| المر تِلكَ ءايٰتُ الكِتٰبِ وَالَّذى أُنزِلَ إِلَيكَ مِن رَبِّكَ الحَقُّ وَلٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يُؤمِنونَ (آيت : 1) |
|
المرا . هي قرآن ڪريم جون آيتون آهن، ۽ جيڪو توهان ڏانهن رب جي طرفان نازل ڪيو ويو آهي، سو (سَڀئي) حق آهي ۽ پر اڪثر ماڻهو ايمان نٿا آڻن |
| اللَّهُ الَّذى رَفَعَ السَّمٰوٰتِ بِغَيرِ عَمَدٍ تَرَونَها ثُمَّ استَوىٰ عَلَى العَرشِ وَسَخَّرَ الشَّمسَ وَالقَمَرَ كُلٌّ يَجرى لِأَجَلٍ مُسَمًّى يُدَبِّرُ الأَمرَ يُفَصِّلُ الءايٰتِ لَعَلَّكُم بِلِقاءِ رَبِّكُم توقِنونَ (آيت : 2) |
|
الله تعالى اهو (خالق) آهي جنهن ٿنڀن کان بغير آسمانن کي بلند ڪيو جنهنکي توهان ڏسو پيا، ان کانپوءِ عرشِ عظيم تي رونق افروز ٿيو (جيئنڪ سندس شان وٽان آهي) ۽ سج ۽ چنڊ کي مسخر (تابعدار) ڪيو هر هڪ پنهنجي مقرر وقت تائين هلي رهيا آهن، اهوئي هر امر جي تدبير فرمائي ٿو (۽ پنهنجيون) نشانيون واضح ڪري ٿو ان لاءِ ته توهان کي قيامت جو يقين ٿئي |
| وَهُوَ الَّذى مَدَّ الأَرضَ وَجَعَلَ فيها رَوٰسِىَ وَأَنهٰرًا وَمِن كُلِّ الثَّمَرٰتِ جَعَلَ فيها زَوجَينِ اثنَينِ يُغشِى الَّيلَ النَّهارَ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (آيت : 3) |
|
۽ اهوئي الله آهي جنهن زمين کي پکيڙيو ۽ ان ۾ مضبوط جبل ۽ نهرون پيدا ڪيون، ۽ سڀني ميوَن مان ٻه ٻه قِسم پيدا ڪيا، (۽) رات سان ڏينهن کي لڪائي ٿو، بيشڪ انهي ۾ انهيءَ قوم لاءِ نشانيون آهن جيڪي سوچ رکن ٿا |
| وَفِى الأَرضِ قِطَعٌ مُتَجٰوِرٰتٌ وَجَنّٰتٌ مِن أَعنٰبٍ وَزَرعٌ وَنَخيلٌ صِنوانٌ وَغَيرُ صِنوانٍ يُسقىٰ بِماءٍ وٰحِدٍ وَنُفَضِّلُ بَعضَها عَلىٰ بَعضٍ فِى الأُكُلِ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ لِقَومٍ يَعقِلونَ (آيت : 4) |
|
۽ زمين ۾ مختلف ٽُڪرا (ڀَلا ۽ ڍِلا) آهن جيڪي هڪ ٻئي کي قريب آهن ۽ انگورن جا باغ آهن ۽ زراعت آهي ۽ کجون آهن جن مان ڪِن کجين ۾ گھڻا گوها ٿين ٿا ۽ ڪِن ۾ فقط هڪ گوهو ٿئي ٿو، سڀني کي هڪڙو ئي پاڻي ڏنو وڃي ٿو ۽ اسان ذائقي ۾ ڪن (ميون) کي ڪن کان ڀلو ڪيو آهي، بيشڪ انهيءَ ۾ انهيءَ قوم لاءِ نشانيون آهن جيڪي عقل رکن ٿا |
| وَإِن تَعجَب فَعَجَبٌ قَولُهُم أَءِذا كُنّا تُرٰبًا أَءِنّا لَفى خَلقٍ جَديدٍ أُولٰئِكَ الَّذينَ كَفَروا بِرَبِّهِم وَأُولٰئِكَ الأَغلٰلُ فى أَعناقِهِم وَأُولٰئِكَ أَصحٰبُ النّارِ هُم فيها خٰلِدونَ (آيت : 5) |
|
