الٓرٰ جو، عِلم آهي، کي عَلام، پَڪي پاڪ ڪتاب جا، آهن هِي اَحڪام،

ڇا حيرت لَـڳي هِن ۾، اِنسانن کي عام؟، ته مَنجھانئـِين ڪنهن مَرد ڏي، اسان ڪيو اِلهام، ته ڪَنان ڄيري ڄام!، ڪر خبردار خَلق کي.

۽ آندوجن ايمان، کِير کِلي ڏي تن کي، ته اَچڻ سَچو اُنهن جو، سائـِينءَ وٽ، سُبحان، ڪَهڻ لـَڳا ڪُفرانَ ته هِيء ڪارو ڪُو ڪَٽ آھِ ڪو.

سو اَلله آگو اَهنجو، بي شڪ، بي گمان، جِنهن ڇَهَن ڏِينهن ۾، جوڙيازمين، آسمان، چَڙهيو، تِنهان پوءِ تَـخت تي، ٿو هلائـٖي فرمان، تِنهن ڌاران داڙُو ناھِ ڪو، مُقرر مِهربان، مگر سدس موڪل پُٺيان؛ اَهنجو ربُّ، اُهو رَحمان، پوءِ، ٿِيو اُنهِيء وَٽ بانِ، پوءِ ڇونه سَنڀاليو پاڻ کي؟

هَلڻ هيڪاندو اَهنجو، اُن ڏي آخرڪار، آهي، اِهو الله جو، سَچو قول قرار، پِهرين جوڙي جوڙکي، پوءِ موٽائيسِ مَحشر وار، تان ڏي اُجورو اُنهن کي، جن آندو اِعتبار، پڻ ڪَيَئون ڪم اِنصاف سان، مِڙوئـِي موچار، ۽ جن ڪفر ڪيو، تن لئي، آهي گَرم اُتار، ۽ اُهکو ٻيو آزار، جيلانهن ڪَيؤن ڪم، ڪُفران جا.

سِج ڪيائـِين سوجھرو ۽ چَنڊ ڪيائين نُور، اُن جون ڪَئـِين اَنداز سان، مَنزلون مَشهور، تان سالن ۽ شُمار جِي، پَوَنِيئان خُوب پَروڙ، هَرگز نه بَنايوحق سوا، داناء! اِهو دستور، اَ کـئين ڏِٺيون آيتون، تو کولي خُوب ضرور، جي پورِي رکن پروڙ، ڪارڻ تِنهِين قوم جي.

"

جي اَوس نه رکن آسرو، اَسان جي ديدار، نِپٽ ننڍِي ڄَمار تي، رِيجِھي ويٺا، ڪا وار، ۽ اُنهِيء سان آرامِيا، پڻ ٻيا اُهي آوار، اَسان جي آيتن کان، بي خبر، بَدڪار،

آهي آسڻ اُنهن جو، هاوِي هيبتدار، جي ڪيائون ڪَم ڪار، ڪارڻ تِنهن، ڪاراٽ جي.

وِسهيا، جي وَريام، پڻ چَڱاڪيائون ڪَمڙا، سَنئـِين سُهائيندو تن کي، آگو سَندنِ، عَلام، سبب سندنِ اِيمان جي؛ جن هيٺان وَهن جام، نالِيون مِٺيون مُدام، باغن مَنجھ، بِهشت جي.

دَعواى اُنهن جِي اُن ۾، سانيمِ! تون سُبحان، ۽ مَنجِھين اُن مَڪان، جِيءُ، جيءُ، سَندنِ سلام ٿِيو ۽ آخر دعواى انهن جي، ته سڀڪائي ساراه، آهي لڳ الله، جو پالڻهار پرٿڻئين.

۽ مَولىٰ ماڻهن لئي گُھري، وهلو هُوند وَبال، سيگھ سَندنِ، سُکن لئي، جِيئن، جيئن بَچِين شال!، ته اُنهن جي اَجل جو، ٿِي وِيو، فيصلو فى الحال، مُهلت ڏِيون مِلڻ جِي، جن آس نَه اسان نال، ڦِرندا پِيا ڦٖيريال، مُنجھ سَندنِ ۾، مُورهين.

۽ مُصِيبت ماڻهوءَ کي، جَڏهن آئـِي مَٿي سِر، ته دانهِينِ اسان کي، دَرد مان، پَنهنجي پاسي ڀَر، ۽ ويٺي؛ بِيٺي؛ پوءِ جڏهن ڪَيو سونسِ گُم گُوندر، ته چَليو اِهڙي چال سان، ته ڪالھ نَه لَـڳسِ ڪَر، اَسان کي، جِنهن آزار ۾، ٿٖي واڪا ڪَئـِين وَر وَر، ڪا ڍورن کي، ڪَيا وِيا، پَسند اِهڙِيءَ پَر، ڪِنان ڪَم، ڪَمتر، جيڪِي ڪَن، جَھان ۾.

