| طسم (آيت : 1) |
|
طا- سين- ميم |
| تِلكَ ءايٰتُ الكِتٰبِ المُبينِ (آيت : 2) |
|
هي چٽائي ڪندڙ ڪتاب (قرآن مجيد) جون آيتون آهن. |
| لَعَلَّكَ بٰخِعٌ نَفسَكَ أَلّا يَكونوا مُؤمِنينَ (آيت : 3) |
|
(اي منهنجا رسول) هي (مڪي جا) ماڻهو جو ايمان نٿا آڻين تنهن سبب ممڪن آهي ته تون غم ۽ درد ۾ پاڻ کي جهوري وجهندين (غم نه ڪر جلدئي گهڻائي ماڻهو ايمان آڻيندا). |
| إِن نَشَأ نُنَزِّل عَلَيهِم مِنَ السَّماءِ ءايَةً فَظَلَّت أَعنٰقُهُم لَها خٰضِعينَ (آيت : 4) |
|
(الله تعاليٰ فرمائي ٿو ته) جيڪڏهن اسان چاهيون ها ته آسمان مان انهن (ڪافرن) ته اهڙي ڪا نشاني (يا معجزو) نازل ڪري سگهون ها جنهن کي ڏسي هنن جا ڪنڌ جهڪي پون ها، (پر اسان نٿا چاهيون ته زور سان ڪنهن کي مؤمن ڪيون. هر ڪنهن کي پنهنجو عقل هلائي پنهنجي خوشيءَ سان سڌي واٽ وٺڻ گهرجي.) |
| وَما يَأتيهِم مِن ذِكرٍ مِنَ الرَّحمٰنِ مُحدَثٍ إِلّا كانوا عَنهُ مُعرِضينَ (آيت : 5) |
|
۽ انهن (منڪرن) ڏي جڏهن جڏهن رحمان خدا جي طرف کان نصيحت جي ڪا نئين ڳالهه اچي ٿي ته (غور ڪرڻ کان سواءِ ئي) منهن کڻي ٿا ڦيرائين. |
| فَقَد كَذَّبوا فَسَيَأتيهِم أَنبٰؤُا۟ ما كانوا بِهِ يَستَهزِءونَ (آيت : 6) |
|
سو اهي ماڻهو (اسلام جي حقيقت کي) ڪوڙو ٺهرائي مڃڻ کان انڪار ڪري ويٺا آهن. تنهن ڪري انهن وٽ اها ڳالهه جلد اچي ويندي جنهن تي هو کلي رهيا آهن ۽ ٽوڪون ڪري رهيا آهن. |
| أَوَلَم يَرَوا إِلَى الأَرضِ كَم أَنبَتنا فيها مِن كُلِّ زَوجٍ كَريمٍ (آيت : 7) |
|
هنن (منڪرن) زمين تي غور سان نظر نه ڪئي آهي ڇا؟ (هو نٿا ڏسن ڇا) ته اسان ڪيتري قدر هر قسم جون عمديون شيون ان ۾ ڄمايون ۽ پيدا ڪيون آهن. (ساڳيءَ طرح اسان حق کي دنيا ۾ غالب ڪنداسين. |
| إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 8) |
|
انهيءَ ۾ (يعني عمدين شين جي ڄمائڻ ۾ ماڻهن جي لاءِ) بيشڪ وڏي نشاني آهي پر (افسوس جو هو غور نٿا ڪن ۽) انهن مان گهڻا ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 9) |
|
۽ (ياد رکو ته) تنهنجو پروردگار بيشڪ وڏي قدرت رکندڙ ۽ وڏي رحم وارو آهي (هو ضرور حق کي غالب ڪندو.) |
| وَإِذ نادىٰ رَبُّكَ موسىٰ أَنِ ائتِ القَومَ الظّٰلِمينَ (آيت : 10) |
|
۽ (اي پيغمبر! اهو واقعو ياد ڪر) جڏهن تنهنجي پروردگار موسيٰ کي سڏيو ۽ حڪم ڏنو ته تون انهن ظالم ماڻهن ڏي وڃ. |
| قَومَ فِرعَونَ أَلا يَتَّقونَ (آيت : 11) |
|
يعني فرعون جي ماڻهن ڏي وڃ. ڇا هو خدا (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڪونه ڊڄندا؟ |
| قالَ رَبِّ إِنّى أَخافُ أَن يُكَذِّبونِ (آيت : 12) |
|
حضرت موسيٰ عرض ڪيو ته، اي منهنجا پروردگار! مون کي هن ڳالهه جو انديشو آهي ته هو مون کي ڪوڙو سمجهندا (۽ منهنجي ڳالهه نه مڃيندا). |
| وَيَضيقُ صَدرى وَلا يَنطَلِقُ لِسانى فَأَرسِل إِلىٰ هٰرونَ (آيت : 13) |
|
۽ منهنجي دل گهٻرائجي ويندي ۽ منهنجي زبان ئي نه هلندي. سو هارون کي به پيغام موڪل (۽ منهنجي مدد لاءِ رسول ڪر). |
| وَلَهُم عَلَىَّ ذَنبٌ فَأَخافُ أَن يَقتُلونِ (آيت : 14) |
|
۽ مون تي هنن جو (قتل جي ڏوهه) جو الزام آهي (جو مون هنن جو هڪڙو ماڻهو ماري وڌو هو). سو مون کي خوف آهي ته هو مون کي به قتل ڪندا. |
| قالَ كَلّا فَاذهَبا بِـٔايٰتِنا إِنّا مَعَكُم مُستَمِعونَ (آيت : 15) |
|
الله تعاليٰ فرمايو ته، هرگز نه، (هو توکي قتل نه ڪندا) اوهان ٻئي منهنجي نشانين (يعني ڏنل معجزن) سان (وٽن) وڃو. اسان توهان سان گڏ هونداسين، ۽ (توهان جي پڪار) ٻڌندا رهنداسين. |
| فَأتِيا فِرعَونَ فَقولا إِنّا رَسولُ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 16) |
|
سو توهان ٻئي فرعون وٽ وڃو، ۽ کيس چئي ڏيو ته، اسان سڄي جهان جي پروردگار جا موڪليل پيغمبر آهيون. |
| أَن أَرسِل مَعَنا بَنى إِسرٰءيلَ (آيت : 17) |
|
(توڏي موڪليا ويا آهيون) هن لاءِ ته بني اسرائيلن کي (جيڪي تنهنجي ملڪ ۾ آهن) اسان سان گڏ موڪل (ته اسان کين مصر مان ڪڍي پنهنجي اصلوڪي وطن ڏي وٺي وڃون). |
| قالَ أَلَم نُرَبِّكَ فينا وَليدًا وَلَبِثتَ فينا مِن عُمُرِكَ سِنينَ (آيت : 18) |
|
(حضرت موسيٰ ۽ حضرت هارون اهو حڪم مڃيو ۽ فرعون وٽ ويا ۽ اهو پيغام کيس پهچايائون. تنهن تي فرعون) چيو ته، (اي موسيٰ!) توکي اسان ننڍپڻ ۾ نپايو ۽ پاليو ڪين هو ڇا؟ ۽ تون پنهنجي عمر جا ڪيترائي سال اسان ۾ نه رهيو هئين ڇا؟ (جو هاڻي احسان فراموش ٿي بني اسرائيلن کي اسان جي غلاميءَ مان ڪڍڻ آيو آهين.) |
| وَفَعَلتَ فَعلَتَكَ الَّتى فَعَلتَ وَأَنتَ مِنَ الكٰفِرينَ (آيت : 19) |
|
۽ (هيءَ ڳالهه به ياد رک ته) تو انهيءَ وقت اهو (هڪ مصريءَ کي قتل ڪرڻ وارو) ڪم به ڪيو هو جو (توکي ياد هوندو ته تو سچ پچ) ڪيو هو. تون ته وڏو احسان فراموش آهين. |
| قالَ فَعَلتُها إِذًا وَأَنا۠ مِنَ الضّالّينَ (آيت : 20) |
|
حضرت موسيٰ فرمايو ته، بيشڪ مون ان وقت اهو ڪم ڪيو، هو جو مان ان وقت بي خبر هئس، (تنهن ڪري مون کان خطا ٿي ويئي). |
| فَفَرَرتُ مِنكُم لَمّا خِفتُكُم فَوَهَبَ لى رَبّى حُكمًا وَجَعَلَنى مِنَ المُرسَلينَ (آيت : 21) |
|
سو مان توهان کان ڊڄي ڀڄي ويس. پر پوءِ منهنجي پروردگار مونکي دانائي ۽ سمجهه ڏني ۽ مون کي پيغمبر ڪري موڪليائين. |
| وَتِلكَ نِعمَةٌ تَمُنُّها عَلَىَّ أَن عَبَّدتَ بَنى إِسرٰءيلَ (آيت : 22) |
|
۽ ڇا اهو به ڪو احسان آهي جو تون مون تي ٿڦي يا مڙهي رهيو آهين ته تو بني اسرائيلن کي غلام بنائي رکيو آهي. |
| قالَ فِرعَونُ وَما رَبُّ العٰلَمينَ (آيت : 23) |
|
فرعون (لاجواب ٿي) چيو ته، ڀلا سڄي جهان جو پروردگار ڪير آهي؟ |
| قالَ رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَما بَينَهُما إِن كُنتُم موقِنينَ (آيت : 24) |
|
حضرت موسيٰ جواب ۾ فرمايو ته، (سڄي جهان جو پروردگار اهوئي آهي) جو آسمان ۽ زمين جو (خالق ۽) پروردگار آهي ۽ جيڪي به زمين ۽ آسمانن جي وچ ۾ آهي تنهن جو به (خالق ۽) پروردگار آهي، جيڪڏهن توهان يقين (۽ ايمان) وارا ٿيڻ چاهيو (ته ڏسي سگهو ٿا ته اهائي حقيقت آهي، پر جيڪڏهن گمان ۽ شڪ ۾ ٿاڦوڙا هڻڻ ٿا چاهيو ته انڌائي رهندؤ ۽ تباهه ٿيندؤ). |
| قالَ لِمَن حَولَهُ أَلا تَستَمِعونَ (آيت : 25) |
|
