سُبحٰنَ الَّذى أَسرىٰ بِعَبدِهِ لَيلًا مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ إِلَى المَسجِدِ الأَقصَا الَّذى بٰرَكنا حَولَهُ لِنُرِيَهُ مِن ءايٰتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ البَصيرُ (آيت : 1) |
مقدس آهي اهو الله جنهن پنهنجي حبيب ڪريم کي رات جي ٿُورڙي حصي ۾ بيت الله شريف کان بيت المقدس تائين (سجاڳيءَ ۾ جسماني) معراج ڪرايو، بيت المقدس جي آس پاس برڪتون آهن، معراج ان لاءِ ڪرايو ته اسين پنهنجي حبيب کي پنهنجون قدرتون ڏيکاريون، بيشڪ اهوئي ٻڌندڙ ڏسندڙ آهي |
وَءاتَينا موسَى الكِتٰبَ وَجَعَلنٰهُ هُدًى لِبَنى إِسرٰءيلَ أَلّا تَتَّخِذوا مِن دونى وَكيلًا (آيت : 2) |
۽ اسان موسيٰ کي تورات عطا ڪيو ۽ اسان ان کي بني اسرائيل لاءِ هدايت بنايو، جو توهان مون کانسواءِ ڪنهن کي به معبود نه بنايو |
ذُرِّيَّةَ مَن حَمَلنا مَعَ نوحٍ إِنَّهُ كانَ عَبدًا شَكورًا (آيت : 3) |
توهان اولاد آهيو انهن ماڻهن جا جن کي اسان نوح سان گڏ (ٻيڙيءَ ۾) سوار ڪرايو بيشڪ اهو شڪرگذار ٻانهو هو |
وَقَضَينا إِلىٰ بَنى إِسرٰءيلَ فِى الكِتٰبِ لَتُفسِدُنَّ فِى الأَرضِ مَرَّتَينِ وَلَتَعلُنَّ عُلُوًّا كَبيرًا (آيت : 4) |
۽ اسان بني اسرائيل کي ڪتاب ۾ وحي موڪلي ته توهان زمين ۾ ضرور ٻه دفعا فساد ڪندا ۽ توهان ضرور گھڻي تڪبر ڪندا |
فَإِذا جاءَ وَعدُ أولىٰهُما بَعَثنا عَلَيكُم عِبادًا لَنا أُولى بَأسٍ شَديدٍ فَجاسوا خِلٰلَ الدِّيارِ وَكانَ وَعدًا مَفعولًا (آيت : 5) |
پوءِ جڏهن انهن تي پهريون وعدو آيو ته اسان توهان تي پنهنجا ٻانها موڪليا جيڪي وڏا طاقتور هئا، پوءِ انهن توهان جي شهرن جي تلاشي ورتي، ۽ اهو ايئن وعدي موجب ٿيڻو هو |
ثُمَّ رَدَدنا لَكُمُ الكَرَّةَ عَلَيهِم وَأَمدَدنٰكُم بِأَموٰلٍ وَبَنينَ وَجَعَلنٰكُم أَكثَرَ نَفيرًا (آيت : 6) |
ان کان پوءِ انهن تي توهان ٻِئي دفعي حملو ڪيو ۽ اسان توهان کي مالن ۽ پُٽن سان مضبوط بنايو ۽ توهان جي جماعت کي زياده ڪيو |
إِن أَحسَنتُم أَحسَنتُم لِأَنفُسِكُم وَإِن أَسَأتُم فَلَها فَإِذا جاءَ وَعدُ الءاخِرَةِ لِيَسۥـٔوا وُجوهَكُم وَلِيَدخُلُوا المَسجِدَ كَما دَخَلوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّروا ما عَلَوا تَتبيرًا (آيت : 7) |
جيڪڏهن توهان نيڪي ڪريو ٿا ته اها توهان پنهنجي لاءِ ڪريو ٿا، ۽ جيڪڏهن توهان برائي ڪريو ٿا ته اها پنهنجي لاءِ ڪريو ٿا، پوءِ جڏهن پويون وعدو آيو ته انهن توهان جا چهرا خراب ڪيا، ۽ اهي بيت المقدس ۾ داخل ٿيا جيئنڪ اهي پهرين دفعي داخل ٿيا ۽ جيڪا شيءِ انهن کي هٿ آئي ان کي تباه ڪيائون |
عَسىٰ رَبُّكُم أَن يَرحَمَكُم وَإِن عُدتُم عُدنا وَجَعَلنا جَهَنَّمَ لِلكٰفِرينَ حَصيرًا (آيت : 8) |
عنقريب توهان تي توهان جو رب رحم ڪندو، ۽ جيڪڏهن توهان فساد ڪندا ته اسان عذاب ڪنداسين، ۽ اسان جهنم کي ڪافرن لاءِ قيد بنايو |
إِنَّ هٰذَا القُرءانَ يَهدى لِلَّتى هِىَ أَقوَمُ وَيُبَشِّرُ المُؤمِنينَ الَّذينَ يَعمَلونَ الصّٰلِحٰتِ أَنَّ لَهُم أَجرًا كَبيرًا (آيت : 9) |
بيشڪ هي قرآن ڪريم اها راه ڏيکاري ٿو جيڪا راه راست آهي ۽ خوشخبري ڏي ٿو انهن ماڻهن کي جيڪي نيڪي ڪن ٿا، بيشڪ انهن لاءِ تمام وڏو اجر آهي |
وَأَنَّ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِالءاخِرَةِ أَعتَدنا لَهُم عَذابًا أَليمًا (آيت : 10) |
۽ بيشڪ جيڪي ماڻهو آخرت تي ايمان نٿا آڻن اسان انهن لاءِ دردناڪ عذاب تيار ڪيو آهي |
وَيَدعُ الإِنسٰنُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالخَيرِ وَكانَ الإِنسٰنُ عَجولًا (آيت : 11) |
۽ انسان (ڪاوڙ ۾ پنهنجي لاءِ) ايئن بد دعا گھري ٿو جيئن خير جي دعا گھري ٿو، ۽ انسان تمام گھڻي تڪڙ ڪندڙ آهي |
وَجَعَلنَا الَّيلَ وَالنَّهارَ ءايَتَينِ فَمَحَونا ءايَةَ الَّيلِ وَجَعَلنا ءايَةَ النَّهارِ مُبصِرَةً لِتَبتَغوا فَضلًا مِن رَبِّكُم وَلِتَعلَموا عَدَدَ السِّنينَ وَالحِسابَ وَكُلَّ شَيءٍ فَصَّلنٰهُ تَفصيلًا (آيت : 12) |
۽ اسان رات ۽ ڏينهن کي ٻه نشانيون ڪري پيدا فرمايو پوءِ رات کي اسان اونداهي وارو بنايو ۽ ڏينهن کي اسان روشن بنايو، ان لاءِ ته توهان پنهنجي رب کان پنهنجو ذريعه معاش طلب ڪريو ۽ ان لاءِ ته توهان سالن جو تعداد ۽ حساب معلوم ڪريو، ۽ (توهان لاءِ) اسان هر شيءِ تفصيل سان بيان ڪئي آهي |
وَكُلَّ إِنسٰنٍ أَلزَمنٰهُ طٰئِرَهُ فى عُنُقِهِ وَنُخرِجُ لَهُ يَومَ القِيٰمَةِ كِتٰبًا يَلقىٰهُ مَنشورًا (آيت : 13) |
۽ هر انسان جي تقدير اسان ان جي گلي ۾ وجھرائي آهي ۽ اسين ان لاءِ قيامت جي ڏينهن هڪ کليل ڪتاب ظاهر ڪنداسين |