۽ جيڪڏهن تون ((اي ٻڌندڙ) انهيءَ تي) عجب ڪرين ٿو ته پوءِ عجيب ڳالهه انهن جي هي آهي ته ڇا جڏهن اسين مِٽي ٿينداسين تو پوءِ دوباره اسين پيدا ٿينداسين. اِهي اُهي ماڻهو آهن جن پنهنجي رب سان ڪفر ڪيو، ۽ اِهي اُهي آهن جن جي ڪنڌن ۾ طوق هوندا، ۽ اهي دوزخي آهن، ۽ اهي دوزخ ۾ هميشه هوندا |
| وَيَستَعجِلونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبلَ الحَسَنَةِ وَقَد خَلَت مِن قَبلِهِمُ المَثُلٰتُ وَإِنَّ رَبَّكَ لَذو مَغفِرَةٍ لِلنّاسِ عَلىٰ ظُلمِهِم وَإِنَّ رَبَّكَ لَشَديدُ العِقابِ (آيت : 6) |
|
۽ اهي (مڪه جا ڪافر) نيڪي کان اڳي عذاب طلب ڪن ٿا ۽ تحقيق انهن کان اڳ (عذاب اچڻ جا) مثال گذري چُڪا آهن، ۽ بيشڪ توهان جو رب ماڻهن کي ظلم جي باوجود به مهلت ڏئي ٿو، ۽ بيشڪ توهان جو رب سخت عذاب ڪندڙ آهي |
| وَيَقولُ الَّذينَ كَفَروا لَولا أُنزِلَ عَلَيهِ ءايَةٌ مِن رَبِّهِ إِنَّما أَنتَ مُنذِرٌ وَلِكُلِّ قَومٍ هادٍ (آيت : 7) |
|
۽ ڪافر چون ٿا ته انهن جي مٿان رب جي طرفان ڇو نٿي ڪا آيت نازل ٿئي، توهان ته ڊيڄارندڙ آهيو ۽ هر قوم لاءِ هادي (پيغمبر) آهي |
| اللَّهُ يَعلَمُ ما تَحمِلُ كُلُّ أُنثىٰ وَما تَغيضُ الأَرحامُ وَما تَزدادُ وَكُلُّ شَيءٍ عِندَهُ بِمِقدارٍ (آيت : 8) |
|
الله تعالى کي معلوم آهي جيڪو هر مؤنث جي پيٽ ۾ آهي ۽ جيڪو پيٽ ۾ گَھٽجي ٿو ۽ جيڪو زياده ٿئي ٿو ۽ هر شيءِ الله وٽ اندازي سان آهي |
| عٰلِمُ الغَيبِ وَالشَّهٰدَةِ الكَبيرُ المُتَعالِ (آيت : 9) |
|
غيب ۽ حاضر جو علم رکندڙ وڏي شان وارو آهي |
| سَواءٌ مِنكُم مَن أَسَرَّ القَولَ وَمَن جَهَرَ بِهِ وَمَن هُوَ مُستَخفٍ بِالَّيلِ وَسارِبٌ بِالنَّهارِ (آيت : 10) |
|
برابر آهي توهان مان جيڪو آهستي ڳالهائي ٿو ۽ جيڪو وڏي سڏ ڳالهائي ٿو ۽ جيڪو رات جو لڪائي ڪم ڪري ٿو ۽ جيڪو ڏينهن جو هلي ٿو (مطلب ته الله کي سڀ معلوم آهي) |
| لَهُ مُعَقِّبٰتٌ مِن بَينِ يَدَيهِ وَمِن خَلفِهِ يَحفَظونَهُ مِن أَمرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم وَإِذا أَرادَ اللَّهُ بِقَومٍ سوءًا فَلا مَرَدَّ لَهُ وَما لَهُم مِن دونِهِ مِن والٍ (آيت : 11) |
|
انسان لاءِ فرشتا مقرر ٿيل آهن جيڪي ان جي اڳيان ۽ پويان الله جي حڪم سان سندس حفاظت ڪن ٿا، بيشڪ الله تعالى ڪنهن قوم جي حالت تبديل نٿو ڪري ايستائين جو اُهي پاڻ پنهنجي حالت تبديل نٿا ڪن، ۽ جڏهن الله ڪنهن قوم تي عذاب جو ارادو ڪندو آهي ته پوءِ ان کي ڪوبه دفع نه ڪري سگھندو آهي ۽ انهن لاءِ الله کانسوءِ ڪوبه مددگار ناهي |
