ پاڻ اُهو آهي جيڪو پهريائين مخلوق کي پيدا ڪري ٿو ان کان پوءِ ان کي زنده ڪندو اهو ان لاءِ تمام آسان آهي، ۽ آسمانن ۽ زمينن ۾ ان جو اعليٰ شان آهي، ۽ اهو ئي غالب ۽ حڪمت وارو آهي |
ضَرَبَ لَكُم مَثَلًا مِن أَنفُسِكُم هَل لَكُم مِن ما مَلَكَت أَيمٰنُكُم مِن شُرَكاءَ فى ما رَزَقنٰكُم فَأَنتُم فيهِ سَواءٌ تَخافونَهُم كَخيفَتِكُم أَنفُسَكُم كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الءايٰتِ لِقَومٍ يَعقِلونَ (آيت : 28) |
الله تعالى توهان لاءِ توهان مان هڪ مثال بيان فرمائي ٿو. ڇا توهان جا غلام (ٻانها) جيڪي اسان توهان کي ڏنا آهن پوءِ اُهي ۽ توهان، اسان جي ڏنل رزق ۾ برابر آهيو؟ (ڇا) توهان انهن کان ايئن ڊڄو ٿي جيئن توهان پاڻ ۾ هڪ ٻئي کان ڊڄو ٿا؟ اهڙيءَ طرح اسين ان قوم لاءِ صاف آيتون بيان ڪريون ٿا جيڪي عقل رکن ٿا |
بَلِ اتَّبَعَ الَّذينَ ظَلَموا أَهواءَهُم بِغَيرِ عِلمٍ فَمَن يَهدى مَن أَضَلَّ اللَّهُ وَما لَهُم مِن نٰصِرينَ (آيت : 29) |
بلڪ ظالمن معلومات کانسواءِ پنهنجي سڌن جي تابعداري ڪئي. پوءِ جنهنکي الله تعالى گمراه ڪري ان کي ڪير هدايت ڏي ٿو، ۽ انهن (ظالمن) جا ڪير به مددگار ناهن |
فَأَقِم وَجهَكَ لِلدّينِ حَنيفًا فِطرَتَ اللَّهِ الَّتى فَطَرَ النّاسَ عَلَيها لا تَبديلَ لِخَلقِ اللَّهِ ذٰلِكَ الدّينُ القَيِّمُ وَلٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمونَ (آيت : 30) |
پوءِ توهان پنهنجي چهري کي دينِ حنفي ڏانهن مائل ڪريو، الله تعالى جي فطرت اها آهي جنهن تي ماڻهن کي پيدا فرمايو اٿس، الله تعالى جي ٺاهيل شيءِ کي تبديل نه ڪريو، اهو دين سِڌو آهي، پر اڪثر ماڻهو نٿا ڄاڻن |
مُنيبينَ إِلَيهِ وَاتَّقوهُ وَأَقيمُوا الصَّلوٰةَ وَلا تَكونوا مِنَ المُشرِكينَ (آيت : 31) |
(توهان) انهيءَ ڏانهن مائل ٿيو ۽ توهان ان کان ڊڄو ۽ نماز قائم ڪريو ۽ مشرڪن مان نه ٿيو |
مِنَ الَّذينَ فَرَّقوا دينَهُم وَكانوا شِيَعًا كُلُّ حِزبٍ بِما لَدَيهِم فَرِحونَ (آيت : 32) |
اهي ماڻهو جن دين ۾ تفرقو وڌو ۽ اهي گروه گروه ٿي پيا، هر جماعت وٽ جيڪو آهي (اُن تي اُهي) خوش آهن |
وَإِذا مَسَّ النّاسَ ضُرٌّ دَعَوا رَبَّهُم مُنيبينَ إِلَيهِ ثُمَّ إِذا أَذاقَهُم مِنهُ رَحمَةً إِذا فَريقٌ مِنهُم بِرَبِّهِم يُشرِكونَ (آيت : 33) |
۽ جنهن وقت انسانن کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته اهي پنهنجي رب کي پڪارين ٿا (۽) انهيءَ ڏانهن مائل ٿين ٿا، ان کان پوءِ جنهن وقت اهي اسان وٽان رحمت چکن ٿا ته ان وقت انهن مان هڪ فريق پنهنجي رب سان ان ڪري شرڪ ڪري ٿي |
لِيَكفُروا بِما ءاتَينٰهُم فَتَمَتَّعوا فَسَوفَ تَعلَمونَ (آيت : 34) |
تہ جيڪي کين ڏنوسون تنھنجي بي شُڪري ڪن، پوءِ مزا ماڻي وٺو، پوءِ سگھوئي (حال حقيقت) ڄاڻندؤ |
أَم أَنزَلنا عَلَيهِم سُلطٰنًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِما كانوا بِهِ يُشرِكونَ (آيت : 35) |
مٿن ڪا سَند لاٿي سون ڇا؟ جو اُنھيءَ (شئي) جي (سچائي) بابت ڳالھائي ٿي، جنھن شئي کي الله سان شريڪ ڪندا آھن |