اقرَأ كِتٰبَكَ كَفىٰ بِنَفسِكَ اليَومَ عَلَيكَ حَسيبًا (آيت : 14) |
تون پنهنجو عملنامون پڙهه، اڄ تنهنجي لاءِ تنهنجو نفس ئي بهترين حساب وٺندڙ آهي |
مَنِ اهتَدىٰ فَإِنَّما يَهتَدى لِنَفسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيها وَلا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزرَ أُخرىٰ وَما كُنّا مُعَذِّبينَ حَتّىٰ نَبعَثَ رَسولًا (آيت : 15) |
جيڪو ماڻهو هدايت وارو ٿيو پوءِ اهو پنهنجي لاءِ هدايت وارو ٿيو، ۽ جيڪو گمراه ٿيو پوءِ اها گمراهي سندس سِر تي آهي، ۽ ڪوبه ماڻهو ڪنهن جو بار نه کڻندو، ۽ اسين ايستائين عذاب نه ڪندا آهيون جيستائين جو اسين پيغمبر نه موڪليون |
وَإِذا أَرَدنا أَن نُهلِكَ قَريَةً أَمَرنا مُترَفيها فَفَسَقوا فيها فَحَقَّ عَلَيهَا القَولُ فَدَمَّرنٰها تَدميرًا (آيت : 16) |
۽ اسين جڏهن ڪنهن ڳوٺ وارن جي هلاڪت جو ارادو ڪندا آهيون ته اسين ماڻهن تي حڪم موڪليندا آهيون پوءِ اهي ان ڳوٺ ۾ نافرماني ڪندا پوءِ انهن تي اسان جو قول ثابت ٿيندو، پوءِ اسين انهي کي مڪمل طرح تباه ڪندا آهيون |
وَكَم أَهلَكنا مِنَ القُرونِ مِن بَعدِ نوحٍ وَكَفىٰ بِرَبِّكَ بِذُنوبِ عِبادِهِ خَبيرًا بَصيرًا (آيت : 17) |
۽ ڪيترائي ڳوٺ (حضرت) نوح کان پوءِ اسان هلاڪ ڪيا، ۽ توهان جو رب پنهنجي ٻانهن جي گناهن کان چڱي طرح خبردار (۽) ڏسندڙ آهي |
مَن كانَ يُريدُ العاجِلَةَ عَجَّلنا لَهُ فيها ما نَشاءُ لِمَن نُريدُ ثُمَّ جَعَلنا لَهُ جَهَنَّمَ يَصلىٰها مَذمومًا مَدحورًا (آيت : 18) |
جيڪو ماڻهو (فقط) دنيا طلب ڪندو آهي اسين فوري طرح ان کي جيڪو اسين چاهيون دنيا مان عطا ڪندا آهيون، ان کان پوءِ اسان ان لاءِ جهنم کي مقرر ڪريون ٿا، اهو ان ۾ داخل ٿيندو ڦٽڪار ۽ ذلالت جي حالت ۾ |
وَمَن أَرادَ الءاخِرَةَ وَسَعىٰ لَها سَعيَها وَهُوَ مُؤمِنٌ فَأُولٰئِكَ كانَ سَعيُهُم مَشكورًا (آيت : 19) |
۽ جيڪو ماڻهو آخرت چاهي ٿو ۽ آخرت لاءِ گھڻي ڪوشش ڪري ٿو ۽ اهو مؤمن آهي پوءِ سندس اها ڪوشش ڪامياب ويندي |
كُلًّا نُمِدُّ هٰؤُلاءِ وَهٰؤُلاءِ مِن عَطاءِ رَبِّكَ وَما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحظورًا (آيت : 20) |
اسين سڀني جي (يعنى) هِنن ۽ هُنن جي پنهنجي عطا موجب مدد ڪريون ٿا، ۽ توهان تي رب جي عطا ڪا، روڪيل ناهي |
انظُر كَيفَ فَضَّلنا بَعضَهُم عَلىٰ بَعضٍ وَلَلءاخِرَةُ أَكبَرُ دَرَجٰتٍ وَأَكبَرُ تَفضيلًا (آيت : 21) |
توهان ڏسو ته ڪيئن اسان انهن مان هڪڙن کي ٻين تي فضيلت عطا ڪئي آهي ۽ پر آخرت درجي بندي ۽ فضيلت ۾ (دنيا کان) وڌيڪ هوندي |
لا تَجعَل مَعَ اللَّهِ إِلٰهًا ءاخَرَ فَتَقعُدَ مَذمومًا مَخذولًا (آيت : 22) |
(اي ٻڌندڙ) تون الله سان ڪنهن کي شريڪ نه بناءِ پوءِ تون خوار خراب ٿي ويهندين |
وَقَضىٰ رَبُّكَ أَلّا تَعبُدوا إِلّا إِيّاهُ وَبِالوٰلِدَينِ إِحسٰنًا إِمّا يَبلُغَنَّ عِندَكَ الكِبَرَ أَحَدُهُما أَو كِلاهُما فَلا تَقُل لَهُما أُفٍّ وَلا تَنهَرهُما وَقُل لَهُما قَولًا كَريمًا (آيت : 23) |
۽ رسولِ عربيءَ جي رب قطعي حڪم فرمايو ته توهان خاص الله جي عبادت ڪريو ۽ پيءُ ماءُ سان احسان ڪريو، جيڪڏهن تو وٽ انهن مان هڪ عمر رسيده ٿئي يا ٻئي عمر رسيده ٿين، پوءِ تون انهن کي اُف به نه چئو ۽ نه ئي کين ڇڙٻ ڏي ۽ تون انهن سان سهڻو ڳالهاءِ |
وَاخفِض لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحمَةِ وَقُل رَبِّ ارحَمهُما كَما رَبَّيانى صَغيرًا (آيت : 24) |
۽ تون پيءُ ماءُ سان نهايت نرمي ۽ شفَقت سان پيش اچ ۽ تون عرض ڪر اي منهنجا رب تون انهن ٻنهي تي رحم ڪر جيئن انهن ننڍپڻ ۾ مون کي رحم ڪري نپايو |
رَبُّكُم أَعلَمُ بِما فى نُفوسِكُم إِن تَكونوا صٰلِحينَ فَإِنَّهُ كانَ لِلأَوّٰبينَ غَفورًا (آيت : 25) |
توهان جي رب کي توهان جي دلين جي وڌيڪ معلومات آهي، جيڪڏهن توهان صالح ٿيا ته پوءِ بيشڪ الله تعالى توبه ڪندڙن کي بخشيندڙ آهي |
وَءاتِ ذَا القُربىٰ حَقَّهُ وَالمِسكينَ وَابنَ السَّبيلِ وَلا تُبَذِّر تَبذيرًا (آيت : 26) |
۽ توهان پنهنجي عزيزن جا حق ادا ڪريو ۽ مسڪينن ۽ مسافرن جا حق ادا ڪريو ۽ توهان فضول خرچي نه ڪريو |
إِنَّ المُبَذِّرينَ كانوا إِخوٰنَ الشَّيٰطينِ وَكانَ الشَّيطٰنُ لِرَبِّهِ كَفورًا (آيت : 27) |
بيشڪ فضول خرچ ڪندڙ شيطان جا ڀائر آهن، ۽ شيطان رب جو سخت انڪاري آهي |
وَإِمّا تُعرِضَنَّ عَنهُمُ ابتِغاءَ رَحمَةٍ مِن رَبِّكَ تَرجوها فَقُل لَهُم قَولًا مَيسورًا (آيت : 28) |
۽ رسولِ عربي جنهن صورت ۾ توهان (سائلن ڏانهن) متوجه نٿا ٿيو انهي اميد ۾ ته الله جي طرفان رزق ايندو ته ان صورت ۾ توهان انهن سائلن کي نرمي سان جواب ڏيو |
