| الحَمدُ لِلَّهِ الَّذى أَنزَلَ عَلىٰ عَبدِهِ الكِتٰبَ وَلَم يَجعَل لَهُ عِوَجا (آيت : 1) |
|
سڀ تعريفون الله لاءِ آهن جنهن پنهنجي ٻانهي تي ڪتاب نازل ڪيو. ۽ ان ۾ ڪجهه به ور وڪڙ نه رکيو اٿس. |
| قَيِّمًا لِيُنذِرَ بَأسًا شَديدًا مِن لَدُنهُ وَيُبَشِّرَ المُؤمِنينَ الَّذينَ يَعمَلونَ الصّٰلِحٰتِ أَنَّ لَهُم أَجرًا حَسَنًا (آيت : 2) |
|
ان کي سڌو (فطرت جي موافق) لاٿو اٿس ته جيئن پاڻ وٽان (ايندڙ) سخت آفت کان ڊيڄاري ۽ جيڪي ايمان وارا چڱا ڪم ڪن ٿا تن کي هيءَ خوشخبري ٻڌائي ته انهن لاءِ چڱو اجر آهي، |
| مٰكِثينَ فيهِ أَبَدًا (آيت : 3) |
|
جنهن ۾ اهي هميشه رهندا، |
| وَيُنذِرَ الَّذينَ قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا (آيت : 4) |
|
۽ انهن کي ڊيڄاري جن چيو ته الله (پاڻ لاءِ) اولاد ورتو آهي. |
| ما لَهُم بِهِ مِن عِلمٍ وَلا لِءابائِهِم كَبُرَت كَلِمَةً تَخرُجُ مِن أَفوٰهِهِم إِن يَقولونَ إِلّا كَذِبًا (آيت : 5) |
|
ڪي کين ۽ نڪي سندن ابن ڏاڏن کي ان جي ڪا خبر آهي. جيڪا ڳالهه سندن وات مان نڪري ٿي، سا وڏي آهي. اهي رڳو ڪوڙ چون ٿا. |
| فَلَعَلَّكَ بٰخِعٌ نَفسَكَ عَلىٰ ءاثٰرِهِم إِن لَم يُؤمِنوا بِهٰذَا الحَديثِ أَسَفًا (آيت : 6) |
|
پوءِ متان پنهنجي جان کي غم جي ڪري سندن پٺيان هلاڪ ڪرين جيڪڏهن اهي ان ڳالهه کي نه مڃين. |
| إِنّا جَعَلنا ما عَلَى الأَرضِ زينَةً لَها لِنَبلُوَهُم أَيُّهُم أَحسَنُ عَمَلًا (آيت : 7) |
|
جيڪي زمين تي آهي تنهن کي اسان ان جو سينگار ڪيو آهي ته جيئن اسين کين آزمايون ته ڪنهنجو عمل چڱو آهي. |
| وَإِنّا لَجٰعِلونَ ما عَلَيها صَعيدًا جُرُزًا (آيت : 8) |
|
۽ جيڪي ان تي آهي تنهن کي اسين صاف ميدان ڪرڻ وارا آهيون. |
| أَم حَسِبتَ أَنَّ أَصحٰبَ الكَهفِ وَالرَّقيمِ كانوا مِن ءايٰتِنا عَجَبًا (آيت : 9) |
|
ڀلا تو خيال ڪيو آهي ڇا ته غار ۽ رقيم وارا، اسان جي نشانين مان عجيب شئي هئا. |
| إِذ أَوَى الفِتيَةُ إِلَى الكَهفِ فَقالوا رَبَّنا ءاتِنا مِن لَدُنكَ رَحمَةً وَهَيِّئ لَنا مِن أَمرِنا رَشَدًا (آيت : 10) |
|
(اهو وقت ياد ڪر) جڏهن اهي جوان غار ۾ وڃي ويٺا، پوءِ چيائون ته اي اسان جا پاليندڙ! تون اسان تي پنهنجي طرفان مهرباني ڪر ۽ اسان جي ڪم ۾ اسان لاءِ سڌي رستي تي هلڻ جو بندوبست ڪر. |
| فَضَرَبنا عَلىٰ ءاذانِهِم فِى الكَهفِ سِنينَ عَدَدًا (آيت : 11) |
|
پوءِ اسان ان غار ۾ انهن جي ڪنن تي ڪيترائي ورهه ننڊ جو پردو وڌو. |
| ثُمَّ بَعَثنٰهُم لِنَعلَمَ أَىُّ الحِزبَينِ أَحصىٰ لِما لَبِثوا أَمَدًا (آيت : 12) |
|
(ان کان) پوءِ اسان کين اٿاريو ته معلوم ڪريون ته جا مدت اهي رهيا سا ٻنهين جماعتن مان ڪنهن ياد رکي. |
| نَحنُ نَقُصُّ عَلَيكَ نَبَأَهُم بِالحَقِّ إِنَّهُم فِتيَةٌ ءامَنوا بِرَبِّهِم وَزِدنٰهُم هُدًى (آيت : 13) |
|
اسين توکي سندن سچي خبر ٻڌايون ٿا. بيشڪ اهي ڪيترا جوان هئا جن پنهنجي پاليندڙ تي ايمان آندو ۽ اسان کين زياده هدايت ڏني. |
| وَرَبَطنا عَلىٰ قُلوبِهِم إِذ قاموا فَقالوا رَبُّنا رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ لَن نَدعُوَا۟ مِن دونِهِ إِلٰهًا لَقَد قُلنا إِذًا شَطَطًا (آيت : 14) |
|
۽ اسان سندن دليون (صبر سان) مضبوط ڪيون. جنهن وقت اهي (همت ڪري) اٿيا پوءِ چيائون ته اسان جو پاليندڙ آسمانن ۽ زمين جو پاليندڙ آهي ان کان سواءِ ٻئي ڪنهن کي به معبود نه چونداسون نه ته (سمجهه ته) اسان تڏهن حد کان لنگهيل ڳالهه چئي. |
| هٰؤُلاءِ قَومُنَا اتَّخَذوا مِن دونِهِ ءالِهَةً لَولا يَأتونَ عَلَيهِم بِسُلطٰنٍ بَيِّنٍ فَمَن أَظلَمُ مِمَّنِ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا (آيت : 15) |
|
هيءَ اسان جي قوم آهي هنن ان کان سواءِ ٻيا معبود ڪري ورتا آهن، انهن بابت ڪو ظاهر دليل ڇو نه ٿا آڻين؟ پوءِ جنهن الله تي ڪوڙ ٺاهيو تنهن کان وڏو ظالم ڪير آهي؟ |
| وَإِذِ اعتَزَلتُموهُم وَما يَعبُدونَ إِلَّا اللَّهَ فَأوۥا إِلَى الكَهفِ يَنشُر لَكُم رَبُّكُم مِن رَحمَتِهِ وَيُهَيِّئ لَكُم مِن أَمرِكُم مِرفَقًا (آيت : 16) |
|
۽ جڏهن اوهان انهن کان ۽ الله کان سواءِ جن جي اهي عبادت ڪن ٿا تن کان پاسو ڪيو آهي ته (هاڻي) غار ۾ وڃي ويهو ته اوهان تي اوهان جو پاليندڙ پنهنجي رحمت پکيڙي ۽ اوهان جي ڪم ۾ اوهان لاءِ آرام جو سامان تيار ڪري. |
| وَتَرَى الشَّمسَ إِذا طَلَعَت تَزٰوَرُ عَن كَهفِهِم ذاتَ اليَمينِ وَإِذا غَرَبَت تَقرِضُهُم ذاتَ الشِّمالِ وَهُم فى فَجوَةٍ مِنهُ ذٰلِكَ مِن ءايٰتِ اللَّهِ مَن يَهدِ اللَّهُ فَهُوَ المُهتَدِ وَمَن يُضلِل فَلَن تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرشِدًا (آيت : 17) |