| هُوَ الَّذى يُريكُمُ البَرقَ خَوفًا وَطَمَعًا وَيُنشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ (آيت : 12) |
|
الله اُهو آهي جيڪو توهان کي وِڄُ، خوف ۽ طمع سان ڏيکاري ٿو ۽ ڳَرَن ڳَرَن ڪڪرن کي هلائي ٿو |
| وَيُسَبِّحُ الرَّعدُ بِحَمدِهِ وَالمَلٰئِكَةُ مِن خيفَتِهِ وَيُرسِلُ الصَّوٰعِقَ فَيُصيبُ بِها مَن يَشاءُ وَهُم يُجٰدِلونَ فِى اللَّهِ وَهُوَ شَديدُ المِحالِ (آيت : 13) |
|
۽ وڄ الله جي تسبيح ۽ تحميد پڙهي ٿي ۽ ملائڪ به الله جي خوف کان تسبيح پڙهن ٿا، ۽ الله تعالى وڄ موڪلي ٿو پوءِ جنهن تي چاهي وڄ ڪيرائي ٿو ۽ اهي (ڪافر) الله ۾ اختلاف ڪن ٿا، ۽ الله سخت گرفت ڪندڙ آهي |
| لَهُ دَعوَةُ الحَقِّ وَالَّذينَ يَدعونَ مِن دونِهِ لا يَستَجيبونَ لَهُم بِشَيءٍ إِلّا كَبٰسِطِ كَفَّيهِ إِلَى الماءِ لِيَبلُغَ فاهُ وَما هُوَ بِبٰلِغِهِ وَما دُعاءُ الكٰفِرينَ إِلّا فى ضَلٰلٍ (آيت : 14) |
|
الله جي عبادت حق آهي، جيڪي ماڻهو الله کانسواءِ بتن جي عبادت ڪن ٿا (اهي بت) انهن ڪافرن کي ڪوبه جواب نٿا ڏين، ان جو مثال هي آهي ته (ڏول ۽ رسي کانسواءِ ڪو ماڻهو کوه تي بيهَي، بيهِي) هٿن سان پاڻي طلب ڪري ٿو ته پاڻي سندس وات ۾ پهچي ۽ اهو پاڻي سندس وات ۾ پهچي نٿو سگھي، ۽ ناهي پوڄا ڪافرن جي مگر گمراهي ۾ |
| وَلِلَّهِ يَسجُدُ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ طَوعًا وَكَرهًا وَظِلٰلُهُم بِالغُدُوِّ وَالءاصالِ (آيت : 15) |
|
۽ الله تعالى کي اهي شيون سجدو ڪن ٿيون جيڪي آسمانن ۽ زمينن ۾ آهن خوشي سان ۽ ناخوشي سان ۽ انهن جا سايا به (سجدو ڪن ٿا) صبح ۽ شام |
| قُل مَن رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ قُلِ اللَّهُ قُل أَفَاتَّخَذتُم مِن دونِهِ أَولِياءَ لا يَملِكونَ لِأَنفُسِهِم نَفعًا وَلا ضَرًّا قُل هَل يَستَوِى الأَعمىٰ وَالبَصيرُ أَم هَل تَستَوِى الظُّلُمٰتُ وَالنّورُ أَم جَعَلوا لِلَّهِ شُرَكاءَ خَلَقوا كَخَلقِهِ فَتَشٰبَهَ الخَلقُ عَلَيهِم قُلِ اللَّهُ خٰلِقُ كُلِّ شَيءٍ وَهُوَ الوٰحِدُ القَهّٰرُ (آيت : 16) |
|
رسولِ عربي توهان پنهنجي قوم کان پڇو ته آسمانن ۽ زمينن جو رب ڪير آهي ؟ (جواب ۾) توهان فرمايو ته اهو الله آهي. رسولِ عربي توهان فرمايو ڇا پوءِ توهان الله کانسوءِ (بتن کي) مددگار وٺو ٿا جيڪي پنهنجي وجود کي نفعو نقصان نٿا پهچائي سگھن. رسولِ عربي توهان فرمايو ته ڇا، نابين ۽ ڏسندڙ پاڻ ۾ برابر ٿي سگھن ٿا، ڇا اونداهي ۽ روشني برابر ٿي سگھي ٿي، ڇا انهن (ڪافرن) الله سان شريڪ بنايا آهن، ڇا انهن (ڪا شيءِ) ٺاهي آهي الله جي تخليق جهڙي پوءِ انهن کي انهن جي تخليق ۽ الله جي تخليق هڪ جهڙي معلوم ٿي آهي، توهان فرمايو الله هر شيءِ جو خالق آهي ۽ اهوئي واحدالقهار آهي |
| أَنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسالَت أَودِيَةٌ بِقَدَرِها فَاحتَمَلَ السَّيلُ زَبَدًا رابِيًا وَمِمّا يوقِدونَ عَلَيهِ فِى النّارِ ابتِغاءَ حِليَةٍ أَو مَتٰعٍ زَبَدٌ مِثلُهُ كَذٰلِكَ يَضرِبُ اللَّهُ الحَقَّ وَالبٰطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذهَبُ جُفاءً وَأَمّا ما يَنفَعُ النّاسَ فَيَمكُثُ فِى الأَرضِ كَذٰلِكَ يَضرِبُ اللَّهُ الأَمثالَ (آيت : 17) |
|
الله تعالى مينهن کي آسمان مان نازل فرمايو پوءِ پنهنجي اندازي سان وادين ۾ پاڻي وهايو، پوءِ پاڻي جي مٿان اُڀريل گَجي ظاهر ٿي، ۽ جنهن مان باه ٻارين ٿا سُونَ کي اجارڻ لاءِ يا ٻين سامانن کي تيار ڪرڻ لاءِ به ان جهڙي گَجي ظاهر ٿئي ٿي، اهڙي طرح الله تعالى حق ۽ باطل جو مثال بيان ڪري ٿو، پر پوءِ گَجي پوءِ اها سُڪي پري ٿئي ٿي، ۽ پر اُها شيءِ جيڪا ماڻهن کي نفعو ڏئي ٿي پوءِ اُها باقي رهي ٿي زمين ۾، اهڙي طرح الله تعالى مثال انهن ماڻهن لاءِ بيان فرمائي ٿو |
| لِلَّذينَ استَجابوا لِرَبِّهِمُ الحُسنىٰ وَالَّذينَ لَم يَستَجيبوا لَهُ لَو أَنَّ لَهُم ما فِى الأَرضِ جَميعًا وَمِثلَهُ مَعَهُ لَافتَدَوا بِهِ أُولٰئِكَ لَهُم سوءُ الحِسابِ وَمَأوىٰهُم جَهَنَّمُ وَبِئسَ المِهادُ (آيت : 18) |
|
جيڪي پنهنجي رب جو حڪم تسليم ڪن ٿا انهن لاءِ بهشت آهي، ۽ جيڪي ماڻهو الله جو حڪم تسليم نٿا ڪن، جيڪڏهن تحقيق اهي فديو ڏين ها زمين ۾ سمورين شين جيترو ۽ ايتريون ٻيون شيون (تڏهن به عذاب کان بچي نٿا سگھن) انهن لاءِ سخت حساب آهي، ۽ انهن جي جاءِ جهنم آهي، ۽ جهنم تمام خراب بيٺڪ آهي |
| أَفَمَن يَعلَمُ أَنَّما أُنزِلَ إِلَيكَ مِن رَبِّكَ الحَقُّ كَمَن هُوَ أَعمىٰ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الأَلبٰبِ (آيت : 19) |
|
ڇا پوءِ اهو ماڻهو جيڪو ڄاڻي ٿو ته قرآن ڪريم توهان جي رب جي طرفان نازل ڪيو ويو آهي، ڇا پوءِ اهو ماڻهو ان جهڙو آهي جيڪو نابين هجي. نصيحت ته فقط عقلمند حاصل ڪن ٿا |
| الَّذينَ يوفونَ بِعَهدِ اللَّهِ وَلا يَنقُضونَ الميثٰقَ (آيت : 20) |
|
جيڪي ماڻهو الله جي وعدي کي پورو ڪن ٿا ۽ اهي سچي وعدي کي نٿا ٽوڙين |
| وَالَّذينَ يَصِلونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يوصَلَ وَيَخشَونَ رَبَّهُم وَيَخافونَ سوءَ الحِسابِ (آيت : 21) |
