توهان اڃا تائين ڪوبه ترجمو منتخب ناهي ڪيو.
قَد أَفلَحَ المُؤمِنونَ (آيت : 1) |
بيشڪ اُھي مؤمن ڇٽا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) بيشڪ ايمان وارا ڪامياب ۽ سعادت وارا ٿي ويندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) مؤمن يقيناً ڪامياب ٿيا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) البت اهي ايمان وارا ڪامياب ٿيا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تحقيق ڪامياب ٿيا مؤمن . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ اهي ايمان وارا ڪامياب ٿيا، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) تحقيق مؤمن ڪامياب ٿي ويا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تَن مؤمنن کي موورهِين، ٿٖئي نَصِيب نجات،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ انهن مؤمنن مراد ماڻي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) بيشڪ ڪاميابي حاصل ڪئي ايمان آڻڻ وارن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ نجات حاصل ڪئي ايمان آڻڻ وارن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اهي ايمان وارا ڪامياب ٿي ويا.(قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
الَّذينَ هُم فى صَلاتِهِم خٰشِعونَ (آيت : 2) |
جيڪي پنھنجي نماز ۾ عاجزي ڪندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (اهي مؤمن ڪامياب رهندا) جيڪي پنهنجي نمازن ۾ نماڻا ۽ نيازمند آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اِهي ماڻهو اُهي آهن جيڪي پنهنجي نماز ۾ (خوفِ خدا کان) عاجزي ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جي پنهنجي نماز ۾ عاجزي ڪندڙ آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهي جيڪي پنهنجي نماز ۾ نوڙت ڪندڙ آهن ..(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) جيڪي پنهنجيءَ نماز ۾ عاجزي ڪندڙ آهن، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جيڪي پنهنجي نماز ۾ عاجزي ڪندڙ آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جي، سَندنِ نِماز ۾(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي سندن نمازن ۾ عاجزي ڪندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪي پنهنجي نمازن ۾ عاجزي ڪن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيڪي پنهنجي نماز ۾ عاجزي ڪندا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي پنھنجي نماز ۾ عاجزي ڪندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم عَنِ اللَّغوِ مُعرِضونَ (آيت : 3) |
۽ جيڪي اجائي ڳالھ کان منھن موڙيندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي نڪمين ۽ واهيات ڳالهين کان رخ ڦيرائي ڇڏين ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اِهي ماڻهو اُهي آهن جيڪي فضول ڳالهين کان پاسو ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي بيهوده ڳالهين کان منهن موڙيندڙ آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي اجائيءَ ڳالهه کان منهن موڙيندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي اجائي ڳالهه کان منهن موڙيندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي بيهودين ڳالهين کان مُنهن موڙيندڙ آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڀَڄندڙ ڪنان بَڪوات،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي واهيات ڳالهه کان پاسو ڪندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي اجاين ڳالهين کان پري رهن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اجاين ڳالهين کان پري رهندا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي بيھوده ڳالهين کان پري رهندڙ آهن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم لِلزَّكوٰةِ فٰعِلونَ (آيت : 4) |
۽ جي زڪوٰة ادا ڪندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي زڪوات ادا ڪرڻ ۾ سرگرم آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اِهي ماڻهو اُهي آهن جيڪي زڪوات ڏيندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي زڪوات ڏيندڙ آهن،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي زڪواة ادا ڪندڙ آهن. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي زڪوات ڏيندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي زڪواة ادا ڪرڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مَنجھان مال زڪوات، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي زڪوات ادا ڪندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي زڪواة جي طريقي تي عمل ڪن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيڪي زڪوات جي طريقي تي عمل ڪندا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي پنهنجي نفس جي پاڪائي جو خيال رکندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم لِفُروجِهِم حٰفِظونَ (آيت : 5) |
۽ جي پنھنجين اُگھڙن کي (زنا کان) بچائيندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي پنهنجي ستر رکڻ ۾ ڪڏهن به غافل نٿا ٿين.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اِهي ماڻهو اُهي آهن جيڪي پنهنجي شرمگاهن جي حفاظت ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي (پنهنجين) اگهڙن کي (حرام کان) بچائيندڙ آهن،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي پنهنجين اگهڙن جي حفاظت ڪندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي پنهنجين اگهڙن کي پنهنجين زالن ۽ پنهنجين ٻانهين کانسواءِ (ٻين کان) بچائيندڙ آهن.(الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي پنهنجي شرمگاهن جي (بدڪاري کان) حفاظت ڪندڙ آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جي سَندِن ننگ ناموس جا، راکا ڏِينهان، رات، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي سندن اُگهڙ کي بچائيندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي پنهنجن اوگهڙين جي حفاظت ڪن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ پنهنجي اوگهڙ جي حفاظت ڪندا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي پنھنجي شرم گاھن جي حفاظت ڪندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِلّا عَلىٰ أَزوٰجِهِم أَو ما مَلَكَت أَيمٰنُهُم فَإِنَّهُم غَيرُ مَلومينَ (آيت : 6) |
رڳو پنھنجين زالن يا پنھنجين ٻانھين سا (گڏ ٿيندا آھن) پوءِ بيشڪ اُھي ملامت ڪيل نه آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پر هو پنهنجي نڪاح ٻڌين زالن سان همبستريءَ جو تعلق رکن ٿا يا انهن سان جيڪي سندن ملڪيت ۾ اچي ويون آهن، (يعني غلام عورتون يا ٻانهيون) بيشڪ انهن سان همبستر ٿيڻ ۾ مٿن ڪوبه گناهه ڪونهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) سواءِ پنهنجي گھر وارين جي ۽ پنهنجي ٻانهين جي، پوءِ بيشڪ انهن تي ڪا ملامت ناهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پر پنهجين زالن ۽ پنهنجين (خريد ڪيل) ٻانهين کانسواءِ، انهن تي ڪو به الزام مڙهي نه ٿو سگهجي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) مگر پنهنجين زالن تي يا انهن تي جو مالڪ ٿيا سڄا هٿ انهن جا پوءِ بيشڪ اهي ناهن ملامت ڪيل. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ڇو ته (انهن کان اگهاڙ نه بچائڻ ۾ ) ۾ اهي ملامت ڪيل نه آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) سواءِ پنهنجي زالن جي يا انهن ٻانهيُن جي جيڪي سندن هٿن جي (شرعي) ملڪيت آهن پوءِ بيشڪ اُهي ملامت ڪيل نه آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مگر گَھرسَندنِ ۽ گوليون، پوءِ اُهي ڇِينڀان ڇُٽل ذات، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) سواءِ سندن زالن يا ٻانهين جي، ته انهين کي مٿن ڪا ڇينڀ ڪانهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سواءِ پنهنجي زالن جي ۽ انهن عورتن جي جيڪي سندن ملڪيت ۾ آيل هجن، جو پوءِ ان صورت ۾ مٿن ڪا ملامت ڪانهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) سواءِ پنهنجين زالن جي ۽ انهن عورتن جي جيڪي سندن ٻانهيون آهن انهن تي (محفوظ نه رکڻ ۾) ملامت جوڳا نه آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) سواءِ پنھنجي گهر وارين يا پنھنجي ٻانھين جي، ڇوته انهن لاءِ کين ڪابه روڪ ٽوڪ (۽ ملامت) نه آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَمَنِ ابتَغىٰ وَراءَ ذٰلِكَ فَأُولٰئِكَ هُمُ العادونَ (آيت : 7) |
پوءِ جيڪي اُنھن (پنھنجين زالن يا پنھنجين ٻانھين) کانسواءِ طلبيندا سي ئي حد کان لنگھندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ جيڪڏهن ڪو ماڻهو (هن معاملي ۾) ان کان علاوه ڪا ٻي صورت (شهوت پرستيءَ جي) ڳولي ڪڍندو ته پوءِ اهڙي صورت ڳولي ڪڍڻ وارا ئي آهن، جيڪي حدن کان ٻاهر نڪري ٿا وڃن ۽ ليڪو لنگهي ٿا بيهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ جنهن ماڻهو انهيءَ کان علاوه ٻيو ڪو طريقو اختيار ڪيو پوءِ اهي ئي ماڻهو حد کان وڌندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جيڪي ان کان سواءِ (ڪنهين ٻئي طريقي سان شهوت پرستي جي) آرزو ڪندا ته اهڙا ئي ماڻهو حد کان وڌي وڃڻ وارا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ جنهن خواهش ڪئي سواءِ ان جي پوءِ اهيئي تجاوز ڪندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جيڪي ان کانسواءِ (ٻيو ڪجهه ڪرڻ) گهرندا، سي ئي حد کان لنگهندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ جو شخص انهن کان سواءِ ڪجهه چاهيندو ته پوءِ اُهي ئي حد کان لنگهڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جَن، تَن ري، ڪئِي ٻِي تات، اُهي لَنگھيل لَڄ، شرم کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هان جيڪي انهن کان سواءِ ٻين کي طلبيندا، سي ئي حد کان اڪريل آهن- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) باقي جيڪي ان کان اڳتي به ڪجهه طلبن ته اهي حد کان لنگهڻ وارا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) البته جيڪي ان کان علاوه ٻيو گهرن اهي ئي زيادتي ڪرڻ وارا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پر جيڪي ماڻهو ان کان سواءِ ٻيو ڪجهه چاھيندڙ آھن ته پوءِ اھڙا ماڻهو ئي حد کان لنگهندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم لِأَمٰنٰتِهِم وَعَهدِهِم رٰعونَ (آيت : 8) |
۽ جيڪي پنھنجين امانتن کي ۽ پنھنجي انجام کي سنڀاليندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي پنهنجي امانتن ۽ عَهدن (۽ واعدن) پاڙڻ ۾ بلڪل ايماندار رهن ٿا (اها آهي مؤمنن جي پنجين وصف).(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اِهي ماڻهو اُهي آهن جيڪي پنهنجي امانتن ۽ وعدن جي نگراني ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جي پنهنجين امانتن ۽ پنهنجي انجام جو لحاظ رکن ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي پنهنجين امانتن ۽ پنهنجي عهد جي رعايت ڪندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) جيڪي پنهنجين امانتن ۽ پنهنجي انجام جو خيال رکندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي ماڻهو پنهنجي امانتن ۽ عهد انجامن جي پاسداري ڪرڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جي واهِي وَٽِن وَٿن جا، پڻ سَندنِ عَهد، اَنجام، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (۽ اهي مؤمن) جي سندن امانتن ۽ انجامن جي سنڀال ڪندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي پنهنجين امانتن ۽ وعدن جو خيال ڪن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ پنهنجن امانتن جو ۽ پنهنجي عهد ۽ انجام جو لحاظ رکندا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي پنھنجي امانتن ۽ وعدن جو خيال رکندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم عَلىٰ صَلَوٰتِهِم يُحافِظونَ (آيت : 9) |
۽ جيڪي پنھنجين نمازن جي نگاھ رکندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي پنهنجي نمازن جي حفاظت ۾ ڪڏهن به قصور نٿا ڪن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اِهي ماڻهو اُهي آهن جيڪي پنهنجي نمازن جي حفاظت ڪن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي پنهنجين نمازن جي پابندي ڪن ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي پنهنجين نمازن جي حفاظت ڪن ٿا. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي پنهنجين نمازن جي پابندي ڪن ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي پنهنجي نمازن جي حفاظت ڪن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جي نگاه سَندنِ نمازن جِي، رَکن صُبح، شام، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي سندن نمازن جي سنڀال ڪندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي پنهنجي نمازن جي نگهباني ڪن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهي پنهنجي نمازن جي حفاظت ڪندا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ جيڪي پنھنجي نمازن جي سختيءَ سان پابندي ڪندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أُولٰئِكَ هُمُ الوٰرِثونَ (آيت : 10) |
اِھي ئي اُھي وارث آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) يقيناً اهڙائي ماڻهو وارث ٿيندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اهي ماڻهو ئي وارث ٿيندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (آدم جي اولاد ۾) اهي ئي ماڻهو سچا وارث آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهي ئي اهي وارث آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) اهي ئي وارث آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اهي ئي اُهي وارث آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) بيشڪ باغ بهشت جا، وارِث اِهي وَريام، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهي ئي شخص وارث آهن_ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهي ئي ماڻهو اهي وارث آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي ئي ماڻهو وارث آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اھي ئي ماڻهو (اصل ۾) وارث آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
الَّذينَ يَرِثونَ الفِردَوسَ هُم فيها خٰلِدونَ (آيت : 11) |
جيڪي نيٺ بھشت جا وارث ٿيندا، اُھي منجھس سدائين رھڻ وارا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ کين فردوس جي زندگي ميراث ۾ ملندي ۽ هميشه ان ۾ رهندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) جيڪي جنت الفردوس جا وارث ٿين ٿا، اهي انهيءَ ۾ هميشه رهندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جيڪي بهشت برين جو حصو وٺندا. (۽) اهي ئي انسان ان ۾ هميشه (جيئرا) رهندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جيڪي وارث ٿيندا فردوس جا اهي ان ۾ هميشہ رهندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) جيڪي ٿڌيءَ ڇانوَ واري باغ جا وارث ٿيندا. جنهن ۾ اهي پيا رهندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جيڪي ميراث ۾ فردوس (بهشت جو اعلى طبقو) ماڻيندا. اهي ان ۾ هميشه رهڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اِهيئـِي مُلڪ مَلِير، سو ماڻِيندا مُدام، اُهي سان آرام، دائـِم داخِل اُن ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جي بهشت جا وارث ٿيندا، اهي منجهس هميشه رهندا- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪي جنت الفردوس جا وارث بڻبا ۽ هو ان ۾ سدائين رهندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيڪي ورثي فردوس کي لهندا، ۽ هميشه ئي ان ۾ رهندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪي فردوس جي باغن جا وارث ٿيندا ۽ ھو انهن ۾ ھميشه رھندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَقَد خَلَقنَا الإِنسٰنَ مِن سُلٰلَةٍ مِن طينٍ (آيت : 12) |
۽ بيشڪ ماڻھوءَ کي مٽيءَ جي ست مان بڻايوسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (ڏسو) هي حقيقت آهي ته اسان انسان کي مٽيءَ جي سَتَ (خمير ٿيل گاري) مان پيدا ڪيو. (يعني پهريائين پهريائين انسان مٽيءَ مان پيدا ڪيوسين.).(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ اسان انسان کي چونڊيل مٽيءَ مان پيدا فرمايو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان انسان کي آلي مٽيءَ جي جوهر مان پيدا ڪيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ البته تحقيق پيدا ڪيوسون انسان کي جوهر مٽيءَ جي مان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ اسان انسان کي مٽيءَ جي ست مان بنايو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اسان انسان کي مٽيءَ جي جوهر مان پيدا ڪيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ماڻهو جوڙيو سون مُورهِين، مَنجھان مِٽِيءَ جي سَت، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ اسان انسان کي مٽيءَ جي ست مان بڻايو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان انسان کي مٽيءَ جي ســَـت مان بڻايوسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اسان خلقيو انسان کي ست مٽيءَ جي مان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان انسان کي مٽيءَ جي سَت مان پيدا ڪيو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ جَعَلنٰهُ نُطفَةً فى قَرارٍ مَكينٍ (آيت : 13) |
وري اُن کي نطفو ڪري مُحڪم جاءِ ۾ رکيوسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ ان کي نطفو (يعني منيءَ جو ڦڙو) بنايوسين، هڪ اهڙيءَ جاءِ ۾ جتي قرار وٺي ۽ ڄمي بيهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ان کانپوءِ اسان ان کي هڪ نطفو بنائي ماءُ جي پيٽ ۾ رکايو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ اسان ان کي هڪ جڳھ (عورت جي رحم) ۾ نطفو بڻائي رکيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ رکيوسون ان کي منيءَ جو ڦڙو بنائي قرار واريءَ جاءِ ۾ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) وري ان کي منيءَ جو ڦڙو ڪري مضبوط جاءِ ۾ رکيوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان ان کي نطفو بنائي هڪ مضبوط جاءِ (ماءُ جي رِحم) ۾ رکيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڦيري ڪيوسون، پوءِ ڦڙو، اُنهيء کي البت، قابو هَنڌ قَرار ۾، ستاڙا ڇھ، ست،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ کيس ڦڙو ڪري محڪم جاءِ ۾ رکيوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ کيس هڪڙي محفوظ هنڌ ڳڙندڙ ٽيپي جي شڪل ڏني سون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وري رکيو هڪ ٽپڪندڙ بوند کي هڪ خاص هنڌ محفوظ ڪري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ کيس نطفي ۾ تبديل ڪري محفوظ جڳھه تي رکيو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ خَلَقنَا النُّطفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقنَا العَلَقَةَ مُضغَةً فَخَلَقنَا المُضغَةَ عِظٰمًا فَكَسَونَا العِظٰمَ لَحمًا ثُمَّ أَنشَأنٰهُ خَلقًا ءاخَرَ فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحسَنُ الخٰلِقينَ (آيت : 14) |
وري (اُن) نُطفي کي رت جو دڳ بڻايوسون وري (اُن) رت جي دڳ کي ٻوٽي بڻايوسون وري (اُن) ٻوٽي کي ھڏا بڻايوسون پوءِ (اُنھن) ھڏن کي گوشت پھرايوسون، وري اُن کي ٻي (نئين) بڻاوت بڻائي سون، پوءِ الله (وڏيءَ) برڪت وارو (سڀ کان) ڏاڍو چڱو خلقيندڙ آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ نطفي کي اسان علقه بنايو. پوءِ علقه کي هڪ گوشت جي ٽڪري جهڙو ڪري ڇڏيوسين، پوءِ ان ۾ هڏين جو پڃرو پيدا ڪيوسين ۽ پوءِ ڏسو ته ڪهڙيءَ طرح ان کي بلڪل ٻيءَ طرح جي مخلوق بنائي ظاهر ڪيوسين. سو ڪهڙو نه برڪتن وارو الله آهي جو سڀني کان بهتر پيدا ڪرڻ وارو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسان ان نطفي مان رت جو دڳ بنايو پوءِ اسان دڳ مان گوشت جو ٽڪرو بنايو، پوءِ گوشت جي ٽڪري مان هڏيون بنايون پوءِ هڏين جي مٿان گوشت چاڙهيوسين، ان کان پوءِ اسان ان ۾ روح ڦوڪيو، پوءِ بابرڪت آهي الله جيڪو تمام سهڻو خالق آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ اسان ئي نطفي کي ڄميل رت بنايو پوءِ اسان ئي ان ڄميل رت مان گوشت جو لوٿڙو بنايو پوءِ اسان ئي لوٿڙي جون هڏيون بنايون پوءِ اسان ئي هڏين کي گوشت چاڙهيو پو اسان ئي ان کي (روح وجهي) هڪ ٻي صورت ۾ پيدا ڪيو ته (سبحان الله) خدا بابرڪت آهي جو سڀني کان چڱو بنائيندڙ آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ بنايوسين ڦڙي کي رت جو دڳ پوءِ بنايوسين دڳ کي گوشت جو ٽڪرو پوءِ بنايوسين ٽڪري کي هڏا پوءِ ڍڪايوسون هڏن تي گوشت تنهن کان پوءِ پيدا ڪيوسون ان کي پيدائش ٻي پوءِ برڪت وارو آهي الله سهڻو پيدا ڪندڙن مان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (ان کان) پوءِ منيءَ جي ڦڙي کي رت جو دڳ ڪيوسون پوءِ رت جي دڳ کي گوشت جي ٻوٽي بنايوسون، پوءِ ان گوشت کي هڏيون بنايوسون، پوءِ هڏين کي گوشت ڍڪايوسون– وري ان کي ٻي هڪ مخلوق بنايوسون. پوءِ وڏيءَ برڪت وارو آهي الله جو سڀني کان چڱو بنائيندڙ آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان نُطفي کي رت جو دِڳُ بنايو، پوءِ اسان ان رت جي دِڳَ کي گوشت جي ٻُوٽي بنايو، پوءِ اسان گوشت مان هڏين جو ڍانچو بنايو، پوءِ اسان هڏين کي گوشت پهرايو، پوءِ اسان ان کي تخليق جي ٻي صورت ۾ نشونما ڏني. پوءِ الله برڪت وارو آهي (جيڪو) سڀني کان سهڻو خلقڻهار آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڦيري وَرِي ڦڙي کي، ڪيوسون روڙهو رَت، وَرِي ٻوٽِي ٻَڌل رت کي، ڪيوسون، سِين قُدرت، ٻوٽِي کي ٻِيهار هَڏا، بناياسون ڪِنهن ڀَت، مَڙهيوسون ماس هڏن تي، مُوجِب مَصلحت، وَرِي جوڙيوسونسِ، جوڙي ٻِي، مُوچارِي مُورت،پوءِ اَلله جَلَّ جَلاله، ٿيو بَرکه مَنجھ بَرڪت، سُهڻو هَر صُورت، جُملي جوڙِيندڙن ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ ڦڙي کي رت جو دڳ جوڙيوسون، وري رت جي دڳ کي ٻوٽي جوڙيوسون، وري ٻوٽيءَ کي هڏا بڻاياسون، هڏن کي گوشت ڍڪايوسون، پوءِ ان کي آخري طرح جوڙيوسون_ پوءِ نهايت ڀلارو آهي الله، جو سڀ کان سٺو خلقيندڙ آهي! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ ان ٽيپي کي رت جو دڳ بڻايوسين، پوءِ رت جي دڳ کي ماس بڻايوسين، وري ٻوٽيءَ جا هڏا ٺاهياسين، پوءِ هڏن تي گوشت چاڙهيوسين، پوءِ ان کي هڪڙيءَ نياري صورت واري مخلوق بنائي کڙو ڪيوسون، پوءِ برڪت وارو آهي الله، سڀني ٺاهيندڙن کان ڀلو ٺاهيندڙ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وري ان بوند کي هڪ دڳ جي شڪل ڏني سين، وري ان دڳ کي ٻوٽي بڻايو، وري ان ٻوٽيءَ جا هڏا ٺاهياسين، پوءِ انهن هڏن تي گوشت چاڙهيو، پوءِ بيهاريو ان ٻي (نئين) مخلوق کي ٺاهي، پوءِ الله ئي وڏو برڪت وارو سڀني کان سٺو ڪاريگر آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) وري اُن نطفي کي رت جي دڳ، وري رت جي دِڳ کي گوشت جي ٻوٽيءَ، وري گوشت جي ٻوٽيءَ کي ھڏيءَ ۾ تبديل ڪندا وياسين، وري ھڏين تي گوشت چاڙھيوسين پوءِ ان کي ھڪ نرالي مخلوق ٺاھيوسين. اللھ تعالى جي ذات وڏي برڪت واري ۽ بھترين پيدا ڪندڙ آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ إِنَّكُم بَعدَ ذٰلِكَ لَمَيِّتونَ (آيت : 15) |
وري بيشڪ اوھين ان کانپوءِ ضرور مرندؤ.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) وري (ڏسو) انهيءَ پيدائش کان پوءِ سڀني کي ضرور مرڻو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) انهيءَ کان پوءِ بيشڪ توهان مرندڙ آهيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري ان کان پوءِ بيشڪ اوهان سڀني کي (هڪ نه هڪ ڏينهن) مرڻو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ تحقيق اوهان ان کان بعد البته مرندڙ آهيو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) وري ان کانپوءِ اوهين مرڻ وارا آهيو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) وري بيشڪ اوهان ان (زندگيءَ کان) پوءِ ضرور مرڻ وارا آهيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اِنهيان پوءِ موت جو، اَوهِين سڀ شِڪار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ اوهين پڪ سان انهي کان پوءِ مرندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) وري ان کانپوءِ توهان کي ضرور مرڻو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وري ان کان پوءِ توهان کي ضرور مرڻو آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) وري ان کان پوءِ توھان کي ضرور مرڻو آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ إِنَّكُم يَومَ القِيٰمَةِ تُبعَثونَ (آيت : 16) |
وري بيشڪ اوھين قيامت جي ڏينھن اُٿاربؤ.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ وري (مرڻ بعد) قيامت جي ڏينهن اوهان کي ضرور (زنده ڪري) اٿاريو ويندو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) انهيءَ کان پوءِ بيشڪ توهان قيامت جي ڏينهن اُٿاريا ويندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) تنهن کان پوءِ قيامت جي ڏينهن اوهين سڀئي قبرن مان اٿاريا ويندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ يقينًا اوهان قيامت جي ڏينهن اٿاريا ويندؤ. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (ان کان) پوءِ بيشڪ اوهان کي قيامت جي ڏينهن (جيئرو ڪري) اٿاريو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ بيشڪ اوهان قيامت واري ڏينهن (زنده ڪري) اٿاريا ويندؤ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) موٽِي مَحشر وار، اَوهِين سَڀ اُٿارِبا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) وري اوهين پڪ سان قيامت ڏينهن اٿاربا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) وري قيامت جي ڏينهن توهان کي ضرور اٿاريو ويندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ توهان ضرور قيامت جي ڏينهن اٿاريا ويندؤ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ توھان کي قيامت جي ڏينھن ضرور اٿاريو ويندو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَقَد خَلَقنا فَوقَكُم سَبعَ طَرائِقَ وَما كُنّا عَنِ الخَلقِ غٰفِلينَ (آيت : 17) |
