توهان اڃا تائين ڪوبه ترجمو منتخب ناهي ڪيو.
وَالذّٰرِيٰتِ ذَروًا (آيت : 1) |
قسم آھي اُڏائڻ وارن (وائن) جو (خاڪ کي) اُڏائڻ.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) قسم آهي انهن هوائن جو جي (ٻجن ۽ ڪڪرن وغيره کي) اڏائي پکيڙينديون رهن ٿيون.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) قسم آهي هوائن جو جيڪي مِٽي وغيره اڏائن ٿيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) انهن (هوائن جو) قسم جي (ڪڪرن کي) هيڏي هوڏي ڪن ٿيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) قسم آهي اڏائيندڙن جو اڏائڻ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (مٽيءَ کي) اڏائڻ وارين (هوائن ۽ طاقتن) جو قسم آهي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڌوڙ اڏاري پکيڙڻ وارين (هوائن) جو قسم.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) واءُ اُڏارِيندڙ واريون،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) شاهد آهن؛ چڱيءَ طرح اُڏائيندڙ هوائون (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) قسم آهي انهن هوائن جو جيڪي مٽي اڏائڻ واريون آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) قسم آهي انهن دز (خاڪ) اُڏائيندڙ هوائن جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) قسم آهي انهن (هوائن) جو جيڪي مِٽيءَ کي اڏارينديون رهن ٿيون.(قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اڏائي وکيريندڙ هوائن جو قسم.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) قسم آهي انهن هوائُن جو جيڪي ڪڪرن کي اڏارينديون رهنديون آهن- (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَالحٰمِلٰتِ وِقرًا (آيت : 2) |
پوءِ (پاڻي جي) بار کڻڻ وارن (ڪڪرن) جو قسم آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) وري انهن هوائن جو قسم آهي جي (مينهن جو) بار کڻي وڃن ٿيون.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ قسم آهي ڪڪرن جو جيڪي مينهن کڻن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري (پاڻي جو) بار کڻن ٿيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ کڻندڙن جو بار کي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ بار کي کڻڻ وارين (طاقتن) جو، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ (پاڻي جو) بار کڻڻ وارن (ڪڪرن) جو قسم.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ بادل کڻندڙ بار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ بار کڻڻ وارا ڪڪر، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ پاڻيءَ سان ڀريل ڪڪر کڻي هلڻ واريون آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ پاڻي ڀريل ڪڪرن کي کڻندڙن جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) وري پاڻي سان ڀريل ڪڪرن کي کڻي هلن ٿيون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (پاڻي جو) ڳرو بار کڻندڙ بادلن جو قسم.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ مينهن جو وزن کڻنديون آهن(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَالجٰرِيٰتِ يُسرًا (آيت : 3) |
پوءِ آسانيءَ سان ھلندڙين (ٻيڙين) جو قسم آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) وري قسم آهي انهن هوائن جو جي آساني ۽ آرام سان گهلن ٿيون (يعني اهي هيرون جيڪي سڙهن وارين ٻيڙين يا جهازن کي هلائين ٿيون يا خود جهاز، جيڪي پاڻيءَ تي آسانيءَ سان هلندا رهن ٿا)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ قسم آهي ٻيڙين جو جيڪي آهستي هلن ٿيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري آهستي آهستي هلن ٿيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ هلندڙن جو آسانيءَ سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ نرميءَ سان هلڻ وارين (طاقتن) جو، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ نرمي سان هلڻ وارين (ٻيڙين) جو قسم.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ سَولا هلندڙ سِير ۾، ٻَهون ٻيرآ پار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ آسانيءَ سان هلندڙ (ٻيڙيون)، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ (ڪڪرن کي) آهستي آهستي هلائڻ واريون آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ سولائيءَ سان هلندڙن جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ آسانيءَ سان ٻيڙين کي هلائين ٿيون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ ناز سان هلندڙ ٻيڙين جو قسم.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ ڌيرج سان هلنديون آهن- (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَالمُقَسِّمٰتِ أَمرًا (آيت : 4) |
پوءِ ڪم وراھڻ وارن (ملائڪن) جو قسم آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) وري قسم آهي (هوائن يا جهازن) جو جي خدا جي حڪم مطابق مينهن، رزق، علم، عقل، هنر وحي جو پيغام وغيره) ورهائيندا رهن ٿا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ قسم آهي ملائڪن جو جيڪي بارش ۽ رزق وغيره تقسيم ڪن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري هڪ ضروري شيءِ (مينهن) کي ورهائن ٿيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ورهائيندڙن جو امر سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ ڪم کي ورهائڻ واين (طاقتن) جو، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ ڪم کي ورهائڻ وارن (ملائڪن) جو قسم.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڦانڊي ڪندڙ ڪمن کي، درجن مُوجب ڌار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ حڪم وراهڻ وارا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ هڪ وڏي ڪم (برسات) کي ورهائڻ واريون آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ هڪ وڏي (مينهن) وسائيندڙن جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) وري ڪم کي ورهائينديون آهن (يعني الله تعالى جي حڪم سان ڪِٿي مينھن وسائڻو آهي ته ڪٿي مينھن نه وسائڻو آهي) (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ ڪم ورهائيندڙ ملائڪن جو قسم.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ رحمت جو مينهن زمين تي ورڇينديون آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِنَّما توعَدونَ لَصادِقٌ (آيت : 5) |
ته بيشڪ جيڪو اوھان سان انجام ڪجي ٿو سو سچ آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ته يقيناً جنهن ڳالهه جو واعدو اوهان سان ڪيل آهي سو بلڪل سچو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) توهان کي ڏنل وعدو يقيناً سچو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته اوهان سان جيڪو انجام ڪيو وڃي ٿو ضرور بلڪل سچو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ اهو جو وعدو ڏنا وڃو ٿا اوهان البته سچو آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ته جو اوهان سان (قيامت) جو وعدو ڪيو وڃي ٿو سو سچ آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ته جيڪو (قيامت جو) توهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو سو سچو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته آهي سچ، اوهان کي ڏِجي ، وعدو جنهني وار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ته بيشڪ جيڪو اوهان سان انجام ڪجي ٿو سو سچو آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (اي پيغمبر) حق ڳالهه اها آهي ته جنهن ڳالهه جو توهان کي دڙڪو ڏنو پيو وڃي، سا بلڪل سچ آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ جنهن ڳالهه جو ڊپ ڏنو وڃي ٿو سا سچي آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ توهان سان جيڪو به وعدو ڪيو وڃي ٿو سو (بلڪل) سچو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ (آخرت جو) جيڪو وعدو توهان سان ڪيو پيو وڃي بلڪل سچو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) يقيناَ، جنهن شيءِ کان توهان کي ڊيڄاريو پيو وڃي، اها سچي آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَإِنَّ الدّينَ لَوٰقِعٌ (آيت : 6) |
۽ بيشڪ (عملن جو) بدلو ضرور ٿيڻو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ يقيناً عملن جو بدلو (هن دنيا ۾ توڙي آخرت ۾) ضرور واقع ٿيندو ۽ ظهور ۾ ايندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ انصاف يقيناً واقع ٿيندڙ آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (عملن جي) جزا (۽ سزا) ضرور ٿيندي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ بدلو البته واقع ٿيندڙ آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ انصاف ضرور ٿيڻ وارو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ انصاف ضرور ٿيڻ وارو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) بَدلو برقرار، مِلڻو آهي مُورهِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ بيشڪ بدلو ضرور ملڻو آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ حساب ڪتاب ضرور ٿيڻو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيشڪ عملن جو بدلو ضرور آڏو ايندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ بدلي وارو ڏينھن ضرور اچڻو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ بيشڪ (عملن جي) جزا ۽ سزا ضرور واقع ٿيندي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ عملن جي جزا ضرور ملڻي آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَالسَّماءِ ذاتِ الحُبُكِ (آيت : 7) |
واٽن واري آسمان جو قسم آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) قسم آهي آسمان جو جنهن ۾ (سيارن تارن وغيره جا) مقرر رستا آهن (۽ ساري ڪائنات جو نظام وحدت ڏيکاري ٿو).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ قسم آهي آسمان جو جيڪو سينگاريل آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ آسمان جو قسم جنهن ۾ رستا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) قسم آهي آسمان واٽن واري جو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) رستن واري آسمان جو قسم آهي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) رستن واري آسمان جو قسم.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ساکي آهي سڀ طرح، هِي بُرجن ڀَريو اُڀ،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) واٽن وارو آسمان شاهد آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) قسم آهي واٽن واري آسمان جو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) قسم آهي آسمان جو جنهن ۾ جدا واٽون آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اُن) آسمان جو قسم جنھن ۾ مختلف رستا آهن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (تارن ۽ سيارن جي) ڪهڪشائن ۽ رستن واري آسمان جو قسم.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) قسم آهي مختلف رستن واري آسمان جو- (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِنَّكُم لَفى قَولٍ مُختَلِفٍ (آيت : 8) |
ته (اوھين) پاڻ ۾ تڪرار واريء ھڪ ڳالھ ۾ (پيل) آھيو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (پر افسوس) اوهان (انسان) مختلف قولن ۽ عقيدن ۾ پئجي ويا آهيو (۽ جهيڙا جهڳڙا ٿا ڪيو، جيڪڏهن قرآن تي محڪم رهو ته اوهان ۾ به وحدت قائم ٿي وڃي).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ توهان (ڪفارِ مڪه) مختلف ڳالهين ۾ آهيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته (اي مڪي وارو!) اوهين بيشڪ اهڙي اختلافي ڳالھ ۾ (پيل) آهيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ اوهان البته قول مختلف ۾ آهيو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ته بيشڪ اوهين تڪرار واري ڳالهه ۾ (پيل) آهيو، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ته بيشڪ توهان تڪرار واري ڳالهه ۾ پيل آهيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته آهيو اوهين سَڀ، وَڏي ٻول ٻِتاڙ ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ته اوهين پاڻ ۾ اختلاف وار ي ڳالهه ۾ پيل آهيو، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ته (آخرت جي باري ۾) توهان مان هرهڪ جي ڳالهه پنهنجي پنهنجي آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ توهان جي (آخرت واري ڳالهه) هڪ ٻئي کان مختلف آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ (قيامت جي باري ۾) توهان سڀني ماڻهن جا خيال مختلف آهن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ توهان مخلتف اڻ ٺهندڙ ڳالهين ۾ (پيل) آهيو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ته توهين (قرآن يا آخرت بابت) انيڪ ڳالهيون ٿا ڪريو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يُؤفَكُ عَنهُ مَن أُفِكَ (آيت : 9) |
قرآن کان اُھو ڦيرايو ويندو آھي جيڪو (ازل) ۾ ڦيرايل آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) انهيءَ (وحدت واري حق) کان انهن کي هٽايو وڃي ٿو جيڪي (سندن ئي خود غرضي ۽ ڪوڙن ٺاهن سبب حق کان) محروم ڪيل آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) انهيءَ کان اهو ڦِري ٿو جنهنکي ڦرڻو هجي ٿو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جو ان کان اهو ڦيريو ويندو (گمراھ ٿيندو) جو خدا جي علم ۾ ڦيرايو ويو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڦيرايو وڃي ٿو ان کان اهو جيڪو ڦيرايو ويو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ان کان اهو ڦيريو ويندو جو (ڀلائيءَ کان) ڦيريو ويو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ان (قرآن)کان اهو ڦيريو وڃي ٿو جو (ڀلائي کان) ڦيريو ويو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جو ڦيرو وِيو، سو ڦيربو ڪنان اِن ڪلام، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (قرآن کان) اهو ڦيرائبو آهي، جيڪو ڦريل آهي، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ان کان ڦريل اهوئي آهي جيڪو حق کان ڦريل آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ان کان اهو ڦريل آهي جيڪو حق کان ڦريل آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اُن کان (اهو ئي ماڻهو) ڦيرايو ويندو آهي جيڪو (بنيادي طرح قدرت جي طرفان) ڦيرايل هوندو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هن (رسول صلي الله عليه وآلہٖ وسلم ۽ قرآن کان) اُهوئي ڦري ٿو جنهن کي (ازلي علم سان) ڦيريو ويو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) قرآن جي مڃڻ کان اهوئي لنوائي ٿو جيڪو توکان ڦِريل آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قُتِلَ الخَرّٰصونَ (آيت : 10) |
اُنھن ڪوڙ ھڻندڙن کي لعنت ڪئي ويئي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) مصيبت پوندي انهن تي جيڪي ڪوڙا ٺاهه ٺاهيندڙ آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) هلاڪ ڪيا ويا وڏا ڪوڙ ڳالهائيندڙ(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڪوڙين ڳالهين بنائڻ واري تي مار پوي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) لعنت ڪيا ويا هٿ جون ٺاهيندڙ ڳالهيون .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ڪوڙين ڳالهين بنائڻ وارن تي مار پوي، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڪوڙين ڳالهين بنائڻ وارا ماريا ويا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڪُوڙا ٿيا قتلام،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهي ڪوڙ هڻندڙ ناس ٿيا (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هلاڪ ٿيا اندازي ۽ گمان تي هلڻ وارا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ماريا ويا اٽڪل ۽ گمان سان حڪم لڳائيندڙ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) گمانن پويان هلڻ وارن تي مار پوي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) گمان و اٽڪل سان ڪوڙ ڳالهائيندڙ تباهه ٿي ويا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) شل تباهه ٿي وڃن- انومان (اٽڪلون) ۽ گمان ڪرڻ وارا-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