فرعون (وري به لاجواب ٿي ٽوڪ جي نموني) انهن (پنهنجن) ماڻهن کي چيو جيڪي سندس چوڌاري بيٺا هئا ته، ٻڌو نٿا (ته ڇا ٿو چوي؟) |
| قالَ رَبُّكُم وَرَبُّ ءابائِكُمُ الأَوَّلينَ (آيت : 26) |
|
حضرت موسيٰ (سندن گهٻرايل حالت جو وجهه وٺي پنهنجي دليل کي وڌيڪ مضبوط ڪرڻ لاءِ) چوڻ لڳو ته، اهوئي اوهان جو به (خالق ۽) پروردگار آهي ۽ اوهان جي گذاري ويل ابن ڏاڏن جو به (خالق ۽) پروردگار آهي. |
| قالَ إِنَّ رَسولَكُمُ الَّذى أُرسِلَ إِلَيكُم لَمَجنونٌ (آيت : 27) |
|
فرعون (اڃا به وڌيڪ لاجواب ٿي پنهنجي ماڻهن کي) چوڻ لڳو ته، بيشڪ اوهان جو رسول جيڪو اوهان ڏي (اوهان کي سيکارڻ لاءِ) موڪليو ويو آهي سو ته ديوانو آهي. |
| قالَ رَبُّ المَشرِقِ وَالمَغرِبِ وَما بَينَهُما إِن كُنتُم تَعقِلونَ (آيت : 28) |
|
حضرت موسيٰ (وڌيڪ) فرمايو ته، جيڪڏهن توهان عقل کان ڪم وٺو ته (سمجهي سگهندؤ ته) اهوئي رب مشرق ۽ مغرب جو (خالق ۽) پروردگار آهي ۽ جيڪي به اوڀر ۽ اولهه جي وچ ۾ آهي تنهن جو به (خالق ۽) پروردگار آهي. |
| قالَ لَئِنِ اتَّخَذتَ إِلٰهًا غَيرى لَأَجعَلَنَّكَ مِنَ المَسجونينَ (آيت : 29) |
|
(ويچاري فرعون کي اچي لڳو پنهنجي بادشاهي وڃڻ جو ڊپ سو حضرت موسيٰ کي) چيائين ته، جيڪڏهن تون مون کي ڇڏي ڪنهن ٻئي کي معبود (۽ بادشاهه) ڪري وٺندين ته مان توکي قيد ۾ رکندس. |
| قالَ أَوَلَو جِئتُكَ بِشَيءٍ مُبينٍ (آيت : 30) |
|
حضرت موسيٰ فرمايو ته، ڇا (تون مون کي قيد ڪندين؟) اگرچه مان توڏي چٽي ۽ روشن شيء (يعني پڪا دليل ۽ عاليشان معجزا) کڻي آيو آهيان. |
| قالَ فَأتِ بِهِ إِن كُنتَ مِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 31) |
|
فرعون (لاچار ٿي) چيو ته، جيڪڏهن تون سچو آهين ته ڀلا اها شيء پيش ڪر؟ |
| فَأَلقىٰ عَصاهُ فَإِذا هِىَ ثُعبانٌ مُبينٌ (آيت : 32) |
|
تنهن تي حضرت موسيٰ پنهنجي لٺ (پَٽ تي) اڇلائي ته هڪدم هڪڙي وڏي چٽي پٽي ازدها يعني بلا يا وڏو نانگ ٿي پيئي. |
| وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذا هِىَ بَيضاءُ لِلنّٰظِرينَ (آيت : 33) |
|
۽ ٻيو (ڇا ڪيائين جو بغل مان) پنهنجي هٿ ڇڪي ٻاهر ڪڍيائين ته اهو ناظرينن کي چمڪندڙ ڏسڻ ۾ آيو. |
| قالَ لِلمَلَإِ حَولَهُ إِنَّ هٰذا لَسٰحِرٌ عَليمٌ (آيت : 34) |
|
فرعون انهن سردارن کي جيڪي سندس اردگرد هئا، چيو ته، بيشڪ هيءُ وڏو هوشيار جادوگر آهي. |
| يُريدُ أَن يُخرِجَكُم مِن أَرضِكُم بِسِحرِهِ فَماذا تَأمُرونَ (آيت : 35) |
|
هو چاهي ٿو ته، پنهنجي جادوءَ جي زور سان اوهان کي اوهان جي ملڪ مان تڙي ڪڍي. ان حالت ۾ اوهان جي راءِ ڪهڙي آهي؟ |
| قالوا أَرجِه وَأَخاهُ وَابعَث فِى المَدائِنِ حٰشِرينَ (آيت : 36) |
|
هنن (سردارن) جواب ۾ چيو ته، هن کي (يعني حضرت موسيٰ کي) ۽ سندس ڀاءُ کي مهلت ڏي (يعني في الحال کين ڪجهه نه چئو) ۽ سڀني شهرن ڏي گڏ ڪندڙ قاصد موڪل. |
| يَأتوكَ بِكُلِّ سَحّارٍ عَليمٍ (آيت : 37) |
|
جيڪي (تنهنجي) سڀني هوشيار جادوگرن کي (جمع ڪري) تو وٽ وٺي اچن. |
| فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِميقٰتِ يَومٍ مَعلومٍ (آيت : 38) |
|
سو سڀ جادوگر گڏ ڪيا ويا، انهيءَ ڏينهن لاءِ جو (مقابلي لاءِ) مقرر ڪيو ويو ۽ جو معلوم ۽ مشهور ڏينهن هو، (يعني عيد يا جشن جو ڏينهن هو.) |
| وَقيلَ لِلنّاسِ هَل أَنتُم مُجتَمِعونَ (آيت : 39) |
|
۽ (جڏهن گهڻائي ماڻهو ان ڏينهن گڏ ٿي ويا تڏهن) ماڻهن کان پڇيو ويو ته سڀئي گڏ ٿيا آهيو؟ |
| لَعَلَّنا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِن كانوا هُمُ الغٰلِبينَ (آيت : 40) |
|
(چڱو اڄ) ممڪن آهي ته جيڪڏهن اسان جا جادوگر (حضرت موسيٰ سان مقابلو ڪرڻ ۾) غالب رهندا ته (اسان پنهنجي) جادوگرن جي پيروي (وڌيڪ شوق سان) ڪندا رهنداسين. |
| فَلَمّا جاءَ السَّحَرَةُ قالوا لِفِرعَونَ أَئِنَّ لَنا لَأَجرًا إِن كُنّا نَحنُ الغٰلِبينَ (آيت : 41) |
|
پوءِ جڏهن جادوگر به اچي ويا تڏهن هنن فرعون کي چيو ته، جيڪڏهن اسان (مقابلي ۾ حضرت موسيٰ عليه السلام تي) غالب پئجي وڃون ته پوءِ اسان کي انعام ملندو نه؟ |
| قالَ نَعَم وَإِنَّكُم إِذًا لَمِنَ المُقَرَّبينَ (آيت : 42) |
|
فرعون چيو ته، هائو (نه رڳو اوهان کي انعام ملندو پر) توهان ان صورت ۾ منهنجي ويجهو ٿيندؤ. (يعني اوهان کي درٻاري ڪيو ويندو). |
| قالَ لَهُم موسىٰ أَلقوا ما أَنتُم مُلقونَ (آيت : 43) |
|
حضرت موسيٰ انهن (جادوگرن) کي چيو ته، جيڪي توهان کي پيش ڪرڻو آهي، سو پيش ڪيو. (يعني پنهنجا ڪرشما ڏيکاريو). |
| فَأَلقَوا حِبالَهُم وَعِصِيَّهُم وَقالوا بِعِزَّةِ فِرعَونَ إِنّا لَنَحنُ الغٰلِبونَ (آيت : 44) |
|
تنهن تي هنن پنهنجون رسيون ۽ لٺيون ميدان ۾ اڇليون ۽ چوڻ لڳا ته، فرعون جي عزت جو قسم! اسان ضرور غالب پونداسين. |
| فَأَلقىٰ موسىٰ عَصاهُ فَإِذا هِىَ تَلقَفُ ما يَأفِكونَ (آيت : 45) |
|
(سندن رسيون ۽ لٺيون نانگن وانگر چرندي ڏسڻ ۾ آيون) تنهن تي حضرت موسيٰ به پنهنجي لٺ ميدان ۾ اڇلائي ته (سبحان الله! ڇا ٿيو جو اها لٺ وڏي بلا بڻجي) انهن سڀني کي ڳهي ويئي جي ڪوڙا ڏيک هنن ٺاهيا هئا. |
| فَأُلقِىَ السَّحَرَةُ سٰجِدينَ (آيت : 46) |
|
تڏهن سڀ جادوگر (ان کي خدائي معجزو سمجهي خدا جي اڳيان) سجدي ۾ ڪري پيا. |
| قالوا ءامَنّا بِرَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 47) |
|
(۽ بي ڌڙڪ) چئي ڏنائون ته، اسان سڄي ڪائنات جي پروردگار تي ايمان آندو آهي. |
| رَبِّ موسىٰ وَهٰرونَ (آيت : 48) |
|
(اسان انهيءَ پروردگار تي ايمان ٿا آڻيون) جو موسيٰ ۽ هارون جو پروردگار آهي (يعني انهيءَ رب تي جنهن کي موسيٰ ۽ هارون رب ڪري ٿا مڃين). |
| قالَ ءامَنتُم لَهُ قَبلَ أَن ءاذَنَ لَكُم إِنَّهُ لَكَبيرُكُمُ الَّذى عَلَّمَكُمُ السِّحرَ فَلَسَوفَ تَعلَمونَ لَأُقَطِّعَنَّ أَيدِيَكُم وَأَرجُلَكُم مِن خِلٰفٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُم أَجمَعينَ (آيت : 49) |
|
(فرعون جادوگرن تي ڪاوڙجي) چيو ته، ڇا منهنجي اجازت وٺڻ کان اڳ ۾ ئي توهان (مون کي ڇڏي ٻئي رب تي) ايمان آندو آهي؟ مون کي يقين آهي ته هي (موسيٰ) اوهان جو وڏو آهي (۽ اوهان جو استاد آهي) جنهن اوهان کي جادوگري سيکاري آهي. سو جلد ئي اوهان کي خبر پوندي (ته مان توهان سان ڪهڙيون تعديون ٿو ڪيان) . مان توهان جا هٿ ۽ پير آرپار ابتا سبتا وڍائي ڇڏيندس، ۽ اوهان سڀني کي سوريءَ تي لٽڪائيندس. |
