| الم (آيت : 1) |
|
الۗـۗمَّ |
| اللَّهُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ الحَىُّ القَيّومُ (آيت : 2) |
|
الله تعالى آهي انهيءَ کان سواءِ ٻيو ڪوبه معبود ناهي اهو زنده ٻين کي قائم رکندڙ آهي. |
| نَزَّلَ عَلَيكَ الكِتٰبَ بِالحَقِّ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَيهِ وَأَنزَلَ التَّورىٰةَ وَالإِنجيلَ (آيت : 3) |
|
توهان تي قرآن ڪريم نازل فرمايائين حق سان، جيڪو اڳين ڪتابن جي تصديق ڪري ٿو، ۽ الله تعالى توراة ۽ انجيل پهرين نازل فرمايو. |
| مِن قَبلُ هُدًى لِلنّاسِ وَأَنزَلَ الفُرقانَ إِنَّ الَّذينَ كَفَروا بِـٔايٰتِ اللَّهِ لَهُم عَذابٌ شَديدٌ وَاللَّهُ عَزيزٌ ذُو انتِقامٍ (آيت : 4) |
|
ماڻهن جي هدايت لاءِ ۽ فرق ڪندڙ ڪتاب نازل فرمايو، بيشڪ جيڪي ماڻهو الله تعالى جي آيتن جا انڪاري ٿيا انهن لاءِ سخت عذاب آهي، ۽ الله تعالى غالب بدلو وٺندڙ آهي. |
| إِنَّ اللَّهَ لا يَخفىٰ عَلَيهِ شَيءٌ فِى الأَرضِ وَلا فِى السَّماءِ (آيت : 5) |
|
بيشڪ الله تعالى کان ڪابه شيءِ ڳجهي ناهي زمين ۾ ۽ نه آسمانن ۾ |
| هُوَ الَّذى يُصَوِّرُكُم فِى الأَرحامِ كَيفَ يَشاءُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 6) |
|
اهو ئي آهي جيڪو توهان جي تصوير ماءُ جي پيٽن ۾ جهڙي طرح چاهي پيدا فرمائي ٿو، ناهي ڪوبه معبود مگر اهو عزت حڪمت وارو. |
| هُوَ الَّذى أَنزَلَ عَلَيكَ الكِتٰبَ مِنهُ ءايٰتٌ مُحكَمٰتٌ هُنَّ أُمُّ الكِتٰبِ وَأُخَرُ مُتَشٰبِهٰتٌ فَأَمَّا الَّذينَ فى قُلوبِهِم زَيغٌ فَيَتَّبِعونَ ما تَشٰبَهَ مِنهُ ابتِغاءَ الفِتنَةِ وَابتِغاءَ تَأويلِهِ وَما يَعلَمُ تَأويلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرّٰسِخونَ فِى العِلمِ يَقولونَ ءامَنّا بِهِ كُلٌّ مِن عِندِ رَبِّنا وَما يَذَّكَّرُ إِلّا أُولُوا الأَلبٰبِ (آيت : 7) |
|
اهو ئي آهي جنهن توهان تي قرآن ڪريم نازل فرمايو انهيءَ جون ڪجهه آيتون صاف معنى رکن ٿيون اهي قرآن ڪريم جو بنياد آهن ۽ ٻيون آيتون متشابهات آهن، پر جن ماڻهن جي دل ۾ وَر آهي سي متشابهه آيتن جي پٺيان فتني ۽ پاڻ مرادو معنائون طلب ڪرڻ لاءِ ڪوشش ڪن ٿا، ۽ الله تعالى کان سواءِ حقيقت ۾ ان جي مراد ڪير نٿو ڄاڻي ۽ يقيني علم وارا چون ٿا اسان انهن آيتن تي ايمان آندو، اهي سڀئي آيتون اسان جي رب وٽان آهن، ۽ نصيحت ته فقط عقلمند حاصل ڪن ٿا. |
| رَبَّنا لا تُزِغ قُلوبَنا بَعدَ إِذ هَدَيتَنا وَهَب لَنا مِن لَدُنكَ رَحمَةً إِنَّكَ أَنتَ الوَهّابُ (آيت : 8) |
|
اي اسان جا رب هدايت ڏيڻ کان پوءِ اسان جون دليون ڏنگيون نه فرماءِ ۽ اسان کي پنهنجي طرفان رحمت عطا فرماءِ، بيشڪ تون ئي گهڻو عطا ڪندڙ آهين. |
| رَبَّنا إِنَّكَ جامِعُ النّاسِ لِيَومٍ لا رَيبَ فيهِ إِنَّ اللَّهَ لا يُخلِفُ الميعادَ (آيت : 9) |
|
اي اسان جا رب بيشڪ تون قيامت جي ڏينهن سڀني ماڻهن کي گڏ ڪندڙ آهين جنهن ۾ ڪو شڪ ناهي، بيشڪ الله تعالى جو وعدو نٿو مَٽجي. |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا لَن تُغنِىَ عَنهُم أَموٰلُهُم وَلا أَولٰدُهُم مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا وَأُولٰئِكَ هُم وَقودُ النّارِ (آيت : 10) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ڪفر ڪيو انهن کي سندن مال ۽ اولاد الله تعالى جي عذاب کان بچائي نه سگهندو، ۽ اهي ئي دوزخ جو ٻارڻ آهن. |
| كَدَأبِ ءالِ فِرعَونَ وَالَّذينَ مِن قَبلِهِم كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنوبِهِم وَاللَّهُ شَديدُ العِقابِ (آيت : 11) |
|
جيئنڪ فرعون وارا، ۽ انهن کان اڳ وارا ماڻهو هئا، انهن اسان جي آيتن کي نه مڃو، پوءِ الله انهن کي سندن گناهن جي عيوض پڪڙيو ۽ الله تعالى سخت عذاب ڪندڙ آهي. |
| قُل لِلَّذينَ كَفَروا سَتُغلَبونَ وَتُحشَرونَ إِلىٰ جَهَنَّمَ وَبِئسَ المِهادُ (آيت : 12) |
|
اي حبيب ! توهان ڪافرن کي فرمايو جلدي توهان شڪست کائيندا ۽ جهنم ڏانهن گڏ ڪيا ويندا، ۽ بڇڙي جاءِ آهي ويهڻ جي. |
| قَد كانَ لَكُم ءايَةٌ فى فِئَتَينِ التَقَتا فِئَةٌ تُقٰتِلُ فى سَبيلِ اللَّهِ وَأُخرىٰ كافِرَةٌ يَرَونَهُم مِثلَيهِم رَأىَ العَينِ وَاللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصرِهِ مَن يَشاءُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَعِبرَةً لِأُولِى الأَبصٰرِ (آيت : 13) |
|
بيشڪ توهان لاءِ نشاني آهي ٻه ٽولا جيڪي هڪ ٻئي کي سامهون ٿيا، هڪ جماعت الله جي واٽ ۾ جنگ ڪئي ۽ ٻيا ڪافر هئا، مسلمانن ظاهر ۾ ڪافرن کي پاڻ کان ٻيڻو ٿي ڏٺو، ۽ الله جنهنکي گهري پنهنجي طاقت سان فتح ڏئي ٿو، بيشڪ انهيءَ ۾ عقلمندن لاءِ عبرت آهي. |
| زُيِّنَ لِلنّاسِ حُبُّ الشَّهَوٰتِ مِنَ النِّساءِ وَالبَنينَ وَالقَنٰطيرِ المُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ وَالخَيلِ المُسَوَّمَةِ وَالأَنعٰمِ وَالحَرثِ ذٰلِكَ مَتٰعُ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَاللَّهُ عِندَهُ حُسنُ المَـٔابِ (آيت : 14) |
|
ماڻهن لاءِ سينگاري وئي آهي پسنديده شين جي محبت، عورتون، پٽ ۽ گهڻي دولت ۽ سون ۽ چاندي ۽ نشان ڪيل گهوڙا ۽ چؤپايو مال ۽ پوکون، اهي شيون دنيا جي زندگيءَ جو سامان آهن، ۽ الله تعالى وٽ بهترين موٽڻ جي جاءِ (بهشت) آهي. |
| قُل أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيرٍ مِن ذٰلِكُم لِلَّذينَ اتَّقَوا عِندَ رَبِّهِم جَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَأَزوٰجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضوٰنٌ مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصيرٌ بِالعِبادِ (آيت : 15) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو ڇا آءٌ توهان کي انهن کان بهتر شيءِ جو ڏس ڏيان، پرهيزگارن لاءِ سندن رب وٽ باغ آهن جن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون هميشه بهشت ۾ رهندا ۽ پاڪ گهر واريون هونديون ۽ الله جو رضامندو هوندو، ۽ الله تعالى پنهنجن ٻانهن کي ڏسندڙ آهي. |
| الَّذينَ يَقولونَ رَبَّنا إِنَّنا ءامَنّا فَاغفِر لَنا ذُنوبَنا وَقِنا عَذابَ النّارِ (آيت : 16) |
|
اهي ماڻهو چون ٿا اي اسان جا رب اسان تنهنجي رسول جي تصديق ڪئي پوءِ تون اسان جا گناه بخش ڪر ۽ اسان کي جهنم جي عذاب کان پناه ۾ رک. |
| الصّٰبِرينَ وَالصّٰدِقينَ وَالقٰنِتينَ وَالمُنفِقينَ وَالمُستَغفِرينَ بِالأَسحارِ (آيت : 17) |
|
صبر ڪندڙ ۽ سچ ڳالهائيندڙ ۽ نياز نوڙت ڪندڙ ۽ الله تعالى جي راه ۾ خرچ ڪندڙ ۽ رات جي پوئين حصي ۾ الله کان بخشش طلب ڪندڙ. |
| شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ وَالمَلٰئِكَةُ وَأُولُوا العِلمِ قائِمًا بِالقِسطِ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 18) |
|
الله تعالى بيان فرمايو بيشڪ ناهي ڪو عبادت جي لائق مگر اهو، ۽ الله جي وحدانيت جي شاهدي ملائڪن ۽ علم وارن حق تي ڏني، ناهي ڪو عبادت جي لائق مگر اهو عزت (۽) حڪمت وارو. |
| إِنَّ الدّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسلٰمُ وَمَا اختَلَفَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ إِلّا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ العِلمُ بَغيًا بَينَهُم وَمَن يَكفُر بِـٔايٰتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَريعُ الحِسابِ (آيت : 19) |
|
بيشڪ پسنديده دين الله تعالى وٽ دينِ اسلام آهي، ۽ نه اختلاف ڪيو اهلِ ڪتاب وارن مگر علم اچڻ کان پوءِ پنهنجي حسد جي سببان، ۽ جيڪو انسان الله جي آيتن جو انڪار ڪري ٿو ته پوءِ بيشڪ الله جلد حساب وٺندڙ آهي. |
| فَإِن حاجّوكَ فَقُل أَسلَمتُ وَجهِىَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُل لِلَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ وَالأُمِّيّۦنَ ءَأَسلَمتُم فَإِن أَسلَموا فَقَدِ اهتَدَوا وَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّما عَلَيكَ البَلٰغُ وَاللَّهُ بَصيرٌ بِالعِبادِ (آيت : 20) |
|
پوءِ اي حبيب ! جيڪڏهن اهي توهان سان حجت ڪن ته توهان انهن کي فرمايو اسان ۽ اسان جي تابعدارن الله لاءِ سِر جهڪايو آهي، اهلِ ڪتاب وارن ۽ اڻ پڙهيلن کي فرمايو ڇا توهان دين لاءِ سِر جهڪايو؟ پوءِ جيڪڏهن تسليم ڪيائون ته هدايت وارا ٿيا، ۽ جيڪڏهن نٿا مڃن ته توهان تي صرف پيغام پهچائڻ آهي، ۽ الله تعالى پنهنجن ٻانهن کي ڏسندڙ آهي. |
| إِنَّ الَّذينَ يَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَيَقتُلونَ النَّبِيّۦنَ بِغَيرِ حَقٍّ وَيَقتُلونَ الَّذينَ يَأمُرونَ بِالقِسطِ مِنَ النّاسِ فَبَشِّرهُم بِعَذابٍ أَليمٍ (آيت : 21) |
|
بيشڪ جن ماڻهن الله جي آيتن جو انڪار ڪيو ۽ نبين (سڳورن) کي بي گناه قتل ڪيو، ۽ جيڪي ماڻهو کين انصاف جو چوندا هئا انهن کي قتل ڪيائون، اهڙن ماڻهن کي توهان دردناڪ عذاب جي خوشخبري ٻڌايو. |
| أُولٰئِكَ الَّذينَ حَبِطَت أَعمٰلُهُم فِى الدُّنيا وَالءاخِرَةِ وَما لَهُم مِن نٰصِرينَ (آيت : 22) |
|
اهي ماڻهو اُهي آهن جن جا چڱا ڪم دنيا ۽ آخرت ۾ ضايع ٿي ويا، ۽ انهن جو ڪوبه مددگار ناهي. |
| أَلَم تَرَ إِلَى الَّذينَ أوتوا نَصيبًا مِنَ الكِتٰبِ يُدعَونَ إِلىٰ كِتٰبِ اللَّهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم ثُمَّ يَتَوَلّىٰ فَريقٌ مِنهُم وَهُم مُعرِضونَ (آيت : 23) |
|
ڇا توهان نه ڏٺو انهن يهودين کي جن کي تورات مان احڪام پهتا، انهن کي تورات تي عمل ڪرڻ لاءِ سڏيو وڃي ٿو انهي لاءِ ته انهن جي وچ ۾ فيصلو ڪيو وڃي پوءِ هڪ گروه انهن مان انڪار ڪري ڦري وڃي ٿو. |
| ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قالوا لَن تَمَسَّنَا النّارُ إِلّا أَيّامًا مَعدودٰتٍ وَغَرَّهُم فى دينِهِم ما كانوا يَفتَرونَ (آيت : 24) |
|
اهو انڪار ان سبب ڪن ٿا جو چون ٿا ته اسان کي هرگز نه وٺندي باه مگر چند ڏينهن، ۽ ڪوڙ ڳالهائڻ جي ڪري دين ۾ دوکو کائن ٿا. |
| فَكَيفَ إِذا جَمَعنٰهُم لِيَومٍ لا رَيبَ فيهِ وَوُفِّيَت كُلُّ نَفسٍ ما كَسَبَت وَهُم لا يُظلَمونَ (آيت : 25) |
|
پوءِ ڪهڙي حال ۾ هوندا جڏهن اسان قيامت جي ڏينهن انهن کي گڏ ڪنداسين، جنهن ۾ ڪو شڪ ڪونهي، ۽ هر انسان کي سندس عملن جي جزا ڏني ويندي ۽ انهن سان ظلم نه ڪيو ويندو. |
| قُلِ اللَّهُمَّ مٰلِكَ المُلكِ تُؤتِى المُلكَ مَن تَشاءُ وَتَنزِعُ المُلكَ مِمَّن تَشاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشاءُ بِيَدِكَ الخَيرُ إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 26) |
|
اي حبيب ! توهان عرض ڪريو اي الله تون مالِڪُ المُلڪ آهين جنهنکي چاهين بادشاهي ڏين ۽ جنهن کان چاهين بادشاهي واپس وٺين ۽ جنهنکي چاهين عزت ڏين ۽ جنهنکي چاهين ذِلَتَ ڏين، تنهنجي دستِ قدرت ۾ خير آهي، بيشڪ تون هر شيءِ تي قادر آهين. |