الَّذينَ هُم فى غَمرَةٍ ساهونَ (آيت : 11) |
جيڪي اَڻ ڄاڻائي ۾ وسارڻ وارا آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) جيڪي (پنهنجي) غفلت سببان مونجهاري جي بحر ۾ ٿاڦوڙا هڻي رهيا آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اُهي ماڻهو جيڪي نَشي ۾ غافل آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جي غفلت ۾ ڀليا پيا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهي جيڪي نشي ۾ وساريندڙ آهن .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جي جاهل پڻي ۾ ڀليا پيا آهن، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جي جهالت ۾ (آخرت) کي وسارڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جي آهن وِڦلڻ ۾ ويسلا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جيڪي اڻ ڄاڻائي ۾ وسارڻ وارا آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪي جهالت ۾ ٻڏل ۽ غفلت ۾ پيل آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي ماڻهو جيڪي غرق آهن جهالت ۾ ۽ غفلت ۾ ٻڏل آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي اڻ ڄاڻائي ۾ غافل ٿيا ويٺا آهن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جيڪي جهالت ۽ غفلت ۾ (آخرت کي) وساريندڙ آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جيڪي (الله ۽ قيامت جي ياد کان) غفلت ۽ جهالت ۾ ٻڏا پيا آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يَسـَٔلونَ أَيّانَ يَومُ الدّينِ (آيت : 12) |
پُڇندا آھن ته قيامت جو ڏينھن ڪڏھن ٿيندو؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اهي (منجهيل ماڻهو) پڇن ٿا ته، ڀلا بدلي جو يعني جزا ۽ سزا جو ڏينهن ڪڏهن اچڻو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (رسولِ عربي کان) سوال ڪن ٿا ته قيامت جو ڏينهن ڪڏهن ٿيندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پڇن ٿا ته جزا جو ڏينهن ڪڏهن ٿيندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پڇن ٿا ته ڪٿي آهي بدلي ملڻ وارو ڏينهن؟ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پڇن ٿا ته انصاف جو ڏينهن ڪڏهن آهي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پڇن ٿا ته انصاف جو ڏينهن ڪڏهن آهي؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پِيا پُڇن ته ڪَڏهن، آهي ڏِينهن اِنصاف جو؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پڇن ٿا ته ”قيامت جو ڏينهن ڪڏهن ٿيندو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پڇن ٿا ته ڀلا اهو حساب ڪتاب وارو ڏينهن ڪڏهن ايندو؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پڇن ٿا آخر اهو ڪڏهن ايندو ڏينهن جزا وارو؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اهي پڇا ڪن ٿا ته بدلي وارو ڏينھن ڪڏهن ايندو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پڇن ٿا بدلي جو ڏينهن ڪڏهن ٿيندو؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (مذاق ۽ مسخري طور) پڇن ٿا ته جزا جو ڏينهن ڪڏهن ٿيندو؟-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يَومَ هُم عَلَى النّارِ يُفتَنونَ (آيت : 13) |
(ھائو) اُنھي ڏينھن جو اُنھن کي باھ ۾ عذاب ڪبو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (انهن کي جواب ڏي ته) سندن (عذاب جو) ڏينهن اهو ٿيندو جنهن ڏينهن هنن کي (لڙائي، وبا يا ڪنهن آسماني آفت جي) باهه ۾ آزمائيو ويندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جنهن ڏينهن انهن کي باه ۾ جلايو ۽ عذاب ڪيو ويندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جنهن ڏينهن هو باھ ۾ ساڙيا ويندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ان ڏينهن اهي باهه تي تپايا ويندا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جنهن ڏينهن هو باهه ۾ ساڙيا ويندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جنهن ڏينهن هو باهه ۾ ساڙيا ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَندر اُماڻي آڳ ۾، جانچبن جڏهن،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (هائو) انهي ڏينهن، جڏهن انهن کي باهه ۾ تپائبو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهو ڏينهن ايندو جڏهن اهي ماڻهو باهه ۾ ساڙيا ويندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو ڏينهن تڏهن ايندو جڏهن اهي ماڻهو باهه ۾ ساڙيا ويندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ان ڏينھن کين باهه ۾ تپايو ويندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (فرمايو:) ان ڏينهن (هوندو جڏهن) اُهي دوزخ جي باهه ۾ تپايا ويندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جنهن ڏينهن اهي باهه تي تپايا ويندا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ذوقوا فِتنَتَكُم هٰذَا الَّذى كُنتُم بِهِ تَستَعجِلونَ (آيت : 14) |
(چئبو ته ھيُ) پنھنجو عذاب چکو، ھيُ اُھو آھي جنھن کي اوھين جلد گھرندا ھئو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (ان وقت کين چيو ويندو ته، هاڻي) پنهنجي فتني جو مزو چکو. اهو اٿوَ اهو (عذاب) جنهن جي اچڻ لاءِ توهان تڪڙ لاتي هئي (ته جلد اچي).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) توهان پنهنجي جلڻ جو مزو چکو، هي اُهو آهي جنهن جي لاءِ توهان تڪڙ ڪندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (۽ ان وقت چئبن ته) پنهنجي عذاب جو مزو چکيو. هي اهو آهي جنهن جي جلد اچڻ جي گهر ڪندا هئو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چکو تپش پنهنجيءَ کي هي اهو آهي جو ان کي تڪڙو گهرندا هيئو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (۽ ان وقت چئبن ته) پنهنجي سڙڻ جو مزو چکو. هي اهو آهي جنهن جي جلد اچڻ جي گهر ڪندا هيو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (چيو ويندو) ”پنهنجي سزا (جو مزو) چکو. هي اُهو آهي جنهن جي اوهان جلدي مچائيندا هئا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چکو پرکڻ پنهنجو، چئبن تُرت تڏهن، هي، سو آهي هَڏهن، جنهن لئي تمام تڪڙائـِيندا هُئا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (چئبن ته) ”پنهنجو عذاب چکو، هي اُهو آهي، جنهن کي اوهين جلد گهرندا هئا!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (چيو ويندن) هاڻي چکو مزو پنهنجي فتني جو، اِها اٿوَ اُها شيءِ جنهن لاءِ پيا تڪڙ ڪندا هيؤ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (کين چيو ويندو) چکو مزو پنهنجي انهيءَ فتني جو، هي اها شيءِ آهي جنهن جي لاءِ توهان تڪڙ ڪري رهيا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (انهن کي چيو ويندو ته) پنھنجي فتني بازي جو مزو چکو. هي آهي اهو عذاب جنھن جي لاءِ توهان جلدي مچائيندا هئا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (انهن کي چيو ويندو) پنهنجي سزا جو مزو چکو، اِهوئي اُهو عذاب آهي جنهن کي توهان جلدي گهرو ٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (کين چيو ويندو:) پنهنجي ڪوڙ جي جزا جو مزو چکو! اهوئي اهو عذاب آهي جنهن جي توهان کي تڪڙ هوندي هئي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِنَّ المُتَّقينَ فى جَنّٰتٍ وَعُيونٍ (آيت : 15) |
بيشڪ پرھيزگار باغن ۽ چشمن ۾ ھوندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) يقيناً متقي ماڻهو (خدا جا پرهيزگار ٻانها) باغن ۾ ۽ وهندڙ چشمن جي وچ ۾ هوندا (يعني هن ئي دنيا ۾ باغن ۽ چشمن جا وارث ۽ مالڪ ٿيندا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ پرهيزگار باغن ۽ چشمن ۾ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ پرهيزگار (بهشت جي) باغستان ۽ چشمن ۾ (مزا وٺندا) هوندا،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ پرهيزگار بهشتن ۽ چشمن ۾ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ پرهيزگار باغن ۽ چشمن ۾ هوندا، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ پرهيزگار باغن ۽ چشمن ۾ هوندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) بي شڪ نيڪ بهشت ۾، منجھ گـٺين ۽ گلزار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ نيڪ، باغن ۽ چشمن ۾ هوندا، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) بيشڪ پرهيزگار انهيءَ ڏينهن باغن ۽ چشمن ۾ هوندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ پرهيزگار ماڻهو ان ڏينهن باغن ۽ چشمن ۾ هوندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ پرهيزگار ماڻهو باغن ۽ چشمن ۾ هوندا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ پرهيزگار باغن ۽ چشمن ۾ (مزا ماڻيندا) هوندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) باقي متقي ماڻهو باغن ۽ چشمن ۾ هوندا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ءاخِذينَ ما ءاتىٰهُم رَبُّهُم إِنَّهُم كانوا قَبلَ ذٰلِكَ مُحسِنينَ (آيت : 16) |
جيڪي سندن پالڻھار کين ڏنو سو وٺڻ وارا ھوندا، بيشڪ اُھي ھن کان اڳ چڱائي ڪندڙ ھوا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) جيڪي سندن پروردگار کين ڏيندو سو خوشيءَ سان وٺندا ۽ ماڻيندا (الله تعاليٰ هنن کي اهي نعمتون باغ وغيره ۽ ڪاميابي ڏيندو) ڇو ته هو ان کان اڳي (مشڪلاتن ۽ تڪليفن ۾ به) نيڪ عمل ڪندڙ هئا (۽ ٻين سان ڀلائيون ڪندڙ هئا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جيڪو ثواب انهن کي سندن رب عطا ڪيو اهو وٺندڙ هوندا، بيشڪ اهي ان کان اڳ (دنيا ۾) نيڪوڪار هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جيڪي سندن پروردگار کين عطا ڪري ٿو. اهي (خوش ٿي) وٺي رهيا آهن. اهي ماڻهو هن کان اڳ (دنيا ۾) نيڪ هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) وٺندڙ هوندا اهو جو ڏيندو انهن کي سندن رب بيشڪ اهي هئا اڳي ان کان نيڪو ڪار .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جيڪي سندن پاليندڙ کين ڏنو آهي سو وٺڻ وارا هوندا. هن ڪري ته اُهي هن کان اڳ چڱائي ڪندڙ هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) انهن نعمتن کي وٺندڙ هوندا جيڪي سندن پالڻهار کين ڏنيون. بيشڪ اُهي اڳ ئي نيڪوڪار هئا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سَندنِ سائـِين کين ڏِنا، سي وڻندڙ وِئَ وَلهار، سَڀ انهئ جي آڌار، ته هئا موچارا مَهند ئـِي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جيڪي سندن رب کين ڏنو، اُهو وٺڻ وارا هوندا، بيشڪ اهي هن کان اڳ نيڪيون ڪندڙ هئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪي سندن رب کين ڏيندو، اهو خوشيءَ سان پيا وٺندا. اهي انهيءَ ڏينهن کان اڳي ئي نيڪين ڪرڻ ۾ اڳرا هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وٺي رهيا هوندا خوشيءَ مان جيڪي ڪجهه کين سندن رب جي طرفان ملندو، بيشڪ اهي ان ڏينهن جي اچڻ کان اڳي ئي نيڪوڪار هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن کي انهن جو پالڻھار جيڪي ڪجهه عطا ڪندو. اهو (وڏي خوشيءَ سان) وٺندا. اُهي هن ڏينھن جي اچڻ کان اڳ نيڪيءَ جا ڪم ڪندڙ هئا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) انهن نعمتن کي (ڪيف ۽ سرور) سان وٺندا هوندا جيڪي سندن رب کين (مهرباني ۽ ڪرم سان) ڏيندو هوندو. بيشڪ هي اُهي ماڻهو آهن جيڪي هن کان اڳي (جي زندگي ۾) صاحبِ احسان هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جيڪو ڪجهه سندن رب ڏنو هوندو، اهو، هو وٺي رهيا هوندا. ڇو جو اهي هن کان اڳ نيڪوڪار هيا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
كانوا قَليلًا مِنَ الَّيلِ ما يَهجَعونَ (آيت : 17) |
رات جو ٿورو سمھندا ھوا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (ان کان سواءِ) رات منجهان تورو حصو ننڊ ڪندا هئا، (باقي وقت خدائي حڪمن کي ياد ڪرڻ ۽ غور ۽ فڪر ڪرڻ، نيڪ ۽ ضروري ڪمن جي رٿن ٺاهڻ ۾ صرف ڪندا هئا.)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اھي رات جو ٿورو (وقت) سمهندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (عبادت جي ڪري) رات جو تمام ٿورو سمهندا هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) هئا ٿورو وقت رات مان سمهندا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) رات جو تمام ٿورو سمهندا هئا (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) رات جو تمام گهٽ سمهندا هئا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ٿورو ڪُجھ سُمهندا هئا، راول مَنجھان رات،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) رات جو ٿورو سمهندا هئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) راتين جو تمام گهٽ سمهندا هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ٿورو ئي راتين جو سمهندا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اهي رات جو گهٽ ئي سمهندا هئا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اُهي راتين جو ٿورڙي دير سمهندا هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اهي ماڻهورات جو تمام گهٽ سمهندا هيا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَبِالأَسحارِ هُم يَستَغفِرونَ (آيت : 18) |
۽ اُھي اَسرن جو بخشش گھرندا ھوا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ اسر جي وقت (يعني پرڀات کان به ٿورو اڳي يا پرڀات وقت) خدا کان مغفرت گهرندا رهندا هئا (يعني تدبيري ڪوتاهين جي نتيجن کان پناهه گهرندا هئا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ رات جي آخري حصي ۾ اهي استغفار ڪندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ پوئين پهر پنهنجي (گناهن کان) معافيءَ جي دعا گهرندا هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ رات جو پوئين حصي ۾ اهي مغفرت طلب ڪندا هئا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ پڇاڙي رات جو اهي معافي گهرندا هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ رات جي پوئين ڀاڱن ۾ اُهي بخشش گهرندا هئا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) هئا ٻاڏئـِيندا ٻاجھ لئي، پِره ڦُٽِي پِر ڀات،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهي اسرن جو بخشش گهرندا هئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ وري اسر مهل گناهن جي معافي گهرندا هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهي ئي پوئين پهر (رات ۾) بخشش گهرندا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اَسر جو اُٿي هو (الله تعالى کان) معافي گهرندا رهندا هئا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ رات جي پوئين پهرن ۾ (اُٿي) معافي گهرندا هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اهي اسر جو اٿي استغفار ڪندا هيا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفى أَموٰلِهِم حَقٌّ لِلسّائِلِ وَالمَحرومِ (آيت : 19) |