| قالوا لا ضَيرَ إِنّا إِلىٰ رَبِّنا مُنقَلِبونَ (آيت : 50) |
|
هنن (جادوگرن جواب ۾) چيو ته، ڪهڙي ڳالهه آهي (آخر ته سڀ ڪنهن کي مرڻو آهي اسان کي ايمان جي لذت ۽ خدا جو راضپو ڪافي آهي) اسان يقيناً پنهنجي رب ڏانهن موٽي وڃڻا آهيون (جو اسان تي پنهنجون رحمتون ۽ نعمتون ڪندو). |
| إِنّا نَطمَعُ أَن يَغفِرَ لَنا رَبُّنا خَطٰيٰنا أَن كُنّا أَوَّلَ المُؤمِنينَ (آيت : 51) |
|
(وڌيڪ چيائون ته) اسان ته اهائي خواهش ٿا رکون ته اسان جو پروردگار اسان جون خطائون معاف ڪري، جو اسان (اوهان مصري ماڻهن ۾) سڀني کان اڳ ۾ مؤمن ٿيا آهيون. |
| وَأَوحَينا إِلىٰ موسىٰ أَن أَسرِ بِعِبادى إِنَّكُم مُتَّبَعونَ (آيت : 52) |
|
۽ اسان موسيٰ کي وحيءَ جي رستي حڪم ڏنو ته، منهنجي بندن (بني اسرائيلن ۽ ٻين مؤمنن) کي راتوواهه (مصر ملڪ مان) ڪڍي وڃ. پڪ آهي ته فرعون ۽ سندس ماڻهو (اوهان کي روڪڻ ۽ پڪڙڻ لاءِ) اوهان جي پوئتان پوندا. |
| فَأَرسَلَ فِرعَونُ فِى المَدائِنِ حٰشِرينَ (آيت : 53) |
|
(انهيءَ وچ ۾) فرعون (ڇا ڪيو جو سڀني) شهرن ڏانهن پنهنجا قاصد موڪليائين (۽ بني اسرائيلن جي خلاف لشڪر گڏ ڪرڻ جي تياري ڪرڻ لڳو). |
| إِنَّ هٰؤُلاءِ لَشِرذِمَةٌ قَليلونَ (آيت : 54) |
|
(۽ چوڻ لڳو ته) هي (بني اسرائيل) هڪ ننڍڙي (۽ هيڻي) ٽولي آهن. |
| وَإِنَّهُم لَنا لَغائِظونَ (آيت : 55) |
|
(تنهن هوندي به ايتري جرئت ڪئي اٿن جو) اسان جي خلاف غصي جو اظهار ڪرڻ لڳا آهن (يا اهڙيون ڳالهيون ڪري رهيا آهن جيڪي اسان کي غصو ۽ ڪاوڙ ڏياريندڙ آهن.) |
| وَإِنّا لَجَميعٌ حٰذِرونَ (آيت : 56) |
|
۽ (هو ڏسن ئي نٿا ته) اسان ته بيشڪ وڏو لشڪر آهيون ۽ (هنن جي مقابلي لاءِ اڳ ئي) خبردار (۽ تيار) آهيون. |
| فَأَخرَجنٰهُم مِن جَنّٰتٍ وَعُيونٍ (آيت : 57) |
|
تنهن ڪري اسان هنن (بني اسرائيلن) کي باغن ۽ چشمن مان تڙي ڪڍيو. |
| وَكُنوزٍ وَمَقامٍ كَريمٍ (آيت : 58) |
|
۽ پڻ خزانن ۽ چڱين جاين (يا چڱن عهدن ۽ ڌنڌن) کان اسان کين محروم ڪيو. |
| كَذٰلِكَ وَأَورَثنٰها بَنى إِسرٰءيلَ (آيت : 59) |
|
(برابر فرعون ۽ سندس ماڻهن بني اسرائيلن سان) اهڙي هلت ورتي هئي (۽ کين غلام بنائي رکيو هو) پر اسان (يعني الله تعاليٰ پوءِ) بني اسرائيلن کي (شام ملڪ ۾) اهڙين شين (يعني باغن وغيره) جو وارث ڪيو. |
| فَأَتبَعوهُم مُشرِقينَ (آيت : 60) |
|
(حضرت موسيٰ ته بني اسرائيلن سان رات جي وقت روانو ٿي ويو) پوءِ صبح جو سج اڀرڻ بعد فرعون ۽ سندس ماڻهو (انهيءَ خبر پوڻ تي) سندن پٺيان پيا. |
| فَلَمّا تَرٰءَا الجَمعانِ قالَ أَصحٰبُ موسىٰ إِنّا لَمُدرَكونَ (آيت : 61) |
|
پوءِ جڏهن ٻنهي ٽولين هڪ ٻئي کي ڏٺو تڏهن حضرت موسيٰ جي ساٿين (ڊڄي) چيو ته، پڪ آهي ته اسان کي پڪڙي وٺندا. |
| قالَ كَلّا إِنَّ مَعِىَ رَبّى سَيَهدينِ (آيت : 62) |
|
حضرت موسيٰ فرمايو ته، هرگز ڪونه پڪڙي سگهندا. بيشڪ منهنجو پروردگار مون سان (مددگار) آهي. اهوئي اجهو ٿو مون کي (حفاظت جي) واٽ ڏيکاري. |
| فَأَوحَينا إِلىٰ موسىٰ أَنِ اضرِب بِعَصاكَ البَحرَ فَانفَلَقَ فَكانَ كُلُّ فِرقٍ كَالطَّودِ العَظيمِ (آيت : 63) |
|
پوءِ اسان موسيٰ کي وحي جي رستي حڪم ڪيو ته سمنڊ تي پنهنجي لٺ هڻ. (هن لٺ هنئي ته) سمنڊ ڇڄي (ٻه ڀاڱا ٿي) پيو، ۽ هرهڪ ڀاڱو هڪ وڏي جبل جهڙو ڏسڻ ۾ آيو. |
| وَأَزلَفنا ثَمَّ الءاخَرينَ (آيت : 64) |
|
۽ ٻين کي (يعني فرعون ۽ سندس ماڻهن کي) اسان اڃا به وڌيڪ ويجهو آندو. |
| وَأَنجَينا موسىٰ وَمَن مَعَهُ أَجمَعينَ (آيت : 65) |
|
۽ حضرت موسيٰ کي ۽ سندس سڀني ساٿين کي ته (دشمن جي لشڪر توڙي سمنڊ کان) بچائي ورتوسين. |
| ثُمَّ أَغرَقنَا الءاخَرينَ (آيت : 66) |
|
پر ٻين کي (يعني فرعون ۽ سندس ماڻهن کي) ٻوڙي ڇڏيوسين. |
| إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 67) |
|
بيشڪ هن واقعي ۾ وڏي نشاني آهي، (مڪي جي ماڻهن جي عبرت وٺڻ لاءِ) پر انهن مان گهڻا ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 68) |
|
۽ تنهنجو رب بيشڪ غالب ۽ مهربان آهي (يعني منڪر مغلوب ٿيندا ۽ مؤمنن تي الله تعاليٰ جي مهرباني ٿيندي). |
| وَاتلُ عَلَيهِم نَبَأَ إِبرٰهيمَ (آيت : 69) |
|
۽ (اي پيغمبر!) انهن ماڻهن کي حضرت ابراهيم جو قصو به ٻڌاءِ. |
| إِذ قالَ لِأَبيهِ وَقَومِهِ ما تَعبُدونَ (آيت : 70) |
|
(انهيءَ وقت وارو حال ٻڌاءِ) جڏهن هن پنهنجي پيءُ کان ۽ پنهنجي قوم جي ماڻهن کان پڇيو ته، توهان ڪنهن جي ٻانهپ ۽ غلامي ٿا ڪيو؟ |
| قالوا نَعبُدُ أَصنامًا فَنَظَلُّ لَها عٰكِفينَ (آيت : 71) |
|
هنن جواب ڏنو ته، اسان بتن جي پوڄا ۽ ٻانهپ ڪندا آهيون ۽ انهن وٽ (گهڻو وقت گوڏا ڀڃي) حاضريءَ ۾ رهندا ۽ ويهندا آهيون. |
| قالَ هَل يَسمَعونَكُم إِذ تَدعونَ (آيت : 72) |
|
(تنهن تي) حضرت ابراهيم کانئن پڇيو ته، جڏهن توهان انهن بتن کي پڪاريو ٿا تڏهن اهي اوهان جو آواز ٻڌن ٿا ڇا؟ |
| أَو يَنفَعونَكُم أَو يَضُرّونَ (آيت : 73) |
|
يا اهي اوهان کي ڪو نفعو يا نقصان به پهچائين ٿا ڇا؟ |
| قالوا بَل وَجَدنا ءاباءَنا كَذٰلِكَ يَفعَلونَ (آيت : 74) |
|
هنن ورندي ڏني (ته، نه!) پر اسان پنهنجي وڏن کي ائين ڪندي (يعني بتن جي پوڄا ڪندي) پئي ڏٺو آهي (سو اسان به ائين ٿا ڪيون ۽ ڪندا رهنداسين.) |
| قالَ أَفَرَءَيتُم ما كُنتُم تَعبُدونَ (آيت : 75) |
|
حضرت ابراهيم وري پڇيو ته، پوءِ توهان ڏسي ۽ سمجهي نٿا سگهو ڇا ته جن جي پوڄا اوهان ڪري رهيا آهيو |
| أَنتُم وَءاباؤُكُمُ الأَقدَمونَ (آيت : 76) |
|
۽ اوهان جا اڳوڻا ابا ڏاڏا ڪندا رهيا هئا سي ڪهڙي شيء آهن؟ (۽ انهن جي پوڄا مان حاصل ڇا ٿيندو؟). |
| فَإِنَّهُم عَدُوٌّ لى إِلّا رَبَّ العٰلَمينَ (آيت : 77) |
|
(مان ته پنهنجي تجربي، عقل ۽ خدائي هدايت جي وسيلي چٽو ڏسي سگهان ٿو ته) اهي سڀ (جن جي پوڄا ٿي رهي آهي سي) منهنجا دشمن آهن (بلڪ سڀني ماڻهن جا دشمن آهن، ڇو ته انهن جي ڪري سڀ تباهه ٿا ٿين) فقط سڄي جهان جو پروردگار ئي (منهنجو ۽ ٻين سڀني جو دشمن ناهي، بلڪ اسان جو ڀلو چاهيندڙ ۽ نعمتون ڪندڙ آهي). |
| الَّذى خَلَقَنى فَهُوَ يَهدينِ (آيت : 78) |
|
(اهوپروردگار ئي منهنجي سڄڻ آهي) جنهن مون کي خلقيو ۽ اهوئي آهي جو مون کي سڌي واٽ ڏيکاري ٿو. |