۽ اڳ اَوهان کان، ڳوٺ ڪَئـِين، ڪياسون بَنڀُو ڀنڀور، جن جاڙون، تن ڪيون؛ پڻ مُرسل سندنِ مور، ۽ جَڏهن اُهڃاڻِن سان، آيا کينِ اَتور، ۽ ڪو مُعجزو مَڃِينِ کڻِي، اِهڙا نه هُئا اَٺور، اَجرِ اهڙٖي طور، ڏِيون ڏُوهارِيءَ قوم کي.

ڀُون ۾ ڏِنيوُن سُونِيئان، ڀِيڻِيُون، تِنيان پوءِ تڪرار، تان پَسون اَسِين پار، ته اَوهين به ڪِهڙا ڪم ڪريو؟

۽ اَسان جا، اُنهن تي، پَڙهجن، جڏهن فَرمان، ته اُٽلو جن اسان سان، آس ملڻ جِي ڪا نَه، ته آڻ ڪو قرآن، هِن بَدل، يا بدلائينسِ تون. چئو، مون نه مجال، ته مَنجهس، ڪريان پاڻان ڦيرڦار، نه هَلان، مَگر حُڪم تي، جو مڪو وَڃٖي مون پار، آئون وَڏي ڏِينهن جي، ڏُ ک کان، ڏَران ڀَر ڏاتار، جي ڪو، حُڪم ڀَڃان هيڪار، پنهنجي پالڻهار جو.

چئو، جي گُھريو هوند غَفار، ته پَڙهيمِ نَه، اُو اوهان تي، ۽ نَڪا ڏِنمِ اوهان کي، اُنِ جِي خَبر چار، ۽ آندمِ اوهان ۾، ڪيترِي، اِنهيان اڳ ڄَمار، پوءِ آخر ڪِنهن آڌار، سوچيو نٿا سَچ ڪُوڙ کي؟

پوءِ اِنهيان اڳرو ڪير، ٻِيو، هاڻُو هرگز هوءِ، جنهن ٻَڌاڪُوڙ ڪريم تي، پڻ چِٽسِ، ڪُوڙا چوءِ، پَڪ اِهائـِي پوءِ، ته وِرسِيَل، وَرسَن ڪِين ڪِي.

۽ اُهي ڇَڏيو اَلله کي، پُوڄِين ٺَلها ٿان، جي پُرئـِين نه پهچائـِينِ، اُنهن ئي، نَفعو يا نُقصان، ۽ چي، سائـِين وَٽ سفارشِي، هِي اَسان جا عيان، چئو، الله کي، ڇااُن جِي خَبر ڏِيو ٿا خان!؟ ڄاڻي نه جِنهن زمين ۾، نه اَندر آسمان ، پاڪ اُنهيء کان، پَڪ اُهو، پڻ اُن کان اعلى شان، جِنهن کي، هِي حيوان، ڪَن ٿا، شريڪ شان۾.

اَصل نه هُئا اِنسان مگر اُمت هيڪڙِي، پوءِ پاڻهِين پاڻ ۾، بِگڙيا بي گمان، هُوند نه اڳي حُڪم ٿيو، تُنهنجي ربَّ کان، رَحمان، ته جنهن ۾ جھڳڙن پاڻ ۾، سوڌُريَن دَرميان، جَلدِي دَرجَهان، نِياء نِبيريو وِيو.

۽ چي، هُوند اُتسِ اُترو، ڪو سائـِينءَ کان سُهڃاڻ، چئو، راز حوالي ربَّ جي، پَوءِ پَسو ويٺا پاڻ، آئون به اَوهان ساڻ، اِنتظارِيُن مان، آهيان.

۽ ماڻهن، پَنهنجِي مِهر جو، جڏهن مَزو چَکايونسون مُور، جِنهن پُڃاڻا، اُنهن کي، ڪو پهتو ضَرر ضَرُور، ته اِجھو اَسان جي ڪَمن ۾، سَندنِ فَند فُتور، چئو، آهي تَمان هِڪڙو، مَنجھ رِٿن رَبَّ حضور، جي مَڪريو، مَغرور!، سي لِکن، اَسان جي ايلچِي.

سو ڪَرائـِينِيان ڪَرم سان، سَير سُڪِي ۽ مَنجھ سِير، تان هُئا، جڏهن هوڙن ۾، لڳن واء سَڻائو وِير!، ته سَرها مَنجھ سَرِير، ساڻسِ سَڀ سُوار ٿِيا. ۽ آيَنِ ڏُوا اوچتو، تِکو ڪو طُوفان، اُٿلي آيون اُنهن مَٿي، موجُون هَرمَڪان، ۽ ڪيائون اِي گُمان، ته گھمسان کِين گھيرو. دانهيؤن ڌڻيء کي، اُن جا، ٿِي ٻانها نِج نِبار، ڇَڏائـِينِيون ڇو هَن مان، جيڪر رَبَّ، جبّار، ته هُونداسُون هر بار، مَنجھان ڳُڻنِ ڳائڻِين.