۽ سندن مالن ۾ سوال ڪندڙ ۽ نه سوال ڪندڙ مُحتاج جو حصّو ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ سندن مال ملڪيت ۾ گهرندڙن توڙي نه گهرندڙن (مسڪينن ۽ گهرج وارن) جو حق هو (يعني اهي متقي محتاجن تي ٿورو ڪونه لائيندا هئا، پر سندن حق سمجهي کين ڳولي ڳولي هر طرح جي مدد ڪندا هئا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ انهن جي ملڪيت ۾ سوال ڪندڙن ۽ سوال نه ڪندڙن جو حق هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ سندن مالن ۾ سوالي ۽ غير سواليءَ (ٻنهي جو) حصو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ سندن مالن ۾ حق آهي سائل جي لاءِ ۽ محروم جي لاءِ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ سندن مالن ۾ سواليءَ ۽ غير سواليءَ جو حصو هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ انهن جي مالن ۾ گُهرڻ وارن ۽ سوال کان بچڻ وارن جو حق ثابت هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ هُئـِي سَندنِ ڏِني ۾ ڏات، آسائو، اَپهچ لئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ سندن مالن ۾ سوال ڪندڙ ۽ محتاج جو حصو هوندو هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ سندن مالن ۾ سواليءَ ۽ هٿين خاليءَ جو حق هوندو هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ سندن مالن ۾ حق هوندو هو سوالين ۽ محتاج ماڻهن جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن جي مالن ۾ گُهرندڙ ۽ محتاج ماڻهن جو حصو (مقرر) هو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ انهن جي مالن ۾ گهرندڙ ۽ محروم (سڀني حاجتمندن) جو حق مقرر هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ سندن مالن ۾ سائل ۽ محروم جو (برابر جو) حق هيو (جيڪو حق اهي حقدارن کي کليل دل سان هميشه ادا ڪندا رهيا). (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفِى الأَرضِ ءايٰتٌ لِلموقِنينَ (آيت : 20) |
۽ يقين ڪندڙن لاءِ زمين ۾ نشانيون آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (هن رڪوع ۾ مٿي بيان ڪيل ڳالهين ۾ مؤمنن لاءِ وڏيون نشانيون آهن) ۽ زمين ۾ به يقين رکندڙ لاءِ (يعني يقيني علم وارن لاءِ) وڏيون نشانيون رکيل آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ زمين ۾ يقين رکندڙن لاءِ نشانيون آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ يقين ڪرڻ وارن لاءِ زمين ۾ (خدا جي قدرت جون) ڪيئي نشانيون آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) زمين ۾ نشانيون آهن يقين ڪندڙن جي لاءِ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ زمين ۾ يقين ڪرڻ وارن لاءِ نشانيون آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ زمين ۾ يقين ڪرڻ وارن لاءِ نشانيون آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ هِن ڀَري تَري ڀُون ۾، اولھ، اوڀر پار، وَڏيون وِسهندڙن لئي، نِشانيون نِروار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ يقين ڪندڙن لاءِ زمين ۾ نشانيون آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) زمين ۾ ڪيتريون ئي نشانيون آهن يقين ڪرڻ وارن لاءِ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ زمين ۾ ڪيتريون ئي نشانيون آهن يقين ڪرڻ وارن جي لاءِ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) يقين ڪندڙن لاءِ زمين ۾ کوڙ ساريون نشانيون موجود آهن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ زمين ۾ صاحبان ايقان وارن (يعني ڪامل يقين وارن) جي لاءِ ڪيتريون ئي نشانيون آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ انهن ماڻهن جي لاءِ جيڪي (سچائيءَ تي) يقين رکندڙ آهن زمين ۾ (الله جي قدرت جون) ڪيتريون ئي نشانيون آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفى أَنفُسِكُم أَفَلا تُبصِرونَ (آيت : 21) |
۽ اوھان جي جندن ۾ به، پوءِ نٿا ڏسو ڇا؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ خود اوهان جي جانين ۾ به (وڏيون نشانيون موجود آهن) ڇا توهان اهي نٿا ڏسو؟(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ توهان جي وجود ۾ به، ڇا پوءِ توهان نٿا ڏسو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ خود اوهان ۾ به آهن ته ڇا اوهين ڏسو نه ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اوهان جي سرن ۾ ڇا پوءِ نٿا ڏسو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اوهان جي جندن ۾ به. ڇا پوءِ اوهين نه ٿا ڏسو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ توهان جي نفسن ۾ به (نشانيون آهن). ڇا پوءِ به توهان نه ٿا ڏسو!(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ اَنهنجي جان جِسم ۾، ڪَئـِين عَجائـِب اِظهار، پوءِ ڪري نظر نِهار، ڇو نه پَسو پاڻ ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اوهان جي جسمن ۾ به، پوءِ ڇو نه ٿا ڏسو! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ خود توهانجن پنهنجن وجودن ۾ به آهن. ڇا ڏسو نٿا؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ خود توهان جي پنهنجي وجود ۾ آهن، پوءِ توهان کي خبر نٿي پوي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ خود توهان جي وجود ۾ به نشانيون موجود آهن (پوءِ) به توهان ڇو نٿا نظر ڪريو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ خود توهان جي نفسن ۾ (به آهن)، پوءِ ڇا توهان ڏسو نٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ خود توهان جي وجود ۾ به (ڪيتريون ئي نشانيون آ هن) ڇا پوءِ توهين نه ٿا ڏسو؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفِى السَّماءِ رِزقُكُم وَما توعَدونَ (آيت : 22) |
۽ اوھان جي روزي آسمان ۾ آھي ۽ اُھو (به) جنھنجو اوھان کي انجام ڏجي ٿو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ آسمان ۾ اوهان جو رزق آهي ۽ پڻ اهو به آهي جنهن جو اوهان کي واعدو ڏنل آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ آسمان ۾ توهان جو رزق آهي ۽ توهان سان ڪيل وعدا آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اوهان جي روزي ۽ جنهن ڳالھ جو توهان سان انجام ٿو ڪيو وڃي سي به آسمان ۾ ئي آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ آسمان ۾ رزق اوهان جو آهي ۽ جيڪو وعدو ڏنا وڃو ٿا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ آسمان ۾ اوهان جي روزي آهي ۽ جو اوهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو سوبه. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ آسمان ۾ توهان جي روزي آهي ۽ اهو (سڀ ڪجهه به) جنهن جو توهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آهي آسمان ۾، اَهنجِي توڻ طعام، ۽ آڻ کي ڏجي اَنجام، پڻ جنهن باغ بهشت جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اوهان جي روزي آسمان ۾ آهي ۽ اُهو به، جنهن جو اوهان کي وعدو ڏنل آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) آسمان ۾ ئي توهان جو رزق به آهي ته اها شيءِ به جنهن جو توهان سان وعدو ڪيو پيو وڃي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ آهي آسمان ۾ توهان جو رزق، اهو ڪجهه جنهن جو وعدو ڪيو وڃي ٿو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) آسمان ۾ توهان جي لاءِ رزق به آهي ۽ اُهي شيون به جن جو توهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ آسمان ۾ توهان جو رزق (به) آهي ۽ اُهو (سڀ ڪجهه به) جنهن جو توهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ توهان جورزق ۽ جنهن جو توهان سان واعدو ڪيو ٿو وڃي اهو سڀ آسمان ۾ آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَوَرَبِّ السَّماءِ وَالأَرضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثلَ ما أَنَّكُم تَنطِقونَ (آيت : 23) |
پوءِ آسمان ۽ زمين جي پالڻھار جو قسم آھي ته اھا خبر سچي آھي جھڙي طرح اوھين ڳالھائيندا آھيو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو قسم آهي آسمان ۽ زمين جي پروردگار جو ته يقيناً هي (قرآن يا عملن جي بدلي جو ملڻ) ضرور حق آهي ۽ اهڙوئي حق آهي جهڙي هيءَ حقيقت ته توهان هڪٻئي سان (سمجهڻ ۽ سمجهائڻ واريون) ڳالهيون ڳالهائي سگهو ٿا (۽ لفظن جي وسيلي علم ۽ حيقتون سيکاري سگهو ٿا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ قسم آهي آسمان ۽ زمين جي رب جو ته بيشڪ اهو (قرآن) يقيناً حق آهي، انهي زبان وانگر جيڪا توهان ڳالهايو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته آسمان ۽ زمين جي مالڪ جو قسم! هي (قرآن) بلڪل حق سچ آهي جيئن اوهين ڳالهايو ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ قسم آهي آسمان جي ۽ زمين جي رب جو ته بيشڪ اهو البته حق آهي مثل ان جي جو بلاشڪ اوهان ڳالهايو ٿا. ع(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ آسمان ۽ زمين جي پاليندڙ جو قسم آهي ته بيشڪ اها ڳالهه سچ آهي جيئن اوهين ڳالهايو ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ آسمان ۽ زمين جي مالڪ جو قسم ته بيشڪ اها ڳالهه سچي آهي جيئن توهان ڳالهايو ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ آهي اُڀ زمين جو، سائـِين ساکِي پاڻ، ته آھِ صفا سچ اِهو، اهڙيئـِي اُهڃاڻ، جِيئن رَتِي مَنجھ رِهاڻ، پاڻ ڳالهايو پَڌرو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ آسمان ۽ زمين جي رب جو قسم آهي! ته اهو سچ آهي، جهڙيءَ طرح اوهين ڳالهايو ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ قسم آهي آسمان ۽ زمين جي مالڪ جو ته اها ڳالهه بلڪل حق آهي، ائين جيئن توهان جو ڳالهائڻ حقيقت آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ قسم آهي ان آسمان ۽ زمين جي مالڪ جو، بيشڪ اهو حق آهي ان ڳالهه وانگر يقينًا جيئن توهان ڳالهايو پيا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) آسمان ۽ زمين جي پالڻھار جو قسم! بيشڪ هي سڀ ڳالهيون (اِيئَن) سچيون آهن جيئن توهان کي پنھنجي آواز تي يقين آهي ته اهو توهان جو پنهنجو ئي آواز آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ آسمان ۽ زمين جي مالڪ جو قسم هي (اسان جو وعدو) اهڙي طرح يقيني آهي جيئن توهان جو پنهنجو ڳالهائڻ (توهان کي ان تي مڪمل يقين هوندو آهي ته منهن سان ڇا پيا چئو).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) آسمان ۽ زمين جي رب جو قسم! (يعني انهن جي پالڻهار جي پالڻهاري گواهي ڏئي رهي آهي ته) بي شڪ! اهو معاملو (يعني جزا۽ سزا) حق آهي. بلڪل ائين جيئن توهين ڳالهايو ٻولهايو ٿا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
هَل أَتىٰكَ حَديثُ ضَيفِ إِبرٰهيمَ المُكرَمينَ (آيت : 24) |
اِبراھيم جي سڳورن مھمانن جي خبر تو وٽ (نه) آئي آھي ڇا؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تو وٽ حضرت ابراهيم جي معزز مهمانن جو قصو پهتو آهي؟ (يعني توکي اهو قصو ٻڌايل آهي؟)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) رسولِ عربي ڇا توهان وٽ (حضرت) ابراهيم جي معزز مهمانن جي خبر نه پهتي؟(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا تو وٽ ابراهيم جي عزت وارن مهمانن (فرشتن) جي به خبر پهتي آهي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا آئي تو وٽ ڳالهه ابراهيم جي مهمانن عزت وارن جي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ڇا ابراهيم جي عزت وارن مهمانن جي ڳالهه توکي پهتي آهي؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا تو وٽ ابراهيم جي عزت وارن مهمانن جي ڳالهه پهتي؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڪا آيئـِي اِبراهِيم جي، مِهمانن جِي ڳالھ ؟ (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تو وٽ ابراهيم جي سڳورن مهمانن جي خبر نه آئي آهي ڇا؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي نبي! ڇا ابراهيم جي مانوارن مهمانن واري ڳالهه تو تائين پهتي آهي؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (اي نبي!) اها ڳالهه به توکي پهتي آهي ابراهيم جي مانَ وارن مهمانن جي؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) ڇا توکي ابراهيم ($) جي معزز مھمانن جي خبر پھتي آهي؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڇا توهان وٽ ابراهيم (عليه السلام) جي معزز مهمانن جي خبر پهتي آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي نبي!) ڇا، ابراهيم جي مانائتن مهمانن جو قصو به تو تائين پهتو آهي؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِذ دَخَلوا عَلَيهِ فَقالوا سَلٰمًا قالَ سَلٰمٌ قَومٌ مُنكَرونَ (آيت : 25) |
جڏھن اُھي وٽس آيا تڏھن سلام چيائين، ھن (به) سلام چيو، (دل ۾ ڄاتائين ته ھي) اوپرا ماڻھو آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) جڏهن اهي (مهمان) حضرت ابراهيم وٽ لنگهي اندر آيا، تڏهن چيائون ته سلامتي هجي (توتي) حضرت ابراهيم به جواب ۾ ساڳي دعا ڪئي. ۽ (هنن جي غير معمولي شڪل ۽ نمونو ڏسي خيال ڪيائين ته) هي ته ڪي بلڪل غيرمعمولي ماڻهو آهن. (في الحقيقت هو فرشتا هئا ۽ الله تعاليٰ هنن کي انسانن جي صورت ۾ آڻي موڪليو هو).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جڏهن اهي ان وٽ پهتا پوءِ السَّلام عليڪم چيائون، ابراهيم به وعليڪم السَّلام چيو (چيائين توهان) اڻ واقف قوم آهيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته جڏهن اهي وٽس آيا ته چيائون سلام (عيلڪم) ته ابراهيم به (عيلڪم) سلام چيو، (دل ۾ چيائين ته) هي ته اڻ سڃاتل آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جڏهن آيا ان وٽ پوءِ چيائون سلام فرمايائين ته سلام قوم نه سڃاتل آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جڏهن اهي وٽس اندر آيا پوءِ (مٿس) سلام ڪيائون. هن به سلام ڪيو (۽ دل ۾ چيائين ته) هي اڻ سڃاڻ ماڻهو آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جڏهن اُهي (ملائڪ) ان وٽ آيا ته چيائون ”سلام“! ابراهيم به ”سلام“ چيو (۽ دل ۾ چيائين ته) هي اجنبي ماڻهو آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آيا، سي آبائـِتا، جڏهن لنگھِي وَٽِس لال، اَلسَّلام عَلَيْڪُم، پوءِ چيائون چڱِئَ چال، پوءِ وَعَلَيْڪُم السَّلام، چيو نَبِئَ نيڪ نهال، هو نه سُڃاڻو ساٿ سو، نه ڪا حقيقت حال،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جڏهن اهي وٽس آيا ته سلام ڪيائون_ هن به سلام ڪيو ۽ (سمجهيائين) ته هي اڻ واقف آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جڏهن هو وٽس آيا ته چيائونس ته، توتي سلام هجي. هن چيو: "توهان تي به سلام هجي، آهن مڙيئي ڪي اوپرا ماڻهو" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جڏهن اهي وٽس آيا ته کيس چيائون سلام، ان چيو، توهان تي به سلام آهي، ڪي اوپرا ماڻهو آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جڏهن اُهي (مھمان) وٽس آيا ته کيس سلام ڪيو ۽ ابراهيم( $ ) سلام جو جواب ڏنو. (سوچيائين ته) هي ته اوپرا ماڻهو ٿا لڳن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جڏهن اُهي (ملائڪ) وٽن آيا ته انهن سلام پيش ڪيو، ابراهيم (عليه السلام) به (جواب ۾) سلام چيو، (گڏوگڏ دل ۾ سوچڻ لڳو ته) هي اوپرا ماڻهو آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جڏهن اهي مهمان ابراهيم وٽ آيا ته انهن سلام چيو ابراهيم به چيو: سلام ! (پر) ڪجهه اوپرا ماڻهو ٿا ڏسجو! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَراغَ إِلىٰ أَهلِهِ فَجاءَ بِعِجلٍ سَمينٍ (آيت : 26) |