| تولِجُ الَّيلَ فِى النَّهارِ وَتولِجُ النَّهارَ فِى الَّيلِ وَتُخرِجُ الحَىَّ مِنَ المَيِّتِ وَتُخرِجُ المَيِّتَ مِنَ الحَىِّ وَتَرزُقُ مَن تَشاءُ بِغَيرِ حِسابٍ (آيت : 27) |
|
رات کي ڏينهن ۾ داخل ڪرين ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪرين ٿو، ۽ مئل مان زنده کي ڪڍين ٿو ۽ زنده مان مئل کي ڪڍين ٿو، ۽ جنهنکي چاهين بغير حساب جي رزق ڏين ٿو. |
| لا يَتَّخِذِ المُؤمِنونَ الكٰفِرينَ أَولِياءَ مِن دونِ المُؤمِنينَ وَمَن يَفعَل ذٰلِكَ فَلَيسَ مِنَ اللَّهِ فى شَيءٍ إِلّا أَن تَتَّقوا مِنهُم تُقىٰةً وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفسَهُ وَإِلَى اللَّهِ المَصيرُ (آيت : 28) |
|
مؤمن، ڪافرن کي پنهنجو دوست نه بنائين سواءِ مؤمنن جي، ۽ جيڪو مؤمن ڪافر سان دوستي رکندو انهيءَ جو الله جي دين سان ڪو واسطو ناهي مگر اهو جو الله کان خوف ڪريو توهان خوف ڪرڻ، ۽ الله تعالى توهان کي پاڻ کان ڊيڄاري ٿو، ۽ الله تعالى ڏانهن موٽڻ آهي. |
| قُل إِن تُخفوا ما فى صُدورِكُم أَو تُبدوهُ يَعلَمهُ اللَّهُ وَيَعلَمُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَما فِى الأَرضِ وَاللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 29) |
|
اي حبيب ! توهان انهن کي فرمايو جيڪڏهن توهان ظاهر ڪريو يا لڪايو جيڪو توهان جي دلين ۾ آهي الله کي سڀ معلوم آهي، ۽ الله تعالى ڄاڻي ٿو جيڪي ڪجهه آسمانن ۾ ۽ زمينن ۾ آهي، ۽ الله تعالى هر شيءِ تي قادر آهي. |
| يَومَ تَجِدُ كُلُّ نَفسٍ ما عَمِلَت مِن خَيرٍ مُحضَرًا وَما عَمِلَت مِن سوءٍ تَوَدُّ لَو أَنَّ بَينَها وَبَينَهُ أَمَدًا بَعيدًا وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفسَهُ وَاللَّهُ رَءوفٌ بِالعِبادِ (آيت : 30) |
|
قيامت جي ڏينهن هر انسان جنهن چڱو ڪم يا بڇڙو ڪم ڪيو هوندو اهو موجود ۽ حاضر ڏسندو، انسان اميد ڪندو ته جيڪڏهن عمل ۽ سندس وچ ۾ ڪو وڏو فاصلو هجي ها، ۽ الله توهان کي پاڻ کان ڊيڄاري ٿو، ۽ الله ٻانهن تي مهربان آهي. |
| قُل إِن كُنتُم تُحِبّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعونى يُحبِبكُمُ اللَّهُ وَيَغفِر لَكُم ذُنوبَكُم وَاللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 31) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو اي انسانو ! جيڪڏهن توهان الله سان محبت چاهيو ٿا ته منهنجي فرمانبرداري ڪريو الله توهان سان محبت رکندو ۽ توهان جا گناه بخش ڪندو ۽ الله بخشيندڙ ٻاجهارو آهي |
| قُل أَطيعُوا اللَّهَ وَالرَّسولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الكٰفِرينَ (آيت : 32) |
|
توهان فرمايو الله ۽ الله جي رسول جي فرمانبرداري ڪريو، پوءِ جيڪڏهن منهن ڦيرين پوءِ بيشڪ الله تعالى ڪافرن تي عذاب ڪندڙ آهي. |
| إِنَّ اللَّهَ اصطَفىٰ ءادَمَ وَنوحًا وَءالَ إِبرٰهيمَ وَءالَ عِمرٰنَ عَلَى العٰلَمينَ (آيت : 33) |
|
بيشڪ الله آدم ۽ نوح ۽ ابراهيم ۽ اولاد عمران جي کي انتخاب ڪيو جهان وارن مان. |
| ذُرِّيَّةً بَعضُها مِن بَعضٍ وَاللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (آيت : 34) |
|
انهن جو هڪڙو خاندان آهي، ۽ الله تعالى ٻڌندڙ ڄاڻندڙ آهي. |
| إِذ قالَتِ امرَأَتُ عِمرٰنَ رَبِّ إِنّى نَذَرتُ لَكَ ما فى بَطنى مُحَرَّرًا فَتَقَبَّل مِنّى إِنَّكَ أَنتَ السَّميعُ العَليمُ (آيت : 35) |
|
جڏهن عمران جي گهر واري عرض ڪيو اي منهنجا رب بيشڪ مون نذر ڪيو آهي جيڪو منهنجي پيٽ ۾ آهي خاص تنهنجي خدمت ۾ رهڻ لاءِ پوءِ مون کان تون قبول فرماءِ بيشڪ تون ٻڌندڙ ڄاڻندڙ آهين. |
| فَلَمّا وَضَعَتها قالَت رَبِّ إِنّى وَضَعتُها أُنثىٰ وَاللَّهُ أَعلَمُ بِما وَضَعَت وَلَيسَ الذَّكَرُ كَالأُنثىٰ وَإِنّى سَمَّيتُها مَريَمَ وَإِنّى أُعيذُها بِكَ وَذُرِّيَّتَها مِنَ الشَّيطٰنِ الرَّجيمِ (آيت : 36) |
|
پوءِ جڏهن ان کي تولد ڪيائين عرض ڪيائين اي منهنجا رب مون ڇوڪرِي تولد ڪئي آهي، ۽ الله تعالى کي معلوم آهي جيڪا ولادت ٿي ۽ پٽ ڌيءَ جهڙو ناهي، ۽ بيشڪ مون ان جو نالو مريم رکيو ۽ بيشڪ آئون انهيءَ کي ۽ اُن جي اولاد کي تنهنجي پناه ۾ ڏئي، شيطان رجيم کان محفوظ ڪريان ٿي. |
| فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَها نَباتًا حَسَنًا وَكَفَّلَها زَكَرِيّا كُلَّما دَخَلَ عَلَيها زَكَرِيَّا المِحرابَ وَجَدَ عِندَها رِزقًا قالَ يٰمَريَمُ أَنّىٰ لَكِ هٰذا قالَت هُوَ مِن عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرزُقُ مَن يَشاءُ بِغَيرِ حِسابٍ (آيت : 37) |
|
پوءِ (بيبي) مريم کي سندس ربَ سهڻي طريقي سان قبول فرمايو ۽ ان کي سهڻي نموني سان پرورش فرمايائين ۽ زڪريا کي سندس نگهباني لاءِ مقرر ڪيائين، جڏهن به (حضرت) زڪريا (بيبي) مريم وٽ محراب ۾ ويندو هو ته وٽس بي موسمان ميوا لهندو هو، چيائين اي مريم! هي ميوا تو وٽ ڪٿان اچن ٿا، چيائين اهي الله تعالى وٽان اچن ٿا، بيشڪ الله تعالى جنهنکي چاهي بغير حساب جي رزق ڏئي ٿو. |
| هُنالِكَ دَعا زَكَرِيّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَب لى مِن لَدُنكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَميعُ الدُّعاءِ (آيت : 38) |
|
انهيءَ جاءِ تي (حضرت) زڪريا پنهنجي رب کان دعا گهري، عرض ڪيائين اي منهنجا رب مون کي پُٽ جو اولاد عطا فرماءِ، بيشڪ تون دعا قبول ڪندڙ آهين. |
| فَنادَتهُ المَلٰئِكَةُ وَهُوَ قائِمٌ يُصَلّى فِى المِحرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحيىٰ مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَيِّدًا وَحَصورًا وَنَبِيًّا مِنَ الصّٰلِحينَ (آيت : 39) |
|
پوءِ جبريل (حضرت) زڪريا کي آواز ڏنو حالانڪ زڪريا پنهنجي جاءِ نماز تي بيهي نماز پڙهي رهيو هو، بيشڪ الله تعالى توهان کي (پٽ) يحيى جي مبارڪ ڏئي ٿو جيڪو (حضرت) عيسى جي تصديق ڪندو ۽ سردار ۽ عورتن کان پاسو ڪندڙ هوندو، ۽ خاص پيغمبرن مان هوندو. |
| قالَ رَبِّ أَنّىٰ يَكونُ لى غُلٰمٌ وَقَد بَلَغَنِىَ الكِبَرُ وَامرَأَتى عاقِرٌ قالَ كَذٰلِكَ اللَّهُ يَفعَلُ ما يَشاءُ (آيت : 40) |
|
(حضرت) زڪريا عرض ڪيو اي منهنجا رب مون کي پُٽ ڪيئن تولد ٿيندو حالانڪ آئون عمر رسيده آهيان ۽ منهنجي گهر واري ۾ ٻار پيدا ڪرڻ جي صلاحيت ناهي، جبريل فرمايو الله تعالى ايئن ڪري ٿو جيئن چاهي. |
| قالَ رَبِّ اجعَل لى ءايَةً قالَ ءايَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلٰثَةَ أَيّامٍ إِلّا رَمزًا وَاذكُر رَبَّكَ كَثيرًا وَسَبِّح بِالعَشِىِّ وَالإِبكٰرِ (آيت : 41) |
|
زڪريا عرض ڪيو اي منهنجا رب مون کي ڪا نشاني ڏي، الله فرمايو تنهنجي لاءِ نشاني هي آهي ته ٽي ڏينهن ڳالهائي نه سگهندين مگر اشارن سان، ۽ پنهنجي رب کي گهڻو ياد ڪر ۽ صبح ۽ شام پنهنجي رب جي ساراهه ڪر. |
| وَإِذ قالَتِ المَلٰئِكَةُ يٰمَريَمُ إِنَّ اللَّهَ اصطَفىٰكِ وَطَهَّرَكِ وَاصطَفىٰكِ عَلىٰ نِساءِ العٰلَمينَ (آيت : 42) |
|
۽ جڏهن (بيبي) مريم کي جبريل چيو ته بيشڪ الله تعالى توکي انتخاب ڪيو آهي ۽ توکي پاڪ ڪيو آهي ۽ موجوده زماني جي سڀني عورتن کان توکي برگزيده ڪيو آهي. |
| يٰمَريَمُ اقنُتى لِرَبِّكِ وَاسجُدى وَاركَعى مَعَ الرّٰكِعينَ (آيت : 43) |
|
اي مريم! پنهنجي رب جي سامهون ادب سان بيهه ۽ ان لاءِ سجدو ڪر ۽ جماعت سان نماز ادا ڪر. |
| ذٰلِكَ مِن أَنباءِ الغَيبِ نوحيهِ إِلَيكَ وَما كُنتَ لَدَيهِم إِذ يُلقونَ أَقلٰمَهُم أَيُّهُم يَكفُلُ مَريَمَ وَما كُنتَ لَدَيهِم إِذ يَختَصِمونَ (آيت : 44) |
|
اهي غيب جون خبرون آهن جيڪي اسان وحي جي ذريعي رسولِ عربي کي ٻڌايون ٿا، ۽ بظاهر توهان انهن وٽ نه هئا جڏهن انهن قلمن سان ڪُڻو ٿي وڌو ته (بيبي) مريم جي پرورش ڪير ڪري، ۽ بظاهر توهان انهن وٽ موجود نه هئا جڏهن پاڻ ۾ تڪرار ڪيائون. |
| إِذ قالَتِ المَلٰئِكَةُ يٰمَريَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنهُ اسمُهُ المَسيحُ عيسَى ابنُ مَريَمَ وَجيهًا فِى الدُّنيا وَالءاخِرَةِ وَمِنَ المُقَرَّبينَ (آيت : 45) |
|
اي حبيب ! توهان ياد ڪريو جڏهن (حضرت) جبريل بيبي مريم کي عرض ڪيو بيشڪ الله تعالى توکي پاڻ وٽان پُٽ جي بشارت ڏئي ٿو، جنهن جو نالو مسيح (يعنى) عيسى پٽ مريم جو آهي. |
| وَيُكَلِّمُ النّاسَ فِى المَهدِ وَكَهلًا وَمِنَ الصّٰلِحينَ (آيت : 46) |
|
جيڪو دنيا ۾وڏي مرتبي وارو ۽ آخرت ۾ خاص بندن مان آهي ۽ ماڻهن سان پينگهي ۾ ڪلام ڪندو ۽ پڪي عُمر ۾ دين جي تبليغ ڪندو ۽ پاڻ خاص بندن مان هوندو. |
| قالَت رَبِّ أَنّىٰ يَكونُ لى وَلَدٌ وَلَم يَمسَسنى بَشَرٌ قالَ كَذٰلِكِ اللَّهُ يَخلُقُ ما يَشاءُ إِذا قَضىٰ أَمرًا فَإِنَّما يَقولُ لَهُ كُن فَيَكونُ (آيت : 47) |
|
(بيبي) مريم عرض ڪيو اي منهنجا رب مون کي اولاد ڪيئن ٿيندو، مون کي ته ڪنهن انسان هٿ نه لاٿو آهي، فرمايائين الله ايئن ئي پيدا فرمائي ٿو جيڪو چاهي ، جڏهن ڪنهن ڪم جو حڪم فرمائي ٿو ته ان کي چوي ٿو ٿيءُ ته فوراً ٿي پوي ٿو. |
| وَيُعَلِّمُهُ الكِتٰبَ وَالحِكمَةَ وَالتَّورىٰةَ وَالإِنجيلَ (آيت : 48) |
|
۽ الله تعالى سيکاريندو ان کي ڪتاب ۽ حڪمت ۽ تورات ۽ انجيل. |
| وَرَسولًا إِلىٰ بَنى إِسرٰءيلَ أَنّى قَد جِئتُكُم بِـٔايَةٍ مِن رَبِّكُم أَنّى أَخلُقُ لَكُم مِنَ الطّينِ كَهَيـَٔةِ الطَّيرِ فَأَنفُخُ فيهِ فَيَكونُ طَيرًا بِإِذنِ اللَّهِ وَأُبرِئُ الأَكمَهَ وَالأَبرَصَ وَأُحىِ المَوتىٰ بِإِذنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُكُم بِما تَأكُلونَ وَما تَدَّخِرونَ فى بُيوتِكُم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً لَكُم إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (آيت : 49) |
|
۽ (حضرت) عيسى بني اسرائيل ڏانهن رسول ڪري موڪليو ويندو. (حضرت) عيسى فرمايو بيشڪ آئون توهان وٽ توهان جي رب جي طرفان هڪ نشاني آڻيان ٿو، تحقيق آئون توهان لاءِ مٽيءَ مان هڪ پکيءَ جي صورت تيار ڪريان ٿو پوءِ ان ۾ ڦوڪ ڏيان ٿو ته اها صورت پکي ٿي پوندي الله جي حڪم سان، ۽ آئون ماءُ جي پيٽان ڄاول نابين ۽ ڪوڙهه جي مريض کي شفا ڏيان ٿو ۽ الله جي حڪم سان مئل کي جيئرو ڪريان ٿو، ۽ توهان کي ٻڌايان ٿو جيڪو توهان کائو ٿا ۽ جيڪو توهان پنهنجي گهرن ۾ گڏ ڪريو ٿا، بيشڪ انهيءَ ۾ توهان لاءِ نشاني آهي جيڪڏهن توهان يقين ڪندڙ آهيو. |
| وَمُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَىَّ مِنَ التَّورىٰةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعضَ الَّذى حُرِّمَ عَلَيكُم وَجِئتُكُم بِـٔايَةٍ مِن رَبِّكُم فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 50) |
|