وَلا تَجعَل يَدَكَ مَغلولَةً إِلىٰ عُنُقِكَ وَلا تَبسُطها كُلَّ البَسطِ فَتَقعُدَ مَلومًا مَحسورًا (آيت : 29) |
۽ توهان گھڻي ڪنجوسي نه ڪريو ۽ تمام گھڻو اجايو خرچ به نه ڪريو (بلڪ درمياني راه (يعنى) سخاوت ڪريو) پوءِ توهان ملامت سان خالي هٿ ٿي ويهندا |
إِنَّ رَبَّكَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَيَقدِرُ إِنَّهُ كانَ بِعِبادِهِ خَبيرًا بَصيرًا (آيت : 30) |
بيشڪ توهان جو رب جنهن لاءِ چاهي ان جو رزق وڌائي ٿو ۽ گھٽائي ٿو، بيشڪ اهو پنهنجي ٻانهن کي خوب ڄاڻي ٿو ۽ ڏسي ٿو |
وَلا تَقتُلوا أَولٰدَكُم خَشيَةَ إِملٰقٍ نَحنُ نَرزُقُهُم وَإِيّاكُم إِنَّ قَتلَهُم كانَ خِطـًٔا كَبيرًا (آيت : 31) |
۽ توهان پنهنجي اولاد کي مسڪينيءَ جي خوف کان قتل نه ڪريو، اسين انهن کي ۽ توهان کي رزق ڏيون ٿا، بيشڪ اولاد جو قتل، عظيم گناه آهي |
وَلا تَقرَبُوا الزِّنىٰ إِنَّهُ كانَ فٰحِشَةً وَساءَ سَبيلًا (آيت : 32) |
۽ توهان بدڪاري ڏانهن ويجھا نه وڃو بيشڪ اها بي حيائي ۽ خراب رستو آهي |
وَلا تَقتُلُوا النَّفسَ الَّتى حَرَّمَ اللَّهُ إِلّا بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظلومًا فَقَد جَعَلنا لِوَلِيِّهِ سُلطٰنًا فَلا يُسرِف فِى القَتلِ إِنَّهُ كانَ مَنصورًا (آيت : 33) |
۽ توهان قتل نه ڪريو ان معصوم انسان کي جنهن جي الله حرمت رکي آهي مگر حق سان، ۽ جيڪو ماڻهو ناحق قتل ڪيو وڃي ٿو پوءِ تحقيق اسان ان جي وارث کي اختيار ڏنو آهي پوءِ مقتول جو وارث قاتل کانسواءِ ٻئي کي قتل نه ڪري، بيشڪ ان جي مدد ڪئي ويندي |
وَلا تَقرَبوا مالَ اليَتيمِ إِلّا بِالَّتى هِىَ أَحسَنُ حَتّىٰ يَبلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوفوا بِالعَهدِ إِنَّ العَهدَ كانَ مَسـٔولًا (آيت : 34) |
۽ توهان يتيم جي مال کي ويجھا نه وڃو مگر ان طريقي سان تصرف ڪريو جنهن ۾ يتيم لاءِ بهتري هجي، ايستائين جو اهو جوان ٿئي، ۽ توهان (پنهنجا ڪيل) وعدا پورا ڪريو، بيشڪ وعدن بابت توهان کان سوال ڪيو ويندو |
وَأَوفُوا الكَيلَ إِذا كِلتُم وَزِنوا بِالقِسطاسِ المُستَقيمِ ذٰلِكَ خَيرٌ وَأَحسَنُ تَأويلًا (آيت : 35) |
۽ توهان ماپ ڪرڻ وقت صحيح ماپ ڪريو ۽ تور ڪرڻ وقت صحيح تور ڪريو، اهو تمام بهتر ۽ ان جو نتيجو بهترين آهي |
وَلا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ إِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفُؤادَ كُلُّ أُولٰئِكَ كانَ عَنهُ مَسـٔولًا (آيت : 36) |
۽ (اي ٻڌندڙ) تون اها ڳالهه نه چئو جنهن جو توکي علم ناهي، بيشڪ ڪن ۽ اک ۽ دل هر هڪ کان (قيامت جي ڏينهن) سوال پڇيو ويندو |
وَلا تَمشِ فِى الأَرضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخرِقَ الأَرضَ وَلَن تَبلُغَ الجِبالَ طولًا (آيت : 37) |
۽ تون زمين تي آڪڙ سان نه هل، بيشڪ تون زمين کي چيري نٿو سگھين ۽ تون بلنديءَ ۾ هرگز جبلن کي پهچي نٿو سگھين |
كُلُّ ذٰلِكَ كانَ سَيِّئُهُ عِندَ رَبِّكَ مَكروهًا (آيت : 38) |
توهان جي رب وٽ مذڪوره سڀئي ڪم ناپسند آهن |
ذٰلِكَ مِمّا أَوحىٰ إِلَيكَ رَبُّكَ مِنَ الحِكمَةِ وَلا تَجعَل مَعَ اللَّهِ إِلٰهًا ءاخَرَ فَتُلقىٰ فى جَهَنَّمَ مَلومًا مَدحورًا (آيت : 39) |
اهي ڳالهيون وحي ربانيءَ جون آهن جيڪي توهان جي رب توهان ڏانهن حڪمت سان موڪليون آهن ۽ توهان الله سان گڏ ٻِيو معبود نه بنايو ورنه توهان کي جهنم ۾ ملامت ڪَيَلُ ۽ رحمت کان پري ڪري اڇلايو ويندو |
أَفَأَصفىٰكُم رَبُّكُم بِالبَنينَ وَاتَّخَذَ مِنَ المَلٰئِكَةِ إِنٰثًا إِنَّكُم لَتَقولونَ قَولًا عَظيمًا (آيت : 40) |
ڇا پوءِ توهان جي رب توهان لاءِ پُٽَ منتخب ڪيا ۽ پنهنجي لاءِ ملائڪ نياڻيون بنايون. بيشڪ توهان (الله لاءِ) اها عظيم ڳالهه چئو ٿا |
وَلَقَد صَرَّفنا فى هٰذَا القُرءانِ لِيَذَّكَّروا وَما يَزيدُهُم إِلّا نُفورًا (آيت : 41) |
۽ تحقيق اسان قرآن ڪريم ۾ (وعدا ۽ وعيد) بيان ڪيا ان لاءِ ته نصيحت حاصل ڪن، ۽ نٿو زياده ڪري (قرآن) انهن کي مگر نفرت |
قُل لَو كانَ مَعَهُ ءالِهَةٌ كَما يَقولونَ إِذًا لَابتَغَوا إِلىٰ ذِى العَرشِ سَبيلًا (آيت : 42) |
رسولِ عربي توهان مشرڪن کي فرمايو ته جيڪڏهن ٻيو معبود هجي ها ته جيئن اهي چون ٿا ته ان وقت اهو الله تعالى سان مقابو ڪري ها |
سُبحٰنَهُ وَتَعٰلىٰ عَمّا يَقولونَ عُلُوًّا كَبيرًا (آيت : 43) |
الله تعالى پاڪ ۽ تمام مٿاهون ۽ بلند آهي انهن ڳالهين کان جيڪي مشرڪ چون ٿا |
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمٰوٰتُ السَّبعُ وَالأَرضُ وَمَن فيهِنَّ وَإِن مِن شَيءٍ إِلّا يُسَبِّحُ بِحَمدِهِ وَلٰكِن لا تَفقَهونَ تَسبيحَهُم إِنَّهُ كانَ حَليمًا غَفورًا (آيت : 44) |