پوءِ پنھنجي گھر وارن ڏانھن تکو ھليو ۽ ٿلھو گابو (پچائي) آندائين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ حضرت ابراهيم پنهنجي گهر جي ماڻهن ڏي تڪڙو ويو ۽ (هڪدم) گيهه ۾ ڀڳل گابو کڻي آيو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ پاڻ فوراً پنهنجي گھر وارن ڏانهن ويا پوءِ هڪ متارو گابو (تيار ڪرائي) کڻي آيا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ پنهنجي گهر وڃي جهٽ پٽ سڻڀو گابو (ڀڃي) آندائين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ويو پنهنجي گهر وارن ڏانهن پوءِ آندائين گابو ٿلهو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ پنهنجي گهر وارن ڏي ويو. پوءِ ٿلهو گابو (پچائي) آندائين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ تڪڙو پنهنجي گهروارن ڏانهن ويو پوءِ متارو گابو (پچائي) آندائين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ اُنِهئَ دَم اُسريو، ڏونهن پَنهنجي آل عيال، وَهڙِي وَھ مَهوڙ جو، ڀُڳيل گوشت بحال، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ گهر وارن ڏانهن تکو هليو ۽ ٿلهو گابو آندائين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ پاسو وٺي پنهنجن گهروارن ڏانهن ويو ۽ هڪڙو متارو (سجي ڪيل) گابو آندائين.(تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اهو ماٺ ميٺ ۾ پنهنجي گهر وارن ڏي ويو ۽ هڪ ٿلهو متارو (سجي ڪيل) گابو آندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ هو پنھنجي گهر ويو ۽ ٿُلهو متارو گابو ذبح ڪري ان جو ڀُڳل گوشت کڻي آيو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ جلدي پنهنجي گهر ڏانهن ويو ۽ هڪ ٿلهو گابي جي سجي کڻي آيو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ کسڪي پنهنجي گهر واريءَ ڏانهن ويو ۽ متارو گابو (ڀُڃي) کڻي آيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَقَرَّبَهُ إِلَيهِم قالَ أَلا تَأكُلونَ (آيت : 27) |
پوءِ اھو انھن کي ويجھو ڪيائين چيائين ته ڇونه ٿا کائو؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ هنن جي اڳيان ويجهو ڪري رکيائين (ته مهمان کائين). کين چيائين ته ڇو نٿا کائو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ اهو انهن جي اڳيان رکيائين (جڏهن انهن اهو نه کاڌو) ابراهيم چيو توهان ڇو نٿا کائو؟(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ اهو انهن جي اڳيان رکيائين (وري کين) چيائين ته ڇو نه ٿا کائو؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ويجهو ڪيائين ان کي انهن ڏانهن فرمايائين ته ڇا نه ٿا کائو؟ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اهو انهن جي اڳيان رکيائين .چيائين ته ڇو نه ٿا کائو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اُهو انهن جي ويجھو ڪيائين چيائين: ”ڇا توهان نه ٿا کائو“!(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ کڻِي اُنهن ڏي آئيو، ڀَري ٿُيٻو ٿال، فرمائـِين فِى الحال، ته واپِرايو ڇو نٿا؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ اهو (تيار ڪري) انهن جي ويجهو ڪيائين، چيائين ته ”ڇو نه ٿا کائو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سندن آڏو رکيائين. چيائين توهان کائو ڇو نٿا؟(تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ مهمانن کي پيش ڪيو انهن کي چيو، کائو ڇو نٿا؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ مھمانن ڏانھن اڳتي وڌايائين (پر مھمانن کاڌي ڏي هٿ ئي نه وڌايو). ابراهيم ($)کين چيو ته توهان ڇو نٿا کائو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اهو انهن جي آڏو پيش ڪيائين، فرمائڻ لڳو: ڇا توهان ڪونه کائيندو؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ مهمانن جي آڏو پيش ڪيائين ۽ چيائين؛ توهين کائو ڇو نه ٿا؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَوجَسَ مِنهُم خيفَةً قالوا لا تَخَف وَبَشَّروهُ بِغُلٰمٍ عَليمٍ (آيت : 28) |
پوءِ کائن دل ۾ ڊپ رکيائين، چيائون ته نه ڊڄ، ۽ اُن کي ھڪ داناءَ نينگر جي مبارڪ ڏنائون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (پر هنن کائڻ لاءِ هٿ ئي نه وڌايو) سو هنن بابت منجهس خوف پيدا ٿيو. هنن (سندس خوف ڏسي) چيو ته (اي حضرت ابراهيم) ڊڄ نه (اسان خدا وٽان توڏي موڪليل فرشتا آهيون) پوءِ هنن کيس خوشخبري ڏني ته توکي هڪڙو پٽ ڄمندو جيڪو علم وارو هوندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ پاڻ انهن مان خوف محسوس ڪيائين، انهن (مهمانن ملائڪن سڳورن) چيو ته تون خوف نه ڪر ۽ انهن ابراهيم کي هڪ صاحبِ علم پٽ جي مبارڪ ڏني(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (تڏهن به انهن نه کاڌو) ابراهيم دل ۾ انهن کان ڊنو. انهن چيس ته نه ڊڄ! ۽ کيس داشنمند پٽ (ٿيڻ) جي خوش خبري ڏنائون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ دل ۾ رکيائين انهن کان ڊپ چيائون ته ڊپ نه ڪر ۽ بشارت ڏنائون ان کي پٽ علم واري جي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ انهن کان دل ۾ ڊپ ٿيس. چيائونس ته نه ڊڄ ۽ ان کي علم واري ٻار (پيدا ٿيڻ) جي خوشخبري ڏنائون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ انهن (جي نه کائڻ) کان گهٻراهٽ محسوس ڪيائين. چيائون نه گهٻراءِ. ۽ ان کي علم واري پٽ جي خوشخبري ڏنائون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تڏهن آندو ڌيڄو دِل ۾، اُنهن کان اَمِير، پوءِ تَن پاٻوهيو، نه کاءُ، ڪو خوف خبِر، ۽ خاص ڏِنائونسِ کِير، حاذِق پُٽ هوشيار جِي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ انهن کان دل ۾ ڊنو، چيائون ته ”ڊڄ نه“ ۽ ان کي هڪ داناءَ نينگر جي مبارڪ ڏنائون_ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ کانئن دل ۾ ڪجهه ڊنو. انهن چيس: ڊڄ نه ۽ کيس هڪڙي علم واري نينگر (پيدا ٿيڻ) جي خوشخبري ڏنائون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اهو پنهنجي دل ۾ انهن کان ڊنو، انهن چيو ته ڊڄ نه، ۽ کيس خوشخبري ڏنائون هڪ داناءُ نينگر جي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ دل (ئي دل) ۾ انهن کان خوف به محسوس ڪيو. مهمانن چيس ته: تون نه ڊڄ. ۽ کيس علم واري (۽ داناءُ) پُٽ جي خوشخبري ڏني. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ انهن (جي نه کائڻ) سان دل ۾ ٿورڙي گهٻراهٽ محسوس ڪيائين. اُهي (ملائڪ) چوڻ لڳا: توهان گهٻرايو نه ۽ کيس علم ۽ دانائي واري پٽ (اسحاق عليه السلام) جي خوشخبري ٻڌايائون.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ دل ئي دل ۾ کانئن ڊپ محسوس ڪيائين. فرشتن چيس؛ ڊڄ نه! ۽ (گڏوگڏ) ابراهيم کي هڪ علم واري ڇوڪر جي بشارت ڏنائون، (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَقبَلَتِ امرَأَتُهُ فى صَرَّةٍ فَصَكَّت وَجهَها وَقالَت عَجوزٌ عَقيمٌ (آيت : 29) |
پوءِ سنديس زال دانھن ڪندي سامھون آئي پوءِ پنھنجو منھن ڪٽيائين ۽ چيائين ته ٻڍڙي سنڍ (ڄڻيندي ڇا؟).(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (حضرت ابراهيم جي بيبي سڳوري اها ڳالهه اندران ٻڌي ورتي) سو هوءَ ڏاڍيان ڳالهائيندي اڳتي وڌي آئي ۽ پنهنجي نرڙ ڏي ڌڪ هنيائين ۽ چيائين ته (مان ته بلڪل) ٺيٺ پوڙهي آهيان (مون کي پٽ وري ڪيئن ڄمندو؟)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ سندس گھر واري دانهن ڪري آئي، پوءِ اُن پنهنجي چهري تي (عجب کان) ڌڪ هڻي چيو پيرسن سَنڍ عورت (کي ٻار ٿيندو؟)(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته ابراهيم جي زال (ساره) دانهن ڪري سامهون آئي ۽ (حيرت مان) پنهنجي منهن تي هٿ هنيائين ۽ چوڻ لڳي ته (واھ! واھ!) هڪ ته (آءُ) ٻڍڙي (۽ وري) سنڍ آهيان (ته پوءِ پٽ ڪئين ٿيندو؟)(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ سامهون آئي ان جي گهر واري دانهن ڪندي پوءِ ڌڪ هنيائين منهن پنهنجي کي ۽ چيائين پوڙهي سنڍ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ سندس زال دانهن ڪري سامهون آئي ۽ (حيرت مان) پنهنجي منهن تي هٿ هنيائين ۽ چيائين ته ٻڍڙي سنڍ آهيان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ سندس زال (ساره) حيرت وارو آواز ڪندي سامهون آئي پوءِ پنهنجي منهن تي هٿ هڻندي چيائين: ”ڇا ڪراڙي سنڍ“! (زال ٻار ڄڻندي؟)(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ واڪِيندي تِنهن وير ۾، آئـِي اُن جِي زال، هَئين هَٿ مُنهسِ تي ۽ ڳالاهائـِين هِئَ ڳالھ، ڪِنهن ليکي مِلندو لال، مون صفا پوڙهِئُ سنڍ کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) انهي تي سندس زال دانهون ڪندي سامهون آئي ۽ (عجب کان) نراڙ تي هٿ هڻي چيائين ته ”ٻڍي سنڍ (ڇا ڄڻيندي!)“- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهو ٻڌي سندس زال عجب ۾ پئجي اڳتي وڌي ۽ منهن تي ڌڪ هنيائين ۽ چوڻ لڳي، ڪراڙي سنڍ آهيان! (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو ٻڌي اڳتي وڌي سندس زال دانهن ڪندي ۽ ڪُٽڻ لڳي پنهنجو منهن ۽ چوڻ لڳي، پوڙهي (آهيان) سنڍ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اهو ٻڌي) سندس گهر واري رڙ ڪندي اڳتي وڌي ۽ مٿي تي ڌَڪُ هڻي چيائين ته اَلاڙي! مان پوڙهي سَنڍ آهيان (مان ڪيئن ٻار ڄڻينديس؟) (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ سندس گهرواري (ساره) حيرت ۽ حسرت جو آواز ڪڍندي متوجههه ٿي ۽ تعجب مان پنهنجي مٿي تي هٿ هنيائين ۽ چوڻ لڳي: (ڇا) پوڙهي سنڍ عورت (ٻار ڄڻيندي؟).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اهو ٻڌي سندس وني حيران ٿي سامهون آئي ۽ ان پنهنجي چهري تي (تعجب وچان) ٿڦڪي هنئي ۽ چوڻ لڳي؛ (مان ته صفا) پوڙهي- سَنڍ آهيان! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالوا كَذٰلِكِ قالَ رَبُّكِ إِنَّهُ هُوَ الحَكيمُ العَليمُ (آيت : 30) |
چيائون ته ائين ئي تنھنجي پالڻھار فرمايو آھي، ڇوته اُھو حِڪمت وارو ڄاڻندڙ آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هنن (فرشتن) کيس چيو ته تنهنجي پروردگار ائين ئي فرمايو آهي. (سو ضرور ائين ٿيندو توڙي تون جُهور پوڙهي آهين). بيشڪ هو وڏي حڪمت وارو ۽ سڀ ڪجهه ڄاڻندڙ آهي (۽ سڀ ڪجهه ڪري ٿو سگهي).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) فرشتن چيو اهڙيءَ طرح تنهنجي رب فرمايو آهي، بيشڪ اهو ئي صاحبِ حڪمت، صاحبِ علم آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) فرشتن چيس ته تنهنجي پروردگار اهڙي طرح ئي فرمايو آهي. بيشڪ اهو حڪمت وارو ڄاڻندڙ آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائو ته اهڙي طرح فرمايو تنهنجي رب بيشڪ اهو ئي حڪمت وارو، ڄاڻندڙ آهي.(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) چيائونس ته اهڙي طرح ئي تنهنجي پاليندڙ فرمايو آهي. بيشڪ هو حڪمت وارو ڄاڻندڙ آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (ملائڪن) چيو: ”ائين ئي ٿيندو. تنهنجي پالڻهار فرمايو آهي. بيشڪ اهو حڪمت وارو، علم وارو آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ٻوليائون ٻِيهار، ته آهي اِنهئ جي خاطرِي، فرمائيو فَضل سان، سَندئـِي رَبَّ، سَتار، هرگز سو هوشيار، پن سمجھندڙ سڀ ڳالهيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائون ته ”ائين ئي تنهنجي رب فرمايو آهي، بيشڪ هو ڏاهپ وارو ڄاڻيندڙ آهي!“(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن چيو: "ائين ئي فرمايو آهي تنهنجي رب، هو حڪمت ڀريو به آهي ۽ سڀ ڪجهه ڄاڻندڙ به" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن چيو، ائين ئي ٿيندو، (جيئن) فرمايو آهي تنهنجي رب، بيشڪ اهو حڪمت وارو ۽ سڀڪجهه ڄاڻندڙ آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (ملائڪن) چيو ته تنھنجي پالڻھار اهوئي فرمايو آهي. بيشڪ هو وڏي حڪمت وارو ۽ وڏي علم وارو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (ملائڪن) چيو: ائين ئي ٿيندو، توهان جي رب فرمايو آهي. بيشڪ اُهو وڏي حڪمت وارو وڏي علم وارو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) فرشتن چيس؛ تنهنجي رب ائين ئي فرمايو آهي- بي شڪ! هو حڪيم ۽عليم آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ فَما خَطبُكُم أَيُّهَا المُرسَلونَ (آيت : 31) |
(ابراھيم) چيو ته اي قاصدؤ اوھان جو ڪھڙو غرض آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) حضرت ابراهيم چيو ته، اي خدا جا موڪليل (فرشتو! هاڻي ٻڌايو ته) توهان ڪهڙي ڪم لاءِ موڪليا ويا آهيو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (حضرت) ابراهيم چيو اي فرشتا توهان ڪهڙي مُهم تي آيل آهيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (تڏهن ابراهيم) چيو ته: اي (خدا جا) موڪليل فرشتو! آخر اوهان جو ڇا مطلب آهي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرمايائين ته پوءِ ڪهڙو آهي غرض اوهان جو اي موڪليلؤ! .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ابراهيم چيو ته پوءِ اي قاصدئو! اوهان جو ڇا مقصد آهي؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (ابراهيم) چيو ته : ”پوءِ اي الله جا موڪليل (ملائڪو!) توهان جو ڇا مقصد آهي“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تن کان، حقيقت حال جِي، پوءِ وَرِتي وِينجھار، اي موڪليل الله جا! اَنهنجو ڪو ڪم ڪار؟،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (ابراهيم) چيو ته ”اي قاصدؤ! اوهان جو ڪهڙو مطلب آهي؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ابراهيم چين: "اي جيڪي الله جا موڪليل آهيو! ڀلا ڪهڙيءَ مهم سان آهيو؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ابراهيم چيو، ”اي خدائي قاصدؤ! ڪهڙي مهم لاءِ موڪليا ويا آهيو؟“(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ابراهيم ($) چيو ته اي (الله سائين جا) موڪليل ملائڪو! اڳتي اوهان جو ڇا مقصد (۽ پروگرام) آهي؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (ابراهيم عليه السلام) چيو: اي موڪليل ملائڪو! (هن خوشخبري کان علاوه) توهان جي (اچڻ جو) بنيادي مقصد ڇا آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ابراهيم چيو؛ اي الله جا موڪليل فرشتؤ! ٻڌايو ته توهان کي ڪهڙو ڪم آهي ؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالوا إِنّا أُرسِلنا إِلىٰ قَومٍ مُجرِمينَ (آيت : 32) |
چيائون ته بيشڪ اسين ھڪڙي ڏوھاري قوم ڏانھن موڪليا ويا آھيون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هنن جواب ۾ چيو ته، اسان هڪڙي سخت گهنگار قوم جي ماڻهن ڏي موڪليا ويا آهيون.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) فرشتن عرض ڪيو بيشڪ اسان کي هڪ مجرم قوم ڏانهن موڪليو ويو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) انهن چيس اسين هڪ ڏوهاري (لوط جي) قوم ڏي موڪليا ويا آهيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائون ته بيشڪ اسين موڪليا ويا آهيون مجرم قوم ڏانهن .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) چيائون ته بيشڪ اسين هڪ ڏوهاريءَ قوم ڏي موڪليا ويا آهيون، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چيائون: ”بيشڪ اسان ڏوهاري قوم (يعني لوط جي قوم) ڏانهن موڪليا ويا آهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، اَسِين اُماڻيل آهيون، ڪنهن پاپِي ٽولِئَ پار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائون ته ”بيشڪ، اسين هڪ ڏوهاري قوم ڏانهن موڪليا ويا آهيون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن وراڻي ڏني ته "اسان هڪڙي ڏوهاري قوم ڏانهن موڪليا ويا آهيون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن چيو، ”اسان موڪليا ويا آهيون هڪ قوم مجرم (ڏوهاري) ڏي“(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن چيو ته بيشڪ اسان کي ڏوهاري قوم ڏانھن (به) موڪليو ويو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) انهن چيو: اسان ڏوهاري قوم (يعني لوط جي قوم) ڏانهن موڪليا ويا آهيون.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) فرشتن وراڻيو؛ اسين هڪ ڏوهي قوم ڏانهن موڪليا ويا آهيون-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