۽ توارت جي تصديق ڪريان ٿو جيڪو مون کان اڳ ۾ آيل آهي انهيءَ لاءِ جو توهان لاءِ ڪي شيون حلال ڪريان جيڪي توهان تي حرام ڪيون ويون ۽ مون توهان وٽ پنهنجي رب جي طرفان نشاني آندي آهي، پوءِ توهان الله تعالى کان ڊڄي منهنجي فرمانبرداري ڪريو. |
| إِنَّ اللَّهَ رَبّى وَرَبُّكُم فَاعبُدوهُ هٰذا صِرٰطٌ مُستَقيمٌ (آيت : 51) |
|
بيشڪ الله تعالى منهنجو ۽ توهان جو رب آهي پوءِ خاص اُن جي عبادت ڪريو، هيءُ سنئين راه آهي. |
| فَلَمّا أَحَسَّ عيسىٰ مِنهُمُ الكُفرَ قالَ مَن أَنصارى إِلَى اللَّهِ قالَ الحَوارِيّونَ نَحنُ أَنصارُ اللَّهِ ءامَنّا بِاللَّهِ وَاشهَد بِأَنّا مُسلِمونَ (آيت : 52) |
|
پوءِ جڏهن عيسى انهن مان ڪفر کي معلوم ڪيو چيائين الله تعالى جي دين لاءِ منهنجا مددگار ڪير آهن، حوارين عرض ڪيو اسان الله جي دين جا مددگار آهيون، اسان الله تي ايمان آندو آهي ۽ توهان شاهدي ڏيو ته اسان مسلمان آهيون. |
| رَبَّنا ءامَنّا بِما أَنزَلتَ وَاتَّبَعنَا الرَّسولَ فَاكتُبنا مَعَ الشّٰهِدينَ (آيت : 53) |
|
اي اسان جا رب اسان ايمان آندو آهي انهيءَ تي جيڪو تو نازل فرمايو آهي ۽ (حضرت) عيسى جي تابعداري ڪئي سين پوءِ اسان کي تصديق ڪندڙن مان لک. |
| وَمَكَروا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيرُ المٰكِرينَ (آيت : 54) |
|
۽ ڪافرن فريب ڪيو ۽ الله تعالى تدبير ڪئي ۽ الله تعالى بهترين تدبير ڪندڙ آهي. |
| إِذ قالَ اللَّهُ يٰعيسىٰ إِنّى مُتَوَفّيكَ وَرافِعُكَ إِلَىَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذينَ كَفَروا وَجاعِلُ الَّذينَ اتَّبَعوكَ فَوقَ الَّذينَ كَفَروا إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ ثُمَّ إِلَىَّ مَرجِعُكُم فَأَحكُمُ بَينَكُم فيما كُنتُم فيهِ تَختَلِفونَ (آيت : 55) |
|
اي حبيب ! توهان ياد ڪريو جڏهن الله تعالى فرمايو اي عيسى آئون توکي پوري عمر ڏيندس ۽ توکي پاڻ ڏانهن کڻائيندس ۽ توکي ڪافرن کان پاڪ بنائيندس ۽ تنهنجن تابعدارن کي قيامت تائين تنهنجن انڪار ڪندڙن تي غالب ڪندس، انهيءَ کان پوءِ توهان جو مون ڏانهن موٽڻ ٿيندو پوءِ آئون توهان جي وچ ۾ فيصلو ڪندس جن ڳالهين ۾ اختلاف ڪندا هئا. |
| فَأَمَّا الَّذينَ كَفَروا فَأُعَذِّبُهُم عَذابًا شَديدًا فِى الدُّنيا وَالءاخِرَةِ وَما لَهُم مِن نٰصِرينَ (آيت : 56) |
|
پوءِ جن ماڻهن ڪفر ڪيو آئون انهن کي دنيا ۽ آخرت ۾ سخت عذاب ڪندس، ۽ انهن جو ڪو به مددگار نه هوندو. |
| وَأَمَّا الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَيُوَفّيهِم أُجورَهُم وَاللَّهُ لا يُحِبُّ الظّٰلِمينَ (آيت : 57) |
|
۽ پر جن ماڻهن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا پوءِ الله تعالى انهن کي سندن پورو ثواب ڏيندو، ۽ الله تعالى ظالمن کي پسند نٿو فرمائي. |
| ذٰلِكَ نَتلوهُ عَلَيكَ مِنَ الءايٰتِ وَالذِّكرِ الحَكيمِ (آيت : 58) |
|
اهي واقعات جيڪي اسين توهان تي بيان ڪريون ٿا قرآن ڪريم جي آيتن مان آهن. |
| إِنَّ مَثَلَ عيسىٰ عِندَ اللَّهِ كَمَثَلِ ءادَمَ خَلَقَهُ مِن تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُن فَيَكونُ (آيت : 59) |
|
بيشڪ الله تعالى وٽ (حضرت) عيسى جي پيدائش (حضرت) آدم جي تخليق وانگر آهي، الله تعالى (حضرت) آدم کي مٽيءَ مان پيدا فرمايو، وري فرمايائين ته جلدي ٿيءُ ته پوءِ ٿي پيو. |
| الحَقُّ مِن رَبِّكَ فَلا تَكُن مِنَ المُمتَرينَ (آيت : 60) |
|
(اي ٻڌندڙ) اها ڳالهه تنهنجي رب جي طرفان حق آهي ۽ تون شڪ ڪندڙن مان نه ٿيءُ. |
| فَمَن حاجَّكَ فيهِ مِن بَعدِ ما جاءَكَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدعُ أَبناءَنا وَأَبناءَكُم وَنِساءَنا وَنِساءَكُم وَأَنفُسَنا وَأَنفُسَكُم ثُمَّ نَبتَهِل فَنَجعَل لَعنَتَ اللَّهِ عَلَى الكٰذِبينَ (آيت : 61) |
|
پوءِ اي حبيب ! علم اچڻ کان پوءِ جيڪو توهان سان (حضرت) عيسى جي باري ۾ حجت ڪري پوءِ توهان انهن کي فرمايو اچو ته اسين پنهنجن پُٽن کي ۽ توهان جي پٽن کي سڏيون ۽ اسين پنهنجين گهر وارين کي ۽ توهان پنهنجين زالن کي سڏيو ۽ اسين ۽ توهان گڏ ٿيون، پوءِ اسان مباهلو (مناظرو) ڪري ڪوڙن تي الله جي لعنت موڪليون. |
| إِنَّ هٰذا لَهُوَ القَصَصُ الحَقُّ وَما مِن إِلٰهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (آيت : 62) |
|
بيشڪ اهو سچو واقعو آهي، ۽ ناهي ڪو عبادت جي لائق مگر الله تعالى، ۽ بيشڪ الله تعالى غالب حڪمت وارو آهي. |
| فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِالمُفسِدينَ (آيت : 63) |
|
پوءِ جيڪڏهن ايمان نه آڻن ته پوءِ بيشڪ الله فسادين کي ڄاڻندڙ آهي. |
| قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ تَعالَوا إِلىٰ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَينَنا وَبَينَكُم أَلّا نَعبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلا نُشرِكَ بِهِ شَيـًٔا وَلا يَتَّخِذَ بَعضُنا بَعضًا أَربابًا مِن دونِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوا فَقولُوا اشهَدوا بِأَنّا مُسلِمونَ (آيت : 64) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو اي اهلِ ڪتاب جا اهڙي ڪلمي جي طرف اچو جيڪو اسان ۽ توهان ۾ برابر آهي ته نه عبادت ڪريون اسين مگر الله تعالى جي ۽ الله سان اسين ڪنهن کي شريڪ نه ڪريون ۽ اسان ۾ ڪو هڪ ٻئي کي رب نه بنائي الله تعالى کان سواءِ، پوءِ جيڪڏهن اهي نه مڃن ته توهان فرمايو ته اوهان شاهد رهو تحقيق اسين مسلمان آهيون. |
| يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تُحاجّونَ فى إِبرٰهيمَ وَما أُنزِلَتِ التَّورىٰةُ وَالإِنجيلُ إِلّا مِن بَعدِهِ أَفَلا تَعقِلونَ (آيت : 65) |
|
اي اهل ڪتاب جا (حضرت) ابراهيم جي باري ۾ ڇا لاءِ جهڳڙو ڪريو ٿا ۽ تورات ۽ انجيل ته ابراهيم کان پوءِ نازل ٿيا، ڇا پوءِ توهان نٿا سمجهو. |
| هٰأَنتُم هٰؤُلاءِ حٰجَجتُم فيما لَكُم بِهِ عِلمٌ فَلِمَ تُحاجّونَ فيما لَيسَ لَكُم بِهِ عِلمٌ وَاللَّهُ يَعلَمُ وَأَنتُم لا تَعلَمونَ (آيت : 66) |
|
اي اهل ڪتاب جا توهان اُهي آهيو جيڪي جهڳڙو ڪريو ٿا نبي آخر زمان متعلق جنهن جو توهان کي علم آهي پوءِ ڇا لاءِ اُن بابت جهڳڙو ڪريو ٿا جنهن جو توهان کي علم ناهي، ۽ الله تعالى (سڀ ڪجهه) ڄاڻي ٿو ۽ توهان نٿا ڄاڻو. |
| ما كانَ إِبرٰهيمُ يَهودِيًّا وَلا نَصرانِيًّا وَلٰكِن كانَ حَنيفًا مُسلِمًا وَما كانَ مِنَ المُشرِكينَ (آيت : 67) |
|
(حضرت) ابراهيم يهودي ۽ نصارو نه هو پر حق ڏانهن لڙندڙ مسلمان هو، ۽ مشرڪن مان نه هو. |
| إِنَّ أَولَى النّاسِ بِإِبرٰهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعوهُ وَهٰذَا النَّبِىُّ وَالَّذينَ ءامَنوا وَاللَّهُ وَلِىُّ المُؤمِنينَ (آيت : 68) |
|
بيشڪ سڀني ماڻهن کان (حضرت) ابراهيم کي ويجها اهي ماڻهو آهن جن سندس پيروي ڪئي ۽ هيءُ رسولِ عربي ۽ جن ماڻهن ايمان آندو، ۽ الله تعالى مؤمنن جو مددگار آهي. |
| وَدَّت طائِفَةٌ مِن أَهلِ الكِتٰبِ لَو يُضِلّونَكُم وَما يُضِلّونَ إِلّا أَنفُسَهُم وَما يَشعُرونَ (آيت : 69) |
|
۽ اهل ڪتاب مان هڪ گروه دل سان چاهي ٿو ته ڪنهن طريقي سان توهان کي گمراه ڪن، ۽ اهي پنهنجو پاڻ کي گمراه ڪن ٿا ۽ نٿا سمجهن. |
| يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَأَنتُم تَشهَدونَ (آيت : 70) |
|
اي اهل ڪتاب جا الله تعالى جي آيتن جو ڇا لاءِ انڪار ڪريو ٿا؟ حالانڪ توهان ڄاڻو ٿا. |
| يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَلبِسونَ الحَقَّ بِالبٰطِلِ وَتَكتُمونَ الحَقَّ وَأَنتُم تَعلَمونَ (آيت : 71) |
|
اي اهلِ ڪتاب جا ڇا لاءِ حق کي ناحق سان گڏيو ٿا ۽ رسولِ عربيءَ جي تعريف لڪايو ٿا حالانڪ توهان ڄاڻو ٿا. |
| وَقالَت طائِفَةٌ مِن أَهلِ الكِتٰبِ ءامِنوا بِالَّذى أُنزِلَ عَلَى الَّذينَ ءامَنوا وَجهَ النَّهارِ وَاكفُروا ءاخِرَهُ لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (آيت : 72) |
|
۽ يهودين جي هڪ گروه (پاڻ ۾) چيو ته قرآن ڪريم تي صبح جو ايمان آڻيو ۽ شام جو اسلام کان ڦِري وڃو انهي لاءِ ته مَن مسلمان پنهنجي دين کان ڦِري وڃن. |
| وَلا تُؤمِنوا إِلّا لِمَن تَبِعَ دينَكُم قُل إِنَّ الهُدىٰ هُدَى اللَّهِ أَن يُؤتىٰ أَحَدٌ مِثلَ ما أوتيتُم أَو يُحاجّوكُم عِندَ رَبِّكُم قُل إِنَّ الفَضلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤتيهِ مَن يَشاءُ وَاللَّهُ وٰسِعٌ عَليمٌ (آيت : 73) |
|
۽ (پاڻ ۾ چيائون) نه مڃو توهان مگر جيڪو توهان جي دين جي موافق هجي، اي حبيب ! توهان فرمايو بيشڪ الله تعالى جي هدايت اسلام آهي، ۽ چون ٿا ته اسان مان هڪڙي کي مِلي جيڪا ڀلائي توهان مسلمانن کي مِلِي آهي يا مسلمان يهودين سان حُجت ڪن پنهنجي رب وٽ، اي حبيب ! توهان فرمايو بيشڪ ڀلائي الله وٽ آهي جنهنکي چاهي عطا ڪندو آهي، ۽ الله تعالى احسان ڪندڙ ڄاڻندڙ آهي. |
| يَختَصُّ بِرَحمَتِهِ مَن يَشاءُ وَاللَّهُ ذُو الفَضلِ العَظيمِ (آيت : 74) |
|
اهو پنهنجي نبوت سان جنهنکي چاهي سرفراز ڪري ٿو، ۽ الله تمام گهڻو احسان ڪندڙ آهي. |
| وَمِن أَهلِ الكِتٰبِ مَن إِن تَأمَنهُ بِقِنطارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيكَ وَمِنهُم مَن إِن تَأمَنهُ بِدينارٍ لا يُؤَدِّهِ إِلَيكَ إِلّا ما دُمتَ عَلَيهِ قائِمًا ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قالوا لَيسَ عَلَينا فِى الأُمِّيّۦنَ سَبيلٌ وَيَقولونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ وَهُم يَعلَمونَ (آيت : 75) |
|
۽ ڪي يهودي اهڙا آهن جو جيڪڏهن انهن وٽ گهڻو مال امانت رکيو وڃي ته توهان کي واپس ڪندا، ۽ ڪي اهڙا به آهن جو جيڪڏهن وٽن هڪ دينار امانت رکي وڃي ته به موٽائي نه ڏيندا جيستائين توهان سندن مٿي تي چڙهي نه بيهو، اها خيانت انهي سببان ڪن ٿا جو چون ٿا ته اسان تي اڻ پڙهيلن (جي مال کائڻ) ۾ گناه ناهي، ۽ الله تعالى تي سمجهڻ کان پوءِ به ڪوڙ چون ٿا. |
| بَلىٰ مَن أَوفىٰ بِعَهدِهِ وَاتَّقىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُتَّقينَ (آيت : 76) |
|
ها جن وعدو پورو ڪيو (رسولِ عربي تي ايمان آندو) ۽ الله جو خوف ڪيو پوءِ بيشڪ الله خوف ڪندڙن سان محبت رکي ٿو. |
| إِنَّ الَّذينَ يَشتَرونَ بِعَهدِ اللَّهِ وَأَيمٰنِهِم ثَمَنًا قَليلًا أُولٰئِكَ لا خَلٰقَ لَهُم فِى الءاخِرَةِ وَلا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلا يَنظُرُ إِلَيهِم يَومَ القِيٰمَةِ وَلا يُزَكّيهِم وَلَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 77) |
|
بيشڪ جن الله تعالى جي وعدي کي پورو نه ڪيو ۽ پنهنجن قسمن جي عيوض ٿورو مُلهه وٺن ٿا، انهن جو آخرت ۾ ڪو حصو ناهي ۽ الله تعالى انهن سان نه ڳالهائيندو ۽ نه قيامت جي ڏينهن انهن ڏانهن ڏسندو ۽ نه انهن کي پاڪ ڪندو، ۽ انهن لاءِ دردناڪ عذاب آهي. |