|
۽ جڏهن سج اڀري ٿو ته تون ڏسندين ته انهن جي غار کان اُس سڄي پاسي لڙي وڃي ٿي ۽ جڏهن لهي ٿو ته انهن کان کٻي پاسي مڙي وڃي ٿي ۽ اهي غار جي ويڪرائي ۾ آهن. اهو الله جي نشانين مان آهي. جنهن کي الله رستو ڏيکاري سو ئي رستو لهندڙ آهي ۽ جنهن کي گمراهه ڪري تنهن لاءِ توکي ڪوبه رستو ڏيکاريندڙ دوست نه ملندو. |
| وَتَحسَبُهُم أَيقاظًا وَهُم رُقودٌ وَنُقَلِّبُهُم ذاتَ اليَمينِ وَذاتَ الشِّمالِ وَكَلبُهُم بٰسِطٌ ذِراعَيهِ بِالوَصيدِ لَوِ اطَّلَعتَ عَلَيهِم لَوَلَّيتَ مِنهُم فِرارًا وَلَمُلِئتَ مِنهُم رُعبًا (آيت : 18) |
|
۽ تون انهن کي جاڳيل خيال ڪندين هوڏانهن اهي ستل آهن، ۽ انهن کي ساڄي پاسي تي ۽ کاٻي پاسي تي پيا اُٿلايون. ۽ سندن ڪتو چائنٺ تي پنهنجيون اڳيون ٽنگيون پکيڙيو پيو آهي. جيڪڏهن اوچتو مٿن وڃي پوين ها ته انهن کان پٺ ڦيري ڀڄين ها ۽ انهن کان دهشت ۾ ڀرجي وڃين ها. |
| وَكَذٰلِكَ بَعَثنٰهُم لِيَتَساءَلوا بَينَهُم قالَ قائِلٌ مِنهُم كَم لَبِثتُم قالوا لَبِثنا يَومًا أَو بَعضَ يَومٍ قالوا رَبُّكُم أَعلَمُ بِما لَبِثتُم فَابعَثوا أَحَدَكُم بِوَرِقِكُم هٰذِهِ إِلَى المَدينَةِ فَليَنظُر أَيُّها أَزكىٰ طَعامًا فَليَأتِكُم بِرِزقٍ مِنهُ وَليَتَلَطَّف وَلا يُشعِرَنَّ بِكُم أَحَدًا (آيت : 19) |
|
اهڙي طرح اسان کين جاڳايو ته پاڻ ۾ هڪ ٻئي کان پڇن. انهن مان هڪ چوندڙ چيو ته ڪيترو رهيا آهيو؟ چيائون ته (هڪ) ڏينهن يا ڏينهن کان گهٽ رهيا آهيون. چيائون ته جيترو رهيا آهيو، تنهن کي اوهان جو پاليندڙ گهڻو ڄاڻندڙ آهي، پوءِ پاڻ مان هڪ کي هيءَ پنهنجي چاندي ڏيئي شهر ڏي موڪليو پوءِ هو ڏسي ته ڪهڙو کاڌو زياده سٺو آهي سو ان مان اوهان لاءِ ڪجهه کاڌو وٺي اچي ۽ ڊڄي ڊڄي اهو ڪم ڪري ۽ اوهان جي حال جي خبر ڪنهن کي به نه ڏي. |
| إِنَّهُم إِن يَظهَروا عَلَيكُم يَرجُموكُم أَو يُعيدوكُم فى مِلَّتِهِم وَلَن تُفلِحوا إِذًا أَبَدًا (آيت : 20) |
|
ڇو ته جيڪڏهن کين اوهان جي خبر پوندي ته اوهان کي پٿرن سان ماريندا يا اوهان کي پنهنجي دين ۾ موٽائيندا ۽ ان وقت اوهين ڪنهن به ڪامياب نه ٿيندو. |
| وَكَذٰلِكَ أَعثَرنا عَلَيهِم لِيَعلَموا أَنَّ وَعدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السّاعَةَ لا رَيبَ فيها إِذ يَتَنٰزَعونَ بَينَهُم أَمرَهُم فَقالُوا ابنوا عَلَيهِم بُنيٰنًا رَبُّهُم أَعلَمُ بِهِم قالَ الَّذينَ غَلَبوا عَلىٰ أَمرِهِم لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيهِم مَسجِدًا (آيت : 21) |
|
۽ اهڙيءَ طرح اسان سندن خبر ظاهر ڪئي ته ماڻهو ڄاڻن ته بيشڪ الله جو وعدو سچو آهي ۽ قيامت ۾ ڪو شڪ نه آهي. (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن (ان زماني جا ماڻهو) انهن (اصحاب ڪهف) جي باري ۾ پاڻ ۾ جهڳڙو ڪري رهيا هئا، پوءِ چيائون ته انهن تي ڪا عمارت ٺاهيو. سندن پاليندڙ انهن کي گهڻو ڄاڻندڙ آهي. جيڪي پنهنجي ڳالهه ۾ هلندي وارا هئا تن چيو ته اسين انهن (جي غار) تي هڪ مسجد بنائينداسون. |
| سَيَقولونَ ثَلٰثَةٌ رابِعُهُم كَلبُهُم وَيَقولونَ خَمسَةٌ سادِسُهُم كَلبُهُم رَجمًا بِالغَيبِ وَيَقولونَ سَبعَةٌ وَثامِنُهُم كَلبُهُم قُل رَبّى أَعلَمُ بِعِدَّتِهِم ما يَعلَمُهُم إِلّا قَليلٌ فَلا تُمارِ فيهِم إِلّا مِراءً ظٰهِرًا وَلا تَستَفتِ فيهِم مِنهُم أَحَدًا (آيت : 22) |
|
(هاڻي) ڪي چوندا ته اهي ٽي آهن چوٿون سندن ڪتو آهي ۽ ڪي چوندا ته پنج آهن ڇهون سندن ڪتو آهي، نشان ڏسڻ کان سواءِ پٿر اڇلائن ٿا، ۽ ڪي چوندا ته ست آهن ۽ اٺون سندن ڪتو آهي (اي رسول! کين چو) ته منهنجو پاليندڙ سندن شمار کي وڌيڪ ڄاڻندڙ آهي. انهن کي رڳو ڪي ٿورا ڄاڻن ٿا. پوءِ تون انهن جي ڳالهه ۾ معمولي بحث کان سواءِ ٻيو جهڳڙو نه ڪر، ۽ انهن مان ڪنهن کان به سندن حال نه پڇ. |
| وَلا تَقولَنَّ لِشَا۟يءٍ إِنّى فاعِلٌ ذٰلِكَ غَدًا (آيت : 23) |
|
۽ تون ڪنهن ڪم لاءِ ڪڏهن به نه چو ته آءُ ان کي سڀاڻي ڪندس، |
| إِلّا أَن يَشاءَ اللَّهُ وَاذكُر رَبَّكَ إِذا نَسيتَ وَقُل عَسىٰ أَن يَهدِيَنِ رَبّى لِأَقرَبَ مِن هٰذا رَشَدًا (آيت : 24) |
|
پر (ائين چو ته) جي الله گهريو (ته ڪندس). ۽ پنهنجي پاليندڙ کي ياد ڪر جنهن وقت ڀلجي وڃين ۽ چو ته اميد آهي سچ ڏانهن هن کان وڌيڪ ويجهي واٽ مون کي منهنجو پاليندڙ ڏيکاريندو. |
| وَلَبِثوا فى كَهفِهِم ثَلٰثَ مِا۟ئَةٍ سِنينَ وَازدادوا تِسعًا (آيت : 25) |
|
۽ اهي پنهنجي غار ۾ ٽي سو ورهه ۽ نوَ ورهه (ٻيا) وڌيڪ رهيا |
| قُلِ اللَّهُ أَعلَمُ بِما لَبِثوا لَهُ غَيبُ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ أَبصِر بِهِ وَأَسمِع ما لَهُم مِن دونِهِ مِن وَلِىٍّ وَلا يُشرِكُ فى حُكمِهِ أَحَدًا (آيت : 26) |