الله تعالى لاءِ تسبيح ڪن ٿا ست آسمان ۽ زمينون ۽ جيڪي شيون انهن ۾ آهن، ۽ (مخلوقات مان) اهڙي ڪابه شيءِ ناهي مگر اها الله جي تعريف بيان ڪري ٿي پر توهان (اي مشرڪؤ) سندن تسبيح نٿا سمجھو، بيشڪ اهو نهايت بردبار بخشيندڙ آهي |
وَإِذا قَرَأتَ القُرءانَ جَعَلنا بَينَكَ وَبَينَ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِالءاخِرَةِ حِجابًا مَستورًا (آيت : 45) |
۽ رسولِ عربي جڏهن توهان قرآن ڪريم پڙهو ٿا ته اسان توهان ۽ انهن ماڻهن جي وچ ۾ مخفي پردو رکايو آهي جيڪي آخرت تي ايمان نٿا آڻن |
وَجَعَلنا عَلىٰ قُلوبِهِم أَكِنَّةً أَن يَفقَهوهُ وَفى ءاذانِهِم وَقرًا وَإِذا ذَكَرتَ رَبَّكَ فِى القُرءانِ وَحدَهُ وَلَّوا عَلىٰ أَدبٰرِهِم نُفورًا (آيت : 46) |
۽ اسان انهن جي دلين تي پردا رکيا آهن ته متان اهي قرآن ڪريم سمجھن ۽ انهن جي ڪنن ۾ ڳراڻ آهي، ۽ رسولِ عربي توهان جڏهن قرآن ڪريم ۾ هڪ الله تعالى جو ذڪر ڪريو ٿا ته اهي نفرت کان پُٺِي ورائي ڀڄن ٿا |
نَحنُ أَعلَمُ بِما يَستَمِعونَ بِهِ إِذ يَستَمِعونَ إِلَيكَ وَإِذ هُم نَجوىٰ إِذ يَقولُ الظّٰلِمونَ إِن تَتَّبِعونَ إِلّا رَجُلًا مَسحورًا (آيت : 47) |
اسان کي بخوبي معلوم آهي ته اهي قرآن ڇا لاءِ ٻڌن ٿا (مذاق لاءِ) جنهن وقت اهي توهان ڏانهن ڪن لڳائن ٿا ۽ ان وقت اهي پاڻ ۾ خفيه مشورا ڪن ٿا (يعنى) ان وقت اهي ظالم (پاڻ ۾) چون ٿا نٿا تابعداري ڪريو توهان مگر هڪ جادو ٿيل مرد جي |
انظُر كَيفَ ضَرَبوا لَكَ الأَمثالَ فَضَلّوا فَلا يَستَطيعونَ سَبيلًا (آيت : 48) |
رسولِ عربي توهان ڏسو ته اهي توهان لاءِ ڪهڙا مثال ڏين ٿا پوءِ اهي گمراه ٿيا پوءِ انهن کي ڪا واٽ هٿ نه ايندي |
وَقالوا أَءِذا كُنّا عِظٰمًا وَرُفٰتًا أَءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدًا (آيت : 49) |
۽ اهي چون ٿا ته ڇا جڏهن اسين (مري) مٽي ٿي وينداسين ڇا اسين ان وقت نئين سر پيدا ٿينداسين |
قُل كونوا حِجارَةً أَو حَديدًا (آيت : 50) |
رسولِ عربي توهان فرمايو ها! پٿر يا لوهه ٿي وڃو |
أَو خَلقًا مِمّا يَكبُرُ فى صُدورِكُم فَسَيَقولونَ مَن يُعيدُنا قُلِ الَّذى فَطَرَكُم أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنغِضونَ إِلَيكَ رُءوسَهُم وَيَقولونَ مَتىٰ هُوَ قُل عَسىٰ أَن يَكونَ قَريبًا (آيت : 51) |
يا ٻي ڪا مضبوط شيءِ ٿي پؤ جيڪا توهان جي ذهن ۾ هجي، پوءِ فوراً اهي چوندا ته اسان کي ٻيهر حياتي ڪير ڏيندو، رسولِ عربي توهان فرمايو توهان کي اهو الله پيدا ڪندو جنهن توهان کي پهرين دفعي پيدا ڪيو، پوءِ اهي توهان ڏانهن ڪنڌ کڻي چوندا ته ڀلا ايئن ڪڏهن ٿيندو، رسولِ عربي توهان فرمايو ته عنقريب ايئن ٿيندو |
يَومَ يَدعوكُم فَتَستَجيبونَ بِحَمدِهِ وَتَظُنّونَ إِن لَبِثتُم إِلّا قَليلًا (آيت : 52) |
ان ڏينهن الله توهان کي پڪاريندو پوءِ توهان الله جي حمد سان (حڪم جي) تعميل ڪندا ۽ توهان ڀائيندا ته اسين ٿورو وقت رهياسين |
وَقُل لِعِبادى يَقولُوا الَّتى هِىَ أَحسَنُ إِنَّ الشَّيطٰنَ يَنزَغُ بَينَهُم إِنَّ الشَّيطٰنَ كانَ لِلإِنسٰنِ عَدُوًّا مُبينًا (آيت : 53) |
رسولِ عربي توهان مؤمنن کي فرمايو ته ڪافرن سان سهڻو ڳالهائن، بيشڪ شيطان انهن جي وچ ۾ فساد پيدا ڪري ٿو، بيشڪ شيطان، انسان جو صاف دشمن آهي |
رَبُّكُم أَعلَمُ بِكُم إِن يَشَأ يَرحَمكُم أَو إِن يَشَأ يُعَذِّبكُم وَما أَرسَلنٰكَ عَلَيهِم وَكيلًا (آيت : 54) |
الله تعالى توهان کي وڌيڪ ڄاڻي ٿو، جيڪڏهن چاهي ته توهان تي رحم ڪري ۽ جيڪڏهن چاهي ته توهان تي عذاب ڪري، ۽ رسولِ عربي اسان توهان کي انهن جي مٿان نگران ڪري نه موڪليو آهي |
وَرَبُّكَ أَعلَمُ بِمَن فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَلَقَد فَضَّلنا بَعضَ النَّبِيّۦنَ عَلىٰ بَعضٍ وَءاتَينا داوۥدَ زَبورًا (آيت : 55) |
۽ توهان جو رب وڌيڪ ڄاڻندڙ آهي جيڪي ڪجھه آسمانن ۽ زمينن ۾ آهي، ۽ بيشڪ اسان ڪن نبين کي ڪن نبين تي فضيلت عطا ڪئي ۽ اسان (حضرت) داؤد کي زبور عطا ڪيو |
قُلِ ادعُوا الَّذينَ زَعَمتُم مِن دونِهِ فَلا يَملِكونَ كَشفَ الضُّرِّ عَنكُم وَلا تَحويلًا (آيت : 56) |
رسولِ عربي توهان انهن (ڪافرن) کي فرمايو ته توهان پنهنجي گمان موجب الله کانسواءِ ٻين معبودن کي پڪاريو ٿا، پوءِ اهي توهان تان ڪابه تڪليف لاهي يا هٽائي نه سگھندا |
أُولٰئِكَ الَّذينَ يَدعونَ يَبتَغونَ إِلىٰ رَبِّهِمُ الوَسيلَةَ أَيُّهُم أَقرَبُ وَيَرجونَ رَحمَتَهُ وَيَخافونَ عَذابَهُ إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ كانَ مَحذورًا (آيت : 57) |