لِنُرسِلَ عَلَيهِم حِجارَةً مِن طينٍ (آيت : 33) |
ته مٿن پڪي مٽيءَ جون گليليون وسايون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) انهيءَ لاءِ ته مٿن پڪل پٿر وسايون.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان لاءِ ته اسين انهن تي مِٽيءَ مان ٺهيل ڪَنڪريون اُڇلايون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) مٿن مٽيءَ جا (کرنڊن وارا) پٿر وسايون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تانته موڪليون انهن تي پٿر مٽيءَ مان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ته مٿن مٽيءَ جا پٿر وسايون، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) هن لاءِ ته انهن تي مٽيءَ جا پٿريلا کڙا وسايون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته پَڪک مِٽِئَ جون پٿريون، ڪريون مَٿنِ وَسڪار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ته مٿن پڪيءَ مٽيءَ جون ڪنڪريون وسايون، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تانته مٿس پڪل مٽيءَ وارا پٿر وسايون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيئن وَسايون اُن تي پهڻ پڪل مٽيءَ جا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ته جيئن اسان اُنهن جي مٿان مٽيءَ جا پَڪل (بُهڻ جا) سروٽا وسايون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ته جيئن اسان انهن تي مٽي جا پٿريلا ڪڪرا وسايون.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ته جيئن مٿن پڪل مٽيءَ جا ڀتر وسايون، (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلمُسرِفينَ (آيت : 34) |
جي حد کان لنگھندڙن لاءِ تنھنجي پالڻھار وٽ نشان ڪيل آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) جي (پٿر) تنهنجي پروردگار وٽان انهن ماڻهن لاءِ نشان ڪيل ۽ مقرر ڪيل آهن جيڪي گناهن ۾ ليڪو لنگهي بيٺا آهن. (يعني سدوم ۽ غموره جي ماڻهن تي پٿر وسائينداسين. جيڪي حضرت لوط کي نٿا مڃين. پوءِ هو هليا ويا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جن تي توهان جي رب جي طرفان حد کان وڌندڙن جا نالا لکيل آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جيڪي حد کان لنگهندڙن لاءِ تنهنجي پروردگار وٽ نشان ڪيل آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نشان ڪيل رب وٽ اسراف ڪندڙن جي لاءِ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جيڪي حد کان لنگهندڙن لاءِ تنهنجي پاليندڙ وٽ نشان ڪيل آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جيڪي تنهنجي پالڻهار پاران نشان ڪيل آهن جيڪي حد کان گذرندڙ قوم لاءِ آهن“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) داڳيل تُنهنجي ڌَڻِيء وٽان، هرهڪ پَٿِري ڌار، نِشان ٿيل نِروار، نالي سان نالائـِقِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي حد کان لنگهندڙن لاءِ تنهنجي رب وٽان نشان ڪيل آهن.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪي تنهنجي رب وٽ حد کان لنگهڻ وارن لاءِ نشان ٿيل آهن" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيڪي نشان ڪيل آهن تنهنجي رب وٽ حد کان لنگهندڙن لاءِ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اُهي (سروٽا) تنھنجي پالڻھار جي طرفان حد کان لنگهندڙن لاءِ (باقاعدهه) مخصوص ٿيل آهن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (اُهي پٿر جن تي) حد کان لنگهڻ وارن جي لاءِ توهان جي رب جي پاران نشان لڳايو ويو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جيڪي تنهنجي رب جي پاران حدون لنگهي ويندڙ قوم جي لاءِ نشان ٿيل آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَخرَجنا مَن كانَ فيها مِنَ المُؤمِنينَ (آيت : 35) |
پوءِ مؤمنن مان اتي جيڪو ھو تنھن کي ٻاھر ڪڍيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو (آخر اسان ڇا ڪيو جو ان سدوم جي شهر ۾) جيڪي مومن هيا تن کي (اڳ ئي شهر مان) ٻاهر اماڻي ڇڏيوسين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ جيڪي انهن ڳوٺن ۾ مؤمن هئا اسان انهن کي ٻاهر ڪڍيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جيڪي ايمان وارن مان اتي هئا تنهن کي اسان ٻاهر ڪڍيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ڪڍيوسون انهن کي جيڪي هئا انهن ۾ مؤمنن مان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جو ايمان وارن مان اتي هو تنهن کي اسان ٻاهر ڪڍيو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان هر ان ماڻهو کي (بستي مان) ٻاهر ڪڍيو جيڪو به انهن ۾ ايمان وارن مان هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ مُؤمن تِنهن ماڳ مان، ڪياسون ڪڍي ٻَهار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ اتي جيڪو به مؤمن هو؛ تنهن کي ڪڍيوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ اسان انهن سڀني کي ڪڍي ٻاهر ڪيوسون، جيڪي ان ڳوٺ ۾ مؤمن هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ ڪڍي ورتو اسان انهن سڀني ماڻهن کي جيڪي ان آبادي ۾ مؤمن هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ اسان ان شھر ۾ موجود مؤمنن کي ڪڍي ورتوسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اسان هر ان شخص کي (قومِ لوط جي ڳوٺ مان) ٻاهر ڪڍي ڇڏيو جيڪو ان ۾ ايمان وارن مان هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ آخرڪار اسين ان ڳوٺ ۾ جيترا به مؤمن هيا، انهن کي اتان ڪڍي ورتو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَما وَجَدنا فيها غَيرَ بَيتٍ مِنَ المُسلِمينَ (آيت : 36) |
پوءِ اُتي مسلمانن جي ھڪ گھر کانسواءِ (ٻيو ڪو گھر) نه ڏٺوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر اسان ان شهر ۾ هڪڙي گهر کان سواءِ ڪٿي به مسلمان ڪونه ڏٺا. (اسان ٻيا سڀ گهر تباهه ڪيا ۽ خود حضرت لوط جي زل کي به تباهه ڪيوسين.)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ نه لڌو اسان انهن ۾ سواءِ هڪ گھر مسلمانن جي (اهو گھر حضرت لوط جو هو)(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اتي ته اسان هڪ گهر کان سواءِ مسلمانن جو ڪو به گهر نه ڏٺو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ نه لڌوسون انهن ۾ سواءِ هڪ گهر مسلمانن جي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ تابعدارن مان هڪ گهر کان سواءِ ٻيو اسان اتي نه ڏٺو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان ان (بستي) ۾ هڪ گھر کان سواءِ مسلمانن جو (ٻيو) ڪو به گهر نه لڌو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ تِنهن ۾ تابِعدار، نه پاتوسون، هِڪ پَهر ري.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اتي مسلمانن جي هڪ گهر کان سواءِ (ٻيو گهر) نه ڏٺوسين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ اتي اسان هڪڙي گهر کان سواءِ مسلمانن جو ڪو گهر ئي نه لڌو هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اسان ڏٺو اتي هڪ گهر کان سواءِ ڪو گهر نه هو مسلمانن جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ان شھر ۾ مسلمانن جو صرف هڪڙو ئي گهر ڏٺوسين (جيڪو حضرت لوط $جو هو) (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اسان ان ڳوٺ ۾ مسلمانن جي هڪ گهر کان سواءِ (ٻيو ڪوبه گهر) نه ڏٺو (ان ۾ حضرت لوط عليه السلام ۽ ان جون ٻه صاحبزاديون هيون).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اتي اسان مسلمانن جي هڪڙي گهر کانسواءِ ٻيو ڪو به مسلمان گهر ڏٺو ئي ڪونه (تنهن ڪري ان هڪ گهر کانسواءِ باقي سڀني کي تباهه ڪري ڇڏيوسون! )(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَتَرَكنا فيها ءايَةً لِلَّذينَ يَخافونَ العَذابَ الأَليمَ (آيت : 37) |
۽ جيڪي ڏکوئيندڙ عذاب کان ڊڄندا آھن تن لاءِ اُتي (عبرت لاءِ) نشاني ڇڏي سون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اهڙيءَ طرح) اسان ان ۾ انهن ماڻهن لاءِ (هيمشه جي) نشاني ڇڏي جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄندڙ آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان ان ۾ هڪ نشاني انهن ماڻهن لاءِ رکي جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄن ٿا تن لاءِ اتي (عبرت جي) نشاني ڇڏي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ڇڏي اسان انهن ۾ هڪ نشاني انهن جي لاءِ جيڪي ڊڄن ٿا عذاب دردناڪ کان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اسان اتي انهن لاءِ هڪ نشاني ڇڏي جي دردناڪ عذاب کان ڊڄن ٿا (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان اتي هڪ نشاني ڇڏي انهن ماڻهن لاءِ جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ توڙ ڇَڏِيسون تِنهن ۾، عِبرت ڪا اُنهن لاءِ، جي دل ۾ ڌارِين ڊاء، آزاريل عذاب جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اتي انهن لاءِ نشاني ڇڏي سون؛ جيڪي ڏکوئيندڙ عذاب کان ڊڄن ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ان کانپوءِ اسان اتي بس هڪڙي نشاني رهائي ڇڏي انهن ماڻهن لاءِ، جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄندا هجن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اسان ڇڏي هڪ نشاني انهن ماڻهن جي لاءِ جيڪي ڊڄندا هجن عذاب دردناڪ کان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اُتي اسان دردناڪ عذاب کان ڊڄندڙن لاءِ هڪ نشاني ڇَڏي (جيڪا مُردار سمنڊ جي صورت ۾ اڄ به موجود آهي) (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان اُن (ڳوٺ) ۾ انهن ماڻهن جي لاءِ (عبرت جي) هڪ نشاني باقي رکي جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄن ٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اسان انهن تباهه ٿيل ڳوٺن ۾ اهڙن ماڻهن جي لاءِ هڪ نشاني ڇڏي-جيڪي دردناڪ عذاب کان ڊڄندا آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفى موسىٰ إِذ أَرسَلنٰهُ إِلىٰ فِرعَونَ بِسُلطٰنٍ مُبينٍ (آيت : 38) |
۽ مُوسىٰ (جي قصّي) ۾ (به عِبرت آھي) جڏھن کيس پڌري دليل سان فرعون ڏانھن موڪليوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (ٻي عبرت جي نشاني) حضرت موسيٰ جي قصي ۾ آهي. ڏسو اسان هنکي فرعون ڏي چٽي سند ۽ روشن دليلن سان موڪليو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ (حضرت) موسيٰ (جي واقعي) ۾ (اسان جي) نشاني هئي جڏهن اسان ان کي روشن دليل سان فرعون ڏانهن موڪليو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پڻ موسى جي (حال ۾) ۾ به (نشاني آهي) جڏهن ان کي اسان فرعون ڏي ظاهر معجزو عطا ڪري موڪليو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ موسى ۾ جڏهن موڪليوسون ان کي فرعون ڏانهن دليل روشن سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ موسيٰ (جي قصي) ۾ (نشاني آهي) جڏهن اسان ان کي پڌرو دليل ڏئي فرعون ڏي موڪليو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ موسى (جي قصي) ۾ (به نشانيون آهن) جڏهن اسان کيس پڌرو دليل ڏئي فرعون ڏانهن موڪليو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ مُوسٰى جي مَذڪور ۾، ساڳِي سبق سُڌير!، جڏهن ڦِريل فِرعون ڏي، مُڪو سون تِنهن مِير، ساڻ مُبارڪ مُعجزِين، پڻ آيتون اَڪسِير،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ موسيٰ جو (ذڪر ٻڌ) جڏهن کيس پڌري دليل سان فرعون ڏانهن موڪليوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ (تو لاءِ نشاني آهي) موسيٰ جي قصي ۾، جڏهن اسان ان کي چٽيءَ ســَـنــَـدَ سان گڏ فرعون ڏانهن موڪليو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ (توهان لاءِ نشاني آهي) موسيٰ جي قصي ۾ جڏهن اسان کيس موڪليو فرعون ڏانهن نشاني پڌري (دليل) سان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ موسى ($) جي واقعي ۾ به هڪ نشاني آهي. جڏهن اسان کيس واضح دليل سان فرعون ڏي موڪليو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ موسيٰ (عليه السلام جي واقعي) ۾ (به نشانيون آهن) جڏهن اسان ان کي فرعون جي طرف پڌرو دليل ڏيئي موڪليو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ موسى جي واقعي ۾ به (عبرت جوڳي نشاني آهي) جڏهن اسان کيس چٽي نشاني ڏئي فرعون ڏانهن موڪليو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَتَوَلّىٰ بِرُكنِهِ وَقالَ سٰحِرٌ أَو مَجنونٌ (آيت : 39) |
پوءِ ھن پنھنجي لشڪر سميت منھن موڙيو چيائين ته (ھي) جادوگر يا چريو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر هن پنهنجي سردارن سميت (حق کان) منهن موڙيو ۽ چيائين ته هي ته (ڪوڙو) جادوگر يا ديوانو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ ان پنهنجي لشڪر سميت ايمان کان انڪار ڪيو ۽ فرعون چيو موسيٰ جادوگر يا مجنون آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پر ان پنهنجي لشڪر جي ڪري منهن موڙي ۽ چوڻ لڳو ته (هي ته تمام سٺو) جادوگر يا سودائي آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ منهن موڙيائين پنهنجي لشڪر سميت ۽ چيائين جادوگر آهي يا چريو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ ان پنهنجي دٻدٻي جي ڪري منهن موڙيو ۽ چيائين ته جادوگر آهي يا چريو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ پنهنجي طاقت (لشڪر) جي زور تي (حق کان) منهن موڙي ڇڏيائين ۽ چيائين (هي) جادوگر آهي يا مجنون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڦِريو پَنهنجِي فوج سان، ۽ تڙيل ڪَئـِي تقرير، هِي ڪاري اََکر آھِ ڪو، ديوانُو دِلگِير،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ هن پنهنجي لشڪر سميت منهن موڙيو، چيائين ”هي جادوگر آهي يا چريو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ته هن پنهنجي طاقت تي وڏائي ڪئي ۽ چيائين: اهو جادوگر آهي يا چريو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ته هن آڪڙجي (پنهنجي زور تي) چيو، هي جادوگر آهي يا چريو آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ هُن پنھنجي (لشڪري) طاقت جي بنياد تي منھن ڦيري چيو ته هي ته ڪو جادوگر آهي يا ديوانو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ته ان پنهنجي سلطنت جي اراڪين سميت منهن موڙيو ۽ چوڻ لڳو: (هي) جادوگر يا ديوانو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پر فرعون پنهنجي طاقت جي ٻَلَ تي منهن ڦيري ڇڏيو ۽ چوڻ لڳو ته؛ موسيٰ جادوگر آهي يا وري ڪو چرياڻ! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَخَذنٰهُ وَجُنودَهُ فَنَبَذنٰهُم فِى اليَمِّ وَهُوَ مُليمٌ (آيت : 40) |