| وَالَّذى هُوَ يُطعِمُنى وَيَسقينِ (آيت : 79) |
|
۽ جو مون کي کارائي ٿو ۽ پيئاري ٿو. |
| وَإِذا مَرِضتُ فَهُوَ يَشفينِ (آيت : 80) |
|
۽ جو جڏهن مان بيمار ٿو ٿيان تڏهن مون کي شفا ڏئي ٿو. |
| وَالَّذى يُميتُنى ثُمَّ يُحيينِ (آيت : 81) |
|
۽ جو مون کي ماريندو ۽ وري جيئاريندو. |
| وَالَّذى أَطمَعُ أَن يَغفِرَ لى خَطيـَٔتى يَومَ الدّينِ (آيت : 82) |
|
۽ جنهن ۾ منهنجي اميد آهي ته هو جزا ۽ سزا جي ڏينهن منهنجون خطائون بخشيندو. |
| رَبِّ هَب لى حُكمًا وَأَلحِقنى بِالصّٰلِحينَ (آيت : 83) |
|
(مٿين الفاظن چوڻ بعد حضرت ابراهيم دعا گهري ٿو ته) اي منهنجا رب! مون کي علم ۽ عقل عطا ڪر ۽ مون کي صالح (نيڪ) ماڻهن ۾ شامل ڪر. |
| وَاجعَل لى لِسانَ صِدقٍ فِى الءاخِرينَ (آيت : 84) |
|
۽ مون کان پوءِ جيڪي پيڙهيون پيدا ٿيڻيون آهن تن ۾ منهنجو سچو ۽ چڱو ذڪر جاري رک (ته انهن لاءِ منهنجي تاريخ چڱو مثال ٿئي ۽ هو به چڱا عمل ڪن). |
| وَاجعَلنى مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعيمِ (آيت : 85) |
|
۽ مون کي نعمتن سان ڀريل جنت جو وارث ڪر. |
| وَاغفِر لِأَبى إِنَّهُ كانَ مِنَ الضّالّينَ (آيت : 86) |
|
۽ منهنجي پيءُ کي به بخش، هو بيشڪ گمراهه ماڻهن ۾ شامل آهي. |
| وَلا تُخزِنى يَومَ يُبعَثونَ (آيت : 87) |
|
۽ مون کي انهيءَ ڏينهن خوار ۽ شرمسار نه ڪجانءِ، جنهن ڏينهن ماڻهو وري جيئرا ڪري اٿاريا ويندا. |
| يَومَ لا يَنفَعُ مالٌ وَلا بَنونَ (آيت : 88) |
|
۽ جنهن ڏينهن نڪي مال ملڪيت ڪم ايندي، نڪي پٽ ڪم ايندا. |
| إِلّا مَن أَتَى اللَّهَ بِقَلبٍ سَليمٍ (آيت : 89) |
|
پر جيڪو ماڻهو سليم (۽ پاڪ) دل کڻي الله وٽ ايندو (سو بيشڪ قيامت جي ڏينهن فلاح پائيندو.) |
| وَأُزلِفَتِ الجَنَّةُ لِلمُتَّقينَ (آيت : 90) |
|
۽ جنت پاڪ ۽ پرهيزگار ماڻهن لاءِ ويجهي آندي ويندي. |
| وَبُرِّزَتِ الجَحيمُ لِلغاوينَ (آيت : 91) |
|
۽ گمراهن جي لاءِ دوزخ ظاهر ڪري (کين) ڏيکاريو ويندو. |
| وَقيلَ لَهُم أَينَ ما كُنتُم تَعبُدونَ (آيت : 92) |
|
۽ انهن (گمراهه ماڻهن) کي چيو ويندو ته، ڪٿي آهن اهي (ديوتائون) جن کي اوهان پوڄيندا هئو؟ (يعني هاڻي توهان سمجهي ٿا سگهو ته اهي ڪجهه به نه آهن.) |
| مِن دونِ اللَّهِ هَل يَنصُرونَكُم أَو يَنتَصِرونَ (آيت : 93) |
|
خدا کي ڇڏي (جن ديوتائن کي اوهان پوڄيندا هئو سي ٻڌايو ته) توهان جي ڪا مدد به ڪري ٿا سگهن يا رڳو سندن به ڪا مدد ڪري ٿا سگهن؟ (بلڪل نه). |
| فَكُبكِبوا فيها هُم وَالغاوۥنَ (آيت : 94) |
|
پوءِ اهي ۽ سڀ گمراهه ماڻهو منهن ڀر ان دوزخ ۾ اڇلايا ويندا. |
| وَجُنودُ إِبليسَ أَجمَعونَ (آيت : 95) |
|
۽ ابليس جا لشڪر سڀ جو سڀ (پڻ ان باهه ۾ اڇلايا ويندا). |
| قالوا وَهُم فيها يَختَصِمونَ (آيت : 96) |
|
اهي (گمراهه ماڻهو) پاڻ ۾ جهڳڙا ۽ بحث ڪندا ۽ چوندا ته، |
| تَاللَّهِ إِن كُنّا لَفى ضَلٰلٍ مُبينٍ (آيت : 97) |
|
قسم آهي خدا جو ته اسان چٽي چٽي گمراهي ۾ هئاسين. (انهيءَ وقت). |
| إِذ نُسَوّيكُم بِرَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 98) |
|
جڏهن اسان اوهان (ڪوڙن ديوتائن) کي سڄي جهان جي رب جي برابر سمجهندا هئاسين. |
| وَما أَضَلَّنا إِلَّا المُجرِمونَ (آيت : 99) |
|
۽ اسان کي گمراهه ڪيو ته انهن ئي ڏوهارين ڪيو (جيڪي ٺڳيءَ سان اسان کي مطيع ڪري پنهنجا فائدا ڪڍندا هئا. جو اسان کي چوندا هئا ته اسان توهان جي شفاعت ڪنداسين.) |
| فَما لَنا مِن شٰفِعينَ (آيت : 100) |
|
(پر) پوءِ هاڻي ته اسان لاءِ ڪوبه سفارش ڪرڻ وارو ڪونهي. |
| وَلا صَديقٍ حَميمٍ (آيت : 101) |
|
۽ نڪو ڪو (اسان لاءِ) سچو دوست ئي آهي. |
| فَلَو أَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَكونَ مِنَ المُؤمِنينَ (آيت : 102) |
|
پوءِ هاڻي جيڪڏهن هيئن ممڪن هجي جو اسان وري دنيا ۾ وڃي سگهون ته اسان جيڪر يقيناً ايمان آڻيون (اهو پڇتاءُ هاڻي ڪم نه ايندو.) |
| إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 103) |
|
بيشڪ هن واقعي ۾ وڏي نشاني آهي، پر (تنهن هوندي به مڪي جي ماڻهن مان) گهڻا ماڻهو ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 104) |
|
۽ بيشڪ تنهنجو پروردگار (سڀني تي) غالب ۽ رحم وارو آهي. (اي پيغمبر تون فڪر نه ڪر، اهي منڪر مغلوب ٿيندا ۽ اسان مؤمنن تي رحم ڪري کين غالب ڪنداسين.) |
| كَذَّبَت قَومُ نوحٍ المُرسَلينَ (آيت : 105) |
|
(اهڙيءَ ئي طرح) حضرت نوح جي قوم به رسولن کي نه مڃيو. |
| إِذ قالَ لَهُم أَخوهُم نوحٌ أَلا تَتَّقونَ (آيت : 106) |
|
(ڏسو ته ڇا ٿيو) جڏهن سندن ئي برادريءَ جو ماڻهو حضرت نوح (انهن ڏانهن پيغمبر ڪري موڪليو ويو جنهن کين) چيو ته (ڇو بد ڪمن ۽ گناهن ۾ غلطان ٿي ويا آهيو؟) ڇا توهان الله (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڊڄو ئي نٿا؟ |
| إِنّى لَكُم رَسولٌ أَمينٌ (آيت : 107) |
|
مان توهان جي لاءِ اعتبار جوڳو پيغمبر آهيان. |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 108) |
|
تنهن ڪري خدا کان ڊڄو ۽ منهنجي پيروي ڪيو (ڇو ته مان فقط خدا جا حڪم ٿو پهچايان). |
| وَما أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ مِن أَجرٍ إِن أَجرِىَ إِلّا عَلىٰ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 109) |
|
۽ (ڏسو ته) مان انهيءَ ڪم لاءِ (جو ڪيان ٿو پيو) ڪنهن به قسم جو اجورو يا عيوضو اوهان کان ڪونه ٿو گهران. منهنجو اجورو ته فقط جهانن جي پروردگار جي ذمي آهي. |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 110) |
|
تنهن ڪري خدا کان ڊڄو ۽ منهنجي حڪمن جي تعميل ڪيو (ڇو ته اهي خدا جا حڪم آهن). |
| قالوا أَنُؤمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الأَرذَلونَ (آيت : 111) |
|
هنن (منڪرن) جواب ڏنو ته، (اي نوح! اسان ڏسون ٿا ته) بلڪل رذيل ۽ خسيس ماڻهو تنهنجي پيروي ڪري رهيا آهن (۽ تو وٽ اچن ٿا) ڇا اهڙيءَ حالت ۾ اسان (سردار) توتي ايمان آڻيون (۽ انهن خسيس ماڻهن سان گڏجي ويهون؟) |
| قالَ وَما عِلمى بِما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 112) |
|
حضرت نوح جواب ڏنو ته، مون کي ڪهڙي خبر آهي ۽ ڪيئن خبر پوي ته اهي (مسڪين ماڻهو) ڪهڙا ڪهڙا عمل ڪندا آهن؟ |