پوءِ، جڏهن ڇڏايون اُنهن کي، اِجھو اُنهِيء وار، ڀُونءَ ۾ ڪن بي واجبِي، بَڙائـِي بيڪار، ماڻهئا! اوهان تي مُورهِين، اَهنجٖي بَڙائـِي جو بار، ۽ نَفعو نَنڍِي ڄَمار جو؛ پوءِ اَسان جي پار، موٽِي موٽڻ اَهنجو، ۽ ڪريو جي ڪم ڪار، پوءِ آن کي آخرڪار، کولي ڏِينداسون خَبرون.

آهي، مِينهن جيئن مُورِهين، نِپٽ ننڍِي ڄمار، اُتاريوسُونسِ اُڀ ڪنان، مَٿي مُنڍ مَلهار، پوءِ اوڀَر ڀُونء جااُن سان، ٿِيا ڀاڱي ڀائيوار، ماڻهو کائـِن جِنهن مَنجھان، پڻ ڇوپايا چوڌار، تان زمين سَندسِ جَھلڪ تي، وَرِي جِھڙيء وار، ۽ وَرتئـِين سَندسِ سنيگار کي، وه وه! وَڻ ڪار، ۽ ڀانيو سَندسِ ڀاتيِن پَسِي وِيءَ وَلهار، ته قابُو قَبضيدار، اَسين اُن تي آهيون. آيَسِ اَمر اسان جو، آڌِيءَ، ياڪِ، اَسُور، پوءِ، اولڙَ ڪيو سون اُن کي، ڪَر ڪالھ نه موريو مُور، اِن پَر ڪريون قدرتون، بَيان ڀَري ڀَرپُور، ته ڪن مُطالع مَذڪور، ڪارڻ تِنهن، قوم جي.

سائـِين سَڏي اُن ڏي، جو سدا سلامِتيءَ گَھر، پڻ ڏَسي ربُّ رهبر، وڻيس، تنهن کي، واٽ سَنئـِين.

آهي، چڱائـِي تِن لئي، جي چَلن چڱِيءَ چال، پڻ وَڏاڀَلايون ڀال، آهن ٻِيا، اُنهن لئي. ۽ مُور نَه رسينِ مُنهن کي، ڪارنهن، نه ڪا ڪاڻ، آهن باغ بهشت جا، ساٿِي، سي سُڄاڻ، هُونِ هميشه پان، ساڪِن اُنِ سُکن ۾.

جن بَدِي ڪئـِي، ته بَدلو بَدِيءَ، پُورا پار، ۽ رَسَندِي رُسوائـِي تن کي، مَهندا مَحشر وار، اَصل نه آهي اُنهن لئي، ڪو جھالُو کان جَبار، ڪر ڍونگر ڍَڪَيَنِ، مُنهن رات مان، اُوندھ اَنڌُوڪار، هاوِيءَ جا حَقدار، هُوِن هميشه اُن ۾.

۽ ميڙاسونِ، جِنهن مهل ۾، ڪَٺي ڪُل قَطار، ورِي چونداسون اُنهن کي، جن ڀانيا ڀائيوار، ته اَوهين ترسو اِتهين، پڻ اَوهان جا آڌار، پوءِ، ويڇو وِڌو سون، تن وِچان، ڌُريون ڪيونسون ڌار، ۽ سَندنِ سائـِيَنِ صاف طرح، ٻوليو، کِين ٻيهار، اَوهين نه اَسان کي هُئا، پُوڄِينداپينار،

اسان ۽ اوهان جي وِچ ۾، ساکي بَس ستار، اَهنجٖي بَندگِيان بَدڪار!، هرگز هُئاسون ويسلا.

هُتي هَر ڪِنهن جِند کي، مِلندو پُورو پار، جيڪِي اُماڻيئـِين اڳڀرو، ۽ وِيا واريا واحد پار، جو سَچو سائـِين اَهنجو، قائـِم برقرار، ۽ وِيا کانئـِن وَهار، جي ڪُوڙا ٺاهِن، ڪُوڙ جا.

چئو، ڪير اوهان کي قُوت ڏئي، اُڀ، ڀُون کان بيگمان، يا ڪير سَنڀالي ڪَننِ کي؟ پڻ اَکيُنِ کي اِنسان؟ يا ڪڍي جِيئَرو مُئي مان؟ يا جِيئري مان بي جان؟ يا ڪير هَلائي ڪم کي؟ پوءِ بيشڪ ڏِينَ بيان، ته الله جَلَّ شان؛ چَئو، پوءِ ڪوه ڪنبو ڪِين ٿا؟

اِهو اَلله اوهان جو، بَرحق هِڪ ڌڻِي، پوءِ هَرگِز ناهي حَق پُوان، ري گمراهِيءَ گھڻِي، ڪِنهن هاڻِي ڏانهن هَڻِي، پوءِ مُوڙهل وَڃو ٿا موڙيا؟

قلم سَندئـِي ڪَلتار جو، اِن پرپُنون تن سِر، جي حُڪمان هَلنِ ٻاهر، نه مڃيندا نه مُورهين.