تنھنڪري اُن کي ۽ سندس لشڪر کي پڪڙيوسون پوءِ اُن کي ملامت وارو ڪري سمنڊ ۾ اُڇليوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو اسان هن کي ۽ سندس لشڪرن کي پڪڙيو ۽ کين سمنڊ ۾ اڇلائي ڇڏيو (۽ ٻوڙي ماريو) ۽ هو بيشڪ ڏوهي هو. (۽ انهيءَ سزا جو لائق هو).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ اسان ان کي ۽ سندس لشڪر کي پڪڙيو پوءِ اسان انهن کي سمنڊ ۾ ٻوڙيو ۽ اهو (پاڻ تي) ملامت ڪندڙ هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ ته اسان به کيس ۽ سندس لشڪر کي پڪڙيو ۽ سمنڊ ۾ ڦٽو ڪيوسون ۽ اهو ته ملامت جهڙو ڪم ڪندو ئي هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ پڪڙيوسون ان کي ۽ ان جي لشڪرن کي پوءِ اڇلايوسون انهن کي درياءَ ۾ اهو ملامت وارو آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اسان ان کي ۽ سندس لشڪر کي جهلي پوءِ انهن کي سمنڊ ۾ اڇلايوسون (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان ان کي ۽ سندس لشڪر کي پڪڙيو پوءِ انهن کي سمنڊ ۾ اڇليوسين ۽ اهو (پنهنجو پاڻ تي) ملامت ڪندڙ بنجي پيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ سوگھو ڪيوسُونِس ساٿ سان، پوءِ سَٽيون سونِ مَنجھ سير، ۽ جڏهن وَرِي مٿانِس وِير، هو سو ڇِينڀِيل ڇولِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تنهن ڪري ان کي ۽ سندس لشڪرکي پڪڙيوسون؛ پوءِ انهن کي ملامت وارو ڪري دريا ۾ اڇليوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) نيٺ اسان کيس ۽ سندس لشڪرن کي پڪڙيو ۽ سڀني کي سمنڊ ۾ اڇلايوسون ۽ هو ڏاڍو خوار خراب ٿي ويو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) آخرڪار اسان کيس پڪڙيو ۽ سندس لشڪر کي ۽ سڀني کي اڇليو سين سمنڊ ۾ ۽ اهو ملامت ڪندڙ ٿي ويو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ اسان کيس ۽ ان جي لشڪر کي پڪڙيو ۽ انهن سڀني کي سمنڊ ۾ اڇلايو ۽ ايئن هو (هميشه لاءِ) لعنت ملامت وارو ٿي ويو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اسان ان کي ۽ سندس لشڪر کي (عذاب ۾) پڪڙيو ۽ انهن (سڀني) کي دريا ۾ ٻوڙي ڇڏيو ۽ اهو هئو ئي قابل ملامت ڪم ڪندڙ.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) آخرڪار اسان کيس سندس لشڪرن سميت پڪڙيو ۽ انهن سڀني کي سمنڊ ۾ ٻوڙي ڇڏيو ۽ فرعون ملامت ڪيل رهجي ويو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفى عادٍ إِذ أَرسَلنا عَلَيهِمُ الرّيحَ العَقيمَ (آيت : 41) |
۽ عاد جي (قصي) ۾ (به عبرت آھي) جڏھن اھڙو بي برڪتو واءُ موڪليوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ عاد قوم جي ماڻهن (جي تباهيءَ) ۾ (به عبرت جي نشاني رکيل آهي) ڏسو اسان هنن جي مٿان ناس ڪندڙ طوفان موڪليو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ عاد (جي واقعي) ۾ (اسان جي نشاني هئي) جڏهن اسان انهن تي بي خير و برڪت هوا موڪلي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ عاد جي قوم (جي حال ۾ به نشاني) آهي جڏهن اسان مٿن بي برڪت انڌاري موڪلي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ عاد (جي قصي) ۾ به جڏهن موڪليو سون انهن تي واءُ سنڍ بنائيندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ هو ملامت جو ڪم ڪرڻ وارو هو. ۽ عاد (جي قصي) ۾ (نشاني آهي) جڏهن اسان مٿن بي برڪت واه موڪليو، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ عاد (جي قصي) ۾ (به نشاني آهي) جڏهن اسان انهن تي خير و برڪت کان خالي (زوردار) هوا موڪلي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ آهي عِبرت عاد ۾، جڏهن تَن سِر طوفان، اَڀاڳو عيان، موڪليوسون مورهين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ قوم عاد جو (ذڪر ٻڌ) جڏهن مٿن اهڙو بي برڪتو واءُ موڪليوسون، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ (تو لاءِ نشاني آهي) عاد ۾، جڏهن اسان مٿن هڪ اهڙي چڱائيءَ کان خالي هوا موڪلي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ (نشاني آهي) عاد ۾، جڏهن موڪلي اسان انهن تي اهڙي هوا بي برڪتي واري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ عاد قوم جي واقعي ۾ به هڪ نشاني آهي. جڏهن اسان انهن جي مٿان اهڙي هوا گهلائي جنهن ۾ ڪو به خير ۽ برڪت نه هئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ عاد جي (قوم جي تباهي) ۾ به (نشاني) آهي جڏهن ته اسان مٿس بنا خير ۽ برڪت هوا موڪلي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ عاد جي قصي ۾ به (عبرت جي نشاني آهي) جڏهن اسان مٿن منحوس آنڌي موڪلي- (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ما تَذَرُ مِن شَيءٍ أَتَت عَلَيهِ إِلّا جَعَلَتهُ كَالرَّميمِ (آيت : 42) |
جو جنھن شيء تي اچي پھچي تنھن کي ڳريل ھڏي وانگر ڪرڻ کانسواءِ نه ڇڏي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) جنهن به شيء جي مٿان لنگهيو، تنهن کي خاڪ ڪرڻ کان سواءِ نه ڇڏيائين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) انهيءَ هوا هر شيءِ کي ذرا ذرا ڪري ڇڏيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جا جنهن شيءِ تي به لڳي ٿي ته ان کي ڳريل هڏيءَ وانگر ڪري ڇڏيائين ٿي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه ٿو ڇڏي ڪا شيءِ جو آيو ان تي مگر ڪيائين ان کي سڙيل هڏي وانگر .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جو جنهن شيءِ تي به آيو ٿي ته ان کي ڳريل هڏيءَ جهڙو ئي ڪري ڇڏيائين ٿي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اها ڪنهن به شيءِ کي نه پئي ڇڏي جنهن تان به گذري پئي مگر ان کي ڳريل هڏيءَ جهڙو ڪري ٿي ڇڏيائين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آيو جِھڙي ٽول تان، ذَرو ڇَڏي نه ضرور، مگر ڪيائـِينسِ مُور، چُور هَڏيَنِ جِيئن، حال ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جو جنهن تي لڳي، تنهن کي سڙيل هڏي وانگر ڪرڻ کان سواءِ نه ڇڏي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جو اها جنهن به شيءِ تان لنگهي وئي ته ان کي ڄڻ ته ڀتو ڀاڻ ڪري ڇڏيائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) نه پئي ڇڏي ڪابه شيءِ گُهلي جنهن تي پر ڪيائين ان کي بنهه ڳريل(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اُها هوا جنھن شيءِ جي مٿان گذري ته هر شيءِ کي ڳريل هڏيءَ وانگر ڪري ڇڏيو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اها جنهن شيءِ تان به لنگهي ٿي ان کي ذرا ذرا ڪرڻ بنا نٿي ڇڏيائين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جيڪا جنهن به شيءِ تان گذري ٿي، ان کي چڪناچور ٿي ڪري ڇڏيائين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَفى ثَمودَ إِذ قيلَ لَهُم تَمَتَّعوا حَتّىٰ حينٍ (آيت : 43) |
۽ ثمود (جي قصّي) ۾ (به عبرت آھي) جڏھن کين چيو ويو ته ھڪ مُدت تائين مزا ماڻيو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ ثمود جي قوم جي ماڻهن (جي قصي) ۾ به (وڏي نشاني آهي) ڏسو! هنن کي چيو ويو ته ٿوري وقت لاءِ موجون ماڻي وٺو (پوءِ تباهه ٿيندؤ، جيڪڏهن حق جي راه تي نه ايندَؤ).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ ثمود (جي واقعي) ۾ (اسان جي نشاني هئي) جڏهن کين چيو ويو هڪ مقرر وقت تائين توهان نفعو وٺو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ ثمود جي حال ۾ به (قدرت جي نشاني) آهي جڏهن انهن کي چيو ويو ته هڪ خاص وقت تائين مزا ماڻي وٺو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ثمود ۾ جڏهن چيو ويو انهن کي فائدو وٺو وقت مقرر تائين .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ثمود (جي قصي) ۾ (نشاني آهي) جڏهن انهن کي چيو ويو ته هڪ وقت تائين مزا ماڻي وٺو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ثمود (جي قوم جي هلاڪت) ۾ به نشاني آهي جڏهن کين چيو ويو ته هڪ وقت تائين مزا ماڻي وٺو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ساڳِي سَبق ثَمُود ۾، ثابِت آهي صَحِي، جَن ڳوٺاڻن کي ڳالھ اِها، ويئـِي ڪالھ ڪَهِي، ته ڪا مَهل مَزا ماڻيو، اَندر راڄ رَهِي،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ قوم ثمود جو (ذڪر ٻڌ)، جڏهن کين چيو ويو ته هڪ مدت تائين مزا ماڻيو، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ (تنهنجي لاءِ نشاني آهي) ثمود ۾، جڏهن کين چيو ويو هو ته ڪري وٺو مزا ڪنهن هڪڙي وقت تائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ قوم ثمود ۾ به، جڏهن چيو ويو انهن کي ته مزا ماڻي وٺو ڪجهه وقت تائين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ثمود قوم جي واقعي ۾ به هڪ نشاني آهي. جڏهن کين چيو ويو ته توهان هڪ مقرر وقت تائين مزا ڪري وٺو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ ثمود جي (قوم جي تباهي) ۾ به (عبرت جي نشاني آهي) جڏهن ته کين چيو ويو توهان هڪ مقرر وقت تائين فائدو وٺو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ ثمود جي قصي ۾ به (عبرت جي نشاني آهي) جڏهن کين چيو ويو ته هڪ (خاص) وقت تائين (پنهنجي ساز سامان ۽ زندگيءَ مان) فائدو ماڻيو-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَعَتَوا عَن أَمرِ رَبِّهِم فَأَخَذَتهُمُ الصّٰعِقَةُ وَهُم يَنظُرونَ (آيت : 44) |
پوءِ پنھنجي پالڻھار جي حُڪم (مڃڻ) کان ھٺ ڪيائون تنھنڪري سندن ڏسندي کين (ھڪ) سخت ڪڙڪي ورتو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر هنن هٺ (۽) وڏائي سان پنهنجي پروردگار جي حڪم جي مخالفت ڪئي. سو هنن جي ڏسندي ڏسندي (زلزلي جي) ڏهڪاءَ هنن کي پڪڙي ورتو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ انهن پنهنجي رب جي حڪم جي نافرماني ڪئي، پوءِ انهن کي مُهلڪ عذاب اچي پهتو ۽ اهي ڏسي رهيا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ پنهنجي پالڻهار جي حڪم مڃڻ کان هٺ ڪيائون ته مٿس بجليءَ جو ڪڙڪاٽ پئجي ويو ۽ اهي ڏسندا رهجي ويا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ سرڪشي ڪيائون پنهنجي رب جي امر کان پوءِ پڪڙيو انهن ڪڙڪي ۽ اهي ڏسن پيا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ پنهنجي پاليندڙ جي حڪم مڃڻ کان هٺ ڪيائون پوءِ انهن تي ڪڙڪاٽ پئجي ويو (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ پنهنجي پالڻهار جي حڪم مڃڻ کان سرڪشي ڪيائون پوءِ انهن کي ڪڙڪيدار (عذاب) پڪڙيو ۽ اُهي ڏسندا رهيا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ سَندنِ سائـِينءَ جي، اَمر کان وِيا ٻَهر وَهِي، پوءِ ڪَڙڪي قابُو پَڪڙيا، پيا ڊِينگ ڊَهِي، ۽ حال حقيقت هِي، پاڻ پَسندائـِي رَهيا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ پنهنجي رب جي حڪم کان هٺ ڪيائون؛ تنهن ڪري سخت ڪڙڪي ورتن ۽ اهي ڏسندا ئي رهيا- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پر تڏهن به انهن پنهنجي رب جي حڪم کان ڪنڌ ڪڍايو، نيٺ سندن ڏسندي هڪڙي زبردست ڪڙڪي اچي کين ورايو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ آڪڙ ڪيائون ان حڪم کان جيڪو سندن رب جو هو، پوءِ ورتو انهن کي ٺڪاء واري وڄ ۽ اهي ان کي ڏسندا رهيا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) هُنن پنھنجي پالڻھار جي حڪم مڃڻ کان وڏائي ڪئي. پوءِ اُنهن کي هڪ ڪڙڪيدار آواز اچي پَڪڙيو ۽ هو ڏسندا ئي رهيا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ته انهن پنهنجي رب جي حڪم کان نافرماني ڪئي، پوءِ انهن کي خوفناڪ ڪڙڪي اچي ورتو ۽ اُهي ڏسندا ئي رهجي ويا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) سو انهن ماڻهن پنهنجي رب جي حڪم کان سرڪشي ڪئي، پوءِ ڏسندي ئي ڏسندي کين هڪ هولناڪ وِڄُ اچي ورايو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَمَا استَطٰعوا مِن قِيامٍ وَما كانوا مُنتَصِرينَ (آيت : 45) |
پوءِ نڪي اُٿي سگھيا ۽ نڪي وير وٺڻ وارا ھوا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ هو رڳو بيهي به نه سگهيا، نڪي پنهنجي ڪا مدد ڪري سگهيا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ اهي نه بيهي سگھيا ٿي ۽ نه اهي اسان کان عيوض وٺي سگھيا ٿي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ نه اهي اٿي سگهيا ۽ نه بدلو وٺي سگهيا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ نه سگهيا بيهي ۽ نه هئا بدلو وٺي سگهندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اهي ڏسندا رهيا. پوءِ نه اٿي سگهيا ۽ نه بدلو ورتائون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ نه انهن ۾ اٿڻ جي سگھه رهي ۽ نه اُهي پنهنجو بچاءُ ڪري سگھيا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَصل اُٿڻ جيترِي، پُھچ نه ساريؤن پوءِ، ۽ ڪُوڪن مَٿي ڪوءِ، وَريو نه وَاهرو اُنهن جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ نڪي اٿي سگهيا ۽ نڪي وير وٺڻ وارا ٿيا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جو پوءِ نڪي اٿڻ جي ڪا سگهه هئن ۽ نه وري پنهنجو بچاءُ ئي ٿي ڪري سگهيا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ نه طاقت هئن اٿڻ جي ۽ نه هئا بدلو وٺڻ جهڙا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ هو نه ته اُٿي سگهيا ۽ نه ئي بدلو وٺي سگهيا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اُهي نه بيهڻ تي سگهه لهي سگهيا ۽ نه اُهي (اسان کان) بدلو وٺي سگهندڙ هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ اهي نه ڪي بيهي سگهيا ۽ نه ڪي اسان کان بدلو وٺي سگهيا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَقَومَ نوحٍ مِن قَبلُ إِنَّهُم كانوا قَومًا فٰسِقينَ (آيت : 46) |
۽ (ھن کان) اڳ نوح جي قوم (کي ھلاڪ ڪيوسون) بيشڪ اُھي بدڪار ماڻھو ھوا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ انهيءَ (واقعي) کان اڳي حضرت نوح جي قوم جي ماڻهن کي به (اسان سندن نافرمانيءَ جي ڪري تباهه ڪيو هو) ڇو ته يقيناً اهي ماڻهو نافرماني ۽ بدڪاريءَ ۾ حدن کان ٻاهر نڪري ويا هئا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ ان کان اڳ قوم نوح (جي واقعي ۾ به اسان جي نشاني هئي) بيشڪ اها قوم فاسق هئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ ان کان اڳ اسان نوح جي قوم کي (برباد ڪري ڇڏيو هو) بيشڪ اهي بدڪار ماڻهو هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نوح جي قوم اڳ ۾ بيشڪ اهي هئا بي فرمان. ع(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ان کان اڳ نوح عه جي قوم کي (اسان برباد ڪيو) بيشڪ اهي نافرمان ماڻهو هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ان کان اڳ نوح جي قوم (کي اسان تباهه ڪيو). بيشڪ اُهي نافرمان قوم هئا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ نُوح نَبِئَ جي قوم ۾، عِبرت آھِ اََڳ، اُهو ويڳاڻو وَڳ، ڦِرندو هُئو فَرمان کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ انهن کان اڳ نوح جي قوم (ناس ڪئي سون) بيشڪ اهي بدڪار ماڻهو هئا.(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ انهن سڀني کان اڳ اسان نوح جي قوم کي ناس ڪيو هو، ڇو ته هو نافرمان ماڻهو هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ قوم نوح جي (ڳالهه) انهن کان اڳي هئي. بيشڪ اهي ماڻهو هئا بنهه نافرمان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ان کان اڳ نوح ($) جي قوم کي تباهه ڪيو ويو. بيشڪ اُها نافرمان قوم هئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ ان کان اڳ نوح (عليه السلام) جي قوم کي (به تباهه ڪيو)، بيشڪ اُهي سخت نافرمان هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ انهن (ڄاڻايل قومن) کان پهريان اسين نوح جي قوم کي هلاڪ ڪري چڪا آهيون. بيشڪ اهي نافرمان، بدڪار ماڻهو هُئا.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَالسَّماءَ بَنَينٰها بِأَيي۟دٍ وَإِنّا لَموسِعونَ (آيت : 47) |