| إِن حِسابُهُم إِلّا عَلىٰ رَبّى لَو تَشعُرونَ (آيت : 113) |
|
خدا شال توهان کي سمجهه ڏئي (۽ توهان سمجهو ته) انهن ماڻهن (جي عملن وغيره) جو حساب وٺڻ ته فقط منهجي پروردگار جي ذمي آهي (نه ڪه منهنجي ذمي). |
| وَما أَنا۠ بِطارِدِ المُؤمِنينَ (آيت : 114) |
|
۽ مون کي هرگز مناسب ناهي ته مان ايمان آڻيندڙن کي تڙي ڪڍان، (هنن جي دلين جي خبر ته فقط الله کي آهي). |
| إِن أَنا۠ إِلّا نَذيرٌ مُبينٌ (آيت : 115) |
|
(وڌيڪ حضرت نوح کين فرمايو ته،) مان ته فقط (الله جي نافرماني ڪندڙن کي) چٽيءَ طرح خبردار ڪندڙ آهيان. (۽ ايندڙ عذاب جي خبر چٽيءَ طرح ٻڌايان ٿو.) |
| قالوا لَئِن لَم تَنتَهِ يٰنوحُ لَتَكونَنَّ مِنَ المَرجومينَ (آيت : 116) |
|
هنن (منڪرن) جواب ڏنو ته، اي نوح! جيڪڏهن تون انهن ڳالهين ڪرڻ کان باز نه ايندين ته اسان توکي پٿر هڻي ماري ڇڏينداسين. |
| قالَ رَبِّ إِنَّ قَومى كَذَّبونِ (آيت : 117) |
|
حضرت نوح (الله تعاليٰ کي ٻاڏائي) چيو ته، اي منهنجا رب! منهنجي قوم جي ماڻهن مون تي ايمان آڻڻ کان صفا انڪار ڪيو آهي. |
| فَافتَح بَينى وَبَينَهُم فَتحًا وَنَجِّنى وَمَن مَعِىَ مِنَ المُؤمِنينَ (آيت : 118) |
|
سو هاڻي منهنجي ۽ هنن جي وچ ۾ قطعي فيصلو ڪري ڇڏ، ۽ مون کي ۽ انهن مؤمنن کي جيڪي مون سان شامل آهن، (هنن حق جي دشمنن کان) بچائي وٺ. |
| فَأَنجَينٰهُ وَمَن مَعَهُ فِى الفُلكِ المَشحونِ (آيت : 119) |
|
سو اسان هن کي ۽ سندس ساٿين کي جيڪي ڀريل ٻيڙيءَ ۾ (سوار) هئا (دشمنن کان ۽ ٻوڏ جي پاڻيءَ کان) بچائي سلامت رکيو. |
| ثُمَّ أَغرَقنا بَعدُ الباقينَ (آيت : 120) |
|
پوءِ جيڪي ماڻهو (پٺتي) باقي رهيا تن (منڪرن) کي اسان ٻوڙي غرق ڪري ڇڏيو. |
| إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 121) |
|
(ڏسو) هن واقعي ۾ به (عبرت وٺڻ لاءِ) بيشڪ وڏي نشاني آهي. پر (افسوس) هنن ماڻهن مان گهڻا ماڻهو ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 122) |
|
۽ (نٿا ڄاڻن ته) بيشڪ تنهنجو رب سڀني تي غالب آهي (۽ کين تباهه ڪندو) ۽ سڀني تي مهربان آهي. (تنهن ڪري مؤمنن تي نعمتون ڪندو). |
| كَذَّبَت عادٌ المُرسَلينَ (آيت : 123) |
|
(ساڳيءَ طرح) عاد قوم جي ماڻهن به رسولن کي نه مڃيو. |
| إِذ قالَ لَهُم أَخوهُم هودٌ أَلا تَتَّقونَ (آيت : 124) |
|
ڏسو سندن برادريءَ جي ماڻهن، حضرت هود هنن کي چيو ته، (توهان ڇو برائين ۾ ڪاهي پيا آهيو) ڇا توهان الله تعاليٰ (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڊڄوئي نٿا؟ |
| إِنّى لَكُم رَسولٌ أَمينٌ (آيت : 125) |
|
يقيناً مان اوهان ڏي رسول ڪري موڪليو ويو آهيان (۽ توهان کي خبر آهي ته مان ڪڏهن به ڪوڙ نه ڳالهايو آهي ۽ نه ڪڏهن امانت ۾ خيانت ڪئي آهي) مان سچ پچ اعتبار جوڳو آهيان. |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 126) |
|
تنهن ڪري خدا کان ڊڄو ۽ منهنجي فرمانبرداري ڪيو (ڇو ته مان فقط خدا جا حڪم ٿو پهچايان. انهن تي عمل ڪرڻ ۾ اوهان جي ئي چڱائي آهي.) |
| وَما أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ مِن أَجرٍ إِن أَجرِىَ إِلّا عَلىٰ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 127) |
|
۽ (ڏسو) مان هن ڪم لاءِ (يعني خدا جي حڪمن پهچائڻ جي عيوض) اوهان کان ڪوبه اجورو ڪونه ٿو گهران. منهنجو اجورو ته فقط جهانن جي پروردگار جي ذمي آهي. |
| أَتَبنونَ بِكُلِّ ريعٍ ءايَةً تَعبَثونَ (آيت : 128) |
|
ڇا توهان هرهڪ مٿانهين جاءِ تي (فقط ڏيک ويک لاءِ) اجايا بي فائدا يادگار ٿا بنايو؟ |
| وَتَتَّخِذونَ مَصانِعَ لَعَلَّكُم تَخلُدونَ (آيت : 129) |
|
۽ توهان وڏا وڏا محلات ٿا ٺاهيو. (ڄڻ ته) اميد ٿا رکو ته توهان انهن ۾ هميشه رهندؤ. (توهان وساري ٿا ڇڏيو ته هيءَ زندگي هڪ ڏينهن جي برابر آهي.) |
| وَإِذا بَطَشتُم بَطَشتُم جَبّارينَ (آيت : 130) |
|
۽ جڏهن (ڪنهن به معاملي ۾ ڪنهن سان به) لڙو ٿا ته، (انصاف کي ڇڏي) ظلم ۽ ڏاڍائي واري واٽ ٿا وٺو. |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 131) |
|
سو خدا کان ڊڄو ۽ منهنجي فرمانبرداري ڪيو. |
| وَاتَّقُوا الَّذى أَمَدَّكُم بِما تَعلَمونَ (آيت : 132) |
|
انهيءَ (مهربان) خدا (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڊڄو، جنهن (پنهنجي فضل سان) توهان کي (گهڻيون ئي نعمتون) ڏنيون آهن جي توهان پاڻ ڄاڻو ٿا. |
| أَمَدَّكُم بِأَنعٰمٍ وَبَنينَ (آيت : 133) |
|
(توهان کي خبر آهي ته) هن اوهان کي ڍور ڍڳا (۽ ٻي دولت) ۽ اولاد (۽ لشڪر وغيره) عطا ڪيا آهن. |
| وَجَنّٰتٍ وَعُيونٍ (آيت : 134) |
|
۽ باغات ۽ چشما (به عطا ڪيا اٿس). |
| إِنّى أَخافُ عَلَيكُم عَذابَ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 135) |
|
(انهن نعمتن هوندي به جو توهان سندس نافرماني ڪري ظلم ۽ گناه جا ڪم ٿا ڪيو سو) مون کي وڏو انديشو آهي ته هڪ وڏي سخت ڏينهن جو عذاب توهان تي اچي ڪڙڪندو. |
| قالوا سَواءٌ عَلَينا أَوَعَظتَ أَم لَم تَكُن مِنَ الوٰعِظينَ (آيت : 136) |
|
انهن (منڪرن) جواب ۾ چيو ته (اي هود! تون اجايو پنهنجو ۽ اسان جو مغز ٿو کپائين) تون اسان کي واعظ نصيحت ڪرين توڙي نه ڪرين اسان جي لاءِ ساڳي ڳالهه آهي. (اسان تنهنجون ڳالهيون ڪونه مڃينداسين.) |
| إِن هٰذا إِلّا خُلُقُ الأَوَّلينَ (آيت : 137) |
|
اهي (عذاب کان ڊيڄارڻ جون) ڳالهيون ته اڳوڻن ماڻهن جون آهن. (جن کي اهڙين ڳالهين ڪرڻ جي عادت ٿي ويئي هئي تون جهونن خيالن جو ماڻهو آهين، اسان نئين روشني وارا آهيون.) |
| وَما نَحنُ بِمُعَذَّبينَ (آيت : 138) |
|
۽ (انهن منڪرن وڌيڪ هيئن به حضرت هود کي چئي ڏنو ته) اسان تي عذاب بلڪل ڪونه ايندو). |
| فَكَذَّبوهُ فَأَهلَكنٰهُم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 139) |
|
مطلب ته هنن حضرت هود کي نه مڃيو، تنهن ڪري اسان به هنن کي برباد ڪري ڇڏيو. بيشڪ انهيءَ واقعي ۾ (سمجهه وارن لاءِ وڏي) عبرت جي نشاني آهي، پر (افسوس ته) هنن ماڻهن مان گهڻا ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 140) |
|
۽ (هو نٿا ڄاڻن ته) يقيناً تنهنجو پروردگار سڀني تي غالب ۽ وڏي رحم وارو آهي. |
| كَذَّبَت ثَمودُ المُرسَلينَ (آيت : 141) |
|