وَإِذا أَذَقنَا النّاسَ رَحمَةً فَرِحوا بِها وَإِن تُصِبهُم سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَت أَيديهِم إِذا هُم يَقنَطونَ (آيت : 36) |
۽ جنهن وقت اسين ماڻهن کي رحمت چکايون ٿا ته ان تي خوش ٿين ٿا. ۽ جيڪڏهن انهن کي سندن بداعمالي جي ڪري ڪا تڪليف پهچي ٿي ته ان وقت اهي نااميد ٿين ٿا |
أَوَلَم يَرَوا أَنَّ اللَّهَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَيَقدِرُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يُؤمِنونَ (آيت : 37) |
ڇا انهن (اهو) نه ڏٺو ته بيشڪ الله تعالى جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق وڌائي ۽ گھٽائي ٿو، بيشڪ انهيءَ ۾ ان قوم لاءِ يقيناً نشانيون آهن جيڪي ايمان آڻن ٿا |
فَـٔاتِ ذَا القُربىٰ حَقَّهُ وَالمِسكينَ وَابنَ السَّبيلِ ذٰلِكَ خَيرٌ لِلَّذينَ يُريدونَ وَجهَ اللَّهِ وَأُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 38) |
پوءِ توهان (پنهنجي) ويجھن مائٽن ۽ مسڪينن ۽ مسافرن کي سندن حق ڏيو، اهو انهن ماڻهن لاءِ بهتر آهي جيڪي الله تعالى جو رضامندو گھرن ٿا، ۽ اهي ئي ڪامياب آهن |
وَما ءاتَيتُم مِن رِبًا لِيَربُوَا۟ فى أَموٰلِ النّاسِ فَلا يَربوا عِندَ اللَّهِ وَما ءاتَيتُم مِن زَكوٰةٍ تُريدونَ وَجهَ اللَّهِ فَأُولٰئِكَ هُمُ المُضعِفونَ (آيت : 39) |
۽ جيڪو تحفو توهان زياده وٺڻ لاءِ دوستن کي ڏيو ٿا پوءِ ان ۾ الله تعالى وٽان ڪنهن ثواب جي اميد نه رکو، ۽ جيڪا خيرات توهان الله تعالى جي رضامندي لاءِ ڏيو ٿا، پوءِ انهن جو ثواب وڌندڙ آهي |
اللَّهُ الَّذى خَلَقَكُم ثُمَّ رَزَقَكُم ثُمَّ يُميتُكُم ثُمَّ يُحييكُم هَل مِن شُرَكائِكُم مَن يَفعَلُ مِن ذٰلِكُم مِن شَيءٍ سُبحٰنَهُ وَتَعٰلىٰ عَمّا يُشرِكونَ (آيت : 40) |
الله تعالى اهو آهي جنهن توهان کي پيدا ڪيو، ان کان پوءِ توهان کي رزق ڏنو، ان کان پوءِ توهان کي ماريندو، ان کان پوءِ توهان کي جياريندو، ڇا ان کانسواءِ ڪو معبود آهي، جيڪو توهان لاءِ اهي ڪم ڪري سگھي، اهو رب انهن جي شرڪ کان بلند ۽ پاڪ آهي |
ظَهَرَ الفَسادُ فِى البَرِّ وَالبَحرِ بِما كَسَبَت أَيدِى النّاسِ لِيُذيقَهُم بَعضَ الَّذى عَمِلوا لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (آيت : 41) |
ماڻهن جي بداعماليءَ جي ڪري زمين ۽ سمنڊ ۾ فساد برپا ٿيو ان لاءِ ته اسين ڪن ماڻهن کي سندن بداعماليءَ جو مزو چکايون ته من اهي (گنهگار) موٽن |
قُل سيروا فِى الأَرضِ فَانظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلُ كانَ أَكثَرُهُم مُشرِكينَ (آيت : 42) |
رسولِ عربي توهان فرمايو ته توهان زمين ۾ سير ڪريو پوءِ توهان ڏسو ته توهان کان اڳين ماڻهن جي پڇاڙي ڪيئن ٿي؟ انهن مان اڪثر مشرڪ هئا |
فَأَقِم وَجهَكَ لِلدّينِ القَيِّمِ مِن قَبلِ أَن يَأتِىَ يَومٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَومَئِذٍ يَصَّدَّعونَ (آيت : 43) |