۽ آسمان کي (پنھنجيءَ) قوت سان بڻايوسون ۽ بيشڪ اسين سگھارا آھيون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ اسان آسمان کي وڏي قدرت ۽ ڪاريگريءَ سان بنايو آهي. بيشڪ اسان ڪائنات کي بي انت ڪشادگي ڏني آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان آسمان کي پنهنجي قوت سان بنايو ۽ بيشڪ اسين يقيناً وسيع ڪندڙ آهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان آسمان کي پنهنجي طاقت سان بنايو آهي ۽ بيشڪ اسان ۾ سڀ قدرت آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ آسمان ٺاهيوسون ان کي (قدرتي) هٿن سان ۽ بيشڪ اسين البته وسيع ڪندڙ آهيون .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ آسمان کي اسان طاقت سان بنايو آهي. ۽ بيشڪ اسين سگهه وارا آهيون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ آسمان کي اسان طاقت سان بنايو آهي ۽ بيشڪ اسان (ڪائنات ۾) ڪشادگي ڪندڙ آهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَسان اُپايو اُڀ کي، هَٿِين حِڪمت ساڻ، اِنهيان وَڏن ڪَمن کي، پُهچندڙ آهيون پاڻ،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ آسمان کي پنهنجي هٿن سان بنايوسون ۽ بيشڪ اسين سگهه وارا آهيون_ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) آسمان کي اسان پنهنجي طاقت سان ٺاهيو آهي ۽ اسان طاقتور آهيون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ آسمان کي بنايو آهي طاقت سان ۽ بيشڪ اسان ئي اها سگهه رکندڙ آهيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان آسمان کي پنھنجي طاقت سان ٺاهيو ۽ ان جي ٺاهڻ جي اسان کي قدرت حاصل آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ آسماني ڪائنات کي اسان وڏي قوت جي ذريعي بڻايو ۽ يقيناً اسان (اُن ڪائنات کي) وسعت ۽ پکيڙ ڏيندا ٿا وڃون.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اسان آسمان کي پنهنجي طاقت سان جوڙيو آهي ۽ اسان وڏيءَ طاقت وارا آهيون. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَالأَرضَ فَرَشنٰها فَنِعمَ المٰهِدونَ (آيت : 48) |
۽ زمين کي پکيڙيوسون جو چڱا پکيڙيندڙ آھيون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ زمين کي اسان پکيڙي ڇڏيو آهي. سو ڏسو ته اسان ڪهڙا نه چڱا پکيڙيندڙ آهيون.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان زمين کي وڇايو پوءِ (اسين) ڪهڙا نه بهترين وڇائيندڙ آهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ زمين کي اسان پڪڙيو آهي پوءِ اسين ڪهڙو نه چڱا پڪڙيندڙ آهيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) زمين پکيڙيوسون ان کي پوءِ ڀلا آهن فرش وڇائيندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ زمين کي اسان پکيڙيو آهي پوءِ ڪهڙا نه چڱا پکيڙيندڙ آهيون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ زمين کي اسان پکيڙي وڇاڻو بنايو پوءِ اسان ڪهڙا نه چڱا وڇائيندڙ آهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪَئـِي سون ڀُون ڪوهن ۾، ڪو ويڪرو وِڇاڻ، پوءِ اَسِين اِن اُهڃاڻ، آهيون وِڇائيندڙ واھ جا!(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ زمين کي پکيڙيوسون، جو بهتر پکيڙيندڙ آهيون- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ زمين کي اسان وڇايو آهي ۽ اسان ڪهڙا نه سٺا پٿيرڻ وارا آهيون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ زمين کي وڇايوسين، پوءِ واهه جو اسان پکيڙيندڙ آهيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ زمين کي به اسان وڇايو (اسان) ڪيڏا نه بھترين وڇائڻ وارا آهيون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ زمين (جي سطح) کي اسان ئي (رهائش جي قابل) فرش بڻايو پوءِ اسان ڪهڙا نه خوب سنواريندڙ ۽ سڌو ڪندڙ آهيون.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اسان زمين کي وڇايو- سو اسين ڪيڏا نه بهترين وڇائيندڙ آهيون. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَمِن كُلِّ شَيءٍ خَلَقنا زَوجَينِ لَعَلَّكُم تَذَكَّرونَ (آيت : 49) |
۽ سڀڪنھن شيءَ مان جوڙو جوڙو بڻايوسون ته مانَ اوھين نصيحت وٺو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ اسان هرهڪ شيءِکي جوڙن ۾ خلقيو آهي، (يعني نر ۽ مادي يا واڌو بجلي ۽ ڪاٽو بجلي يا ڏينهن ۽ رات وغيره وغيره) انهيءَ لاءِ ته توهان (انهن ڳالهين جو علم حاصل ڪري، انهن تي غور ۽ فڪر ڪري) نصيحت وٺو (۽ انسانيت جي معراج تي پهچو.)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ (اسان) هر شيءِ جا ٻه ٻه جوڙا بنايا، ته من توهان نصيحت حاصل ڪريو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ سڀ ڪنهن شيءِ مان اسان ٻه ٻه قسم پيدا ڪيا آهن ته من اوهين نصيحت حاصل ڪريو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ هر شيءِ مان پيدا ڪياسون جوڙا تانته اوهان نصيحت حاصل ڪيو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ سڀ ڪنهن شيءِ مان اسان جوڙو جوڙو پيدا ڪيو آهي ته من اوهين ڌيان ڪريو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ هر شيءِ مان اسان جوڙا خلقيا آهن هن لاءِ ته توهان نصيحت حاصل ڪيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جوڙيونسون جوڙا ڪري، هر شئِ مانَ ڌارو ڌار، ته اَوهِين سي اَسرار، پَر کي مانَ پِرائيو!(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ سڀ ڪنهن شيءِ جو جوڙو بنايو اٿئون ته اوهين نصيحت وٺو- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ سڀ شيءِ جا اسان جوڙا جوڙا بڻايا آهن ته مــَـنَ ڪو ائين سبق سکو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ انهن سڀني شين مان خلقياسين جوڙا جوڙا، ته من توهان ڪو ڌيان ڏيو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ هر شيءِ جا جوڙا پيدا ڪيا ته جيئن توهان نصيحت حاصل ڪريو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان هر شيءِ مان ٻه جوڙا پيدا فرمايا ته جيئن توهان ڌيان ڪريو ۽ سمجهو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اسين هر شيءِ منجهان جوڙا پيدا ڪيا (ٻه ٻه- هڪ ٻئي جا ضد: يعني نر مادي!) ته من توهين غور فڪر ڪريو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَفِرّوا إِلَى اللَّهِ إِنّى لَكُم مِنهُ نَذيرٌ مُبينٌ (آيت : 50) |
پوءِ الله ڏانھن ڀڄو، بيشڪ آءٌ سندس طرف کان اوھان لاءِ پڌرو ڊيڄاريندڙ آھيان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو (ايڏي قدرت واري ۽ رحيم) الله ڏي تڪڙا ٿي ڀڄو. يقيناً مان (محمدﷺ) وٽائنس اوهان ڏي چٽو چٽو خبردار ڪندڙ (پيغمبر) ٿي آيو آهيان.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ توهان الله تعالى ڏانهن متوجه ٿيو، بيشڪ آئون اُن جي طرفان توهان لاءِ صاف ڊيڄاريندڙ آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته خدا ڏي ئي ڊوڙيو. آءُ اوهان کي پڪ ان جي طرفان ظاهر ظهور ڊيڄارڻ وارو آهيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ڊوڙو الله ڏانهن بيشڪ مان اوهان لاءِ ان جي طرفان کليل ڍيڄاريندڙ آهيان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ (اي پيغمبر! انهن کي چئو ته) الله ڏي ڀڄو! بيشڪ آءُ اوهان جي واسطي الله جي طرفان پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ توهان الله ڏانهن ڊوڙو. بيشڪ آءٌ اوهان لاءِ الله جي طرفان پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ لاهي وَهم وُجود مان، ڀَڄو پَروَر پار، آئون پاران اُن جي، اوهان کي اڳوار، ڪندڙ خبردار، چِٽو چَوندڙ آهيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ الله ڏي ڊوڙو، بيشڪ آءُ سندس طرفان اوهان لاءِ پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان، (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ ڊوڙو الله ڏانهن، مان توهان لاءِ وٽانئس هڪڙو کولي کولي خبردار ڪندڙ آهيان (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ ڀڄو الله ڏانهن، بيشڪ آئون ئي توهان کي ان کان ڊيڄارڻ وارو آهيان پڌرو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ توهان جلدي الله تعالى جي طرف اچو. بيشڪ مان ان جي طرف کان پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ توهان الله ڏانهن ڊوڙو، بيشڪ آئون ان جي طرفان توهان کي پڌرو ڊيڄايندڙ آهيان.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (۽ جڏهن ته سموري ڪائنات هڪ الله ٺاهي ۽ انجي ئي حڪومت هيٺ هلي رهي آهي) تنهنڪري توهين (ٻين کان ڪٽجي هڪ) الله ڏانهن ڊوڙو. مان توهان مڙني ڏانهن هن جي پاران چٽو ڊيڄاريندڙ آهيان. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَلا تَجعَلوا مَعَ اللَّهِ إِلٰهًا ءاخَرَ إِنّى لَكُم مِنهُ نَذيرٌ مُبينٌ (آيت : 51) |
۽ الله سان (ٻيو) ڪو معبُود نه ٺھرايو، بيشڪ آءٌ سندس پار کان اوھان لاءِ پڌرو ڊيڄاريندڙ آھيان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ الله سان گڏ ٻئي ڪنهن کي معبود نه بنايو. يقيناً مان (محمدﷺ) وٽائنس اوهان ڏي چٽو چٽو خبردار ڪندڙ ٿي آيو آهيان.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ توهان الله تعالى سان گڏ ٻيو معبود نه بنايو، بيشڪ آئون ان جي طرفان توهان لاءِ صاف ڊيڄاريندڙ آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ خدا سان ٻئي کي معبود نه بنايو. آءُ يقينا ان جي طرفان ظاهر ظهور ڊيڄارڻ وارو آهيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نه ڪيو الله سان گڏ معبود ٻيو بيشڪ مان اوهان لاءِ ان وٽان کليل ڊيڄاريندڙ آهيان.(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ الله سان گڏ ٻيو عبادت جو حقدار نه ٺهرايو. بيشڪ آءُ (رڳو) اوهان جي واسطي الله جي طرفان پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ الله سان گڏ ٻيو ڪو معبود نه بنايو. بيشڪ آءٌ اوهان لاءِ الله جي طرفان پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ مُقرر ڪريو نه مُورهين، ٻيو داتا، ڌڻئَ ساڻ، آئون اوهان جي ڪاڻ، اُن پاران پَڌرو خابرو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ الله جهڙو ڪو ٻيو سائين نه سمجهو، بيشڪ آءُ ان جي طرفان کليو ڊيڄاريندڙ آهيان. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ الله سان گڏ ٻيو ڪوبه معبود نه بڻايو، مان توهان لاءِ وٽانئس کولي کولي خبردار ڪرڻ وارو آهيان (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ نه بڻايو ساڻي الله جي عبادت ۾ ٻئي ڪنهن کي، بيشڪ آئون ئي توهان کي ان کان ڊيڄارڻ وارو پڌرو آهيان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) الله تعالى سان گڏ ٻيو ڪو به معبود نه ٺاهيو. بيشڪ مان ان جي طرف کان پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان.(قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ الله کان سواءِ ڪوبه ٻيو معبود نه بڻايو، بيشڪ آئون ان جي طرفان توهان کي پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ الله سان ڪنهن ٻئي کي معبود نه بڻايو مان توهان مڙني ڏانهن هن جي پاران پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
كَذٰلِكَ ما أَتَى الَّذينَ مِن قَبلِهِم مِن رَسولٍ إِلّا قالوا ساحِرٌ أَو مَجنونٌ (آيت : 52) |
اھڙي طرح جيڪي انھن کان اڳ ھوا تن وٽ ڪوبه پيغمبر نه آيو پر چيائون ته جادوگر يا چريو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (جهڙيءَ طرح توکي اي پيغمبر هي ماڻهو جادوگر يا مجنون ٿا سڏين،تهڙيءَ طرح) جڏهن جڏهن، هنن ماڻهن کان اڳي گذري ويل ماڻهن ڏي ڪوبه پيغمبر ٿي آيو، تڏهن تڏهن کيس جادوگر (يا ڪوڙو) يا مجنون (يعني ديوانو) سڏيندا هئا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اهڙيءَ طرح جيڪي ماڻهو انهن کان اڳ ۾ آيا، انهن وٽ نه آيو ڪو پيغمبر مگر انهن چيو (اهو) جادوگر يا مجنون آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اهڙيءَ طرح جيڪي هنن کان اڳ هئا تن ڏي جو به پيغمبر آيو ته انهن ان کي جادوگر سڏيو يا چريو چيائون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهڙي طرح نه آيو انهن وٽ جو انهن کان اڳي هئا ڪو رسول مگر چيائون ته جادوگر يا چريو آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اهڙيءَ طرح جيڪي انهن کان اڳ هئا تن وٽ ڪو رسول نه آيو پر چيائون (ته هو) جادوگر آهي يا چريو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ائين ئي ٿيندو رهيو آهي جو انهن کان اڳين وٽ ڪو به رسول نه آيو جنهن کي انهن هيئن نه چيو ته هي جادوگر آهي يا چريو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اِن پَر اِنهيان اڳـيَن کي، جي گُذرِيا وَڏا وَڳر، نه آيو نَبِي نيڪ ڪو، مَهندان چَيؤَن مگر، ته جِنسِي جادوگر، يا جِن اَٿسِ ڪو جان ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهڙي طرح جيڪي انهن کان اڳ هئا، تن وٽ جيڪو به رسول ٿي آيو، ان کي چيائون ٿي ته ”جادوگر يا چريو آهي“_ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ائين ئي پئي ٿيندو رهيو آهي. کانئن اڳ ٿي گذريل قومن وٽ به ڪو اهڙو رسول نه آيو، جنهن کي ائين نه چيو هئائون ته هي جادوگر آهي يا چريو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهڙيءَ طرح نه آيو هو انهن وٽ جيڪي انهن کان اڳي هئا ڪو رسول اهڙو جنهن کي انهن نه چيو هجي جادوگر يا چريو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اهڙي طرح انهن کان اڳ گذري ويل ماڻهن ڏانھن جيڪو به رسول آيو ته اُنهن کيس چيو ته هي جادوگر آهي يا ديوانو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اهڙي طرح انهن کان اڳين ماڻهن وٽ به ڪو رسول نه آيو مگر انهن اِهوئي چيو ته (هي) جادوگر آهي يا ديوانو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اهڙيءَ طرح انهن کان پهريان جيڪي ماڻهو گذري چڪا آهن انهن ڏانهن جيڪو به رسول آيو ته ان کي يا ته جادوگر چيائون يا کيس چرياڻ چيائون. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَتَواصَوا بِهِ بَل هُم قَومٌ طاغونَ (آيت : 53) |
ان (چوڻ) جي ھڪ ٻئي کي وصيت ڪندا آيا آھن ڇا؟ (نه!) بلڪ اُھي نافرمان قوم آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ڇا هو هڪٻئي کي (پوين لاءِ) اهائي وصيت ڪندا رهيا آهن؟ حقيقت هيءَ آهي ته اِهي اُهي ماڻهو آهن جيڪي سرڪشيءَ ۾ حدن کان ٻاهر لنگهي چڪا آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ڇا انهن (هڪ ٻئي کي نه مڃڻ جي) وصيت ڪئي آهي؟ بلڪ اها قوم سرڪش آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا ان ڳالھ جي هڪڙا ٻين کي وصيت ڪندا رهيا؟ (نه) پر اهي ماڻهو آهن ئي سرڪش.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا وصيت ڪيائون (هڪ ٻئي کي) ان جي بلڪ اهي قوم سرڪش آهن .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ڇا ان ڳالهه جي (مرڻ وقت) هڪ ٻئي کي وصيت ڪئي اٿن؟ پر اهي پنهنجي حد کان لنگهندڙ ماڻهو آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا ان ڳالهه جي هڪ ٻئي کي وصيت ڪيائون، بلڪه اهي حد کان لنگهندڙ قوم آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا، آڇ اِنهِئ ڳالھ جِي، ڪيائون توڙان توڙ؟ اُٽلو آھِ ساٿ اُهو، هميشه حَد ٽوڙ،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا، هو انهي جي هڪ ٻئي کي وصيت ڪندا آهن؟ هان، اهي نافرمان قوم آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڇا انهن سڀني پاڻ ۾ ان ڳالهه تي ڪو ٺاهه ڪري ڇڏيو آهي؟ نه نه، اصل ڳالهه هي آهي ته اهي سڀ ڏاڍا حد کان لنگهندڙ ماڻهو آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا انهن وصيت ڪئي هئي هڪ ٻئي کي، نه پر اهي ماڻهو سرڪش (نافرمان) آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا انهن (اڳين ۽ پوين پاڻ ۾ مخالفت ڪرڻ جي) هڪ ٻئي کي وصيت ڪئي آهي؟ درحقيقت هي حد کان لنگهندڙ ماڻهو آهن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڇا اُهي ماڻهو هڪٻئي کي ان ڳالهه جي وصيت ڪندا رهيا؟ بلڪه اُهي (سڀئي) سرڪش ۽ باغي هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ڇا اهي هڪٻئي کي ان ڳالهه جي وصيت ڪندا آيا آهن؟ (جو سڀ جا سڀ پيغمبرن کي هڪ ئي ڳالهه جادوگر يا چريو چوندا رهيا آهن-نه -نه ) بلڪه اهي سڀ هٺيلا آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَتَوَلَّ عَنهُم فَما أَنتَ بِمَلومٍ (آيت : 54) |