ثمود قوم جي ماڻهن به رسولن کي ڪونه مڃيو. |
| إِذ قالَ لَهُم أَخوهُم صٰلِحٌ أَلا تَتَّقونَ (آيت : 142) |
|
ڏسو سندن برادريءَ جي ماڻهن، حضرت صالح کي چيو ته، ڇا توهان (مسڪينن تي ظلم ڪري رهيا آهيو ۽) خدا کان ڊڄو ئي نٿا؟ |
| إِنّى لَكُم رَسولٌ أَمينٌ (آيت : 143) |
|
(مان توهان کي صاف صاف سچي ڳالهه ٿو ٻڌايان ته) مون کي اوهان ڏي رسول ڪري موڪليو ويو آهي (۽ توهان کي معلوم آهي ته) مان معتبر آهيان (تنهن ڪري هن ڳالهه ۾ به مون تي اعتبار ڪيو). |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 144) |
|
سو توهان الله تعاليٰ (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڊڄو ۽ منهنجي فرمانبرداري ڪيو (ڇو ته مان رڳو خدا جا حڪم ٿو پهچايان). |
| وَما أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ مِن أَجرٍ إِن أَجرِىَ إِلّا عَلىٰ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 145) |
|
۽ (توهان ڏسو ٿا ته) مان انهيءَ ڪم لاءِ (يعني اوهان کي خدا جا حڪم پهچائڻ لاءِ) ڪو اجورو يا عيوضو ته ڪونه ٿو گهران. منهنجو اجورو ته فقط جهانن جي پروردگار جي ذمي آهي. |
| أَتُترَكونَ فى ما هٰهُنا ءامِنينَ (آيت : 146) |
|
ڇا (توهان هيئن ٿا سمجهو ڇا ته) جيڪي هتي هن دنيا ۾ (نعمتون) آهن، سي ماڻڻ لاءِ اوهان کي (دائمي طور) امن امان ۾ ڇڏيو ويندو؟ |
| فى جَنّٰتٍ وَعُيونٍ (آيت : 147) |
|
توهان (دائمي) باغن ۽ چشمن ۾ امن امان جي حالت ۾ ڇڏيا ويندو؟ |
| وَزُروعٍ وَنَخلٍ طَلعُها هَضيمٌ (آيت : 148) |
|
۽ توهان (دائمي ڀلين) ٻنين ۽ کجور جي وڻن ۾ ڇڏيا ويندؤ؟ ڇا جن کجورن جا ڇڳا (کارڪن جي بار کان) ٽٽڻ تي آهن. |
| وَتَنحِتونَ مِنَ الجِبالِ بُيوتًا فٰرِهينَ (آيت : 149) |
|
۽ توهان ٽڪرن کي ٽڪي وڏي هنر ۽ ڪارگريءَ سان جايون ٺاهيو ٿا. |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 150) |
|
(اوهان اهي نعمتون خدا جي طرف کان نٿا سمجهو ۽ سندس نافرماني ٿا ڪيو) سو خدا (وٽان ايندڙ عذاب) کان ڊڄو ۽ منهنجي چوڻ تي هلو (ڇو ته مان فقط اهي حڪم ٿو پهچايان جي خدا تعاليٰ وٽان ٿا اچن). |
| وَلا تُطيعوا أَمرَ المُسرِفينَ (آيت : 151) |
|
۽ انهن جا حڪم نه مڃيو جيڪي ليڪو لنگهي بيٺا آهن، (۽) |
| الَّذينَ يُفسِدونَ فِى الأَرضِ وَلا يُصلِحونَ (آيت : 152) |
|
جيڪي ملڪ ۾ فساد ۽ بگاڙو ٿا ڪن ۽ سڌارو ڪونه ٿا ڪن. |
| قالوا إِنَّما أَنتَ مِنَ المُسَحَّرينَ (آيت : 153) |
|
(ظالم ۽ خودغرض سردارن تي انهيءَ نصيحت جو اثر ڪونه پيو) هنن چيو ته، (اي صالح تون آهين ڇا؟) توتي ڪو جادوءَ جو اثر پئجي ويو آهي (جو بي عقليءَ جون ڳالهيون پيو ڪرين). |
| ما أَنتَ إِلّا بَشَرٌ مِثلُنا فَأتِ بِـٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 154) |
|
تون ڪجهه به نه آهين، سواءِ هن جي ته اسان جهڙو ماڻهو آهين. جيڪڏهن تون سچ ٿو چوين (ته مون کي رسول ڪري موڪليو ويو آهي) ته ڀلا آڻ ڪا نشاني (يعني ڏيکار ڪو معجزو). |
| قالَ هٰذِهِ ناقَةٌ لَها شِربٌ وَلَكُم شِربُ يَومٍ مَعلومٍ (آيت : 155) |
|
(حضرت صالح) فرمايو ته، هيءَ ڏاچي (نشاني) آهي. هن کي به پاڻي پيئڻ جو حق آهي ۽ اوهان کي به (پنهنجي مال کي) پاڻي پيارڻ جو حق آهي (پر واري سان) مقرر ڏينهن تي. |
| وَلا تَمَسّوها بِسوءٍ فَيَأخُذَكُم عَذابُ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 156) |
|
۽ ان ڏاچيءَ کي ڪو ايذاءُ يا تڪليف نه پهچائجو. نه ته هڪڙي وڏي سخت ڏينهن جو عذاب اچي توهان تي ڪڙڪندو. |
| فَعَقَروها فَأَصبَحوا نٰدِمينَ (آيت : 157) |
|
پوءِ به هنن ڏاچيءَ جا پير ڪاٽي ڇڏيا، پر پوءِ پشيمان به ٿيا (۽ ڊنا ته متان عذاب سچ پچ اچي وڃي). |
| فَأَخَذَهُمُ العَذابُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 158) |
|
سو (سچ پچ) هنن تي عذاب اچي ڪڙڪيو. بيشڪ انهيءَ واقعي ۾ وڏي عبرت جي نشاني آهي، پر (فسوس ته هنن مڪي جي ماڻهن مان) گهڻا ماڻهو ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 159) |
|
۽ (هو نٿا ڄاڻن ته) بيشڪ (اي پيغمبر!) تنهنجو پروردگار سڀني تي غالب پوڻ وارو ۽ وڏي رحم وارو آهي. |
| كَذَّبَت قَومُ لوطٍ المُرسَلينَ (آيت : 160) |
|
(ساڳيءَ طرح) حضرت لوط جي قوم جي ماڻهن به رسولن کي نه مڃيو. |
| إِذ قالَ لَهُم أَخوهُم لوطٌ أَلا تَتَّقونَ (آيت : 161) |
|
ڏسو سندن برادريءَ جي ماڻهن کي حضرت لوط (عليه السلام) چيو ته (افسوس جو توهان سخت شرمناڪ ۽ غليظ ڪم ڪري رهيا آهيو) (ڇا توهان خدا (جي عذاب) کان ڊڄوئي نٿا؟ |
| إِنّى لَكُم رَسولٌ أَمينٌ (آيت : 162) |
|
يقيناً مان اوهان ڏي رسول ڪري موڪليل آهيان، ۽ (توهان کي معلوم آهي ته) مان امين آهيان (مون تي اعتبار ڪيو مان توهان کي توهان جي ئي چڱائي لاءِ ضروري نصيحت ٿو ڏيان). |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 163) |
|
ته خدا کان ڊڄو ۽ منهنجي چوڻ تي هلو. |
| وَما أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ مِن أَجرٍ إِن أَجرِىَ إِلّا عَلىٰ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 164) |
|
۽ (ياد رکو ته) مان هن ڪم لاءِ (يعني خدائي حڪمن پهچائڻ جي عيوض) توهان کان ڪو اجورو ڪونه ٿو گهران. منهنجو اجورو ته جهانن جي پروردگار جي ذمي آهي. |
| أَتَأتونَ الذُّكرانَ مِنَ العٰلَمينَ (آيت : 165) |
|
ڇا سڄي جهان ۾ توهان ئي آهيو جي نرن ڏي (بدفعليءَ لاءِ) وڃو ٿا؟ (يا سڄي جهان ۾ توهان کي رڳو نر ئي بدفعليءَ لاءِ پسند آهن ڇا؟) |
| وَتَذَرونَ ما خَلَقَ لَكُم رَبُّكُم مِن أَزوٰجِكُم بَل أَنتُم قَومٌ عادونَ (آيت : 166) |
|
۽ توهان جي لاءِ توهان جي پروردگار جيڪي زالون پيدا ڪيون آهن تن کي ڇڏي ٿا ڏيو (۽ ڇوڪرن ۽ مردن ڏي ٿا وڃو). حقيقت هيءَ آهي ته توهان اهي ماڻهو آهيو جيڪي ليڪو لنگهي بيٺا آهيو. |
| قالوا لَئِن لَم تَنتَهِ يٰلوطُ لَتَكونَنَّ مِنَ المُخرَجينَ (آيت : 167) |
|
هنن (فاحش ماڻهن) جواب ڏنو ته، اي لوط! جيڪڏهن تون (هن واعظ ۽ نصيحت کان) باز نه ايندين ته اسان توکي ضرور (هن ملڪ مان ئي) ڪڍي ڇڏينداسين. |
| قالَ إِنّى لِعَمَلِكُم مِنَ القالينَ (آيت : 168) |
|
(تنهن تي) حضرت لوط چيو ته، مون کي اوهان جي (برن) عملن کان سخت نفرت آهي، (سو مان پاڻ به اوهان وٽ رهڻ ۾ راضي نه آهيان). |