پوءِ توهان پنهنجي چهري مبارڪ کي سچي دين طرف متوجه ڪريو، ان کان اڳ ۾ جو اهو ڏينهن (قيامت جو) اچي جنهنکي الله تعالى جي طرفان روڪ ناهي ان ڏينهن (حساب ڪتاب کان پوءِ سڀ) جدا جدا ٿي ويندا |
مَن كَفَرَ فَعَلَيهِ كُفرُهُ وَمَن عَمِلَ صٰلِحًا فَلِأَنفُسِهِم يَمهَدونَ (آيت : 44) |
جنهن (ماڻهو) ڪفر ڪيو پوءِ ان تي سندس ڪفر جو وبال آهي، جنهن ماڻهو نيڪ عمل ڪيو پوءِ اهو پنهنجي لاءِ (بهشت جي) تياري ڪري رهيو آهي |
لِيَجزِىَ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ مِن فَضلِهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الكٰفِرينَ (آيت : 45) |
ان لاءِ ته اهو مؤمنن ۽ نيڪ عمل ڪندڙن کي پنهنجي فضل سان جزا عطا ڪري، بيشڪ اهو ڪافرن سان محبت نٿو رکي |
وَمِن ءايٰتِهِ أَن يُرسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّرٰتٍ وَلِيُذيقَكُم مِن رَحمَتِهِ وَلِتَجرِىَ الفُلكُ بِأَمرِهِ وَلِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ وَلَعَلَّكُم تَشكُرونَ (آيت : 46) |
۽ الله تعالى جي نشانين مان برسات وارين هوائن جو لڳڻ آهي جيڪي مبارڪ ڏيندڙ آهن، اهو ان لاءِ ته توهان کي پنهنجي رحمت (برسات) چکائي ۽ ان لاءِ ته ٻيڙي سندس حڪم مطابق هلي ۽ ان لاءِ ته توهان سامونڊي واپار ڪريو ۽ من توهان شڪرگذار ٿيو |
وَلَقَد أَرسَلنا مِن قَبلِكَ رُسُلًا إِلىٰ قَومِهِم فَجاءوهُم بِالبَيِّنٰتِ فَانتَقَمنا مِنَ الَّذينَ أَجرَموا وَكانَ حَقًّا عَلَينا نَصرُ المُؤمِنينَ (آيت : 47) |
۽ بيشڪ اسان توهان کان اڳ ۾ پيغمبر سندن قومن ڏانهن موڪليا پوءِ انهن (پيغمبرن) انهن (قومن) وٽ معجزا آندا پوءِ اسان مجرمن کان انتقام ورتو، ۽ مؤمنن جي مدد ڪرڻ اسان جي ذمي آهي |
اللَّهُ الَّذى يُرسِلُ الرِّيٰحَ فَتُثيرُ سَحابًا فَيَبسُطُهُ فِى السَّماءِ كَيفَ يَشاءُ وَيَجعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الوَدقَ يَخرُجُ مِن خِلٰلِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ إِذا هُم يَستَبشِرونَ (آيت : 48) |
الله تعالى اهو آهي جيڪو هوائن کي موڪلي ٿو ۽ اهي ڪڪرن کي کڻن ٿيون پوءِ الله تعالى انهن کي جيئن چاهي (ان طريقي سان) آسمان ۾ پکيڙي ٿو ۽ انهن کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري ٿو، پوءِ رسولِ عربي توهان ڏسو ٿا ته مينهن ان جي وچان نڪري ٿو. پوءِ ان وقت ان کي پهچائي ٿو پنهنجي ٻانهن مان جنهن تي چاهي اهي ان وقت خوش ٿين ٿا |
وَإِن كانوا مِن قَبلِ أَن يُنَزَّلَ عَلَيهِم مِن قَبلِهِ لَمُبلِسينَ (آيت : 49) |
۽ اهي ان مينهن جي وسڻ کان اڳ ۾ يقيناً نااميد ٿيندڙ هئا |
فَانظُر إِلىٰ ءاثٰرِ رَحمَتِ اللَّهِ كَيفَ يُحىِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها إِنَّ ذٰلِكَ لَمُحىِ المَوتىٰ وَهُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 50) |
پوءِ توهان الله تعالى جي رحمت جا آثار ڏسو ته ڪهڙيءَ طرح اهو غيرآباد ٿيڻ کان پوءِ زمين کي آباد ڪري ٿو. بيشڪ اهو (آخرت ۾) يقيناً مُئلن کي جياريندڙ آهي، ۽ اهو هر شيءِ تي قادر آهي |