اهي مقبول ٻانها جن جي اهي عبادت ڪن ٿا، اهي پاڻ ئي پنهنجي رب ڏانهن وسيلو ڳولين ٿا ته انهن مان ڪهڙو الله کي وڌيڪ قريب آهي ۽ اهي الله جي رحمت ۾ اميد ۽ عذاب کان خوف رکن ٿا، بيشڪ توهان جي رب جو عذاب خوفناڪ آهي |
وَإِن مِن قَريَةٍ إِلّا نَحنُ مُهلِكوها قَبلَ يَومِ القِيٰمَةِ أَو مُعَذِّبوها عَذابًا شَديدًا كانَ ذٰلِكَ فِى الكِتٰبِ مَسطورًا (آيت : 58) |
۽ اهڙو ڪو ڳوٺ ناهي جنهنکي اسين قيامت کان اڳي هلاڪ نه ڪنداسين يا ان تي سخت قسم جو عذاب نه ڪنداسين، اها ڳالهه لوحِ محفوظ ۾ لکيل آهي |
وَما مَنَعَنا أَن نُرسِلَ بِالءايٰتِ إِلّا أَن كَذَّبَ بِهَا الأَوَّلونَ وَءاتَينا ثَمودَ النّاقَةَ مُبصِرَةً فَظَلَموا بِها وَما نُرسِلُ بِالءايٰتِ إِلّا تَخويفًا (آيت : 59) |
۽ توهان (قريشن) ڏانهن نشانين موڪلڻ جي اسان کي ڪوبه منع نٿو ڪري مگر انهن نشانين کي اَڳِيُنِ اُمتين نه مڃو ۽ اسان ثمود وارن کي ظاهر بظهور ڏاچي موڪلي پوءِ انهن ڏاچي تي ظلم ڪيو، ۽ اسين اهڙيون نشانيون فقط ڊيڄارڻ لاءِ موڪليون ٿا |
وَإِذ قُلنا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحاطَ بِالنّاسِ وَما جَعَلنَا الرُّءيَا الَّتى أَرَينٰكَ إِلّا فِتنَةً لِلنّاسِ وَالشَّجَرَةَ المَلعونَةَ فِى القُرءانِ وَنُخَوِّفُهُم فَما يَزيدُهُم إِلّا طُغيٰنًا كَبيرًا (آيت : 60) |
۽ رسولِ عربي توهان ياد ڪريو جڏهن توهان جي رب فرمايو ته بيشڪ آئون ڪافرن کي گھيرو ڪندڙ آهيان ۽ اسان توهان کي خواب ۾ نه ڏيکاريو مگر قريشن لاءِ آزمائش هئي ۽ اهو وڻ (ٿُوهر جو) جنهن تي قرآن ۾ لعنت ڪيل آهي ۽ اسين انهن کي ڊيڄاريون ٿا، پوءِ نٿي زياده ٿئي انهن لاءِ مگر گھڻي سرڪشي |
وَإِذ قُلنا لِلمَلٰئِكَةِ اسجُدوا لِءادَمَ فَسَجَدوا إِلّا إِبليسَ قالَ ءَأَسجُدُ لِمَن خَلَقتَ طينًا (آيت : 61) |
۽ رسولِ عربي توهان ياد ڪريو جنهن وقت اسان ملائڪن کي حڪم ڪيو ته توهان آدم کي سجدو ڪريو پوءِ ابليس کانسواءِ سڀني سجدو ڪيو، ابليس چيو ڇا آئون ان (آدم) کي سجدو ڪريان جنهنکي تو مٽي مان ٺاهيو آهي |
قالَ أَرَءَيتَكَ هٰذَا الَّذى كَرَّمتَ عَلَىَّ لَئِن أَخَّرتَنِ إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ لَأَحتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلّا قَليلًا (آيت : 62) |
ابليس چيو ڇا تو هِن (آدم) کي منهنجي مٿان فضيلت ڏني آهي، جيڪڏهن تو مون کي قيامت تائين مهلت ڏني ته چند ماڻهن کانسواءِ آئون آدم جي سموري اولاد کي هلاڪ ڪندس |
قالَ اذهَب فَمَن تَبِعَكَ مِنهُم فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُكُم جَزاءً مَوفورًا (آيت : 63) |
الله تعالى فرمايو وڃ (توکي مهلت آهي) پوءِ انهن مان جنهن به تنهنجي تابعداري ڪئي پوءِ بيشڪ جهنم انهن سڀني جي لاءِ مڪمل (۽) ڀرپور جزا هوندي |
وَاستَفزِز مَنِ استَطَعتَ مِنهُم بِصَوتِكَ وَأَجلِب عَلَيهِم بِخَيلِكَ وَرَجِلِكَ وَشارِكهُم فِى الأَموٰلِ وَالأَولٰدِ وَعِدهُم وَما يَعِدُهُمُ الشَّيطٰنُ إِلّا غُرورًا (آيت : 64) |
۽ تون انهن ماڻهن مان جنهن تي طاقت رکي سگھين ٿو انهن کي پنهنجي آواز ۽ پنهنجي سوارن ۽ پيادن (لشڪر) سان انهن کي گناهن تي اُڀار ۽ تون انهن جي ملڪيت ۽ اولاد ۾ شريڪ ٿي ۽ تون انهن کي وعدا ڏي، ۽ نٿو وعدو ڏي انهن کي شيطان مگر غرور جو |
إِنَّ عِبادى لَيسَ لَكَ عَلَيهِم سُلطٰنٌ وَكَفىٰ بِرَبِّكَ وَكيلًا (آيت : 65) |
بيشڪ منهنجي مخلص ٻانهن تي تنهنجي ڪابه حجت ڪانه هلندي، ۽ توهان جو رب بهترين ڪارساز آهي |
رَبُّكُمُ الَّذى يُزجى لَكُمُ الفُلكَ فِى البَحرِ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُم رَحيمًا (آيت : 66) |
توهان جو رب اهو آهي جيڪو ٻيڙيءَ کي درياءَ ۾ هلائي ٿو ان لاءِ ته توهان الله تعالى جو فضل حاصل ڪريو، بيشڪ الله تعالى توهان تي ٻاجھارو آهي |
وَإِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِى البَحرِ ضَلَّ مَن تَدعونَ إِلّا إِيّاهُ فَلَمّا نَجّىٰكُم إِلَى البَرِّ أَعرَضتُم وَكانَ الإِنسٰنُ كَفورًا (آيت : 67) |
۽ جنهن وقت توهان کي درياءَ ۾ تڪليف پهچي ٿي ته پوءِ الله کانسواءِ ٻيا معبود توهان کي وسريو وڃن، پوءِ جڏهن الله تعالى توهان کي نجات ڏئي زمين تي آڻي ٿو ته توهان انڪار ڪريو ٿا، ۽ انسان وڏو ناشڪر آهي |
أَفَأَمِنتُم أَن يَخسِفَ بِكُم جانِبَ البَرِّ أَو يُرسِلَ عَلَيكُم حاصِبًا ثُمَّ لا تَجِدوا لَكُم وَكيلًا (آيت : 68) |
ڇا پوءِ توهان ان ڳالهه کان امن ۾ آهيو ته توهان زمين جي ڪنهن حصي سان گڏ زمين ۾ غرق نه ٿي ويندا، يا الله تعالى توهان جي مٿان پٿر موڪلي ان کان پوءِ توهان کي ڪوبه ڪارساز نه ملي |
أَم أَمِنتُم أَن يُعيدَكُم فيهِ تارَةً أُخرىٰ فَيُرسِلَ عَلَيكُم قاصِفًا مِنَ الرّيحِ فَيُغرِقَكُم بِما كَفَرتُم ثُمَّ لا تَجِدوا لَكُم عَلَينا بِهِ تَبيعًا (آيت : 69) |
ڇا پوءِ توهان امن وارا آهيو ان ڳالهه کان جو توهان کي واپس درياءَ ۾ وٺي وڃي پوءِ توهان جي مٿان سامونڊي طوفان آڻي پوءِ توهان کي توهان جي ناشڪري جي ڪري ٻوڙي ڇڏي، پوءِ ان ڳالهه تي توهان جي پوئواري ڪندڙ توهان کي ڪوبه نه ملي |
وَلَقَد كَرَّمنا بَنى ءادَمَ وَحَمَلنٰهُم فِى البَرِّ وَالبَحرِ وَرَزَقنٰهُم مِنَ الطَّيِّبٰتِ وَفَضَّلنٰهُم عَلىٰ كَثيرٍ مِمَّن خَلَقنا تَفضيلًا (آيت : 70) |
۽ تحقيق اسان (حضرت) آدم جي اولاد کي معزز بنايو ۽ اسان انهن کي زمين ۽ سمنڊ تي سوار ڪرايو ۽ انهن کي پاڪ شين مان رزق عطا ڪيو ۽ اسان انهن کي پنهنجي گھڻي مخلوق تي نمايان فضيلت عطا ڪئي |
يَومَ نَدعوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمٰمِهِم فَمَن أوتِىَ كِتٰبَهُ بِيَمينِهِ فَأُولٰئِكَ يَقرَءونَ كِتٰبَهُم وَلا يُظلَمونَ فَتيلًا (آيت : 71) |
قيامت جي ڏينهن اسين سڀني ماڻهن کي سندن نبين جي نالن سان پڪارينداسين، پوءِ جنهن ماڻهوءَ کي سندس اعمال نامون سَڄي هٿ ۾ ڏنو ويو پوءِ اهي پنهنجي اعمال نامي کي پڙهندا ۽ انهن سان کجور جي پردي برابر به ظلم نه ڪيو ويندو |
وَمَن كانَ فى هٰذِهِ أَعمىٰ فَهُوَ فِى الءاخِرَةِ أَعمىٰ وَأَضَلُّ سَبيلًا (آيت : 72) |
۽ جيڪو ماڻهو هن دنيا ۾ حق کان پري آهي پوءِ اهو آخرت ۾ به سنئين رستي کان پري ۽ نهايت گمراه هوندو |
وَإِن كادوا لَيَفتِنونَكَ عَنِ الَّذى أَوحَينا إِلَيكَ لِتَفتَرِىَ عَلَينا غَيرَهُ وَإِذًا لَاتَّخَذوكَ خَليلًا (آيت : 73) |
۽ اهي عنقريب توهان کي لغزش ڏين ها ان وحي کان جيڪا اسان توهان ڏانهن موڪليون ٿا، ان لاءِ ته توهان اسان ڏانهن ٻِي ڪا نسبت ڪريو، ۽ ان وقت اهي توهان کي دوست بنائين ها |
وَلَولا أَن ثَبَّتنٰكَ لَقَد كِدتَ تَركَنُ إِلَيهِم شَيـًٔا قَليلًا (آيت : 74) |
۽ جيڪڏهن اسين توهان کي ثابت قدم نه رکون ها ته (ممڪن هو ته) توهان انهن جي فريبن ڏانهن ٿورو لاڙو ڪريو ها |
إِذًا لَأَذَقنٰكَ ضِعفَ الحَيوٰةِ وَضِعفَ المَماتِ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ عَلَينا نَصيرًا (آيت : 75) |
اگر ايئن ٿئي ها ته اسين توهان کي ٻيڻي حياتي ۽ ٻيڻي موت جو مزو چکايون ها پوءِ توهان کي اسان جي مقابلي ۾ ڪوبه مددگار نه ملي ها |
وَإِن كادوا لَيَستَفِزّونَكَ مِنَ الأَرضِ لِيُخرِجوكَ مِنها وَإِذًا لا يَلبَثونَ خِلٰفَكَ إِلّا قَليلًا (آيت : 76) |
۽ بيشڪ عنقريب اهي توهان کي زمين مان اُکيڙي ٻاهر ڪڍن ها ۽ ايئن ڪن ها ته پوءِ اهي توهان جي پويان زمين ۾ نه رهن ها مگر ٿورو زمانو |
سُنَّةَ مَن قَد أَرسَلنا قَبلَكَ مِن رُسُلِنا وَلا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحويلًا (آيت : 77) |
اڳيان پيغمبر به الله تعالى پنهنجي دستور موجب موڪليا ۽ توهان الله جي دستور ۾ ڪا تبديلي نه لهندا |
أَقِمِ الصَّلوٰةَ لِدُلوكِ الشَّمسِ إِلىٰ غَسَقِ الَّيلِ وَقُرءانَ الفَجرِ إِنَّ قُرءانَ الفَجرِ كانَ مَشهودًا (آيت : 78) |
توهان سج جي زوال کان رات جي مڪمل اونداهي تائين نمازون پڙهو (ظهر، عصر، مغرب ۽ عشا) ۽ فجر جي نماز ادا ڪريو، بيشڪ فجر جي نماز ۾ ملائڪ حاضر ٿين ٿا |
وَمِنَ الَّيلِ فَتَهَجَّد بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسىٰ أَن يَبعَثَكَ رَبُّكَ مَقامًا مَحمودًا (آيت : 79) |
۽ رسولِ عربي توهان رات جي حصي ۾ تهجد ادا ڪريو جيڪو خاص توهان لاءِ زياده آهي، رسولِ عربي توهان کي عنقريب توهان جو رب مقامِ محمود (مقامِ شفاعت) عطا ڪندو |
وَقُل رَبِّ أَدخِلنى مُدخَلَ صِدقٍ وَأَخرِجنى مُخرَجَ صِدقٍ وَاجعَل لى مِن لَدُنكَ سُلطٰنًا نَصيرًا (آيت : 80) |
۽ توهان عرض ڪريو ته اي منهنجا رب مون کي بهشت ۾ داخل ڪر ۽ مون کي هن دنيا مان (خير سان) سفر ڪراءِ ۽ مون کي پاڻ وٽان نمايان حجت عطا فرماءِ |
وَقُل جاءَ الحَقُّ وَزَهَقَ البٰطِلُ إِنَّ البٰطِلَ كانَ زَهوقًا (آيت : 81) |
۽ رسولِ عربي توهان فرمايو ته حق (دينِ اسلام) آيو ۽ باطل (ڪفر، بت پرستي ۽ شرڪ) مٽجي ويو، بيشڪ باطل مٽجي ويندو |
وَنُنَزِّلُ مِنَ القُرءانِ ما هُوَ شِفاءٌ وَرَحمَةٌ لِلمُؤمِنينَ وَلا يَزيدُ الظّٰلِمينَ إِلّا خَسارًا (آيت : 82) |
۽ اسان قرآن ڪريم ۾ اهڙيون آيتون نازل ڪريون ٿا جيڪي مؤمنن لاءِ شفا ۽ رحمت آهن، ۽ ظالمن لاءِ انهي ۾ زياده خسارو آهي |
وَإِذا أَنعَمنا عَلَى الإِنسٰنِ أَعرَضَ وَنَـٔا بِجانِبِهِ وَإِذا مَسَّهُ الشَّرُّ كانَ يَـٔوسًا (آيت : 83) |
۽ جنهن وقت انسان تي اسين نعمت ڪريون ٿا ته اهو ناشڪري ڪري پري ٿئي ٿو، ۽ جنهن وقت کيس تڪليف پهچي ٿي ته نااميد ٿئي ٿو |
قُل كُلٌّ يَعمَلُ عَلىٰ شاكِلَتِهِ فَرَبُّكُم أَعلَمُ بِمَن هُوَ أَهدىٰ سَبيلًا (آيت : 84) |
توهان فرمايو توهان سڀ پنهنجي طريقي موجب عمل ڪريو، پوءِ توهان جو رب وڌيڪ ڄاڻي ٿو ان کي جيڪو وڌيڪ هدايت وارو آهي |
وَيَسـَٔلونَكَ عَنِ الرّوحِ قُلِ الرّوحُ مِن أَمرِ رَبّى وَما أوتيتُم مِنَ العِلمِ إِلّا قَليلًا (آيت : 85) |
۽ رسولِ عربي توهان کان اهي (يهودي) روح بابت سوال ڪن ٿا، توهان فرمايو روح منهنجي رب جو امر آهي ۽ نه ڏنو ويو آهي توهان کي علم مگر ٿورڙو |
وَلَئِن شِئنا لَنَذهَبَنَّ بِالَّذى أَوحَينا إِلَيكَ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَينا وَكيلًا (آيت : 86) |
۽ جيڪڏهن اسين چاهيون ته (توهان جي دلين ۽ پنن تان) قرآن ڪريم کي ميٽي ڇڏيون ان کان پوءِ توهان کي ڪوبه نه ملندو جيڪو توهان لاءِ اسان وٽ وڪالت ڪري |
إِلّا رَحمَةً مِن رَبِّكَ إِنَّ فَضلَهُ كانَ عَلَيكَ كَبيرًا (آيت : 87) |
پر الله جي رحمت سان (قرآن موجود آهي) بيشڪ توهان تي الله جو وڏو فضل آهي |
قُل لَئِنِ اجتَمَعَتِ الإِنسُ وَالجِنُّ عَلىٰ أَن يَأتوا بِمِثلِ هٰذَا القُرءانِ لا يَأتونَ بِمِثلِهِ وَلَو كانَ بَعضُهُم لِبَعضٍ ظَهيرًا (آيت : 88) |
رسولِ عربي توهان فرمايو ته (بالفرض) جيڪڏهن انسان ۽ جِن متفق ٿين ته (فصاحت ۽ بلاغت ۾) هن جهڙو قرآن ڪريم آڻن، ته ان جو مثال ئي آڻي نه سگھندا جيتوڻيڪ اهي هڪ ٻئي جا مددگار ٿين |
وَلَقَد صَرَّفنا لِلنّاسِ فى هٰذَا القُرءانِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبىٰ أَكثَرُ النّاسِ إِلّا كُفورًا (آيت : 89) |
۽ بيشڪ اسان ماڻهن لاءِ هن قرآن ڪريم ۾ قسمين قسمين مثال بيان ڪيا آهن، پوءِ گھڻن ماڻهن ناشڪر ٿي انڪار ڪيو |
وَقالوا لَن نُؤمِنَ لَكَ حَتّىٰ تَفجُرَ لَنا مِنَ الأَرضِ يَنبوعًا (آيت : 90) |
۽ چوڻ لڳا ته هرگز اسين توهان تي ايمان نه آڻينداسين ايستائين جو توهان اسان لاءِ زمين مان ڪو چشمو وهايو |
أَو تَكونَ لَكَ جَنَّةٌ مِن نَخيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الأَنهٰرَ خِلٰلَها تَفجيرًا (آيت : 91) |
يا توهان وٽ کجين ۽ انگورن جو باغ هجي پوءِ توهان ان جي وچ مان وهندڙ نهرون جاري ڪريو |
أَو تُسقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمتَ عَلَينا كِسَفًا أَو تَأتِىَ بِاللَّهِ وَالمَلٰئِكَةِ قَبيلًا (آيت : 92) |
يا توهان اسان تي پنهنجي چوڻ موجب آسمان جو ٽڪرو ڪيرايو يا توهان الله تعالى ۽ فرشتن کي ضامن ڪري آڻيو |
أَو يَكونَ لَكَ بَيتٌ مِن زُخرُفٍ أَو تَرقىٰ فِى السَّماءِ وَلَن نُؤمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتّىٰ تُنَزِّلَ عَلَينا كِتٰبًا نَقرَؤُهُ قُل سُبحانَ رَبّى هَل كُنتُ إِلّا بَشَرًا رَسولًا (آيت : 93) |
يا توهان وٽ سونو گھر هجي يا توهان آسمان تي چڙهي وڃو ۽ اسين توهان جي چڙهڻ تي به ايمان نه آڻينداسين ايستائين جو تون هڪ ڪتاب کڻي اسان وٽ اچين جنهنکي اسين پڙهون، توهان فرمايو سبحان الله ! آئون نه آهيان مگر هڪ ماڻهو، الله جو رسول |
وَما مَنَعَ النّاسَ أَن يُؤمِنوا إِذ جاءَهُمُ الهُدىٰ إِلّا أَن قالوا أَبَعَثَ اللَّهُ بَشَرًا رَسولًا (آيت : 94) |
۽ ڪهڙي ڳالهه ماڻهن کي ايمان آڻڻ کان منع ڪري ٿي جنهن وقت انهن وٽ هدايت پهتي مگر انهن (ڪافرن) چيو ڇا الله تعالى بشر کي رسول ڪري موڪليو |
قُل لَو كانَ فِى الأَرضِ مَلٰئِكَةٌ يَمشونَ مُطمَئِنّينَ لَنَزَّلنا عَلَيهِم مِنَ السَّماءِ مَلَكًا رَسولًا (آيت : 95) |
توهان فرمايو جيڪڏهن زمين تي ملائڪ مطمئن ٿي هلن ها ته اسين به انهن تي آسمان مان فرشتو رسول ڪري موڪليون ها |
قُل كَفىٰ بِاللَّهِ شَهيدًا بَينى وَبَينَكُم إِنَّهُ كانَ بِعِبادِهِ خَبيرًا بَصيرًا (آيت : 96) |
رسولِ عربي توهان فرمايو الله تعالى توهان ۽ منهنجي وچ ۾ بهترين گواه آهي، بيشڪ اهو پنهنجي ٻانهن کان خبردار، ڏسندڙ آهي |
وَمَن يَهدِ اللَّهُ فَهُوَ المُهتَدِ وَمَن يُضلِل فَلَن تَجِدَ لَهُم أَولِياءَ مِن دونِهِ وَنَحشُرُهُم يَومَ القِيٰمَةِ عَلىٰ وُجوهِهِم عُميًا وَبُكمًا وَصُمًّا مَأوىٰهُم جَهَنَّمُ كُلَّما خَبَت زِدنٰهُم سَعيرًا (آيت : 97) |
۽ جنهن ماڻهو کي الله هدايت ڏئي ٿو پوءِ اهو هدايت وارو آهي، ۽ جنهنکي پاڻ گمراه ڪري ٿو پوءِ توهان ان لاءِ الله کانسواءِ هرگز ڪو مددگار نه لهندا، ۽ اسين انهن کي قيامت جي ڏينهن مُنهن ڀر انڌو ۽ گونگو ۽ ٻوڙو ڪري اٿارينداسين، انهن جي رهڻ جي جاءِ جهنم آهي. جڏهن به اها وِسامندي ته اسين ان کي زياده ڀڙڪائينداسين |