| رَبِّ نَجِّنى وَأَهلى مِمّا يَعمَلونَ (آيت : 169) |
|
(حضرت لوط پوءِ خدا کي پڪاريو ته) اي منهنجا پروردگار! مون کي ۽ منهنجي خاندان جي ماڻهن کي هنن (فاحش) ماڻهن جي عملن (جي شامت کان يا سندن ظلم) کان بچائي وٺ. |
| فَنَجَّينٰهُ وَأَهلَهُ أَجمَعينَ (آيت : 170) |
|
سو اسان هن کي ۽ سندس سڀني مڃيندڙن کي بچائي ورتو. |
| إِلّا عَجوزًا فِى الغٰبِرينَ (آيت : 171) |
|
سواءِ هڪ ٻڍي عورت جي (جا سندس ئي زال هئي) اها (پاڻ بي ايمان ٿي) پٺتي رهجي پيئي. |
| ثُمَّ دَمَّرنَا الءاخَرينَ (آيت : 172) |
|
پوءِ ٻين کي اسان ناس ڪري ڇڏيو. |
| وَأَمطَرنا عَلَيهِم مَطَرًا فَساءَ مَطَرُ المُنذَرينَ (آيت : 173) |
|
۽ اسان هنن (فاحش ماڻهن) تي پٿرن جو مينهن وسايو. سو (ڏسو ته) جن ماڻهن کي خبردار به ڪيو ويو (پر ته به نصيحت نه مڃيائون.) تن تي ڪهڙو نه بڇڙو مينهن وسيو. |
| إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 174) |
|
بيشڪ هن واقعي ۾ وڏي عبرت جي نشاني آهي، پر (افسوس جو) هنن مان گهڻا ماڻهو ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 175) |
|
۽ (نٿا ڄاڻن ته) تنهنجو پرودگار ئي آهي جو سڀني تي غالب پوڻ وارو ۽ وڏي رحم وارو آهي. |
| كَذَّبَ أَصحٰبُ لـَٔيكَةِ المُرسَلينَ (آيت : 176) |
|
(ساڳيءَ طرح) ائڪه جي ماڻهن به رسولن کي نه مڃيو. |
| إِذ قالَ لَهُم شُعَيبٌ أَلا تَتَّقونَ (آيت : 177) |
|
ڏسو حضرت شعيب هنن کي چيو ته (توهان واپار ۾ ٻين کي نقصان ٿا رسايو) ڇا توهان کي خدا جو خوف ئي نٿو ٿئي؟ |
| إِنّى لَكُم رَسولٌ أَمينٌ (آيت : 178) |
|
يقيناً مان توهان ڏي رسول ڪري موڪليو ويو آهيان، (توهان کي معلوم آهي ته) مان امين آهيان (۽ اعتبار جي لائق آهيان). |
| فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطيعونِ (آيت : 179) |
|
سو خدا (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڊڄو، ۽ منهنجي حڪمن جي پيروي ڪيو (ڇو ته اهي حڪم الله جا آهن). |
| وَما أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ مِن أَجرٍ إِن أَجرِىَ إِلّا عَلىٰ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 180) |
|
۽ (منهنجي سچائيءَ جي لاءِ هيءَ به ثابتي آهي ته) مان انهيءَ (تبليغ جي) ڪم لاءِ اوهان کان ڪو اجورو ڪونه ٿو گهران. منهنجو اجورو ته فقط جهانن جي پالڻهار جي ذمي آهي. |
| أَوفُوا الكَيلَ وَلا تَكونوا مِنَ المُخسِرينَ (آيت : 181) |
|
پوري ماپ ڪري ڏيو (نه گهٽ ڏيو) ۽ ماڻهن کي نقصان نه پهچائيندا ڪريو. |
| وَزِنوا بِالقِسطاسِ المُستَقيمِ (آيت : 182) |
|
۽ سڌي ۽ سچي تارازيءَ سان تور ڪيو (ائين نه ڪيو جو ڏيڻ مهل گهٽ توري ڏيو ۽ وٺڻ مهل وڌيڪ توري وٺو.) |
| وَلا تَبخَسُوا النّاسَ أَشياءَهُم وَلا تَعثَوا فِى الأَرضِ مُفسِدينَ (آيت : 183) |
|
۽ ماڻهن کي سندن شيون گهٽ ڪري نه ڏيو (نڪي پاڻ وٽ روڪي رکو) ۽ زمين تي (ٺڳيون ۽) بگاڙ نه ڪندا وتو. |
| وَاتَّقُوا الَّذى خَلَقَكُم وَالجِبِلَّةَ الأَوَّلينَ (آيت : 184) |
|
۽ انهيءَ خدا (جي نافرمانيءَ جي نتيجن) کان ڊڄو جنهن اوهان کي به خلقيو ۽ اوهان کان اڳين پيڙهين کي به. (جنهن اوهان کي پيدا ڪيو آهي سو اوهان کي برن عملن جي سزا به ڏئي سگهي ٿو.) |
| قالوا إِنَّما أَنتَ مِنَ المُسَحَّرينَ (آيت : 185) |
|
هنن جواب ۾ چيو ته، توتي ڪو جادوءَ جو اثر پيل آهي، (۽ پاڳل ٿي پيو آهين.) |
| وَما أَنتَ إِلّا بَشَرٌ مِثلُنا وَإِن نَظُنُّكَ لَمِنَ الكٰذِبينَ (آيت : 186) |
|
۽ تون ڪجهه به نه آهين، سواءِ هن جي ته اسان جهڙو ماڻهو آهين. بيشڪ اسان توکي ڪوڙن مان خيال ڪريون ٿا. |
| فَأَسقِط عَلَينا كِسَفًا مِنَ السَّماءِ إِن كُنتَ مِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 187) |
|
جيڪڏهن تون (پنهنجي انهيءَ دعويٰ ۾) سچو آهين (ته مان خدا جو رسول آهيان) ته آسمان مان اسان تي ڇپ ڪيراءِ؟ |
| قالَ رَبّى أَعلَمُ بِما تَعمَلونَ (آيت : 188) |
|
حضرت شعيب تنهن تي (نماڻائيءَ سان) جواب ڏنو ته، منهنجو پروردگار ئي بهتر ڄاڻي ٿو ته ڪهڙا ڪهڙا (برا) عمل ڪري رهيا آهيو (۽ اهوئي اوهان تي ڇپ ڪيرائي سگهي ٿو يا ٻئي طرح سزا ڏئي ٿو سگهي.) |
| فَكَذَّبوهُ فَأَخَذَهُم عَذابُ يَومِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كانَ عَذابَ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 189) |
|
پر هنن کيس نه مڃيو (۽ گناهه ڪندا رهيا) سو ڇانو واري ڏينهن جي عذاب اچي کين پڪڙيو (شايد ڪنهن ٻرندڙ جبل جي ڦاٽڻ ڪري چوڌاري دونهون ۽ پٿر اڏاڻا ۽ ڪريا جن جي ڪري ڪجهه قدر اوندهه ٿي ويئي ۽ ماڻهن تي اهڙيون ڇپون ڪريون جو تباهه ٿي ويا.) بيشڪ اهو هڪڙي وڏي سخت ڏينهن جو سخت عذاب هو. |
| إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايَةً وَما كانَ أَكثَرُهُم مُؤمِنينَ (آيت : 190) |
|
بيشڪ هن واقعي ۾ وڏي عبرت جي نشاني آهي، پر (افسوس جو) هنن مان گهڻا ماڻهو ايمان نٿا آڻين. |
| وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (آيت : 191) |
|
۽ (نٿا ڄاڻن ته) بيشڪ تنهنجو پروردگار ئي اهو آهي جو سڀني تي غالب آهي ۽ وڏي رحم وارو به آهي. |
| وَإِنَّهُ لَتَنزيلُ رَبِّ العٰلَمينَ (آيت : 192) |
|
۽ يقيناً هيءُ (قرآن) ساري جهان جي پروردگار جو نازل ڪيل آهي. |
| نَزَلَ بِهِ الرّوحُ الأَمينُ (آيت : 193) |
|
ان کي روح الامين (حضرت جبرائيل) کڻي آيو آهي، (جو بيشڪ سچو ۽ ايماندار فرشتو آهي.) |
| عَلىٰ قَلبِكَ لِتَكونَ مِنَ المُنذِرينَ (آيت : 194) |
|
(اي پيغمبر! اهو قرآن) تنهنجي قلب تي نازل ڪيو وڃي ٿو، انهيءِ لاءِ ته تون (ماڻهن کي خدا جي نافرمانيءَ جي نتيجن کان) خبردار ڪرين. |
| بِلِسانٍ عَرَبِىٍّ مُبينٍ (آيت : 195) |
|
(اهو قرآن مجيد) چٽي ۽ چٽائي ڪندڙ عربي زبان ۾ (نازل ڪيو ويو آهي). |
| وَإِنَّهُ لَفى زُبُرِ الأَوَّلينَ (آيت : 196) |
|
۽ يقيناً ان جي ذڪر اڳوڻن خدائي ڪتابن ۾ ڪيل آهي (ته آخري پيغمبر مڪي ۾ پيدا ٿيندو ۽ مٿس آخري ڪتاب قرآن مجيد نازل ٿيندو.) |
| أَوَلَم يَكُن لَهُم ءايَةً أَن يَعلَمَهُ عُلَمٰؤُا۟ بَنى إِسرٰءيلَ (آيت : 197) |
|
ڇا هنن (مڪي جي ڪافرن) لاءِ هي نشاني ڪافي ناهي ته ان (جي سچائيءَ) کي بني اسرائيلن جا عالم ڄاڻن ٿا (۽ ايمان آڻين ٿا. سچ پچ ڪن تمام وڏن يهودي ۽ عيسائي بزرگن ايمان آندو.) |