|
۽ جنهنکي الله مِلائڻ جو حڪم ڪيو آهي ان کي مِلائن ٿا ۽ پنهنجي رب کان ڊڄن ٿا ۽ سخت حساب کان خوف ڪن ٿا |
| وَالَّذينَ صَبَرُوا ابتِغاءَ وَجهِ رَبِّهِم وَأَقامُوا الصَّلوٰةَ وَأَنفَقوا مِمّا رَزَقنٰهُم سِرًّا وَعَلانِيَةً وَيَدرَءونَ بِالحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولٰئِكَ لَهُم عُقبَى الدّارِ (آيت : 22) |
|
۽ جيڪي ماڻهو رب جي رضامندي لاءِ صبر ڪن ٿا ۽ نماز پڙهن ٿا ۽ جيڪي ڪجھه اسان انهن کي ڏنو آهي انهيءَ مان ظاهر ۽ ڳجھه ۾ خرچ ڪن ٿا ۽ برائي کي نيڪيءَ سان ميٽن ٿا انهن ماڻهن لاءِ آخرت جو گھر آهي |
| جَنّٰتُ عَدنٍ يَدخُلونَها وَمَن صَلَحَ مِن ءابائِهِم وَأَزوٰجِهِم وَذُرِّيّٰتِهِم وَالمَلٰئِكَةُ يَدخُلونَ عَلَيهِم مِن كُلِّ بابٍ (آيت : 23) |
|
(يعنى) بهشتي باغ آهن جن ۾ اهي داخل ٿيندا ۽ اهي ماڻهو ۽ انهن جي وڏن مان ۽ گھر وارن مان ۽ اولاد مان اهي بهشت ۾ داخل ٿيندا جيڪي صلاحيت وارا هوندا ۽ هر دروازي مان ملائڪ انهن وٽ ايندا |
| سَلٰمٌ عَلَيكُم بِما صَبَرتُم فَنِعمَ عُقبَى الدّارِ (آيت : 24) |
|
(ملائڪ چوندا) توهان تي سلام آهي توهان جي صبر جي ڪري ته توهان کي آخرت جو بهترين گھر مليو |
| وَالَّذينَ يَنقُضونَ عَهدَ اللَّهِ مِن بَعدِ ميثٰقِهِ وَيَقطَعونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يوصَلَ وَيُفسِدونَ فِى الأَرضِ أُولٰئِكَ لَهُمُ اللَّعنَةُ وَلَهُم سوءُ الدّارِ (آيت : 25) |
|
۽ جيڪي ماڻهو پڪي وعدي کان پوءِ الله جي وعدي کي ٽوڙين ٿا ۽ انهن کي ڪٽن ٿا جنهن جي ملائڻ جو الله حڪم ڪيو آهي ۽ زمين ۾ فساد ڪن ٿا، انهن تي لعنت آهي ۽ انهن لاءِ خراب گھر آهي |
| اللَّهُ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَيَقدِرُ وَفَرِحوا بِالحَيوٰةِ الدُّنيا وَمَا الحَيوٰةُ الدُّنيا فِى الءاخِرَةِ إِلّا مَتٰعٌ (آيت : 26) |
|
الله جنهنجو چاهي رزق وڌائي ٿو ۽ گھٽائي ٿو، ۽ اهي دنيا جي حياتيءَ مان خوش ٿين ٿا، ۽ دنيا جي حياتي آخرت جي مقابلي ۾ ناهي مگر (عارضي) مال ۽ متاع |
| وَيَقولُ الَّذينَ كَفَروا لَولا أُنزِلَ عَلَيهِ ءايَةٌ مِن رَبِّهِ قُل إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشاءُ وَيَهدى إِلَيهِ مَن أَنابَ (آيت : 27) |
|
۽ (مڪه وارا) ڪافر چون ٿا ته پاڻ ڪريمن تي الله جي طرفان ڇو نٿي ڪا نشاني نازل ٿئي، توهان فرمايو بيشڪ الله تعالى جنهنکي چاهي گمراه ڪري ٿو ۽ هدايت ان کي عطا ڪري ٿو جيڪو الله ڏانهن رجوع ٿئي ٿو |