ذٰلِكَ جَزاؤُهُم بِأَنَّهُم كَفَروا بِـٔايٰتِنا وَقالوا أَءِذا كُنّا عِظٰمًا وَرُفٰتًا أَءِنّا لَمَبعوثونَ خَلقًا جَديدًا (آيت : 98) |
اها انهن جي جزا آهي، انهي سببان جو تحقيق انهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو ۽ چوڻ لڳا ته جنهن وقت اسين هڏا ۽ ٽڪرا ٽڪرا ٿينداسين ته ڇا واقعي اسين نئين سِر پيدا ٿينداسين |
أَوَلَم يَرَوا أَنَّ اللَّهَ الَّذى خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضَ قادِرٌ عَلىٰ أَن يَخلُقَ مِثلَهُم وَجَعَلَ لَهُم أَجَلًا لا رَيبَ فيهِ فَأَبَى الظّٰلِمونَ إِلّا كُفورًا (آيت : 99) |
ڇا اهي نٿا ڄاڻن ته بيشڪ الله تعالى اهو آهي جنهن آسمانن ۽ زمينن کي پيدا ڪيو اهو قادر مطلق آهي ته انهن کي ٻئي دفعي پيدا ڪري ۽ الله تعالى انهن لاءِ مدو مقرر ڪيو آهي جنهن ۾ ڪوبه شڪ نه آهي، پوءِ ناشڪري ڪري ظالمن انڪار ڪيو |
قُل لَو أَنتُم تَملِكونَ خَزائِنَ رَحمَةِ رَبّى إِذًا لَأَمسَكتُم خَشيَةَ الإِنفاقِ وَكانَ الإِنسٰنُ قَتورًا (آيت : 100) |
رسولِ عربي توهان فرمايو جيڪڏهن توهان منهنجي رب جي خزانن جا مالڪ هجو ها ته ان وقت توهان مسڪين ٿيڻ جي خوف کان انهن تي خرچ نه ڪريو ها، ۽ انسان بخيل آهي |
وَلَقَد ءاتَينا موسىٰ تِسعَ ءايٰتٍ بَيِّنٰتٍ فَسـَٔل بَنى إِسرٰءيلَ إِذ جاءَهُم فَقالَ لَهُ فِرعَونُ إِنّى لَأَظُنُّكَ يٰموسىٰ مَسحورًا (آيت : 101) |
۽ بيشڪ اسان موسيٰ کي نَوَ (9) واضح نشانيون عطا ڪيون، پوءِ توهان بني اسرائيل کان پڇو جڏهن انهن وٽ (حضرت موسيٰ ) آيو پوءِ فرعون ان کي چيو ته بيشڪ آئون گمان ڪريان ٿو ته اي موسيٰ توکي جادو ٿيل آهي |
قالَ لَقَد عَلِمتَ ما أَنزَلَ هٰؤُلاءِ إِلّا رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ بَصائِرَ وَإِنّى لَأَظُنُّكَ يٰفِرعَونُ مَثبورًا (آيت : 102) |
موسيٰ فرمايو يقيناً توکي معلوم آهي ته انهن آيتن کي نه نازل ڪيو مگر رب آسمانن ۽ زمينن جي (توهان جي) اکين کولڻ لاءِ، ۽ بيشڪ منهنجي گمان موجب اي فرعون تون هلاڪ ٿيندڙ آهين |
فَأَرادَ أَن يَستَفِزَّهُم مِنَ الأَرضِ فَأَغرَقنٰهُ وَمَن مَعَهُ جَميعًا (آيت : 103) |
پوءِ (فرعون) چاهيو ته انهن کي زمين (مصر) مان ٻاهر ڪڍي، پوءِ اسان فرعون ۽ سندس سڀني ساٿين کي غرق ڪيو |
وَقُلنا مِن بَعدِهِ لِبَنى إِسرٰءيلَ اسكُنُوا الأَرضَ فَإِذا جاءَ وَعدُ الءاخِرَةِ جِئنا بِكُم لَفيفًا (آيت : 104) |
۽ ان کان پوءِ اسان بني اسرائيل کي حڪم ڪيو ته توهان زمين (مصر) ۾ رهو پوءِ جنهن وقت آخرت جو وعدو ايندو ته اسين توهان سڀني کي مِلائي ڇڏينداسين |
وَبِالحَقِّ أَنزَلنٰهُ وَبِالحَقِّ نَزَلَ وَما أَرسَلنٰكَ إِلّا مُبَشِّرًا وَنَذيرًا (آيت : 105) |
۽ اسان قرآن ڪريم کي حق سان ۽ حق لاءِ نازل فرمايو آهي، اسان توهان کي بشير ۽ نذير ڪري موڪليو |
وَقُرءانًا فَرَقنٰهُ لِتَقرَأَهُ عَلَى النّاسِ عَلىٰ مُكثٍ وَنَزَّلنٰهُ تَنزيلًا (آيت : 106) |
۽ اسان قرآن ڪريم جدا جدا ڪري نازل فرمايو ان لاءِ ته توهان ماڻهن تي جھلي جھلي پڙهو ۽ اسان قرآن ڪريم ٿورو ٿورو ڪري نازل فرمايو |
قُل ءامِنوا بِهِ أَو لا تُؤمِنوا إِنَّ الَّذينَ أوتُوا العِلمَ مِن قَبلِهِ إِذا يُتلىٰ عَلَيهِم يَخِرّونَ لِلأَذقانِ سُجَّدًا (آيت : 107) |
توهان فرمايو ته توهان ايمان آڻيو يا نه ايمان آڻيو، بيشڪ جن ماڻهن کي اڳ ۾ علم عطا ڪيو ويو آهي، جنهن وقت انهن تي قرآن پڙهيو وڃي ٿو ته اهي پيشانين تي سجدو ڪن ٿا |
وَيَقولونَ سُبحٰنَ رَبِّنا إِن كانَ وَعدُ رَبِّنا لَمَفعولًا (آيت : 108) |
۽ اهي چون ٿا سبحان الله، بيشڪ اسان جي رب جو وعدو پورو ٿيندڙ آهي |
وَيَخِرّونَ لِلأَذقانِ يَبكونَ وَيَزيدُهُم خُشوعًا (آيت : 109) |
۽ اهي پيشاني ڀر سجدي ۾ ڪري روئن ٿا، ۽ قرآن انهن جي نِوِڙَتَ کي وڌائي ٿو |
قُلِ ادعُوا اللَّهَ أَوِ ادعُوا الرَّحمٰنَ أَيًّا ما تَدعوا فَلَهُ الأَسماءُ الحُسنىٰ وَلا تَجهَر بِصَلاتِكَ وَلا تُخافِت بِها وَابتَغِ بَينَ ذٰلِكَ سَبيلًا (آيت : 110) |
رسولِ عربي توهان فرمايو ته توهان الله يا رحمان ڪري پڪاريو، جهڙي نالي سان پڪاريندا پوءِ (بيشڪ) الله جا سهڻا نالا آهن، ۽ توهان (سڀني) نمازن ۾ وڏي آواز سان قرائت نه ڪريو ۽ نه ئي (سڀن نمازن ۾) آهستي قرائت ڪريو، پر درميان راه اختيار ڪريو |
وَقُلِ الحَمدُ لِلَّهِ الَّذى لَم يَتَّخِذ وَلَدًا وَلَم يَكُن لَهُ شَريكٌ فِى المُلكِ وَلَم يَكُن لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرهُ تَكبيرًا (آيت : 111) |
۽ توهان فرمايو سڀئي تعريفون اُن الله لاءِ آهن جنهن جو ڪو اولاد ناهي ۽ ان جو ڪوبه بادشاهيءَ ۾ شريڪ ناهي ۽ ڪمزوري کان (بچائڻ لاءِ) ان جو ڪوبه مددگار ناهي ۽ ان جي خوب عظمت ۽ شان بيان ڪريو |