|
چو ته جيترو رهيا تنهن کي الله زياده ڄاڻندڙ آهي. آسمانن ۽ زمين جو ڳجهه ان وٽ آهي. هو ڪهڙو نه ڏسندڙ ۽ ٻڌندڙ آهي. ان کان سواءِ انهن جو ڪو به مددگار نه آهي ۽ پنهنجي حڪم ۾ ڪنهن کي شريڪ نه ٿو ڪري. |
| وَاتلُ ما أوحِىَ إِلَيكَ مِن كِتابِ رَبِّكَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِهِ وَلَن تَجِدَ مِن دونِهِ مُلتَحَدًا (آيت : 27) |
|
۽ جيڪو تنهنجي پاليندڙ جو ڪتاب تو ڏي وحي ڪيو ويو آهي سوپڙهي ٻڌاءِ. ان جي ڳالهين کي ڪوبه بدلائڻ وارو نه آهي. ۽ ان کان سواءِ توکي ڪا پناهه جي جاءِ نه ملندي. |
| وَاصبِر نَفسَكَ مَعَ الَّذينَ يَدعونَ رَبَّهُم بِالغَدوٰةِ وَالعَشِىِّ يُريدونَ وَجهَهُ وَلا تَعدُ عَيناكَ عَنهُم تُريدُ زينَةَ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَلا تُطِع مَن أَغفَلنا قَلبَهُ عَن ذِكرِنا وَاتَّبَعَ هَوىٰهُ وَكانَ أَمرُهُ فُرُطًا (آيت : 28) |
|
۽ پاڻ کي انهن سان گڏ روڪي رک جيڪي پنهنجي پاليندڙ کي صبح ۽ شام جو سڏين ٿا، سندس رضا مندي گهرن ٿا ۽ دنيا جي حياتيءَ جي سنيگار جو ارادو ڪري تنهنجيون اکيون انهن کان نه ڦرن. ۽ ان جو چيو نه مڃ جنهن جي دل کي اسان پنهنجي ياد کان غافل ڪيو ۽ اهو پنهنجي خواهش جي پٺيان لڳو ۽ سندس ڪم حد کان لنگهيل آهي. |
| وَقُلِ الحَقُّ مِن رَبِّكُم فَمَن شاءَ فَليُؤمِن وَمَن شاءَ فَليَكفُر إِنّا أَعتَدنا لِلظّٰلِمينَ نارًا أَحاطَ بِهِم سُرادِقُها وَإِن يَستَغيثوا يُغاثوا بِماءٍ كَالمُهلِ يَشوِى الوُجوهَ بِئسَ الشَّرابُ وَساءَت مُرتَفَقًا (آيت : 29) |
|
۽ چو ته (هي) سچي ڳالهه اوهان جي پاليندڙ جي طرفان آهي پوءِ جنهن کي وڻي ته ايمان آڻي ۽ جنهن کي وڻي ته انڪار ڪري. بيشڪ اسان ظالمن لاءِ باهه تيار ڪئي آهي جنهن جو دوهون کين گهيرو ڪندو. ۽ جيڪڏهن (پاڻيءَ لاءِ) فرياد ڪندا ته سندن فرياد رسي پگهريل ٽامي جهڙي پاڻيءَ سان ڪئي ويندي جو مُنهن کي ڀُڃي ڇڏيندن. اها ڪهڙي بڇڙي پيڻ جي شيءَ آهي! ۽ اها (باهه) ڪهڙي آرام لاءِ بڇڙي جاءِ آهي! |
| إِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ إِنّا لا نُضيعُ أَجرَ مَن أَحسَنَ عَمَلًا (آيت : 30) |
|
بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا ته پوءِ جنهن چڱو ڪم ڪيو تنهن جو اجر اسين نه وڃائينداسون، |
| أُولٰئِكَ لَهُم جَنّٰتُ عَدنٍ تَجرى مِن تَحتِهِمُ الأَنهٰرُ يُحَلَّونَ فيها مِن أَساوِرَ مِن ذَهَبٍ وَيَلبَسونَ ثِيابًا خُضرًا مِن سُندُسٍ وَإِستَبرَقٍ مُتَّكِـٔينَ فيها عَلَى الأَرائِكِ نِعمَ الثَّوابُ وَحَسُنَت مُرتَفَقًا (آيت : 31) |
|
انهن لاءِ رهڻ جا باغ آهن سندن (جاين جي) هيٺان واهه وهندا، اتي کين سون جا ڪنگڻ پارايا ويندا ۽ سنهي ۽ ٿلهي ريشم جا ساوا ڪپڙا ڍڪيندا، انهن ۾ پلنگن تي ٽيڪ لڳائي ويٺا هوندا. اهو ڪهڙو چڱو بدلو آهي! ۽ باغ آرام لاءِ ڪهڙي چٽي جاءِ آهن! |
| وَاضرِب لَهُم مَثَلًا رَجُلَينِ جَعَلنا لِأَحَدِهِما جَنَّتَينِ مِن أَعنٰبٍ وَحَفَفنٰهُما بِنَخلٍ وَجَعَلنا بَينَهُما زَرعًا (آيت : 32) |
|
۽ انهن لاءِ ٻن مڙسن جو مثال بيان ڪر. انهن ٻنهين مان هڪڙي کي ٻه باغ انگورن جا ڏناسون ۽ انهن ٻنهين (باغن) جي چوڌاري کجيءَ جا وڻ پيدا ڪياسون ۽ انهن ٻنهين جي وچ ۾ پوک (پيدا) ڪئي سون. |
| كِلتَا الجَنَّتَينِ ءاتَت أُكُلَها وَلَم تَظلِم مِنهُ شَيـًٔا وَفَجَّرنا خِلٰلَهُما نَهَرًا (آيت : 33) |
|
ٻنهين باغن پنهنجا ميوا ڏنا ۽ ميوي مان ڪجهه به نه گهٽايائون ۽ انهن ٻنهين جي وچ ۾ هڪ واهه وهايوسون. |
| وَكانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقالَ لِصٰحِبِهِ وَهُوَ يُحاوِرُهُ أَنا۠ أَكثَرُ مِنكَ مالًا وَأَعَزُّ نَفَرًا (آيت : 34) |
|
۽ ان (ماڻهوءَ) وٽ (گهڻو) ميوو هو، پوءِ پنهنجي سنگتيءَ سان ڳالهائيندي ان کي چيائين ته آءُ مال ۾ توکان وڌيڪ آهيان |
| وَدَخَلَ جَنَّتَهُ وَهُوَ ظالِمٌ لِنَفسِهِ قالَ ما أَظُنُّ أَن تَبيدَ هٰذِهِ أَبَدًا (آيت : 35) |
|
۽ منهنجا ماڻهو به زياده طاقت وارا آهن. ۽ پنهنجي باغ ۾ داخل ٿيو ۽ اهو پاڻ تي ظلم ڪري رهيو هو، چيائين ته هن باغ جي برباد ٿيڻ جو مون کي ڪڏهن به گمان نه آهي. |
| وَما أَظُنُّ السّاعَةَ قائِمَةً وَلَئِن رُدِدتُ إِلىٰ رَبّى لَأَجِدَنَّ خَيرًا مِنها مُنقَلَبًا (آيت : 36) |
|
۽ نڪي قيامت جي قائم ٿيڻ جو مونکي گمان آهي، ۽ جيڪڏهن مونکي پنهنجي پاليندڙ ڏي موٽايو ويندو ته ان باغ کان به چٽي جاءِ لهندس. |
| قالَ لَهُ صاحِبُهُ وَهُوَ يُحاوِرُهُ أَكَفَرتَ بِالَّذى خَلَقَكَ مِن تُرابٍ ثُمَّ مِن نُطفَةٍ ثُمَّ سَوّىٰكَ رَجُلًا (آيت : 37) |