| وَإِنَّ مِنهُم لَفَريقًا يَلوۥنَ أَلسِنَتَهُم بِالكِتٰبِ لِتَحسَبوهُ مِنَ الكِتٰبِ وَما هُوَ مِنَ الكِتٰبِ وَيَقولونَ هُوَ مِن عِندِ اللَّهِ وَما هُوَ مِن عِندِ اللَّهِ وَيَقولونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ وَهُم يَعلَمونَ (آيت : 78) |
|
۽ بيشڪ يهودين مان هڪ اهڙو گروه آهي جيڪو تورات مان رسولِ عربيءَ جي تعريف لڪائي ٿو انهي سببان جو توهان سمجهو ته ايئن تورات ۾ آهي، حالانڪ ايئن تورات ۾ ناهي، ۽ چون ٿا ته اهو الله تعالى جي طرفان آهي حالانڪ اهو الله تعالى جي طرفان ناهي ۽ الله تعالى تي سمجهڻ کان پوءِ به ڪوڙ چون ٿا. |
| ما كانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤتِيَهُ اللَّهُ الكِتٰبَ وَالحُكمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقولَ لِلنّاسِ كونوا عِبادًا لى مِن دونِ اللَّهِ وَلٰكِن كونوا رَبّٰنِيّۦنَ بِما كُنتُم تُعَلِّمونَ الكِتٰبَ وَبِما كُنتُم تَدرُسونَ (آيت : 79) |
|
ڪنهن انسان کي اهو حق ناهي جو الله تعالى ان کي ڪتاب ۽ علم و فهم ۽ نبوت عطا ڪري انهيءَ کان پوءِ اهو ماڻهن کي چوي ته الله کان سواءِ منهنجي عبادت ڪريو ۽ پر اهو چوندو ته ديندار ٿيو انهيءَ سببان جو توهان ڪتاب سيکاريو ٿا ۽ توهان ڪتاب جو درس ڏيو ٿا. |
| وَلا يَأمُرَكُم أَن تَتَّخِذُوا المَلٰئِكَةَ وَالنَّبِيّۦنَ أَربابًا أَيَأمُرُكُم بِالكُفرِ بَعدَ إِذ أَنتُم مُسلِمونَ (آيت : 80) |
|
۽ نه (رسول) توهان کي اهو حڪم ڏيندو ته ملائڪن ۽ پيغمبرن کي الله ڪري مڃو، ڇا توهان کي ڪفر جو حڪم ڏيندو انهيءَ کان پوءِ جو توهان مسلمان ٿي ويا. |
| وَإِذ أَخَذَ اللَّهُ ميثٰقَ النَّبِيّۦنَ لَما ءاتَيتُكُم مِن كِتٰبٍ وَحِكمَةٍ ثُمَّ جاءَكُم رَسولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَكُم لَتُؤمِنُنَّ بِهِ وَلَتَنصُرُنَّهُ قالَ ءَأَقرَرتُم وَأَخَذتُم عَلىٰ ذٰلِكُم إِصرى قالوا أَقرَرنا قالَ فَاشهَدوا وَأَنا۠ مَعَكُم مِنَ الشّٰهِدينَ (آيت : 81) |
|
اي حبيب ! توهان ياد ڪريو جڏهن الله تعالى پيغمبرن کان وعدو ورتو ته جنهن وقت آئون توهان کي ڪتاب ۽ حڪمت عطا ڪريان، انهيءَ کان پوءِ توهان وٽ رسولِ عربي تشريف فرما ٿئي جيڪو توهان جن ڪتابن جي تصديق ڪري ته توهان ضرور ضرور انهي تي ايمان آڻيو ۽ ضرور ضرور انهيءَ جي مدد ڪجو، الله فرمايو ڇا توهان اقرار ڪيو ۽ انهيءَ تي منهنجي پڪي وعدي جو بار کنيو، (رسولن) عرض ڪيو اسان اقرار ڪريون ٿا، الله تعالى فرمايو توهان هڪ ٻئي تي شاهد ٿيو ۽ آئون به توهان سان گڏ شاهد آهيان. |
| فَمَن تَوَلّىٰ بَعدَ ذٰلِكَ فَأُولٰئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (آيت : 82) |
|
پوءِ (انهن نبين جي امتين مان) جنهن به وعدي کانپوءِ وعدي خلافي ڪئي، پوءِ اهي ئي بي دين آهن. |
| أَفَغَيرَ دينِ اللَّهِ يَبغونَ وَلَهُ أَسلَمَ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ طَوعًا وَكَرهًا وَإِلَيهِ يُرجَعونَ (آيت : 83) |
|
الله جي دين کان سواءِ ٻيو دين چاهين ٿا ۽ (توهان فرمايو) انهيءَ جي دربار ۾ سر جُهڪائن ٿا جيڪي آسمانن ۽ زمينن ۾ آهن خوشيءَ سان ۽ مجبوريءَ سان ۽ انهيءَ ڏانهن سڀئي موٽايا ويندا. |
| قُل ءامَنّا بِاللَّهِ وَما أُنزِلَ عَلَينا وَما أُنزِلَ عَلىٰ إِبرٰهيمَ وَإِسمٰعيلَ وَإِسحٰقَ وَيَعقوبَ وَالأَسباطِ وَما أوتِىَ موسىٰ وَعيسىٰ وَالنَّبِيّونَ مِن رَبِّهِم لا نُفَرِّقُ بَينَ أَحَدٍ مِنهُم وَنَحنُ لَهُ مُسلِمونَ (آيت : 84) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو ته اسان الله تعالى ۽ قرآن ڪريم ۽ جيڪو (حضرت) ابراهيم ۽ اسماعيل ۽ اسحاق ۽ يعقوب ۽ سندن اولاد تي نازل ڪيو ويو انهن سڀني تي ايمان آندو ۽ اسان ايمان آندو توراة ۽ انجيل تي ۽ جيڪو ٻين نبين کي سندن رب کان مليو، اسين (مسلمان) نبين جي نبوت ۾ فرق نٿا ڪريون، ۽ اسين الله جي اڳيان سِر جهڪايون ٿا |
| وَمَن يَبتَغِ غَيرَ الإِسلٰمِ دينًا فَلَن يُقبَلَ مِنهُ وَهُوَ فِى الءاخِرَةِ مِنَ الخٰسِرينَ (آيت : 85) |
|
۽ جيڪو ماڻهو اسلام کي ڇڏي ٻئي دين جي طلب ڪري ٿو اهو هرگز ان کان قبول نه ڪيو ويندو، ۽ اهو آخرت ۾ نقصان وارن مان هوندو. |
| كَيفَ يَهدِى اللَّهُ قَومًا كَفَروا بَعدَ إيمٰنِهِم وَشَهِدوا أَنَّ الرَّسولَ حَقٌّ وَجاءَهُمُ البَيِّنٰتُ وَاللَّهُ لا يَهدِى القَومَ الظّٰلِمينَ (آيت : 86) |
|
ڪهڙيءَ طرح الله هدايت ڏيندو اُن قوم کي جنهن ايمان آڻڻ کان پوءِ ڪفر ڪيو ۽ شاهدي ڏنائون ته بيشڪ رسولِ عربي سچو آهي ۽ انهن وٽ چٽا معجزا اچي چڪا هئا، ۽ الله تعالى ظالمن کي هدايت نٿو ڏئي. |
| أُولٰئِكَ جَزاؤُهُم أَنَّ عَلَيهِم لَعنَةَ اللَّهِ وَالمَلٰئِكَةِ وَالنّاسِ أَجمَعينَ (آيت : 87) |
|
انهن جو بدلو اهو آهي ته بيشڪ انهن جي مٿان الله تعالى ۽ ملائڪن ۽ سڀني ماڻهن جي لعنت آهي. |
| خٰلِدينَ فيها لا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنظَرونَ (آيت : 88) |
|
اهي هميشہ انهيءَ ۾ رهندا، نه انهن تي عذاب هلڪو ڪيو ويندو ۽ نه انهن کي مهلت ڏني ويندي. |
| إِلَّا الَّذينَ تابوا مِن بَعدِ ذٰلِكَ وَأَصلَحوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 89) |
|
مگر جيڪي ماڻهو ڪفر کان پوءِ توبہ ڪري ۽ چڱا ڪم ڪيائون پوءِ بيشڪ الله تعالى بخش ڪندڙ ٻاجهارو آهي. |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا بَعدَ إيمٰنِهِم ثُمَّ ازدادوا كُفرًا لَن تُقبَلَ تَوبَتُهُم وَأُولٰئِكَ هُمُ الضّالّونَ (آيت : 90) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ايمان آڻڻ کان پوءِ ڪفر ڪيو انهيءَ کان پوءِ ڪفر ۾ وڌيڪ زياده ٿيا، هر گز انهن جي توبہ قبول نه ڪئي ويندي، ۽ اهي ئي گمراه آهن. |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا وَماتوا وَهُم كُفّارٌ فَلَن يُقبَلَ مِن أَحَدِهِم مِلءُ الأَرضِ ذَهَبًا وَلَوِ افتَدىٰ بِهِ أُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ وَما لَهُم مِن نٰصِرينَ (آيت : 91) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ڪفر ڪيو ۽ ڪفر تي سندن موت ٿيو پوءِ هرگز نه قبول ڪيو ويندو انهن مان ڪنهن هڪڙي کان زمين جيترو سُونَ جيتوڻيڪ پنهنجي آزادي لاءِ پيش ڪري، انهن لاءِ دردناڪ عذاب آهي ۽ انهن جو ڪوبه مددگار ناهي. |
| لَن تَنالُوا البِرَّ حَتّىٰ تُنفِقوا مِمّا تُحِبّونَ وَما تُنفِقوا مِن شَيءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ (آيت : 92) |
|
توهان هرگز نيڪيءَ کي پهچي نه سگهندا جيستائين پنهنجي پسنديده شيءِ الله جي راه ۾ خرچ نه ڪندا ۽ توهان جيڪي ڪجهه خرچ ڪريو ٿا پوءِ بيشڪ الله تعالى کي سموري ڄاڻ آهي. |
| كُلُّ الطَّعامِ كانَ حِلًّا لِبَنى إِسرٰءيلَ إِلّا ما حَرَّمَ إِسرٰءيلُ عَلىٰ نَفسِهِ مِن قَبلِ أَن تُنَزَّلَ التَّورىٰةُ قُل فَأتوا بِالتَّورىٰةِ فَاتلوها إِن كُنتُم صٰدِقينَ (آيت : 93) |
|
سڀئي طعام بني اسرائيل کي حلال هئا مگر اهو جيڪو (حضرت) يعقوب تورات نازل ٿيڻ کان اڳ ۾ پاڻ تي حرام ڪيو، (اي حبيب) توهان فرمايو تورات کڻي پڙهو جيڪڏهن توهان سچا آهيو. |
| فَمَنِ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ مِن بَعدِ ذٰلِكَ فَأُولٰئِكَ هُمُ الظّٰلِمونَ (آيت : 94) |
|
انهيءَ کان پوءِ جيڪو الله تي ڪوڙ هڻي دليلن اچڻ بعد پوءِ اُهو ئي ظالم آهن. |
| قُل صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعوا مِلَّةَ إِبرٰهيمَ حَنيفًا وَما كانَ مِنَ المُشرِكينَ (آيت : 95) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو الله سچ فرمايو، پوءِ توهان دينِ ابراهيمي تي هلو جيڪو هر باطل کان جدا آهي، ۽ ابراهيم مشرڪن مان نه هو. |
| إِنَّ أَوَّلَ بَيتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَكَّةَ مُبارَكًا وَهُدًى لِلعٰلَمينَ (آيت : 96) |
|
بيشڪ سڀ کان پهريون گهر جيڪو عبادت لاءِ مقرر ڪيو ويو مڪي شريف ۾ برڪت وارو آهي ۽ سڀني جهانن وارن لاءِ هدايت آهي. |
| فيهِ ءايٰتٌ بَيِّنٰتٌ مَقامُ إِبرٰهيمَ وَمَن دَخَلَهُ كانَ ءامِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ البَيتِ مَنِ استَطاعَ إِلَيهِ سَبيلًا وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ عَنِ العٰلَمينَ (آيت : 97) |
|
انهيءَ ۾ ظاهر نشانيون آهن (حضرت) ابراهيم جي بيهڻ جي جاءِ، ۽ جيڪو انسان اُن ۾ داخل ٿيو امن وارو آهي، ۽ الله تعالى لاءِ ماڻهن تي حج بيت الله جو آهي جيڪو ماڻهو انهي واٽ جي توفيق رکي، ۽ جيڪو انڪار ڪري ٿو پوءِ بيشڪ الله تعالى سڀني جهان وارن کان بي پرواهه آهي. |
| قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَاللَّهُ شَهيدٌ عَلىٰ ما تَعمَلونَ (آيت : 98) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو اي اهل ڪتاب جا الله جون آيتون ڇو نٿا مڃو؟ ۽ توهان جا عمل الله تعالى جي سامهون موجود آهن. |
| قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَصُدّونَ عَن سَبيلِ اللَّهِ مَن ءامَنَ تَبغونَها عِوَجًا وَأَنتُم شُهَداءُ وَمَا اللَّهُ بِغٰفِلٍ عَمّا تَعمَلونَ (آيت : 99) |
|
اي حبيب ! توهان فرمايو اي اهلِ ڪتاب جا توهان ڇو الله جي دين کان روڪيو ٿا انهي کي جيڪو ايمان آڻي انهي کي ڦيرائڻ چاهيو ٿا حالانڪ توهان کي سڀ معلوم آهي، ۽ الله تعالى توهان جي عملن کان بيخبر ناهي. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا إِن تُطيعوا فَريقًا مِنَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ يَرُدّوكُم بَعدَ إيمٰنِكُم كٰفِرينَ (آيت : 100) |
|
اي مؤمنو! جيڪڏهن توهان ڪجهه اهلِ ڪتاب وارن جي چوڻ تي هليا ته اُهي توهان کي مؤمن ٿيڻ کان پوءِ ڪفر تي آڻي پهچائيندا. |
| وَكَيفَ تَكفُرونَ وَأَنتُم تُتلىٰ عَلَيكُم ءايٰتُ اللَّهِ وَفيكُم رَسولُهُ وَمَن يَعتَصِم بِاللَّهِ فَقَد هُدِىَ إِلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (آيت : 101) |
|
۽ توهان ڪيئن انڪار ڪريو ٿا حالانڪ توهان تي قرآن ڪريم پڙهيو وڃي ٿو ۽ توهان ۾ رسولِ عربي تشريف فرما آهي ۽ جنهن ماڻهوءَ الله تعالى جو سهارو ورتو پوءِ بيشڪ اهو سنئين رستي تي هلايو ويو. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَلا تَموتُنَّ إِلّا وَأَنتُم مُسلِمونَ (آيت : 102) |
|
اي مؤمنو الله تعالى کان ڊڄو جيئنڪ انهيءَ کان ڊڄڻ جو صحيح حق آهي ۽ توهان هرگز نه مرو مگر مسلمان ٿي. |
| وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا وَاذكُروا نِعمَتَ اللَّهِ عَلَيكُم إِذ كُنتُم أَعداءً فَأَلَّفَ بَينَ قُلوبِكُم فَأَصبَحتُم بِنِعمَتِهِ إِخوٰنًا وَكُنتُم عَلىٰ شَفا حُفرَةٍ مِنَ النّارِ فَأَنقَذَكُم مِنها كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُم ءايٰتِهِ لَعَلَّكُم تَهتَدونَ (آيت : 103) |