۽ بيشڪ اوھان جي مٿان ست آسمان بڻاياسون، ۽ بڻائڻ کان بي خبر نه ھواسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (ڏسو) اسان اوهان جي مٿان (سيارن جي گردش جا) ست رستا بنائي ڇڏيا آهن ۽ اسان (پنهنجي) مخلوق بابت ڪڏهن به غافل نه آهيون.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ اسان توهان جي مٿان سَتَ آسمان بنايا، اسان مخلوق کان بي خبر ناهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان ئي اوهان جي (مٿان تھ تي تھ) ست آسمان بنايا ۽ اسين مخلوق کان بي خبر نه آهيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ البته تحقيق پيدا فرماياسون اوهان جي مٿان ست رستا ۽ نه آهيون خلق کان بي خبر .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ اسان اوهان جي مٿان ست رستا (؛سمان) بنايا آهن. ۽ اسين بنائڻ کان بي خبر نه هئاسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اسان اوهان جي مٿان ست رستا (يعني آسمان) بنايا آهن ۽ اسان (پنهنجي) مخلوق کان بي خبر ناهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ سَت جوڙياسون اَوهان مَٿان، عجب آسمان، ۽ ڪَنان جوڙ جَھان، وٖير نه آهيون وٖيسلا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اسان اوهان مٿان ست آسمان بنايا ۽ اسين بڻائڻ کان بي خبر نه هئاسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ توهان جي مٿان اسان ست رستا بنايا، اسان خلقڻ جي ڪم کان بي خبر ته نه هئاسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيشڪ اسان ٺاهيا توهان جي مٿان ست رستا ۽ بناوٽ جي انهيءَ ڪم کان اسان ڪي اڻڄاڻ ڪونه هئاسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان توھان جي مٿان ست رستا ٺاھيا. ٺاھڻ واري ڪم کان اسان اڻ واقف نه آھيون. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَأَنزَلنا مِنَ السَّماءِ ماءً بِقَدَرٍ فَأَسكَنّٰهُ فِى الأَرضِ وَإِنّا عَلىٰ ذَهابٍ بِهِ لَقٰدِرونَ (آيت : 18) |
۽ آسمان کان پاڻي اندازي سان وسايوسون پوءِ اُن کي زمين ۾ رھايوسون، بيشڪ اسين اُن جي ورائي نيڻ تي وس وارا آھيون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اسان هڪ خاص اندازي سان آسمان مان پاڻي ٿا وسايون، ان کي (ضرورت موافق) زمين ۾ رهايون ٿا ۽ بيشڪ اسان کي اها قدرت آهي ته ان (پاڻيءَ) کي (جهڙيءَ طرح وسائي زمين تي آندوسين تهڙيءَ طرح ان کي) کڻي وڃون.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اسان آسمان مان اندازي سان مينهن نازل ڪيو پوءِ اسان ان پاڻي کي زمين ۾ رکرايو، ۽ بيشڪ اسان ان جي وٺي وڃڻ (سُڪائڻ) تي يقيناً قادر آهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پڻ اسان ئي آسمان مان هڪ اندازي سان پاڻي وسايو، پوءِ ان کي زمين ۾ (مصلحت موجب) ٽڪايوسون ۽ بيشڪ ان (پاڻيءَ) کي غائب ڪرڻ جي قدرت رکندڙ آهيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ لاٿو اسان آسمان کان پاڻي اندازي سان پوءِ رهايوسون ان کي زمين ۾ ۽ بيشڪ اسان ان کي واپس وٺي وڃڻ تي البته قادر آهيون .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اسان آسمان مان اندازي سان پاڻي وسايو، پوءِ ان کي زمين ۾ ٽڪايوسون ۽ بيشڪ اسين ان (پاڻيءَ) کي کڻي وڃڻ جي قدرت رکندڙ آهيون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان آسمان مان پاڻي هڪ اندازي سان وسايو، پوءِ اسان ان کي زمين ۾ ٽڪايوسين ۽ بيشڪ اسان ان کي (بخارات جي صورت ۾) کڻي وڃڻ تي قدرت رکندڙ آهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ آب اُتاريوسون اُڀ ڪنان، ڪَٿٖي ساڻ قَدر، جوڙي ڏِنوسون جاءِ تِنهن، بيشڪ ڀُون اَندر، ۽ سَندسِ نِيَڻ کي، نَئـِين سِر، پُهچندڙ آهيون پَڪ سان. (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ آسمان کان اندازي سان پاڻي موڪليوسون، پوءِ ان کي زمين ۾ هاريوسون ۽ بيشڪ اسين ان کي ورائي نيئڻ جي طاقت رکون ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ آسمان مان اسان پوري حساب مطابق هڪڙي خاص مقدار ۾ پاڻي لاٿو ۽ ان کي زمين ۾ رهڻ ڏنوسون ۽ اسان ان کي جيئن به گهرون وهائي سگهون ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ نازل ڪيوسين آسمان مان پاڻي خاص پوري مقدار ۾ ۽ ان کي بيهاريو زمين ۾، ۽ اسان جيئن وڻي تيئن غائب ڪري ٿا سگهون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اسان آسمان مان مناسب مقدار ۾ پاڻي نازل ڪيو پوءِ ان کي زمين ۾ ئي رھڻ ڏنو ۽ اسان اُن پاڻي کي سُڪائڻ جي طاقت به رکون ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَأَنشَأنا لَكُم بِهِ جَنّٰتٍ مِن نَخيلٍ وَأَعنٰبٍ لَكُم فيها فَوٰكِهُ كَثيرَةٌ وَمِنها تَأكُلونَ (آيت : 19) |
پوءِ اُن سان کجين ۽ ڊاکن جا باغ اوھان لاءِ ڄماياسون، اوھان لاءِ انھن باغن ۾ گھڻا ميوا آھن ۽ انھن مان ڪي اوھان کائيندا آھيو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) وري انهيءَ ئي پاڻيءَ (جي ريج) سان توهان جي لاءِ کجورن ۽ انگورن جا باغ پوکيون ٿا. انهن باغن ۾ توهان جي لاءِ گهڻائي ميوا پيدا ٿين ٿا، ۽ انهن مان ڪي اوهان کائو ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ اسان ان پاڻيءَ مان توهان لاءِ کجور ۽ انگور جا باغ پيدا ڪيا، توهان لاءِ انهن باغن ۾ گھڻا ميوا آهن ۽ انهيءَ مان ڪي توهان کائو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ اسان ان پاڻي سان کجين ۽ ڊاکن جا باغ پيدا ڪيا، جو ان مان اوهان جي لاءِ (طرح طرح) جا گهڻا ئي ميوا (پيدا ٿين) ٿا انهن مان ڪن کي اوهين کائو ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ پيدا ڪياسون اوهان لاءِ ان سان باغ کجين جا ۽ انگورن جا اوهان لاءِ انهن ۾ ميوا گهڻا آهن ۽ انهن مان کائو ٿا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اوهان لاءِ ان سان کجين ۽ ڊاکن جا باغ پيدا ڪياسون، اوهان لاءِ انهن (باغن) ۾ گهڻا ميوا آهن، ۽ انهن مان (ڪجهه) کائو ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان اوهان لاءِ ان (پاڻيءَ) ذريعي کجورن ۽ ڊاکن جا باغ بناياسين. اوهان لاءِ (ان زمين) ۾ (ٻيا به) گهڻا ميوا آهن ۽ ان مان اوهان کائو ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ آن لئي اُپاياسون اُن اسان، با-غ کَجيون، اَنگُور، پڻ ميوا موڪ مُور، جُڃون ڪَريو جَن مان(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ اسان اوهان لاءِ ان سان کجين ۽ انگورن جا باغ ڄمايا، اوهان لاءِ انهن ۾ گهڻا ميوا آهن ۽ اوهين انهن مان کائو ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ ان پاڻيءَ وسيلي اسان توهان لاءِ کجين ۽ انگورن جا باغ اُپايا، توهان لاءِ انهن باغن ۾ گهڻا ئي لذيذ ميوا آهن ۽ انهن مان توهان روزي حاصل ڪريو ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ ان پاڻيءَ سان توهان جي لاءِ اسان باغ پيدا ڪيا کجين ۽ انگورن جا، توهان جي لاءِ انهن باغن ۾ لذيذ ڪيترا ميوا آهن جن سان توهان روزي حاصل ڪندا آهيو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ اُن پاڻي جي ذريعي اسان توھان جي لاءِ کجين ۽ انگورن جا باغ پيدا ڪيا. انهن ۾ توھان لاءِ (مختلف قسمن جا) گهڻائي ميوا آھن جن کي توھان روزي طور استعمال ڪريو ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَشَجَرَةً تَخرُجُ مِن طورِ سَيناءَ تَنبُتُ بِالدُّهنِ وَصِبغٍ لِلءاكِلينَ (آيت : 20) |
۽ اھُو (زيتون جو) وڻ (پيدا ڪيوسون) جو طُور سَينا مان نڪرندو آھي (اھڙي طرح) ڄمندو آھي جو تيل ۽ کائڻ وارن لاءِ ٻوڙ پيدا ٿيندو آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اهو وڻ (به پيدا ٿئي ٿو) جو طور سينا ۾ ٿيندو آهي، (يعني زيتون جو وڻ) ۽ جو تيل يا سڻڀ پيدا ڪري ٿو، جنهن سان کائڻ وارن لاءِ سٺو ٻوڙ تيار ٿئي ٿو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ زيتون جو وڻ پيدا ڪيو، جيڪو طورسينا جبل ۾ (گھڻو ۽ بهترين) ٿئي ٿو جيڪو تيل سان ڦُٽي ٿو ۽ کائيندڙن لاءِ ڳُنڌڻ (ٻَوڙ) آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اسان ئي زيتون جو) وڻ (پيدا ڪيو) جو طور سينا جبل ۾ (گهڻو ئي) پيدا ٿئي ٿو، جنهن مان تيل به نڪري ٿو پڻ کائڻ وارن لاءِ ٻوڙ به آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ وڻ نڪري ٿو طور سينا مان ڄمائي ٿو تيل ۾ ٻوڙ کائيندڙن جي لاءِ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ هڪ وڻ (به پيداڪيوسون) جو طور سينا جي جبل مان نڪري ٿو جو تيل کي ۽ کائڻ وارن لاءِ ٻوڙ کي پيدا ڪري ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ هڪ وڻ (زيتون جو پيدا ڪيوسين)جيڪو طور سينا (جبل) مان نڪري ٿو، جيڪو تيل ڪڍندي ڄمي ٿو ۽ کائڻ وارن لاءِ ٻوڙ آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پڻ وَڻ آهي اُڀرندو، طُور سِينا پار، جو ڪري تيل تيار، ۽ ٻوڙ خاطِر کِيندڙِين(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اهو وڻ، جو طور سينا مان نڪري ٿو، جو کائيندڙن لاءِ تيل ۽ ٻوڙ ڄمائي ٿو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ اهو وڻ به اسان پيدا ڪيو ،جيڪو طور سيناءَ (جبل) کان نڪري ٿو. تيل به کنيو ٿو ڦٽي ته کائڻ وارن لاءِ ٻوڙ به (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهو وڻ به اسان پيدا ڪيو آهي جيڪو طور سينا مان نڪرندو آهي تيل کڻي ڄمندو آهي ۽ ڳنڌڻ (ڀاڄي) آهي کائڻ وارن لاءِ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھڪ اھڙو وڻ به آھي جيڪو طور سينآء جي علائقي ۾ ٿئي ٿو (يعني زيتون جو وڻ) ان مان تيل به ملي ٿو ۽ کائڻ لاءِ ٻوڙ طور به ڪم اچي ٿو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَإِنَّ لَكُم فِى الأَنعٰمِ لَعِبرَةً نُسقيكُم مِمّا فى بُطونِها وَلَكُم فيها مَنٰفِعُ كَثيرَةٌ وَمِنها تَأكُلونَ (آيت : 21) |
۽ بيشڪ اوھان لاءِ ڍورن ۾ (به) عبرت آھي، (جو) جيڪي سندن پيٽن (يعني اوھن) ۾ آھي تنھن مان اوھان کي (کير) پياريندا آھيون ۽ اوھان لاءِ منجھن (ٻيا به) گھڻا فائدا آھن ۽ منجھائن ڪي کائيندا (به) آھيو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (ڏسو) توهان جي لاءِ چوپاين جانورن (جي خلقت) ۾ به وڏي عبرت آهي. جيڪي هنن جي پيٽ ۾ آهي (يعني گاهه وغيره جو اتي ڳري ٿو) تنهن مان توهان جي لاءِ پيئڻ جي (مزيدار) شيءِ (يعني کير) پيدا ڪيون ٿا ۽ اوهان جي لاءِ انهن ۾ ٻيا به طرحين طرحين جا فائدا رکيل آهن، انهن مان ڪن جو گوشت اوهان کائو ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ توهان لاءِ چؤپاين ۾ يقيناً عبرت آهي اسين توهان کي انهن جي پيٽن مان کير پياريون ٿا ۽ توهان لاءِ انهن ۾ گھڻا نفعا آهن ۽ انهن مان (ڪن چؤپاين کي) کائو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ بيشڪ اوهان جي لاءِ چوپاين ۾ به عبرت آهي. ۽ (مٽي گاھ) جو ڪجھ انهن جي پيٽ ۾ آهن ان مان اسين اوهان کي (کير) پياريون ٿا ۽ جانورن ۾ ته اوهان لاءِ ٻيا به ڪيترائي فائدا آهن پڻ انهن مان ڪيترن کي اوهين کائو ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ اوهان لاءِ چوپاين ۾ البته عبرت آهي پياريون ٿا اوهان کي ان مان جيڪو انهن جي پيٽن (اوهن) ۾ آهي ۽ اوهان جي لاءِ انهن ۾ نفعا گهڻا آهن ۽ انهن مان کائيندا آهيو. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ اوهان لاءِ ڍورن ۾ (به) هڪ نصيحت آهي. جيڪي انهن جي پيٽن ۾ آهي تنهن مان اوهان کي پياريون ٿا ۽ اوهان لاءِ انهن ۾ گهڻا فائدا آهن ۽ ڪِن کي کائو ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اوهان لاءِ چوپاين ۾ هڪ عبرت آهي. (جو) جيڪي انهن جي پيٽن ۾ آهي ان مان اوهان کي (کير) پياريون ٿا ۽ اوهان لاءِ انهن ۾ (ٻيا به) گهڻا نفعا آهن ۽ اوهان انهن مان (ڪن کي) کائو ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ چڱو چوپايَنِ ۾، آن لئي، سَبق سُڌير!، پِياريون پيٽ سَندنِ مان، آن کي خالِص کِير، ۽ نفعااوهان لئي اُنهن ۾، ڪيتراڪَثِير،۽ ڪي کائو(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ بيشڪ اوهان لاءِ ڍورن ۾ عبرت آهي، سندن پيٽن ۾ جيڪي آهي ان مان اوهان کي پياريون ٿا ۽ اوهان لاءِ انهن ۾ گهڻا نفعا آهن، انهن مان ڪي کائيندا آهيو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ حقيقت ۾ توهان لاءِ ڍورن ۾ به هڪ سبق آهي، انهن جي پيٽن ۾ جيڪي ڪجهه آهي، انهن مان هڪڙي شيءِ (کير) اسان توهان کي پياريون ٿا، توهان لاءِ انهن ۾ ٻيا به گهڻا ئي فائدا آهن، انهن کي توهان کائو به ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ حقيقت هيءَ آهي ته جانورن ۾ به سبق آهي توهان جي لاءِ. جيڪي ڪجهه آهي انهن جي پيٽن ۾ انهيءَ مان هڪ شيءِ (کير) توهان کي پياريون ٿا ۽ ٻيا به ڪيترا ئي فائدا آهن ۽ انهن کي توهان کائيندا آهيو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ توھان لاءِ جانورن ۾ به ھڪ وڏو سبق آھي، انهن جي پيٽن ۾ جيڪو ڪجهه آھي ان مان توھان کي ھڪ شيءِ پياريون ٿا (يعني کير)، انهن جانورن ۾ توھان لاءِ وڏا فائدا رکيل آھن ۽ انهن مان ڪن جو توھان گوشت به کائيندا آھيو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَعَلَيها وَعَلَى الفُلكِ تُحمَلونَ (آيت : 22) |
۽ انھن تي ۽ ٻيڙين تي اوھان کي سوار ڪبو آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ توهان (خشڪيءَ ۾) انهن تي سواري ڪيو ٿا ۽ (سمنڊ ۾) جهازن تي به سوار ٿيو ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ انهن چؤپاين تي ۽ ٻيڙين تي توهان بار کڻو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ انهن جانورن ۽ ٻيڙين تي چڙهي چڙهي گهمو به ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ انهن تي ۽ ٻيڙين تي کنيا وڃو ٿا. . ع(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ انهن تي ۽ ٻيڙين تي اوهان کي سوار ڪيو وڃي ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ انهن (چوپاين) تي ۽ ٻيڙين تي اوهان سوار ڪيا وڃو ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪن تي، پڻ واهڻن تي وِير! مَنجھ سُڪِي ۽ سِير، سائـِين کَڻِي سُوارڪيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ انهن تي ۽ ٻيڙين تي چڙهندا آهيو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ انهن تي ۽ ٻيڙين تي توهان کي سوار به ڪيو وڃي ٿو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ انهن تي ۽ ٻيڙين تي توهان سواري به ڪندا آهيو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ انهن جانورن ۽ ٻيڙين تي سواري به ڪندا آھيو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَقَد أَرسَلنا نوحًا إِلىٰ قَومِهِ فَقالَ يٰقَومِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن إِلٰهٍ غَيرُهُ أَفَلا تَتَّقونَ (آيت : 23) |
۽ بيشڪ نوح کي سندس قوم ڏانھن موڪليوسون پوءِ چيائين ته اي منھنجي قوم الله جي عبادت ڪريو اُن کانسواءِ اوھان جو ڪو معبود نه آھي، پوءِ ڇونه ڊڄندا آھيو؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ هيءَ حقيقت آهي ته اسان نوح کي سندس قوم جي طرف (هدايت لاءِ) موڪليو هو. هن کين چيو هو ته، اي منهنجي قوم جا ماڻهو! الله جي ٻانهپ ڪيو. کانئس سواءِ اوهان جو ڪوبه معبود ڪونهي. پوءِ ڇا توهان (بدعملن جي نتيجن کان) نٿا ڊڄو؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ اسان نوح کي سندس قوم ڏانهن (پيغمبر ڪري) موڪليو، پوءِ نوح چيو اي منهنجي قوم توهان الله تعالى جي عبادت ڪريو، توهان جو الله کانسواءِ ڪوبه معبود ناهي، ڇا پوءِ توهان نٿا ڊڄو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان نوح کي سندس قوم ڏي پيغمبر بنائي موڪليو ته (نوح کين) چيو اي منهنجي قوم خدا جي عبادت ڪريو ان کان سواءِ ڪو به اوهان جو معبود نه آهي، ته ڇا اوهين (ان کان) نه ٿا ڊڄو؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ البته تحقيق موڪليوسون نوح کي ان جي قوم ڏانهن پوءِ فرمايائين ته اي منهنجي قوم! عبادت ڪيو الله جي ناهي اوهان جي لاءِ ڪو معبود ان کان سواءِ ڇا پوءِ نه ٿا ڊڄو؟ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ اسان نوح کي سندس قوم ڏي موڪليو پوءِ ان چيو ته اي منهنجي قوم الله جي عبادت ڪريو ان کان سواءِ اوهان جو ڪو حاڪم نه آهي. ڇا پوءِ نه ٿا ڊڄو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اسان نوح کي سندس قوم ڏانهن موڪليو پوءِ چيائين: ”اي منهنجي قوم! الله جي عبادت ڪيو، ان کان سواءِ اوهان جو ڪو معبود ناهي. ڇا پوءِ توهان نه ٿا ڊڄو“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ نوح سَندسِ نيات ڏي، مُڪوسون مَهندار، چي، قوم پُوڄيو ڪِريم کي، ٻِيو ڌَڻِي، نَه جِنهن ڌار، آخِر ڪِنهن آڌار، ڀَورا! ڀَو نَه ڀانئيو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ بيشڪ اسان نوح کي سندس قوم ڏي موڪليو، پوءِ چيائين ”اي قوم! الله جي عبادت ڪريو، ان کان سواءِ اوهان جو ڪو به سائين ڪونهي، پوءِ اوهين ڇو نٿا ڊڄو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان نوح کي سندس قوم ڏانهن موڪليو، هن چيو: "اي منهنجي قوم وارؤ! الله جي ٻانهپ ڪريو، هن کان سواءِ توهان لاءِ ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي، ڇا پوءِ ڊڄو نٿا؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ موڪليو اسان نوح کي سندس قوم ڏانهن، هن چيو، ”اي منهنجي قوم! بندگي ڪريو الله جي، ان کان سواءِ توهان جو ڪوبه خدا نه آهي، ڇا توهان ڊڄو نٿا؟“(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان نوح ($) کي پنھنجي قوم ڏانھن موڪليو. ھن چيو ته: ”اي منھنجي قوم! اللھ تعالى جي عبادت ڪريو. ان کان سواءِ توھان جو ٻيو ڪير به معبود ناھي. پوءِ توھان ڇو نٿا ڊڄو؟“ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَقالَ المَلَؤُا۟ الَّذينَ كَفَروا مِن قَومِهِ ما هٰذا إِلّا بَشَرٌ مِثلُكُم يُريدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيكُم وَلَو شاءَ اللَّهُ لَأَنزَلَ مَلٰئِكَةً ما سَمِعنا بِهٰذا فى ءابائِنَا الأَوَّلينَ (آيت : 24) |
پوءِ سندس قوم مان جيڪي سردار ڪافر ھوا تن چيو ته ھي رڳو اوھان جھڙو ماڻھو آھي اوھان تي سرادري (حاصل) ڪرڻ گھرندو آھي، ۽ جيڪڏھن الله گھري ھا ته ملائڪن کي موڪلي ھا، اِھا (ڳالھ ته) پنھنجن ابن ڏاڏن ۾ نه ٻڌيسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) سندس قوم جي جن سردارن ڪفر جي واٽ اختيار ڪئي هئي تن اهو ٻڌي (ماڻهن کي) چيو ته، هيءُ ماڻهو (حضرت نوح) سواءِ هن جي ٻيو ڇا آهي ته توهان جهڙو هڪ ماڻهو آهي. هو چاهي ٿو ته توهان کي ڏيکاري ته مان اوهان کان وڏو ۽ افضل آهيان. جيڪڏهن الله تعاليٰ (ڪو پيغمبر موڪلڻ) چاهي ها ته ڪنهن فرشتي کي نه موڪلي ها؟ (هو اسان جهڙي هڪڙي ماڻهوءَ کي ڇو پيغمبر ڪري موڪلي ها) اسان پنهنجي اڳوڻن وڏن کان ته ڪابه اهڙي ڳالهه ڪڏهن به ڪانه ٻڌي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ سندس قوم مان ڪافر سردارن چيو ته ناهي هيءُ مگر توهان جهڙو انسان اهو توهان تي فضيلت حاصل ڪرڻ چاهي ٿو ۽ جيڪڏهن الله تعالى چاهي ها ته ملائڪ نازل ڪري ها، اسان جي پَهِرِيَنِ وڏن کان به اسان هي ڳالهه نه ٻڌي آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته سندس قوم جي سردارن مان جيڪي ڪافر هئا تن چيو ته هي به ته رڳو اوهان جهڙو ماڻهو آهي (پر) هي اوهان تي بزرگي حاصل ڪرڻ گهري ٿو. ۽ جيڪڏهن خدا (پيغمبر ئي موڪلڻ) گهري ها ته ملائڪن کي نازل ڪري ها (ڀائي) اسان ته اهڙي ڳالھ پنهنجن اڳين ابن ڏاڏن ۾ (ٿيندي) نه ٻڌي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ چيو سردارن جن ڪفر ڪيو قوم ان جي مان ته ناهي هيءُ مگر بشر اوهان جهڙو ارادو ٿو ڪري هي ته سرداري حاصل ڪري اوهان تي ۽ جيڪڏهن گهري ها الله ته البته لاهي ها ملائڪ نه ٻڌو اسان هيءُ پنهنجن ابن، ڏاڏن پهرين ۾ . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ سندس قوم مان جن سردارن ڪفر ڪيو تن چيو ته هي ته رڳو اوهان جهڙو ماڻهو آهي، اوهان تي وڏائي ڪرڻ گهري ٿو، ۽ جيڪڏهن الله گهري ها ته ملائڪ لاهي ها، اها ڳالهه اسان پنهنجن اڳين ابن ڏاڏن ۾ نه ٻُڌي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ سندس قوم جي سردارن مان جن ڪفرڪيو هيو تن چيو ته: ”هي شخص ته صرف اوهان وانگر بشر ئي آهي، چاهي ٿو ته توهان مٿان پنهنجي برتري قائم ڪري. ۽ جيڪڏهن الله گهري ها ته ملائڪ نازل ڪري ها، اسان ته (اها ڳالهه) پنهنجي اڳين ابن ڏاڏن ۾ (به) نه ٻُڌي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪَهيو سَندسِ قوم مان، جنهن فِرق ڀَڳو فَرمان، هِي نه آهيم مگر مُورهِين، اَوهان جِيئن اِنسان، گُھري اوهان پاڻ تي، مُفت مَٿاهُون مانَ، ۽ اَلله اِرادو جي ڪيو، ته مَلڪ مُڪان مَنَّان، هِي ڪَنِين ٻُڌِيسون ڪانه، پَنهنجي پِيَنِ پِهريَنِ ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ سندس قوم جي ڪافر وڏيرن چيو ته ”هي فقط اوهان جهڙو ئي ماڻهو آهي، جو چاهي ٿو، ته اوهان تي سردار بنجي، جيڪڏهن الله چاهي ها، ته ضرور ڪو ملائڪ موڪلي ها، اسان اهڙي ڳالهه پنهنجي اڳين وڏن ۾ ته ڪانه ٻڌي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سندس قوم جي جن سردارن مڃڻ کان انڪار ڪيو، اُهي چوڻ لڳا ته "اهو شخص ته فقط توهان جهڙو ئي هڪ بشر آهي، انهيءَ جو مقصد اهو آهي ته توهان کان مٿڀرو ٿي وڃي، الله کي موڪلڻو هجي ها ته ملائڪ موڪلي ها، اها ڳالهه ته اسان ڪڏهن ابي ڏاڏي جي زماني کان ٻڌي ئي ناهي (ته ڪو بشر رسول بڻجي آيو هجي) (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) سندس قوم جي جن سردارن مڃڻ کان انڪار ڪيو، چوڻ لڳا، هي شخص ڪجهه نه آهي پر توهان جهڙو ئي هڪ بشر آهي، سندس مقصد هي آهي ته مٿاهون رهي توهان تي، ۽ اگر موڪلڻو هجي ها الله کي ته موڪلي ها ملائڪ (فرشتو). ۽ اها ڳالهه ته اسان ڪڏهن به ابن ڏاڏن جي وقتن ۾ ٻڌي نه هئي (ته بشر رسول ٿي اچي)(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) قوم جي انهن سردارن جن مڃڻ کان انڪار ڪيو تن چيو ته ھي ته رڳو اوھان جھڙو ئي هڪ انسان آھي. جيڪو اوھان تي برتري حاصل ڪرڻ چاھي ٿو. جيڪڏھن اللھ تعالى کي رسول موڪلڻو ھجي ھا ته اسان ڏي فرشتوموڪلي ھا. انسان جي رسول ٿي اچڻ واري ڳالھ ته اسان ڪڏھن پنهنجن ابن ڏاڏن کان به نه ٻڌي آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِن هُوَ إِلّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصوا بِهِ حَتّىٰ حينٍ (آيت : 25) |
اِھو ته رڳو ھڪڙو ديوانو شخص آھي تنھنڪري اُن لاءِ ھڪ وقت تائين ترسو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو ڪجهه به ناهي سواءِ هن جي ته هو هڪ انسان آهي، جو متوالو ٿي پيو آهي. تنهن ڪري (سندس ڳالهين تي ڪن نه ڏيو) ڪجهه ڏينهن انتظار ڪيو (۽ ڏسو سندس پڇاڙي ڪهڙي ٿي ٿئي).(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ناهي اهو مگر هڪ مرد جنهنکي جنون آهي پوءِ توهان انهيءَ جو ڪجھه وقت انتظار ڪريو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هو ته رڳو هڪ (عام) آدمي آهي جنهن کي چريائي ورتو آهي. مطلب ته اوهين هڪ (خاص) وقت تائين (سندس نتيجي جو) انتظار ڪريو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ناهي اهو مگر هڪ مرد ان کي جنون آهي پوءِ انتظار ڪيو ان جو هڪ وقت تائين . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) هو ته رڳو هڪ مرد آهي جنهن ۾ چريائي آهي پوءِ ان جو هڪ وقت تائين انتظار ڪريو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اهو ته اهڙو ئي شخص آهي جنهن کي جُنون (جي بيماري) آهي سو توهان کيس هڪ مقرر وقت تائين مُهلت ڏيو“. (شايد ٺيڪ ٿي وڃي)(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) هِي ناهي، مگر مَرد ڪو، جنهن کي لَڳت جِي لَغار، پوءِ ڪَڍوسِ اِنتظار، ڏِسوسِ ڪٖي ڏِينهڙا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هي ته رڳو هڪ اهڙو شخص آهي جنهن کي چريائي آهي، پوءِ ڪو وقت کيس جاچيندا رهو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) نه بس هن شخص کي ڪو جنون ٿي پيو آهي، ڪجهه وقت وڌيڪ ڏسو (شايد ٺيڪ ٿي وڃي)". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو ڪجهه به نه آهي بس هن شخص ۾ ٿوري چريائي اچي وئي آهي ٿورو وقت اڃا ڏسو (شايد فرق اچي)(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي ته اُھو ماڻهو ٿو لڳي جنھن ۾ چريائپ جي بيماري ھجي. ٺيڪ آ ڪجهه وقت انتظار ڪري وٺو ته جيئن مٿس چريائپ جو دؤرو ختم ٿي وڃي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالَ رَبِّ انصُرنى بِما كَذَّبونِ (آيت : 26) |
(نوح) چيو اي منھنجا پالڻھار مون کي مدد ڏي انھيءَ ڪري جو مون کي ڪوڙو ڀانيائون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) تنهن تي حضرت نوح دعا گهري ته اي منهنجا رب! هنن ماڻهن مونکي ڪوڙو سمجهي مڃڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو آهي. سو هاڻي تون منهنجي مدد ڪر.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) (حضرت) نوح عرض ڪيو اي منهنجا رب تون منهنجي مدد ڪر، ان ڪري جو اهي مون کي ڪوڙو سمجھن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) نوح (اهي ڳالهيون ٻڌي) دعا گهري: اي منهنجا پالڻهار! منهنجي مدد ڪر! هن ڪري جو هنن مون کي ڪوڙو ڪيو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) عرض ڪيائين ته اي منهنجا پالڻهار! مدد ڪر منهنجي ان سببان جو ڪوڙو چيائون مون کي . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) نوح چيو ته اي منهنجا پاليندڙ منهنجي مدد ڪر هن ڪري جو انهن مون کي ڪوڙو ڪيو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (نوح ) چيو: ”اي منهنجا پالڻهار! منهنجي مدد ڪر ڇو جو انهن مون کي ڪوڙو چيو آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چَيائـِين، ته مُنهنجِي، مُون ڌَڻِي!، وِهلوڪر واهر، ڪارڻ تِنهن قَهار!، جو مون کي ڪُوڙو ڪوٺِئيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”اي ڌڻي! هنن مون کي ڪوڙو سمجهيو آهي ان ڪري مون کي مدد ڏي“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) نوح چيو: "اي منهنجا رب! انهن جو مون کي ڪوڙو ڀانئيو آهي، ان تي تون ئي منهنجي ڪا مدد ڪر". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) نوح چيو، پالڻهار! انهن ماڻهن مون کي ڪوڙو چيو آهي هاڻي تون منهنجي مدد ڪر(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) نوح ($) چيو ته اي منھنجا پالڻھار! ھاڻي تون منھنجي مدد فرماءِ. انهن ماڻهن ته مون کي ڪوڙي ڪرڻ جي حد ڪري ڇڏي آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَأَوحَينا إِلَيهِ أَنِ اصنَعِ الفُلكَ بِأَعيُنِنا وَوَحيِنا فَإِذا جاءَ أَمرُنا وَفارَ التَّنّورُ فَاسلُك فيها مِن كُلٍّ زَوجَينِ اثنَينِ وَأَهلَكَ إِلّا مَن سَبَقَ عَلَيهِ القَولُ مِنهُم وَلا تُخٰطِبنى فِى الَّذينَ ظَلَموا إِنَّهُم مُغرَقونَ (آيت : 27) |