|
سندس سنگتي ان سان ڳالهائيندي کيس چيو ته ڇا تو ان جو انڪار ڪيو جنهن توکي مٽيءَ مان وري نطفي مان پيدا ڪيو، وري توکي پورو مڙس بنايائين. |
| لٰكِنّا۠ هُوَ اللَّهُ رَبّى وَلا أُشرِكُ بِرَبّى أَحَدًا (آيت : 38) |
|
(پر منهنجو عقيدو آهي ته) الله منهنجو پاليندڙ آهي ۽ آءٌ پنهنجي پاليندڙ سان ڪنهن کي به شريڪ نه ٿو ڪريان. |
| وَلَولا إِذ دَخَلتَ جَنَّتَكَ قُلتَ ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللَّهِ إِن تَرَنِ أَنا۠ أَقَلَّ مِنكَ مالًا وَوَلَدًا (آيت : 39) |
|
۽ جڏهن تون پنهنجي باغ ۾ داخل ٿئين تڏهن تو ڇو نه چيو ته جيڪي الله گهريو (سو ٿيڻو آهي ۽) الله جي مدد کانسواءِ ڪا طاقت نه آهي جيڪڏهن تون مون کي پاڻ کان مال ۽ اولاد ۾ گهڻو گهٽ ڏسين ٿو، |
| فَعَسىٰ رَبّى أَن يُؤتِيَنِ خَيرًا مِن جَنَّتِكَ وَيُرسِلَ عَلَيها حُسبانًا مِنَ السَّماءِ فَتُصبِحَ صَعيدًا زَلَقًا (آيت : 40) |
|
ته اميد آهي ته منهنجو پاليندڙ تنهنجي باغ کان مون کي چڱو ڏي ۽ ان (تنهنجي باغ) تي آسمان مان ڪا افت موڪلي پوءِ صاف ميدان ٿي پوي، |
| أَو يُصبِحَ ماؤُها غَورًا فَلَن تَستَطيعَ لَهُ طَلَبًا (آيت : 41) |
|
يا ان جو پاڻي سڪي وڃي پوءِ تون ان کي لهي به نه سگهين. |
| وَأُحيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيهِ عَلىٰ ما أَنفَقَ فيها وَهِىَ خاوِيَةٌ عَلىٰ عُروشِها وَيَقولُ يٰلَيتَنى لَم أُشرِك بِرَبّى أَحَدًا (آيت : 42) |
|
۽ (نيٺ) سندس ميوي تي آفت اچي ويئي. پوءِ جيڪو ان (باغ) تي خرچيو هئائين تنهن تي پنهنجا ٻئي هٿ مليندو (افسوس ڪندو) رهيو ۽ اهو (باغ) پنهنجن مَنَهَنِ تي ڪريل هو، ۽ ان ماڻهو چيو ٿي ته افسوس جيڪر آءُ پنهنجي پاليندڙ سان ڪنهن کي به شريڪ نه ڪريان ها، |
| وَلَم تَكُن لَهُ فِئَةٌ يَنصُرونَهُ مِن دونِ اللَّهِ وَما كانَ مُنتَصِرًا (آيت : 43) |
|
۽ نه ان جي ڪا جماعت هئي جا الله کان سواءِ سندس مدد ڪري ۽ نه پاڻ ئي بدلو وٺڻ وارو هو. |
| هُنالِكَ الوَلٰيَةُ لِلَّهِ الحَقِّ هُوَ خَيرٌ ثَوابًا وَخَيرٌ عُقبًا (آيت : 44) |
|
اتي مدد ڪرڻ سچي الله جي اختيار ۾ آهي. ان جو انعام سڀ کان سٺو ۽ ان جو ڏنل بدلو سڀ کان چڱو آهي. |
| وَاضرِب لَهُم مَثَلَ الحَيوٰةِ الدُّنيا كَماءٍ أَنزَلنٰهُ مِنَ السَّماءِ فَاختَلَطَ بِهِ نَباتُ الأَرضِ فَأَصبَحَ هَشيمًا تَذروهُ الرِّيٰحُ وَكانَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ مُقتَدِرًا (آيت : 45) |
|
۽ انهن لاءِ دنيا جي حياتيءَ جو مثال بيان ڪر. (اها) ان پاڻيءَ وانگر آهي جنهن کي اسان آسمان مان لاٿو، پوءِ ان جي ڪري زمين جا اوڀڙ گهاٽا ڄميا پوءِ ڦري ڀُريَلَ ڪَکَ ٿيا جنهن کي هوائون اڏائين ٿيون ۽ الله سڀ ڪنهن شيءَ تي قدرت رکندڙ آهي. |
| المالُ وَالبَنونَ زينَةُ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَالبٰقِيٰتُ الصّٰلِحٰتُ خَيرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوابًا وَخَيرٌ أَمَلًا (آيت : 46) |
|
مال ۽ پٽ دُنيا جي حياتيءَ جي زينت آهن. ۽ هميشه رهڻ وارين نيڪين جو بدلو تنهنجي پاليندڙ وٽ گهڻو چڱو آهي ۽ انهن جي اميد ڪرڻ گهڻي چٽي آهي. |
| وَيَومَ نُسَيِّرُ الجِبالَ وَتَرَى الأَرضَ بارِزَةً وَحَشَرنٰهُم فَلَم نُغادِر مِنهُم أَحَدًا (آيت : 47) |
|
۽ (ياد ڪر) جنهن ڏينهن جبلن کي هلائينداسون ۽ تون زمين کليل ميدان ڏسندين ۽ انهن کي گڏ ڪنداسون پوءِ انهن مان ڪنهن کي به نه ڇڏينداسون. |
| وَعُرِضوا عَلىٰ رَبِّكَ صَفًّا لَقَد جِئتُمونا كَما خَلَقنٰكُم أَوَّلَ مَرَّةٍ بَل زَعَمتُم أَلَّن نَجعَلَ لَكُم مَوعِدًا (آيت : 48) |
|
۽ تنهنجي پاليندڙ جي سامهون قطار ۾ آندو ويندنِ (۽ چئبن ته) جيئن اسان اوهان کي پهرئين ڀيري پيدا ڪيو تيئن اسان وٽ آيا آهيو پر اَوَهان خيال ڪندا هئا ته اسين اوهان لاءِ ڪوبه انجام جو وقت (مقرر) نه ڪنداسون. |
| وَوُضِعَ الكِتٰبُ فَتَرَى المُجرِمينَ مُشفِقينَ مِمّا فيهِ وَيَقولونَ يٰوَيلَتَنا مالِ هٰذَا الكِتٰبِ لا يُغادِرُ صَغيرَةً وَلا كَبيرَةً إِلّا أَحصىٰها وَوَجَدوا ما عَمِلوا حاضِرًا وَلا يَظلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا (آيت : 49) |
|
۽ اعمال نامون رکيو ويندو پوءِ جيڪي ان ۾ هوندو تنهن کان تون ڏوهارين کي ڊڄندڙ ڏسندين ۽ چوندا ته اسان لاءِ وڏي خرابي آهي، هن اعمال نامي کي ڇا ٿيو آهي جونه ڪا ننڍي ۽ نه ڪا وڏي ڳالهه ڇڏي ٿو پر ان کي ڳڻيو اٿس. ۽ جو ڪجهه ڪيو هوندائون تنهنکي سامهون ڏسندا ۽ تنهنجو پاليندڙ ڪنهن تي ظلم نه ٿو ڪري. |