|
۽ الله تعالى جي رسيءَ کي گڏجي مضبوطيءَ سان پڪڙيو ۽ پاڻ ۾جدا نه ٿيو، ۽ الله تعالى جي نعمت پاڻ تي ياد ڪريو جڏهن توهان ۾ (اسلام کان اڳ) عداوت هئي پوءِ توهان جن دلين کي مِلائي ڇڏيائين پوءِ الله تعالى جي نعمت سان توهان پاڻ ۾ ڀائر ٿي پيا، ۽ (جهالت جي دور ۾) توهان جهنم جي کڏ جي ڪناري تي هئا، پوءِ الله تعالى توهان کي انهي مان بچايو، الله توهان تي ايئن پنهنجون آيتون بيان فرمائي ٿو ته مَن توهان هدايت وارا ٿيو. |
| وَلتَكُن مِنكُم أُمَّةٌ يَدعونَ إِلَى الخَيرِ وَيَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَيَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَأُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 104) |
|
۽ توهان ۾ هڪ جماعت اهڙي هجڻ گهرجي جيڪا خير ۽ چڱن ڪمن لاءِ سڏي ۽ بڇڙن ڪمن کان منع ڪري، ۽ اهي ئي ڪامياب آهن. |
| وَلا تَكونوا كَالَّذينَ تَفَرَّقوا وَاختَلَفوا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ البَيِّنٰتُ وَأُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (آيت : 105) |
|
۽ انهن ماڻهن جهڙا نه هجو جيڪي پاڻ ۾ جدا جدا ٿيا ۽ چٽن دليلن اچڻ کان پوءِ به پاڻ ۾ اختلاف ڪيائون، اهي ئي آهن جن لاءِ وڏو عذاب آهي. |
| يَومَ تَبيَضُّ وُجوهٌ وَتَسوَدُّ وُجوهٌ فَأَمَّا الَّذينَ اسوَدَّت وُجوهُهُم أَكَفَرتُم بَعدَ إيمٰنِكُم فَذوقُوا العَذابَ بِما كُنتُم تَكفُرونَ (آيت : 106) |
|
قيامت جي ڏينهن ڪجهه ماڻهن جا منهن روشن هوندا ۽ ڪجهه ماڻهن جا منهن ڪارا هوندا، پر اهي جن جا منهن ڪارا هوندا (انهن کي چيو ويندو) ڇا ايمان آڻڻ کان پوءِ توهان ڪفر ڪيو پوءِ ڪفر جي سببان هاڻي توهان عذاب چکو. |
| وَأَمَّا الَّذينَ ابيَضَّت وُجوهُهُم فَفى رَحمَةِ اللَّهِ هُم فيها خٰلِدونَ (آيت : 107) |
|
پر اهي (ماڻهو) جن جا مُنهن روشن هوندا اُهي الله تعالى جي رحمت ۾ آهن، اهي انهيءَ ۾ هميشه رهندا. |
| تِلكَ ءايٰتُ اللَّهِ نَتلوها عَلَيكَ بِالحَقِّ وَمَا اللَّهُ يُريدُ ظُلمًا لِلعٰلَمينَ (آيت : 108) |
|
اهي الله تعالى جون آيتون آهن جيڪي اسان رسولِ عربيءَ تي حق سان تلاوت ڪريون ٿا، ۽ الله تعالى جهانن وارن تي ظلم نٿو چاهي. |
| وَلِلَّهِ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَما فِى الأَرضِ وَإِلَى اللَّهِ تُرجَعُ الأُمورُ (آيت : 109) |
|
۽ الله تعالى لاءِ آهي جيڪو ڪجهه آسمان ۽ زمينن ۾ آهي، ۽ سڀئي ڪم الله تعالى ڏانهن موٽايا ويندا. |
| كُنتُم خَيرَ أُمَّةٍ أُخرِجَت لِلنّاسِ تَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَتَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَتُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَلَو ءامَنَ أَهلُ الكِتٰبِ لَكانَ خَيرًا لَهُم مِنهُمُ المُؤمِنونَ وَأَكثَرُهُمُ الفٰسِقونَ (آيت : 110) |
|
(رسولِ عربيءَ جي) امت سڀني امتن کان ڀلي آهي جيڪي ظاهر ٿيون ماڻهن مان، توهان چڱائي جو حڪم ڏيو ٿا ۽ برائيءَ کان منع ڪريو ٿا ۽ الله تعالى تي توهان ايمان رکو ٿا، ۽ جيڪڏهن اهلِ ڪتاب جا ايمان آڻن ها ته انهن لاءِ بهتر هو، انهن مان ڪجهه مؤمن آهن ۽ گهڻا انهن مان ڪافر آهن. |
| لَن يَضُرّوكُم إِلّا أَذًى وَإِن يُقٰتِلوكُم يُوَلّوكُمُ الأَدبارَ ثُمَّ لا يُنصَرونَ (آيت : 111) |
|
اهي اوهان کي ڪو نقصان نه پهچائيندا مگر زباني تڪليف ۽ جيڪڏهن توهان سان مقابلو ڪندا ته ڀڄي ويندا، انهيءَ کان پوءِ فاتح نه ٿيندا. |
| ضُرِبَت عَلَيهِمُ الذِّلَّةُ أَينَ ما ثُقِفوا إِلّا بِحَبلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبلٍ مِنَ النّاسِ وَباءو بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَت عَلَيهِمُ المَسكَنَةُ ذٰلِكَ بِأَنَّهُم كانوا يَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَيَقتُلونَ الأَنبِياءَ بِغَيرِ حَقٍّ ذٰلِكَ بِما عَصَوا وَكانوا يَعتَدونَ (آيت : 112) |
|
انهن تي جنهن به جاءِ تي هوندا، خواري مقرر ڪئي ويندي آهي مگر الله تعالى تي ايمان آڻڻ يا مسلمانن جي پناه ۾ رهن ۽ اهي الله تعالى جي غضب جا لائق ٿيا ۽ انهن تي محتاجي مقرر ڪئي وئي، اهو انهي سببان جو بيشڪ اهي الله جي آيتن جو ڪُفر ڪندا هئا ۽ رسولن کي بيگناهه شهيد ڪندا هئا، انهيءَ جو سبب بي فرماني ۽ حد کان زيادتي ڪرڻ هئي. |
| لَيسوا سَواءً مِن أَهلِ الكِتٰبِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ يَتلونَ ءايٰتِ اللَّهِ ءاناءَ الَّيلِ وَهُم يَسجُدونَ (آيت : 113) |
|
سڀئي پاڻ ۾ برابر ناهن، اهلِ ڪتاب وارن مان ڪجهه اُهي آهن جيڪي حق تي قائم آهن، اهي الله تعالى جون آيتون رات جي وقت ۾ پڙهن ٿا ۽ اهي سجدا ڪن ٿا. |
| يُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَاليَومِ الءاخِرِ وَيَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَيَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَيُسٰرِعونَ فِى الخَيرٰتِ وَأُولٰئِكَ مِنَ الصّٰلِحينَ (آيت : 114) |
|
الله تعالى ۽ قيامت تي ايمان آڻن ٿا ۽ چڱائي جو حڪم ڏين ٿا ۽ برائيءَ کان منع ڪن ٿا ۽ نيڪيءَ جي ڪمن ۾ جلدي ڪن ٿا، ۽ اهي نيڪوڪارن مان آهن. |
| وَما يَفعَلوا مِن خَيرٍ فَلَن يُكفَروهُ وَاللَّهُ عَليمٌ بِالمُتَّقينَ (آيت : 115) |
|
۽ اهي جيڪا نيڪي ڪن ٿا پوءِ قطعاً اُها ميٽائي نه ويندي، ۽ الله تعالى پرهيزگارن کي ڄاڻندڙ آهي. |
| إِنَّ الَّذينَ كَفَروا لَن تُغنِىَ عَنهُم أَموٰلُهُم وَلا أَولٰدُهُم مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا وَأُولٰئِكَ أَصحٰبُ النّارِ هُم فيها خٰلِدونَ (آيت : 116) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ڪفر ڪيو هرگز انهن کي سندن دولت ۽ اولاد الله تعالى جي عذاب کان بچائي نه سگهندا، ۽ اهي جهنمي آهن، اهي جهنم ۾ هميشه رهندا. |
| مَثَلُ ما يُنفِقونَ فى هٰذِهِ الحَيوٰةِ الدُّنيا كَمَثَلِ ريحٍ فيها صِرٌّ أَصابَت حَرثَ قَومٍ ظَلَموا أَنفُسَهُم فَأَهلَكَتهُ وَما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلٰكِن أَنفُسَهُم يَظلِمونَ (آيت : 117) |
|
انهن ماڻهن (ڪافرن) جو مثال جيڪي هن دنيا جي حياتي ۾ خرچ ڪن ٿا، اُنهيءَ هوا وانگر آهي جنهن ۾ پارو هجي (اها هوا) ظالم قوم جي پوک کي پهچي پوءِ انهيءَ کي هلاڪ ڪري، ۽ الله تعالى انهن سان ظلم نه ڪيو پر اهي پاڻ پنهنجن نفسن تي ظلم ڪن ٿا. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَتَّخِذوا بِطانَةً مِن دونِكُم لا يَألونَكُم خَبالًا وَدّوا ما عَنِتُّم قَد بَدَتِ البَغضاءُ مِن أَفوٰهِهِم وَما تُخفى صُدورُهُم أَكبَرُ قَد بَيَّنّا لَكُمُ الءايٰتِ إِن كُنتُم تَعقِلونَ (آيت : 118) |
|
اي مؤمنو! ڌارين کي پنهنجو رازدار نه بنايو، اهي توهان جي بدخواهيءَ ۾ ڪمي نه ڪندا، انهن جي تمنا اها آهي ته توهان کي سخت تڪليف پهچي، بيشڪ سندن واتن مان دشمني ظاهر ٿي، ۽ سندن سينن ۾ اڃان وڌيڪ دشمني آهي، بيشڪ اسان توهان لاءِ نشانيون بيان ڪيون آهن جيڪڏهن توهان کي عقل آهي. |
| هٰأَنتُم أُولاءِ تُحِبّونَهُم وَلا يُحِبّونَكُم وَتُؤمِنونَ بِالكِتٰبِ كُلِّهِ وَإِذا لَقوكُم قالوا ءامَنّا وَإِذا خَلَوا عَضّوا عَلَيكُمُ الأَنامِلَ مِنَ الغَيظِ قُل موتوا بِغَيظِكُم إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (آيت : 119) |
|
خبردار ! اي مؤمنو توهان انهن سان محبت رکو ٿا حالانڪ اُهي توهان سان محبت نٿا رکن ۽ توهان (انهن جي) سڀني ڪتابن تي ايمان آڻيو ٿا، ۽ اهي جڏهن توهان سان ملن ٿا چون ٿا اسان ايمان آندو، ۽ جڏهن اڪيلا ٿين ٿا ته ڪاوڙ کان آڱريون چٻاڙين ٿا، اي حبيب ! توهان فرمايو پنهنجي ڪاوڙ ۾ مرو، بيشڪ الله تعالى سينن جي علم کي ڄاڻندڙ آهي. |
| إِن تَمسَسكُم حَسَنَةٌ تَسُؤهُم وَإِن تُصِبكُم سَيِّئَةٌ يَفرَحوا بِها وَإِن تَصبِروا وَتَتَّقوا لا يَضُرُّكُم كَيدُهُم شَيـًٔا إِنَّ اللَّهَ بِما يَعمَلونَ مُحيطٌ (آيت : 120) |
|
جيڪڏهن توهان کي ڀلائي پهچي ٿي ته انهن کي ڏکي لڳي ٿي، ۽ جيڪڏهن توهان کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته انهيءَ تي خوش ٿين ٿا، ۽ جيڪڏهن توهان صبر ۽ خوفِ خدا ڪيو ته انهن جون اٽڪلون توهان کي نقصان نه پهچائينديون، بيشڪ انهن جا سڀئي عمل الله تعالى جي گهيري ۾ آهن. |
| وَإِذ غَدَوتَ مِن أَهلِكَ تُبَوِّئُ المُؤمِنينَ مَقٰعِدَ لِلقِتالِ وَاللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (آيت : 121) |
|
اي حبيب ! توهان ياد ڪريو جڏهن توهان پنهنجي گهر کان صبح جي وقت ٻاهر آيا، مؤمنن لاءِ توهان جنگ جا مرڪز مقرر ڪيا پئي، ۽ الله تعالى ٻڌندڙ ڄاڻندڙ آهي. |
| إِذ هَمَّت طائِفَتانِ مِنكُم أَن تَفشَلا وَاللَّهُ وَلِيُّهُما وَعَلَى اللَّهِ فَليَتَوَكَّلِ المُؤمِنونَ (آيت : 122) |
|
جڏهن توهان مان ٻن گروهن جو ارادو سُستي ڪرڻ جو ٿيو، ۽ الله تعالى ٻنهي گروهن جو مددگار آهي، ۽ مؤمنن کي الله تعالى تي توڪل هجڻ گهرجي. |
| وَلَقَد نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدرٍ وَأَنتُم أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (آيت : 123) |
|
۽ بيشڪ الله تعالى توهان جي بدر ۾ مدد ڪئي جڏهن توهان بي سر و سامان هئا، پوءِ توهان الله تعالى کان ڊڄو ته مَن شڪر گذار ٿيو. |
| إِذ تَقولُ لِلمُؤمِنينَ أَلَن يَكفِيَكُم أَن يُمِدَّكُم رَبُّكُم بِثَلٰثَةِ ءالٰفٍ مِنَ المَلٰئِكَةِ مُنزَلينَ (آيت : 124) |
|
اي حبيب ! جڏهن توهان مؤمنن کي فرمايو ٿي ڇا توهان لاءِ ڪافي ناهي جو توهان جو رب توهان لاءِ ٽي هزار ملائڪ موڪلي مدد فرمائي. |
| بَلىٰ إِن تَصبِروا وَتَتَّقوا وَيَأتوكُم مِن فَورِهِم هٰذا يُمدِدكُم رَبُّكُم بِخَمسَةِ ءالٰفٍ مِنَ المَلٰئِكَةِ مُسَوِّمينَ (آيت : 125) |
|
ها! ڇو نه، جيڪڏهن توهان صبر ڪيو ۽ خوفِ خدا ڪيو ۽ ڪافر توهان تي ان وقت ۾ حملو ڪن ته هاڻي توهان جو رب توهان جي پنج هزار ملائڪ نشان وارا موڪلي مدد فرمائيندو. |
| وَما جَعَلَهُ اللَّهُ إِلّا بُشرىٰ لَكُم وَلِتَطمَئِنَّ قُلوبُكُم بِهِ وَمَا النَّصرُ إِلّا مِن عِندِ اللَّهِ العَزيزِ الحَكيمِ (آيت : 126) |
|
۽ مدد الله تعالى نه ڪئي مگر توهان جي خوشيءَ لاءِ ۽ ڀلي ته توهان جا سينا انهي سان مطمئن ٿين، ۽ ناهي مدد مگر الله غالب ۽ حڪمت واري جي طرفان. |
| لِيَقطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذينَ كَفَروا أَو يَكبِتَهُم فَيَنقَلِبوا خائِبينَ (آيت : 127) |
|
انهيءَ لاءِ جو ڪافرن جي هڪ حصي کي هلاڪ ڪري يا انهن کي ذليل ڪري پوءِ نقصان وارا ٿي موٽن. |
| لَيسَ لَكَ مِنَ الأَمرِ شَيءٌ أَو يَتوبَ عَلَيهِم أَو يُعَذِّبَهُم فَإِنَّهُم ظٰلِمونَ (آيت : 128) |
|
توهان جي هٿ ۾ اها ڳالهه ناهي يا انهن کي توبه جي توفيق ڏئي يا انهن تي عذاب ڪري پوءِ بيشڪ اهي ظالم آهن. |
| وَلِلَّهِ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَما فِى الأَرضِ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَاللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 129) |
|
۽ الله تعالى جو آهي جيڪو ڪجهه آسمان ۽ زمين ۾ آهي، جنهنکي چاهي بخش ڪري ۽ جنهنکي چاهي عذاب ڪري، ۽ الله تعالى بخش ڪندڙ ٻاجهارو آهي. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَأكُلُوا الرِّبوٰا۟ أَضعٰفًا مُضٰعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (آيت : 130) |
|
اي مؤمنو توهان وياج کي ڪيترا دفعا زياده ڪري نه کائو، ۽ الله تعالى کان ڊڄو اِنهي اميد تي جو توهان کي ڪاميابي ٿئي. |
| وَاتَّقُوا النّارَ الَّتى أُعِدَّت لِلكٰفِرينَ (آيت : 131) |
|
۽ انهي باه کان ڊڄو جيڪا ڪافرن لاءِ تيار ڪئي وئي آهي. |
| وَأَطيعُوا اللَّهَ وَالرَّسولَ لَعَلَّكُم تُرحَمونَ (آيت : 132) |
|
۽ الله تعالى ۽ رسولِ عربي جي تابعداري ڪريو بيشڪ توهان تي رحم ڪيو ويندو. |
| وَسارِعوا إِلىٰ مَغفِرَةٍ مِن رَبِّكُم وَجَنَّةٍ عَرضُهَا السَّمٰوٰتُ وَالأَرضُ أُعِدَّت لِلمُتَّقينَ (آيت : 133) |
|
۽ الله تعالى جي بخشش طرف جلدي ڪريو ۽ بهشت جنهن جي ويڪر آسمانن ۽ زمينن جيتري آهي (جيڪو) پرهيزگارن لاءِ تيار ڪيو ويو آهي. |
| الَّذينَ يُنفِقونَ فِى السَّرّاءِ وَالضَّرّاءِ وَالكٰظِمينَ الغَيظَ وَالعافينَ عَنِ النّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ المُحسِنينَ (آيت : 134) |
|
جيڪي ماڻهو الله تعالى جي راه ۾ هوند ۽ اڻ هوند ۾ خرچ ڪن ٿا ۽ (طاقت جي باوجود) ڪاوڙ کي کائيندڙ آهن، ۽ ماڻهن کي بخش ڪندڙ آهن، ۽ الله تعالى نيڪوڪارن سان محبت رکي ٿو. |
| وَالَّذينَ إِذا فَعَلوا فٰحِشَةً أَو ظَلَموا أَنفُسَهُم ذَكَرُوا اللَّهَ فَاستَغفَروا لِذُنوبِهِم وَمَن يَغفِرُ الذُّنوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَم يُصِرّوا عَلىٰ ما فَعَلوا وَهُم يَعلَمونَ (آيت : 135) |
|
۽ اهي ماڻهو جڏهن ڪا زيادتي ڪن ٿا يا پنهنجن نفسن تي ظلم ڪن ٿا (ته) الله کي ياد ڪري پوءِ جلد پنهنجن گناهن جي معافي وٺن ٿا، ۽ الله تعالى کان سواءِ گناه ڪير بخشي ٿو، ۽ پنهنجن غلط ڪمن تي هميشگي نٿا ڪن ۽ اهي ڄاڻن ٿا. |
| أُولٰئِكَ جَزاؤُهُم مَغفِرَةٌ مِن رَبِّهِم وَجَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَنِعمَ أَجرُ العٰمِلينَ (آيت : 136) |
|
انهن ماڻهن جي جزا بخشش آهي سندن رب جي طرفان ۽ جنتون آهن جن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون هميشه انهي ۾ رهندا، ۽ عمل ڪندڙن جو بهترين اجر آهي. |
| قَد خَلَت مِن قَبلِكُم سُنَنٌ فَسيروا فِى الأَرضِ فَانظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُكَذِّبينَ (آيت : 137) |
|
تحقيق توهان کان پهريائين امتون گذريون آهن، پوءِ توهان زمين ۾ سير ڪري ڏسو (ته) ڪهڙي پڇاڙي آهي ڪوڙ ڳالهائيندڙن جي. |
| هٰذا بَيانٌ لِلنّاسِ وَهُدًى وَمَوعِظَةٌ لِلمُتَّقينَ (آيت : 138) |
|
هيءَ (قرآن) ماڻهن لاءِ بيان آهي ۽ هدايت ۽ نصيحت آهي پرهيزگارن لاءِ. |
| وَلا تَهِنوا وَلا تَحزَنوا وَأَنتُمُ الأَعلَونَ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (آيت : 139) |
|
۽ توهان همت نه هاريو ۽ ڏک نه ڪريو ۽ توهان غالب ٿيندا جيڪڏهن توهان مؤمن آهيو. |
| إِن يَمسَسكُم قَرحٌ فَقَد مَسَّ القَومَ قَرحٌ مِثلُهُ وَتِلكَ الأَيّامُ نُداوِلُها بَينَ النّاسِ وَلِيَعلَمَ اللَّهُ الَّذينَ ءامَنوا وَيَتَّخِذَ مِنكُم شُهَداءَ وَاللَّهُ لا يُحِبُّ الظّٰلِمينَ (آيت : 140) |
|
جيڪڏهن توهان کي ڪا تڪليف پهتي آهي پوءِ بيشڪ انهي قوم کي به توهان جيتري تڪليف پهتي آهي، ۽ اهي ڏينهن اسين ماڻهن جي وچ ۾ ڦيرايون ٿا، انهي لاءِ ته الله تعالى ظاهر ڪري مؤمنن کي ۽ توهان مان ڪن ماڻهن کي شهادت عطا فرمائي، ۽ الله تعالى ظالمن کي دوست نٿو رکي. |
| وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذينَ ءامَنوا وَيَمحَقَ الكٰفِرينَ (آيت : 141) |
|
انهي لاءِ جو مؤمنن کي گناهن کان پاڪ ڪري ۽ ڪافرن کي هَلاڪ ڪري. |
| أَم حَسِبتُم أَن تَدخُلُوا الجَنَّةَ وَلَمّا يَعلَمِ اللَّهُ الَّذينَ جٰهَدوا مِنكُم وَيَعلَمَ الصّٰبِرينَ (آيت : 142) |
|
ڇا انهي گمان ۾ توهان آهيو جو جنت ۾ داخل ٿي ويندا ۽ الله تعالى اڃان توهان مان غازين جو امتحان نه ورتو آهي ۽ نه صبر وارن جي آزمائش ڪئي آهي. |
| وَلَقَد كُنتُم تَمَنَّونَ المَوتَ مِن قَبلِ أَن تَلقَوهُ فَقَد رَأَيتُموهُ وَأَنتُم تَنظُرونَ (آيت : 143) |
|
۽ بيشڪ توهان ته شهادت جي سَڌِ ڪئي ٿي ان جي اچڻ کان اڳ ۾، پوءِ بيشڪ توهان ان کي ڏٺو اکين سان. |
| وَما مُحَمَّدٌ إِلّا رَسولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِي۟ن ماتَ أَو قُتِلَ انقَلَبتُم عَلىٰ أَعقٰبِكُم وَمَن يَنقَلِب عَلىٰ عَقِبَيهِ فَلَن يَضُرَّ اللَّهَ شَيـًٔا وَسَيَجزِى اللَّهُ الشّٰكِرينَ (آيت : 144) |
|
۽ محمدِ عربي (صلي الله عليه وسلم) (الله تعالى جا پيارا) رسول آهن انهن کان اڳ ۾ ڪيترا رسول گذريا آهن، ڇا پوءِ جيڪڏهن اُهي (بالفرض) وصال فرمائن يا شهيد ٿين ته توهان پنهنجن پيرن تي (واپس) موٽندا، ۽ جيڪو ماڻهو پنهنجن پيرن تي واپس موٽندو ته هرگز الله جو نقصان نه ڪري سگهندو، ۽ جلدي الله تعالى شڪر ڪندڙن کي ثواب ڏيندو. |
| وَما كانَ لِنَفسٍ أَن تَموتَ إِلّا بِإِذنِ اللَّهِ كِتٰبًا مُؤَجَّلًا وَمَن يُرِد ثَوابَ الدُّنيا نُؤتِهِ مِنها وَمَن يُرِد ثَوابَ الءاخِرَةِ نُؤتِهِ مِنها وَسَنَجزِى الشّٰكِرينَ (آيت : 145) |
|
۽ ڪوبه نفس، الله تعالى جي حڪم کان سواءِ مري نٿو سگهي، سڀنيءَ جو مقرر ٿيل آهي، ۽ جيڪو ماڻهو دنيا جو انعام چاهي ٿو اسين انهيءَ کي انهيءَ مان ڏيون ٿا، ۽ جيڪو ماڻهو آخرت جو انعام چاهي ٿو اسين انهيءَ کي انهي مان عطا ڪريون ٿا، ۽ شڪر ڪندڙن کي اسين جلدي ثواب ڏينداسين. |
| وَكَأَيِّن مِن نَبِىٍّ قٰتَلَ مَعَهُ رِبِّيّونَ كَثيرٌ فَما وَهَنوا لِما أَصابَهُم فى سَبيلِ اللَّهِ وَما ضَعُفوا وَمَا استَكانوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصّٰبِرينَ (آيت : 146) |
|
۽ ڪيترن نبين سان گڏ سندن گهڻين جماعتن جهاد ڪيو، پوءِ نه سُست ٿيا انهن تڪليفن کان جيڪي انهن کي الله جي راه ۾ پهتيون ۽ نه (جهاد ۾) سُست ٿيا ۽ نه دٻجي ويا، ۽ الله تعالى صبر ڪندڙن سان محبت رکي ٿو. |
| وَما كانَ قَولَهُم إِلّا أَن قالوا رَبَّنَا اغفِر لَنا ذُنوبَنا وَإِسرافَنا فى أَمرِنا وَثَبِّت أَقدامَنا وَانصُرنا عَلَى القَومِ الكٰفِرينَ (آيت : 147) |
|
۽ انهن ڪجهه به نه چيو سواءِ ان دعا جي ته اي اسان جا رب اسان جا گناه بخش ڪر ۽ اسان جون زيادتيون بخش ڪر جيڪي اسان ڪمن ۾ ڪيون آهن ۽ اسان جا قدم مضبوط ڪر ۽ اسان کي ڪافرن جي قوم تي مدد فرماءِ. |
| فَـٔاتىٰهُمُ اللَّهُ ثَوابَ الدُّنيا وَحُسنَ ثَوابِ الءاخِرَةِ وَاللَّهُ يُحِبُّ المُحسِنينَ (آيت : 148) |
|
پوءِ الله تعالى انهن کي دنيا جو ثواب عطا فرمايو ۽ بهترين انعام آخرت جو، ۽ الله تعالى نيڪو ڪارن سان محبت رکي ٿو. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا إِن تُطيعُوا الَّذينَ كَفَروا يَرُدّوكُم عَلىٰ أَعقٰبِكُم فَتَنقَلِبوا خٰسِرينَ (آيت : 149) |
|
اي مؤمنو جيڪڏهن توهان ڪافرن جي چوڻ تي هليا ته اُهي توهان کي پوين پيرن تي موٽائي ڇڏيندا پوءِ توهان نقصان وارا ٿي موٽندا. |
| بَلِ اللَّهُ مَولىٰكُم وَهُوَ خَيرُ النّٰصِرينَ (آيت : 150) |
|
بلڪ الله تعالى توهان جو مددگار آهي، ۽ اهو بهترين مددگار آهي. |
| سَنُلقى فى قُلوبِ الَّذينَ كَفَرُوا الرُّعبَ بِما أَشرَكوا بِاللَّهِ ما لَم يُنَزِّل بِهِ سُلطٰنًا وَمَأوىٰهُمُ النّارُ وَبِئسَ مَثوَى الظّٰلِمينَ (آيت : 151) |
|
اسين جلدي ڪافرن جي دلين ۾ رعب وجهنداسين ڇو ته انهن الله تعالى سان شرڪ ڪيو جنهن لاءِ الله تعالى ڪا حجت نازل نه فرمائي، ۽ انهن جي جاءِ جهنم آهي، ۽ ڪهڙي نه بڇڙي جاءِ آهي ڪافرن جي. |
| وَلَقَد صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعدَهُ إِذ تَحُسّونَهُم بِإِذنِهِ حَتّىٰ إِذا فَشِلتُم وَتَنٰزَعتُم فِى الأَمرِ وَعَصَيتُم مِن بَعدِ ما أَرىٰكُم ما تُحِبّونَ مِنكُم مَن يُريدُ الدُّنيا وَمِنكُم مَن يُريدُ الءاخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُم عَنهُم لِيَبتَلِيَكُم وَلَقَد عَفا عَنكُم وَاللَّهُ ذو فَضلٍ عَلَى المُؤمِنينَ (آيت : 152) |
|
۽ بيشڪ تحقيق الله تعالى توهان کي پنهنجو وعدو سچو ڪري ڏيکاريو جنهن وقت توهان الله جي حڪم سان ڪافرن کي قتل ٿي ڪيو، ايستائين جو توهان جنگ کان پاسو ڪيو ۽ توهان حڪم ۾ اختلاف ڪيو ۽ نافرماني ڪئي انهي کان پوءِ توهان کي ڏيکاريائين توهان جي پسنديده ڳالهه، توهان مان ڪنهن دنيا چاهي ٿي ۽ توهان مان ڪنهن آخرت چاهي ٿي، انهيءَ کان پوءِ توهان جو مُنهن انهن کان ڦيرائي ڇڏيائين جو توهان کي آزمائي ۽ بيشڪ تحقيق توهان کي معاف ڪري ڇڏيائين، ۽ الله تعالى مؤمنن تي احسان ڪندڙ آهي. |
| إِذ تُصعِدونَ وَلا تَلوۥنَ عَلىٰ أَحَدٍ وَالرَّسولُ يَدعوكُم فى أُخرىٰكُم فَأَثٰبَكُم غَمًّا بِغَمٍّ لِكَيلا تَحزَنوا عَلىٰ ما فاتَكُم وَلا ما أَصٰبَكُم وَاللَّهُ خَبيرٌ بِما تَعمَلونَ (آيت : 153) |
|
توهان ياد ڪريو جڏهن توهان پري ٿي هليا ويا ۽ پٺ ورائي ڪنهن نه ٿي ڏٺو ۽ رسولِ عربي توهان کي پويان سڏيو ٿي پوءِ توهان کي (رسولِ عربيءَ جي بي فرماني جي ڪري) ڏکن جي مٿان ڏک رسيا، انهي لاءِ توهان مالِ غنيمت جي وڃڻ تي ڏک نه ڪريو ۽ جيڪا توهان کي تڪليف پهتي، ۽ الله تعالى توهان جي عملن کان خبردار آهي. |
| ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيكُم مِن بَعدِ الغَمِّ أَمَنَةً نُعاسًا يَغشىٰ طائِفَةً مِنكُم وَطائِفَةٌ قَد أَهَمَّتهُم أَنفُسُهُم يَظُنّونَ بِاللَّهِ غَيرَ الحَقِّ ظَنَّ الجٰهِلِيَّةِ يَقولونَ هَل لَنا مِنَ الأَمرِ مِن شَيءٍ قُل إِنَّ الأَمرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخفونَ فى أَنفُسِهِم ما لا يُبدونَ لَكَ يَقولونَ لَو كانَ لَنا مِنَ الأَمرِ شَيءٌ ما قُتِلنا هٰهُنا قُل لَو كُنتُم فى بُيوتِكُم لَبَرَزَ الَّذينَ كُتِبَ عَلَيهِمُ القَتلُ إِلىٰ مَضاجِعِهِم وَلِيَبتَلِىَ اللَّهُ ما فى صُدورِكُم وَلِيُمَحِّصَ ما فى قُلوبِكُم وَاللَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (آيت : 154) |
|