پوءِ ڏانھنس وحي ڪيوسون ته اسان جي اکين آڏو ۽ اسان جي حُڪم سان ٻيڙي ٺاھ پوءِ جڏھن اسان جو حُڪم اچي ۽ تنور اُڀامي تڏھن سڀڪنھن جوڙي مان ٻه ٻه (نر ۽ مادي) ۽ پنھنجي گھر وارا منجھس چاڙھ پر منجھائن جن بابت (ھلاڪ ٿيڻ جو) حُڪم ٿي چڪو (سي نه چاڙھ)، ۽ ظالمن بابت مون کي نه چؤ، ڇوته اُھي ٻُڏل آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ اسان نوح ڏي وحي موڪليو ته اسان جي نظرداريءَ هيٺ ۽ اسان جي وحي موجب هڪ ٻيڙي ٺاهه. پوءِ جڏهن اسان جي حڪم جو وقت اچي وڃي ۽ تنور جا شعلا ڀڙڪي اٿن (يعني انڪار ڪندڙن تي عذاب جو وقت اچي وڃي) تڏهن تون هرهڪ جانورن جا ٻه ٻه جوڙا ٻيڙيءَ ۾ پاڻ سان کڻجانءِ ۽ پنهنجي گهر وارن کي به. پر گهر جي اهڙن ماڻهن کي نه کڻندين جن جي لاءِ (ٻڏڻ جو) فيصلو اڳي ئي ٿي چڪو آهي. جن ماڻهن ظلم ڪيو آهي تن جي لاءِ اسان وٽ ڪوبه عرض ۽ التجا نه ڪجانءِ. اهي ضرور غرق ٿيندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ اسان ان ڏانهن وحي موڪلي ته تون اسان جي نگراني ۾ اسان جي حڪم موجب ٻيڙي تيار ڪر، پوءِ جڏهن اسان جو حڪم اچي ۽ تَنُورَ مان جوش سان پاڻي نڪري، پوءِ تون انهي ٻيڙيءَ ۾ هر قسم جي جوڙي مان ٻن کي ۽ پنهنجي گھر وارن کي سوار ڪر، مگر جن (گھر وارن) جي مٿان عذاب ثابت ٿي چڪو آهي، ۽ تون، مون کي ظالمن جي باري ۾ ڪجھه نه چئجين بيشڪ اهي ٻڏندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته اسان نوح ڏي وحي موڪليو ته تون اسان جي سامهون ۽ اسان جي حڪم موجب ٻيڙي بنائي! پوءِ جڏهن اسان جو عذاب اچي ۽ تنور (مان پاڻي) اڀامي ته تون ان ۾ هر قسم (جي جانورن مان نر ۽ مادي) جوڙو جوڙو ۽ پنهنجن ٻارن ٻچن کي وهار، پر انهن مان جنهن لاءِ (غرق ٿيڻ جو) اڳ ۾ ئي اسان جو حڪم ٿي چڪو آهي (تن کي نه چاڙھ) ۽ جن ماڻهن (اسان جي حڪم کان) سرڪشي ڪئي آهي تن جي باري ۾ مون کي ڪجھ نه ڇئج! ڇو ته اهي پڪ ٻڏڻ وارا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ وحي ڪيوسون ان ڏانهن ته ٺاهه ٻيڙي اسان جي نگاهن اڳيان ۽ اسان جي وحي سان پوءِ جڏهن ايندو اسان جو امر ۽ اڀاميو تنور پوءِ چاڙهي وهار ان ۾ هرهڪ جوڙو (نر ۽ مادي) ۽ پنهنجو اهل مگر اهو جيڪو اڳ ۾ ٿي ويو ان تي حڪم انهن مان ۽ نه عرض ڪر مون کي انهن جي باري ۾ جن ظلم ڪيو بيشڪ اهي ٻڏل آهن. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اسان ان ڏي حڪم موڪليو ته اسان جي اکين جي سامهون ۽ اسان جي حڪم سان ٻيڙي بناءِ! پوءِ جڏهن اسان جو حڪم پهچي ۽ تنور اڀامي ته سڀ ڪنهن قسم مان جوڙو نر ۽ مادي ۽ پنهنجا ماڻهو سواءِ ان جي جنهن تي انهن مان (هلاڪ ٿيڻ جو) حڪم ٿي چڪو آهي، ان (ٻيڙيءَ) ۾ چاڙهه. ۽ ظالمن جي باري ۾ مون سان ڳالهه نه ڪر، ڇو ته انهن کي ٻوڙيو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان ان ڏانهن وحي موڪلي ته: ”تون اسان جي نگراني ۾ ۽ اسان جي حڪم سان ٻيڙي ٺاهه، پوءِ جڏهن اسان جو حڪمِ (عذاب) پهچي ۽ تنور ٻُنڀ ڏيڻ لڳي ته هر قسم جي جانورن مان هڪ جوڙو (نر ۽ مادي وٺي ٻيڙي ۾) سوار ٿي ۽ پنهنجي گهر وارن کي (به ويهار) سواءِ انهن مان اهڙن جي جن جي خلاف اڳ فيصلو جاري ٿي چڪو آهي، ۽ مون سان انهن جي باري ۾ نه ڳالهاءِ جن ظلم ڪيو، بيشڪ اُهي ٻوڙيا ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ اَسان ڪَيسِ اِلهام، ته جَلدِي ٻيڙِي جوڙ تون، اَسان جي اَکيُنِ اَڳيان، ۽ مُوجِب وَحِي وَريام!، پوءِ جڏهن اَمر اَسان جو آئيو، ۽ اُڌميو تَنُور تَمام، پوءِ هر جوڙيان، ٻَه مَنجھسِ چاڙھ، پڻ سندئـِي عيال اِمام، مگر اُنهن مان، جَن تي، اَڳي لَڳو اِلزام، پڻ آهِن جي اَنڌير تي، تَن لئي، ڪُڇ نَه ڪَلام، آهِن اِهي اَظلام، ڇَر ۾ ڇوليون ٿِـيَئڻا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ ڏانهس حڪم موڪليوسون ته ”اسان جي نظر ۽ حڪم موجب ٻيڙي ٺاهه، جڏهن اسان جو حڪم اچي، ۽ تنور اُڀامي، تڏهن منجهس هر ڪنهن جوڙي مان ٻه ٻه چاڙهه ۽ تنهنجي گهر وارا به، سواءِ انهن جي جن بابت (نا س ٿيڻ جو) حڪم ٿي چڪو ۽ ظالمن بابت مون سان گفتگو نه ڪر، جو اهي پڪ سان ٻُڏندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان مٿس وحي ڪيو ته "اسان جي نظرداريءَ هيٺ ۽ اسان جي وحيءَ مطابق ٻيڙي ٺاهه، پوءِ جڏهن اسان جو حڪم پهچي وڃي ۽ تنور اڀامي ته تون هر قسم جي جانورن مان جوڙو جوڙو ساڻ کڻي ان ۾ سوار ٿي وڃجانءِ ۽ پنهنجي گهر وارن کي به ساڻ کڻجانءِ ، سواءِ انهن جي جن جي خلاف اڳيئي فيصلو ٿي چڪو آهي ۽ ظالمن جي باري ۾ مونکي ڪجهه نه چئجانءِ ، جو اهي هاڻي غرق ٿيڻا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اسان ان تي وحي موڪليو، هڪ ٻيڙي تيار ڪر اسان جي نگرانيءَ ۾ ۽ اسان جي وحي مطابق، پوءِ جڏهن اسان جو حڪم اچي وڃي ۽ تنور اُڀامي پوي، تڏهن کڻجان هر قسم جي جانورن مان هڪ هڪ جوڙو ۽ سوار ٿي ان ۾ ۽ پنهنجي اهل عيال کي به ساڻ کڻ سواءِ انهن جي جن جي خلاف فيصلو آهي ۽ نه چئجانءِ ظالمن جي باري ۾ ڪجهه، اهي هاڻي ٻڏڻ وارا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ اسان کيس وحي ڪئي ته اسان جي نگراني ۽ ھدايت مطابق ٻيڙو ٺاھ ۽ جڏھن به اسان جو حڪم اچي ۽ تنور اڀامي پوي ته تون ان ۾ ھر قسم جي جانورن جو ھڪ ھڪ جوڙو (نر ۽ مادي) ۽ مؤمنن کي ان ۾ سوار ڪجانءِ، باقي جن ماڻهن کي اسان تباهه ڪرڻ جو فيصلو ڪري چڪا آهيون انهن کي سوار نه ڪجانءِ ۽ ظالمن جي باري ۾ مون سان ڪجهه به نه ڳالھائجانءِ ڇو جو ھاڻي ھي سڀ غرق ٿيڻ وارا آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَإِذَا استَوَيتَ أَنتَ وَمَن مَعَكَ عَلَى الفُلكِ فَقُلِ الحَمدُ لِلَّهِ الَّذى نَجّىٰنا مِنَ القَومِ الظّٰلِمينَ (آيت : 28) |
پوءِ جڏھن ٻيڙيءَ تي تون چڙھي وِھين ۽ تنھنجا سنگتي (به وِھن) تڏھن چؤ ته سڀ ساراھ اُنھيءَ الله کي جڳائي جنھن ظالمن جي قوم کان اسان کي بچايو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جڏهن تون پنهنجي ساٿين سان ٻيڙيءَ ۾ سوار ٿئين تڏهن تنهنجي زبان تي هي ڪلمون جاري هجي ته سڀ ساراهون الله جي لاءِ آهن جنهن اسان کي ظالم قوم کان نجات ڏني.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ جڏهن تون ۽ تنهنجا رفيق ٻيڙيءَ ۾ ٺهي ويهن، پوءِ تون چئو سڀئي تعريفون الله تعالى لاءِ آهن، جنهن اسان کي ظالمن جي قوم مان نجات ڏني(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جڏهن تون ۽ جيڪي تو سان گڏ آهن سي به ٻيڙي تي چڙهي وڃو ته پوءِ چئو ته سڀ حمد ۽ واکاڻ جو لائق خدا ئي آهي جنهن اسان کي ماڻهن کان بچايو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ جڏهن چڙهي وهين تون ۽ جيڪي توسان گڏ آهن ٻيڙيءَ تي پوءِ چؤ ته سڀ ساراهه ثابت آهي الله جي لاءِ جنهن ڇڏايو اسان کي ظالم قوم کان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جڏهن تون ۽ جيڪي تون سان گڏ آهن سي به ٻيڙيءَ تي چڙهي وڃو ته پوءِ تون چؤ ته سڀ تعريفون الله جي واسطي آهن، جنهن اسان کي ظالم قوم کان بچايو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ جڏهن تون ۽ جيڪي تو سان گڏ آهن ٻيڙيءَ تي ٺيڪ طرح ويهي رهو پوءِ چؤ ته : ”سڀ تعريفون الله لاءِ آهن جنهن اسان کي ظالم قوم کان نجات ڏني“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوِ جَڏهن تون ۽ ساٿِي تُنهنجا، ٿيا ٻيڙِي مَنجھ سُوار، ته آهي، شُڪر اَلله جو، چورِيو تند توار، ڪَياسون جِنهن ڪَلتار، آجا ظالِم ذات کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ جڏهن تون ۽ تنهنجا ساٿي ٻيڙيءَ تي چڙهن، تڏهن چئو ته هر قسم جي واکاڻ انهي الله کي جڳائي ٿي، جنهن اسان کي ظالمن جي قوم کان بچايو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ جڏهن تون پنهنجن ساٿين سوڌو ٻيڙيءَ ۾ سوار ٿي وڃين ته چئجانءِ ته شڪر آهي انهيءَ الله جو، جنهن اسان کي ظالم ماڻهن کان ڇوٽڪارو ڏنو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ جڏهن تون سوار ٿي وڃين ساٿين سان ٻيڙيءَ تي، تڏهن تون چئجان، شڪر آهي هر تعريف جي لائق الله آهي، جنهن ڇوٽڪارو ڏنو اسان کي هن ظالم قوم کان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ٻيڙي تي سوار ٿيڻ کان پوءِ تون ۽ تنھنجا ساٿي (سڀ گڏجي) چؤ ته: سڀ تعريفون اللھ تعالى جي لاءِ آھن جنھن اسان کي ظالم قوم کان نجات ڏياري. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَقُل رَبِّ أَنزِلنى مُنزَلًا مُبارَكًا وَأَنتَ خَيرُ المُنزِلينَ (آيت : 29) |
۽ چؤ ته اي منھنجا پالڻھار مون کي برڪت واري ھنڌ لاھ ۽ تون (سڀ کان) چڱو لاھيندڙ آھين.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ پڻ هي دعا به گهرجانءِ ته، اي منهنجا رب! مون کي (ٻيڙيءَ مان) زمين تي اهڙيءَ طرح لاهجانءِ جو برڪت جو لهڻ هجي، ۽ تون ئي سڀني کان بهتر جاءِ ڏيڻ وارو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ تون چئو اي منهنجا رب تون مون کي بابرڪت منزل تي لاهه، ۽ تون بهترين (جاءِ تي) لاهيندڙ آهين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ دعا گهر ته اي منهنجا پالڻهار! تون مون کي (وڻراھ ۽ پاڻيءَ واري) برڪت ڀري جڳھ لاهج! ۽ تون ته سڀني لاهيندڙن کان چڱو آهين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ چؤ تون ته اي منهنجا پالڻهار ! لاهه مون کي برڪت واريءَ جاءِ ۾ ۽ تون ڀلو لاهيندڙ آهين .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ چو ته اي منهنجا پاليندڙ! مون کي برڪت واريءَ جاءِ تي لاهه ۽ تون سڀني کان چڱو لاهيندڙ آهين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ چؤ ته: ”اي پالڻهار! مون کي برڪت واري منزل تي لاهه ۽ بيشڪ تون سڀ کان بهتر منزل مُهيا ڪندڙ آهين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ چَئو، لاهِينمِ لاهو لاھ ۾، سانيمِ! سُهڻي هَنڌ، ۽ خاصو تون خداوند!، لاهِيندڙ لَهرِيُنِ مان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ چئو ته ”اي ڌڻي! تون مون کي برڪت واري هنڌ لاهه ۽ تون تمام سٺو لاهيندڙ آهين.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ چئجانءِ ته منهنجا پالڻهار! مون کي ڪنهن برڪت ڀرئي هنڌ لاهجانءِ ۽ تون ئي ڀلي ۾ ڀلي منزل رسائڻ وارو آهين" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ چئجانءِ، اي منهنجا پالڻهار! مون کي لاهه برڪت واري هنڌ ۽ تون ئي بهترين هنڌ ڏيڻ وارو آهين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اھا به دعا گهرو ته اي منھنجا پالڻھار! مون کي برڪت واري جڳھ تي لاھ، بيشڪ تون ئي بھترين جڳھ تي لاھيندڙ آھين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِنَّ فى ذٰلِكَ لَءايٰتٍ وَإِن كُنّا لَمُبتَلينَ (آيت : 30) |
بيشڪ ھن (قِصّي) ۾ نشانيون آھن ۽ بيشڪ اسين پرکڻ وارا ھواسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) بيشڪ هن واقعي ۾ (سمجهه وارن لاءِ) وڏيون نشانيون آهن، ۽ پڻ هي (حڪمت رکيل آهي) ته هتي ضرور ائين ٿئي ٿو ته اسان ماڻهن کي آزمائش ۾ وجهون.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بيشڪ انهيءَ ۾ وڏيون نشانيون آهن ۽ بيشڪ اسين آزمائيندڙ آهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ ان ۾ اسان جي قدرت جون ڪيئي نشانيون آهن ۽ اسان کي ته رڳو سندن امتحان وٺڻو هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بلاشڪ ان ۾ البته نشانيون آهن ۽ بيشڪ اسين هئاسين البته آزمائيندڙ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ ان ۾ نشانيون آهن ۽ بيشڪ اسين پرکڻ وارا هئاسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ ان (قصي) ۾ نشانيون آهن ۽ بيشڪ اسان (ٻانهن کي) پَــرکِـــڻَ وارا آهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آهي عِبرت اُن ۾، جُملي ڪاڻ جھان، ۽ اَسِين اِمتحان، وھ! جو وَٺندڙ آهيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ انهي واقعي ۾ نشانيون آهن ۽ اسين آزمائيندڙ ئي آهيون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهيءَ قصي ۾ وڏيون نشانيون آهن ۽ امتحان لهڻ وارا ته اسان آهيون ئي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ هن قصي ۾ وڏيون نشانيون آهن ۽ آزمائش ته اسان ڪندا ئي آهيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ ھن واقعي ۾ وڏيون نشانيون آھن ۽ اسان اھڙي طريقي سان ئي ماڻهن جي آزمائش ڪندا آھيون. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ أَنشَأنا مِن بَعدِهِم قَرنًا ءاخَرينَ (آيت : 31) |
وري کانئن پوءِ ٻيو جُڳ پيدا ڪنداسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ اسان نوح جي قوم بعد قومن جو هڪ ٻيو دور پيدا ڪيو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسان هڪ ٻِي قوم کي انهن کان پوءِ پيدا ڪيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري انهن کان پوءِ اسان هڪ ٻئيءَ قوم (ثمود) کي پيدا ڪيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ پيدا ڪياسون انهن کان بعد ماڻهو ٻيا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) وري انهن کان پوءِ اسان ٻيءَ جماعت کي پيدا ڪيو. پوءِ انهن ۾ انهن مان هڪ رسول موڪليوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) وري انهن کان پوءِ اسان هڪ ٻئي دور جي قوم اُٿاري.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) وَرِي جوڙيا سون جُڳ ٻِئا، تِنيان پوءَ تڪرار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) وري انهن کان پوءِ ٻيو جڳ پيدا ڪيوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن کان پوءِ اسان ڪن ٻين ماڻهن جو دور آندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهيءَ کان پوءِ اسان اٿاريو هڪ ٻئي دور جي قوم کي آخرڪار(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن کان پوءِ اسان ھڪ ٻي قوم کي پيدا ڪيو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَأَرسَلنا فيهِم رَسولًا مِنهُم أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ ما لَكُم مِن إِلٰهٍ غَيرُهُ أَفَلا تَتَّقونَ (آيت : 32) |
پوءِ منجھن ھڪ پيغمبر اُنھن (جي قبيلي) مان موڪليوسون (تنھن چين) ته الله جي عبادت ڪريو اُن کانسواءِ اوھانجو ڪو معبود نه آھي، پوءِ ڇونه ڊڄندا آھيو؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) انهن ڏي به اسان پنهنجو رسول موڪليو جيڪو خود انهن مان ئي هو. (انهيءَ جي تعليم به اهائي هئي ته) فقط الله جي ٻانهپ ڪيو. کانئس سواءِ اوهان جو ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي. ڇا توهان (انڪار ۽ فساد جي بڇڙن نتيجن کان) ڊڄو ئي نٿا؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ اسان انهن مان، انهن ڏانهن هڪ پيغمبر موڪليو ته توهان الله تعالى جي عبادت ڪريو الله کانسواءِ توهان جو ڪو معبود ناهي، ڇا پوءِ توهان نٿا ڊڄو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ انهن ۾ مان (صالح کي) رسول بنائي موڪليو (ته ان هنن کي چيو) ته خدا جي عبادت ڪريو ان کان سواءِ اوهان جو ڪو به معبود نه آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ موڪليوسين انهن ۾ شاندار رسول انهن مان ته عبادت ڪيو الله جي ناهي اوهان جي لاءِ ڪو معبود ان کان سواءِ ڇا پوءِ نه ٿا ڊڄو؟ . ع(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (جنهن انهن کي چيو) ته الله جي عبادت ڪريو ان کانسواءِ اوهان جو ڪو حاڪم نه آهي. ڇا پوءِ اوهين نٿا ڊڄو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان انهن ۾ (به) انهن مان هڪ رسول موڪليو (ان چيو ته) ”اوهان الله جي عبادت ڪيو ۽ ان کان سواءِ اوهان جو ڪو معبود نه آهي. ڇا پوءِ توهان نه ٿا ڊڄو؟“(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ مَنجهنِ مُڪو سُون تن منجھان، ڪو مرسل مڻيادار، ته پُوڄيو پَرور هيڪڙو، ٻِيو ڌَڻِي، نه جِنهن ڌار، آخِر ڪِنهن آڌار، ڀورا! ڀَئو نه ڀانيو؟.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ منجهن هڪ رسول منجهائن ئي موڪليوسون ته ”الله جي عبادت ڪريو، ان کان سواءِ اوهان جو ٻيو ڪو به سائين ڪونهي، پوءِ ڇو نٿا ڊڄو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ انهن ۾ منجهانئن ئي هڪ رسول موڪليوسون ته (کين ان ڳالهه ڏي سڏي ته) الله جي ٻانهپ ڪريو، جنهن کانسواءِ توهان جو ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي. ڇا پوءِ ڊڄو نٿا؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ موڪليوسين انهن ۾ هڪ رسول انهيءَ (قوم) مان جنهن کين دعوت ڏني ته بندگي ڪريو الله جي، توهان جو ان خدا کان سواءِ ٻيو ڪوبه ناهي، ڇا توهان ڊڄو نٿا؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ اسان ان ۾ به انهن مان ئي ھڪ رسول سڳورو موڪليو، جنهن کين چيو ته: اللھ تعالى جي عبادت ڪريو ان کان سواءِ توھان جو ٻيو ڪير به معبود نه آھي، پوءِ به توھان ڇو نٿا ڊڄو؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَقالَ المَلَأُ مِن قَومِهِ الَّذينَ كَفَروا وَكَذَّبوا بِلِقاءِ الءاخِرَةِ وَأَترَفنٰهُم فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا ما هٰذا إِلّا بَشَرٌ مِثلُكُم يَأكُلُ مِمّا تَأكُلونَ مِنهُ وَيَشرَبُ مِمّا تَشرَبونَ (آيت : 33) |
۽ سندس قوم مان جن سردارن ڪفر ڪيو ۽ آخرت جي ملڻ کي ڪوڙ ڀانيو ۽ کين دنيا جي حياتيءَ ۾ آسودو به ڪيو ھوسون تن چيو ته ھيءُ (پيغمبر) رڳو اوھان جھڙو ماڻھو آھي (جو) جنھن (قسم) منجھان (اوھين) کائيندا آھيو تنھن مان (اُھو به) کائيندو آھي ۽ جنھن (قسم) منجھان اوھين پيئندا آھيو تنھن مان (اُھو به) پيئندو آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) سندس قوم جي جن سردارن ڪفر جي واٽ ورتي هئي ۽ آخرت جي پيش اچڻ جا منڪر هئا ۽ جن کي اسان دنيا جي زندگيءَ ۾ آسودگي ڏني هئي سي (ماڻهن کي) چوڻ لڳا ته هي (حضرت هود) ته ڪجهه به ناهي سواءِ هن جي ته اوهان جهڙو ماڻهو آهي. جيڪي توهان ٿا کائو سوئي هوبه ٿو کائي ۽ جيڪي توهان پيئو ٿا سو ئي هوبه پيئي ٿو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ ان جي قوم مان سردارن چيو جيڪي ڪفر ڪندا هئا ۽ آخرت جي حاضريءَ جو انڪار ڪندا هئا (اِهي اُهي هئا) جن کي اسان دنيا جي حياتي ۾ نعمتن سان نوازيو، (انهن چيو) ناهي هي (حضرت نوح) مگر توهان جهڙو انسان، جن شين مان توهان کائو پيئو ٿا هيءُ به انهن مان کائي پيئي ٿو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ سند قوم مان ڪي سردار جي ڪافر هئا ۽ (ڏينهن) قيامت جي حاضرءَ جا منڪر هئا، پڻ دنيا جي (فاني) حياتيءَ ۾ جن کي اسان آسودو ڪيو هو، پاڻ ۾ چوڻ لڳا (اڙي!) هي ته رڳو اوهان جهڙو آدمي آهي جيڪي شيون اوهين کائو ٿا سي هي به کائي ٿو ۽ جيڪي شيون پيو ٿا سي هي به پئي ٿو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ چيو سردارن قوم ان جي مان جن ڪفر ڪيو ۽ ڪوڙو چيائون ملڻ آخرت جي کي ۽ نعمت ڏني سون انهن کي حياتيءَ دنيا جي ۾ ته ناهي هي مگر بشر اوهان جهڙو کائي ٿو ان مان جيڪي اوهان کائو ٿا. ۽ پيئي ٿو ان مان جيڪي اوهان پئو ٿا. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ سندس قوم مان جن سردارن ڪفر ڪيو ۽ آخرت جي ملاقات کي ڪوڙو ڪيو ۽ اسان انهن کي دنيا جي حياتيءَ ۾ آسودو ڪيو هو تن چيو هو ته هيءَ (رسول) رڳو اوهان جهڙو هڪ ماڻهو آهي جيڪي اوهين کائو ٿا تنهن مان هيءَ کائي ٿو ۽ جيڪي پيو ٿا تنهن مان پيئي ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ان جي قوم جا اهي سردار جن ڪفر ڪيو هيو ۽ آخرت جي ملاقات کي ڪوڙو چيو هئائون ۽ اسان انهن کي دنياوي زندگي ۾ آسودو به ڪيو هيو تن چيو ته: ”هي ته توهان وانگر ئي هڪ بشر آهي، جيڪي اوهان کائو ٿا ان مان کائي ٿو ۽ جيڪي اوهان پيئو ٿا ان مان پيئي ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪهيو سَندسِ قوم مان، جو ميڙيو ٿيو مُنڪر، ۽ ڪُوڙو ڪوٺيون آخِرت جو، ميلو مَنجھ مَحشر، ۽ ڪيو سون آسودُو اُنهن کي، مَنجھ دُنيا دَم گُذر، هِي ناهي، مگر مُورهِين، اِنسان اَوهان وانگر، کائي جو کائو اَوهين، ۽ پِيئـِي، پيئو جنهِين پَر، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ سندس قوم مان جن سردارن ڪفر ڪيو، آخرت جي ملڻ کي ڪوڙ سمجهيو ۽ اسان کين دنيا جي حياتيءَ ۾ به آسودو ڪيو هو، تن چيو ته ”هي فقط اوهان جهڙو ئي ماڻهو آهي، جنهن مان اوهين کائو ٿا، تنهن مان هو به ٿو کائي ۽ جنهن مان اوهين ٿا پيئو، تنهن مان هو به ٿو پيئي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سندس قوم جي جن سردارن مڃڻ کان انڪار ڪيو ۽ آخرت ۾ هلي پيش ٿيڻ کي ڪوڙ ڀانيائون ۽ جن کي اسان دنيا واري حياتيءَ ۾ آسودو ڪيو هو، اهي چوڻ لڳا: "هيءُ شخص ڪجهه ناهي؟ پر فقط توهان جهڙو ئي هڪ بشر آهي. جيڪو توهان کائو ٿا، اهوئي هيءُ به کائي ٿو، جيڪي توهان پيئو ٿا سو ئي هيءُ به پيئي ٿو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ سندس قوم جي سردارن پڻ (پنهنجي قوم سميت) انڪار ڪيو ۽ ڪوڙو چيو آخرت جي حاضري کي، ۽ جن کي اسان آسودو ڪيو هو دنيا جي حياتيءَ ۾ سي چوڻ لڳا، ”هي شخص ته ڪجهه ناهي سواءِ توهان جهڙو هڪ انسان، جيڪي توهان کائو ٿا هو اهو کائي ٿو ۽ جيڪي توهان پيئو ٿا هو به پئي ٿو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) سندس قوم جي سردارن، جن مڃڻ کان انڪار ڪيو، آخرت جي ڏينھن پيش ٿيڻ کي ڪوڙو ڪيو ۽ جن کي اسان دنيا ۾ مالدار ڪيو تن سڀني (گڏجي) چيو ته: ھي (رسول) ته توھان جھڙو ئي انسان آھي جيڪو توھان کائو ۽ پيئو ٿا ھي به اھو ئي کائي ۽ پيئي ٿو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَئِن أَطَعتُم بَشَرًا مِثلَكُم إِنَّكُم إِذًا لَخٰسِرونَ (آيت : 34) |
۽ جيڪڏھن پاڻ جھڙي ماڻھوءَ جو چيو مڃيندؤ ته اوھين ان مھل ڇيئي وارا ٿيندؤ.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) جيڪڏهن توهان پاڻ جهڙي هڪڙي ماڻهوءَ جي فرمانبرداري ڪندؤ ته پوءِ يقين ڄاڻو ته تباهه ٿي ويندؤ.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ جيڪڏهن توهان پاڻ جهڙي انسان جي تابعداري ڪئي ته بيشڪ توهان ان وقت نقصان وارن مان ٿيندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪڏهن پاڻ جهڙي ماڻهوءَ جو چيو مڃيندو ته اوهين ضرور نقصان وارا ٿيندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ البته جيڪڏهن اطاعت ڪئي اوهان انسان پاڻ جهڙي جي ته بلاشڪ اوهان ان وقت البته نقصان وارا آهيو. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪڏهن پاڻ جهڙي ماڻهوءَ جو چيو مڃيندو ته اوهين ان وقت نقصان وارا ٿيندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪڏهن اوهان پاڻ جهڙي بشر جي فرمانبرداري ڪئي ته پوءِ اوهان ان مهل خساري وارن مان ٿيندؤ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ماڻهون پاڻ مِثال جو، جي مَڃيان، سو مُقررّ، آهيو پوءِ آخِر، نِسوري نُقصان ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جيڪڏهن اوهين پاڻ جهڙي ماڻهوءَ جي تابعداري ڪندا، ته تڏهن اوهين ضرور نقصان پائيندؤ. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ جي پاڻ جهڙي ئي هڪڙي بشر جي تابعداري ڪندؤ ته پوءِ توهان نقصان وارا ٿيندؤ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ هاڻي جي توهان اطاعت ڪئي پاڻ جهڙي انسان جي ته يقينًا توهان گهاٽي ۾ ئي رهندؤ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھاڻي جيڪڏھن توھان پاڻ جھڙي انسان جي اطاعت قبول ڪئي ته پوءِ توھان وڏي خساري ۾ پئجي ويندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَيَعِدُكُم أَنَّكُم إِذا مِتُّم وَكُنتُم تُرابًا وَعِظٰمًا أَنَّكُم مُخرَجونَ (آيت : 35) |
اوھان سان انجام ڪندو آھي ڇا ته جڏھن (اوھين) مرندؤ ۽ مٽي ۽ ھڏا ٿيندؤ (تڏھن) اوھين ٻاھر ڪڍبؤ؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو چوي ڇا ٿو؟ هو توهان کي اهو (اجايو) واعدو ٿو ٻڌائي ته جڏهن مرڻ بعد مٽي ۽ هڏين جو چورو ٿي ويندؤ تڏهن وري توهان کي موت کان ٻاهر (جيئرو ڪري) ڪڍيو ويندو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڇا توهان کي پيغمبر وعدو ڏئي ٿو ته بيشڪ توهان جنهن وقت مري مٽي ۽ هڏا ٿي ويندا (تڏهن) بيشڪ توهان کي (قبرن مان) ڪڍيو ويندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا هي شخص اوهان سان وعدو ڪري ٿو ته جڏهن اوهين مرندو ۽ (مري) رڳو مٽي ۽ هڏيون (ٿي) پوندو ته اوهين (وري جيئرا ٿي قبرن مان) ڪڍيا ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا وعدو ڏئي ٿو اوهان کي ته بلاشڪ اوهان جڏهن مرندؤ ۽ ٿي پوندؤ مٽي ۽ هڏا ته بلاشڪ اوهان ڪڍيل آهيو. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ڇا اوهان سان وعدو ڪري ٿو ته جڏهن اوهين مرندو ۽ مٽي ۽ هڏا ٿيندو ته اوهان کي ڪڍيو (جيئرو ڪيو) ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا توهان سان (اِهو) وعدو ڪري ٿو ته جڏهن توهان مري ويندؤ ۽ توهان مٽي ۽ (ڳريل) هڏا بنجي ويندؤ ته توهان (دوبارو زنده ڪري) ڪڍيا ويندؤ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا؟ اوهان کي اَنجام ڏئي، ته جڏهن مَرِي وِيا مُور، ۽ مِٽِي ڀيرِي مِٽِيءَ سان، ۽ هُوندا هَڏچُور، تڏهن، نيٺ آهيو نِڪرڻا، منجھان زمين ضرور،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا، هو اوهان سان انجام ٿو ڪري، ته جڏهن اوهين مرندؤ ۽ مٽي ۽ هڏا ٿيندؤ، تڏهن اوهين جيئرا ڪبؤ؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) توهان سان وعدو ٿو ڪري ڇا ته جڏهن توهان مري ويندؤ ۽ مٽي ۽ هڏن جو ڍير ٿي ويندؤ ته توهان (قبرن مان) ڪڍيا ويندؤ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هي توهان کي ٻڌائي ٿو ته جڏهن توهان مري خاڪ ٿي ويندا تڏهن توهان جو (هڏائون پڃرو) وري (قبرن مان ڪڍي) اٿاري جيئرو ڪيو ويندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي شخص توھان کي يقين سان چوي ٿو ته جڏھن توھان مري مٽيءَ ۾ ڳري ھڏا ٿي ويندا ته پوءِ توھان کي (قبرن مان) ڪڍيو ويندو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
هَيهاتَ هَيهاتَ لِما توعَدونَ (آيت : 36) |
جنھن جو اوھان کي انجام ڏجي ٿو سو (ٻڌڻ ۽ چوڻ کان) پري (بلڪل) پري آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ڪهڙي نه اڻ ٿيڻ جهڙي ڳالهه آهي! جنهن جو اوهان کي واعدو ڏنو وڃي ٿو. (ڀلا ٻيهر جيئرو ڪيئن ٿي سگهبو!)(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) جنهن ڳالهه جو توهان کي وعدو ڏنو ويو آهي اها (عقل کان) تمام پري آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هيءَ هيءَ اڙي! جنهن جو اوهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو سو (بلڪل عقل کان) ٻاهر ۽ (قياس کان) پري آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پري آهي (بالڪل) پري آهي جيڪو اوهان وعدو ڏنا وڃو ٿا . .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) جنهن جو اوهان سان وعدو ڪيو وڃي ٿو سو پري آهي پري آهي (يعني نه ٿيڻ وارو آهي). (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پري آهي (گهڻو) پري آهي (سمجھه کان) اهو وعدو جو اوهان سان ڪيو وڃي ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سو ٿِيو ڏُوران ڏُور! جِنهنجا ٻول ٻڌائـِينِيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جنهن جو اوهان کي انجام ٿو ملي، سو پري ۽ بلڪل پري آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ٿيڻو ئي ناهي، ڪڏهن به ناهي ٿيڻو، جيڪي جو توهان سان وعدو پيو ڪيو وڃي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پري، بلڪل پري آهي اهو وعدو جيڪو توهان سان ڪيو پيو وڃي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ناممڪن! ايئن ٿيڻو ئي ناھي! جيڪا ڳالھ هي يقين سان چوي ٿو سا ٿيڻ جھڙي ئي نه آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِن هِىَ إِلّا حَياتُنَا الدُّنيا نَموتُ وَنَحيا وَما نَحنُ بِمَبعوثينَ (آيت : 37) |
اسان جي رڳي ھيءَ دنيا جي حياتي آھي (جنھن ۾) مرندا آھيون ۽ جيئندا آھيون ۽ اسين (وري جيئرا ٿي) اُٿڻ وارا نه آھيون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) زندگي ته بس اهائي آهي جا دنيا ۾ اسان پوري ڪيون ٿا. هتي ئي مرون ٿا ۽ هتي ئي جيئڻو آهي. ائين ڪڏهن به ٿيڻو ناهي ته مري پوءِ وري جيئرا ٿي اٿون.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ناهي هيءُ مگر اسان جي دنيا جي حياتي اسين مرون ۽ جئون ٿا ۽ اسين نه اٿاريا وينداسين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اڙي ڇا جو ٻيو ڀيرو جيئرو ٿيڻ) رڳو اها ئي دنيا جي زندگي آهي. اسين مرون ٿا ۽ جيئون ٿا اسان کي (ٻيهر) جيئرو ڪري ڪين اٿاريو ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ناهي اها مگر حياتي اسان جي دنيا واري مرون ٿا ۽ جيئرا رهون ٿا ۽ ناهيون اسين اٿاريل. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) اسان جي رڳي هيءَ دنيا جي حياتي آهي اسين مرون ٿا ۽ جيئون ٿا ۽ اسان کي جيئرو ڪري ڪين اٿاريو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اها زندگي ڪجهه ناهي سواءِ اسان جي هن دنياوي زندگي جي (جنهن ۾) اسان مرون ٿا ۽ جِيون ٿا ۽ اسان (دوبارو زنده ڪري) نه اٿاريا وينداسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جِيئَڻ نَه اسان جو مُورهِين، دُنيا فانِي ڌار، ۽ مَرون جِيون جِنهن ۾، مُقرّر موت ڄمار، ۽ تِهان پوءِ تڪرار، اَسِين نه اُٿڻا آهيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اسان جي رڳو هيءَ دنيا جي حياتي آهي، (جنهن ۾) مرون ٿا ۽ جيئون ٿا ۽ اسين وري جيئرا نه ٿينداسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) حياتي ته رڳو اها هن دنيا واري حياتي ئي آهي، اتي ئي اسان کي مرڻو آهي، اتي ئي جيئڻو آهي ۽ اسان ڪڏهن به نه اٿاريا وينداسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) زندگي ته ڪجهه به ناهي بس اها ئي حياتي دنيا جي، اتي ئي اسان کي مرڻو ۽ جيئڻو آهي ۽ اسان هرگز وري جيئرا ٿي نه اٿاريا وينداسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان جي زندگي رڳو ھن دنيا واري زندگي آھي. اسان کي ھتي ئي مرڻو ۽ جيئڻو آھي ۽ اسان کي ڪڏھن به ٻيھر جيئرو ڪري ڪونه اٿاريو ويندو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِن هُوَ إِلّا رَجُلٌ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا وَما نَحنُ لَهُ بِمُؤمِنينَ (آيت : 38) |
ھيءُ رڳو ھڪ ماڻھو آھي جنھن الله تي ڪوڙ ٻڌو آھي ۽ اسين کيس (ڪڏھن) مڃڻ وارا نه آھيون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ڪجهه ناهي. هي ماڻهو ڪوڙا ٺاهه ٺاهيندڙ آهي، جنهن الله تي کڻي ڪوڙ مڙهيو آهي. (ته الله هيئن ٿو فرمائي هونئن ٿو فرمائي) اسان ته ڪڏهن به هن تي ايمان ڪونه آڻينداسين.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ناهي اهو مگر هڪ مرد، جيڪو الله تعالى تي ڪوڙ هڻي ٿو ۽ اسين ان تي يقين ڪندڙ ناهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هي (صالح) اهو شخص آهي جنهن خدا تي ڪوڙ ٺاهيو آهي ۽ اسين ته ڪڏهن به ان کي مڃڻ وارا نه آهيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ناهي اهو مگر هڪ مرد جنهن بهتان هنيو الله تي ڪوڙو ۽ ناهيون اسين ان جي لاءِ ايمان آڻيندڙ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) هيءَ رڳو هڪ مرد آهي جنهن الله تي ڪوڙ ٺاهيو آهيو ۽ اسين ان کي مڃڻ وارا نه آهيون (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اِهو صرف هڪڙو ماڻهو ئي آهي جنهن الله مٿان ڪوڙو بهتان ٻڌو آهي اسان ان تي ايمان آڻڻ وارا نه آهيون“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) هِن مَرد رڳو اَلله تي، ٺاھيا ڪُوڙ فُتور، ۽ مَڃڻ وارا مُور، اَسِين نه آهيون اُن کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هي رڳو هڪ ماڻهو آهي جنهن الله تي ڪوڙ ٺاهيو آهي ۽ اسين کيس هر گز ڪونه مڃينداسون.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهو شخص ته رڳو الله تي ڪوڙ پيو مڙهي ۽ اسان ڪڏهن به کيس مڃڻ وارا ناهيون". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هي شخص ته ٺاهي رهيو آهي الله تي ڪوڙ، ۽ اسين کيس ڪڏهن به مڃڻ وارا نه آهيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي شخص رڳو اللھ تعالى تي ڪوڙ ھڻي ٿو، اسان کيس ڪڏھن به نه مڃينداسين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالَ رَبِّ انصُرنى بِما كَذَّبونِ (آيت : 39) |
(پيغمبر) چيو ته منھنجا پالڻھار مون کي مدد ڏي ھن ڪري جو مون کي ڪوڙو ڀانيائون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (تنهن تي انهيءَ رسول حضرت هود) دعا گهري ته اي منهنجا رب! هنن ماڻهن مون کي ڪوڙو ٺهرايو آهي، پوءِ تون منهنجي مدد ڪر.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پيغمبر عرض ڪيو اي منهنجا رب تون منهنجي مدد ڪر، ان ڪري جو اهي مون کي ڪوڙو سمجھن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اها حالت ڏسي) صالح دعا گهري ته اي منهنجا پالڻهار! جيئن ته انهن مون کي ڪوڙو ڪيو آهي تون منهنجي مدد ڪر.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ته اي منهنجا پالڻهار! مدد ڪر منهنجي ان سببان جو ڪوڙو چيائون مون کي .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (رسول) چيو ته اي منهنجا پاليندڙ! مون کي مدد ڏي هن ڪري جو انهن مون کي ڪوڙو ڪيو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (نبيءَ) چيو: ”اي منهنجا پروردگار! منهنجي مدد ڪر هن ڪري جو انهن مون کي ڪوڙو چيو آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چيائـِين، ته مُنهنجِي، مُون ڌڻي! وَهلو ڪر وَاهر، ڪارڻ تِنهن قهار!، جو مُون کي ڪُوڙو ڪوٺيؤن.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”منهنجا ڌڻي! مون کي مدد ڏي، جو هو مون کي ڪوڙو ٿا سمجهن.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) رسول چيو: "اي منهنجا رب! انهن جيڪو مون کي ڪوڙو سڏيو آهي، ان تي هاڻ تون ئي منهنجي ڪا مدد ڪر". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) رسول چيو، پالڻهار! منهنجي مدد فرماءِ، انهن مون کي ڪوڙو چيو آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) رسول سڳوري چيو ته: اي منھنجا پالڻھار! ھنن ماڻهن مون کي ڪوڙو ڪيو آھي سو تون ھاڻي منھنجي مدد فرماءِ. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالَ عَمّا قَليلٍ لَيُصبِحُنَّ نٰدِمينَ (آيت : 40) |
(الله) فرمايو ته ٿوري مُدت پڄاڻا پشيمان ٿيندا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (الله جو) حڪم آيو ته جلد (هيئن ٿيندو جو) هي ماڻهو پنهنجي ڪيل عملن متعلق پشيمان ۽ شرمسار ٿيندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) الله تعالى فرمايو اهي ٿوري وقت ۾ پشيمان ٿيندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) خدا فرمايو: (ٿورو ترس) جلد ئي اهي ماڻهو پشيمان ٿيندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرمايائين ته ٿوري عرصي کان ئي البته ڦري ٿيندا پشيمان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) الله فرمايو ته ٿوري وقت کان پوءِ اهي پشيمان ٿيندا (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (الله) فرمايو: ”ٿوري وقت ۾ اُهي پنهنجي ڪئي تي پڇتائيندا“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، ٿيندا ٿورِئَ دير کان، هِيڻا هِيين هور، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) فرمايائين ”ٿوري عرصي کانپوءِ ضرور پشيمان ٿيندا.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جواب ۾ فرمايو ويو: "ڄاڻ آيو اهو وقت، جڏهن اهي پنهنجي ڪئي تي پڇتائيندا". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ارشاد ٿيو ويجهو آهي اهو وقت جڏهن هي پڇتائيندا پنهنجي ڪِئي تي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى فرمايو (فڪر نه ڪر) ھي ماڻهو ٿوري وقت کان پوءِ (پنھنجي ڪيل عمل تي) ضرور پشيمان ٿيندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَأَخَذَتهُمُ الصَّيحَةُ بِالحَقِّ فَجَعَلنٰهُم غُثاءً فَبُعدًا لِلقَومِ الظّٰلِمينَ (آيت : 41) |
پوءِ کين سچي انجام جي ڪري ڌڪاءَ پڪڙيو پوءِ کين ڪُٽو ڪيوسون، پوءِ ظالمن جي قوم تي لعنت ھجي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ (ٿيو به ائين جو) في الحقيقت هڪ هيبتناڪ آواز اچي مٿن ڪڙڪيو، ۽ اسان هنن کي پائمال ڪري ڪکن پنن جهڙو ڪري ڇڏيو. سو محرومي ۽ بربادي هجي انهن ماڻهن لاءِ جيڪي ظلم ڪندڙ هجن!(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ سچيءَ ۾ انهن کي اچي سخت دانهن ورتو، پوءِ اسان انهن کي سُڪل گاه بنائي ڇڏيو، پوءِ ظالمن جي قوم لاءِ عذاب آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ انهن کي حقيقتا سخت (دهشتناڪ) هڪل پڪڙيو ته اسان کين گند (جو ڍير) بنائي ڇڏيو. بس ظالمن تي (خدا جي) لعنت آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ پڪڙيو انهن کي ڪڙڪي حق سان پوءِ بنايوسين انهن کي ڪُٽو پوءِ پرانهون هجڻ آهي ظالم قوم جي لاءِ. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ انهن کي سچي وعدي جي موافق سخت هڪل پڪڙيو پوءِ انهن کي ذرا ذرا ڪيوسون سو ظالم قوم لاءِ هلاڪت آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ انهن کي سچي وعدي مطابق خوفناڪ آواز پڪڙيو پوءِ اسان کين ريزه ريزه ڪري ڇڏيو، پوءِ ظالم قوم لاءِ (رحمت کان) دوري آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڌَڪاءُ دهشتناڪ ڪِنهن، وَرتن واجِب تور، پوءِ ڪيو سونِ ڀُڪاڀور، پوءِ بيدِي، بيدادن لئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ سچي انجام سبب کين هڪ ڌڪاءُ اچي ورتو ۽ پوءِ کين چورو ڪري ڇڏيوسون_ پوءِ لعنت هجي ظالمن جي قوم تي! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ نيٺ بلڪل حق مطابق هڪڙي زبردست ڪڙڪي کين پڪڙيو ۽ اسان کين ڪک پن ڪري ڇڏيو، پوءِ لعنت هجي ظالم قوم تي! (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) نيٺ کين پڪڙيو سين ٺيڪ حق مطابق هڪ وڏي ٺڪاءُ سان، پوءِ اسان کين ڪچرو بنائي اڇليو پري ظالم قوم کي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) آخرڪار انهن کي رَڙِ جي عذاب اچي پڪڙيو پوءِ اسان کين ڪُترِ ڪُترِ ڪري ڦٽو ڪري ڇڏيو. (اھڙي طرح) هڪ ظالم قوم کي (رحمت کان) محروم ڪيو ويو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ أَنشَأنا مِن بَعدِهِم قُرونًا ءاخَرينَ (آيت : 42) |
وري کانئن پوءِ ٻيا جُڳ پيدا ڪياسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ انهن بعد اسان قومن جا ٻيا گهڻا دور پيدا ڪيا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسان انهن کان بعد ٻيا ماڻهو پيدا ڪيا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري انهن کان پوءِ ٻين قومن کي پيدا ڪيوسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ پيدا ڪيوسين انهن کان بعد جماعتون ٻيون .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) وري انهن کان پوءِ ٻيون جماعتون پيدا ڪيوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ انهن کان پوءِ اسان ٻيون قومون اٿاريون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جوڙياسُون جُڳ ٻِئا، ڪي پَدمِين تَن پُڄاڻ، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) انهن کان پوءِ وري ٻيا جڳ خلقياسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) وري انهن کان پوءِ اسان ٻين قومن کي پيدا ڪيو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وري اسان ٻيهر اٿاريون انهن کان پوءِ ٻيون قومون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن کان پوءِ اسان ٻين قومن کي پيدا ڪيوسين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ما تَسبِقُ مِن أُمَّةٍ أَجَلَها وَما يَستَـٔخِرونَ (آيت : 43) |
ڪائي ٽولي پنھنجي مُدت کان اڳي نه ويندي آھي ۽ نڪي (اُھي) دير ڪندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ڪابه قوم پنهنجي مقرر وقت کان نڪي اڳتي وڌي سگهي ٿي، نڪي پٺتي رهي سگهي ٿي. (سڀني کي الاهي قانون موجب پنهنجو دور پورو ڪرڻو آهي.)(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڪابه امت پنهنجي مقرر وقت (موت) کان اڳتي پوئتي نه ٿيندي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڪا به امت پنهنجي مقرر وقت کان نه اڳي وڃي سگهي ٿي ۽ نه (ان کان) پٺتي رهي سگهي ٿي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه اڳتي ٿيندي ڪا قوم مدي پنهنجي کان ۽ نه پوئتي ٿيندي .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ڪابه قوم پنهنجي مقرر وقت کان نه اڳي وڃي ٿي ۽ نه اهي پٺتي رهن ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڪابه امت نه پنهنجي مقرر وقت کان اڳ ختم ٿي ۽ نه اُن کان پوءِ رهي سگھي ٿي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ٽاڻي پَنهنجي کاڻ پاڻ، ڪا اُمّت نه اڳ، نه پوءِ ٿئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڪا به ٽولي نڪي پنهنجي مقرر وقت کان اڳ ويندي آهي، نڪي اهي دير ڪندا آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڪا به قوم نڪي پنهنجي وقت کان اڳ ۾ ختم ٿي ۽ نه وري ان کان پوءِ باقي رهي سگهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڪابه قوم پنهنجي وقت کان اڳي ختم نه ٿي ۽ نه وري پوءِ ان کان ترسي سگهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڪابه قوم پنھنجي مقرر وقت کان نه ته اڳ ختم ٿيندي آھي ۽ نه ئي پوءِ. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ أَرسَلنا رُسُلَنا تَترا كُلَّ ما جاءَ أُمَّةً رَسولُها كَذَّبوهُ فَأَتبَعنا بَعضَهُم بَعضًا وَجَعَلنٰهُم أَحاديثَ فَبُعدًا لِقَومٍ لا يُؤمِنونَ (آيت : 44) |
وري لڳو لڳ پنھنجن پيغمبرن کي موڪليوسون، جڏھن ڪڏھن ڪنھن ٽوليءَ وٽ سندن پيغمبر آيو (تڏھن) کيس ڪوڙو ڄاتائون پوءِ انھن کي ھڪ ٻئي پٺيان (ناس) ڪيوسون ۽ کين (ٻـين لاءِ) آکاڻيون ڪيوسون، پوءِ نه مڃيندڙ قوم تي لعنت ھُجي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ اسان هڪٻئي پٺيان لڳاتار پنهنجا رسول موڪيا، پر جڏهن به ڪنهن قوم ۾ سندن رسول ظاهر ٿيو تڏهن هڪدم اهي ماڻهو انڪار (۽ ڪوڙو ٺهرائڻ) تي ڪمر ڪشي بيهي رهيا. تنهن ڪري اسان به کين هڪ ٻئي پٺيان تباهه ڪندا رهياسين، ۽ هنن جون بستيون (روايت جو) افسانو بنجي ويون. سو انهن جي لاءِ محرومي ۽ نامرادي هجي جيڪي حق جي آيتن تي ايمان نٿا رکن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسان هڪ ٻئي پويان رسول موڪليا، جڏهن به ڪنهن امت وٽ سندن پيغمبر آيو ته انهن ان کي نه مڃو، پوءِ اسان ڪافرن کي هڪ ٻئي پويان هلاڪ ڪيو ۽ اسان انهن جون ڳالهيون (پوين لاءِ عبرت) ڪيون پوءِ عذاب آهي ان قوم لاءِ جيڪي ايمان نٿا آڻن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري اسان لڳاتار هڪ ٻئي پٺيان پنهنجا رسول موڪليا (پر) جڏهن به ڪنهن قوم وٽ سندن رسول آيو ته انهن ان کي ڪوڙو ڪيو ته اسان به (اڳي پوءِ) هڪ ٻئي پٺيان (هلاڪ) ڪندا رهياسون پڻ اسان انهن کي (برباد ڪري) افسانو ڪيوسون. پوءِ جيڪا قوم ايمان نه ٿي آڻي تن تي (به) خدا جي لعنت آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ موڪلياسين رسول پنهنجا لاڳيتا جڏهن به آيو ڪنهن قوم وٽ رسول انهن جو ته ڪوڙو چيائون ان کي پوءِ پويان موڪلياسون هڪڙا انهن مان ٻين کان ۽ بنايوسون انهن کي آکاڻيون پوءِ پرانهين آهي ان قوم لاءِ جيڪي ايمان نه ٿا آڻين .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) وري اسان پنهنجا رسول هڪ ٻئي پٺيان موڪليا. جڏهن به ڪنهن قوم وٽ سندن رسول آيو ته انهن ان کي ڪوڙو ڪيو پوءِ اسان انهن مان هڪڙن کي ٻين جي پٺيان ملايو (برباد ڪيو) ۽ انهن کي آکاڻيون ڪيوسون. پوءِ جيڪا قوم ايمان نه ٿي آڻي تن لاءِ هلاڪت آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان پنهنجا رسول هڪ ٻئي پٺيان موڪليا. جڏهن به ڪنهن امت وٽ سندن رسول آيو ته انهن ان کي ڪوڙو چيو پوءِ اسان هڪڙن کي ٻين پٺيان آندو ۽ اسان کين (هلاڪ ڪري عبرت جون) ڳالهيون بنائي ڇڏيو، پوءِ (رحمت کان) دوري آهي ان قوم لاءِ جيڪي ايمان نه ٿا آڻن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مُڪا سُون مُرسل پَنهنجا، وَرِي وارو وار، جڏهن جنهن جماعت ۾، کڻِي نِياپا نِبار، آيو مُرسل اُنهن جو ته، ڪُوڙو چَيسِ ڪُفار، پوءِ هَلايو سونِ هِڪ ٻئي پُٺيان، پوءِ ڪيوسونِ يادگار، پوءِ لَعنت لڳاتار، جي نه مَڃِين تِنهن ميڙ تي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ وري پنهنجن رسولن کي لڳو لڳ موڪليوسون- جڏهن به ڪنهن ٽوليءَ وٽ سندن رسول ٿي آيو ته کيس ڪوڙو ٿي ڄاتائون، پوءِ کين هڪ ٻئي پٺيان (ٿي ختم ڪيوسون) ۽ کين آکاڻيون ٿي بنايوسون، پوءِ لعنت هجي ايمان نه آڻيندڙ قوم تي! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ وري اسان ساندهه هڪ ٻئي پٺيان پنهنجا رسول موڪليا. جڏهن به ڪنهن قوم وٽ سندن رسول آيو ته انهن کيس ڪوڙو سڏيو ۽ اسان قومن کي هڪٻئي پٺيان تباهه ڪندا وياسون، تان جو کين فقط ڪهاڻيون بڻائي ڇڏيوسين. ڦٽڪار آهي انهن ماڻهن تي جيڪي ايمان نٿا آڻين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ان کان پوءِ اسان موڪليا پنهنجا رسول هڪ ٻئي پٺيان، جنهن قوم وٽ به ڪو رسول آيو ته ان کيس ڪوڙو چيو، ۽ اسان به هڪ ٻئي پٺيان هڪ هڪ قوم کي ناس ڪندا وياسين آخر کين هڪ ڪهاڻي بڻائي ڇڏيو، لعنتي آهن اهي جيڪي ايمان نٿا آڻين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان لڳاتار پنھنجا رسول (سڳورا) موڪليا، پر جنھن قوم ڏي سندن رسول سڳورو آيو ته انهن ماڻهن کيس ڪوڙو ڪيو پوءِ اسان (به) کين ھڪ ٻئي پٺيان تباهه ڪندا رھياسين ۽ ٻين جي لاءِ کين تاريخ جي ھڪ ڪھاڻي بڻائي ڇڏي. ايمان نه آڻيندڙ قوم (اللھ تعالى جي رحمت کان) محروم ڪئي وئي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ثُمَّ أَرسَلنا موسىٰ وَأَخاهُ هٰرونَ بِـٔايٰتِنا وَسُلطٰنٍ مُبينٍ (آيت : 45) |
وري پنھنجين نشانين ۽ پڌريءَ حجت سان موسىٰ ۽ سندس ڀاءُ ھارون کي موڪليوسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ اسان موسيٰ کي ۽ سندس ڀاءِ هارون کي پنهنجون نشانيون ۽ چٽا دليل ڏنا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسان (حضرت) موسيٰ ۽ سندس ڀاءُ (حضرت) هارون کي پيغمبر ڪري پنهنجي آيتن ۽ معجزن سميت(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري اسان موسى ۽ سندس ڀاءُ هارون کي پنهنجين نشانين ۽ پڌريءَ حجت سان (رسول بنائي) موڪليو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ موڪليوسون موسى ۽ ان جي ڀاءُ هارون کي پنهنجي نشانين ۽ دليل روشن سان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) وري اسان موسيٰ ۽ سندس ڀاءُ هارون کي پنهنجين نشانين ۽ پڌريءَ حجت سان (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان موسى ۽ سندس ڀاءُ هارون کي پنهنجي نشانين ۽ چِٽن دليلن سان موڪليو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مُڪو سون مُوسٰى وَرِي، پڻ هارُون هُنجو ڀا، پَنهنجي پَڌرايُن سان، پڻ سَنَد ساڻ صَفا، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ موسيٰ ۽ سندس ڀاءُ هارون کي پنهنجين نشانين ۽ پڌريءَ حجت سان موڪليوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ اسان موڪليو موسيٰ ۽ سندس ڀاءُ هارون کي پنهنجين نشانين ۽ چٽي ســَـنــَـدَ سان (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اسان موڪليو موسيٰ ۽ سندس ڀاءُ هارون کي پنهنجين نشانين ۽ پڌري سَنَدَ سان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) وري اسان موسى ($) ۽ سندس ڀاءُ ھارون ($) کي پنھنجيون نشانيون ۽ مضبوط دليل ڏئي موڪليوسين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِلىٰ فِرعَونَ وَمَلَإِي۟هِ فَاستَكبَروا وَكانوا قَومًا عالينَ (آيت : 46) |
فرعون ۽ سندس سردارن ڏانھن پوءِ انھن وڏائي ڪئي ۽ (اُھي) ھٺيلي قوم ھوا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ کين فرعون ۽ سندس سردارن ڏانهن موڪليو. پر هنن تڪبر ڪيو. اهو هٺيلن سرڪشن جو ٽولو هو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) فرعون ۽ سندس قوم ڏانهن موڪليو، پوءِ انهن تڪبر ڪيو ۽ اها قوم تڪبر ڪندڙ هئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) فرعون ۽ سندس درٻار جي اميرن ڏي، ته انهن وڏائي ڪئي ۽ هئا ئي سرڪش.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرعون ۽ ان جي سردارن ڏانهن پوءِ تڪبر ڪيائون ۽ هئا قوم پاڻ کي مٿاهون سمجهندڙ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) فرعون ۽ سندس سردارن ڏي موڪليو پوءِ انهن وڏائي ڪئي ۽ هٺيلي قوم هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) فرعون ۽ ان جي (قومي) سردارن طرف پوءِ انهن وڏائي ڪئي ۽ هُيا ئي هٺيلي قوم.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) فَسادِي فِرعون ڏي، پڻ اُنِهيءَ جا اُمرا، پوءِ ڀانيؤ پاڻ بَڙا، ۽ هُئا زَبردست ذات ڪا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) فرعون ۽ سندس سردارن ڏانهن ته هنن هٺ ڪيو ۽ آڪڙيل قوم هئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) فرعون ۽ سندس سردارن ڏانهن، مگر هنن وڏائي ڪئي ۽ اهي ڏاڍا هٺيلا ماڻهو هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) فرعون ۽ سندس سردارن ڏي، پر انهن وڏائي ڪئي ۽ اها هٺيلي قوم هئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) فرعون ۽ سندس سردارن ڏانھن (ته جيئن ھي نشانيون ۽ دليل کين ٻڌائين) پر انهن ھي نشانيون ۽ دليل ڏسي وڏائي ڪئي (حقيقت ھي آھي ته) اُھي وڏا سرڪش (۽ مغرور) ماڻهو ھئا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَقالوا أَنُؤمِنُ لِبَشَرَينِ مِثلِنا وَقَومُهُما لَنا عٰبِدونَ (آيت : 47) |
پوءِ چيائون ته پاڻ جھڙن ٻن ماڻھن تي ايمان آڻيون ڇا؟ ۽ سندن قوم (ته) اسان جو ٻيلپو ڪندڙ آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو (پاڻ ۾) چوڻ لڳا ته، ڇا اسان پاڻ جهڙن ٻن ماڻهن تي ايمان آڻيون. حالانڪ هنن جي قوم (يعني بني اسرائيل) اسان جي اڳيان جهڪيل آهن ۽ هو اسان جا ٻانها آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ انهن چيو ڇا اسان ٻن انسانن (موسيٰ ۽ هارون) تي ايمان آڻيون جيڪي اسان جهڙا بشر آهن ۽ انهن ٻنهيءَ جي قوم اسان جي خدمتگار آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ماڻهو پاڻ ۾ چوڻ لڳا ته اسين پاڻ جهڙن ٻن ماڻهن کي مڃيون هوڏانهن (انهن جي پوري) قوم وارا اسان جي خدمت ڪندڙ آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ چيائون ته ڇا ايمان آڻيون ٻن بشرن پاڻ جهڙن تي؟ ۽ سندن قوم وارا اسان جي اتباع ڪندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ انهن چيو ته ڇا اسين پاڻ جهڙين ٻن ماڻهن کي مڃيون هوڏانهن سندن قوم وارا اسان جي خدمت ڪندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ چيائون ته: ”ڇا اسين هنن ٻنهين پاڻ جهڙن بشرن مٿان ايمان آڻيون؟ حالانڪه انهن جي قوم ته اسان جا مملوڪ ٻانها آهن“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، مَڃون ڪِ ٻن ماڻهوين؟ جي اسان جِيئن اِنسان، ۽ آهي اَسان وَٽ، ذات جَن، گولِي بي گمان، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ چيائون ”ڇا، اسين پاڻ جهڙن ٻن ماڻهن تي ايمان آڻيون، جن جي قوم اسان جي ٻانهپ ڪري ٿي؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) چوڻ لڳا: "ڇا اسان پاڻ جهڙن ٻن ماڻهن تي ايمان آڻيون؟ ۽ (ماڻهو به اهي) جنهن جي قوم اسان جي ٻانهي آهي؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هو چوڻ لڳا، ڇا پاڻ جهڙن ٻن ماڻهن تي ايمان آڻيون ۽ ماڻهو به اهي جن جي قوم اسان جي غلام آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) چوڻ لڳا ته ڇا اسان پاڻ جھڙن ٻن ماڻهن تي ايمان آڻيون؟ انهن جي حالت اھا آھي جو انهن جي قوم جا ماڻهو خود اسان وٽ باندي (۽ غلام) بڻيل آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَكَذَّبوهُما فَكانوا مِنَ المُهلَكينَ (آيت : 48) |
پوءِ انھن کي ڪوڙو ڄاتائون پوءِ ھلاڪ ڪيلن مان ٿيا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ هنن موسيٰ ۽ هارون کي ڪوڙو ٺهرائي کين مڃڻ کان انڪار ڪيو. نتيجو هي نڪتو جو تباهه ٿيڻ وارن منجهان ٿيا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ ٻنهي کي انهن ڪوڙو سمجھو پوءِ اهي هلاڪ ڪيلن مان هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) مطلب انهن ٻنهين کي ڪوڙو ڪيو نيٺ اهي برباد ڪيا ويا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ڪوڙو چيائون انهن ٻنهي کي پوءِ هئا هلاڪ ڪيلن مان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ انهن ٻنهين کي ڪوڙو ڪيائون پوءِ پاڻ برباد ڪيلن مان ٿيا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ انهن هنن ٻنهين کي ڪوڙو چيو پوءِ هلاڪ ٿيلن مان بنجي پيا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ٻِنهِين کي ڪُوڙ ڪوٺيؤن، ٿِيا ناس نِڌان، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ کين ڪوڙو سمجهيائون، تڏهن ناس ٿيندڙ ٿي ويا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سو ٻنهي کي ڪوڙو سڏيائون ۽ پوءِ تباهه ٿيندڙن منجهان ٿي ويا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ پوءِ انهن ٻنهي کي ڪوڙو چيو ۽ هلاڪ ٿيڻ وارن سان وڃي مليا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اُنھن ماڻهن ٻنهي کي ڪوڙو ڪيو ۽ هو سڀ تباهه ٿيندڙن ۾ شامل ٿي ويا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَقَد ءاتَينا موسَى الكِتٰبَ لَعَلَّهُم يَهتَدونَ (آيت : 49) |