چئو، اَهنجي شَرِيڪن مان، آهي ڪو اِظهار؟ ته جوڙي نَئـِين جوڙ کي، پڻ موٽائيسِ ٻِيهار، چئو، الله جوڙي، جوڙ نَئـِين، پڻ موٽائيسِ مُختيار، ڪِهڙن ڪُوڙن پار، پوءِ مُوڙهل وَڃو ٿا موڙيا؟

چئو، اَهنجي شَرِيڪن مان، ڪو حق ڏَسي هَمراه؟ چئو، هَلائي ٿو حق مَٿي، بَرحق، هِڪ الله ، ڇاحق ته هلجي تِنهن پُٺيان، جو حق ڏَسي هَرگاه، يا وَٺجي، تِنهن جِي واٽڙِي، جو لَهي واٽ نه واه؟ مگر وَڃيسِ پاڻ کي، چاڙهيو چَڱِيء راه، پوءِ ڪِهِڙي اَڀان اُونداه، ته نياءُ ڪِيئن نِبيريو؟

۽ گھڻا مَنجھنِ گمان ري، ٻِي واٽ وَٺن ٿا ڪانه، هرگز نه ڇَڏائي نه ڇڏائي حق ڪنان، ذرا غلط گُمان، سَمجھندڙ سُبحان، جي ڪندا آهن ڪمڙا،

۽ اِهڙو نه هِي قُرآن، ته ربَّ ري، ٻُڌجي ٻِئي ڪنان، پر پرک اُنهيان پهريَن جِي، پڻ بِلڪل صاف بيان؛ آهي ڪتاب ڪريم جو، جِنهن ۾ شڪ، نه گُمان، صاحب، کان سبحان، جو پالڻهار پِرٿڻِيين.

ڇا ٻولِينِ، ته ٻَڌئـِين اُن کي؟ چئو اِهڙي چال، پوءِ جَلدِي جوڙي آڻيو، ڪا سورة هِن مِثال، پڻ ڌڻِيءَ ڌاران جن کي، پُهچِي سگهيا پيمال!، ڀيڙا ڪريونِ بَحال، جي صفَا آهيو سچ تي؟

اُٽلو ڪوٺيون ڪُوڙ سو، جنهن جِي پُورِي نه رکن پَرُوڙ، آيو ڪِين اُنهن کي، جِنهن جو، مُول مَتو ڪو مُور، اِن پَر، جي اُنهن کان اڳي، تن ڪيا ڪُوڙ فتور، پوءِ ديک ته ڪِنهن دَستور، آخر هاڻِن حال هُئو!.

۽ ڪي مَڃِينسِ اُنهن مَنجھان ۽ ڪي مَڃِينسِ نه مُور، ۽ ظُلمِينِ کان ضَرُور، آگاه آگو تُنهنجو.

۽ جي توکي ڪُوڙ ڪوٺيؤن، ته تن کي ٻول ٻِيهار، ته مُنهنجا ڪَم مون لئي ۽ اَهنجا اَوهان هارِ، اَوهين ڇُٽل اُن ڪنان، جي آئون ڪريان ڪم ڪار، پڻ آئون بَرِي بيزار، اُنهن کان ڪَريو، جي ڪمڙا.

۽ توڏي، ڏينِ ڪَن سرا، ڪي تِنِين مان تڪرار، ڇا ٻُڌائـِين تون وَرِي، ٻوڙن کي ٻيهار؟، ۽ سوچ، نه سَماچار، توڙي هوئـِي تن کي.

۽ ڪي توڏي، ڏِسن تن منجھان، پوءِ اَنڌن کي اَوس، تون ڇاڏيندين ڏَس؟ توڻي نه اُپٽِيئنِ اکيون.

الله انسانن سان، ڪري نه پاڻ ڪَلُور، پر ماڻهو ڪن ٿا مُور پاڻهِي ڪُلُو پاڻ سِين.

۽ ميڙي جنهن مَهل ۾، ڪنداسونِ قطار، هُن ڏيہ ۾، ڏِينهَنِ مان، ڪر گھارئيون نَه، گَھڙِي ڌار، هِڪ ٻِئ کي، يار، ڀار، صبح سُڃاڻن پاڻ ۾. اُهي ڇِيهي ۾ ڇَڻيا، جن ڀانيو ڪُوڙ بَحال، مِلڻ مولي نال، ۽ صَحِيحَ سَوانٽا، سي نه هُئا.

پرجي توکي ڏيکاريون، تنهن مَنجھان، جو ٻوليونِ کين ٻِيهار،يا خَتم ڪريون خير سان، تُنهجِي ڄام ! ڄمار، پوءِ به آهي اَچڻ، اُنهن جو، آخر اَسان پار، ساکي ربُّ، ستار،جيڪي ڪن، تن ڪمن تي.

۽ پيغمبر هر ڪِنهن پنٿ لئي، آهي ڪو اَتور، پوءِ، جَڏهن مُرسل اُنهن جو، آينِ شاهِد طور، ته فورن ڪيو وِيو فيصلو، تن وِچ پورِيء تور، ۽ ڀَڃبو نه، ڀُڪو ڀور، اُنهن جي، اَعمالن مان.