تنھنڪري (اي پيغمبر) کائن منھن موڙ ھاڻي تون ميار وارو نه آھين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو (اي پيغمبر) تون هنن (ڪافرن) کان منهن موڙي ڇڏ، (ڇو ته انهيءَ حالت ۾) تون بي ميار آهين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ رسولِ عربي توهان انهن ڏانهن توجه نه ڪريو پوءِ توهان تي ڪجھه به ناهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته (اي رسول) تون انهن کان منهن موڙ ڇو ته (انهن جي ڪفر جي) تو تي ميار نه آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ منهن ڦيراء انهن کان پوءِ ناهين تون ملامت ڪيل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ (اي پيغمبر !) تون انهن کان منهن موڙ ڇو ته (انهن جي ڪفر جي) توتي ميار نه آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ تون انهن کان مُنهن موڙ پوءِ تو تي ڪا ملامت ڪانهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ مُنهن تَنِين کان موڙ، تون مُور مَيارِي ناهِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تنهن ڪري انهن کان منهن موڙ ۽ تون مياردار ناهين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تنهنڪري اي نبي، تون کانئن منهن موڙي ڇڏ، توتي ڪا ميار ناهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ (اي نبي!) کانئن منهن موڙ توتي ميار ناهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) انهن کان پنهنجو منھن ڦيري ڇڏ. هاڻي توهان جي مٿان ڪابه ذميداري نه آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) سو توهان انهن کان توجهه جي نظر هٽايو پوءِ توهان تي (انهن جي ايمان نه آڻڻ جي) ڪابه ملامت نه آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) تنهنڪري تون کانئن منهن مَٽي ڇڏ، ڇو جو هاڻي توتي ڪائي ميار ڪانهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَذَكِّر فَإِنَّ الذِّكرىٰ تَنفَعُ المُؤمِنينَ (آيت : 55) |
۽ سمجھاڻي ڏيندو رھ ڇوته سمجھائڻ مؤمنن کي نفعو ڏيندو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر (تنهن هوندي به) نصيحت ڪندو رهه (۽ اسلام جي تبليغ ڪندو رهه) ڇو ته ايمان وارن کي نصيحت (۽ اسلام جي تعليم) وڏو فائدو ٿي پهچائي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان نصيحت فرمايو، پوءِ بيشڪ توهان جي نصيحت مؤمنن کي نفعو ڏئي ٿي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ نصيحت ڪندو رھ! هن لاءِ ته نصيحت ايمان وارن کي فائدو ڏئي ٿي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نصيحت فرماءِ پوءِ بيشڪ نصيحت نفعو ڏيندي مؤمنن کي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ سمجهائيندو رهه ان لاءِ ته سمجهائڻ ايمان وارن کي فائدو ڏي ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ نصيحت ڪر پوءِ بيشڪ نصيحت مؤمنن کي نفعو ڏئي ٿي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ وَعظ وَحدانِيـَت جو، تون وَرِي وَرِي ڪر، اَوس ڪندو اَثر، واعظ وِسهندڙن تي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ نصيحت ڪندو رهه، بيشڪ نصيحت ايمان وارن کي فائدو ٿي ڏئي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ نصيحت ڪندو رهه، ڇو جو نصيحت ايمان وارن کي فائدو ڏيندي آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) البته نصيحت ڪندو رهه، ڇو ته نصيحت نفعي واري آهي مؤمنن جي لاءِ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بس! نصيحت ڪندا رهو، بيشڪ نصيحت ڪرڻ ايمان وارن کي فائدو ڏيندي آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ توهان نصيحت ڪندا رهو جو بيشڪ نصيحت مومنن کي فائدو ڏئي ٿي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ نصيحت ڪر! جو نصيحت مؤمنن کي ضرور فائدو ڏيندي.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَما خَلَقتُ الجِنَّ وَالإِنسَ إِلّا لِيَعبُدونِ (آيت : 56) |
۽ جِنّن ۽ ماڻھن کي رڳو پنھنجي عبادت لاءِ پيدا ڪيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ مون جنن توڙي انسانن کي فقط هن لاءِ خلقيو آهي ته هو منهنجي ٻانهپ ڪن (۽ ٻين جي غلاميءَ کان بچي انسانيت جي معراج تي پهچن).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ جنن ۽ انسانن کي مون پنهنجي عبادت لاءِ پيدا ڪيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ مون جنن ۽ انسانن کي رڳو هن لاءِ پيدا ڪيو آهي ته منهنجي عبادت ڪن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ پيدا ڪيا مون جن ۽ انسان مگر تانته عبادت ڪن منهنجي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ مون جنن ۽ انسانن کي رڳو هن لاءِ پيدا ڪيو آهي ته منهنجي عبادت ڪن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ مون جِنن ۽ انسانن کي صرف هن لاءِ پيدا ڪيو آهي ته اهي منهنجي عبادت ڪن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جوڙيمِ نه ماڻهو، جِن، مگر مَطلب ايترو، ته ڏيئـِي ٻِيَن کي ٻَن، مون کي مَڃِينِ هيڪڙو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) مون جنن ۽ ماڻهن کي انلاءِ پيدا ڪيو آهي ته هو منهنجي عبادت ڪن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مان جنن ۽ انسانن کي ان کانسواءِ ڪنهن به ڪم لاءِ پيدا نه ڪيو آهي ته اهي منهنجي عبادت ڪن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ مون نه خلقيو آهي جنن ۽ انسانن کي سواءِ پنهنجي بندگي لاءِ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) مون جِنن ۽ انسانن کي رڳو پنھنجي عبادت لاءِ پيدا ڪيو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ مون جنن ۽ انسانن کي صرف انهيءَ لاءِ پيدا ڪيو ته اُهي منهنجي بندگي اختيار ڪن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اسان جنن ۽ انسانن کي ان لاءِ پيدا ڪيو آهي ته جيئن هو منهنجي عبادت ڪن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ما أُريدُ مِنهُم مِن رِزقٍ وَما أُريدُ أَن يُطعِمونِ (آيت : 57) |
نڪي کائن ڪا روزي ٿو گھران ۽ نڪي گھران ٿو ته مون کي کارائين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (مان جو حڪم ٿو ڏيان ته منهنجي ٻانهپ ڪن سو ان ۾ منهنجو ڪو ذاتي غرض ڪونهي مان ته غني آهيان) مان ڪو هنن (جنن ۽ انسانن) کان مال رزق (وٺڻ) ڪونه ٿو چاهيان، نڪي مان چاهيان ٿو ته مون کي هو ماني کارائين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) آئون انهن کان ڪو رزق طلب نٿو ڪريان ۽ نه آئون چاهيان ٿو ته اهي مون کي کارائين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) آءُ انهن کان ڪا روزي (ته) نه ٿو گهران ۽ نه انهن کان گهران ٿو ته مون کي کارائين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه ٿو ارادو ڪيان انهن مان ڪنهن رزق جو ۽ نه ٿو ارادو ڪيان مان هي ته کاڌو کارائن مونکي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) آءٌ انهن کان ڪا روزي نه ٿو گهران ۽ نه انهن کان گهران ٿو ته مون کي کارائين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) آءٌ انهن کان ڪا روزي نه ٿو گهران ۽ نه آءٌ انهن کان گهران ٿو ته مون کي کارائن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آئون نه گُھران ٿو اُنهن کان، ڪو پائـِي رزق، پگھار، ۽ نه مڱان ته مانِي ڏِينِ مون،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) نڪي انهن کان روزي ٿو گهران، نڪي گهران ٿو، ته مون کي کارائين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مان انهن کان ڪو رزق نه ٿو طلبيان ۽ نه ئي گهران ٿو ته اهي مونکي کارائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) نٿو گهران انهن کان آئون ڪو رزق ۽ نه اهو گهران ٿو ته اهي مون کي کارائين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) مان انهن کان ڪو رزق ته نٿو گهران ۽ نه ئي اهو چاهيان ٿو ته هو مون کي کارائين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) نه آئون کانئن رزق (يعني ڪمائي) گهران ٿو ۽ نه ان جو طلبگار آهيان ته اُهي مون کي (کاڌو) کارائين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) مان کانئن رزق جي خواهش نه ٿو رکان ۽ نه ڪي مان اهو ٿو چاهيان ته هو مون کي کارائين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزّاقُ ذُو القُوَّةِ المَتينُ (آيت : 58) |
بيشڪ الله ئي روزي ڏيندڙ آھي جو تمام سگھارو زبردست آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) يقيناً الله ئي آهي جو (پاڻ ٻين کي) مال رزق ڏيندڙ آهي. وڏي طاقت ۽ قدرت وارو آهي ۽ (دائما) محڪم ۽ مستقل آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ الله تعالى ئي رزاق آهي جيڪو صاحبِ قوت ۽ پاڪ آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ خدا روزي ڏيڻ وارو زورآور (۽) زبردست آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ الله اهو ئي رزق ڏيندڙ طاقت وارو، زبردست آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ الله روزي ڏيڻ وارو مضبوط طاقت وارو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ الله خود ئي روزي ڏيڻ وارو آهي وڏي قوت وارو مضبوط آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ بي شڪ برقرار، ڏِيندڙ آهي ڏيہ کي، روزِي رَبُّ، سَتّار، قَرارو ڪَلتار، صاحِب وَڏِئَ سَگھ جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ الله ئي روزي ڏيندڙ آهي، جو تمام سگهارو زبردست آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) الله ته پاڻ رزق ڏيندڙ آهي، وڏيءَ طاقت وارو ۽ ڏاڍو مضبوط (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ الله پاڻ رزاق، وڏي قوت وارو زبردست آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ الله تعالى وڏو رزق ڏيندڙ ۽ زبردست طاقت وارو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ الله ئي هر هڪ کي روزي پهچائيندڙ آهي، وڏي قوت وارو آهي، زبردست مضبوط آهي. (ان کي ڪنهن جي مدد ۽ تعاون جي ضرورت نه آهي).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) بي شڪ! الله پاڻ ئي رزاق- طاقتور ۽ زبردست آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَإِنَّ لِلَّذينَ ظَلَموا ذَنوبًا مِثلَ ذَنوبِ أَصحٰبِهِم فَلا يَستَعجِلونِ (آيت : 59) |
پوءِ بيشڪ جن ظلم ڪيو تن لاءِ سندن يارن جي سزا جھڙو عذاب (جو ڀاڱو) آھي پوءِ مون کان جلد (عذاب) نه گُھرن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو يقين ڄاڻو ته جن ماڻهن ظلم جي واٽ اختيار ڪئي آهي تن جي نصيب ۾ اهڙو ئي عذاب مقرر ٿيل آهي، جهڙو سندن (اڳوڻن ظالم) ساٿين لاءِ ظهور ۾ آيو هو، سو انهن کي گهرجي ته مون سان اها تڪڙ نه لائن (ته اسان تي جلد عذاب آڻ ته ڏسون ته سهي).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ بيشڪ ظالمن کي عذاب جو حصو ملندو جيئنڪ سندن (اڳين) دوستن کي حصو مليو پوءِ اهي مون کان عذاب جي تڪڙ نه ڪن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته (انهن) ظالمن لاءِ به عذاب جو ڪجھ حصو آهي جهڙي طرح سندن ساٿين جي لاءِ به حصو هو ته کين اسان سان جلدي نه ڪرڻ گهرجي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ بيشڪ انهن جي لاءِ جن ظلم ڪيو حصو (عذاب جو) انهن جي ساٿين جي حصي جهڙو آهي پوءِ نه تڪڙو گهرن مون کان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جن ظلم ڪيو تن جو وارو آهي سندن دوستن جي واري جهڙو پوءِ (عذاب جي) مون کان جلد گهر نه ڪن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ جن ماڻهن ظلم ڪيو انهن کي به انهن جي ساٿين جي حصي جي مثل حصو ملندو پوءِ (عذاب جي) مون کان جلد گهُرَ نه ڪن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ اُهي جَن اَنڌير ڪيا، اُنهن لئي آھِ عذاب، جِھڙِي سَندنِ ساٿِين کي، اَڳ سزا برصواب، پوءِ ڪري تڪڙ تاب، پاڻهِين نه گُھرن پاڻ لئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ جن ظلم ڪيو، تن لاءِ بيشڪ سندس ساٿين جي سزا جهڙو عذاب آهي، پوءِ مون کان جلدي (عذاب) نه گهرن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سو جن ماڻهن ظلم ڪيو آهي، انهن جي ڀاڱي ۾ به اهڙو ئي عذاب آهي، جهڙو انهن جهڙن ماڻهن کي پنهنجي واري تي ملي چڪو آهي، تنهنڪري ان لاءِ اهي مون سان تڪڙ نه ڪن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ تحقيق جن ماڻهن ظلم ڪيو آهي تن جي ڏوهن جو اهڙو ئي عذاب تيار آهي انهن ماڻهن جي حصي جهڙو، پوءِ اهي تڪڙ نه ڪن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ جن ماڻهن ظلم ڪيو انهن لاءِ به اهڙو ئي عذاب آهي جھڙو سندن (گذريل) ساٿين کي مليو آهي. تنھنڪري هي ماڻهو عذاب لاءِ جلدي نه مَچائين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ انهن ظالمن جي لاءِ (به) عذاب جو حصو مقرر آهي انهن جي (اڳ ۾ گذريل) ساٿين جي عذاب جي حصي وانگر، پوءِ اُهي مون کان جلدي طلب نه ڪن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) انهن ظالمن جي لاءِ به عذاب جو هڪ حصو مقرر آهي جهڙو عذاب سندن ڏوهي قسم جي ساٿين کي ٿي چڪو آهي- تنهنڪري اهي عذاب گهرڻ ۾ تڪڙ نه ڪن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَوَيلٌ لِلَّذينَ كَفَروا مِن يَومِهِمُ الَّذى يوعَدونَ (آيت : 60) |
پوءِ ڪافرن لاءِ اُن سندن ڏينھن کان خرابي آھي جنھن جو کين وعدو ڏنو وڃي ٿو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو جن ڪفر جي واٽ ورتي آهي تن جي لاءِ وڏي مصيبت ٿيندي، سندن (عذاب واري) ڏينهن جي جنهن جو ساڻن واعدو ڪيل آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ ڪافرن لاءِ ان ڏينهن ويل هوندو، جنهن ڏينهن (قيامت) جو کين وعدو ڏنو وڃي ٿو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هن ڪري ته ڪافرن لاءِ سندن ان ڏينهن ۾ (ڏاڍي) خرابي آهي جنهن جو انهن سان انجام ڪيو وڃي ٿو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ويل آهي انهن جي لاءِ جن ڪفر ڪيو سندن ان ڏينهن ۾ جنهن جو وعدو ڏنا ويا آهن. ع(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) هن ڪري ته ڪافرن لاءِ سندن ان ڏينهن ۾ خرابي آهي جنهن جي کين ڌمڪي ڏني وڃي ٿي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ ڪافرن لاءِ سندن ان ڏينهن ۾ تباهي آهي جنهن کان انهن کي ڌمڪايو پيو وڃي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) وو وو! آهي اُنهن لئي، جي ڦِريا ڪنان فرمان، ڏاڍي سَندنِ ڏِينهن کان، مَحشر جي ميدان، جنهن جو مَنجھ ميدان، ڏجي اَنجام اُنهن کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ ڪافرن لاءِ ان ڏينهن جو ويل آهي؛ جنهن جو کين وعدو ڏنو ٿو وڃي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) نيٺ ته تباهي آهي، ڪفر ڪندڙن لاءِ انهيءَ ڏينهن، جنهن کان کين ڊيڄاريو وڃي ٿو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ تباهي آهي اهڙن ماڻهن لاءِ جن ڪفر ڪيو، انهن کي ان ڏيهن جو خوف ڏياريو وڃي ٿو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڪافرن لاءِ ان ڏينھن وڏو ويل آهي جنھن ڏينهن جي کين ڌمڪي ڏني وڃي ٿي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) سو ڪافرن جي لاءِ سندن ان ڏينهن ۾ وڏي تباهي آهي جنهن جو انهن سان وعدو ڪيو پيو وڃي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) مطلب ته انهن ڪافرن جي لاءِ ان ڏينهن وڏو ويل هوندو جنهن جو ساڻن واعدو ڪيو پيو وڃي.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |