سورَةٌ أَنزَلنٰها وَفَرَضنٰها وَأَنزَلنا فيها ءايٰتٍ بَيِّنٰتٍ لَعَلَّكُم تَذَكَّرونَ (آيت : 1) |
اها هڪڙي سورة آهي، جنهن کي اسان نازل ڪيو آهي ۽ اسان ان کي فرض ڪيو آهي ۽ ان ۾ اسان چٽيون هدايتون نازل ڪيون آهن ته مــَـن ڪو سبق پرايو |
الزّانِيَةُ وَالزّانى فَاجلِدوا كُلَّ وٰحِدٍ مِنهُما مِا۟ئَةَ جَلدَةٍ وَلا تَأخُذكُم بِهِما رَأفَةٌ فى دينِ اللَّهِ إِن كُنتُم تُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَاليَومِ الءاخِرِ وَليَشهَد عَذابَهُما طائِفَةٌ مِنَ المُؤمِنينَ (آيت : 2) |
زاني عورت توڙي زاني مرد، ٻنهي مان هرهڪ کي سؤ ڦٽڪا هڻو ۽ مٿن ترس کائڻ جو جذبو الله جي دين جي معاملي ۾ توهان ۾ نرمي پيدا نه ڪري، جيڪڏهن توهان جو الله ۽ آخرت جي ڏينهن تي ايمان آهي ۽ کين سزا ڏيڻ وقت مؤمنن جو هڪڙو ٽولو موجود هئڻ کپي |
الزّانى لا يَنكِحُ إِلّا زانِيَةً أَو مُشرِكَةً وَالزّانِيَةُ لا يَنكِحُها إِلّا زانٍ أَو مُشرِكٌ وَحُرِّمَ ذٰلِكَ عَلَى المُؤمِنينَ (آيت : 3) |
زاني نڪاح نه ڪري مگر زانياڻيءَ سان يا مشرڪ عورت سان، ۽ زانياڻيءَ سان نڪاح نه ڪري پر زاني يا مشرڪ ۽ مؤمنن لاءِ اهو حرام ڪيو ويو آهي |
وَالَّذينَ يَرمونَ المُحصَنٰتِ ثُمَّ لَم يَأتوا بِأَربَعَةِ شُهَداءَ فَاجلِدوهُم ثَمٰنينَ جَلدَةً وَلا تَقبَلوا لَهُم شَهٰدَةً أَبَدًا وَأُولٰئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (آيت : 4) |
۽ جيڪي ماڻهو پاڪدامن عورتن تي تهمت هڻن ۽ پوءِ چار شاهد پيش نه ڪن ته انهن کي اَسي ڦٽڪا هڻو ۽ (اڳتي لاءِ به) سندن شاهدي ڪڏهن به قبول نه ڪريو ۽ اهي ئي نافرمان آهن |
إِلَّا الَّذينَ تابوا مِن بَعدِ ذٰلِكَ وَأَصلَحوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 5) |
سواءِ انهن جي جيڪي ان ڏوهه کان پوءِ توبه تائب ٿين ۽ پاڻ سڌارين ته الله ضرور (سندن حق ۾) غفور رحيم آهي |
وَالَّذينَ يَرمونَ أَزوٰجَهُم وَلَم يَكُن لَهُم شُهَداءُ إِلّا أَنفُسُهُم فَشَهٰدَةُ أَحَدِهِم أَربَعُ شَهٰدٰتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 6) |
۽ جيڪي پنهنجن زالن تي الزام هڻن ۽ وٽن پاڻ کان سواءِ ٻيو ڪو شاهد نه هجي ته پوءِ انهن منجهان هڪ ماڻهو جي شاهدي (اها آهي ته هو) چار ڀيرا الله جو قسم کڻي چوي ته هو (پنهنجي الزام ۾) سچو آهي |
وَالخٰمِسَةُ أَنَّ لَعنَتَ اللَّهِ عَلَيهِ إِن كانَ مِنَ الكٰذِبينَ (آيت : 7) |
۽ پنجين ڀيري چوي ته مٿس الله جي لعنت پوي، جيڪڏهن هو (پنهنجي الزام ۾) ڪوڙو هجي |
وَيَدرَؤُا۟ عَنهَا العَذابَ أَن تَشهَدَ أَربَعَ شَهٰدٰتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الكٰذِبينَ (آيت : 8) |
۽ عورت جي سزا ائين ٽري سگهي ٿي ته هوءَ چار دفعا الله جو قسم کڻي چوي ته اهو شخص (پنهنجي الزام ۾) ڪوڙو آهي |
وَالخٰمِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيها إِن كانَ مِنَ الصّٰدِقينَ (آيت : 9) |
۽ پنجين دفعي چوي ته مٿس (عورت تي) الله جو غضب پوي، جيڪڏهن اهو شخص (پنهنجي الزام ۾) سچو هجي |
وَلَولا فَضلُ اللَّهِ عَلَيكُم وَرَحمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوّابٌ حَكيمٌ (آيت : 10) |
توهان تي الله جو فضل ۽ سندس رحمت نه هجي ها ۽ ائين نه هجي ها ته الله ورائي ٻاجهه جي نظر ڪرڻ وارو ۽ حڪمت وارو آهي |
إِنَّ الَّذينَ جاءو بِالإِفكِ عُصبَةٌ مِنكُم لا تَحسَبوهُ شَرًّا لَكُم بَل هُوَ خَيرٌ لَكُم لِكُلِّ امرِئٍ مِنهُم مَا اكتَسَبَ مِنَ الإِثمِ وَالَّذى تَوَلّىٰ كِبرَهُ مِنهُم لَهُ عَذابٌ عَظيمٌ (آيت : 11) |
ته (زالن تي الزام هڻڻ جو معاملو توهان کي وڏي ڏچي ۾ وجهي ڇڏي ها)، جن ماڻهن اهو بهتان گهڙي آندو آهي، سي توهان مان ئي هڪ ٽولو آهن، ان واقعي کي پاڻ لاءِ شر نه سمجهو، بلڪه اهو به توهان لاءِ خير ئي آهي، جنهن ان ۾ جيترو حصو ورتو، انهيءَ اوترو ئي گناهه ڪمايو ۽ جنهن ان (جي ذميواري) جو وڏو حصو پنهنجي ســِـر تي کنيو، تنهن لاءِ ته تمام وڏو عذاب آهي |