| وَإِذ قُلنا لِلمَلٰئِكَةِ اسجُدوا لِءادَمَ فَسَجَدوا إِلّا إِبليسَ كانَ مِنَ الجِنِّ فَفَسَقَ عَن أَمرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَولِياءَ مِن دونى وَهُم لَكُم عَدُوٌّ بِئسَ لِلظّٰلِمينَ بَدَلًا (آيت : 50) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن اسان ملائڪن کي چيو ته آدم کي سجدو ڪريو، پوءِ ابليس کان سواءِ انهن سجدو ڪيو، هو جنن مان هو، پوءِ هُن پنهنجي پاليندڙ جي حڪم جي نافرماني ڪئي. ڇا پوءِ به ان کي ۽ ان جي اولاد کي مون کان سواءِ دوست ڪري وٺو ٿا ۽ اهي اوهان جا دشمن آهن. اهو (شيطان) ڪهڙو بڇڙو بدلو ظالمن کي مليو آهي! |
| ما أَشهَدتُهُم خَلقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَلا خَلقَ أَنفُسِهِم وَما كُنتُ مُتَّخِذَ المُضِلّينَ عَضُدًا (آيت : 51) |
|
نه آسمانن ۽ زمين جي پيدا ڪرڻ وقت مون انهن کي حاضر ڪيو هو ۽ نه سندن پيدا ڪرڻ وقت به. ۽ آءُ گمراهه ڪرڻ وارن کي مددگار وٺڻ وارو نه آهيان. |
| وَيَومَ يَقولُ نادوا شُرَكاءِىَ الَّذينَ زَعَمتُم فَدَعَوهُم فَلَم يَستَجيبوا لَهُم وَجَعَلنا بَينَهُم مَوبِقًا (آيت : 52) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جنهن ڏينهن الله فرمائيندو ته منهنجن شريڪن کي سڏيو، جن کي اوهين مڃيندا هئا. پوءِ اهي انهن کي سڏيندا پوءِ هو انهن کي جواب نه ڏيندا ۽ اسين انهن ۽ هنن جي وچ ۾ هڪ آڙ رکنداسون. |
| وَرَءَا المُجرِمونَ النّارَ فَظَنّوا أَنَّهُم مُواقِعوها وَلَم يَجِدوا عَنها مَصرِفًا (آيت : 53) |
|
۽ ڏوهاري باهه کي ڏسندا پوءِ سمجهندا ته پڪ اهي ان ۾ پوڻ وارا آهن، ۽ ان کان ڦرڻ جي جاءِ نه لهندا. |
| وَلَقَد صَرَّفنا فى هٰذَا القُرءانِ لِلنّاسِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَكانَ الإِنسٰنُ أَكثَرَ شَيءٍ جَدَلًا (آيت : 54) |
|
۽ بيشڪ اسان هن قرآن ۾ سڀڪو مثال ماڻهن لاءِ نموني نموني بيان ڪيو آهي ۽ انسان سڀ شيءَ کان وڏو جهڳڙالو آهي. |
| وَما مَنَعَ النّاسَ أَن يُؤمِنوا إِذ جاءَهُمُ الهُدىٰ وَيَستَغفِروا رَبَّهُم إِلّا أَن تَأتِيَهُم سُنَّةُ الأَوَّلينَ أَو يَأتِيَهُمُ العَذابُ قُبُلًا (آيت : 55) |
|
۽ ماڻهن وٽ جڏهن هدايت آئي تڏهن انهن کي ايمان آڻڻ ۽ پنهنجي پاليندڙ کان معافي گهرڻ کان رڳو هن ڳالهه روڪيو ته اڳين تي گذريل روش، مٿن به اچي يا انهن کي مختلف قسمن جون سزائون ملن. |
| وَما نُرسِلُ المُرسَلينَ إِلّا مُبَشِّرينَ وَمُنذِرينَ وَيُجٰدِلُ الَّذينَ كَفَروا بِالبٰطِلِ لِيُدحِضوا بِهِ الحَقَّ وَاتَّخَذوا ءايٰتى وَما أُنذِروا هُزُوًا (آيت : 56) |
|
۽ اسين رسولن کي رڳو خوش خبري ٻڌائيندڙ ۽ ڊيڄاريندڙ ڪري موڪليون ٿا. ۽ ڪافر اجاين ڳالهين سان جهڳڙو ڪن ٿا ته ان سان حق کي ٽاري ڇڏين، ۽ انهن منهنجين آيتن کي ۽ جنهن سان ڊيڄاريا ويا تنهن کي مسخري ڪري ورتائون. |
| وَمَن أَظلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِـٔايٰتِ رَبِّهِ فَأَعرَضَ عَنها وَنَسِىَ ما قَدَّمَت يَداهُ إِنّا جَعَلنا عَلىٰ قُلوبِهِم أَكِنَّةً أَن يَفقَهوهُ وَفى ءاذانِهِم وَقرًا وَإِن تَدعُهُم إِلَى الهُدىٰ فَلَن يَهتَدوا إِذًا أَبَدًا (آيت : 57) |
|
۽ ان کان وڌيڪ ظالم ڪير آهي جنهن کي سندس پاليندڙ جي ڪلام سان نصيحت ڪئي ويئي پوءِ ان کان منهن موڙيائين ۽ جيڪي سندس هٿن اڳي موڪليو سو ڀُلائي ڇڏيائين. بيشڪ اسان سندن دلين تي پردا وڌا ۽ سندن ڪنن ۾ ٻوڙائي (وڌي) ته متان ان کي سمجهن. ۽ جيڪڏهن تون انهن کي هدايت ڏي سڏيندين ته به ڪڏهن رستي تي نه ايندا. |
| وَرَبُّكَ الغَفورُ ذُو الرَّحمَةِ لَو يُؤاخِذُهُم بِما كَسَبوا لَعَجَّلَ لَهُمُ العَذابَ بَل لَهُم مَوعِدٌ لَن يَجِدوا مِن دونِهِ مَوئِلًا (آيت : 58) |
|
۽ تنهنجو پاليندڙ گهڻو معاف ڪندڙ رحمت وارو آهي. جيڪي انهن ڪيو آهي تنهن تي جيڪڏهن کين پڪڙي ته انهن لاءِ عذاب جلد موڪلي پر انهن لاءِ هڪ مقرر وقت آهي جنهن کان هن پاسي اُهي ڪابه پناهه جي جاءِ نه لهندا. |
| وَتِلكَ القُرىٰ أَهلَكنٰهُم لَمّا ظَلَموا وَجَعَلنا لِمَهلِكِهِم مَوعِدًا (آيت : 59) |
|
۽ انهن ڳوٺن جڏهن ظلم ڪيو تڏهن اسان انهن کي برباد ڪيو ۽ انهن جي برباد ٿيڻ لاءِ هڪ وقت مقرر ڪيوسون. |
| وَإِذ قالَ موسىٰ لِفَتىٰهُ لا أَبرَحُ حَتّىٰ أَبلُغَ مَجمَعَ البَحرَينِ أَو أَمضِىَ حُقُبًا (آيت : 60) |
|
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن موسيٰ پنهنجي جوان کي چيو ته آءُ تيستائين نه هٽندس جيستائين ٻن دريائن جي ملڻ واري هنڌ نه پهچندس يا ته گهڻو وقت پيو هلندس. |
| فَلَمّا بَلَغا مَجمَعَ بَينِهِما نَسِيا حوتَهُما فَاتَّخَذَ سَبيلَهُ فِى البَحرِ سَرَبًا (آيت : 61) |
|
پوءِ جڏهن ٻن دريائن جي گڏجڻ واري هنڌ تي پهتا ته پنهنجي مڇي وساريائون. پوءِ ان (مڇيءَ) درياءَ ۾ سرنگ جهڙو پنهنجو رستو ٺاهيو. |
| فَلَمّا جاوَزا قالَ لِفَتىٰهُ ءاتِنا غَداءَنا لَقَد لَقينا مِن سَفَرِنا هٰذا نَصَبًا (آيت : 62) |
|
پوءِ جڏهن ٻئي (ان جاءِ کان) اڳي هليا ته موسيٰ پنهنجي جوان کي چيو ته اسان کي اسان جي منجهند جي ماني ڏي. بيشڪ اسان کي هن مسافريءَ مان ٿڪ رسيو آهي. |
| قالَ أَرَءَيتَ إِذ أَوَينا إِلَى الصَّخرَةِ فَإِنّى نَسيتُ الحوتَ وَما أَنسىٰنيهُ إِلَّا الشَّيطٰنُ أَن أَذكُرَهُ وَاتَّخَذَ سَبيلَهُ فِى البَحرِ عَجَبًا (آيت : 63) |
|
ان (جوان) چيو ته ڇا تو (نه) ڏٺو ته جڏهن اسين پٿر وٽ ويٺاسون پوءِ آءُ مڇي ڀلجي ويس ۽ ان جي يادگيري مون کان رڳو شيطان ڀلائي، ۽ ان (مڇي) درياءَ ۾ عجب طرح سان پنهنجو رستو ورتو. |
| قالَ ذٰلِكَ ما كُنّا نَبغِ فَارتَدّا عَلىٰ ءاثارِهِما قَصَصًا (آيت : 64) |
|
موسيٰ چيو ته اهو (هنڌ) اهو آهي جنهن کي اسان ڳوليو ٿي. پوءِ اهي ٻئي پنهنجي پيرن جي نشانن کي ڳوليندا پوئتي موٽيا. |
| فَوَجَدا عَبدًا مِن عِبادِنا ءاتَينٰهُ رَحمَةً مِن عِندِنا وَعَلَّمنٰهُ مِن لَدُنّا عِلمًا (آيت : 65) |
|
پوءِ انهن کي اسان جي ٻانهن مان هڪ ٻانهو مليو جنهن کي اسان پاڻ وٽان رحمت ڏني هئي ۽ ان کي پاڻ وٽان هڪ علم سيکاريو هوسون. |
| قالَ لَهُ موسىٰ هَل أَتَّبِعُكَ عَلىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمّا عُلِّمتَ رُشدًا (آيت : 66) |
|
ان کي موسيٰ چيو ته ڇا آءُ توسان هلان هن شرط تي ته جيڪو سٺو رستو توکي سيکاريو ويو آهي سو تون مون کي سيکارين. |
| قالَ إِنَّكَ لَن تَستَطيعَ مَعِىَ صَبرًا (آيت : 67) |
|
ان چيو ته تون مون سان صبر ڪري ڪين سگهندين! |
| وَكَيفَ تَصبِرُ عَلىٰ ما لَم تُحِط بِهِ خُبرًا (آيت : 68) |
|
۽ جا ڳالهه تنهنجي علم کان ٻاهر آهي تنهنکي ڏسي تون ڪيئن صبر ڪندين؟موسيٰ چيو ته جيڪڏهن الله گهريو ته تون مون کي صبر ڪندڙ لهندين |
| قالَ سَتَجِدُنى إِن شاءَ اللَّهُ صابِرًا وَلا أَعصى لَكَ أَمرًا (آيت : 69) |
|
۽ آءُ تنهنجي ڪنهن به حڪم جي نافرماني نه ڪندس. |
| قالَ فَإِنِ اتَّبَعتَنى فَلا تَسـَٔلنى عَن شَيءٍ حَتّىٰ أُحدِثَ لَكَ مِنهُ ذِكرًا (آيت : 70) |
|
ان چيو ته پوءِ جيڪڏهن تون مون سان هلين ته مون کان ڪنهن به ڳالهه بابت نه پڇج |
| فَانطَلَقا حَتّىٰ إِذا رَكِبا فِى السَّفينَةِ خَرَقَها قالَ أَخَرَقتَها لِتُغرِقَ أَهلَها لَقَد جِئتَ شَيـًٔا إِمرًا (آيت : 71) |
|
جيستائين آءُ پاڻ ان جو ذڪر تنهنجي اڳيان شروع نه ڪريان. پوءِ ٻئي (اٿي) هليا، ايتري تائين جو جڏهن ٻيڙيءَ ۾ چڙهيا ته ان (الله جي ٻانهي) ان ۾ سوراخ ڪيو. موسيٰ چيو ته ڇا تو ان ۾ هن لاءِ سوراخ ڪيو ته ان ۾ سوار ٿيلن کي ٻوڙين؟ بيشڪ تو هڪ عجب ڪم ڪيو آهي. |
| قالَ أَلَم أَقُل إِنَّكَ لَن تَستَطيعَ مَعِىَ صَبرًا (آيت : 72) |
|
ان چيو ته ڇا مون توکي نه چيو هو ته تون مون سان صبر ڪري نه سگهندين. |
| قالَ لا تُؤاخِذنى بِما نَسيتُ وَلا تُرهِقنى مِن أَمرى عُسرًا (آيت : 73) |
|
موسيٰ چيو ته جيڪا مون کان ڀل ٿي تنهن تي مون کي نه پڪڙ ۽ مون تي منهنجي ڪم ۾ سختي نه ڪر! |
| فَانطَلَقا حَتّىٰ إِذا لَقِيا غُلٰمًا فَقَتَلَهُ قالَ أَقَتَلتَ نَفسًا زَكِيَّةً بِغَيرِ نَفسٍ لَقَد جِئتَ شَيـًٔا نُكرًا (آيت : 74) |
|
پوءِ ٻئي هليا، ايتري تائين جو جڏهن انهن کي هڪ ڇوڪرو مليو ته ان (الله جي ٻانهي) انکي قتل ڪري ڇڏيو، موسيٰ چيو ته ڇا تو هڪ بيگناهه جان کي ڪنهن به جان جي بدلي وٺڻ کان سواءِ ماري وڌو، بيشڪ تو هڪ بڇڙو ڪم ڪيو. |
| قالَ أَلَم أَقُل لَكَ إِنَّكَ لَن تَستَطيعَ مَعِىَ صَبرًا (آيت : 75) |
|
ان چيو ته ڇا مون توکي نه چيو هو ته تون مون سان صبر ڪري نه سگهندين؟ |
| قالَ إِن سَأَلتُكَ عَن شَيءٍ بَعدَها فَلا تُصٰحِبنى قَد بَلَغتَ مِن لَدُنّى عُذرًا (آيت : 76) |
|
موسيٰ چيو ته جيڪڏهن هن کان پوءِ ڪنهن به شيءِ بابت توکان پڇيم ته مون کي پاڻ سان نه رکج. هاڻي تون مون کان عذر جي حد کي پهتين. |
| فَانطَلَقا حَتّىٰ إِذا أَتَيا أَهلَ قَريَةٍ استَطعَما أَهلَها فَأَبَوا أَن يُضَيِّفوهُما فَوَجَدا فيها جِدارًا يُريدُ أَن يَنقَضَّ فَأَقامَهُ قالَ لَو شِئتَ لَتَّخَذتَ عَلَيهِ أَجرًا (آيت : 77) |
|
پوءِ ٻئي هليا.ايتري تائين جو جڏهن هڪ ڳوٺ وارن وٽ آيا ته ان جي رهاڪن کان کاڌو گهريائون پوءِ انهن سندن مهماني ڪرڻ کان انڪار ڪيو، پوءِ ان ڳوٺ ۾ هڪ ڀت ڏٺائون جا ڊهڻ تي هئي پوءِ ان کي ان سڌو ڪيو. موسيٰ چيو ته جيڪڏهن تون گهرين ها ته ان تي ڪا مزدوري وٺين ها. |