۽ بيشڪ موسىٰ کي ڪتاب ڏنوسون ته مانَ اُھي سِڌو رستو لھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ هيءَ به حقيقت آهي ته اسان (انهيءَ واقعي بعد) موسيٰ کي الڪتاب (يعني تورات) ڏنو هو، انهيءَ لاءِ ته ماڻهو هدايت وٺن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ اسان موسيٰ کي ڪتاب (تورات) عطا ڪيو ته من اهي هدايت حاصل ڪن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان موسى کي ڪتاب (تورات) هن ڪري ڏنو (ته) من اهي رستي تي اچن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ البته تحقيق ڏنوسون موسى کي ڪتاب تانته اهي هدايت وارا ٿين .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ اسان موسيٰ کي ڪتاب ڏنو مَنَ اهي رستي تي اچن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اسان موسى کي ڪتاب (تورات) ڏنو ته جيئن اُهي هدايت وارا ٿين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪتاب مُوسٰى مِير تي، اَسان ڪيو اِحسان، ته پَڙهِي پَروڙي مانَ!، وَٺِن وَهِين واٽڙِي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ اسان موسيٰ کي ڪتاب ڏنو، ته من اهي سنئين واٽ لهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ موسيٰ کي اسان ڪتاب ڏنو هو، تانته ماڻهو هدايت وٺن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ عطا ڪيوسين موسيٰ کي ڪتاب ته جيئن ماڻهو ان مان رهنمائي وٺن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان موسى ($) کي ڪتاب ڏنو ته جيئن ماڻهو ان مان ھدايت وٺن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَجَعَلنَا ابنَ مَريَمَ وَأُمَّهُ ءايَةً وَءاوَينٰهُما إِلىٰ رَبوَةٍ ذاتِ قَرارٍ وَمَعينٍ (آيت : 50) |
۽ مريم جي پٽ کي ۽ سندس ماءُ کي ھڪ نشاني ڪئي سون ۽ انھن کي سنئين ۽ وھندڙ پاڻي واري مٿاھين زمين تي (رھڻ جي) جاءِ ڏني سون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (اهڙيءَ طرح) ابن مريم (يعني حضرت عيسيٰ) ۽ سندس والده کي اسان (پنهنجي سچائيءَ جي) هڪ وڏي نشاني بنايو. ۽ انهن کي هڪ اوچي مٿاهين جاءِ ۾ پناهه ڏني جا رهڻ جي لائق، سرسبز ۽ آباد هئي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اسان عيسيٰ بن مريم ۽ سندس والده کي پنهنجي نشاني بنايو ۽ اسان انهن ٻنهيءَ کي مٿانهين زمين تي پناه ڏني جيڪا رهڻ جي لائق سرسبز ۽ چشمن واري هئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان مريم جي پٽ (عيسى) ۽ سندس ماءُ کي (پنهنجي قدرت جي) نشاني ڪيوسون ۽ انهن کي رهڻ جي قابل ۽ وهندڙ چشمي واري وهندڙ پاڻيءَ واريءَ مٿاهينءَ زمين تي رهياسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بنايوسون مريم جي پٽ (حضرت عيسى) ۽ ان جي ماءُ کي نشاني ۽ رهڻ جي جاءِ ڏني سون انهن ٻنهي کي سئين قرار واري زمين ۽ رهندڙ پاڻيءَ ڏانهن . ع(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ مريم جي پٽ ۽ سندس ماءُ کي هڪ نشاني ڪيوسون ۽ انهن کي رهڻ قابل ۽ وهندڙ پاڻيءَ واريءَ مٿانهينءُ زمين تي رهايوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان مريم جي پٽ ۽ سندس ماءُ کي نشاني بنايوسين ۽ اسان ٻنهين کي اوچي صاف قرار واري ۽ وهندڙ پاڻي واري جاءِ ۾ پناهه ڏني.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪياسون، مريم پُٽ ۽ ماڻسِ ٻئـِي، نِشانِي نِروار، ۽ جِتي جَر ۽ جِئَ قَرار، سو ماڳ ڏِنوسونِ ماٿرِي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ مريم جي پٽ ۽ سندس ماءُ کي معجزو بنايوسون ۽ انهن کي اهڙي جاءِ تي پناهه ڏني سون، جا سنيئن ۽ وهندڙ پاڻيءَ واري هئي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ مريم جي پٽ ۽ سندس ماءُ کي اسان هڪ نشاني بنايو ۽ کين مٿانهين زمين تي رهايوسين، جيڪا ڏاڍي آرام واري جاءِ هئي ۽ ان ۾ چشما وهندا هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بنايوسين مريم جي پٽ ۽ سندس ماءُ کي هڪ نشاني، ۽ انهن کي هڪ مٿانهين وهندڙ پاڻي (چشمن) واري هنڌ تي رکيوسين جيڪا اطمينان بخش جاءِ هئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اسان عيسى ($) ۽ سندس ماءُ کي ھڪ نشاني بڻايو ۽ ٻنهي کي وھندڙ چشمن واري مٿانھين دَڙي تي سڪون سان رھڻ جي جاءِ ڏني. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
يٰأَيُّهَا الرُّسُلُ كُلوا مِنَ الطَّيِّبٰتِ وَاعمَلوا صٰلِحًا إِنّى بِما تَعمَلونَ عَليمٌ (آيت : 51) |
(چيوسون ته) اي پيغمبرؤ سٺين شين مان کائو ۽ چڱا ڪم ڪريو، بيشڪ جيڪي ڪندا آھيو سو آءٌ ڄاڻندڙ آھيان.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اي پيغمبر! پاڪ شيون کائو ۽ چڱا عمل ڪيو. توهان جيڪي به ڪيو ٿا سو مون کان ڳجهو ناهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اي رسولِ عربي توهان پاڪيزه شيون کائو ۽ نيڪ عمل ڪريو، بيشڪ آئون توهان جي عملن کي ڄاڻندڙ آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (منهنجو حڪم عام هو) اي (منهنجا) پيغمبرو! (پاڪ ۽) صاف شيون کائو ۽ چڱا ڪم ڪريو (ڇو ته) اوهين جيڪي ڪريو ٿا آءُ تنهن کان بخوبي واقف آهيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي پيغمبرؤ! کائو پاڪ صاف شيون ۽ ڪيو صالح عمل بيشڪ مان جيڪي ڪيو ٿا ڄاڻندڙ آهيان..(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (سڀني رسولن کي اسان جو هي چوڻ هو ته) اي رسول! سٺين شين مان کائو ۽ چڱو ڪم ڪريو. جيڪي اوهين ڪريو ٿا تنهن کي بيشڪ آءُ ڄاڻندڙ آهيان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اي پيغمبرو! پاڪ شين مان کائو ۽ چڱا عمل ڪيو. بيشڪ اوهان جيڪي به عمل ڪيو ٿا سي آءٌ ڄاڻندڙ آهيان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) کائو پاڪ پيغمبرو!، پڻ ڪريو چڱِي ڪار، جيڪِي ڪريو جَھان ۾، آئون سَڀ سو سَمجھدار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (چيوسون ته) ”اي رسولو! پاڪ شين مان کائو ۽ چڱا ڪم ڪريو- پڪ سمجهو ته آءُ اوهان جي ڪمن کي ڄاڻندڙ آهيان. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي پيغمبرؤ! کائو پاڪ شيون ۽ ڪم ڪريو ڀلا. توهان جيڪي به ڪريو ٿا، مان ان کي خوب ڄاڻان ٿو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي پيغمبر! کائو (هي) پاڪ شيون ۽ عمل سُٺا ڪريو، بيشڪ توهان جيڪي ڪندا آهيو ان کي چڱيءَ طرح ڄاڻان ٿو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اي رسول سڳورؤ! پاڪيزه شيون کائو ۽ نيڪ عمل ڪندا رھو. مان توھان جي عمل کان خوب واقف آھيان. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَإِنَّ هٰذِهِ أُمَّتُكُم أُمَّةً وٰحِدَةً وَأَنا۠ رَبُّكُم فَاتَّقونِ (آيت : 52) |
۽ بيشڪ اوھان جو ھيءُ دين ھڪ دين آھي ۽ آءٌ اوھان جو پالڻھار آھيان تنھنڪري مون کان ڊڄو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ بيشڪ هي اوهان جي امت هڪ ئي امت آهي، ۽ اوهان سڀني جو پروردگار مان ئي آهيان. پوءِ (انڪار ۽ بدعمليءَ جي نتيجن کان) ڊڄو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ هي توهان جو دين هڪ ئي دين آهي ۽ آئون توهان جو رب آهيان پوءِ توهان مون کان ڊڄو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ بيشڪ هيءُ اوهان جو دين (اسلام) هڪڙو ئي دين آهي ۽ آءُ اوهان جو پالڻهار آهيان، پوءِ مون کا ئي ڊڄو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ هيءُ اوهان جو دين هڪ دين آهي ۽ مان اوهان جو رب آهيان پوءِ مون کان ڊڄو.(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ هيءَ اوهان جو دين هڪڙو ئي دين آهي ۽ آءُ اوهان جو پاليندڙ آهيان، پوءِ مون کان ڊڄو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ هي اوهان جي امت هڪ ئي امت آهي ۽ آءٌ اوهان (سڀني) جو پالڻهار آهيان پوءِ مون کان ڊڄو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ هِي اُمت، اُمت هيڪڙِي، اَوهان جِي اِظهار، ۽ آئون اَنهن جو پالڻهار، پوءِ ڪَنبو مُون قهار کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ بيشڪ هيءَ اوهان جي امت هڪڙي ئي امت آهي ۽ آءُ اوهان جو ڌڻي آهيان، پوءِ مون کان ڊڄو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ هيءَ توهان جي امت ته هڪڙي ئي امت آهي ۽ مان توهان جو رب آهيان، تنهنڪري مون کان ئي ڊڄو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيشڪ هيءَ توهان جي امت هڪ ئي امت آهي ۽ آئون توهان جو رب آهيان بس فقط مون کان ئي ڊڄو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ ھي توھان جي امت ھڪ ئي امت آھي. مان ئي توھان جو پالڻھار آھيان، سو مون کان ئي ڊڄندا ڪريو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَتَقَطَّعوا أَمرَهُم بَينَهُم زُبُرًا كُلُّ حِزبٍ بِما لَدَيهِم فَرِحونَ (آيت : 53) |
پوءِ (اُنھن قومن) پنھنجي ڪم کي پاڻ ۾ ذرا ذرا ڪري ڇنون، سڀڪنھن ٽوليءَ وٽ جيڪي آھي تنھن سان اُھا سرھي (رھندي) آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پر (فسوس) ماڻهو هڪٻئي کان ڇڄي جدا جدا ٿي ويا ۽ پنهنجا جدا جدا فرقا ٺاهيائون. هاڻي جيڪي جنهن جي پلوَ ۾ آهي سو انهيءَ ۾ مگن ۽ خوش آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ انهن (امتين انهيءَ دين کي) پاڻ ۾ ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيو، هر جماعت جيڪو (دين) انهن وٽ آهي (انهيءَ تي) خوش آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ ماڻهن پنهنجي ان ڪم (۾ اختلاف ڪري) ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيو. ان ۾ جنهن گروھ وٽ جو ڪجھ ان وٽ آهي تنهن سان ئي خوش آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ڪيائون ڪم پنهنجو پاڻ ۾ ٽڪرا ٽڪرا هر جماعت ان تي جيڪي ڪجهه انهن وٽ آهي خوش ٿيندڙ آهي. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ (به ماڻهن) پاڻ ۾ پنهنجي ان ڪم کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري جدا جدا ڪري ڇڏيو. سڀ ڪنهن فرقي وٽ جو ڪجهه (دين) آهي تنهن سان اهي خوش آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ (ماڻهن) پنهنجي (دين جي) امر کي پاڻ ۾ اختلاف ڪري فرقا فرقا ڪري ڇڏيو. هر فرقو جيڪو (دين جو حصو) وٽن آهي ان سان خوش آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ وِراهيؤن پاڻ ۾، سَندنِ يَڪو ڪم ڪار، ڪُوڙن ڪِتابن سان، فِرقا، فِرقا ڌار، هَر اُمّت، جيڪي اُن وٽ، تنهن تي باغ بهار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ (ڪافرن، منافقن) سندن ڪم پاڻ ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇني ڇڏيو، هر ڪنهن ٽوليءَ وٽ جيڪي آهي، ان تي پيئي خوش ٿئي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پر پوءِ ماڻهن پنهنجي دين کي پاڻ منجهه ٽڪر ٽڪر ڪري ڇڏيو، هر ٽولي وٽ جيڪي ڪجهه آهي، انهيءَ ۾ هو مست آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر ماڻهن ٽڪر ٽڪر ڪري ورتو پنهنجي دين کي، هر ٽولي وٽ جيڪي ڪجهه آهي ان ۾ ئي اها مگن آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پر پوءِ ماڻهن (پنھنجي پنھنجي فائدي لاءِ) دين کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيو، سو ھاڻي جنھن ماڻهوءَ کي جيڪو ڪجهه آھي سو ھو ان تي (وڏو) خوش آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَذَرهُم فى غَمرَتِهِم حَتّىٰ حينٍ (آيت : 54) |
پوءِ (اي پيغمبر) کين سندن غفلت ۾ ھڪ حد تائين ڇڏي ڏي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ (اي پيغمبر!) تون هنن (منڪرن) کي سندن غفلت، جاهليت ۽ بدمستيءَ ۾ رهڻ ڏي، هڪ مقرر وقت تائين (اهي ماڻهو انهيءَ حالت ۾ رهندا، پوءِ فيصلو ٿيندو جيئن هميشه ٿيندو رهيو آهي.)(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ توهان انهن کي ڪجھه وقت سندن نشي ۾ ڇڏي ڏيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ (اي رسول) تون انهن کي سندن غفلت ۾ هڪ وقت تائين (پيل) ڇڏي ڏي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ڇڏ انهن کي نشي انهن جي ۾ هڪ وقت تائين .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ (اي پيغمبر !) تون انهن کي سندن غفلت ۾ هڪ وقت تائين ڇڏي ڏي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) سو تون انهن کي سندن غفلت ۾ ڪجهه وقت تائين پيل ڇڏي ڏي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڇَڏتِنِين تڪرار، وٖيسر سَندنِ ۾، وارڪا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ کين هڪ حد تائين سندن غفلت ۾ ڇڏي ڏي- (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) چڱو ته پوءِ ڇڏي ڏين پنهنجيءَ غفلت ۾ ٻڏل رهن، هڪڙي مقرر وقت تائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر چڱو انهن کي ڇڏ، ته پنهنجي غفلت ۾ خاص وقت تائين ٻڏل رهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) چڱو، انهن ماڻهن کي ڪجهه وقت لاءِ سندن غفلت ۾ ئي رھڻ ڏيو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَيَحسَبونَ أَنَّما نُمِدُّهُم بِهِ مِن مالٍ وَبَنينَ (آيت : 55) |
جنھن مال ۽ اولاد سان کين زيادتي ڏني سون تنھن کي ڀانئيندا آھن ڇا؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هي ماڻهو هيئن ٿا سمجهن ڇا؟ ته اسان کين مال ۽ اولاد (جي گهڻائيءَ) سان سندن امداد ڪري رهيا آهيون ته،(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڇا اهي ڀانئن ٿا تي اسين انهن کي مال ۽ پٽن سان مضبوط ڪريون ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا اهي ماڻهو خيال ڪن ٿا ته جو مال ۽ اولاد اسين انهن کي ڏيون ٿا،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا سمجهن ٿا ته تحقيق جيڪا اسين مدد ڪيون ٿا انهن جي ان سان مال ۽ پٽن سان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ڇا اهي خيال ڪن ٿا ته جو مال ۽ اولاد اسين انهن کي ڏيون ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا اهي سمجهن ٿا ته اسان جيڪي (دنيا ۾) مال ۽ پُٽن جي ذريعي انهن جي مدد ڪيون ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا ڀانئـِن ٿا ڀورا؟ ته جيڪِي جَجھو ڏِيونِ ٿا، گھوڙا، ٻيڙا، گھوٽيا، نُور چشم، نورا، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا، هو ٿا ڀانئين ته اسان جيڪا کين مال ۽ اولاد جي گهڻائي ڏني آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڇا اهي سمجهن ٿا ته اسان جو انهن کي مال ۽ اولاد وسيلي وڃون ٿا ڊگهو رسو ڏيندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا اهي سمجهن ٿا ته اسان کين جنهن مال ۽ اولاد سان مدد ڏيندا ٿا وڃون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا انهن ماڻهن جي گمان ۾ ھي ويٺو آھي ته اسان کين جيڪو به مال ۽ اولاد ڏيندا وڃون ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
نُسارِعُ لَهُم فِى الخَيرٰتِ بَل لا يَشعُرونَ (آيت : 56) |
ته ڪا انھن لاءِ چڱاين ڏيڻ ۾ تڪر ٿا ڪريون، (نه!) بلڪ نه سمجھندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هنن لاءِ چڱايون ۽ نعمتون ڪرڻ ۾ سرگرم رهون؟ بلڪل نه! (حقيقت بلڪل ٻيءَ طرح آهي پر) هنن کي ان جي سمجهه ڪانهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) (۽) اسين انهن کي جلد ڀلايون عطا ڪريون ٿا (هرگز ايئن ناهي) بلڪ اهي نٿا سمجھن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته اسين انهن سان ڀلايون ڪرڻ ۾ جلدي ڪريون ٿا (ائين نه آهي) پر اهي نٿا سمجهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جلد ڏيون ٿا انهن کي ڀلايون بلڪ نه ٿا سمجهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (تنهن سان) انهن کي (سچ پچ) ڀلائن پهچائڻ ۾ جلدي ڪريون ٿا پر اهي نٿا سمجهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) سو انهن لاءِ ڀلائين ۾ جلدي ڪيون ٿا. (هرگز نه) بلڪه اهي سمجهن نه ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سي تمام تڪڙا، تَن مَٿي، ٿاڦيون ٿا ٿورا، نه سَمجھن نِدورا، بَلڪ بيان ڳالھ جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) سا کين ڪا چڱاين ڏيڻ ۾ جلدي ڪئي آهي؟ بلڪ هنن کي سمجهه ناهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سو ڄڻ ته انهن کي ڀلايون ڏيڻ ۾ تڪڙ ڪريون ٿا؟ نه نه، اصل ڳالهه جي ته انهن کي ڪا سمجهه ئي ڪانهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڄڻ ته انهن کي ڀلايون ڏيڻ ۾ سرگرم آهيون، نه! اصل معاملي جو کين شعور ڪونهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ته اها اسان کين ڀلائي پھچائڻ ۾ جلدي ڪريون ٿا؟ (هرگز نه) انهن کي اصل ڳالھ جي سمجهه ئي نه آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِنَّ الَّذينَ هُم مِن خَشيَةِ رَبِّهِم مُشفِقونَ (آيت : 57) |
بيشڪ اُھي جيڪي پنھنجي پالڻھار جي ڀَوَ کان ڊڄندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (پر) جيڪي ماڻهو پنهنجي پروردگار جي خوف ۾ ڊڄندا رهن ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بيشڪ اهي ماڻهو جيڪي پنهنجي رب جي خوف کان ڊڄندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ جيڪي پروردگار جي دهشت کان ڊڄندا رهن ٿا،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ اهي شخص جيڪي پنهنجي رب جي خوف کان انديشو ڪندڙ آهن . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ جيڪي پنهنجي پاليندڙ جي دهشت کان ڊڄن ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ جيڪي ماڻهو پنهنجي پالڻهار جي هيبت کان ڊڄن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اُهي، جي ڏَرندڙ ڏِيل ۾، سَندنِ ڌڻِئَ جي ڊاء، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ جيڪي اهي شخص، جي سندن ڌڻيءَ جي ڊپ کان ڊڄن ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) حقيقت اها آهي ته جيڪي ماڻهو پنهنجي رب جي دهشت کان ڊڄڻ وارا هوندا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) حقيقت ۾ جيڪي ماڻهو ڊڄڻ وارا آهن پنهنجي رب کان، دهشت ۾(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ جيڪي ماڻهو پنھنجي پالڻھار جو خوف رکندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم بِـٔايٰتِ رَبِّهِم يُؤمِنونَ (آيت : 58) |
۽ اُھي جيڪي پنھنجي پالڻھار جي نشانين تي ايمان آڻيندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي پنهنجي پروردگار جي نشانين تي ايمان آڻين ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اهي ماڻهو جيڪي پنهنجي رب جي آيتن تي ايمان آڻن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي پنهنجي پروردگار جي (قدرت جي) نشانين تي ايمان رکن ٿا،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي پنهنجي رب جي آيتن تي ايمان آڻين ٿا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي پنهنجي پاليندڙ جي ڳالهين کي مڃين ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي ماڻهو پنهنجي پروردگار جي آيتن تي ايمان رکن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ سانئـِين جي سُهڃاڻِيَنِ ۾، جي وَڏو رکن ويساھ، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اهي، جي سندن ڌڻيءَ جي آيتن تي ويساهه آڻين ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي پنهنجي رب جي آيتن تي ايمان آڻيندا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جيڪي ماڻهو پنهنجي رب جي آيتن تي ايمان آڻين ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پنھنجي پالڻھار جي آيتن تي ايمان آڻيندا آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ هُم بِرَبِّهِم لا يُشرِكونَ (آيت : 59) |
۽ اُھي جيڪي پنھنجي پالڻھار سان شريڪ مُقرّر نه ڪندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي پنهنجي پروردگار سان ڪنهن کي به شريڪ نٿا ڪن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اهي ماڻهو پنهنجي رب سان شرڪ نٿا ڪن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي پنهنجي پالڻهار سان (ڪنهن کي) شريڪ نه ٿا ڪن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي پنهنجي رب سان شرڪ نه ٿا ڪن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي پنهنجي پاليندڙ سان (ڪنهن کي) شريڪ نه ٿا ڪن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي ماڻهو پنهنجي پالڻهار سان شرڪ نه ٿا ڪن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪَن نه سَندنِ سانِئينءَ سان، ڪو هٿ گَھڙيو هَمراھ، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اهي، جي سندن ڌڻي سان ٻيا ڀائيوار نه بنائيندا آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪي پنهنجي رب سان ڪنهن کي به شريڪ نه ڪندا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جيڪي پنهنجي رب سان ڪنهن کي شريڪ نه ٿا ڪن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پنھنجي پالڻھار سان گڏ ڪنھن کي شريڪ نه ڪندا آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَالَّذينَ يُؤتونَ ما ءاتَوا وَقُلوبُهُم وَجِلَةٌ أَنَّهُم إِلىٰ رَبِّهِم رٰجِعونَ (آيت : 60) |
۽ اُھي جيڪي (اُھي) ڏيندا آھن جيڪي (سندس واٽ ۾) ڏيندا آھن ۽ سندن دليون انھي ڪري ڏڪنديون آھن ته اُھي پنھنجي پالڻھار ڏانھن موٽڻ وارا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي (خدا جي راهه ۾) جيڪي ڏيئي سگهن ٿا سو وڏيءَ دل سان ڏين ٿا، ۽ (تنهن هوندي به) سندن دليون ڏڪنديون رهن ٿيون. (هن خيال کان) ته نيٺ پنهنجي پروردگار جي حضور ۾ موٽڻو آهي. (متان اتي شرمسار ٿيڻو پوي.)(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اهي ماڻهو خرچ ڪن ٿا جيڪو انهن کي خرچ ڪرڻو آهي ۽ انهن جون دليون ڊڄندڙ آهن، بيشڪ اهي پنهنجي رب ڏانهن موٽندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي سرنديءَ آهي خدا جي واٽ ۾ ڏين ٿا ۽ (پوءِ به) سندن دليون ڊڄندڙ آهن هن ڪري جو انهن کي پنهنجي پالڻهار جي بارگاھ ۾ موٽڻو آهي، (الائي ڇا ٿئي!)(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهي جيڪي ڏيندا آهن اهو جيڪو (سندس واٽ ۾) ڏيندا آهن ۽ دليون انهن جون ڏڪندڙ هونديون آهن ته بيشڪ اهي پنهنجي رب ڏانهن موٽندڙ آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪي سرنديءَ آهر (الله جي واٽ ۾ ) ڏين ٿا ۽ (پوءِ به) سندن دليون ڊڄندڙ آهن هن ڪري جو انهن کي پنهنجي پاليندڙ ڏي موٽڻو آهي، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي ماڻهو (الله جي راهه ۾ ايترو) ڏين ٿا جيترو ڏئي سگهن ٿا ۽ (پوءِ به) انهن جون دليون ڊڄندڙ آهن هن ڪري ته اُهي پنهنجي پالڻهار ڏانهن موٽڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جو ڏِين، سو ڏيئـِي چُڪا، ربَّ سَچي جي راھ، ۽ ڏَرندڙ ڏِيل اُنهن جا، ته سَچ پَچ سَنجھ، صُباح، مُورِهين آهِن موٽڻا، سَندنِ ڌَڻِيءَ جي دَرگاھ، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اهي جي (سندس راهه ۾) جيڪو مال ٿا ڏين ۽ سندن قلب انهي ڪري ڏڪندا آهن، ته کين پنهنجي ڌڻيءَ ڏي موٽڻو آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ ڏيندا آهن، جيڪي ڪجهه ڏيندا آهن ته سندن دليون ان خيال کان ڏڪنديون رهنديون آهن، جو کين پنهنجي رب ڏانهن ئي موٽي هلڻو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جن جو حال هي آهي ته ڏيندا آهن جو ڪجهه به ته سندن دليون ڏڪنديون رهنديون آهن ته اسان کي پنهنجي رب ڏي موٽڻو آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھو جيڪو ڪجهه به (پنھنجي طاقت آھر) پيش ڪندا آھن پر (پوءِ به) ھنن جون دليون پنھنجي پالڻھار ڏانھن موٽڻ جي خيال کان ڏڪنديون رھنديون آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أُولٰئِكَ يُسٰرِعونَ فِى الخَيرٰتِ وَهُم لَها سٰبِقونَ (آيت : 61) |
اھي (ماڻھو) چڱاين ۾ تڪڙائي ڪندا آھن ۽ اُھي اُن لاءِ اڳرائي ڪندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اهي ئي آهن جيڪي چڱن ڪمن ڪرڻ ۾ تيز آهن. ۽ اهي ئي آهن جي (هن راهه ۾) سڀني کان اڳي نڪري وڃڻ وارا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اهي چڱن ڪمن لاءِ تڪڙ ڪن ٿا ۽ اهي چڱن ڪمن لاءِ اڳرائي ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اهي ڀلائين ڪرڻ ۾ جلدي ڪن ٿا ۽ اهي انهن (ڀلائين) ڏي (ٻين کان) اڳي وڌي رهيا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهي جلدي ڪن ٿا ڀلاين ۾ ۽ اهي انهن لاءِ اڳرائي ڪندڙ آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) اهي ڀلائن ڪرڻ ۾ جلدي ڪن ٿا ۽ اهي انهن (ڀلاين) ڏي (ٻين کان) اڳي وڌي رهيا آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اُهي ماڻهو ڀلاين ۾ جلدي ڪن ٿا ۽ اُهي ان ۾ اڳتي وڌي وڃڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اُهي چَڱا چَڱاين ڏي، آهِن ڪندڙ ڪاھ، ۽ اُهي اِنعامون اَلله، مَهند آهِن ماڻڻا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهي ئي چڱائي لاءِ جلدي ڪندڙ آهن ۽ اهي ئي انهي لاءِ اڳرائي ڪندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهي ئي ڀلاين ڏانهن ڊڪ ڊوڙ ڪرڻ وارا ۽ اڳرائي ڪري انهن کي هٿ ڪرڻ وارا هوندا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي ئي ڊوڙندڙ آهن اڳ ۾ ڀلاين ڏانهن ۽ اهي آهن حاصل ڪرڻ وارن مان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي اُھي ماڻهو آھن جيڪي ڀلائي جي ڪمن ۾ جلدي ڪندا آھن ۽ اڳرائي ڪري نيڪيون حاصل ڪندڙ آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلا نُكَلِّفُ نَفسًا إِلّا وُسعَها وَلَدَينا كِتٰبٌ يَنطِقُ بِالحَقِّ وَهُم لا يُظلَمونَ (آيت : 62) |
۽ (اسين) ڪنھن به جيءَ تي سندس طاقت کانسواءِ تڪليف نه ٿا رکون ۽ اسان وٽ ھڪ ڪتاب آھي جو سچ ڳالھائيندو آھي ۽ انھن تي ظلم نه ڪبو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اسان ڪنهن به جان تي تڪليف يا ٻوجهه يا ذميواري نٿا وجهون، پر فقط اوتري جيتري جي هن ۾ طاقت آهي. اسان وٽ (هنن سڀني جي حالت ۽ طاقت بابت) لکيل ڪتاب آهي جو سچي حقيقت ٻڌائي ٿو. ڪنهن سان به بي انصافي هرگز ڪانه ٿيندي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اسين ڪنهن انسان تي سندس توفيق کان زياده تڪليف نٿا ڏيون، ۽ اسان وٽ هڪ ڪتاب (لوحِ محفوظ) آهي جيڪو حق سان ڳالهائي ٿو ۽ انهن تي ظلم نه ڪيو ويندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان ته ڪنهين شخص کي سندس طاقت کان وڌيڪ تڪليف ڏيندائي نه آهيون. پڻ اسان وٽ ته (ماڻهن جي اعمال جو) ڪتاب آهي جيڪو بلڪل سچو حال ٻڌائي ٿو ۽ انهن جي (ذري جيتري به) حق تلفي نه ڪئي ويندي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نه ٿا تڪليف ڏيون ڪنهن سرکي مگر ان جي وسعت آهر ۽ اسان وٽ ڪتاب آهي جيڪو ڳالهائي ٿو سچ ۽ اهي نه ظلم ڪيا ويندا. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اسين ڪنهن به جيءَ کي سندس طاقت کان وڌيڪ تڪليف نه ٿا ڏيون ۽ اسان وٽ هڪ ڪتاب آهي جو سچ ٻڌائي ٿو ۽ انهن تي ظلم نه ڪيو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان ڪنهن شخص کي (شرعي احڪام جي) تڪليف نه ٿا ڏيون مگر ان جي طاقت آهر ۽ اسان وٽ هڪ ڪتاب آهي جو سچ ڳالهائي ٿو ۽ انهن تي ظلم ڪونه ڪيو ويندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪَم نه رکون، ڪنهِن جان تي، مگر جنهن کي پُهچي پاڻ، ۽ ليک اَسان پٽ لوح ۾، چَوي سُچا سُهڃاڻ، ۽ اڳتي اُنهن ساڻ، ظُلم نَه ذري جو ٿِئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اسين ڪنهن به شخص کي سندس طاقت کان وڌيڪ تڪليف نه ڏيندا آهيون ۽ اسان وٽ ڪتاب آهي جو سچ ٿو ڳالهائي ۽ هنن تي ظلم نه ڪبو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان ته ڪنهن تي به سندس وِت کان وڌيڪ بار نه وجهندا آهيون ۽ اسان وٽ هڪڙو ڪتاب آهي جيڪو (هرهڪ جو حال) صحيح صحيح ٻڌائيندو آهي ۽ ماڻهن تي ظلم اصل نه ڪيو ويندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ نٿا ڏيون تڪليف ڪنهن کي به سندس سهپ کان وڌيڪ ۽ اسان وٽ هڪ ڪتاب آهي جيڪو ٻڌائي ٿو (هرهڪ جو حال) پورو ۽ ڪنهن تي ڪنهن به طرح ظلم نه ڪيو ويندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان ڪنھن به ماڻهوءَ تي سندس طاقت کان وڌيڪ ذميداري نه وجهندا آھيون ۽ اسان وٽ ھڪ ڪتاب آھي جيڪو بلڪل صحيح صحيح ڳالھ ٻڌائيندو آھي ۽ ماڻهن تي تِر جيترو به ظلم نه ڪيو ويندو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