| الَّذينَ ءامَنوا وَتَطمَئِنُّ قُلوبُهُم بِذِكرِ اللَّهِ أَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطمَئِنُّ القُلوبُ (آيت : 28) |
|
اهي ماڻهو جن ايمان آندو ۽ سندن دليون الله جي ذڪر سان مطمئن ٿيون، خبردار ! الله جي ذڪر سان مؤمنن جون دليون مطمئن ٿين ٿيون |
| الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ طوبىٰ لَهُم وَحُسنُ مَـٔابٍ (آيت : 29) |
|
اهي ماڻهو جن ايمان آندو ۽ سهڻا عمل ڪيا انهن لاءِ فرحت آهي ۽ انهن لاءِ پڇاڙي سهڻي آهي |
| كَذٰلِكَ أَرسَلنٰكَ فى أُمَّةٍ قَد خَلَت مِن قَبلِها أُمَمٌ لِتَتلُوَا۟ عَلَيهِمُ الَّذى أَوحَينا إِلَيكَ وَهُم يَكفُرونَ بِالرَّحمٰنِ قُل هُوَ رَبّى لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ عَلَيهِ تَوَكَّلتُ وَإِلَيهِ مَتابِ (آيت : 30) |
|
اهڙي طرح اسان توهان کي هن اُمت ۾ موڪليو آهي جنهن کان اڳ امتون گذري چڪيون آهن، ان لاءِ توهان انهن کي قرآن ڪريم پڙهي ٻڌايو حالانڪ اِهي الله جو انڪار ڪن ٿا. رسولِ عربي توهان فرمايو الله منهنجو رب آهي ان کان سواءِ ڪوبه معبود ناهي، مون الله تي توڪل ڪئي آهي ۽ الله ڏانهن منهنجو رجوع ٿيڻ آهي |
| وَلَو أَنَّ قُرءانًا سُيِّرَت بِهِ الجِبالُ أَو قُطِّعَت بِهِ الأَرضُ أَو كُلِّمَ بِهِ المَوتىٰ بَل لِلَّهِ الأَمرُ جَميعًا أَفَلَم يَا۟يـَٔسِ الَّذينَ ءامَنوا أَن لَو يَشاءُ اللَّهُ لَهَدَى النّاسَ جَميعًا وَلا يَزالُ الَّذينَ كَفَروا تُصيبُهُم بِما صَنَعوا قارِعَةٌ أَو تَحُلُّ قَريبًا مِن دارِهِم حَتّىٰ يَأتِىَ وَعدُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يُخلِفُ الميعادَ (آيت : 31) |
|
۽ جيڪڏهن اهڙو قرآن نازل ٿئي ها جنهن سان جبل هَلن ها يا زمين چيرجي پئي ها، يا مُئل ماڻهو ڳالهائن ها، (تڏهن به ڪافر نه مڃن ها) ها! سڀ ڪم الله جي اختيار ۾ آهن، ڇا اڃان مؤمن (ڪافرن جي ايمان آڻن کان) نااميد نه ٿيا آهن جيڪڏهن الله چاهي ها ته سمورن ماڻهن کي هدايت ڏي ها، ۽ اهي (مڪه وارا) ڪافر هميشه پنهنجي بداعمالي جي ڪري ڪنهن مصيبت ۾ گرفتار ٿيندا يا سندن گھرن جي ويجھو ڪا مصيبت ايندي ايستائين جو الله جو وعدو اچي، بيشڪ الله تعالى وعده جي خلافي نٿو ڪري |
| وَلَقَدِ استُهزِئَ بِرُسُلٍ مِن قَبلِكَ فَأَملَيتُ لِلَّذينَ كَفَروا ثُمَّ أَخَذتُهُم فَكَيفَ كانَ عِقابِ (آيت : 32) |
|
۽ تحقيق توهان کان اڳ ۾ آيل رسولن سان به مذاق ڪئي وئي پوءِ اسان ڪجھه وقت ڪافرن کي مهلت ڏني ان کان پوءِ انهن کي پڪڙيوسين، پوءِ (ڏسو) ته منهنجو عذاب ڪيئن انهن کي پهتو |