| قالَ هٰذا فِراقُ بَينى وَبَينِكَ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأويلِ ما لَم تَستَطِع عَلَيهِ صَبرًا (آيت : 78) |
|
ان چيو ته هي منهنجي وچ ۾ ۽ تنهنجي وچ ۾ جدائي آهي. جنهن تي تون صبر ڪري نه ٿي سگهئين تنهن جي حقيقت توکي ٻڌايان ٿو. |
| أَمَّا السَّفينَةُ فَكانَت لِمَسٰكينَ يَعمَلونَ فِى البَحرِ فَأَرَدتُ أَن أَعيبَها وَكانَ وَراءَهُم مَلِكٌ يَأخُذُ كُلَّ سَفينَةٍ غَصبًا (آيت : 79) |
|
اها ٻيڙي مسڪينن جي هئي جن درياءَ ۾ ڪم ٿي ڪيو، پوءِ مون ان کي عيبدار ڪرڻ گهريو ۽ (اهو هن ڪري جو) سندن اڳيان هڪ بادشاهه هو جنهن سڀڪا (چڱي) ٻيڙي ڦري ورتي ٿي. |
| وَأَمَّا الغُلٰمُ فَكانَ أَبَواهُ مُؤمِنَينِ فَخَشينا أَن يُرهِقَهُما طُغيٰنًا وَكُفرًا (آيت : 80) |
|
۽ اهو ڇوڪرو تنهن جا ماءُ پيءُ ايمان وارا هئا، پوءِ اسين ڊناسون ته متان هو انهن ٻنهين کي سرڪشي ۽ ڪفر ۾ (نه) ڦاسائي. |
| فَأَرَدنا أَن يُبدِلَهُما رَبُّهُما خَيرًا مِنهُ زَكوٰةً وَأَقرَبَ رُحمًا (آيت : 81) |
|
پوءِ ارادو ڪيوسون ته سندن پاليندڙ انهن کي ان (ڇوڪر) کان وڌيڪ پاڪباز ۽ نهايت مهربان (اولاد) عوض ڏئي. |
| وَأَمَّا الجِدارُ فَكانَ لِغُلٰمَينِ يَتيمَينِ فِى المَدينَةِ وَكانَ تَحتَهُ كَنزٌ لَهُما وَكانَ أَبوهُما صٰلِحًا فَأَرادَ رَبُّكَ أَن يَبلُغا أَشُدَّهُما وَيَستَخرِجا كَنزَهُما رَحمَةً مِن رَبِّكَ وَما فَعَلتُهُ عَن أَمرى ذٰلِكَ تَأويلُ ما لَم تَسطِع عَلَيهِ صَبرًا (آيت : 82) |
|
اها ڀت شهر ۾ ٻن يتيم ڇوڪرن جي هئي ۽ ان جي هيٺان سندن ڪجهه خزانو هو ۽ سندن پيءُ نيڪ بخت هو، پوءِ تنهنجي پاليندڙ گهريو ته اهي ٻئي پنهنجي طاقت کي پهچن ۽ پنهنجو خزانو تنهنجي پاليندڙ جي مهربانيءَ سان ڪڍن. ۽ هي مون پنهنجي حڪم سان نه ڪيو. اها انهن ڳالهين جي حقيقت آهي جن تي تون صبر ڪري نه ٿي سگهئين. |
| وَيَسـَٔلونَكَ عَن ذِى القَرنَينِ قُل سَأَتلوا عَلَيكُم مِنهُ ذِكرًا (آيت : 83) |
|
۽ (اي پيغمبر) تو کان ذُوالقرنين جو پڇن ٿا. تون چؤ ته ان جو ڪجهه بيان اوهان کي پڙهي ٻڌايان ٿو. |
| إِنّا مَكَّنّا لَهُ فِى الأَرضِ وَءاتَينٰهُ مِن كُلِّ شَيءٍ سَبَبًا (آيت : 84) |
|
بيشڪ اسان ان کي زمين ۾ طاقت ڏني هئي ۽ کيس سڀڪنهن قسم جو سامان ڏنو هو سون. |
| فَأَتبَعَ سَبَبًا (آيت : 85) |
|
پوءِ هو ڪنهن سامان جي پٺيان پيو. |
| حَتّىٰ إِذا بَلَغَ مَغرِبَ الشَّمسِ وَجَدَها تَغرُبُ فى عَينٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِندَها قَومًا قُلنا يٰذَا القَرنَينِ إِمّا أَن تُعَذِّبَ وَإِمّا أَن تَتَّخِذَ فيهِم حُسنًا (آيت : 86) |
|
ايتري تائين جو جڏهن سج لهڻ جي جاءِ تي پهتو ته ان کي گپ واري چشمي ۾ لهندو ڏٺائين. ۽ ان وٽ هڪ قوم لڌائين. اسان چيو ته اي ذوالقرنين! يا ته (انهن کي) سزا ڏئي يا انهن سان ڀلائي ڪر. |
| قالَ أَمّا مَن ظَلَمَ فَسَوفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلىٰ رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذابًا نُكرًا (آيت : 87) |
|
چيائين ته جيڪو ظلم ڪندو تنهن کي اسين سزا ڏينداسون. وري ان کي سندن پاليندڙ ڏي موٽايو ويندو. پوءِ اهو ان کي سخت سزا ڏيندو. |
| وَأَمّا مَن ءامَنَ وَعَمِلَ صٰلِحًا فَلَهُ جَزاءً الحُسنىٰ وَسَنَقولُ لَهُ مِن أَمرِنا يُسرًا (آيت : 88) |
|
۽ جنهن ايمان آندو ۽ چڱو ڪم ڪيو تنهن لاءِ بدلي ۾ چڱائي آهي. ۽ پنهنجي معاملي ۾ کيس آسان حڪم ڏينداسون. |
| ثُمَّ أَتبَعَ سَبَبًا (آيت : 89) |
|
وري ڪنهن سامان جي پٺيان پيو. |
| حَتّىٰ إِذا بَلَغَ مَطلِعَ الشَّمسِ وَجَدَها تَطلُعُ عَلىٰ قَومٍ لَم نَجعَل لَهُم مِن دونِها سِترًا (آيت : 90) |
|
ايتري تائين جو جڏهن سج اڀرڻ جي جاءِ تي پهتو ته ان کي اهڙيءَ قوم تي اڀرندو ڏٺائين جو انهن لاءِ اسان سج کان هن پاسي ڪو پردو نه ڪيو هو. |
| كَذٰلِكَ وَقَد أَحَطنا بِما لَدَيهِ خُبرًا (آيت : 91) |
|
اهڙيءَ طرح (سندس قصو) آهي ۽ جيڪي ان وٽ هو تنهن جي اسان کي پوري خبر آهي. |
| ثُمَّ أَتبَعَ سَبَبًا (آيت : 92) |
|
وري ڪنهن سامان جي پٺيان پيو. |
| حَتّىٰ إِذا بَلَغَ بَينَ السَّدَّينِ وَجَدَ مِن دونِهِما قَومًا لا يَكادونَ يَفقَهونَ قَولًا (آيت : 93) |
|
ايتري تائين جو جڏهن ٻن جبلن جي وچ ۾ پهتو ته انهن جي هن پاسي اهڙا ماڻهو ڏٺائين جي ڪنهن به ڳالهه کي سمجهڻ جي ويجهو نه هئا. |
| قالوا يٰذَا القَرنَينِ إِنَّ يَأجوجَ وَمَأجوجَ مُفسِدونَ فِى الأَرضِ فَهَل نَجعَلُ لَكَ خَرجًا عَلىٰ أَن تَجعَلَ بَينَنا وَبَينَهُم سَدًّا (آيت : 94) |
|