بَل قُلوبُهُم فى غَمرَةٍ مِن هٰذا وَلَهُم أَعمٰلٌ مِن دونِ ذٰلِكَ هُم لَها عٰمِلونَ (آيت : 63) |
بلڪ سندن دليون انھن (ڳالھين) کان غفلت ۾ آھن ۽ ھن کانسواءِ انھن جا ٻيا ڪرتوت به آھن جي اُھي ڪندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پر (اصل ڳالهه هيءَ آهي ته) هنن (منڪر) ماڻهن جو دليون هن حقيقت (جي سمجهڻ) کان غفلت ۽ بدمستيءَ ۾ پئجي ويون آهن. هنن جا ٻيا به (گهڻائي بڇڙا) عمل آهن جي هو هميشه ڪندا رهن ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بلڪ انهن جون دليون انهيءَ کان غافل آهن ۽ انهن کانسواءِ انهن جا ٻيا به عمل آهن، جيڪي اهي ڪري رهيا آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بلڪ انهن جون دليون ان کان غفلت ۾ پيون آهن پڻ ان کان سواءِ سندن ڪيئي عمل آهن جن کي اهي ڪندا رهن ٿا. (۽ مڙن نٿا)(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بلڪ دليون انهن جون غفلت ۾ آهن هن کان ۽ انهن جي لاءِ عمل آهن ان کان سواءِ اهي انهن جا ڪندڙ آهن . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پر سندن دليون هن (ڳالهه) کان غفلت ۾ آهن۽ ان کانسواءِ انهن جا ٻيا ڪم به آهن جن کي اهي ڪندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بلڪه انهن جون دليون هِن (قرآن) کان غفلت ۾ پيل آهن ۽ انهن جا ان کان سواءِ ٻيا به (برا) عمل آهن جيڪي اُهي ڪندڙ آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اُٽلو اُنهن جا، هِن کان، ويسر مَنجھ وُجود، ۽ آهن عَمل اُنهن جا، هِن سوا، ٻِيا بي سود، هِي مِڙوئـِي مَردود، ڪوشش ڪندڙ اُن لئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بلڪه سندن دليون انهي بابت غفلت ۾ آهن ۽ هنن جا انهي کان سواءِ ٻيا به ڪم آهن، جي هو ڪن ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مگر اهي ماڻهو انهيءَ ڳالهه کان بي خبر آهن ۽ سندن ٻيا ڪم به انهيءَ روش کان (جيڪا مٿي ڄاڻائي وئي آهي) هٽيل آهن (هو پنهنجا اهي بڇڙا ڪم ڪندا رهندا) (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر سندن دليون ان معاملي کان غفلت ۾ آهن (بي خبر آهن) ۽ انهن جا عمل به ان طريقي کان مختلف آهن (جن جو ذڪر مٿي ڪيل آهي) اهي پنهنجا ڪرتوت ساڳيا ڪندا رهندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پر اھڙن معاملن کان انهن ماڻهن جون دليون بلڪل غفلت ۾ پيل آھن ۽ سندن ڪم به ڀلائين ۾ اڳرائي ڪرڻ وارن جي بلڪل ابتڙ ھوندا آھن پر پوءِ به هو ساڳيا ئي (برا) ڪم ڪندا رھن ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
حَتّىٰ إِذا أَخَذنا مُترَفيهِم بِالعَذابِ إِذا هُم يَجـَٔرونَ (آيت : 64) |
تان جو منجھائن آسودن (ماڻھن) کي جڏھن عذاب سان پڪڙيوسون تڏھن دانھون ڪندا رھيا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (هو اهي بدعمل ڪندا رهندا) جيستائين (نتجين ظاهر ٿيڻ واري گهڙي اچي وڃي). ان وقت اسان انهن جي شاهوڪار ماڻهن کي عذاب جي پڪڙ ڪنداسين، پوءِ اوچتو ئي ڏسندؤ ته (سرڪشي ۽ هٺ وڏائيءَ بدران) آه و زاري ڪرڻ لڳندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ايستائين جو جنهن وقت اسين انهن جي وڏن ماڻهن کي عذاب ۾ پڪڙينداسين ته ان وقت اهي دانهون ڪندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ايستائين جو جڏهن اسان سندن آسودن کي عذاب ۾ پڪڙينداسون ته اهي ماڻهو واويلا ڪرڻ لڳندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تانجو جڏهن ورتو اسان آسودن انهن جي کي عذاب سان ان وقت اهي دانهون ڪن پيا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) تانجو جڏهن انهن جي آسوڌا ماڻهن کي آفت ۾ پڪڙينداسون ته ان ئي وقت اهي دانهون ڪندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) تانجو جڏهن اسان انهن جي شاهوڪارن کي عذاب ۾ پڪڙينداسين ان وقت اُهي عاجزي سان دانهون ڪندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ جڏهن جَھلياسون جَنجال ۾، تن مان، زَر۾ زور، ته اِجھو ڍِڪن پِيا ڍور جِيئن، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تان جو، جڏهن سندن شاهوڪارن کي عذاب سان پڪڙيندا آهيون، تڏهن هو پيا دانهون ڪندا آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تان جو جڏهن اسان سندن آسودن کي پڪڙينداسون ته پوءِ هو دانهون ڪرڻ لڳندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) تانجو جڏهن کين پڪڙي وٺنداسين سندن عياشين جي ڪري عذاب ۾ ته پوءِ اهي رنڀڻ شروع ڪندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ايستائين جو جڏھن اسان انهن جي مالدار ماڻهن کي عذاب ۾ پڪڙينداسين ته پوءِ هو فوراً دانھون ڪرڻ شروع ڪندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
لا تَجـَٔرُوا اليَومَ إِنَّكُم مِنّا لا تُنصَرونَ (آيت : 65) |
(چيوسون) ته اڄ دانھون نه ڪريو، ڇوته اسان کان اوھان کي مدد نه ملندي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هاڻي آه ۽ زاري نه ڪيو (ان مان ڪهڙو فائدو؟) اوهان کي هاڻي اسان وٽان ڪابه مدد ڪانه ملندي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) توهان اڄ دانهون نه ڪريو، بيشڪ اسان جي طرفان توهان جي مدد نه ڪئي ويندي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (تنهن وقت چيو ويندو ته) اڄ هاءِ گهوڙا نه ڪريو، اوهان کي هاڻي اسان جي طرف کان مدد نه ٿي ملي سگهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه دانهون ڪيو اڄ بلاشڪ اوهان اسان جي طرفان نه مدد ڪيا ويندؤ . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (ان وقت انهن کي چونداسون ته) اڄ دانهون نه ڪريو. اوهان کي اسان کان ڪوبه بچائي نه سگهندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اڄ عاجزي واريون دانهون نه ڪيو. بيشڪ اسان جي طرفان اوهان جي ڪا مدد نه ڪئي ويندي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَڄ نه ڍِڪو اي ڍور! توهان لئي ڪِنهن طور، وَرندو نه اَسانوٽ واهُرو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (چئبو اٿن) ”اڄ دانهون نه ڪريو، اوهان کي اسان کان ڪا به مدد ڪانه ملندي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هاڻي بند ڪريو پنهنجون اهي دانهون، اسان وٽان توهان کي هاڻي ڪابه مدد ملڻي ناهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هاڻي بند ڪريو اهي دانهون ڪوڪون اڄ، هاڻي يقينًا اسان وٽان ڪابه توهان کي مدد نه ملندي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (پوءِ اسان کين چونداسين ته) ھاڻي دانھون ڪرڻ بند ڪريو (دانھُن ڪرڻ مان ھاڻي ڪھڙو فائدو؟) توھان کي اسان جي طرفان ڪنھن به قسم جي مدد ملڻي ناھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قَد كانَت ءايٰتى تُتلىٰ عَلَيكُم فَكُنتُم عَلىٰ أَعقٰبِكُم تَنكِصونَ (آيت : 66) |
بيشڪ اوھان کي منھنجيون آيتون پڙھي ٻڌائبيون ھيون تڏھن اوھين پنھنجين کڙين (ڀرپوءِ) تي ڀڄندا ھُيؤ.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ڪنهن وقت اسان جون آيتون توهان جي اڳيان پڙهيون وينديون هيون، پر توهان پٺئين پير ڀڄڻ لڳندا هئو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بيشڪ اوھان کي منھنجيون آيتون پڙھي ٻڌائبيون ھيون تڏھن اوھين پنھنجين کڙين (ڀر پوئتي) ڀڄندا ھُيؤ(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جڏهن اسان جون آيتون اوهان جي اڳيان پڙهيون وينديون هيون ته انهن کان پيرين ڦري ويندا هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تحقيق هيون آيتون منهنجون تلاوت ڪيون ٿي ويون اوهان تي پوءِ هيئو کڙين تي ڀڄندا ٿي ويئو.(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ اوهان کي منهنجيون آيتون پڙهي ٻڌايون وينديون هيون پوءِ اوهين پنهنجي کڙين ڀر ڀڄندا هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ توهان کي منهنجون آيتون پڙهي ٻڌايون وينديون هيون تڏهن توهان پنهنجي کُڙين ڀرپوئتي ڀڄندا هيؤ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جڏهن پَڙهبا هُئا مُنهنجا، اوهان تي اُهڃاڻ، پوءِ کُڙيَن ڀَرهُئا کِسڪندا، ٿِي پَڏائـِيندڙ پاڻ، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ اوهان تي منهنجيون آيتون پڙهبيون هيون، تڏهن اوهين پوين پيرن ڀڄندا هئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) منهنجون آيتون توهان کي ٻڌايون وينديون هيون ته توهان (رسول جو آواز ٻڌندي ئي) وٺي پوئين پيرين ڀڄڻ لڳندا هيؤ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) توهان کي منهنجون آيتون ٻڌايون وينديون هيون (ته رسول جو آواز ٻڌندي ئي) پوئين پيرين ڀڄي ويندا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جڏھن توھان کي منھنجون آيتون پڙهي ٻڌايون وينديون ھيون ته (ٻڌندي ئي) توهان پويان پير ڪري ڀڄندا ھئا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
مُستَكبِرينَ بِهِ سٰمِرًا تَهجُرونَ (آيت : 67) |
اُن (قرآن) کان وڏائي ڪندڙ (۽) آکاڻين ۾ مشغول ٿي (کيس) ڇڏيوَ ٿي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) توهان ۾ انهن (جي ٻڌڻ) کان هٺ وڏائي پيدا ٿي ويندي هئي. توهان پنهنجي مجلسن جي ڳالهين ۾ انهن آيتن کي هڪڙو شغل بنائي انهن متعلق بيهودي بڪواس ڪندا هئو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اُن (قرآن) کان وڏائي ڪندڙ (۽) آکاڻين ۾ مشغول ٿي (کيس) ڇڏيوَ ٿي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (۽) اوهين آڪڙ ڪندي قصو (ڪهاڻي) چوندي ان کي ڇڏي ڏيندا هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) وڏائي ڪندڙ ان سان آکاڻيون کڻندڙ ڇڏي پيا ڏيو.(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) انهيءَ (قرآن) کان وڏائي ڪندڙ (۽) ڳالهين ۾ مشغول ٿي (ان کي) اوهان ڇڏيو ٿي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ان (قرآن) کان وڏائي ڪندي رات جي انڌاري ۾ بيهوده گوئي ڪندا هيؤ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اِنهِئَ آکاڻِئَ ساڻ، پِيا وِڦلندٖي وِهان ئـِيو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڳالهين ۾ لڳي، آڪڙ جي انهن کي ڇڏي ٿي ڏنوَ.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پنهنجي هٺ هوڏ ۾ ان کي ڪا شيءِ ئي نه سمجهندا هيؤ ۽ پنهنجي ڪچهرين ۾ مٿس ڪوڙيون ڳالهيون مڙهيندا هيؤ ۽ اجايون ڳالهيون ڪندا هيؤ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پنهنجي آڪڙ ۾، ان کي خيال ۾ ئي نه آڻيندا هئا (اوطاقن ۾) بڪواس ڪندا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پنھنجي تڪبر ۽ فضول ڳالهين ۾ اچي ھن (قرآن) کي ڇڏي ڀڄندا ھئا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَفَلَم يَدَّبَّرُوا القَولَ أَم جاءَهُم ما لَم يَأتِ ءاباءَهُمُ الأَوَّلينَ (آيت : 68) |
ھن ڳالھ (قرآن) کي نه سوچيائون ڇا يا وٽن اھڙي شيء آئي آھي جا سندن اڳين پيءُ ڏاڏن وٽ نه آئي ھُئي؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ ڇا هو هن ڳالهه تي (يعني قرآن مجيد تي) غور به نٿا ڪن؟ يا هنن جي اڳيان ڪا اهڙي نئين عجيب ڳالهه آئي آهي ڇا جا کانئن اڳي سندن وڏن ڏي ڪانه آئي هئي؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڇا پوءِ انهن قرآن ڪريم ۾ غور نه ڪيو يا انهن وٽ اهو آيو جيڪو انهن جي پهرين وڏن وٽ نه آيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته ڇا انهن ماڻهن (اسان جي) ڳالھ (قرآن) تي غور نه ڪيو؟ يا انهن وٽ ڪا اهڙي نئين ڳالھ آئي جيڪا انهن جي ابن ڏاڏن وٽ نه آئي هئي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا پوءِ نه سوچيائون فرمان کي يا آيو انهن وٽ اهو جيڪو نه آيو ابن ڏاڏن انهن جي اڳين کي .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ڇا پوءِ انهن (هن) ڪلام (قرآن) تي ڌيان نه ڪيو آهي يا ته انهن وٽ اهڙي شيءِ آئي آهي جا سندن اڳين ابن ڏاڏن وٽ نه آئي هئي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا پوءِ انهن هن ڪلام (الاهي) ۾ غور و فڪر نه ڪيو آهي يا انهن وٽ اهڙي شيءِ آئي آهي جيڪا انهن جي اڳين ابن ڏاڏن وٽ نه آئي هئي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا نه ڳَرهيون ڳالھ کي؟ يا آين اُها ڳالھ، جا آئـِي ڪِين ڪالھ، سَندنِ مَهندِيَن مائـِٽين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا ڳالهه کي سوچيائون نٿي؛ يا وٽن ڪا چيز آئي هئي، جا سندن اڳين وڏن وٽ ڪانه آئي هئي؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ته پوءِ انهن ماڻهن هن ڪلام تي ڪڏهن ڪو غور ئي نه ڪيو آهي ڇا؟ يا ان ڪا اهڙي ڳالهه آندي آهي، جا سندن ابن ڏاڏن وٽ نه آئي هئي؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ته ڇا انهن ماڻهن ڪڏهن به هن ڪلام تي غور نه ڪيو؟ يا هن ڪا اهڙي ڳالهه آندي جيڪا ڪانه آئي هئي سندن ابن ڏاڏن وٽ اڳي به؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا ھنن ماڻهن ڪڏھن قرآن ڏي توجھه نه ڏنو يا ھنن وٽ ڪا اھڙي شيءِ آھي جيڪا ھنن جي ابن ڏاڏن ڏانھن نه آئي ھئي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَم لَم يَعرِفوا رَسولَهُم فَهُم لَهُ مُنكِرونَ (آيت : 69) |
يا پنھنجي پيغمبر کي نه سڃاتائون ڇا تنھنڪري اُھي سندس مُنڪر (ٿيا) آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) يا هي ماڻهو پهنجي رسول کي سڃاڻي نه سگهيا ڇا جنهن ڪري منڪر ٿي ويا؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) يا اهي ماڻهو رسولِ عربي کي نٿا سڃاڻن پوءِ اهي انهيءَ جو انڪار ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا انهن ماڻهن پنهنجي رسولن کي ئي ڪين سڃاتو جو جنهن ڪري سندس انڪار ڪري ويٺا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) يا نه سڃاتائون پيغمبرن پنهنجي کي پوءِ اهي ان جي لاءِ انڪاري آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) يا ته انهن پنهنجي رسول کي نه سڃاتو آهي پوءِ اهي ان کي نه ٿا مڃين؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) يا انهن پنهنجي رسول کي نه سڃاتو آهي سو (انڪري) اُهي سندس انڪار ڪرڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) يا صَحِي سَڃاتؤن ڪِينڪِي، پَنهنجو پَيغمبر پاڻ، تِڏهن تنهن ڪاڻ، آهِن، اِنڪاري اُن ڪنان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) يا سندن رسول کي ڪو نه ٿي سڃاتائون، جو اهي سندس منڪر ٿي پيا؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) يا اهي پنهنجي رسول کي سڃاڻن ئي نٿا ڇا، جو (ان کي اوپرو سمجهي) وٺي ٿا کانئس ٽهن؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) يا اهي ڪڏهن به واقف ڪونه هئا پنهنجي رسول کان (اڻ ڄاتل شخص هئڻ ڪري) ان جو انڪار ڪن ٿا؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) يا ھو پنھنجي رسول (سڳوري) کان ڪڏھن واقف ئي نه آھن جو ھُن کان ٽَھي وڃن ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَم يَقولونَ بِهِ جِنَّةٌ بَل جاءَهُم بِالحَقِّ وَأَكثَرُهُم لِلحَقِّ كٰرِهونَ (آيت : 70) |
يا چوندا آھن ته کيس چريائي آھي، (نه!) بلڪ (پيغمبر) وٽن سچي ڳالھ آندي آھي ۽ منجھائن گھڻا سچ کي بُرو ڀائيندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) يا اهي ماڻهو هيئن ٿا چون ڇا ته هن کي چريائي اچي ويئي آهي (۽ ديوانو ٿي پيو آهي؟) نه، بلڪل نه. (انهن مان ڪابه ڳالهه ٿي نٿي سگهي) الله تعاليٰ جو رسول انهن ڏي حق سان آيو آهي. پر هنن مان گهڻن جو حال اهڙو ٿي ويو آهي، جو سچائيءَ جو مڃڻ هنن کي وڻي ئي نٿو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڇا اهي چون ٿا ته ان کي جنون آهي. بلڪ رسولِ عربي انهن وٽ حق آندو ۽ انهن مان گھڻا ماڻهو حق کي ناپسند ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) يا چون ٿا ته ان کي چريائي ورتو آهي (هرگز کيس چريائيءَ نه ورتو) پر اهو ته انهن وٽ حق جي ڳالھ وٺي آيو آهي. پڻ انهن مان گهڻا ماڻهو سچي ڳالھ کان ڪراهت رکندڙ آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) يا چون ٿا ته ان کي چريائي آهي بلڪ آيو انهن وٽ حق سان ۽ گهڻا انهن مان حق کي نه پسند ڪندڙ آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) يا ته چون ٿا ته ان ۾ چريائي آهي (ائين نه آهي) پر اُن انهن وٽ سچي ڳالهه آندي ۽ انهن مان گهڻن کي سچي ڳالهه بُري لڳي ٿي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) يا چون ٿا ته ان (رسول کي) جُنون آهي. (ائين هرگز ناهي) بلڪه اُهو وٽن سچ کڻي آيو آهي ۽ انهن مان گهڻا حق کي ناگوار ڀائيندڙ آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) يا چون اِهڙي چال، ته هِن کي، جَھڙپ جِن جِي، بلڪ آندِئين اُنهن وَٽ، صَفا سَچِي ڳالھ، ۽ رکندڙ بُغض بَحال، اَڪثر اُنهن مان، سَچ سان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) يا چون ٿا ته ”هن کي چريائي آهي“ نه، بلڪ هن وٽن سچ آندو آهي ۽ منجهائن گهڻن کي سچ نٿو وڻي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) يا چون ٿا ته کيس چريائپ آهي؟ نه نه، بلڪه هن حق آندو آهي ۽ حق ئي انهن مان اڪثر ماڻهن کي پسند ناهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) يا هي ڳالهه چون ٿا ته هو چريو آهي؟ نه، پر هن آندو آهي حق (انهن وٽ) ۽ انهن جي اڪثريت کي هي اڻ وڻندڙ ۽ ناپسند آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) يا ته ھُن کي چريو ٿا سمجهن (ايئن ھرگز ناھي) ھو ته انهن وٽ سچي ڳالھ کڻي آيو آھي، پر سچي ڳالھ گهڻن ماڻهن کي پسند ئي نه آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَوِ اتَّبَعَ الحَقُّ أَهواءَهُم لَفَسَدَتِ السَّمٰوٰتُ وَالأَرضُ وَمَن فيهِنَّ بَل أَتَينٰهُم بِذِكرِهِم فَهُم عَن ذِكرِهِم مُعرِضونَ (آيت : 71) |
۽ جيڪڏھن الله سَندن سَڌن تي ھلي ھا ته آسمان ۽ زمين ۾ جيڪي منجھن آھي سي ويران ٿين ھا، (نه!) بلڪ سندين نصيحت وٽن آندي سون ۽ اُھي پنھنجيءَ نصيحت (ڪتاب) کان مُنھن موڙيندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پر جيڪڏهن سچائي هنن جي خواهشن جي پيروي ڪري ها ته پوءِ آسمان ۽ زمين ۽ اهي سڀ جي انهن ۾ آهن هڪدم بگڙجي درهم برهم ٿي وڃن ها. اسان ته هنن جي لاءِ سندن نصيحت (۽ چڱائي) جي ڳالهه کين ٻڌائي آهي، پر هنن پنهنجي نصيحت جي ڳالهه کان منهن ڦيرائي ڇڏيو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ جيڪڏهن حق انهن جي سڌن جي تابعداري ڪري ته آسمانن ۽ زمينن ۾ جيڪي شيون انهن ۾ آهن انهن ۾ فساد برپا ٿئي ها، بلڪ اسان انهن وٽ انهن جو ذڪر آندو پوءِ اهي پنهنجي ذڪر کان مُنهن موڙيندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪڏهن حق سچ سندن نفساني خواهشن جي پيروي ڪري ها ته سڀ آسمان ۽ زمين ۽ جيڪي انهن ۾ آهي (سڀئي) برباد ٿي وڃن ها. پر اسين ته سندن ڳالهيون (جبرائيل جي ذريعي) وٽن موڪليون ته اهي ماڻهو پنهنجين ئي ڳالهين کان منهن موڙين ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ جيڪڏهن هلي ها حق سڌن انهن جي تي ته البته ويران ٿين ها آسمان ۽ زمين ۽ جيڪو ڪجهه انهن ۾ آهي بلڪ آندي سون انهن وٽ نصيحت انهن جي پوءِ اهي نصيحت پنهنجيءَ کان منهن موڙيندڙ آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪڏهن الله سندن خواهشن تي هلي ها ته (سڀ) آسمان ۽ زمين ۽ جيڪي انهن ۾ آهن سي خراب ٿي وڃن ها پر اسان انهن کي سندن ڪتاب پهچايو پوءِ اهي پنهنجي ڪتاب کان منهن موڙيندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪڏهن حق انهن جي سَڌُن جي پيروي ڪري ها ته آسمانَ ۽ زمين ۽ جيڪي ڪجهه منجهن آهي سو (سڀ) تباهه ٿي وڃي ها. بلڪه اسان انهن کي سندن نصيحت پهچائي آهي پر اُهي پنهنجي نصيحت کان منهن موڙڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ هُوند سَندنِ سَڌن پُٺيان، جي حق لڳي هيڪار، ته ڀُون يون، اُڀ بَرباد ٿيا، پڻ جيڪي مَنجھنِ جِنسار، اُٽلو آندِيسون اُنهن لئي، سَندنِ سار سَنڀار، پوءِ هِي ڪنان سَندنِ سارِ، مُنهن موڙِيندڙ مورهِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جيڪڏهن حق سندن سڌن پٺيان هلي ها، ته جيڪر آسمان ۽ زمين ۽ جيڪي به منجهن آهي، سي سڀ ڦٽي وڃن ها_ بلڪ اسان ته وٽن سندن لاءِ نصيحت آندي آهي پوءِ اهي پنهنجيءَ نصيحت کان ئي منهن ٿا موڙين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪڏهن حق سندن خواهشن جي ڪڍ هلي ها ته پوءِ آسمانن ۽ زمين ۽ سندن ساريءَ موجودات جو سرشتو ئي اونڌو ٿي پوي ها، نه، بلڪه اسان ته سندن پنهنجو ئي ذڪر وٽن آندو آهي ۽ هو پنهنجي ئي ذڪر کان ٿا منهن موڙين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جي هلندڙ هجي ها حق سندن سڌن جي پٺيان ته هيٺ مٿي ٿي وڃي ها آسمانن ۽ زمين جو نظام سڄو ئي، نه، پر اسان ئي ڏنو آهي کين پنهنجو ذڪر، ۽ اهي پنهنجي ئي ذڪر کان مُڙي رهيا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪڏھن حق جي ڳالھ انهن ماڻهن جي خواھشن جي مطابق ھجي ھا ته آسمانن، زمين ۽ جيڪو ڪجهه انهن ٻنهي جي وچ ۾ موجود آھي تن سڀني جو نظام تباهه ٿي وڃي ھا. بلڪ اسان ته انهن وٽ سندن ڀلائي واري نصيحت آندي آھي. پوءِ ھو پنھنجي ئي نصيحت واري شيءِ کان منھن موڙين ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَم تَسـَٔلُهُم خَرجًا فَخَراجُ رَبِّكَ خَيرٌ وَهُوَ خَيرُ الرّٰزِقينَ (آيت : 72) |
يا کائن ڪو اُجورو گھرندو آھين ڇا؟ پوءِ تنھنجي پالڻھار جو اُجورو (ڏئڻ) ڀلو آھي، ۽ اُھو چڱو روزي ڏيندڙ آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) هو هيئن ٿا سمجهن ڇا ته تون کانئن مال ۽ دولت ٿو گهرين؟ تنهنجي لاءِ ته تنهنجي پروردگار جو ڏنل مال ئي بهتر آهي (تون ڪيئن زر جو طالب ٿيندين) اهو پروردگار ئي سڀني کان بهتر روزي ڏيندڙ آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڇا پوءِ توهان انهن کان ڪو اجورو طلب ڪريو ٿا پوءِ توهان جي رب جو اجورو تمام بهتر آهي ۽ اهو ئي بهترين رزق ڏيندڙ آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي رسول) ڇا تون انهن کان (پنهنجيءَ رسالت) جي ڪجھ اجرت گهرين ٿو، ته تنهنجي پروردگار جي اجرت ان کان گهڻو چڱي آهي پڻ اهو ته سڀ کان بهتر روزي ڏيڻ وارو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا گهرين ٿو انهن کان ڪو اجورو پوءِ اجورو رب تنهنجي جو ڀلو آهي ۽ اهو ڀلو روزي ڏيندڙ آهي. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) يا ته (اي پيغمبر !) تون انهن کان ڪجهه محصول گهرين ٿو؟ پوءِ (سمجهه ته) تنهنجي پاليندڙ جو محصول گهڻو چڱو آهي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا تون انهن کان (تبليغِ دين جي عيوض) ڪا اُجرت گهرين ٿو؟ پوءِ تنهنجي رب جو اجر سڀ کان بهتر آهي ۽ اُهو (سڀني کان) ڀلو روزي رسان آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ياتون ڪو گُھرين تن کان، پورهيو پار پگھار؟، پوءِ پورهيو تُنهنجي پَرور جو، بِهتر بَرقرار، صاحب ربُّ، ستار، ڀلو ڀَتارن ۾ گھڻو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا، تون کانئن ڪو اجورو ٿو گهرين؟ پوءِ اجورو ته تنهنجي رب جو ئي ڀلو آهي ۽ هو ئي سڀ کان سٺو رزق ڏيندڙ آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تون کانئن ڪو اجورو پيو گهرين ڇا؟ تو لاءِ ته تنهنجي رب جو ڏنو ئي سڀ کان ڀلو آهي ۽ هو بهترين رزاق آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا تون انهن کان ڪو اجورو گهرين ٿو؟ تنهنجي لاءِ تنهنجي رب جو ڏنو سٺو آهي، ۽ اهو ئي سٺو رزق ڏيندڙ آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا تون انهن کان ڪو نذرانو وغيره گهرين ٿو؟ تو وٽ ته اللھ تعالى جو ڏِنو سڀ کان بھتر آھي ۽ ھو بھترين رزق ڏيندڙ آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَإِنَّكَ لَتَدعوهُم إِلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (آيت : 73) |
۽ بيشڪ تون سڌيءَ واٽ ڏانھن کين سڏيندو آھين.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هن ۾ شڪ ئي ڪونهي ته تون يقيناً هنن کي (ڪاميابي ۽ سعادت جي) سڌي واٽ ڏانهن سڏي رهيو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي بيشڪ توهان انهن کي سنئين رستي ڏانهن سڏيندڙ آهيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ تون بيشڪ انهن کي سڌي راھ ڏي سڏيندڙ آهين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ تون البته سڏين ٿو انهن کي سڌي واٽ ڏانهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اهو (سڀني کان) چڱو روزي ڏيندڙ آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ تون انهن کي سڌي راهه ڏانهن سڏين ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ تون سَڏئـِينِ، سَنئينءَ واٽ ڏي، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ بيشڪ ته کين سنئين واٽ ڏانهن سڏين ٿو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تون ته انهن کي سڌي رستي ڏانهن پيو سڏين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ تون بيشڪ کين سڏي رهيو آهين سڌي راهه ڏانهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ تون انهن کي سڌي رستي ڏي سڏين ٿو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَإِنَّ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ بِالءاخِرَةِ عَنِ الصِّرٰطِ لَنٰكِبونَ (آيت : 74) |
۽ بيشڪ جيڪي آخرت کي نه مڃيندا آھن سي سڌي واٽ کان پاسيرا ٿيندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪي ماڻهو آخرت تي ايمان نٿا رکن سي يقيناً رستو ڀلجي گمراهه ٿي ويا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ اهي ماڻهو جيڪي آخرت تي ايمان نٿا آڻن اهي ارادتاً سنئين رستي کان پاسو ڪندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ هن ۾ شڪ نه آهي ته جيڪي ماڻهو آخرت تي ايمان نٿا رکن سي سڌي راھ کان ٿڙيل آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ اهي شخص جيڪي نه ٿا ايمان آڻين آخرت تي (سڌيءَ) واٽ کان البته پاسيرا آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ (اي پيغمبر ﷺ!) بيشڪ تون انهن کي سڌي رستي ڏي سڏين ٿو. ۽ بيشڪ جيڪي آخرت کي نه ٿا مڃين، سي سڌي رستي کان پاسيرا ويندڙ آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ جيڪي ماڻهو آخرت تي ايمان نه ٿا رکن سي سڌي واٽ کان پاسيرا ويندڙ آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جي نه مَڃِين آخِرت، آهِن اُهي اَلبت، وِنگاوِيندڙ واٽ کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جيڪي آخرت کي نٿا مڃين، سي سنئين واٽ کان پاسيرا اٿيندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پر جيڪي ماڻهو آخرت کي نٿا مڃن، اهي سڌي واٽ کان پاسيرا هلڻ ٿا چاهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر حقيقت ۾ جيڪي ماڻهو ايمان نٿا آڻين آخرت تي، سي ئي سڌي راهه کان ٽيڙا ٿي هلن ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) باقي جيڪي ماڻهو آخرت کي مڃين ئي نٿا، سي سڌي رستي کان پاسيرا ٿي ھلڻ گهرن ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَو رَحِمنٰهُم وَكَشَفنا ما بِهِم مِن ضُرٍّ لَلَجّوا فى طُغيٰنِهِم يَعمَهونَ (آيت : 75) |
۽ جيڪڏھن مٿن رحم ڪريون ھا ۽ جيڪو کين ڏک پُھتو سو لاھيون ھا ته (به) سدائين پنھنجيءَ گمراھيءَ ۾ حيران رھن ھا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪڏهن اسان انهن تي (وڌيڪ) رحم ڪيون ۽ جيڪي ڏک هنن کي پهچندا رهن ٿا تن کي دور ڪري ڇڏيون ته (هو شڪرگذار رهندا ڇا؟ نه) هو پنهنجي سرڪشيءَ ۾ ضد ڪري وڌندا رهندا ۽ گمراهيءَ ۾ ڀٽڪندا رهندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ جيڪڏهن اسين انهن تي رحم ڪريون ۽ انهن تان اها مصيبت دور ڪريون جنهن ۾ اهي مبتلا آهن ته ضرور اهي پنهنجي سرڪشيءَ ۾ حيران ٿي ڀٽڪندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪڏهن اسين انهن تي ترس کائون ۽ جي تڪليفون کين (ڪفر ڪرڻ جي ڪري) پهچي رهي آهيون تن کي ٽاري ڇڏيون ته پڪ اهي ماڻهو اڃان به پنهنجي وڏائي (۽ بي پرواهيءَ) تي ڄميا رهن ۽ ڀٽڪندا وتن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ جيڪڏهن رحم ڪيون ها انهن تي ۽ لاهيون ها اهو جيڪو انهن کي ڏک هو ته البته هميشہ رهن ها گمراهيءَ پنهنجيءَ ۾ حيران رهن پيا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪڏهن اسين مٿن رحم ڪريون ۽ جيڪا تڪليف انهن تي آهي سان لاهيون ته به پنهنجي سرڪشيءَ ۾ عقل جا انڌا ٿي لڳي ويندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جي اسان مٿن رحم ڪيون ۽ جا تڪيلف کين آهي سا لاهي ڇڏيون ته اُهي ڀٽڪندي پنهنجي گمراهي ۾ وڌيڪ پڪا ٿي ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جي ڪريون ڪَرم اُنهن تي، ۽ الاهيون سڀ لاچار، ته ويتر ويرو تار، اُجهن سَندنِ اَنڌڪار ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جيڪڏهن مٿن رحم ڪريون ها ۽ کين پهتل تڪليف لاهيون ها، ته به سدائين سندن گمراهيءَ ۾ حيران رهن ها. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪڏهن اسان مٿن رحم ڪريون ۽ جنهن تڪليف ۾ پيل آهن، اها کانئن هٽائي ڇڏيون ته هو پنهنجي سرڪشيءَ ۾ ويتر اڳرا ٿي پيا ڀٽڪندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جي اسان انهن تي رحم ڪريون ۽ لاهيون سندن تڪليف، جنهن ۾ اهي ورتل آهن اڄ ڪلهه، ته اهي پنهنجي سرڪشيءَ ۾ بلڪل ئي ڀٽڪي وڃن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪڏھن اسان مٿن رحم ڪريون ۽ مٿن آيل تڪليف کي دور ڪريون ته به ھي ماڻهو پنھنجي سرڪشي ۾ اڃا وڌيڪ مست ٿي رھندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَلَقَد أَخَذنٰهُم بِالعَذابِ فَمَا استَكانوا لِرَبِّهِم وَما يَتَضَرَّعونَ (آيت : 76) |
۽ بيشڪ کين عذاب سان پڪڙيوسون پوءِ (به) پنھنجي پالڻھار جي اڳيان نه نِوڙيا ۽ نڪي عاجزي ڪيائون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (ڏسو) اسان هنن کي عذاب ۾ مبتلا به ڪيو، تنهن هوندي به هو پنهنجي پروردگار جي اڳيان نه جهڪيا، نڪي نياز ۽ عاجزي ڪيائون.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ قسم سان بيشڪ اسان انهن کي عذاب سان گرفتار ڪيو پوءِ انهن نه پنهنجي رب لاءِ عاجزي ڪئي ۽ نه ڪا آزي نيازي ڪئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان انهن کي عذاب ۾ پڪڙيو تڏهين به اهي ماڻهو نه تنهنجي پروردگار جي اڳيان جهڪيا ۽ نه عاجزيءَ سان ٻاڏايون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ البته تحقيق پڪڙيوسون انهن کي عذاب سان پوءِ نه نوڙيا پنهنجي رب جي لاءِ ۽ نه پيا زاري ڪن . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ اسان انهن کي عذاب ۾ پڪڙيو پوءِ نه پنهنجي پاليندڙ جي اڳيان عاجزي ڪيائون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اسان انهن کي عذاب ۾ پڪڙيو پوءِ (به) نه پنهنجي پالڻهار اڳيان جهُڪيا ۽ نه عاجزي اختيار ڪيائون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ پَڪ پڪريو سون اُنهن کي، منجھ بارن بارو بار، پوءِ پنَهنجي پاڪ ڌِڻئَ کي، نَه نِوڙيا ڪاروڪار، پڻ زاريون و زار، ڪِين ڪيائون اُن کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اسان کين (هلڪي) عذاب سان ورتو، ته به نڪي پنهنجي ڌڻيءَ اڳيان نوڙيا، نڪا عاجزي ڪيائون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن جي حالت ته اها آهي جو اسان کين تڪليف ۾ وڌو، تڏهن به پنهنجي رب آڏو نه جهڪيا ۽ نه وري ٿا ڪا عاجزي اختيار ڪن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ انهن جو حال هي آهي جو اسان کين تڪليف ۾ وڌو پوءِ به اهي پنهنجي رب جي آڏو جهڪيا ڪونه، ۽ نه وري عاجزي اختيار ڪن ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان انهن کي (ننڍن ننڍن) عذابن ۾ پڪڙيوسين پر پوءِ به ھو پنھنجي پالڻھار جي اڳيان نه جهڪيا ۽ نه ئي انهن عاجزي واري راهه ورتي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
حَتّىٰ إِذا فَتَحنا عَلَيهِم بابًا ذا عَذابٍ شَديدٍ إِذا هُم فيهِ مُبلِسونَ (آيت : 77) |
(پنھنجي غفلت ۾ رھيا) تانجو جنھن مھل مٿن سخت عذاب وارو دروازو کوليوسون (تنھن مھل) اُتي جو اُتي اُنھي ۾ نا اُميد ٿيا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ جڏهن معاملو هن حد تائين پهچي ويندو جو اسان هنن تي تمام سخت عذاب جو دروازو کولي ڇڏيون ته پوءِ ان وقت اوچتو حيران ۽ پريشان ٿي ويندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ايستائين جو جنهن وقت اسين انهن جي مٿان سخت عذاب جو دروازو کولينداسين ان وقت اهي ان ۾ نااميد ٿيندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ايتري قدر جو جڏهن اسان انهن جي اڳيان هڪ سخت عذاب جو دروازو کوليو ته پوءِ يڪدم اهي نااميد ٿي ويهي رهيا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تانجو جڏهن کوليوسون انهن تي دروازو ڏاڍي عذاب وارو ته ان وقت اهي ان ۾ نا اميد ٿيندڙ آهن. . ع(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ نه زاري ڪيائون. تانجو جڏهن اسين مٿن سخت عذاب وارو دروازو کولينداسون ته ان ئي وقت اهي نااميد ٿيندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ايستائين جو جڏهن اسان انهن تي سخت عذاب جو دروازو کولينداسين ته ان مهل اُهي ان ۾ مايوس ٿي ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تان اُنهن تي، سَخت عذاب جو، دَرپٽيو سون، جِنهن پَل، ته اِجھو آسر پَل، آهن اُن عَذاب ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تان جو جڏهن اسان مٿن سخت عذاب وارو دروازو کوليو تڏهن اهي انهي ۾ نا اميد ٿيا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) باقي جڏهن اسان مٿن سخت عذاب جو در کولي ڇڏيو ته پوءِ هڪدم هر ڀلائيءَ کان مايوس نظر ايندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر جڏهن نوبت اتي پهچندي ته اسان مٿن کوليون دروازو عذاب سخت جو، ته اوچتو توهان ڏسندؤ ته اهي هن ڀرلائي کان مايوس آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ها باقي جڏھن اسان مٿن سخت عذاب جو دروازو کوليو ته پوءِ ھو فوراً نااميد ۽ مايوس ٿي ويندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَهُوَ الَّذى أَنشَأَ لَكُمُ السَّمعَ وَالأَبصٰرَ وَالأَفـِٔدَةَ قَليلًا ما تَشكُرونَ (آيت : 78) |
۽ (الله) اُھو آھي جنھن اوھان لاءِ ڪن ۽ اکيون ۽ دليون بڻايون، (پر اوھين تمام) ٿورو شڪر ڪندا آھيو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (ڏسو) اهوئي آهي جنهن توهان جي (ٻڌڻ) لاءِ ڪن (ڏسڻ لاءِ) اکيون ۽ (سوچڻ سمجهڻ ۽ رحم ڏيکارڻ لاءِ) دليون پيدا ڪيون، پر ورلي ائين ٿئي ٿو جو توهان شڪر بجا آڻيو (۽ انهن کي ڪم آڻي علم، عقل ۽ نيڪ عملي ۾ واڌارو ڪريو).(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ الله تعالى اهو آهي جنهن توهان لاءِ ڪن ۽ اکيون ۽ دليون پيدا ڪيون، (توهان مان) ٿورڙا شڪر ڪن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هوڏانهن هو اهو (مهربان خدا) آهي جنهن اوهان جي لاءِ ڪن ۽ اکيون ۽ دل (جهڙا بي بها عضوا) پيدا ڪيا (پر) اوهين آهيو ئي تمام گهٽ شڪر ڪرڻ وارا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهوئي آهي جنهن پيدا ڪيا اوهان جا ڪن ۽ اکيون ۽ دليون ٿورو ٿا شڪر ڪيو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ هو اُهو آهي جنهن اوهان جا ڪن ۽ اکيون ۽ دليون بنايون (پر) اوهين بالڪل ٿورو شڪر ڪريو ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اُهو (الله) ئي آهي جنهن اوهان جا ڪن ۽ اکيون ۽ دليون بنايون. (ليڪن) اوهان ٿورو شڪر ادا ڪيو ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ اَ کيون، ڪَن اَوهان جا، جوڙيا جِنهن جبّار، پڻ قَلب برقرار، اوهين ٿورا ٿورا ڳائيو!.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هو اهو آهي، جنهن اوهان لاءِ ڪن، اکيون ۽ دليون بڻايون، پر اوهان تمام ٿورو شڪر ڪندا آهيو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهو الله ئي ته آهي، جنهن توهان کي ٻڌڻ ۽ ڏسڻ جي طاقت ڏني ۽ سوچڻ لاءِ دليون ڏنيون پر توهان ٿورو ئي ٿا شڪر ڪريو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو (الله) ئي آهي جنهن ڏنيون توهان کي ڏسڻ ۽ ٻڌڻ جون قوتون ۽ سوچڻ جي لاءِ دليون، پر توهان ماڻهو ٿورا ئي شڪرگذار رهو ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اُھو (اللھ) ئي آھي جنھن توھان کي ٻڌڻ، ڏسڻ ۽ سوچڻ جون صلاحيتون عطا ڪيون آهن پر توھان ماڻهو تمام ٿورو شڪر ادا ڪريو ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَهُوَ الَّذى ذَرَأَكُم فِى الأَرضِ وَإِلَيهِ تُحشَرونَ (آيت : 79) |
۽ (الله) اُھو آھي جنھن اوھان کي زمين ۾ پيدا ڪيو ۽ ڏانھس وري گڏ ڪيا ويندؤ.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اهوئي آهي جنهن اوهان کي زمين تي هر طرف پکيڙي ڇڏيو آهي. (۽ گذران جا مختلف سامان پيدا ڪري ڏنا آهن) ، ۽ وري اهوئي آهي جنهن جي حضور ۾ گڏ ڪري آندا ويندؤ.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اهو ئي آهي جنهن توهان کي زمين ۾ پکيڙيو ۽ انهيءَ ڏانهن توهان گڏ ڪيا ويندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ هو اهو (خدا) آهي جنهن اوهان کي سموري زمين ۾ (هر جڳھ) ڦهلائي ڇڏيو ۽ وري هڪ ڏينهن) اوهين سڀئي ان جي اڳيان گڏ ڪيا ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهو(الله) ئي آهي جنهن پيدا ڪيو اوهان کي زمين ۾ ۽ ان ڏانهن ئي اٿاريا ويندؤ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ هو اُهو آهي جنهن اوهان کي زمين ۾ پيدا ڪيو ۽ ان جي اڳيان ئي اوهان کي گڏ ڪيو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اُهو ئي آهي جنهن توهان کي روءِ زمين ۾ پکيڙيو ۽ توهان ان اڳيان گڏ ڪيا ويندؤ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ اُهو جِنهن اوهان کي جوڙيو، ڀَري ڀُون سارِي، ۽ وَرِي ڪِنهن وارِي، مِڙئي اُن ڏي ميڙبا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هو اهو آهي جنهن اوهان کي زمين ۾ پيدا ڪيو ۽ انهي ڏانهن وري گڏ ڪيا ويندؤ. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهوئي آهي، جنهن توهان کي زمين ۾ پکيڙي ڇڏيو آهي ۽ ان ڏانهن ئي توهان گڏ ڪري آندا ويندؤ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهو ئي آهي (الله) جنهن توهان کي پکيڙيو زمين ۾ ۽ ان ڏي ئي موٽايا ويندؤ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اھوئي ته آھي جنھن توھان کي زمين ۾ پکيڙي ڇڏيو، توھان کي ان ڏانھن ئي گڏ ڪيو ويندو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَهُوَ الَّذى يُحيۦ وَيُميتُ وَلَهُ اختِلٰفُ الَّيلِ وَالنَّهارِ أَفَلا تَعقِلونَ (آيت : 80) |
۽ (الله) اُھو آھي جيڪو جياري ٿو ۽ ماري ٿو ۽ رات ۽ ڏينھن جو ڦير ڦار ڪرڻ ان جو (ڪم) آھي، پوءِ نه سمجھندا آھيو ڇا؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اهوئي آهي جو جيئاري ٿو ۽ ماري ٿو. انهيءَ ئي جي ڪارفرمائي آهي جو رات ۽ ڏينهن هڪٻئي پٺيان ايندا رهن ٿا. ڇا توهان عقل نٿا هلايو؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اهو ئي آهي جيڪو جياري ۽ ماري ٿو ۽ ان جي اختيار ۾ رات ۽ ڏينهن جي تبديلي آهي، ڇا پوءِ توهان نٿا سمجھو؟(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ هو اهو (خدا) آهي جيڪو جيئاري ٿو ۽ ماري ٿو پڻ رات ڏينهن کي بدلائيڻ به سندس اختيار ۾ آهي. ته ڇا اوهين ايترو به نه ٿا ڄاڻو؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ اهوئي آهي جيئرو ٿو ڪري ۽ ماري ٿو ۽ ان جي لاءِ ئي آهي مٽجڻ رات ۽ ڏينهن جو ڇا پوءِ نه ٿا سمجهو؟ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ هو اهو آهي جو جياري ٿو ۽ ماري ٿو ۽ رات ۽ ڏينهن جو هڪ ٻئي جي پٺيان اچڻ ان جوئي ڪم آهي ڇا پوءِ عقل کان ڪم نه ٿا وٺو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اُهو ئي آهي جيڪو جياري ٿو ۽ ماري ٿو ۽ رات ڏينهن جي ڦيرڦار ڪرڻ ان جي اختيار ۾ آهي. ڇا پوءِ به نه ٿا سمجهو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ اُهو، جو جِياري جَڳه کي، ۽ ماري، سو مُخْتيار، ۽ مَٽاسَٽا، ڏِينهن، رات جِي، اُن جي اِختيار، پوءِ قُدرت جا ڪِرادار، ڪهڙي سبب نه سوچيو؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هو اهو آهي جو جيئاري ٿو ۽ ماري ٿو ۽ هن جو ئي ڪم آهي رات ۽ ڏينهن جي ڦير گهير ڪرڻ، پوءِ ڇو نٿا عقل ڪريو؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهوئي ٿو حياتي ڏئي ۽ اهوئي ٿو موت ڏئي، رات ڏينهن جي ڦيرگهير سندس ئي هٿ وس آهي، پوءِ اهو نٿا سمجهو؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهو ئي آهي (الله) جيڪو حياتي بخشي ٿو ۽ موت ڏئي ٿو ۽ گردش رات ۽ ڏينهن جي ان جي قبضي ۾ آهي، ڇا اها ڳالهه توهان کي سمجهه ۾ نٿي اچي؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اھوئي آھي جيڪو جياري ۽ ماري ٿو. رات ۽ ڏينھن جي ڦير گهير ان جي ئي ھٿ ۾ آھي پوءِ توھان ماڻهو عقل کان ڪم ڇو نٿا وٺو؟(قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
بَل قالوا مِثلَ ما قالَ الأَوَّلونَ (آيت : 81) |
بلڪ جئن اڳين چيو ته تئين چوندا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) نه (عقل کان ڪم نٿا وٺن) هو اهائي ڳالهه چون ٿا جا اڳيان (منڪر) چئي چڪا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بلڪ (ڪافر) اهو چون ٿا جيڪو انهن کان پهريان ماڻهو چئي ويا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (انهن سچين ڳالهين کي ڇا سمجهندا) پر جيڪي اڳلا ماڻهو چوندا آيا ساڳي ڳالھ هي به چوڻ لڳا،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بلڪ چيائون جيئن چيو پهرين .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (انهن کي ڪو عقل نه آيو) بلڪه جيئن اڳين چيو تيئن اهي چون ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بلڪه (انهن) به ائين چيو جيئن (انهن کان) اڳيان چوندا هئا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) بَلڪل بي شُعور، چَون جِيئن اَڳيَن چيو، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بلڪ ائين ئي چون ٿا، جيئن اڳين چيو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پر اهي ماڻهو اهوئي چون ٿا، جيڪي کانئن اڳ ٿي گذريل چئي چڪا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر اهي ماڻهو اهي ئي ڳالهيون ڪن ٿا جيڪي انهن جا اڳيان ڪري ويا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بلڪه ھي ماڻهو به اُھي ڳالهيون ڪن ٿا جيڪي ھنن کان اڳ گذري ويل ماڻهن چيون هيون. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالوا أَءِذا مِتنا وَكُنّا تُرابًا وَعِظٰمًا أَءِنّا لَمَبعوثونَ (آيت : 82) |
چون ٿا ته ھان جڏھن مرنداسون ۽ مٽي ۽ ھڏا ٿينداسون (تڏھن) وري جيئل ٿي اٿنداسون ڇا؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو چون ٿا ته جڏهن اسان مري کپي وينداسين ۽ مٽي ۽ هڏين جو چورو ٿي وينداسين تڏهن وري (ٻيهر) اٿاريا وينداسين ڇا؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) انهن چيو ڇا اسين جڏهين مري مٽي ۽ هڏا ٿي وينداسين، ڇا بيشڪ اسان ان وقت ٻئي دفعي زنده ٿينداسين !(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته جڏهن اسين مري وينداسون ۽ (مري) مٽيءَ ۽ هڏيون ٿينداسون ته ڇا وري ٻيهر (قبرن مان جيئرا ڪري) ڪڍيا وينداسون؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائون ته ڇا جڏهن مرنداسون ۽ ٿي پونداسون مٽي ۽ هڏا ڇا بلاشڪ اسين البته اٿاريل آهيون .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) چون ٿا ته ڇا جڏهن اسين مرنداسون ۽ مٽي ۽ هڏا ٿينداسون ته ڇا اسان کي جيئرو ڪري اٿاريو ويندو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چون ٿا ته: ”ڇا جڏهن اسان مري وينداسين ۽ مٽي ۽ (ڳريل) هڏا ٿي وينداسين ته ڇا اسان (زنده ڪري) اٿاريا وينداسين؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته چي، جڏهن مرِي وِياسون ماڳِهين، ۽ مٽِي ٿياسون مُور، ۽ هُونداسون هَڏچُور، اَسِين ڪِيئن اُٿڻا آهيون؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چون ٿا ته ”ڇا، جڏهن مرنداسون ۽ مٽي ۽ هڏا ٿي وينداسون تڏهن وري جيئرا ٿي اٿنداسون؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) چون ٿا: "ڇا جڏهن اسان مري مٽي ٿي وينداسون ۽ هڏن جو پڃرو وڃي بچنداسون ته وري جيئرا ڪري اٿاريا وينداسون؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي چون ٿا، ڇا اسان جڏهن مري مِٽي ٿي وينداسين ۽ هڏين جو پڃرو رهنداسين ته اسان کي وري جياري اٿاريو ويندو؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) چون ٿا ته جڏھن اسان مري وينداسين ۽ مٽيءَ ۾ ڳري ھڏا ٿي وينداسين ته ڇا اسان کي وري ٻيھر جيئرو ڪري اٿاريو ويندو؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
لَقَد وُعِدنا نَحنُ وَءاباؤُنا هٰذا مِن قَبلُ إِن هٰذا إِلّا أَسٰطيرُ الأَوَّلينَ (آيت : 83) |
بيشڪ اسان کي ۽ اسان جي ابن ڏاڏن کي ھن کان اڳ انھي (ڳالھ) جو انجام ڏنو ويو آھي اھي رڳو اڳين جا قصّا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اسان سان ۽ اسان کان اڳي اسان جي ابن ڏاڏن سان به اهڙي ئي ڳالهه جو واعدو ٿيندو آيو آهي. اهو ڪجهه به ناهي. اڳين زمانن جا خالي افسانا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بيشڪ اهي وعدا اسان سان ۽ اسان جي وڏن سان (هن کان) اڳ ۾ به ڪيا ويا هئا، ناهي هيءُ مگر پهرين (ماڻهن) جون ڪوڙيون ڳالهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ان جو وعدو ته اسان سان ۽ اسان جي ابن ڏاڏن سان به (ڪيئي ڀيرا) ڪيو ويو آهي، هي ته رڳو اڳين ماڻهن جا ڏٽا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) البته تحقيق وعدو ڏنا وياسون اسين ۽ ابا ڏاڏا اسان جا هيءُ اڳ ۾ ناهي هيءُ مگر آکاڻيون پهرين جون .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ اسان کي ۽ اسان جي ابن ڏاڏن کي هن کان اڳ هن (ڳالهه) جو وعدو ڏنو ويو هو. هي رڳو اڳوڻن جون آکاڻيون آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ اسان سان ۽ اسان جي ابن ڏاڏن سان هن کان اڳ ان جو وعدو ڏنو ويو هيو اُهي ته رڳو اڳين جا افسانا آهن“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَسان ۽ اَسان جي اَبن کي، وِيا اَ ڳي، هِي ٻُڌايا ٻول، ڪونهي اِهوقول، ري آکاڻِيَنِ اَڳِيَن جي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهڙا وعدا ته هن کان اڳ اسان خواهه اسان جي وڏن کي به مليل هئا، پر اهي رڳو اڳين جون آکاڻيون آهن.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان به اهي وعدا پئي ٻڌا آهن ۽ اسان کان اڳ اسان جا ابا ڏاڏا به ٻڌندا رهيا هئا، اهي ته مڙئي اڳوڻن جا قصا آهن". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اسان به اهي گهڻا وعدا ٻڌا آهن ۽ اسان جا ابا ڏاڏا به اهي ئي اسان کان اڳي ٻڌندا رهيا آهن، اهي ته اصل ۾ پراڻا قصا آهن اڳين جا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان ۽ اسان جا ابا ڏاڏا به اھڙا ڪيترائي وعدا ٻڌي چڪا آھن ھي ته رڳو پھرين دؤر جون ٺھيل ڪھاڻيون آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قُل لِمَنِ الأَرضُ وَمَن فيها إِن كُنتُم تَعلَمونَ (آيت : 84) |
چؤ ته جيڪڏھن اوھين ڄاڻندا آھيو ته زمين ۽ جيڪي منجھس آھي سو ڪنھن جو آھي؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تون انهن (منڪرن) کي چئو ته، جيڪڏهن توهان کي ڪو علم آهي ته ٻڌايو ته زمين ۽ اهي سڀ خلقيل شيون جي ان ۾ آهن ڪنهن جون آهن ۽ ڪنهن جي لاءِ آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) رسولِ عربي توهان فرمايو ته زمين ۽ ان ۾ جيڪي مخلوق آهي اها ڪنهن جي آهي جيڪڏهن توهان ڄاڻو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي حبيب! کين) چئو ته ڀلا جيڪڏهن اوهين ماڻهو ڪجھ ڄاڻو ٿا ته (ٻڌايو) هيءَ زمين ۽ جيڪي ان ۾ آهي، ڪنهن جو آهي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرماءِ ته ڪنهن جي لاءِ آهي زمين ۾ جيڪو ڪجهه ان ۾ آهي جيڪڏهن ڄاڻ رکو ٿا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبرﷺ! انهن کي) چؤ ته جيڪڏهن اوهين ڄاڻو ٿا ته (ٻڌايو ته) زمين ۽ جيڪي ان ۾ آهن، سي ڪنهن جا آهن؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چؤ ته ”زمين ۽ جيڪي ڪجھه ان ۾ آهي سو ڪنهن جي ملڪيت آهي (ٻڌايو) جي توهان ڄاڻو ٿا؟“(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جي صَحِي سَمجھندا آهيو، ته (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چئو ته ”جيڪڏهن اوهان کي خبر آهي ته، (ٻڌايو ته) زمين ۽ جيڪي منجهس آهي، سو ڪنهن جو آهي؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (اي نبي) چوين ته ٻڌايو، جيڪڏهن ڄاڻو ٿا، ته هيءَ زمين ۽ منجهس رهندڙ سموري مخلوق ڪنهن جي آهي؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن کي چؤ (اي نبي!) ٻڌايو اها زمين ۽ جيڪو ڪجهه ان ۾ آهي اها ڪنهن جي آهي، جي توهان ڄاڻو ٿا؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) انهن کي ٻڌاءِ ته جيڪڏھن توھان کي خبر آھي ته پوءِ ٻڌايو ته زمين ۽ ان ۾ موجود شيون ڪنھن جون آھن؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
سَيَقولونَ لِلَّهِ قُل أَفَلا تَذَكَّرونَ (آيت : 85) |
سگھوئي چوندا ته (اُھو سڀ) الله جو آھي، چؤ ته پوءِ ڇونه نصيحت وٺندا آھيو؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو هڪدم چئي ڏيندا ته الله جي لاءِ آهن، کين چئو ته، پوءِ ڀلا ڇو نٿا غور ڪيو ۽ سمجهو؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) (اهي) فوراً چوندا ته الله جي آهي، توهان فرمايو ڇا پوءِ توهان نصيحت حاصل نٿا ڪريو؟(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اهي يڪدم جواب ڏيندا ته خدا جو. تون چوين ته ڇا اوهين اڃا به غور نه ڪندا؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) سگهوئي چوندا الله جي لاءِ، فرماءِ ته ڇا پوءِ نصيحت نه ٿا وٺو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ضرور چوندا ته الله جا آهن. چو ته ڇا پوءِ ڌيان نه ٿا ڪريو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جلدي چوندا ته: ”الله جا آهن“، چؤ: ”پوءِ توهان نصيحت ڇو نه ٿا قبول ڪيو“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آکِيندا اِظهار، آهي اَلله اهارِ، چئو، پوءِ ڇو پِرايو ڪِين ٿا؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) يڪدم چوندا ”الله جو!“ چئو ”پوءِ ڇو نٿا نصيحت وٺو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ضرور چوندا الله جي، چوين ته پوءِ ڇو نٿا هوش ۾ اچو؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي ضرور چوندا ته الله جي، چؤ (اي رسول!) پوءِ توهان هوش ۾ ڇو نٿا اچو؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي ضرور چوندا ته اللھ تعالى جون آھن، تون کين چؤ ته پوءِ به توھان نصيحت نٿا وٺو؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قُل مَن رَبُّ السَّمٰوٰتِ السَّبعِ وَرَبُّ العَرشِ العَظيمِ (آيت : 86) |
(اي پيغمبر کين) چؤ ته ستن آسمانن جو پالڻھار ۽ وڏي عرش جو پالڻھار ڪير آھي؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) تون کانئن پڇ ته اهو ڪير آهي جو ستن ئي آسمانن جو پروردگار آهي ۽ (جهان داري جي) عرش عظيم جو مالڪ آهي؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) توهان (انهن کان) پڇو ته ستن آسمانن ۽ عرشِ عظيم جو رب ڪير آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي رسول) تون (انهن کان) پڇ ته ستن آسمانن جو مالڪ ۽ (هيڏي) وڏي عرش جو مالڪ ڪير آهي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرماءِ ته ڪير آهي پالڻهار آسمانن ستن جو ۽ پالڻهار عرش عظيم جو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبرﷺ انهن کي) چؤ ته ستن آسمانن جو پاليندڙ ۽ وڏي عرش جو پاليندڙ ڪير آهي؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چؤ ته: ”ستن آسمانن جو مالڪ ڪير آهي ۽ وڏي عرش جو مالڪ ڪير آهي“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چئو، آهي سَتن اُڀن جو، سائـِين ڪير سُڄاڻ؟ پڻ آگوش عَرش عَظِيم جو، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چئو ته ”ڀلا ستن آسمانن ۽ وڏي عرش جو ڌڻي ڪير آهي؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پڇين ته ستن آسمانن ۽ عرش عظيم جو مالڪ ڀلا ڪير آهي؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن کان پڇ (اي نبي) ڪير رب آهي ستن آسمانن جو ۽ ڪير رب (مالڪ) آهي عرش عظيم جو؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) تون انهن کان پُڇا ڪر ته ستن آسمانن ۽ عرش عظيم جو مالڪ ڪير آھي؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
سَيَقولونَ لِلَّهِ قُل أَفَلا تَتَّقونَ (آيت : 87) |