وَلَئِن أَرسَلنا ريحًا فَرَأَوهُ مُصفَرًّا لَظَلّوا مِن بَعدِهِ يَكفُرونَ (آيت : 51) |
۽ جيڪڏهن اسين ڪا هَوَا موڪليون ٿا جنهن سان اهي پوکن کي سُڪل ڏسن ٿا ته يقيناً ان کان پوءِ اهي ناشڪري ڪن ٿا |
فَإِنَّكَ لا تُسمِعُ المَوتىٰ وَلا تُسمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوا مُدبِرينَ (آيت : 52) |
پوءِ بيشڪ توهان ڪافرن کي ٻُڌرائي نٿا سگھو ۽ نه توهان ٻوڙن کي پڪاري ٻُڌرائي سگھو ٿا جڏهن اهي پُٺ ڏيئي ڦِرن ٿا |
وَما أَنتَ بِهٰدِ العُمىِ عَن ضَلٰلَتِهِم إِن تُسمِعُ إِلّا مَن يُؤمِنُ بِـٔايٰتِنا فَهُم مُسلِمونَ (آيت : 53) |
۽ نه توهان انڌن کي سندن گمراهيءَ کان هدايت ڏيئي سگھو ٿا. توهان ته ان کي ٻُڌرايو ٿا جيڪي اسان جي آيتن تي ايمان آڻن ٿا، پوءِ اهي مسلمان آهن |
اللَّهُ الَّذى خَلَقَكُم مِن ضَعفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ ضَعفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ قُوَّةٍ ضَعفًا وَشَيبَةً يَخلُقُ ما يَشاءُ وَهُوَ العَليمُ القَديرُ (آيت : 54) |
الله تعالى اهو آهي جنهن توهان کي ضُعف مان پيدا ڪيو ان کان پوءِ ضُعف بعد توهان کي قوت (جواني) عطا ڪئي، ان کان بعد توهان لاءِ ضُعف ۽ پيرسني پيدا ڪيائين، پاڻ جيڪو چاهي اهو پيدا ڪري ٿو، ۽ اهو علم رکندڙ قادر آهي |
وَيَومَ تَقومُ السّاعَةُ يُقسِمُ المُجرِمونَ ما لَبِثوا غَيرَ ساعَةٍ كَذٰلِكَ كانوا يُؤفَكونَ (آيت : 55) |
۽ جنهن ڏينهن قيامت قائم ٿيندي (ته) مجرم قسم کڻندا ته، نه رهيا اهي (دنيا ۾) مگر هڪ گھڙي. اهڙيءَ طرح اهي حق کان ڦِرندا هئا |
وَقالَ الَّذينَ أوتُوا العِلمَ وَالإيمٰنَ لَقَد لَبِثتُم فى كِتٰبِ اللَّهِ إِلىٰ يَومِ البَعثِ فَهٰذا يَومُ البَعثِ وَلٰكِنَّكُم كُنتُم لا تَعلَمونَ (آيت : 56) |
۽ اهي ماڻهو چوندا جيڪي علم ۽ ايمان وارا هوندا ته بيشڪ توهان الله تعالى جي علم مطابق قيامت تائين اتي رهيا، پوءِ هيءُ اٿڻ جو ڏينهن آهي پر توهان نه ڄاڻندا هئا |
فَيَومَئِذٍ لا يَنفَعُ الَّذينَ ظَلَموا مَعذِرَتُهُم وَلا هُم يُستَعتَبونَ (آيت : 57) |
پوءِ ان ڏينهن ظالمن کي سندن معذرت ڪو نفعو نه ڏيندي ۽ نه انهن کي توبه جي مهلت ڏني ويندي |
وَلَقَد ضَرَبنا لِلنّاسِ فى هٰذَا القُرءانِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَلَئِن جِئتَهُم بِـٔايَةٍ لَيَقولَنَّ الَّذينَ كَفَروا إِن أَنتُم إِلّا مُبطِلونَ (آيت : 58) |
۽ بيشڪ اسان ماڻهن لاءِ هن قرآن ڪريم ۾ هر قسم جا مثال بيان ڪيا آهن. ۽ جيڪڏهن توهان انهن وٽ ڪا آيت آڻيو ٿا ته ضرور ڪافر چوندا ته نه آهيو توهان مگر ڪوڙ ڳالهائيندڙ |
كَذٰلِكَ يَطبَعُ اللَّهُ عَلىٰ قُلوبِ الَّذينَ لا يَعلَمونَ (آيت : 59) |
اهڙي طرح الله تعالى انهن ماڻهن جي دلين تي مُهر لڳائي ٿو جيڪي نٿا ڄاڻن |
فَاصبِر إِنَّ وَعدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلا يَستَخِفَّنَّكَ الَّذينَ لا يوقِنونَ (آيت : 60) |
پوءِ رسولِ عربي توهان صبر ڪريو بيشڪ الله تعالى جو وعدو حق آهي ۽ توهان کي اهي ماڻهو پريشان نه ڪن جيڪي يقين نٿا رکن |