| وَلَو نَزَّلنٰهُ عَلىٰ بَعضِ الأَعجَمينَ (آيت : 198) |
|
۽ جيڪڏهن اسان ڪنهن ڌارئين ماڻهوءَ تي قرآن مجيد نازل ڪيون ها (۽ هن جي ٻولي به ڪا ٻي هجي ها)، |
| فَقَرَأَهُ عَلَيهِم ما كانوا بِهِ مُؤمِنينَ (آيت : 199) |
|
۽ اهو ڌاريو ماڻهو (ڪنهن ٻيءَ ٻوليءَ ۾) کين اهو پڙهي ٻڌائي ها ته پوءِ هي (عرب) نڪي (سمجهن ها نڪي) ان تي ايمان آڻين ها. |
| كَذٰلِكَ سَلَكنٰهُ فى قُلوبِ المُجرِمينَ (آيت : 200) |
|
اهڙيءَ طرح (يعني چٽي عربيءَ ۾ قرآن مجيد نازل ڪرڻ سان) اسان اها (اسلام جي تعليم عرب جي) گنهگارن جي دلين ۾ به ويهاري ڇڏي آهي. |
| لا يُؤمِنونَ بِهِ حَتّىٰ يَرَوُا العَذابَ الأَليمَ (آيت : 201) |
|
پوءِ به (ڪي سخت دل) ماڻهو ان تي ايمان ڪونه آڻيندا، جيستائين ڪه سخت عذاب پنهنجي اکين سان ڏسن. |
| فَيَأتِيَهُم بَغتَةً وَهُم لا يَشعُرونَ (آيت : 202) |
|
پر عذاب ته مٿن بلڪل اوچتو اچي ڪڙڪندو ۽ هنن کي خبر ئي ڪانه پوندي. |
| فَيَقولوا هَل نَحنُ مُنظَرونَ (آيت : 203) |
|
انهيءَ وقت هو (پريشان ٿي) چوندا ته، (هاءِ هاءِ!) اسان کي ڪجهه مهلت ملندي يا نه؟ |
| أَفَبِعَذابِنا يَستَعجِلونَ (آيت : 204) |
|
پوءِ ڇا؟ هنن ماڻهن تڪڙ لائي ڏني آهي ته (جيڪڏهن اهي ڳالهيون سچيون آهن ته) اسان تي عذاب جلد اچي. |
| أَفَرَءَيتَ إِن مَتَّعنٰهُم سِنينَ (آيت : 205) |
|
ڀلا ڏسو ته سهي ته، جيڪڏهن اسان هنن (منڪرن) کي ڪي سال خوشحاليءَ ۾ رکون. |
| ثُمَّ جاءَهُم ما كانوا يوعَدونَ (آيت : 206) |
|
۽ پوءِ انهن تي اهو عذاب اچي وڃي، جنهن جو ساڻن واعدو ڪيو ويو آهي. |
| ما أَغنىٰ عَنهُم ما كانوا يُمَتَّعونَ (آيت : 207) |
|
ته پوءِ اها آسودگي (۽) دنيوي نعمتون هنن کي ڪجهه به فائدو ڪونه ڏينديون. |
| وَما أَهلَكنا مِن قَريَةٍ إِلّا لَها مُنذِرونَ (آيت : 208) |
|
(اسان جو اهو قانون آهي ته) ڪڏهن به ڪنهن بستيءَ کي برباد نه ڪيوسين جيستائين پهريائين هنن ڏي هنن کي خبردار ڪرڻ لاءِ پيغمبر موڪلياسين (۽ هو تنهن هوندي به برائين ۾ مشغول رهيا، پوءِ اسان به هنن کي تباه ڪري ڇڏيو). |
| ذِكرىٰ وَما كُنّا ظٰلِمينَ (آيت : 209) |
|
يادگيري ۽ نصيحت ڏيڻ لاءِ (اسان هنن ڏي پهريائين پيغمبر موڪليا ته به هو باز نه آيا ۽ اسان کين تباهه ڪري ڇڏيو) اسان ڪڏهن به بي انصافي ڪونه ٿا ڪيون. |
| وَما تَنَزَّلَت بِهِ الشَّيٰطينُ (آيت : 210) |
|
هي (وحي يا قرآن مجيد) شيطانن ڪونه آندو آهي، (جيئن ڪافر بڪ بڪ ڪري رهيا آهن.) |
| وَما يَنبَغى لَهُم وَما يَستَطيعونَ (آيت : 211) |
|
ائين ڪرڻ هنن لاءِ (يعني شيطانن لاءِ) نڪي ٺهي ٿو نڪي هو (اهڙو قرآن ٺاهي سگهڻ جي) طاقت رکن ٿا. |
| إِنَّهُم عَنِ السَّمعِ لَمَعزولونَ (آيت : 212) |
|
بلڪ حقيقت هيءَ آهي ته، شيطان ٻڌڻ جي جاءِ کان ئي پري ڪڍيا ويا آهن (هن لاءِ ته ائين نه ٿئي جو هو ٻڌي ان ۾ ڦيرڦار ڪري پوءِ ماڻهن کي ٻڌائين). |
| فَلا تَدعُ مَعَ اللَّهِ إِلٰهًا ءاخَرَ فَتَكونَ مِنَ المُعَذَّبينَ (آيت : 213) |
|
سو (اي پيغمبر!) الله سان گڏ ڪنهن به ٻئي معبود يا ديوتا کي نه پڪارجانءِ. نه ته تون به انهن ۾ هوندين جن کي عذاب ڪيو ويندو. |
| وَأَنذِر عَشيرَتَكَ الأَقرَبينَ (آيت : 214) |
|
۽ پنهنجي ويجهن مائٽن کي (خدا جي نافرماني جي نتيجن کان) خبردار ڪري ڇڏ. |
| وَاخفِض جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ المُؤمِنينَ (آيت : 215) |
|
۽ جن مؤمنن تنهنجي پيروي اختيار ڪئي آهي تن تي ڏاڍو مهربان رهه (ايترو پيار ڪر جيترو اڏامندڙ پکي ڪندو آهي، جو کنڀن کي ڀڪوڙي لهي اچي ٻچن کي کنڀڙاٽين هيٺان لڪائيندو آهي.) |
| فَإِن عَصَوكَ فَقُل إِنّى بَريءٌ مِمّا تَعمَلونَ (آيت : 216) |
|
پوءِ جيڪڏهن هو (منڪر) تنهنجي نافرماني ڪن ته کين چئي ڏي ته، جيڪي عمل توهان ڪيو ٿا تن لاءِ مان ذميوار ڪونه آهيان. |
| وَتَوَكَّل عَلَى العَزيزِ الرَّحيمِ (آيت : 217) |
|
(اي پيغمبر تون سندن پرواهه نه ڪر، پنهنجي ڪم کي جرئت سان ڪندو رهه) ۽ انهيءَ الله تي ڀروسو رک جو سڀني تي غالب آهي ۽ وڏي رحم وارو آهي. |
| الَّذى يَرىٰكَ حينَ تَقومُ (آيت : 218) |
|
(انهيءَ الله تي ڀروسو رک) جو توکي (نماز ۾) بيهندي ڏسي ٿو. |
| وَتَقَلُّبَكَ فِى السّٰجِدينَ (آيت : 219) |
|
۽ جو توکي نماز پڙهندڙن ۾ اٿندي، ويهندي (سجدو ڪندي) ڏسي ٿو. |
| إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ العَليمُ (آيت : 220) |
|
يقيناً الله ئي آهي جو سڀ ڪجهه ٻڌي ۽ ڄاڻي ٿو. |
| هَل أُنَبِّئُكُم عَلىٰ مَن تَنَزَّلُ الشَّيٰطينُ (آيت : 221) |
|
ڇا مان اوهان کي ٻڌايان ته شيطان ڪنهن تي نازل ٿين ٿا (۽ کين گمراهه ڪن ٿا)؟ |
| تَنَزَّلُ عَلىٰ كُلِّ أَفّاكٍ أَثيمٍ (آيت : 222) |
|
شيطان هرهڪ ڪوڙي ۽ گناه ڪندڙ ماڻهو ڏي اچن ٿا (۽ کين بدعمل ڪرائين ٿا). |
| يُلقونَ السَّمعَ وَأَكثَرُهُم كٰذِبونَ (آيت : 223) |
|
(اهڙن ماڻهن ڏي اچن ٿا جيڪي) ڪوڙين ۽ گمراهه ڪندڙ ڳالهين ٻڌڻ لاءِ ڪن لڳائين ٿا ۽ جيڪي اڪثر ڪري ڪوڙا آهن. |
| وَالشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الغاوۥنَ (آيت : 224) |
|
۽ شاعرن جي پيروي به اهي ڪن ٿا جيڪي گمراهه آهن. |
| أَلَم تَرَ أَنَّهُم فى كُلِّ وادٍ يَهيمونَ (آيت : 225) |
|
تو ڏٺو ڇا ته اهي (شاعر) هرهڪ ماٿريءَ ۾ حيران ۽ پريشان رلندا وتندا آهن. (يعني هرهڪ مضمون تي شعرگوئي ڪندا آهن، اگرچه ان بابت کين پورو علم به نه هجي. |
| وَأَنَّهُم يَقولونَ ما لا يَفعَلونَ (آيت : 226) |
|
۽ هو اهڙيون ڳالهيون چوندا آهن جن تي پاڻ ئي عمل نه ڪندا آهن. |
| إِلَّا الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثيرًا وَانتَصَروا مِن بَعدِ ما ظُلِموا وَسَيَعلَمُ الَّذينَ ظَلَموا أَىَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبونَ (آيت : 227) |
|
پر (ڪي شاعر اهڙا به آهن) جيڪي ايمان آڻين ٿا ۽ چڱا عمل ڪن ٿا ۽ الله تعاليٰ کي گهڻو ياد ڪن ٿا، ۽ جن تي جڏهن ظلم ڪيو ويو تڏهن ان ظلم بعد هنن بچاءَ جي ڪم ۾ (يعني جهاد ڪرڻ ۾) حصو ورتو ۽ جن ماڻهن ظلم ڪيو آهي تن کي جلدئي معلوم ٿي ويندو ته هو ڪهڙيءَ جاءِ تي موٽي وڃڻا آهن، (يعني هن دنيا ۾ به ذليل حالت ۾ ايندا ۽ آخرت ۾ به دوزخ ۾ پوندا.) |