لَولا إِذ سَمِعتُموهُ ظَنَّ المُؤمِنونَ وَالمُؤمِنٰتُ بِأَنفُسِهِم خَيرًا وَقالوا هٰذا إِفكٌ مُبينٌ (آيت : 12) |
جنهن وقت توهان اهو ٻڌو هو ته ان وقت ئي ڇونه مؤمن مردن ۽ عورتن پنهنجي باري ۾ چڱو گمان ڪيو ۽ ائين ڇونه چيائون ته اهو پڌرو بهتان آهي؟ |
لَولا جاءو عَلَيهِ بِأَربَعَةِ شُهَداءَ فَإِذ لَم يَأتوا بِالشُّهَداءِ فَأُولٰئِكَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الكٰذِبونَ (آيت : 13) |
انهن ماڻهن (پنهنجي الزام جي ثبوت ۾) چار شاهد ڇو نه آندا؟ هاڻي جڏهن شاهد نه آندا اٿن ته الله وٽ اهي ڪوڙا آهن |
وَلَولا فَضلُ اللَّهِ عَلَيكُم وَرَحمَتُهُ فِى الدُّنيا وَالءاخِرَةِ لَمَسَّكُم فى ما أَفَضتُم فيهِ عَذابٌ عَظيمٌ (آيت : 14) |
جيڪڏهن توهان ماڻهن تي دنيا ۽ آخرت ۾ الله جو فضل ۽ سندس رحمت نه هجي ها ته جن ڳالهين جي چوٻول ۾ توهان پئجي ويا هيؤ، ان سببان توهان کي تمام وڏو عذاب رسي ها |
إِذ تَلَقَّونَهُ بِأَلسِنَتِكُم وَتَقولونَ بِأَفواهِكُم ما لَيسَ لَكُم بِهِ عِلمٌ وَتَحسَبونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظيمٌ (آيت : 15) |
(ڪجهه ويچار ته ڪريو، ان وقت توهان ڪيڏي نه سخت غلطي ڪري رهيا هيؤ) جڏهن توهان جي هڪڙيءَ زبان ٻيءَ زبان کان اهو ڪوڙ پئي ورتو ۽ توهان پنهنجن واتن مان اهو ڪجهه پئي چيو، جنهن جي باري ۾ توهان کي ڪابه ڄاڻ نه هئي. توهان ان کي معمولي ڳالهه پئي سمجهيو، حالانڪه الله جي نظر ۾ اها وڏي ڳالهه هئي |
وَلَولا إِذ سَمِعتُموهُ قُلتُم ما يَكونُ لَنا أَن نَتَكَلَّمَ بِهٰذا سُبحٰنَكَ هٰذا بُهتٰنٌ عَظيمٌ (آيت : 16) |
توهان اهو ٻڌندي ئي ڇو نه چئي ڏنو ته "اسان کي اهڙي ڳالهه زبان کان ڪڍڻ نه ٿي جڳائي، پاڪ ته (اي الله) تنهنجي ذات آهي، اهو ته تمام وڏو بهتان آهي". |
يَعِظُكُمُ اللَّهُ أَن تَعودوا لِمِثلِهِ أَبَدًا إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (آيت : 17) |
الله ٿو توهان کي نصيحت ڪري ته اڳتي وري ڪڏهن به اهڙو ڪم نه ڪجو، جيڪڏهن توهان مؤمن آهيو |
وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الءايٰتِ وَاللَّهُ عَليمٌ حَكيمٌ (آيت : 18) |
الله توهان کي چٽيون هدايتون ٿو ڏئي ۽ هو سڀ ڪجهه ڄاڻندڙ ۽ داناءُ آهي |
إِنَّ الَّذينَ يُحِبّونَ أَن تَشيعَ الفٰحِشَةُ فِى الَّذينَ ءامَنوا لَهُم عَذابٌ أَليمٌ فِى الدُّنيا وَالءاخِرَةِ وَاللَّهُ يَعلَمُ وَأَنتُم لا تَعلَمونَ (آيت : 19) |
جيڪي ماڻهو گهرن ٿا ته ايمان وارن ۾ بيحيائي پکڙجي، سي دنيا توڙي آخرت ۾ دردناڪ سزا جا حقدار آهن. الله ئي ٿو ڄاڻي ۽ توهان نٿا ڄاڻو |
وَلَولا فَضلُ اللَّهِ عَلَيكُم وَرَحمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ رَءوفٌ رَحيمٌ (آيت : 20) |
جيڪڏهن الله جو فضل ۽ سندس رحمت توهان تي نه هجي ها ۽ ائين نه هجي ها جو الله ڏاڍو شفيق ۽ رحيم آهي (ته پوءِ ان پکيڙيل ڳالهه جا ڏاڍا خراب نتيجا نڪرن ها) |
يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَتَّبِعوا خُطُوٰتِ الشَّيطٰنِ وَمَن يَتَّبِع خُطُوٰتِ الشَّيطٰنِ فَإِنَّهُ يَأمُرُ بِالفَحشاءِ وَالمُنكَرِ وَلَولا فَضلُ اللَّهِ عَلَيكُم وَرَحمَتُهُ ما زَكىٰ مِنكُم مِن أَحَدٍ أَبَدًا وَلٰكِنَّ اللَّهَ يُزَكّى مَن يَشاءُ وَاللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (آيت : 21) |
اي ايمان وارؤ! شيطان جي پيروي نه ڪريو، جيڪو به شيطان جي ڪڍ لڳندو ته اهو کيس بيحيائي ۽ برائيءَ جو ئي حڪم ڏيندو، جيڪڏهن الله جو فضل ۽ سندس رحمت توهان تي نه هجي ها ته توهان مان ڪوبه شخص پاڪ نه ٿي سگهي ها، پر الله جنهن کي گهري پاڪ ڪري ڇڏي ٿو ۽ الله ٻڌندڙ ۽ ڄاڻندڙ آهي |
وَلا يَأتَلِ أُولُوا الفَضلِ مِنكُم وَالسَّعَةِ أَن يُؤتوا أُولِى القُربىٰ وَالمَسٰكينَ وَالمُهٰجِرينَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَليَعفوا وَليَصفَحوا أَلا تُحِبّونَ أَن يَغفِرَ اللَّهُ لَكُم وَاللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 22) |
توهان مان جن ماڻهن تي فضل ٿيل آهي ۽ آسودا آهن، تن کي اهو قسم کڻڻ نه گهرجي ته هو پنهنجي عزيزن، مسڪينن ۽ الله جي واٽ ۾ هجرت ڪيل ماڻهن جي مدد نه ڪندا، کين معاف ڪري ڇڏڻ گهرجي ۽ درگذر ڪرڻ گهرجي، ڇا توهان نٿا چاهيو ته الله توهان کي معاف ڪري؟ ۽ الله بخشڻهار ۽ رحم ڪندڙ آهي |
إِنَّ الَّذينَ يَرمونَ المُحصَنٰتِ الغٰفِلٰتِ المُؤمِنٰتِ لُعِنوا فِى الدُّنيا وَالءاخِرَةِ وَلَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (آيت : 23) |
جيڪي ماڻهو پاڪدامن اٻوجهه مؤمن عورتن تي تهمتون هڻن ٿا، انهن تي دنيا ۽ آخرت ۾ لعنت ڪئي وئي آهي ۽ انهن لاءِ وڏو عذاب آهي |
يَومَ تَشهَدُ عَلَيهِم أَلسِنَتُهُم وَأَيديهِم وَأَرجُلُهُم بِما كانوا يَعمَلونَ (آيت : 24) |
هو اهو ڏينهن نه وساري ڇڏين، جڏهن سندن زبانون ۽ سندن هٿ پير سندن ڪرتوتن جي شاهدي ڏيندا |
يَومَئِذٍ يُوَفّيهِمُ اللَّهُ دينَهُمُ الحَقَّ وَيَعلَمونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الحَقُّ المُبينُ (آيت : 25) |
ان ڏينهن الله کين پورو پورو بدلو ڏيندو، جيڪو هنن لهڻو هوندو ۽ کين معلوم ٿي ويندو ته الله ئي حق آهي، سچ کي سچ ڪندڙ |
الخَبيثٰتُ لِلخَبيثينَ وَالخَبيثونَ لِلخَبيثٰتِ وَالطَّيِّبٰتُ لِلطَّيِّبينَ وَالطَّيِّبونَ لِلطَّيِّبٰتِ أُولٰئِكَ مُبَرَّءونَ مِمّا يَقولونَ لَهُم مَغفِرَةٌ وَرِزقٌ كَريمٌ (آيت : 26) |
گنديون عورتون گندن مردن لاءِ آهن ۽ گندا مرد گندين عورتن لاءِ ، پاڪ عورتون پاڪ مردن لاءِ آهن ۽ پاڪ مرد پاڪ عورتن لاءِ . سندن دامن پاڪ آهي، انهن ڳالهين کان جيڪي ٺاهڻ وارا ٺاهن ٿا. انهن لاءِ مغفرت ۽ ڀلو رزق آهي |
يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لا تَدخُلوا بُيوتًا غَيرَ بُيوتِكُم حَتّىٰ تَستَأنِسوا وَتُسَلِّموا عَلىٰ أَهلِها ذٰلِكُم خَيرٌ لَكُم لَعَلَّكُم تَذَكَّرونَ (آيت : 27) |
اي ايمان وارؤ! پنهنجن گهرن کان سواءِ ٻين گهرن ۾ نه هليا وڃو، جيستائين جو اجازت نه مليوَ ۽ گهر وارن تي سلام نه ڪيو. اهو طريقو توهان لاءِ ڏاڍو ڀلو آهي، اميد ته توهان ان جو پورو پورو خيال ڪندؤ |
فَإِن لَم تَجِدوا فيها أَحَدًا فَلا تَدخُلوها حَتّىٰ يُؤذَنَ لَكُم وَإِن قيلَ لَكُمُ ارجِعوا فَارجِعوا هُوَ أَزكىٰ لَكُم وَاللَّهُ بِما تَعمَلونَ عَليمٌ (آيت : 28) |
پوءِ جي اتي ڪوبه نه مليوَ ته اندر نه گهڙو، جيستائين جو اجازت نه مليوَ ۽ جيڪڏهن توهان کي چيو وڃي ته موٽي وڃو ته موٽي هليا وڃو. اهو توهان لاءِ وڌيڪ پاڪائيءَ وارو طريقو آهي ۽ جيڪي توهان ڪريو ٿا الله ان کي چڱيءَ طرح ٿو ڄاڻي |
لَيسَ عَلَيكُم جُناحٌ أَن تَدخُلوا بُيوتًا غَيرَ مَسكونَةٍ فيها مَتٰعٌ لَكُم وَاللَّهُ يَعلَمُ ما تُبدونَ وَما تَكتُمونَ (آيت : 29) |
باقي توهان لاءِ ان ۾ ڪوبه حرج ڪونهي جو توهان اهڙن گهرن ۾ گهڙي وڃو، جن ۾ ڪوئي به نه رهندو هجي ۽ جن ۾ توهان جي مطلب (يا ڪم) واري ڪا شيءِ هجي. جيڪي توهان ظاهر ٿا ڪريو يا لڪايو ٿا، الله سڀ ڪجهه ڄاڻي ٿو |
قُل لِلمُؤمِنينَ يَغُضّوا مِن أَبصٰرِهِم وَيَحفَظوا فُروجَهُم ذٰلِكَ أَزكىٰ لَهُم إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما يَصنَعونَ (آيت : 30) |
اي نبي! (مؤمن) مردن کي چؤ ته پنهنجون نگاهون هيٺ رکن ۽ پنهنجي لڄن جي حفاظت ڪن، اهو انهن لاءِ وڌيڪ پاڪائيءَ وارو طريقو آهي، جيڪي به هو ڪن ٿا، الله ان کان باخبر ٿو رهي |
وَقُل لِلمُؤمِنٰتِ يَغضُضنَ مِن أَبصٰرِهِنَّ وَيَحفَظنَ فُروجَهُنَّ وَلا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إِلّا ما ظَهَرَ مِنها وَليَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلىٰ جُيوبِهِنَّ وَلا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إِلّا لِبُعولَتِهِنَّ أَو ءابائِهِنَّ أَو ءاباءِ بُعولَتِهِنَّ أَو أَبنائِهِنَّ أَو أَبناءِ بُعولَتِهِنَّ أَو إِخوٰنِهِنَّ أَو بَنى إِخوٰنِهِنَّ أَو بَنى أَخَوٰتِهِنَّ أَو نِسائِهِنَّ أَو ما مَلَكَت أَيمٰنُهُنَّ أَوِ التّٰبِعينَ غَيرِ أُولِى الإِربَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفلِ الَّذينَ لَم يَظهَروا عَلىٰ عَورٰتِ النِّساءِ وَلا يَضرِبنَ بِأَرجُلِهِنَّ لِيُعلَمَ ما يُخفينَ مِن زينَتِهِنَّ وَتوبوا إِلَى اللَّهِ جَميعًا أَيُّهَ المُؤمِنونَ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (آيت : 31) |