چي، ڪَڏهين اِهو اِقرار، جي صفا سَچا آهيو،

چئو مون وَسِ نَه، مون پاڻ لئي، هارُ سَندمِ، يا هارِ، مگر مُنهنجي هار، جيڪِي گُھري جَلَّ شانہٗ آهي هَر اُمّت لئي، مُقرّر کُڻ کَرو، پوءِ، جڏهن آيو کوڻ اُنهن جو، ته دير نه ڪن ذَرو، ۽ اُن کان اَ ڳڀرو، پڻ پَلڪ نه لائـِينِ پوئتي.

چئو، ڪِيئن ٿا ڀانيو ڀو ڀورا!، ته اُنهيء جو عذاب، اَچنِيان ڏينهن، يا رات ۾، شامت روز شِتاب، پوءِ اُٻَهرائـِي اِن باب، ڪن ڪانهِيارا ڪِهڙِي!

ڪِ موٽِي جڏهن آيو، ته آندان اُتس ايمان؟ هينئرڪِ اي حيران!، اڳ ته آتا هُئا اُن لئي.

وَرِي اُتو وِيو اُنهن کي، ڪيا جن ڪلُور، ته دائـِم دَرد عذاب جو، وَٺو ذوق ضرور، ٻِيو نه مِلندان مُور، مگر جيڪِي پِيا ميڙيو.

۽ خبرون پُڇنئـِي خان! ته هِي، ڪِ آهي حَق صحِي، چئو هائو، سُونهن سانيمِ جو، هِي حق بي گمان، سانيمِ، کان سُبحان، اَوهين، نَه ڏاڍا ڏيہ ۾.

۽ هُوند هُجن ڪِنهن جان لئي، جنهن ڪيا ظُلم زيان، ڀُون ۾ ڀانڊارا جيترا، سَمر ۽ سامان، ته ڪيائين قُربان، پَنهنجي پاران اُن کي. ۽ ڳُجھيون کاڌئون ڳَڻتيون، جڏهن اکين ڏٺئون آزار، ۽ تن وِچ نِياء نِبيرو ويو، سِين وَهنوار، ۽ وِجھبو نه تن کي وار، ڇِيهو حَرف حِساب ۾.

سَمجھ، ته سائـِين هار، جيڪِي اُڀ، زمين ۾، سمجھ ، ته سائـِين جو، آهي سَچو ٻول ٻِيهار، پر وَٺنِ ڪو نه وِيچار، گھڻا ماڻهون مُورهِين.

۽ اُهو جَلَّ جلالہٗ، جياري ۽ ماري، ۽ اَوهين اُن ڌاري، مِڙِئي موٽائبا.

آيان اَهنجي ربَّ کان، ماڻهئا! هِي مَذڪور، ۽ صَحِيح صِحت تِنهن ڪنان، جيڪو سِينَن ۾ سور، پڻ مَڃِيندڙن لئي مُور، رَهبرِي ۽ رَحمتون.

چئو رَحمت سان ربَّ جي، پڻ اُن ڀلي ڀال، پوءِ ڪريون اِن مَٿي، خُوشيون خُوب خيال، ڀَلو اِي بحال، ميڙينِ، تِنهن مال کَـئـون.

چئو، ته ڏِٺان، قُوت اوهان تي، جو لاٿو جَلَّ جلال، پوءِ اوهان لئـِي ٺاهيو، اُن مَنجھان حرام ۽ حلال، چئو، ڇاڪِ آن کي، اِذن ڏنو، مالڪ بي مثال؟ يا جوڙيو جُڙتو ڳالھ، اوهين خود الله تي.

۽ جي ٻَڌن ڪُوڙ ڪِريم تي، تن ڪيو ڪِهڙو خيال، ڏاڍي ڏينهن قيام لئي؛ مولا ماڻهن نال، بي شڪ ڪندڙ ڀال، پر اَڪثر نه ڳالهائـِينِ اُنهن مَنجھان.

۽ تُنهنجي پرور پاڪ کان، توڙ نه لِڪي ڪنهن طور، زمين، آسمان ۾، هڪ تِرورِي جِي تور، نِپٽ نَنڍو اُن ڪنان، يا وڏو، زِياده ۽ نه هوندِين ڪنهن هاج ۾، نه بابت تنهن بِيان، پَڙِهين ڪُجھ قرآن مان، پڻ ڪن ڪمائـِي ڪانه، مگر آهيون اُن مٿي، گُواه بي گمان، اُنهِيءَ ۾ عيان، جڏهن پَلپَل آهيو پَلٽنڊا. زور، مگر ڀُڪو ڀور، چِٽيل، چِٽِئَ چِٺِيءَ ۾.

دوست ڌڻيءَ جا، تن لَئي، نه ڪو خوف خيال، پڻ هرگز ڪِنهين حال، ڳَـڻتِي نه ڪَن، ڪِنهن ڳالھ جِي.

مَڃيو جن مورهين، پڻ ڪَنبيا ڀَر قهار،

خاصيون کيرون تن لئي، مَنجھ نِپٽ ننڍِي ڄمار، ۽ پڻ آخرت ۾؛ ۽ قلمن ۾ ڪلتار، نه لَهندِين ڦيڙڦاڙ، سَڀنيان وَڏِي سوڀ اِي.