| أَفَمَن هُوَ قائِمٌ عَلىٰ كُلِّ نَفسٍ بِما كَسَبَت وَجَعَلوا لِلَّهِ شُرَكاءَ قُل سَمّوهُم أَم تُنَبِّـٔونَهُ بِما لا يَعلَمُ فِى الأَرضِ أَم بِظٰهِرٍ مِنَ القَولِ بَل زُيِّنَ لِلَّذينَ كَفَروا مَكرُهُم وَصُدّوا عَنِ السَّبيلِ وَمَن يُضلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِن هادٍ (آيت : 33) |
|
ڇا پوءِ الله بي خبر ٿي سگھي ٿو جيڪو هر شخص جي عملن تي نگران آهي ۽ اهي الله لاءِ شريڪ بنائن ٿا، توهان فرمايو ته انهن جون صفتون ٻڌايو، يا توهان الله کي اها ڳالهه ٻڌايو ٿا، جنهن کان پاڻ زمين ۾ واقف ناهي، يا فقط ظاهري طرح اها ڳالهه (شرڪ واري) چئو ٿا پر ڪافرن کي پنهنجون اٽڪلون پسند اچن ٿيون ۽ الله تعليٰ انهن کي سنئين رستي کان روڪي ڇڏيو آهي، ۽ جنهنکي الله گمراه ڪري ٿو پوءِ ان لاءِ ڪوبه هادي ناهي |
| لَهُم عَذابٌ فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَلَعَذابُ الءاخِرَةِ أَشَقُّ وَما لَهُم مِنَ اللَّهِ مِن واقٍ (آيت : 34) |
|
انهن لاءِ دنيا جي حياتيءَ ۾ عذاب آهي پر آخرت جو عذاب وڌيڪ سخت آهي، ۽ انهن کي عذابِ الاهي کان ڪوبه بچائيندڙ ناهي |
| مَثَلُ الجَنَّةِ الَّتى وُعِدَ المُتَّقونَ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ أُكُلُها دائِمٌ وَظِلُّها تِلكَ عُقبَى الَّذينَ اتَّقَوا وَعُقبَى الكٰفِرينَ النّارُ (آيت : 35) |
|
مثال ان بهشت جو جنهن جو پرهيزگارن سان وعدو ڪيو ويو آهي (هي آهي ته) ان جي هيٺان نهرون وهن ٿيون، ان جا ميوا ۽ سايا هميشه لاءِ هوندا، اها پرهيزگارن جي پڇاڙي بهشت آهي، ۽ ڪافرن جي جزا دوزخ آهي |
| وَالَّذينَ ءاتَينٰهُمُ الكِتٰبَ يَفرَحونَ بِما أُنزِلَ إِلَيكَ وَمِنَ الأَحزابِ مَن يُنكِرُ بَعضَهُ قُل إِنَّما أُمِرتُ أَن أَعبُدَ اللَّهَ وَلا أُشرِكَ بِهِ إِلَيهِ أَدعوا وَإِلَيهِ مَـٔابِ (آيت : 36) |
|
۽ اهي ماڻهو جن کي اسان قرآن ڪريم عطا ڪيو آهي اهي قرآن ڪريم مان خوش ٿين ٿا، ۽ ڪافرن مان ڪي ماڻهو قرآن جي ڪجھه حصي جو انڪار ڪن ٿا. رسولِ عربي توهان فرمايو ته مون کي حڪم ڪيو ويو آهي ته آئون الله جي عبادت ڪريان ۽ ان سان شريڪ نه ڪريان، الله ڏانهن آئون پڪاريان ٿو ۽ الله ڏانهن منهنجو موٽڻ آهي |
| وَكَذٰلِكَ أَنزَلنٰهُ حُكمًا عَرَبِيًّا وَلَئِنِ اتَّبَعتَ أَهواءَهُم بَعدَما جاءَكَ مِنَ العِلمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن وَلِىٍّ وَلا واقٍ (آيت : 37) |
|