اي نبي! مؤمنياڻين کي چؤ ته پنهنجون نگاهون سانڀي (هيٺ جهڪيل) رکن ۽ پنهنجي لڄن جي حفاظت ڪن ۽ پنهنجو هار سينگار ظاهر نه ڪن، سواءِ ان جي جيڪو پاڻ ظاهر ٿي پوي ۽ پنهنجن اُرهن تي ٻـُـڪر هڻي ڇڏن (سينن تي روا وجهن) ۽ پنهنجو هار سينگار ڪنهن جي به آڏو ظاهر نه ڪن، سواءِ پنهنجن مڙسن، پيئرن، مڙسن جي پيئرن، پنهنجن پٽن، مڙسن جي پٽن، ڀائرن، ڀائرن جي پٽن، ڀينرن جي پٽن، پنهنجي (گڏ اٿڻ ويهڻ وارين) عورتن، پنهنجن ٻانهين ۽ حڪم جي تابع انهن مردن جي جيڪي ڪا ٻئي قسم جي خواهش نه رکندا هجن ۽ انهن ٻارن جي جيڪي عورتن جي ڳجهين ڳالهين کان اڃا واقف نه ٿيا هجن ۽ هو پنهنجا پير زمين تي زور سان هڻي نه هلن، جو سندن زيب زينت جيڪا لڪائي اٿن، ان جي ماڻهن کي خبر پوي. اي مؤمنو! توهان سڀ گڏجي الله جي در توبه ڪريو، اميد ته ڪاميابي ماڻيندؤ |
وَأَنكِحُوا الأَيٰمىٰ مِنكُم وَالصّٰلِحينَ مِن عِبادِكُم وَإِمائِكُم إِن يَكونوا فُقَراءَ يُغنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ وَاللَّهُ وٰسِعٌ عَليمٌ (آيت : 32) |
توهان مان جيڪي ماڻهو ڇڙا هجن ۽ توهان جي ٻانهن ۽ ٻانهين مان جيڪي نيڪ هجن تن کي پرڻائي ڇڏيو، جيڪڏهن اهي غريب آهن ته الله پنهنجي فضل سان انهن کي آسودو ڪري ڇڏيندو، الله ڏاڍي وسعت وارو ۽ سڀ ڪجهه ڄاڻندڙ آهي |
وَليَستَعفِفِ الَّذينَ لا يَجِدونَ نِكاحًا حَتّىٰ يُغنِيَهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ وَالَّذينَ يَبتَغونَ الكِتٰبَ مِمّا مَلَكَت أَيمٰنُكُم فَكاتِبوهُم إِن عَلِمتُم فيهِم خَيرًا وَءاتوهُم مِن مالِ اللَّهِ الَّذى ءاتىٰكُم وَلا تُكرِهوا فَتَيٰتِكُم عَلَى البِغاءِ إِن أَرَدنَ تَحَصُّنًا لِتَبتَغوا عَرَضَ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَمَن يُكرِههُنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعدِ إِكرٰهِهِنَّ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 33) |
۽ جن کي نڪاح ڪرڻ جي واه نه هجي، انهن کي گهرجي ته پاڪدامن ٿي رهن، تان جو الله پنهنجي فضل سان کين آسودو ڪري ڇڏي ۽ توهان جي هٿ وس آيلن (ٻانهن ٻانهين) مان جيڪي پنهنجي آزاديءَ لاءِ عيوضو ڏيڻ جي آڇ ڪن ته انهن سان رقم ۽ مهلت جي شرطن بابت لک پڙهه ڪريو (يعني مڪاتبت ڪريو)، بشرطيڪه توهان انهن ۾ اهڙي اهليت ڏسو ۽ کين ان مال مان ڏيو، جيڪو الله توهان کي ڏنو آهي ۽ پنهنجي ٻانهين کي پنهنجي دنيا جي فائدن خاطر بدڪاري اختيار ڪرڻ تي مجبور نه ڪريو، جڏهن جو اهي پاڻ پاڪدامن رهڻ گهرنديون هجن ۽ جيڪو انهن کي مجبور ڪري ته انهيءَ طرح مجبور ڪرڻ کان پوءِ الله انهن لاءِ بخشيندڙ ۽ رحم ڪندڙ آهي |
وَلَقَد أَنزَلنا إِلَيكُم ءايٰتٍ مُبَيِّنٰتٍ وَمَثَلًا مِنَ الَّذينَ خَلَوا مِن قَبلِكُم وَمَوعِظَةً لِلمُتَّقينَ (آيت : 34) |
اسان چٽيون هدايتون ڏيڻ واريون آيتون توهان وٽ موڪليون آهن ۽ توهان کان اڳ ٿي گذريل قومن جا عبرت ڏياريندڙ مثال به توهان جي آڏو پيش ڪري چڪا آهيون ۽ اهي نصيحتون پڻ جيڪي ڊڄڻ وارن لاءِ هونديون آهن |
اللَّهُ نورُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ مَثَلُ نورِهِ كَمِشكوٰةٍ فيها مِصباحٌ المِصباحُ فى زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوكَبٌ دُرِّىٌّ يوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُبٰرَكَةٍ زَيتونَةٍ لا شَرقِيَّةٍ وَلا غَربِيَّةٍ يَكادُ زَيتُها يُضيءُ وَلَو لَم تَمسَسهُ نارٌ نورٌ عَلىٰ نورٍ يَهدِى اللَّهُ لِنورِهِ مَن يَشاءُ وَيَضرِبُ اللَّهُ الأَمثٰلَ لِلنّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ (آيت : 35) |