۽ نَه ڳارِينئـِي، ڳالھ اُنهن جِي، پوءِ طاقت سڀ تڪرار، آهي، الله هارِ، و سُڻندڙ ۽ سُڄاڻ گھڻو.

سَمجھ ته صاحب پاڪ لئي، اُڀ، ڀون ۾ جيڪا جوڙ، جي سَڏِينِ شريڪ، سائينءَ ري، ڇاتي تن جي ڊوڙ؟ گُمراه ڪن، نه گُمان ري، ٻِي تابعدارِي توڙ، وَٽِينَ نِسورا نوڙ، اُهي ڪِينَ ڪُڇن ٻِيو، ڪوڙري.

جِنهن جوڙيو آن لئي رات کي، ته ڪريو مَنجھسِ قَرار، ڏينهن ڪيائين ڏيہ ۾، چِٽائـِي چوڌار، اِن ۾ پَڌرا پار، سُڻن، تِنهن ساٿ لئي.

چي، ڌڻِي ڪُونئرا ڌاريو، پاڪ اِنهي کان پاڻ، بلڪل اُهو بي پرواه گھڻو؛ سڀ آهن اُنهِيء ڪاڻ، جيڪِي اُڀ، زمين ۾؛ ڪو اڳهان وَٽ اُهڃاڻ، صحيح اُن جِي ثابتِي، يا صاحب سِر سُڄاڻ، يا جنهن جو نه اوهان کي ڄاڻ، سو ڪَهو ربّ قهارکي.

چئو، ته اُهي اَلله تي، جي ڪن ٿا ڪُوڙ فتور، مُورک اُهي مُور، ڪَڏِهين ڇُٽنڊا ڪِين ڪِي.

ڪودَم دُنيا جو فائدو، پوءِ آهي، اسان جي پار، موٽِي، موٽڻ تن جو، تِنهان پوءِ تَڪرار، چَکائـِينداسُون چڱِيءَ طرح، اُهکو ڪو آزار، جيڪِي ڪندا هئا ڪُفار، عيوض اُن اِنڪار جو.

پَڙھ تون نبيءَ نُوح جو، تن تي ذِڪر ضَرور، جڏهن چيائـِين سَندسِ قوم کي، ته مُنهنجا مِٽ مغرور!، جي آن تي، بَڙو بار ٿيو، مُنهنجو هِت حُضور، پڻ سائـِينءَ جي سَگھن سان، مُنهنجو هِي مَذڪور، پوءِ مُنهنجو آهي مُور، ڀَرَوسو اَلله تي پوءِ ميڙيو پَنهنجِي پُهچ کي، پڻ پَنهنجا سَڀ پَتيار، ورِي اَهنجو ڪم اوهان تي، لِڪَل نه هوئي لَغار، پوءِ ٿِيو تَم تيار، ۽ مُهلت نه ڏيومِ مُورهين.

پوءِ، جي مُنهن موڙيان، ته مُون نه گُھريا ڪو مال، آهي رُڳو اَلله تي، ڀاڙو سَندمِ بَحال، وِيَمِ چيو ان چال، ته هُجان مَڃِيندڙن مان مُورهين.

پوءِ ڪُوڙو کِيس ڪوٺيون، پوءِ بَچايوسونسِ بحال، پڻ جي هوڙٖي ۾ هُئڙا، ناليرا تِنهن نال، ۽ وارث ڪيوسونِ ورِي، مالِڪ مُلڪ ۽ مال، ۽ ٻوڙياسون، سي ٻوڏ ۾، پُورِيءَ طرح پيمال، جن اسان جون آيتون، ڪوٺيون ڪُوڙِي ڳالھ، پوءِ پَس پَڇاڙِي حال، ٻولايَلن جو، ٻوڏ ۾.

وَرِي اُٿاريسون اُن پُٺيان، مُرسل مَڻياندار، پَنهنجِي پَنهنجِي قوم ڏي، پوءِ جَڏهن آيا اُنهن پار، پَڌرن پيغامَن سان؛ پوءِ اِهڙا هُئا، نَه آوار، ته جن کي، ڪوڙو اڳ ڪوٺيؤن، وِسَهن، تن تي وار، ڇَاپ هَڻون هَموار، اِيئن ڇُوٽن جي، ڇاتِين تي.

اُٿاريوسون اُنهن پُڃاڻ، موٽِي مُوسٰى ۽ هارون کي، فِرعون، ۽ سَندسِ فِرق ڏي، پَنهنجِي پَڌراين ساڻ، پوءِ لَڳا پَڏائـِڻ پاڻ، هُئا ڪانهيارِي، قوم ڪا.

پوءِ آينِ جڏهن اَسان وٽان، ثابِت حَق صحِي، چيائون، ته آهي هِي، ڪارو ڪُوڪٽ پَڌرو.