انهيءَ کان پوءِ توهان تي ڏکن کان پوءِ آرام واري ننڊ نازل فرمائي جنهن توهان مان هڪ (سچي) جماعت کي گهيري ۾ ورتو، ۽ (منافقن جي) جماعت کي پنهنجن سِرن جي لڳي، الله تعالى تي بي جا گمان ڪيائون ٿي جاهليت وارو گمان، انهن چيو ٿي انهي ڪم ۾ ڪجهه اسان جو به اختيار آهي، اي حبيب ! توهان فرمايو سڀ اختيار الله تعالى وٽ آهن، (اهي) پنهنجين دلين ۾ لڪائن ٿا ۽ توهان لاءِ ظاهر نٿا ڪن، (اهي) چون ٿا جيڪڏهن اسان جي هٿ ۾ اختيار هجي ها ته اسين هتي نه مَرون ها، اي حبيب ! توهان فرمايو توهان جيڪڏهن پنهنجن گهرن ۾ هجو ها تڏهن به جن جو موت لکيل هو پنهنجن قتل جي جاين تي نڪري اچن ها، انهيءَ لاءِ جو الله تعالى آزمائي جيڪو توهان جي دلين ۾ آهي ۽ ظاهر فرمائي ٿو جيڪو توهان جي دلين ۾ آهي ۽ الله تعالى دلين جون ڳالهيون ڄاڻندڙ آهي. |
| إِنَّ الَّذينَ تَوَلَّوا مِنكُم يَومَ التَقَى الجَمعانِ إِنَّمَا استَزَلَّهُمُ الشَّيطٰنُ بِبَعضِ ما كَسَبوا وَلَقَد عَفَا اللَّهُ عَنهُم إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ حَليمٌ (آيت : 155) |
|
بيشڪ جيڪي ماڻهو توهان مان ڦِري ويا، جنهن ڏينهن ٻه فوجون مِليون ٿي، شيطان انهن کي رسولِ عربيءَ جي مخالفت سبب لغزش ڏني، ۽ بيشڪ تحقيق الله تعالى انهن کي معاف فرمايو، بيشڪ الله بخشيندڙ بردبار آهي. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَكونوا كَالَّذينَ كَفَروا وَقالوا لِإِخوٰنِهِم إِذا ضَرَبوا فِى الأَرضِ أَو كانوا غُزًّى لَو كانوا عِندَنا ما ماتوا وَما قُتِلوا لِيَجعَلَ اللَّهُ ذٰلِكَ حَسرَةً فى قُلوبِهِم وَاللَّهُ يُحيۦ وَيُميتُ وَاللَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرٌ (آيت : 156) |
|
اي مؤمنو! انهن ماڻهن وانگر نه ٿيو جن ڪفر ڪيو ۽ پنهنجن ڀائرن لاءِ چيو جڏهن سفر ڪيائون زمين ۾ يا جهاد ڪيائون ته جيڪڏهن اسان وٽ هجو ها ته نه مرو ها ۽ نه قتل ٿيو ها، انهيءَ لاءِ جو الله تعالى اها (ڳالهه) انهن جي دلين ۾ افسوس ڪري رکي، ۽ الله تعالى جياري ۽ ماري ٿو، ۽ الله تعالى توهان جي عملن کي ڏسندڙ آهي. |
| وَلَئِن قُتِلتُم فى سَبيلِ اللَّهِ أَو مُتُّم لَمَغفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَحمَةٌ خَيرٌ مِمّا يَجمَعونَ (آيت : 157) |
|
۽ بيشڪ جيڪڏهن توهان الله جي راه ۾ قتل ٿي وڃو ها يا مري وڃو ها ته (بيشڪ) الله تعالى جي بخشش ۽ رحمت انهن جي دولت کان بهتر آهي. |
| وَلَئِن مُتُّم أَو قُتِلتُم لَإِلَى اللَّهِ تُحشَرونَ (آيت : 158) |
|
۽ بيشڪ جيڪڏهن توهان مري وڃو ها يا قتل ٿي وڃو ها ته توهان کي الله ڏانهن گڏ ڪيو وڃي ها. |
| فَبِما رَحمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُم وَلَو كُنتَ فَظًّا غَليظَ القَلبِ لَانفَضّوا مِن حَولِكَ فَاعفُ عَنهُم وَاستَغفِر لَهُم وَشاوِرهُم فِى الأَمرِ فَإِذا عَزَمتَ فَتَوَكَّل عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُتَوَكِّلينَ (آيت : 159) |
|
پوءِ الله تعالى جي رحمت سببان اي حبيب ! توهان نرم دل آهيو، ۽ جيڪڏهن توهان تيز طبيعت سخت دل جا هجو ها ته اهي ضرور توهان جي چوڌاري پريشان ٿين ها، پوءِ توهان انهن کي معاف ڪريو ۽ انهن لاءِ سفارش ڪريو ۽ انهن (صحابه اڪرام) سان اهم ڪمن ۾ مشورو ڪريو، پوءِ ڪنهن ڳالهه جو پڪو ارادو ڪريو ته پوءِ الله تعالى تي توڪل ڪريو، بيشڪ الله توڪل ڪندڙن سان محبت رکي ٿو. |
| إِن يَنصُركُمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَكُم وَإِن يَخذُلكُم فَمَن ذَا الَّذى يَنصُرُكُم مِن بَعدِهِ وَعَلَى اللَّهِ فَليَتَوَكَّلِ المُؤمِنونَ (آيت : 160) |
|
جيڪڏهن الله توهان جي مدد فرمائي ٿو ته پوءِ ڪوبه توهان تي غالب نه آهي، ۽ جيڪڏهن توهان جي مدد نه ڪري ته اهڙو ڪير آهي جو اُن کان پوءِ توهان جي مدد ڪري، ۽ الله تعالى تي مؤمنن کي ڀروسو هجڻ گهرجي |
| وَما كانَ لِنَبِىٍّ أَن يَغُلَّ وَمَن يَغلُل يَأتِ بِما غَلَّ يَومَ القِيٰمَةِ ثُمَّ تُوَفّىٰ كُلُّ نَفسٍ ما كَسَبَت وَهُم لا يُظلَمونَ (آيت : 161) |
|
۽ ڪنهن نبي کي مناسب ناهي جو ڪجهه لڪائي رکي، ۽ جيڪڏهن ڪا شيءِ لڪائيندو ته اهو قيامت جي ڏينهن اها لڪل شيءِ کڻي حاضر ٿيندو، پوءِ هر ماڻهو کي سندس ڪمائي جي پوري جزا ڏني ويندي ۽ انهن سان ظلم نه ڪيو ويندو. |
| أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضوٰنَ اللَّهِ كَمَن باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأوىٰهُ جَهَنَّمُ وَبِئسَ المَصيرُ (آيت : 162) |
|
ڇا اهو ماڻهو جيڪو (خوفِ خدا کان) الله جي رضامندي حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪري انهي ماڻهوءَ وانگر آهي جيڪو الله جي ناراضپي ڏانهن موٽيو ۽ انهيءَ جي جاءِ جهنم آهي ۽ بڇڙي جاءِ آهي موٽڻ جي. |
| هُم دَرَجٰتٌ عِندَ اللَّهِ وَاللَّهُ بَصيرٌ بِما يَعمَلونَ (آيت : 163) |
|
الله وٽ انهن جا جدا جدا درجا آهن ۽ الله انهن جا عمل ڏسي رهيو آهي. |
| لَقَد مَنَّ اللَّهُ عَلَى المُؤمِنينَ إِذ بَعَثَ فيهِم رَسولًا مِن أَنفُسِهِم يَتلوا عَلَيهِم ءايٰتِهِ وَيُزَكّيهِم وَيُعَلِّمُهُمُ الكِتٰبَ وَالحِكمَةَ وَإِن كانوا مِن قَبلُ لَفى ضَلٰلٍ مُبينٍ (آيت : 164) |
|
بيشڪ الله تعالى (وڏو) احسان فرمايو آهي مؤمنن تي جو انهن مان انهن ۾ رسولِ عربي موڪليو اٿس جيڪو انهن تي الله جون آيتون پڙهي ٿو ۽ انهن کي پاڪ ڪري ٿو ۽ انهن کي قرآن ۽ حديث سيکاري ٿو، ۽ بيشڪ اِهي انهيءَ کان اڳ ۾ ظاهر گمراهي ۾ هئا. |
| أَوَلَمّا أَصٰبَتكُم مُصيبَةٌ قَد أَصَبتُم مِثلَيها قُلتُم أَنّىٰ هٰذا قُل هُوَ مِن عِندِ أَنفُسِكُم إِنَّ اللَّهَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 165) |
|
ڇا (پوءِ) جڏهن توهان کي مصيبت پهتي انهيءَ کان ٻيڻي تڪليف ته توهان انهن (ڪافرن) کي پهچائي چڪا آهيو، توهان چيو اها تڪليف ڪٿان آئي، اي حبيب ! توهان فرمايو اها توهان جي طرفان آهي، بيشڪ الله تعالى هر شيءِ تي قادر آهي. |
| وَما أَصٰبَكُم يَومَ التَقَى الجَمعانِ فَبِإِذنِ اللَّهِ وَلِيَعلَمَ المُؤمِنينَ (آيت : 166) |
|
۽ اها مصيبت جيڪا توهان تي آئي جنهن ڏينهن ٻه فوجون پاڻ ۾ مليون اها الله جي حڪم سان هئي انهيءَ لاءِ جو مؤمنن، |
| وَلِيَعلَمَ الَّذينَ نافَقوا وَقيلَ لَهُم تَعالَوا قٰتِلوا فى سَبيلِ اللَّهِ أَوِ ادفَعوا قالوا لَو نَعلَمُ قِتالًا لَاتَّبَعنٰكُم هُم لِلكُفرِ يَومَئِذٍ أَقرَبُ مِنهُم لِلإيمٰنِ يَقولونَ بِأَفوٰهِهِم ما لَيسَ فى قُلوبِهِم وَاللَّهُ أَعلَمُ بِما يَكتُمونَ (آيت : 167) |
|
۽ مناقن کي سڃاڻپ ٿئي، ۽ انهن کي چيو ويو اچو الله جي راه ۾ وڙهو يا دشمنن کي دفع ڪريو، چيائون جيڪڏهن جنگ جي خبر هجي ها ته ضرور توهان جو ساٿ ڏيون ها، اهي انهي ڏينهن ايمان جي بنسبت ڪفر کي ويجها هئا، زبان سان چيائون ٿي جيڪا ڳالهه انهن جي دل ۾ نه هئي، ۽ الله تعالى کي معلوم آهي جيڪو اهي لڪائن ٿا. |
| الَّذينَ قالوا لِإِخوٰنِهِم وَقَعَدوا لَو أَطاعونا ما قُتِلوا قُل فَادرَءوا عَن أَنفُسِكُمُ المَوتَ إِن كُنتُم صٰدِقينَ (آيت : 168) |
|
اهي ماڻهو جن پنهنجن ڀائرن متعلق چيو ۽ انهيءَ وقت جڏهن جنگ کان ويٺا جيڪڏهن اسان جو چوڻ وٺن ها ته نه مرن ها، اي حبيب ! توهان فرمايو توهان پنهنجو موت ٽاري ڏيکاريو جيڪڏهن توهان سچا آهيو. |
| وَلا تَحسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا فى سَبيلِ اللَّهِ أَموٰتًا بَل أَحياءٌ عِندَ رَبِّهِم يُرزَقونَ (آيت : 169) |
|
۽ جيڪي ماڻهو الله تعالى جي راه ۾ شهيد ڪيا ويا انهن کي مئل نه سمجهو، بلڪ اهي پنهنجي رب وٽ زنده آهن، ۽ کين رزق ڏنو وڃي ٿو. |
| فَرِحينَ بِما ءاتىٰهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ وَيَستَبشِرونَ بِالَّذينَ لَم يَلحَقوا بِهِم مِن خَلفِهِم أَلّا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ (آيت : 170) |
|
خوش آهن جيڪي الله تعالى انهن کي پنهنجي فضل سان عطا ڪيو آهي، ۽ خوش ٿين ٿا انهن مؤمنن تي جيڪي اڃان انهن سان نه مليا آهن پوين مان، انهن تي نه ڪو خوف آهي ۽ نه اُهي ڏکوئبا. |
| يَستَبشِرونَ بِنِعمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجرَ المُؤمِنينَ (آيت : 171) |
|
اهي خوشيون ملهائن ٿا الله جي نعمت ۽ مهرباني جون، ۽ بيشڪ الله تعالى مؤمنن جو اجر ضايع نٿو ڪري. |
| الَّذينَ استَجابوا لِلَّهِ وَالرَّسولِ مِن بَعدِ ما أَصابَهُمُ القَرحُ لِلَّذينَ أَحسَنوا مِنهُم وَاتَّقَوا أَجرٌ عَظيمٌ (آيت : 172) |
|
اهي (مؤمن) جيڪي الله ۽ الله جي رسول جي سڏڻ تي تڪليفن اچڻ کان پوءِ به حاضر ٿيا، انهن مان نيڪوڪارن ۽ پرهيزگارن لاءِ وڏو ثواب آهي. |
| الَّذينَ قالَ لَهُمُ النّاسُ إِنَّ النّاسَ قَد جَمَعوا لَكُم فَاخشَوهُم فَزادَهُم إيمٰنًا وَقالوا حَسبُنَا اللَّهُ وَنِعمَ الوَكيلُ (آيت : 173) |
|
۽ اهي (مؤمن) جن کي مشرڪن چيو بيشڪ ماڻهو توهان جي مقابلي لاءِ گڏ ٿيا آهن، پوءِ توهان انهن کان ڊڄو ته انهن جو ايمان اڃان زياده ٿيو، ۽ چيائون الله تعالى اسان لاءِ ڪافي آهي ۽ اهو ئي بهترين ڪار ساز آهي. |
| فَانقَلَبوا بِنِعمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضلٍ لَم يَمسَسهُم سوءٌ وَاتَّبَعوا رِضوٰنَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذو فَضلٍ عَظيمٍ (آيت : 174) |
|
پوءِ الله جي نعمت ۽ مهربانيءَ سان موٽيا (۽) انهن کي ڪا تڪليف نه پهتي، ۽ الله تعالى جي رضامندي تي هليا، ۽ الله تعالى تمام وڏو مهربان آهي. |
| إِنَّما ذٰلِكُمُ الشَّيطٰنُ يُخَوِّفُ أَولِياءَهُ فَلا تَخافوهُم وَخافونِ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (آيت : 175) |
|
اهو شيطان ته ڪافرن کي ڊيڄاري ٿو، پوءِ شيطان کان توهان نه ڊڄو ۽ توهان مون رب کان خوف ڪريو جيڪڏهن سچا مؤمن آهيو. |
| وَلا يَحزُنكَ الَّذينَ يُسٰرِعونَ فِى الكُفرِ إِنَّهُم لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيـًٔا يُريدُ اللَّهُ أَلّا يَجعَلَ لَهُم حَظًّا فِى الءاخِرَةِ وَلَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (آيت : 176) |
|
اي حبيب ! توهان انهن ماڻهن جو ڏک نه ڪريو جيڪي ڪفر ۾ تڪڙ ڪن ٿا، بيشڪ اهي الله کي ڪو نقصان نه پهچائيندا، الله تعالى جو ارادو آهي ته انهن کي آخرت ۾ ثواب جو ڀاڱو نه ڏئي، ۽ انهن لاءِ تمام وڏو عذاب آهي. |
| إِنَّ الَّذينَ اشتَرَوُا الكُفرَ بِالإيمٰنِ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيـًٔا وَلَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 177) |
|
بيشڪ جن ماڻهن ايمان جي عيوض ڪفر کي خريد ڪيو بيشڪ اهي الله کي ڪو نقصان نه پهچائيندا، ۽ انهن لاءِ وڏو عذاب آهي. |
| وَلا يَحسَبَنَّ الَّذينَ كَفَروا أَنَّما نُملى لَهُم خَيرٌ لِأَنفُسِهِم إِنَّما نُملى لَهُم لِيَزدادوا إِثمًا وَلَهُم عَذابٌ مُهينٌ (آيت : 178) |
|
۽ ڪافر هرگز انهي گمان ۾ نه رهن جو اسان انهن کي جيڪا مهلت ڏني آهي، سا انهن لاءِ چڱي آهي، اسان ته انهيءَ لاءِ انهن کي ڍر ڏني آهي ته اهي گناه گهڻا ڪن، ۽ انهن لاءِ خواري وارو عذاب آهي. |
| ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ المُؤمِنينَ عَلىٰ ما أَنتُم عَلَيهِ حَتّىٰ يَميزَ الخَبيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَما كانَ اللَّهُ لِيُطلِعَكُم عَلَى الغَيبِ وَلٰكِنَّ اللَّهَ يَجتَبى مِن رُسُلِهِ مَن يَشاءُ فَـٔامِنوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِن تُؤمِنوا وَتَتَّقوا فَلَكُم أَجرٌ عَظيمٌ (آيت : 179) |
|
الله تعالى مسلمانن کي انهي حال تي ڇڏڻ مناسب نٿو سمجهي جنهن تي توهان آهيو ايستائين جو پليد کي پاڪ کان جدا نه ڪري، الله تعالى جو شان ناهي جو (عام ماڻهن کي) علم غيب جو ڏئي ۽ ها! الله تعالى منتخب فرمائي ٿو پنهنجن رسولن مان جنهنکي چاهي، پوءِ توهان الله تعالى ۽ ان جي رسولن تي ايمان آڻيو، ۽ جيڪڏهن توهان ايمان آندو ۽ پرهيزگار ٿيا ته پوءِ توهان لاءِ وڏو ثواب آهي. |
| وَلا يَحسَبَنَّ الَّذينَ يَبخَلونَ بِما ءاتىٰهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ هُوَ خَيرًا لَهُم بَل هُوَ شَرٌّ لَهُم سَيُطَوَّقونَ ما بَخِلوا بِهِ يَومَ القِيٰمَةِ وَلِلَّهِ ميرٰثُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَاللَّهُ بِما تَعمَلونَ خَبيرٌ (آيت : 180) |
|
۽ بخيل گمان نه ڪن ته جيڪو الله تعالى پنهنجي مهرباني سان انهن کي ڏنو آهي اهو انهن لاءِ ڀلو آهي، بلڪ اهو انهن لاءِ خراب آهي عنقريب قيامت جي ڏينهن جيڪو بخل ڪيائون اهو سندن ڳچيءَ ۾ پوندو، ۽ الله تعالى وارث آهي آسمانن جو ۽ زمينن جو، ۽ الله تعالى توهان جي عملن کان خبردار آهي. |
| لَقَد سَمِعَ اللَّهُ قَولَ الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَنَحنُ أَغنِياءُ سَنَكتُبُ ما قالوا وَقَتلَهُمُ الأَنبِياءَ بِغَيرِ حَقٍّ وَنَقولُ ذوقوا عَذابَ الحَريقِ (آيت : 181) |
|
بيشڪ الله تعالى ٻُڌو چوڻ انهن ماڻهن جو جن چيو ته بيشڪ الله تعالى فقير آهي ۽ اسين شاهوڪار آهيون، اسين جلدي لکڻ جو حڪم ڪنداسين جيڪو انهن چيو، انهن نبين کي ناحق شهيد ڪيو، ۽ اسين (انهن) کي آخرت ۾ چونداسين چکو توهان باه جي عذاب کي. |
| ذٰلِكَ بِما قَدَّمَت أَيديكُم وَأَنَّ اللَّهَ لَيسَ بِظَلّامٍ لِلعَبيدِ (آيت : 182) |
|
اها سزا آهي جيڪي توهان عمل ڪيا آهن ۽ بيشڪ الله تعالى ٻانهن تي ظلم ڪندڙ ناهي. |
| الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَينا أَلّا نُؤمِنَ لِرَسولٍ حَتّىٰ يَأتِيَنا بِقُربانٍ تَأكُلُهُ النّارُ قُل قَد جاءَكُم رُسُلٌ مِن قَبلى بِالبَيِّنٰتِ وَبِالَّذى قُلتُم فَلِمَ قَتَلتُموهُم إِن كُنتُم صٰدِقينَ (آيت : 183) |
|
اهي جيڪي چون ٿا ته الله تعالى سان اسان وعدو ڪري ڇڏيو آهي ته اسين ڪنهن رسول تي ايمان نه آڻينداسين جيستائين اهڙِي قرباني جو حڪم نه آڻي جنهنکي باه نه کائي، اي حبيب ! توهان فرمايو بيشڪ توهان وٽ مون کان اڳ ۾ معجزن سان رسول آيا ۽ اهو حڪم کڻي آيا جيڪو توهان چئو ٿا پوءِ توهان انهن رسولن کي ڇو شهيد ڪيو جيڪڏهن توهان سچا آهيو. |
| فَإِن كَذَّبوكَ فَقَد كُذِّبَ رُسُلٌ مِن قَبلِكَ جاءو بِالبَيِّنٰتِ وَالزُّبُرِ وَالكِتٰبِ المُنيرِ (آيت : 184) |
|
پوءِ جيڪڏهن توهان جي تڪذيب ڪن ٿا پوءِ بيشڪ انهن رسولن جي تڪذيب ڪئي وئي جيڪي توهان کان اڳ ۾ معجزا ۽ آسماني ڪتاب ۽ تورات ۽ انجيل کڻي آيا. |
| كُلُّ نَفسٍ ذائِقَةُ المَوتِ وَإِنَّما تُوَفَّونَ أُجورَكُم يَومَ القِيٰمَةِ فَمَن زُحزِحَ عَنِ النّارِ وَأُدخِلَ الجَنَّةَ فَقَد فازَ وَمَا الحَيوٰةُ الدُّنيا إِلّا مَتٰعُ الغُرورِ (آيت : 185) |
|
هر نفس کي موت جو ذائقو چکڻو آهي، توهان کي ته توهان جو ثواب قيامت جي ڏينهن پورو پورو ملندو، پوءِ جيڪو انسان جهنم کان پري ڪيو ويو ۽ جنت ۾ داخل ڪيو ويو پوءِ بيشڪ اهو ڪامياب ٿيو ۽ ناهي دنيا جي حياتي مگر وڏائيءَ جو سامان. |
| لَتُبلَوُنَّ فى أَموٰلِكُم وَأَنفُسِكُم وَلَتَسمَعُنَّ مِنَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ مِن قَبلِكُم وَمِنَ الَّذينَ أَشرَكوا أَذًى كَثيرًا وَإِن تَصبِروا وَتَتَّقوا فَإِنَّ ذٰلِكَ مِن عَزمِ الأُمورِ (آيت : 186) |
|
بيشڪ ضرور توهان جي آزمائش ٿيندي توهان جي مالن ۽ جانن سان، ۽ بيشڪ ضرور توهان اڳين اهلِ ڪتاب وارن کان ۽ مشرڪن کان زياده سخت گفتگو ٻڌندا، ۽ جيڪڏهن توهان صبر ڪيو ۽ خوفِ خدا رکيو پوءِ بيشڪ اهو وڏي همت جو ڪم آهي. |
| وَإِذ أَخَذَ اللَّهُ ميثٰقَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنّاسِ وَلا تَكتُمونَهُ فَنَبَذوهُ وَراءَ ظُهورِهِم وَاشتَرَوا بِهِ ثَمَنًا قَليلًا فَبِئسَ ما يَشتَرونَ (آيت : 187) |
|
۽ اي حبيب ! توهان ياد ڪريو جڏهن الله تعالى اهلِ ڪتاب وارن کان پڪو وعدو ورتو ته توهان ضرور ضرور (رسولِ عربي جي نبوت) ماڻهن لاءِ بيان ڪندا ۽ انهيءَ ڳالهه کي نه لڪائيندا پوءِ انهن انهيءَ ڳالهه کي پنهنجي پٺيءَ جي پويان اڇلائي ڇڏيو ۽ انهيءَ جي عيوض ٿورڙو مُلهه ورتائون، پوءِ ڪهڙي نه بڇڙي خريداري آهي. |
| لا تَحسَبَنَّ الَّذينَ يَفرَحونَ بِما أَتَوا وَيُحِبّونَ أَن يُحمَدوا بِما لَم يَفعَلوا فَلا تَحسَبَنَّهُم بِمَفازَةٍ مِنَ العَذابِ وَلَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 188) |
|
اُهي هرگز خوش نه ٿين پنهنجن ڪيل ڪمن تي ۽ چاهن ٿا ته بنا ڪم ڪرڻ جي انهن جي تعريف ڪئي وڃي، پوءِ هرگز انهن کي عذاب کان پري نه سمجهو، ۽ انهن لاءِ دردناڪ عذاب آهي. |
| وَلِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَاللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 189) |
|
۽ الله تعالى لاءِ آهي بادشاهي آسمانن ۽ زمين جي، ۽ الله تعالى هر شيءِ تي قادر آهي. |
| إِنَّ فى خَلقِ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَاختِلٰفِ الَّيلِ وَالنَّهارِ لَءايٰتٍ لِأُولِى الأَلبٰبِ (آيت : 190) |
|
بيشڪ آسمانن ۽ زمينن جي پيدائش ۾ ۽ رات ۽ ڏينهن جي (پاڻ ۾) تبديل ٿيڻ ۾ يقيناً قدرت جون وڏيون نشانيون آهن عقلمندن لاءِ. |
| الَّذينَ يَذكُرونَ اللَّهَ قِيٰمًا وَقُعودًا وَعَلىٰ جُنوبِهِم وَيَتَفَكَّرونَ فى خَلقِ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ رَبَّنا ما خَلَقتَ هٰذا بٰطِلًا سُبحٰنَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ (آيت : 191) |
|
اُهي ماڻهو جيڪي الله تعالى جو ذڪر ڪن ٿا بيهڻ وقت ۽ ويهڻ وقت ۽ پاسي تي سمهڻ وقت ۽ اُهي آسمانن ۽ زمين جي پيدائش ۾ غور ڪن ٿا (۽ چون ٿا) اي اسان جا رب نه پيدا ڪيو تو هِن مخلوق کي بيڪار ڪري، اسين تنهنجي پاڪائي بيان ڪريون ٿا پوءِ تون اسان کي جهنم جي عذاب کان بچاءِ. |
| رَبَّنا إِنَّكَ مَن تُدخِلِ النّارَ فَقَد أَخزَيتَهُ وَما لِلظّٰلِمينَ مِن أَنصارٍ (آيت : 192) |
|
اي اسان جا رب بيشڪ تو جنهنکي جهنم ۾ داخل ڪيو پوءِ انهيءَ کي بيشڪ تو خوار ڪيو ۽ ظالمن جو ڪوبه مددگار ناهي |
| رَبَّنا إِنَّنا سَمِعنا مُنادِيًا يُنادى لِلإيمٰنِ أَن ءامِنوا بِرَبِّكُم فَـٔامَنّا رَبَّنا فَاغفِر لَنا ذُنوبَنا وَكَفِّر عَنّا سَيِّـٔاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الأَبرارِ (آيت : 193) |
|
اي اسان جا رب بيشڪ اسان رسولِ عربيءَ جو اعلان ٻڌو جيڪو ايمان ڏانهن پُڪاري ٿو ته توهان پنهنجي رب تي ايمان آڻيو ۽ پوءِ اسان ايمان آندو، اي اسان جا رب پوءِ تون اسان جا گناه بخش ڪر ۽ اسان جون بُرايون اسان تان ميٽي ڇڏ ۽ اسان جو موت نيڪ ماڻهن سان ڪر. |
| رَبَّنا وَءاتِنا ما وَعَدتَنا عَلىٰ رُسُلِكَ وَلا تُخزِنا يَومَ القِيٰمَةِ إِنَّكَ لا تُخلِفُ الميعادَ (آيت : 194) |
|
اي اسان جا رب اسان کي اهو عطا فرماءِ جيڪو تو اسان سان وعدو فرمايو آهي رسولن جي معرفت ۽ اسان کي قيامت جي ڏينهن خوار نه ڪر، بيشڪ تون وعده خلافي نٿو فرمائين. |
| فَاستَجابَ لَهُم رَبُّهُم أَنّى لا أُضيعُ عَمَلَ عٰمِلٍ مِنكُم مِن ذَكَرٍ أَو أُنثىٰ بَعضُكُم مِن بَعضٍ فَالَّذينَ هاجَروا وَأُخرِجوا مِن دِيٰرِهِم وَأوذوا فى سَبيلى وَقٰتَلوا وَقُتِلوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنهُم سَيِّـٔاتِهِم وَلَأُدخِلَنَّهُم جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ ثَوابًا مِن عِندِ اللَّهِ وَاللَّهُ عِندَهُ حُسنُ الثَّوابِ (آيت : 195) |
|
پوءِ انهن جي دعا سندن رب قبول فرمائي، بيشڪ الله تعالى ضايع نٿو فرمائي نيڪي، نيڪي ڪندڙ جي. توهان مان مرد هجي يا عورت، مرد ۽ عورت ثواب ۾ برابر آهن. پوءِ انهن ماڻهن جن هجرت ڪئي ۽ پنهنجن گهرن مان ڪڍيا ويا ۽ الله جي واٽ ۾ تڪليف ڏنا ويا ۽ جهاد ڪيائون ۽ شهيد ٿيا، آئون ضرور ضرور انهن جا گناه ميٽي ڇڏيندس ۽ ضرور ضرور انهن کي باغن ۾ داخل ڪندس جنهن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون، الله تعالى جي طرفان گهڻو ثواب ڏنو ويندو ۽ الله تعالى وٽ بهترين ثواب آهي. |
| لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذينَ كَفَروا فِى البِلٰدِ (آيت : 196) |
|
(اي ٻڌندڙ) هرگز ڌوڪي ۾ نه وجهي توکي ڪافرن جو گهمڻ شهرن ۾ |
| مَتٰعٌ قَليلٌ ثُمَّ مَأوىٰهُم جَهَنَّمُ وَبِئسَ المِهادُ (آيت : 197) |
|
انهنجي ترقي ۾ نفعو ٿورو آهي، انهيءَ کان پوءِ انهن جي جاءِ جهنم آهي ۽ (اها) تمام بڇڙي آهي جاءِ رهڻ جي. |
| لٰكِنِ الَّذينَ اتَّقَوا رَبَّهُم لَهُم جَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها نُزُلًا مِن عِندِ اللَّهِ وَما عِندَ اللَّهِ خَيرٌ لِلأَبرارِ (آيت : 198) |
|
پر اُهي ماڻهو جيڪي پنهنجي رب کان خوف ڪن ٿا انهن لاءِ باغ آهن جن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون اهي هميشه هميشه انهي ۾ رهندا الله تعالى جي طرفان مهمان ٿي، ۽ جيڪو الله تعالى وٽ آهي اهو نيڪو ڪارن لاءِ سڀ کان ڀلو آهي. |
| وَإِنَّ مِن أَهلِ الكِتٰبِ لَمَن يُؤمِنُ بِاللَّهِ وَما أُنزِلَ إِلَيكُم وَما أُنزِلَ إِلَيهِم خٰشِعينَ لِلَّهِ لا يَشتَرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَليلًا أُولٰئِكَ لَهُم أَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الحِسابِ (آيت : 199) |
|
۽ بيشڪ ڪي اهلِ ڪتاب اهي آهن جيڪي الله تعالى تي ۽ قرآن ڪريم تي ايمان آڻن ٿا ۽ تورات ۽ انجيل جي تصديق ڪن ٿا، اهي الله تعالى کان ڊڄن ٿا، نٿا وٺن رسولِ عربيءَ جي تعريف لڪائڻ جي عيوض ٿورڙي ملهه کي، اِهي نيڪو ڪار اُهي آهن جن لاءِ سندن رب وٽ وڏو ثواب آهي، بيشڪ الله تعالى جلد حساب ڪندڙ آهي. |
| يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنُوا اصبِروا وَصابِروا وَرابِطوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (آيت : 200) |
|
اي مؤمنو توهان صبر ڪريو ۽ (دشمنن اڳيان) صبر جو مظاهرو ڪريو ۽ پنهنجن سرحدن جي نگهباني ڪريو، ۽ الله تعالى کان خوف ڪريو بيشڪ توهان ڪامياب ٿي ويندا. |