الله آسمانن ۽ زمين جو نور آهي (ڪائنات ۾) سندس نور جو مثال ائين آهي، جيئن ڪنهن جاري ۾ ڏيئو رکيل هجي. ڏيئو هڪڙي ڪائي اندر هجي، ڪائو وري اهڙو هجي، جهڙو موتيءَ وانگر چمڪندڙ تارو ۽ اهو ڏيئو زيتون جي هڪڙي اهڙي برڪت ڀرئي وڻ جي تيل مان ٻرندو هجي، جيڪو نه اوڀر جو هجي ۽ نه اولهه جو. جنهن جو تيل پاڻ مرادو ئي ٻرندو هجي، کڻي باهه نه به ڇهيس (ان طرح) روشنيءَ مٿان روشني (وڌي وڃڻ جا سڀئي اسباب گڏ ٿي ويا هجن) الله پنهنجي نور ڏانهن، جنهن کي وڻيس تنهن کي واٽ وٺائي ٿو. هو ماڻهن کي مثالن سان ڳالهه سمجهائيندو آهي ۽ هو هر شيءِ کي چڱيءَ طرح ڄاڻي ٿو |
فى بُيوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرفَعَ وَيُذكَرَ فيهَا اسمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالغُدُوِّ وَالءاصالِ (آيت : 36) |
(سندس نور ڏانهن هدايت لهڻ وارا) انهن گهرن ۾ لڀن ٿا، جن کي مٿانهون ڪرڻ جو ۽ جن ۾ سندس نالو وٺڻ جو الله حڪم ڏنو آهي، انهن ۾ اهڙا ماڻهو صبح توڙي شام سندس تسبيح ڪن ٿا |
رِجالٌ لا تُلهيهِم تِجٰرَةٌ وَلا بَيعٌ عَن ذِكرِ اللَّهِ وَإِقامِ الصَّلوٰةِ وَإيتاءِ الزَّكوٰةِ يَخافونَ يَومًا تَتَقَلَّبُ فيهِ القُلوبُ وَالأَبصٰرُ (آيت : 37) |
جن کي ڪوبه واپار وڙو ۽ ڏيتي ليتي الله جي يادگيريءَ کان ۽ نماز قائم ڪرڻ ۽ زڪواة ادا ڪرڻ کان غافل نٿي ڪري، اهي ان ڏينهن کان ڊڄندا رهن ٿا، جنهن ڏينهن دليون ۽ اکيون ڦري وينديون |
لِيَجزِيَهُمُ اللَّهُ أَحسَنَ ما عَمِلوا وَيَزيدَهُم مِن فَضلِهِ وَاللَّهُ يَرزُقُ مَن يَشاءُ بِغَيرِ حِسابٍ (آيت : 38) |
(۽ هو اهو سڀ ان لاءِ ٿا ڪندا رهن) ته جيئن الله سندن سهڻن عملن جو اجورو کين ڏئي ۽ اڃان به وڌيڪ فضل سان نوازي. الله جنهن کي چاهي بنا ڪنهن حساب جي ڏئي ٿو |
وَالَّذينَ كَفَروا أَعمٰلُهُم كَسَرابٍ بِقيعَةٍ يَحسَبُهُ الظَّمـٔانُ ماءً حَتّىٰ إِذا جاءَهُ لَم يَجِدهُ شَيـًٔا وَوَجَدَ اللَّهَ عِندَهُ فَوَفّىٰهُ حِسابَهُ وَاللَّهُ سَريعُ الحِسابِ (آيت : 39) |
(ان جي ابتڙ) جن ڪفر ڪيو، تن جي عملن جو مثال ائين آهي، جيئن رڻ پٽ ۾ رُڃ، جنهن کي اڃايل پاڻي سمجهيو هو، پر اتي پهتو ته ڪا شيءِ نه لڌائين، باقي الله (جي قضا يعني موت) کي سو اتي موجود ڏٺائين، جنهن سندس سارو حساب چڪتو ڪري ڇڏيو ۽ الله کي حساب وٺندي ڪا دير نه لڳندي آهي |
أَو كَظُلُمٰتٍ فى بَحرٍ لُجِّىٍّ يَغشىٰهُ مَوجٌ مِن فَوقِهِ مَوجٌ مِن فَوقِهِ سَحابٌ ظُلُمٰتٌ بَعضُها فَوقَ بَعضٍ إِذا أَخرَجَ يَدَهُ لَم يَكَد يَرىٰها وَمَن لَم يَجعَلِ اللَّهُ لَهُ نورًا فَما لَهُ مِن نورٍ (آيت : 40) |
يا وري ان جو مثال آهي اونهي سمنڊ جي اونداهيءَ جهڙو، جو مٿان ڇانيل اٿس هڪڙي لهر، جنهن جي مٿان وري اٿس ٻي لهر ۽ ان جي مٿان وري ڪارا ڪڪر، اونداهيءَ مٿان اونداهي ڇانيل، ماڻهو پنهنجو هٿ ڪڍي ته اهو به نه ڏسي سگهي، جنهن کي الله نور نٿو عطا ڪري، تنهن لاءِ ته پوءِ ڪو نور ئي ڪونهي |
أَلَم تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَالطَّيرُ صٰفّٰتٍ كُلٌّ قَد عَلِمَ صَلاتَهُ وَتَسبيحَهُ وَاللَّهُ عَليمٌ بِما يَفعَلونَ (آيت : 41) |
ڏسو نٿا ته الله جي تسبيح ٿا ڪن اهي سڀئي، جيڪي آسمانن ۽ زمين ۾ آهن ۽ اهي پکي به جيڪي پر کنڊيريون پيا ٿا اُڏرن؟ هرڪو پنهنجي نماز جي ۽ تسبيح جي طريقي کي ڄاڻي ٿو ۽ اهي سڀئي جيڪي ڪجهه به ڪندا آهن، الله ان کان باخبر هوندو آهي |
وَلِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَإِلَى اللَّهِ المَصيرُ (آيت : 42) |
آسمانن ۽ زمين جي بادشاهي الله جي لاءِ ئي آهي ۽ ڏانهس ئي سڀني کي موٽڻو آهي |
أَلَم تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزجى سَحابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَينَهُ ثُمَّ يَجعَلُهُ رُكامًا فَتَرَى الوَدقَ يَخرُجُ مِن خِلٰلِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِن جِبالٍ فيها مِن بَرَدٍ فَيُصيبُ بِهِ مَن يَشاءُ وَيَصرِفُهُ عَن مَن يَشاءُ يَكادُ سَنا بَرقِهِ يَذهَبُ بِالأَبصٰرِ (آيت : 43) |
(اي نبي) ڇا تون ڏسين نٿو ته الله ڪڪرن کي هوريان هوريان هلائي ٿو، پوءِ انهن کي پاڻ ۾ ڳنڍي ٿو، پوءِ کين تهن تي تهه ڪري گهاٽو جهڙ بنائي ٿو. پوءِ تون ڏسين ٿو ته ان جي پوراڻ مان مينهن جون ڦڙيون پيون وسن ۽ هو آسمان وارن انهن جبلن منجهان ڳڙو به وسائي ٿو. پوءِ جنهن کي گهري ان وسيلي نقصان ٿو رسائي ۽ جنهن کي گهري ان کان بچائي ٿو وٺي، ان جي کنوڻ جا چمڪاٽ ته ڄڻ اجهو ٿا انڌو ڪن |
يُقَلِّبُ اللَّهُ الَّيلَ وَالنَّهارَ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَعِبرَةً لِأُولِى الأَبصٰرِ (آيت : 44) |
رات ۽ ڏينهن جي ڦيرگهير به الله ئي ڪري ٿو، ان ۾ هڪ سبق آهي اکين (سمجهه) وارن لاءِ |
وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دابَّةٍ مِن ماءٍ فَمِنهُم مَن يَمشى عَلىٰ بَطنِهِ وَمِنهُم مَن يَمشى عَلىٰ رِجلَينِ وَمِنهُم مَن يَمشى عَلىٰ أَربَعٍ يَخلُقُ اللَّهُ ما يَشاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (آيت : 45) |
۽ الله هر ساهواري کي پاڻيءَ مان پيدا ڪيو آهي، ڪو وري پيٽ ڀر پيو هلي ته ڪو ٻن ٽنگن تي ۽ ڪو وري چئن ٽنگن تي، الله جيڪي چاهي سو پيدا ڪري ٿو، هو هر شيءِ تي قادر آهي |
لَقَد أَنزَلنا ءايٰتٍ مُبَيِّنٰتٍ وَاللَّهُ يَهدى مَن يَشاءُ إِلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (آيت : 46) |
اسان چٽيون آيتون (نشانيون) نازل ڪري ڇڏيون آهن، باقي سنئين واٽ تي هلڻ جي هدايت الله جنهن کي وڻيس تنهن کي ٿو ڏئي |
وَيَقولونَ ءامَنّا بِاللَّهِ وَبِالرَّسولِ وَأَطَعنا ثُمَّ يَتَوَلّىٰ فَريقٌ مِنهُم مِن بَعدِ ذٰلِكَ وَما أُولٰئِكَ بِالمُؤمِنينَ (آيت : 47) |
اُهي ماڻهو ٿا چون ته اسان ايمان آندو آهي الله ۽ رسول تي ۽ اسان اطاعت قبول ڪئي آهي، پر پوءِ انهن مان هڪ ٽولو ڪنڌ ڪڍائي ٿو وڃي، اهڙا ماڻهو هرگز مؤمن ناهن |
وَإِذا دُعوا إِلَى اللَّهِ وَرَسولِهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم إِذا فَريقٌ مِنهُم مُعرِضونَ (آيت : 48) |
جڏهن کين سڏيو وڃي ٿو الله ۽ سندس رسول ڏانهن ته جيئن رسول سندن جهڳڙن جو فيصلو ڪري ته منجهانئن هڪ ٽولو منهن ٿو موڙي ڇڏي |
وَإِن يَكُن لَهُمُ الحَقُّ يَأتوا إِلَيهِ مُذعِنينَ (آيت : 49) |
پر جيڪڏهن حق سندن پاسي آهي ته رسول وٽ ڏاڍا فرمانبردار بنجي ٿا اچن |
أَفى قُلوبِهِم مَرَضٌ أَمِ ارتابوا أَم يَخافونَ أَن يَحيفَ اللَّهُ عَلَيهِم وَرَسولُهُ بَل أُولٰئِكَ هُمُ الظّٰلِمونَ (آيت : 50) |
ڇا دلين ۾ (منافقت جي) بيماري اٿن يا شڪ ۾ پيل آهن؟ يا ڊڄن ٿا ته الله ۽ سندس رسول ساڻن بي انصافي ڪندا؟ حقيقت ۾ اهي پاڻ ئي ظالم آهن |
إِنَّما كانَ قَولَ المُؤمِنينَ إِذا دُعوا إِلَى اللَّهِ وَرَسولِهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم أَن يَقولوا سَمِعنا وَأَطَعنا وَأُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 51) |
ايمان وارن جو ڪم ته اهو آهي ته جڏهن اهي الله ۽ سندس رسول ڏانهن سڏيا وڃن ته جيئن رسول سندن جهڳڙن جو فيصلو ڪري ته چون ته اسان ٻڌوسون ۽ تابعداري ڪئي سون. اهڙا ئي ماڻهو ڪامياب ٿيڻ وارا آهن |
وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَرَسولَهُ وَيَخشَ اللَّهَ وَيَتَّقهِ فَأُولٰئِكَ هُمُ الفائِزونَ (آيت : 52) |
۽ ڪامياب به اهي ئي آهن، جيڪي الله ۽ سندس رسول جي فرمانبرداري ڪن ۽ الله کان ڊڄن ۽ سندس نافرمانيءَ کان بچن |
وَأَقسَموا بِاللَّهِ جَهدَ أَيمٰنِهِم لَئِن أَمَرتَهُم لَيَخرُجُنَّ قُل لا تُقسِموا طاعَةٌ مَعروفَةٌ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعمَلونَ (آيت : 53) |
اهي (منافق) الله جا ڏاڍا سخت قسم کڻي ٿا چون ته "تون حڪم ڏين ته اسان گهرن مان نڪري پئون". چوين ته "قسم نه کڻو، توهان جي تابعداري ڄاتل سڃاتل آهي، توهان جي ڪرتوتن کان الله بي خبر نه آهي". |
قُل أَطيعُوا اللَّهَ وَأَطيعُوا الرَّسولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّما عَلَيهِ ما حُمِّلَ وَعَلَيكُم ما حُمِّلتُم وَإِن تُطيعوهُ تَهتَدوا وَما عَلَى الرَّسولِ إِلَّا البَلٰغُ المُبينُ (آيت : 54) |
چوين ته: "الله جي فرمانبرداري ڪريو ۽ رسول جي به فرمانبرداري ڪريو، پر جيڪڏهن منهن موڙيندؤ ته سمجهي ڇڏيو ته رسول تي جنهن ڳالهه جو بار رکيو ويو آهي، تنهن جو ذميوار هو آهي ۽ جنهن ڳالهه جو بار توهان تي وڌو ويو آهي، ان جا ذميوار توهان آهيو، توهان سندس فرمانبرداري ڪندؤ ته هدايت لهندؤ، باقي رسول جي ذميواري ته فقط اها آهي ته صاف چٽا حڪم پهچائي ڇڏي |
وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ ءامَنوا مِنكُم وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَيَستَخلِفَنَّهُم فِى الأَرضِ كَمَا استَخلَفَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُم دينَهُمُ الَّذِى ارتَضىٰ لَهُم وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم أَمنًا يَعبُدونَنى لا يُشرِكونَ بى شَيـًٔا وَمَن كَفَرَ بَعدَ ذٰلِكَ فَأُولٰئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (آيت : 55) |
الله وعدو ڪيو آهي، انهن ماڻهن سان جيڪي توهان مان ايمان آڻيندا ۽ چڱا عمل ڪندا ته هو انهن کي اهڙيءَ طرح زمين ۾ خليفو (حاڪم) بڻائيندو، جهڙيءَ طرح کانئن اڳ ٿي گذريل ماڻهن کي بڻائي چڪو آهي، انهن لاءِ سندن انهيءَ دين کي پڪو ڪري ڇڏيندو، جنهن کي انهن لاءِ پسند ڪري ڇڏيو اٿائين ۽ سندن (موجوده) خوف واريءَ حالت کي امن سلامتيءَ سان بدلائي ڇڏيندو، بس رڳو منهنجي بندگي ڪن ۽ مون سان ڪنهن کي به شريڪ نه ڪن ۽ ان کان پوءِ جيڪو ڪفر ڪندو ته اهڙا ئي ماڻهو نافرمان آهن |
وَأَقيمُوا الصَّلوٰةَ وَءاتُوا الزَّكوٰةَ وَأَطيعُوا الرَّسولَ لَعَلَّكُم تُرحَمونَ (آيت : 56) |
نماز قائم ڪريو، زڪواة ڏيو ۽ رسول جي اطاعت ڪريو، اميد ته توهان تي رحم ڪيو ويندو |
لا تَحسَبَنَّ الَّذينَ كَفَروا مُعجِزينَ فِى الأَرضِ وَمَأوىٰهُمُ النّارُ وَلَبِئسَ المَصيرُ (آيت : 57) |
جيڪي ماڻهو ڪفر ٿا ڪن، انهن بابت انهيءَ غلط فهميءَ ۾ نه پئو ته هو ڪو زمين ۾ الله کي لاچار ڪري ڇڏيندا، سندن ٺڪاڻو جهنم آهي ۽ اهو ڏاڍو بڇڙو ٺڪاڻو آهي |
يٰأَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا لِيَستَـٔذِنكُمُ الَّذينَ مَلَكَت أَيمٰنُكُم وَالَّذينَ لَم يَبلُغُوا الحُلُمَ مِنكُم ثَلٰثَ مَرّٰتٍ مِن قَبلِ صَلوٰةِ الفَجرِ وَحينَ تَضَعونَ ثِيابَكُم مِنَ الظَّهيرَةِ وَمِن بَعدِ صَلوٰةِ العِشاءِ ثَلٰثُ عَورٰتٍ لَكُم لَيسَ عَلَيكُم وَلا عَلَيهِم جُناحٌ بَعدَهُنَّ طَوّٰفونَ عَلَيكُم بَعضُكُم عَلىٰ بَعضٍ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الءايٰتِ وَاللَّهُ عَليمٌ حَكيمٌ (آيت : 58) |
اي ايمان وارؤ! توهان جا ٻانها ٻانهيون ۽ توهان جا اهي ٻار جيڪي اڃان بلوغت کي نه پهتا آهن، ٽن وقتن تي توهان وٽ اجازت وٺي پوءِ اچن، صبح جي نماز کان اڳ ۽ ٻن پهرن جو جڏهن توهان ڪپڙا لاهي رکندا آهيو ۽ سومهڻيءَ جي نماز کان پوءِ ، اهي ٽي وقت توهان لاءِ پردي جا وقت آهن، باقي انهن (وقتن) کان پوءِ بنا اجازت اچن ته نڪي توهان تي ڪو گناهه آهي ۽ نه انهن تي، توهان کي ته هڪ ٻئي وٽ هر هر اچڻو ئي پوي ٿو، اهڙيءَ طرح الله توهان لاءِ پنهنجن حڪمن کي کولي ٿو بيان ڪري ۽ الله ته سڀ ڪجهه ڄاڻندڙ ۽ حڪمت وارو آهي |
وَإِذا بَلَغَ الأَطفٰلُ مِنكُمُ الحُلُمَ فَليَستَـٔذِنوا كَمَا استَـٔذَنَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُم ءايٰتِهِ وَاللَّهُ عَليمٌ حَكيمٌ (آيت : 59) |
۽ جڏهن توهان جا ٻار بلوغت کي پهچي وڃن ته پوءِ اهي به ائين اجازت وٺي ايندا ڪن، جيئن کانئن وڏا اڳيئي پيا اجازت وٺندا رهيا آهن. انهيءَ ريت الله پنهنجون آيتون توهان جي آڏو پيو ٿو کولي بيان ڪري ۽ هو ڄاڻندڙ داناءُ آهي |
وَالقَوٰعِدُ مِنَ النِّساءِ الّٰتى لا يَرجونَ نِكاحًا فَلَيسَ عَلَيهِنَّ جُناحٌ أَن يَضَعنَ ثِيابَهُنَّ غَيرَ مُتَبَرِّجٰتٍ بِزينَةٍ وَأَن يَستَعفِفنَ خَيرٌ لَهُنَّ وَاللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (آيت : 60) |
۽ ٻار ڄڻڻ کان ويهي ويل عورتون جيڪي نڪاح جي به ڪا ســَـڌَ نه ٿيون ڪن، تن تي ڪوبه گناه ڪونهي، جيڪڏهن پنهنجون چادرون لاهي ڇڏين، پر ائين نه جو پنهنجي زينت جو ڏيکاءُ ڪنديون هجن، پر اڃان به جي شرم ۽ حياءَ کان ڪم وٺن ته اهو ته انهن لاءِ پاڻ وڌيڪ چڱو آهي ۽ الله سڀ ڪجهه ٻڌي ٿو ۽ ڄاڻي ٿو |
لَيسَ عَلَى الأَعمىٰ حَرَجٌ وَلا عَلَى الأَعرَجِ حَرَجٌ وَلا عَلَى المَريضِ حَرَجٌ وَلا عَلىٰ أَنفُسِكُم أَن تَأكُلوا مِن بُيوتِكُم أَو بُيوتِ ءابائِكُم أَو بُيوتِ أُمَّهٰتِكُم أَو بُيوتِ إِخوٰنِكُم أَو بُيوتِ أَخَوٰتِكُم أَو بُيوتِ أَعمٰمِكُم أَو بُيوتِ عَمّٰتِكُم أَو بُيوتِ أَخوٰلِكُم أَو بُيوتِ خٰلٰتِكُم أَو ما مَلَكتُم مَفاتِحَهُ أَو صَديقِكُم لَيسَ عَلَيكُم جُناحٌ أَن تَأكُلوا جَميعًا أَو أَشتاتًا فَإِذا دَخَلتُم بُيوتًا فَسَلِّموا عَلىٰ أَنفُسِكُم تَحِيَّةً مِن عِندِ اللَّهِ مُبٰرَكَةً طَيِّبَةً كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الءايٰتِ لَعَلَّكُم تَعقِلونَ (آيت : 61) |
۽ ان ۾ ڪوبه حرج ڪونهي جيڪڏهن ڪو انڌو يا منڊو يا بيمار (ڪنهن جي گهران ڪجهه کائي) ۽ نه وري توهان تي ئي ڪا روڪ آهي ته پنهنجن گهرن مان کائو يا پنهنجي پيءُ ڏاڏي جي گهرن مان يا پنهنجي ماءُ نانيءَ جي گهرن مان يا پنهنجن ڀائرن جي گهرن مان يا پنهنجي ڀينرن جي گهرن مان يا پنهنجي چاچن جي گهرن مان يا پنهنجي پڦين جي گهرن مان يا پنهنجن مامن جي گهرن مان يا پنهنجي ماسين جي گهرن مان يا انهن گهرن مان جن جون ڪنجيون توهان جي حوالي هجن يا پنهنجن دوستن جي گهرن مان کائو، ان ۾ به ڪو حرج ڪونهي ته توهان گڏجي کائو يا ڌار ڌار، پر جڏهن به گهرن ۾ داخل ٿيو ته پنهنجن ماڻهن تي سلام ڪندا ڪريو. خير جي دعا، الله پاران مقرر ڪيل، وڏي برڪت واري ۽ ڀلاري. اهڙيءَ طرح الله توهان جي آڏو آيتون ٿو کولي بيان ڪري ته مـَـنَ توهان ڪو عقل کان ڪم وٺو |
إِنَّمَا المُؤمِنونَ الَّذينَ ءامَنوا بِاللَّهِ وَرَسولِهِ وَإِذا كانوا مَعَهُ عَلىٰ أَمرٍ جامِعٍ لَم يَذهَبوا حَتّىٰ يَستَـٔذِنوهُ إِنَّ الَّذينَ يَستَـٔذِنونَكَ أُولٰئِكَ الَّذينَ يُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَرَسولِهِ فَإِذَا استَـٔذَنوكَ لِبَعضِ شَأنِهِم فَأذَن لِمَن شِئتَ مِنهُم وَاستَغفِر لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (آيت : 62) |
مؤمن ته حقيقت ۾ اهي آهن، جيڪي الله ۽ سندس رسول کي دل سان مڃين ۽ جڏهن ڪنهن گڏيل ڪم ۾ رسول سان گڏ هجن ته کانئس اجازت وٺڻ کانسواءِ ڪيڏانهن به نه وڃن. اي نبي! جيڪي ماڻهو توکان اجازت ٿا گهرن، سي ئي الله ۽ سندس رسول جا مڃيندڙ آهن، پوءِ جڏهن هو ڪنهن ڪم سانگي توکان اجازت گهرن ته جنهن کي وڻيئي ته ڀل موڪل ڏيئي ڇڏ ۽ انهن جي حق ۾ الله کان مغفرت جي دعا گهر، بيشڪ الله غفور رحيم آهي |
لا تَجعَلوا دُعاءَ الرَّسولِ بَينَكُم كَدُعاءِ بَعضِكُم بَعضًا قَد يَعلَمُ اللَّهُ الَّذينَ يَتَسَلَّلونَ مِنكُم لِواذًا فَليَحذَرِ الَّذينَ يُخالِفونَ عَن أَمرِهِ أَن تُصيبَهُم فِتنَةٌ أَو يُصيبَهُم عَذابٌ أَليمٌ (آيت : 63) |
اي مسلمانؤ! رسول جي سڏ کي پاڻ ۾ هڪ ٻئي کي سڏڻ وانگر نه ڪري سمجهو، الله انهن ماڻهن کي چڱيءَ طرح ٿو ڄاڻي جيڪي توهان مان اهڙا آهن، جو هڪ ٻئي ۾ لڪندا ڇپندا کسڪي ٿا وڃن، رسول جي حڪم جي ابتـڙ هلڻ وارن کي ڊڄڻ گهرجي ته متان ڪنهن امتحان ۾ نه پئجي وڃن يا مٿن دردناڪ عذاب نه اچي پوي |
أَلا إِنَّ لِلَّهِ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ قَد يَعلَمُ ما أَنتُم عَلَيهِ وَيَومَ يُرجَعونَ إِلَيهِ فَيُنَبِّئُهُم بِما عَمِلوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ (آيت : 64) |
خبردار ٿيو، آسمانن ۽ زمين ۾ جيڪي ڪجهه به آهي الله جو آهي، جيڪا به توهان جي هلت چلت آهي الله ان کي ڄاڻي ٿو. جنهن ڏينهن ماڻهو ڏانهس موٽائي آندا ويندا ته هو کين ٻڌائيندو ته هو ڇا ڇا ڪري آيا آهن. کيس هر شيءِ جي ڄاڻ آهي |