چيو موسٰى، ڇا حق کي، جادو چَئو، جڏهن، آيان؟ جادو آهي، ڪِين هِي پَڌرو حَق هَڏهن، ۽ ڪامِڻ گَر ڪَڏهن، آجا نه ٿِيَنِ عَذاب کان.

چي، آيئـِين، ڪِ اِنهِيءَ ڪاڻ؟ ته ڦيرئـِين اَسان کي، اُن ڪنان، پاتاسون پِيءَ پَنهنجا، جن کي ڏِيندا ڏاڻ، ۽ ڀانيو، ته هُجي ڀُون ۾، اَوهان لئي وَڏاڻ، ۽ اَسين اوهان کي پاڻ، مَڃڻانه آهيون مورهين.

۽ فِرعون ڪيو فَرمان، ته مون وٽ ميڙي آڻيو، ماهِر هَر مڪان، جيڪي جادُوءَ فَن ۾.

جڏهن جادُوگر آيا، ته چَينِ مُوسى مَل، ته اُڇليو، اَٿوَ جو اُڇلڻو،

پوءِ اُڇليؤن مَنجھ اَول، مُوسٰى چَيو مُنڍ مان، جا اوهان ڪَئـِي اَٽڪل، اَلله جَلَّ جلالہٗ، ٽوڙيندو سا ٽَل، مانڊِيَن جا مَنڊل، سائـِين سُڌاري ڪِينَ ڪِي.

اَلله حَق، حَق ڪري، سَندسِ فرمُودن ساڻ، توڻي پاپِي پاڻ، مَٺِين ڀانئـِينِ، مَن ۾.

پوءِ، مَڃيو نه، مُوسٰى کي مُور، ري ڪيڙ، سَندسِ قوم مان، فِرعون ۽ سندسِ فِرق جي، ڀَو مَنجھان ڀَرپُور، مَتان آڻي اُن مَٿي، ڪو فِتنو ۽ فُتور، ۽ فرعون فَرش زمِين تي، آهي بالم بي شَعور، ۽ وَڏو سو وَهلور، بِلڪل بيهودن مان.

۽ مُوسٰى چيو، جي مَڃيو، اي قوم!، اَوهان ڪلتار، ته بَرسِر رکوسِ بار، جي تَهدِل تابِع، آهيو.

چي، رَکياسون ڪَم ڪرِيم تي، سانيمِ رَبَّ سُبحان!، ڪر نه ظالِم ذات لئي، اَسان کي اِمتحان،

۽ قوم ڪَنان ڪُفران آجو ڪر اِحسان سان.

۽ مِهتر مُوسٰى ۽ ڀاڻس کي، اَسان ڪيو اِلهام، ته مِصر ۾، پَنهنجي پَهر لئي، گَھربَناءِ، گام، ۽ قِبلو ڪريو گَھر پَنهنجا، پڻ نِـمازون نيڪ نام!، مِڙِي پڙهو مُدام، پڻ ڏي مُبارڪون مُؤمنِين.

۽ مُوسٰى چيو، ته مُون ڌڻي!، سَوِين ڏِنَئـِي سِينگار، فِرعون ۽ سَندسِ فِرق کي، ۽ ڌَن مَنجھ دُنيادار، تان سانيمِ رَبَّ ستّار!، وِرسائـِينِ تُنهن جِي واٽ کان. سانيمِ! سَندنِ مال کي، ڇَڏ ميساري مُور، ڪَٺڻ ڪر قُلوب تن، تان وِسهَن نَه وَهلُور، تان ڀيٽِينِ بي شُعور، سُورن ڀَرئي ساڙ کي.

چي، اَ گھايوسون عرض اَهنجو، پوءِ بِيهو سَنوان بحال، ۽ جي ڳِهلا نه سَمجھن ڳالھ، واٽ نه وَٺو اُنهن جِي.

۽ بَنِي اِسرائيل کي بَحر کان، اُڪاريو سون پار، پوءِ فرعون ۽ فوجون اُن جون، لَـڳِينِ ڪَڍ قطار، ڪَلُور ۽ ڪاه سان، تان جو، ٻُڏا مَنجھ ٻار، چي، مَڃيمِ، ته مُورهِين ناهِ ڪو، ڌَڻِي اِنهيان ڌار، اولاد اسرائيل جي، جِنهن تي آندو اِعتبار، ۽ مُؤمِن آهيان مُورهين، تابعين مان تڪرار،

هِينئر، ڪِ هِن حال ۾، ۽ اَ ڳي ڪيئـِي انڪار، هُئـِين تُون هَموار، ڦِريل ڦيٽوڙن مان.

۽ بَخشياسون بَنِي اِسرائـِيـل کي، بَنگلا ۽ باغات، کاڌا خاصا خُوب طرح، ڏِناسونِ ڏات، پوءِ لَـڳِي پيٽوڙيُن پُٺياڻ، پاڻ بِگيڙئون بات، تان آيو عِلم اُنهن کي، تُنهنجو پرور پاڪ ذات، ڪَندو ڏِينهن قِيام جي، اُن وچ، مَنجھ عرصات، جِنهن ۾ گوڙ ڪن گِنات، ڪندو قَطعِي فيصلو.