۽ اهڙي طرح اسان قرآن ڪريم کي عربيءَ ۾ فيصله ڪُن ڪري نازل ڪيو آهي، ۽ جيڪڏهن (اي ٻڌندڙ) تو انهن جي سڌن جي تابعداري ڪئي علم اچڻ کان پوءِ به، ته پوءِ تنهنجو الله کان سواءِ ڪو مددگار ۽ بچائيندڙ نه آهي |
| وَلَقَد أَرسَلنا رُسُلًا مِن قَبلِكَ وَجَعَلنا لَهُم أَزوٰجًا وَذُرِّيَّةً وَما كانَ لِرَسولٍ أَن يَأتِىَ بِـٔايَةٍ إِلّا بِإِذنِ اللَّهِ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتابٌ (آيت : 38) |
|
۽ تحقيق رسولِ عربيءَ کان اڳ ۾ اسان پيغمبر موڪليا ۽ انهن جو گھر واريون ۽ اولاد هئا، ۽ ڪنهن رسول کي اختيار ناهي جو الله جي اجازت کان بغير ڪو معجزو آڻي، هر مدت لاءِ لکت آهي |
| يَمحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَيُثبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الكِتٰبِ (آيت : 39) |
|
الله تعالى جي مرضي آهي جنهن تقدير کي ميٽي ۽ جنهن تقدير کي ثابت رکي ۽ الله تعالى وٽ لوحِ محفوظ آهي |
| وَإِن ما نُرِيَنَّكَ بَعضَ الَّذى نَعِدُهُم أَو نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِنَّما عَلَيكَ البَلٰغُ وَعَلَينَا الحِسابُ (آيت : 40) |
|
۽ جيڪڏهن توهان کي اسين وعدي موجب ڪجھه ڏيکاريون (ڪافرن تي عذاب) يا توهان کي وصال ڪرايون، پوءِ توهان تي فقط تبليغ ڪرڻ آهي ۽ اسان تي حساب آهي |
| أَوَلَم يَرَوا أَنّا نَأتِى الأَرضَ نَنقُصُها مِن أَطرافِها وَاللَّهُ يَحكُمُ لا مُعَقِّبَ لِحُكمِهِ وَهُوَ سَريعُ الحِسابِ (آيت : 41) |
|
ڇا اهي نٿا ڏسن ته بيشڪ اسين زمين کي ڪنارن کان کٽُايون پيا ۽ الله تعالى فيصلو ڪري ٿو ۽ سندس حڪم کي ڪير به ڦيرائي نٿو سگھي ۽ اهوئي تڪڙو حساب ڪندڙ آهي |
| وَقَد مَكَرَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم فَلِلَّهِ المَكرُ جَميعًا يَعلَمُ ما تَكسِبُ كُلُّ نَفسٍ وَسَيَعلَمُ الكُفّٰرُ لِمَن عُقبَى الدّارِ (آيت : 42) |
|
۽ تحقيق توهان کان اڳ ۾ به انهن (ڪافرن) فريب ڪيا پوءِ الله انهن سڀني کي سندن مڪر جي ڪري سزا ڏيندو، الله ڄاڻي ٿو جيڪو عمل هر انسان ڪري ٿو، ۽ ڪافر عنقريب معلوم ڪندا ته بهشت ڪنهن لاءِ آهي |
| وَيَقولُ الَّذينَ كَفَروا لَستَ مُرسَلًا قُل كَفىٰ بِاللَّهِ شَهيدًا بَينى وَبَينَكُم وَمَن عِندَهُ عِلمُ الكِتٰبِ (آيت : 43) |
|
۽ اهي ڪافر چون ٿا ته توهان الله جا رسول ناهيو، رسولِ عربي توهان فرمايو منهنجي ۽ توهان جي وچ ۾ الله بهترين گواه آهي (مطلب ته آئون سچو پيغمبر آهيان) ۽ انهن مؤمنن جي گواهي ڪافي آهي جن وٽ ڪتاب جو علم آهي |