انهن چيو ته اي ذوالقرنين! بيشڪ ياجوج ۽ ماجوج زمين ۾ فساد ڪندڙ آهن ‘ڇا پوءِ اسين تولاءِ ڪو محصول مقرر ڪريون’ هن شرط تي ته تون اسان جي وچ ۾ ۽ انهن جي وچ ۾ بند بناءِ. |
| قالَ ما مَكَّنّى فيهِ رَبّى خَيرٌ فَأَعينونى بِقُوَّةٍ أَجعَل بَينَكُم وَبَينَهُم رَدمًا (آيت : 95) |
|
ذوالقرنين چيو ته منهنجي پاليندڙ جنهن (مال) ۾ مون کي اختيار ڏنو آهي سو گهڻو چڱو آهي پوءِ اوهين محنت سان منهنجي مدد ڪريو ته آءُ اوهان جي وچ ۾ ۽ انهن جي وچ ۾ هڪ بند بنايان. |
| ءاتونى زُبَرَ الحَديدِ حَتّىٰ إِذا ساوىٰ بَينَ الصَّدَفَينِ قالَ انفُخوا حَتّىٰ إِذا جَعَلَهُ نارًا قالَ ءاتونى أُفرِغ عَلَيهِ قِطرًا (آيت : 96) |
|
مون وٽ لوهه جا ٽڪرا آڻيو. ايتري تائين جو جڏهن ٻنهين جبلن جي وچ ۾ (ڀري) برابر ڪيائين تڏهن چيائين ته (ان ۾ باهه) ڦوڪيو. ايتري تائين جو جڏهن ان کي (تپائي) باهه ڪيائين، چيائين ته مون وٽ پگهريل ٽامون آڻيو ته ان تي پلٽيان. |
| فَمَا اسطٰعوا أَن يَظهَروهُ وَمَا استَطٰعوا لَهُ نَقبًا (آيت : 97) |
|
پوءِ نه ان تي چڙهي سگهيا ۽ نه ان ۾ سوراخ ڪري سگهيا. |
| قالَ هٰذا رَحمَةٌ مِن رَبّى فَإِذا جاءَ وَعدُ رَبّى جَعَلَهُ دَكّاءَ وَكانَ وَعدُ رَبّى حَقًّا (آيت : 98) |
|
چيائين ته هيءَ منهنجي پاليندڙ جي مهرباني آهي. پوءِ جڏهن منهنجي پاليندڙ جو واعدو ايندو ته ان کي ڀڃي ڀوري ڇڏيندو. ۽ منهنجي پاليندڙ جو واعدو سچو آهي. |
| وَتَرَكنا بَعضَهُم يَومَئِذٍ يَموجُ فى بَعضٍ وَنُفِخَ فِى الصّورِ فَجَمَعنٰهُم جَمعًا (آيت : 99) |
|
۽ ان ڏينهن انهن مان هڪڙن کي ڇڏينداسون ته ٻين ۾ گُسندا ايندا ۽ صور ۾ ڦوڪ ڏني ويندي پوءِ انهن سڀني کي گڏ ڪنداسون. |
| وَعَرَضنا جَهَنَّمَ يَومَئِذٍ لِلكٰفِرينَ عَرضًا (آيت : 100) |
|
۽ ان ڏينهن جهنم کي انهن ڪافرن جي اڳيان آندو ويندو، |
| الَّذينَ كانَت أَعيُنُهُم فى غِطاءٍ عَن ذِكرى وَكانوا لا يَستَطيعونَ سَمعًا (آيت : 101) |
|
جن جي اکين تي منهنجي ياد کان پردو (پيل) هو، ۽ اهي ٻڌي نه سگهندا هئا. |
| أَفَحَسِبَ الَّذينَ كَفَروا أَن يَتَّخِذوا عِبادى مِن دونى أَولِياءَ إِنّا أَعتَدنا جَهَنَّمَ لِلكٰفِرينَ نُزُلًا (آيت : 102) |
|
ڇا پوءِ به ڪافرن جو هي خيال آهي ته مون کان سواءِ جو منهنجن ٻانهن کي دوست ڪري وٺن ٿا (تنهن جي سزا انهن کي نه ملندي) بيشڪ اسان جهنم کي ڪافرن جي مهمانيءَ لاءِ تيار ڪيو آهي. |
| قُل هَل نُنَبِّئُكُم بِالأَخسَرينَ أَعمٰلًا (آيت : 103) |
|
(اي پيغمبر! انهن کي) چو ته ڇا آءُ اوهان کي انهن جي خبر ڏيان جن جا عمل بي فائدا ويا؟ |
| الَّذينَ ضَلَّ سَعيُهُم فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَهُم يَحسَبونَ أَنَّهُم يُحسِنونَ صُنعًا (آيت : 104) |
|
جن جي ڪوشش دنيا جي حياتيءَ ۾ اجائي ويئي ۽ اهي خيال ڪن ٿا ته پاڻ چڱو ڪم ڪري رهيا آهن. |
| أُولٰئِكَ الَّذينَ كَفَروا بِـٔايٰتِ رَبِّهِم وَلِقائِهِ فَحَبِطَت أَعمٰلُهُم فَلا نُقيمُ لَهُم يَومَ القِيٰمَةِ وَزنًا (آيت : 105) |
|
اهي اُهي آهن جن پنهنجي پاليندڙ جي نشانين ۽ ساڻس ملڻ جو انڪار ڪيو، پوءِ سندن عمل برباد ٿيا. پوءِ انهن لاءِ قيامت جي ڏينهن ڪابه تور نه بيهارينداسون. |
| ذٰلِكَ جَزاؤُهُم جَهَنَّمُ بِما كَفَروا وَاتَّخَذوا ءايٰتى وَرُسُلى هُزُوًا (آيت : 106) |
|
اهو جهنم سندن بدلو آهي هن ڪري جو انهن ڪفر ڪيو ۽ منهنجي آيتن ۽ منهنجي رسولن تي مسخريون ڪيائون. |
| إِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ كانَت لَهُم جَنّٰتُ الفِردَوسِ نُزُلًا (آيت : 107) |
|
بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا، تن جي مهماني لاءِ بهشت جا باغ آهن، |
| خٰلِدينَ فيها لا يَبغونَ عَنها حِوَلًا (آيت : 108) |
|
جن ۾ پيا رهندا، اتان ڦِرڻ نه گهرندا. |
| قُل لَو كانَ البَحرُ مِدادًا لِكَلِمٰتِ رَبّى لَنَفِدَ البَحرُ قَبلَ أَن تَنفَدَ كَلِمٰتُ رَبّى وَلَو جِئنا بِمِثلِهِ مَدَدًا (آيت : 109) |
|
(کين) چئو ته جيڪڏهن منهنجي پاليندڙ جي ڳالهين (لکڻ) لاءِ درياهه مس ٿئي ته منهنجي پاليندڙ جي ڳالهين پوري ٿيڻ کان اڳ دريا کپي ويندو، جيتوڻيڪ (ٻيو دريا) ان جهڙو ان ۾ وهائي آڻيون. |
| قُل إِنَّما أَنا۠ بَشَرٌ مِثلُكُم يوحىٰ إِلَىَّ أَنَّما إِلٰهُكُم إِلٰهٌ وٰحِدٌ فَمَن كانَ يَرجوا لِقاءَ رَبِّهِ فَليَعمَل عَمَلًا صٰلِحًا وَلا يُشرِك بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا (آيت : 110) |
|
(کين) چو ته آءُ رڳو اوهان جهڙو ماڻهو آهيان مون ڏي وحي ڪيو وڃي ٿو ته اوهان جو معبود رڳو هڪ الله آهي. پوءِ جيڪو پنهنجي پاليندڙ سان ملڻ جي اميد رکي ٿو ته اهو چڱو ڪم ڪري ۽ پنهنجي پاليندڙ جي عبادت ۾ ڪنهن کي به شريڪ نه ڪري. |