جي توکي شَڪ تِنهن ۾، جو توتي لاٿو سون لال!، پوءِ جي پڙهن اڳ ڪتاب کي، پُڇ اُنهن کان احوال، پوءِ آيئـِي، تُنهنجي آگِيا، بِلڪل حق بَحال، پوءِ ڪڏهن ٿِي نه ڪَمال!، شَڪ جِي، شِڪارين مان.

پڻ مَ ٿِي، تن مان مُور، جن آيتون اَلله جون، ڪوٺيون ڪُوڙ فُتور، پوءِ ڀيڙو ڀِينگن سان ٿِئين.

قَلم تُنهنجي قادر جو، لَڳو جن تي لال!، سي نه مَڃِين مُورهين؛

اِهو هُوندن حال، توڻي اَچن اُنهن کي، ڪيڏا ڪم ڪمال، پَسن تان، پيمال، سُورن واري ساڙ کي.

هُوند، نه هوڪو ڳوٺڙو، ته مَڃن وَرسايسِ مُور، مگر جَماعت يُونُس جِي، مَڃيؤن جڏهن مَجبور، ته جُٺ جِھڙو عذاب، اُنهن تان، ڪيوسون دنيا ۾ دُور، ۽ وَٺايوسونِ ضَرور، وَٽابو ڪِنهن وقت سِين.

هُوند، وڻي توڌڻِي، ته ڀُون۾، جي ڀَر پُور، تن مِڙنِي گَڏ مَڃيو، پوءِ ڪَرئـِين ڪِنهن دَستور، ماڻهن کي، مَجبُور، ته هونِ مَڃيندڙ مُورهِين.

۽ ڪِنهن ماڻهوءُ وَس نه مُور، ته اَچي سو اِيمان تي، بنا اِذن اَلله جي؛ ۽ ڌڻيء جي دستور، پَوي نه جَن پروڙ، اُڇلي ٿو ڪِن، اُنهن مَٿي.

چئو، ڏِسو ته اُڀ، زمين ۾، آهن ڇا اسرار، پَڌرايو ۽ پَيَڙا، بِلڪل نه لاهِينِ بار، ڪَنان قوم ڪُفَّار، جي سَچ سَمجھن ڪِين ڪِي.

نَه ڪَڍنِ اِنتظار، مگر اُن ڏوهِيُن جي، ڏِينهَنْ جھڙو، جي اَ ڳي اُنهن کان گُذريا؛ چئو، پوءِ ويٺا ڏِسو ڪاوار، توهان گَڏ تَڪرار، آئون پڻ اِنتظارين مان.

موٽِي ڇڏياسون، مِهرسان، پَنهنجا پيغمبر، ۽ جَن به مَڃيو، تن مُؤمِنين، حق اسان تي، اِن پر، ته آجو ڪريون آخر، مُؤمِنَن کي مانَ سان،

چئو، ماڻهئا! مُنهنجي دين کان، جي آهيو شَڪ اندر، ته پَرور ري، جَن پُوڄِيو، تَن نه پُوڄِيندسِ ڪِنهن پر، پر پُوڄِيندس اُن کي، جو پُورو ڪَندان پَرور، اِهو ٿِينمِ اَمر، ته هُجان، مَڃِيندڙن مَنجھان.

۽ مُنهن پَنهنجو پاڪ دِين ڏي، ساري ڪَر سَنئون، ڦِريَل ڦيرن کئون، پَرجي، پُوڄارِيُن مان، نه ٿي.

۽ ري سائـِينءَ سَڏ مَ تَن کي، جي نه ڏِينَئـِي نَفعو، ۽ نُقصان، جي ڪيئـِي ڪَم اِهڙو، خَطا جِھڙو خان!، تڏهن ته بي گمان، هُوندين هاڃيڪارن مان.

۽ جي سائـِين ڏِينَئي سُور، ته اُن جو، نه ويڄ، اُن ري، جي وڻيسِ، ته توسان وَڙ ڪري، ته مانِع ناهي مُور، تِنهن ڀلي جي ڀال کي؛ تنهن کي نَوازي، سو نُور، سَندسِ سپاهِيُن مان، جِنهن لئي گُھري، پاڻ غفور؛ ۽ ظاهر آهي، ضَروور، سو مَرهِيندڙ ۽ مِهرڀَريو.

چئو، آيان اي انسان!، سَچ پَنهنجي، سائينءَ کان، پوءِ سُوٺو، جنهن سَچ کي، ته سُود سند*سِ ئـِي جان، ۽ جي ڀُلَيو، ته ڀُل اُنهِيءَ تي، بِلڪُل بي گمان، ۽ آئون نَه نِگھبان، اَصل اوهان تي آهيان.

۽ تابِع ٿِي، تون تِنهنجو، جو اَچيئـِي وير!، وَحِي، ۽ تان فائـِق ڪري، ڪو فيصلو، سَڀ ڪُجھ وَڃ سَهِي، ۽ سُهڻو، سو صَحِي، نياءُ نِبيرِيندڙن ۾.