سگھوئي چوندا ته (اھو سڀ) الله جو آھي، چؤ ته پوءِ ڇونه ڊڄندا آھيو؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو هڪدم چئي ڏيندا ته، اهو سڀ ڪجهه الله جو ئي آهي، تون چئو ته پوءِ توهان کي ڇا ٿي ويو آهي جو (شرڪ ۽ انڪار جي نتيجن کان) ڊڄوئي نٿا؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) (اهي) فوراً چوندا ته اهي الله جا آهن، توهان فرمايو ڇا پوءِ توهان (ان کان) نٿا ڊڄو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته يڪدم جواب ڏيندا ته (سڀ ڪجھ) خدا جو ئي آهي. هاڻي کين چئو ته ڇا اوهين اڃا به ان کان نه ڊڄندا؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جلد چوندا ته الله جي لاءِ فرماءِ ته ڇا پوءِ نه ٿا ڊڄو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) هو چوندا ته (اهي سڀ) الله جا آهن چؤ ته ڇا پوءِ نه ٿا ڊڄو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جلدي چوندا: ”الله جا آهن“، چؤ ته: ”پوءِ توهان ڇو نه ٿا ڊڄو“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چِٽو چوندا پاڻ، ته آهِن اَلله ڪاڻ، چئو، پوءِ ڇاکان ڀَو نه ڀانيو؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) يڪدم چوندا ”(اهي) الله جا آهن“ چئو ”پوءِ ڇو نٿا ڊڄو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ضرور چوندا: الله، چؤ، پوءِ ڊڄو ڇو نه ٿا؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي ضرور چوندا ته الله، چؤ پوءِ توهان آخر ڊڄو ڇو نٿا؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي جواب ڏيندا ته اللھ تعالى، تون (کين فوراً) چؤ ته پوءِ توھان ڇو نٿا ڊڄو؟(قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قُل مَن بِيَدِهِ مَلَكوتُ كُلِّ شَيءٍ وَهُوَ يُجيرُ وَلا يُجارُ عَلَيهِ إِن كُنتُم تَعلَمونَ (آيت : 88) |
(کين) چؤ ته (اُھو) ڪير آھي جنھنجي ھٿ ۾ سڀڪنھن شيء جي حڪومت آھي ۽ اُھو پناھ ڏيندو آھي ۽ اُن (جي عذاب) کان ڪنھن کي پناھ نه ڏيئي سگھبي آھي جيڪڏھن ڄاڻندا آھيو (ته ڏسيو).(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) تون کانئن پڇ ته، جيڪيڏهن توهان ڄاڻو ٿا ته ٻڌايو ته اهو ڪير آهي جنهن جي هٿ ۾ سڀني شين جي بادشاهي آهي؟ ۽ هو سڀني کي پناهه ڏئي ٿو، ۽ ڪوبه ڪونهي جو ان کان مٿي پناهه ڏيڻ وارو هجي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) توهان فرمايو ڪنهن جي دستِ قدرت ۾ هر شيءِ جي بادشاهي آهي ۽ اهو الله جنهن جي گھُري مدد ڪري ٿو ۽ سندس مدد ڪير نٿو ڪري جيڪڏهن توهان ڄاڻو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي رسول) تون (انهن کان) پڇ ته ڀلا جيڪڏهن اوهين ڪجھ ڄاڻو ٿا ته (ٻڌايو ته) اهو ڪير آهي جنهن جي اختيار ۾ هر شيءِ جي شهنشاهيت آهي، اهو (جنهن کي گهري ٿو) پناھ ڏئي ٿو ۽ سندس (عذاب) کان پناھ نه ٿي ڏيئي سگهجي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرماءِ ته ڪير آهي جو ان جي (قدرتي) هٿ ۾ آهي بادشاهي هر شيءِ جي ۽ اهو پناهه ڏئي ٿو ۽ نه ٿي پناهه ڏني وڃي ان کي جيڪڏهن آهيو جو ڄاڻو ٿا..(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبرؑ انهن کي) چؤ ته (اهو) ڪير آهي جنهن هٿ ۾ سڀ ڪنهن شيءِ جي حڪومت آهي ۽ اهو (ٻين کان) بچائي ٿو ۽ ان کان ڪو بچائي نه ٿو سگهي جيڪڏهن اوهين ڄاڻو ٿا (ته ٻڌايو). (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چؤ: ”ڪير آهي؟ جنهن جي هٿ ۾ هر شيءِ جي حڪومت آهي اُهو پناهه ڏئي ٿو ۽ اُن جي مقابلي ۾ ڪو به پناهه ڏئي نه ٿو سگهي (ٻڌايو) جي توهان ڄاڻو ٿا“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چئو، آهي ڪِنهن جي هَٿ ۾، سڀ شيء جِي سنڀال؟ ۽ اُهو بَچائي، اُن کان، ٻِيو نه بَچائي بَحال، جي صَحِي آهيو سَمجھندا، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چئو ”ڀلا اهو ڪير آهي، جنهنجي هٿ ۾ هر چيز جي حڪومت آهي، هو پناهه ڏئي ٿو مگر کانئس (ڪنهن کي) پناهه نه ڏيئي سگهبي آهي، جيڪڏهن ڄاڻو ٿا (ته ٻڌايو) (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) چوين: ٻڌايو جيڪڏهن ڄاڻو ٿا، ته هر شيءِ جي حڪومت ڪنهن جي هٿ آهي؟ ۽ اهو ڪير آهي جيڪو پناهه ڏيندو آهي ۽ انهيءَ کان پناهه ڏيڻ وارو ڪوبه ناهي؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن کي چؤ، ٻڌايو جي توهان ڄاڻو ٿا، ته هر شيءِ تي اقتدار ڪنهن جو آهي؟ ۽ ڪير آهي جيڪو پناهه ڏئي ٿو ان جي مقابلي ۾، جي توهان ڄاڻو ٿا؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) وري تون انهن کان پڇا ڪر ته جيڪڏھن توھان سمجهو ٿا ته ٻڌايو ڀلا ھر شيءِ تي ڪنھن جي حڪومت آھي جيڪو سڀني کي پناهه ڏئي ٿو ۽ ھن جي مقابلي ۾ ڪير به پناهه نٿو ڏيئي سگهي؟(قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
سَيَقولونَ لِلَّهِ قُل فَأَنّىٰ تُسحَرونَ (آيت : 89) |
سگھوئي چوندا ته (اھو سڀ) الله جي (ھٿ ۾) آھي، (کين) چؤ ته پوءِ اوھين ڪٿان ٺڳجو ٿا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو هڪدم چئي ڏيندا ته، اهي صفتون ته الله جي لاءِ ئي آهن. تون چئو ته، پوءِ هي ڇا آهي جو توهان جو عقل ئي مارجي ويو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) فوراً چوندا ته (اها سڀ قدرت) الله کي آهي، توهان فرمايو پوءِ توهان ڪهڙي جادوءَ ۾ آهيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته اهي ماڻهو يڪدم چوڻ لڳندا ته (سڀ اختيار) خدا کي ئي آهي. هاڻي کين چئو ته اوهان تي جادو ڪٿي ڪيو ويندو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جلد چوندا ته الله جي لاءِ فرماءِ ته پوءِ ڪيڏي ٿا جادو ڪيا وڃو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) هو چوندا ته (حڪومت) الله جي آهي. چؤ ته پوءِ اوهان کي ڪٿان جادو لڳي ٿو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جلدي چوندا: ”الله لاءِ آهي“. چؤ: ”پوءِ توهان تي ڪٿان جادو ڪيو ويو آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته چوندا اِهڙِي چال، ته مِڙئـِي مالِڪ نال، چئو، پوءِ ڪِٿان ڪامِڻ ڪيا وڃو؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) يڪدم چوندا ”الله! چئو ” پوءِ ڪٿان ٿا ٺڳجو؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ضرور چوندا: اها ڳالهه ته الله جي لاءِ ئي آهي. چوين ته پوءِ ڪٿان توهان دوکي ۾ پئو ٿا؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي ضرور چوندا ته الله لاءِ ئي اها ڳالهه آهي، پوءِ چؤ ته ڪٿان کان دوکو ٿئي ٿو توهان کي؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو ضرور چوندا ته اللھ تعالى، (ھاڻي) تون انهن کي چؤ ته پوءِ توھان ڪاڏي وڃي جادوءَ جي ڌوڪي ۾ ڦاسي ويا آهيو؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
بَل أَتَينٰهُم بِالحَقِّ وَإِنَّهُم لَكٰذِبونَ (آيت : 90) |
بلڪ وٽن سچي (ڳالھ) آندي اٿئون ۽ بيشڪ اُھي ڪوڙا آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) حقيقت هيءَ آهي ته اسان هنن کي حق ۽ حقيقت ٻڌائي ڇڏي آهي ۽ هي اُهي آهن جيڪي (پنهنجي انڪار ۽ ضد سببان) قطعي ڪوڙا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بلڪ رسولِ عربي انهن وٽ حق آندو ۽ بيشڪ اهي ڪوڙا آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڳالھ هيءَ آهي ته اسان انهن تائين سچي ڳالھ پهچائي ڇڏي ۽ اهي ماڻهو پڪ ڪوڙا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بلڪ آندوسون انهن وٽ حق ۽ بلاشڪ اهي البته ڪوڙا آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بلڪ اسان انهن کي سچ پهچايو ۽ بيشڪ اهي ڪوڙا آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بلڪه اسان انهن کي حق پهچائي ڇڏيو ۽ بيشڪ اهي ضرور ڪوڙا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اُٽلو آندوسون اُنهن لئي، صَفا سچو مَذڪُور، ۽ اُهي مُوڙهل مُور، ڪُوڙا آهِن قول ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بلڪ اسان وٽن سچ آندو آهي ۽ اهي بيشڪ ڪوڙا آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪو حق آهي سو اسان سندن آڏو آندو آهي ۽ انهيءَ ۾ ڪوبه شڪ ناهي ته اهي ماڻهو ڪوڙا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر اها ڳالهه ته کين حق سان ڏني آهي، ۽ بيشڪ اهي ئي ماڻهو ڪوڙا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان ته انهن کي (ھر طرح سان) حق ڳالھ پھچائي ڇڏي آهي پر ھي ماڻهو وڏا ڪوڙا آھن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ وَما كانَ مَعَهُ مِن إِلٰهٍ إِذًا لَذَهَبَ كُلُّ إِلٰهٍ بِما خَلَقَ وَلَعَلا بَعضُهُم عَلىٰ بَعضٍ سُبحٰنَ اللَّهِ عَمّا يَصِفونَ (آيت : 91) |
الله نڪي (پاڻ لاءِ) پٽ ڪري ورتو آھي ۽ نڪي ساڻس ڪو (ٻيو) معبود آھي (جيڪڏھن ائين ھجي ھا) ته ھر ڪو معبود پنھنجي بڻائي کي وٺيو وڃي ھا ۽ اُھي ھڪ ٻئي تي ڏاڍ ڪن ھا، (ڪافر) جيڪي بيان ڪندا آھن تنھن کان الله پاڪ آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) نڪي الله تعاليٰ ڪنهن هستيءَ کي پنهنجو پٽ بنايو آهي، نڪي هن سان گڏ ڪو به ٻيو معبود ٿي سگهي ٿو. جيڪڏهن هجي ها ته پوءِ هرهڪ معبود پنهنجي ئي مخلوق جي فڪر ۾ رهي ها ۽ هرهڪ معبود ٻئي معبود تي چڙهائي ڪري ها. الله جي ذات انهن ڳالهين کان پاڪ آهي، جي ڳالهيون هي ماڻهو سندس باري ۾ بيان ڪن ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ الله تعالى ڪنهن کي پنهنجو اولاد نه بنايو آهي ۽ ان سان گڏ ڪو معبود ناهي (بالفرض) جيڪڏهن ايئن هجي ها ته هر معبود پنهنجي مخلوق کي وٺي وڃي ها ۽ پاڻ ۾ هڪ ٻئي تي فوقيت حاصل ڪن ها، الله تعالى انهن ڳالهين کان پاڪ آهي جيڪي اهي ڪن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) نه خدا ڪنهين کي پنهنجو پٽ بڻايو آهي ۽ نه ان سان گڏ ڪو ٻيو خدا ئي آهي (جيڪڏهن ائين هجي ها ته) پوءِ هر خدا پنهنجيءَ پنهنجيءَ مخلوق کي وٺي وٺي ڦرندو وتي ها ۽ پڪ هڪڙو ٻئي تي چڙهائي ڪري ها (۽ وڏي جنگ ٿئي ها) جيڪي ڳالهيون اهي ماڻهو (خدا بابت) ڳالهائن ٿا تنهن کان خدا بلڪل پاڪ پاڪيزه آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه ورتو الله ڪو اولاد ۽ نه آهي ان سان گڏ ڪو معبود ان وقت البته وٺي وڃي ها هر معبود ان کي جنهن کي پيدا ڪيائين ۽ البته مٿي ٿين ها هڪڙا انهن مان ٻين کان پاڪ آهي الله ان کان جيڪو بيان ڪن ٿا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) الله (پاڻ لاءِ) ڪو اولاد نه ٺهرايو آهي ۽ نه ان سان گڏ ڪو حاڪم آهي (ائين هجي ها ته) ان ئي وقت هر هڪ حاڪم پنهنجي بنايل مخلوق کي (جدا) وٺي وڃي ها ۽ انهن مان هڪڙا ٻين تي چڙهائي ڪن ها. جيڪي اهي بيان ڪن ٿا تنهن کان الله پاڪ آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) الله (پنهنجي لاءِ) ڪو اولاد نه بنايو آهي ۽ نه ئي ان سان گڏ ڪو معبود آهي (اگر ائين هجي ها ته) ان وقت هر معبود پنهنجي بنايل مخلوق کي (جدا) کڻي وڃي ها انهن مان هڪڙا ٻين تي غالب اچي وڃن ها. (۽ نظامِ جهان درهم برهم ٿي وڃي ها) الله ان ڳالهين کان پاڪ آهي جيڪي اُهي بيان ڪن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڌُران پُٽ نه ڌاريو، ڪِنهِين کي ڪَلتار، ۽ سانئـِين، ساڻِس نه اهي ڪو، بِلڪُل ڀائيوار، تڏهين ته سائـِين سَڀ ڪِنهن، جوڙيا جي جِنسار، وِراهي ڌَڻ پَنهنجا، ڪيا ڌارو ڌار، ۽ هِڪڙا ٿِيا ٻِئن تان، مُقرر مَهندار، جيڪي بَڪِين ٿابيڪار، پَرور تِنهن کان پاڪ گھڻو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) الله نڪي ڪو (پنهنجو) پٽ بنايو آهي ۽ نڪي ساڻس گڏ ڪو ٻيو سائين آهي_ (ائين هجي ها ته) جيڪر هر ڪو سائين پنهنجي خلقيل کي وٺيو وڃي ها ۽ اهي هڪ ٻئي تي ضرور چڙهت ڪن ها_ هو جيڪي بيان ٿا ڪن، تنهن کان الله پاڪ آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) نڪي الله ڪنهن کي پنهنجي اولاد بنايو آهي ۽ نه ساڻس گڏ ڪو ٻيو وري معبود آهي، جيڪڏهن ائين هجي ها ته هرڪو معبود پنهنجي مخلوق کي ساڻ وٺي ڌار ٿي وڃي ها ۽ پوءِ هو هڪ ٻئي تي ڪاهه ڪن ها، پاڪ آهي الله، انهن ڳالهين کان جيڪي اهي پيا ٿا گهڙين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ناهي بڻايو الله ڪنهن کي پنهنجو پٽ ۽ ڪو ٻيو گڏ ناهي ان خدا سان، جي ائين هجي ها ته هر خدا پنهنجي مخلوق کي وٺي ڌار ٿي وڃي ها ۽ اهي هڪ ٻئي تي چڙهت ڪن ها، پاڪ آهي الله انهن ڳالهين کان جيڪي اهي ماڻهو ٺاهين ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى ڪنھن کي به پنھنجي اولاد نه ٺاھيو آھي ۽ نه ئي ان سان گڏ ڪو ٻيو معبود آھي، جيڪڏھن ايئن ھجي ھا ته ھر معبود، پنھنجي مخلوق کي پاڻ سان گڏ وٺي ڌار ٿي وڃي ھا ۽ پوءِ ھو ھڪ ٻئي تي چڙھائي ڪن ھا. ھي ماڻهو جيڪي ٺاهه ٺاھين ٿا تن کان اللھ تعالى جي ذات پاڪ آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
عٰلِمِ الغَيبِ وَالشَّهٰدَةِ فَتَعٰلىٰ عَمّا يُشرِكونَ (آيت : 92) |
ڳجھ ۽ ظاھر جو ڄاڻندڙ آھي جنھن کي (اُن سان) شريڪ بڻائيندا آھن تنھن کان مٿاھون آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو غيب ۽ شهادت جو ڄاڻندڙ آهي، (يعني محسوسات ۽ غير محسوسات سڀ ڄاڻي ٿو) هنن ماڻهن جيڪي شرڪ جون ڳالهيون ٺاهيون آهن تن سڀني کان الله تعاليٰ بالا (۽ پاڪ) آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) الله تعالى هر غيب ۽ حاضر کي ڄاڻندڙ آهي پوءِ الله تعالى انهن جي شرڪ کان بلند آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اهو لڪل ۽ ظاهر (سڀني) کان چڱيءَ طرح واقف آهي مطلب ته اهو سندن شرڪ کان (بلڪل پاڪ ۽) بلند آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڄاڻندڙ ڳجهه ۽ ظاهر پوءِ مٿاهون آهي ان کان جيڪو شرڪ ڪن ٿا.. ع(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) جو ڳجهه ۽ ظاهر کي ڄاڻندڙ آهي، پوءِ اهو انهن کان بلند آهي جن کي (سندس) شريڪ ڪن ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اهو لڪل ۽ ظاهر شين کي ڄاڻندڙ آهي پوءِ اُهو انهن شين کان مٿاهون آهي جن کي (سندس) شريڪ بنائن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڳُجھي ، پَڌرِي ڳالھ کي، ڄاڻي ڄاڻڻهار، جَن کي ڀانِئينِ ڀائيوار، اَلله اَعلىٰ اُن ڪنان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هو ڳجهو پڌرو سڀ ڄاڻي ٿو، هو انهي کان مٿي آهي، جيڪر هو ساڻس ڀائيوار ٿا بنائين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) لڪل توڙي پڌري جو ڄاڻندڙ. هو مٿانهون آهي انهيءَ شرڪ کان، جيڪي اهي ساڻس ڪن ٿا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (هو) ڳجهه ڄاڻندڙ ۽ ظاهر جي خبر رکندڙ آهي مٿانهون آهي ان شرڪ کان جيڪو اهي ماڻهو تجويز ڪن ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى جي ذات ڳجهه ۽ ظاھر کي ڄاڻندڙ آھي، ھي ماڻهو جن کي شريڪ سمجهن ٿا ھوءَ انهن سڀني کان مٿانھين ذات آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قُل رَبِّ إِمّا تُرِيَنّى ما يوعَدونَ (آيت : 93) |
(اي پيغمبر) چؤ ته اي منھنجا پالڻھار جيڪو انجام ڪرين ٿو سو جيڪر مون کي ڏيکارين.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تون چئو ته، اي منهنجا رب! جن ڳالهين جو تو واعدو ڪيو آهي تن جو ظهور جيڪڏهن منهنجي حياتيءَ ۾ ٿيڻو آهي ته،(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) رسولِ عربي توهان عرض ڪريو اي منهنجا رب جيڪڏهن تون مون کي اهو (عذاب) ڏيکارين جنهن جو تو انهن سان وعدو ڪيو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي حبيب!) تون دعا گهر ته اي منهنجا پالڻهار جنهن (عذاب) جو تو انهن سان واعدو ڪيو آهي، جيڪڏهن شايد تون مون کي ڏيکارين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چؤ ته اي منهنجا پالڻهار! جيڪڏهن ڏيکارين مون کي اهو جيڪو وعدو ڏنا وڃن ٿا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبرﷺ) چؤ ته اي منهنجا پاليندڙ! جيڪو وعدو انهن سان ڪيو وڃي ٿو سو جيڪڏهن مون کي ڏيکارين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چؤ: ”اي منهنجا پالڻهار! جنهن عذاب جو انهن سان وعدو ڪيو وڃي ٿو اهو اگر منهنجي موجودگي ۾ آڻين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چئو، جو چَوِين اُنهن کي، سوجي ڏيکارِينمِ ڏاتار!، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چئو ته ”اي ڌڻي! انهن سان جنهن (عذاب جو) وعدو ڪرين ٿو، سو جيڪڏهن مون کي ڏيکارين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي نبي ! دعا گهر ته "اي منهنجا رب! جنهن عذاب جو وعدو کين ڏنو پيو وڃي سو جي منهنجي روبرو ظاهر ٿئي(تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي نبي! دعا ڪر ته پالڻهار! جنهن عذاب جي کين ڌمڪي ڏني پئي وڃي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) (ھي) دعا گهرندو رهه ته اي منھنجا پالڻھار! جنهن عذاب جي انهن کي ڌمڪي ڏني وڃي ٿي اها جيڪڏھن منھنجي زندگيءَ ۾ انهن (ڪافرن) تي نازل ڪري مون کي ڏيکارين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
رَبِّ فَلا تَجعَلنى فِى القَومِ الظّٰلِمينَ (آيت : 94) |
اي منھنجا پالڻھار مون کي ظالمن جي قوم ۾ (داخل) نه ڪر.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اي منهنجا رب! مون کي انهيءَ ٽولي ۾ نه رکجانءِ جو ظالم ٽولو آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اي منهنجا رب پوءِ تون مون کي ظالم قوم ۾ شامل نه ڪر(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته پروردگار مون کي انهن ظالمن سان گڏ نه ڪج!(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي منهنجا پالڻهار! پوءِ نه (داخل) ڪر مون کي ظالم قوم ۾ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ته اي منهنجا پاليندڙ! مون کي ظالم قوم ۾ (رهندڙ) نه ڪر. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ته اي منهنجا پالڻهار مون کي ظالم قوم ۾ شامل نه ڪجانءِ“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ بِلڪُل نه ڀيرو ڪار، مُون کي ظالم ذات ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ته اي ڌڻي! تون مون کي ظالمن جي قوم مان نه ڪجئين.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ته منهنجا رب مون کي ظالمن ۾ شامل نه ڪجانءِ ". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) سو جي منهنجي هوندي آڻين ته منهنجا رب! مون کي انهن ظالم ماڻهن ۾ شامل نه ڪجان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ته پوءِ پالڻھار! مون کي انهن ظالم ماڻهن ۾ شامل نه ڪجانءِ. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَإِنّا عَلىٰ أَن نُرِيَكَ ما نَعِدُهُم لَقٰدِرونَ (آيت : 95) |
۽ جيڪو کين انجام ڏيون ٿا تنھن جي توکي ڏيکارڻ تي بيشڪ اسين وسوارا آھيون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اسان (يعني الله تعاليٰ) کي بيشڪ اها قدرت ۽ طاقت آهي جو جن ڳالهين جو هنن ماڻهن سان واعدو ڪيو اٿئون سي ڳالهيون (تنهنجي حياتيءَ ۾ ئي ظاهر ڪري) توکي ڏيکاريون.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ اسان قادر آهيون ته توهان کي اهو (عذاب) ڏيکاريون جنهن جو اسان انهن سان وعدو ڪيو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي حبيب!) اسين پڪ ان ڳالھ تي قادر آهيون ته جنهن (عذاب) جو اسان انهن سان وعدو ڪيو ڪريون ٿا تو کي ڏيکاريون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ اسين ان تي جو ڏيکاريون توکي اهو جو وعدو ڏيون ٿا انهن کي البته قدرت رکندڙ آهيون . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ (اي پيغمبر !) بيشڪ اسان کي هن ڳالهه تي قدرت آهي ته جيڪو وعدو انهن سان ڪريون ٿا سو توکي ڏيکاريون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ بيشڪ اسان تنهنجي اکين جي سامهون ئي ان (عذاب) آڻڻ تي پوري قدرت رکڻ وارا آهيون جنهن جو انهن سان وعدو ڪيون ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ سوجي توکي ڏيکاريون، جو ٻولايونِ ٻِيهار، ته آهيون اَسِين اِظهار، قادِر اِن ڪم ڪار تي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اسين جيڪو انجام کين ڏيون ٿا، اهو توکي ڏيکارڻ جي بيشڪ طاقت رکون ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان کي ته بيشڪ اها شيءِ تنهنجي اکين آڏو آڻڻ جي به سڀ ڪا طاقت آهي، جنهن جو وعدو اسان کين پيا ٿا ڏيون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ حقيقت هيءَ آهي ته اسان توهان جي اکين آڏو اها شيءِ آڻڻ جي قدرت آهي جنهن جي ڌمڪي کين ڏني آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان انهن (ڪافرن) سان ڪيل وعدو تنھنجي زندگيءَ ۾ آڻڻ جي پوري طاقت رکون ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
ادفَع بِالَّتى هِىَ أَحسَنُ السَّيِّئَةَ نَحنُ أَعلَمُ بِما يَصِفونَ (آيت : 96) |
ڏاڍي چڱيءَ عادت سان مدائي کي ٽار، (ڪافر) جيڪي بيان ڪندا آھن سو اسين وڌيڪ ڄاڻندڙ آھيون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) برائي کي (برائيءَ سان نه پر) اهڙي طرز جي حڪمت عمليءَ سان دفع ڪر جا بهترين طرز هجي (يا معافي ڏيڻ سان يا ڪنهن ٻئي سهڻي طريقي سان). اسان انهن ڳالهين کان بي خبر نه آهيون جي ڳالهيون هي ماڻهو تنهنجي متعلق چوندا رهن ٿا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) توهان انهن جي برائي کي چڱائي سان دفع ڪريو، اهي جيڪو چون ٿا اسين ان کي چڱي طرح سڃاڻو ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ بڇڙي ڳالھ جي جواب ۾ اهڙي ڳالھ چئو جا تمام چڱي هجي. اهي ماڻهو جو ڪجھ (تنهنجي لاءِ) چون ٿا تنهن کي اسين چڱي طرح ڄاڻون ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) دفع ڪر ان سان جيڪو سهڻو آهي برائيءَ کي اسين وڌيڪ ڄاڻندڙ آهيون انکي جيڪو بيان ڪن ٿا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبرﷺ) برائي کي چڱائي سان ٽار! جيڪي اهي بيان ڪن ٿا تنهن کي اسين وڌيڪ ڄاڻندڙ آهيون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) برائي کي اهڙي طريقي سان ٽار جيڪو سڀ کان سهڻو هجي. اسان چڱي طرح ڄاڻون ٿا جيڪي (ڳالهيون) اُهي بيان ڪن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مَدِي ٽار، اُن سان، چَڱِي جيڪا چال، جي باتيون ڪَن بَطال، اَسِين آگاه اُن ڪنان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ تون سٺيءَ طرز سان برائيءَ کي ٽار- هو جيڪي ٿا بيان ڪن، سو اسين چڱيءَ طرح ڄاڻون ٿا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي نبي! خرابيءَ کي انهيءَ طريقي سان ٽار، جيڪو ڀلي ۾ ڀلو هجي. توتي جيڪي ٺاهه ٺاهن ٿا، سي اسان کي چڱيءَ طرح معلوم آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي نبي! برائي کي ان سان ٽار جيڪو سٺو طريقو هجي، اسان کي معلوم آهي ته اهي ماڻهو توتي ڳالهيون ٺاهين ٿا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) تون برائي کي بھترين طريقي سان ٽاريندو رهه. اسان انهن ماڻهن جي ٺاھيل ڳالهين کي چڱيءَ طرح سمجهون ٿا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَقُل رَبِّ أَعوذُ بِكَ مِن هَمَزٰتِ الشَّيٰطينِ (آيت : 97) |
۽ (اي پيغمبر) چؤ ته اي منھنجا پالڻھار شيطانن جي وسوسن کان تنھنجي پناھ گھران ٿو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (اسان جي حضور ۾) هيءَ دعا گهر ته اي منهنجا رب! مان شيطاني وسوسن کان تنهنجي دامن ۾ پناهه ٿو وٺان.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان عرض ڪريو اي منهنجا رب آئون توکان شيطان جي وسوسن جي پناه گھران ٿو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پڻ (هيءَ به) دعا گهر ته اي منهنجا پروردگار! آءُ شيطان جي وسوسن کان تنهنجي پناھ گهران ٿو(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ چؤ تون اي منهنجا پالڻهار! پناهه گهران ٿو توسان وسوسن شيطانن جي کان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ چؤ ته اي منهنجا پاليندڙ! آءُ شيطانن جي وسوسن کان تنهنجي پناهه وٺان ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ چؤ: ”اي منهنجا پالڻهار! آءٌ شيطانن جي وسوسن کان تنهنجي پناهه وٺان ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ چَئو، شيطانن جي شَرکان، آءٌ سانيمِ! تُنهنجِي سام، ۽ پَرور! (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ چئو ته ”اي ڌڻي! آءُ تو وٽ پناهه ٿو گهران شيطانن جي وسوسي کان. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ دعا گهر ته "اي منهنجا رب! مان شيطانن جي وسوسن کان تنهنجي پناهه ٿو وٺان (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ دعا ڪر ته، اي پالڻهار! آئون پناهه گهران ٿو توکان انهن وسوسن جي جيڪي شيطانن کان آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ تون ھي به دعا گهرندو رهه ته اي منھنجا پالڻھار! مان شيطانن جي وسوسن کان تنھنجي پناهه گهران ٿو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَأَعوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحضُرونِ (آيت : 98) |
۽ اي منھنجا پالڻھار پاڻ وٽ انھن جي ويجھي ٿيڻ کان (به) تنھنجي پناھ وٺان ٿو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ اي منهنجا رب! مان هن ڳالهه کان به (تنهنجي) پناهه ٿو گهران ته اهي وسوسا مون وٽ اچن (يعني التجا ٿو ڪريان ته وسوسا مون وٽ اچن ئي نه).(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ اي منهنجا رب آئون توکان پناه گھران ٿو ته اهي مون وٽ حاضر ٿين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اي منهنجا پالڻهار هن (ڳالھ) کان به تنهنجي پناھ گهران ٿو ته ڪو شيطان مون وٽ اچن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ پناهه گهران ٿو توسان اي منهنجا پالڻهار! هن کان جو حاضر ٿين مون وٽ . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اي منهنجا پاليندڙ! آءٌ شيطانن جي مون وٽ اچڻ کان تنهنجي پناهه گهران ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اي منهنجا پالڻهار! تو کان پناهه وٺان ٿو (ان جي جو)اُهي مون وٽ اچن“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ چَئو، شيطانن جي شَرکان، آءٌ سانيمِ! تُنهنجِي سام،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اي ڌڻي! آءُ هنن جي پاڻ وٽ اچڻ کان به تو وٽان پناهه گهران ٿو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) بلڪه مان ته ان ڳالهه کان به تنهنجي پناهه ٿو وٺان ته هو مون وٽ اچن" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پر اي منهنجا رب! آئون ان کان به ته تنهنجي پناهه گهران ٿو جو اهي مون وٽ اچن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اي منھنجا پالڻھار! انهن (شيطانن) جي مون وٽ اچڻ کان به مان تنھنجي پناهه گهران ٿو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
حَتّىٰ إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ المَوتُ قالَ رَبِّ ارجِعونِ (آيت : 99) |
(ڪافر پنھنجي ويسلائي ۾ ھوندا) تانجو جنھن مھل منجھانئن ڪنھن کي موت ايندو (تنھن مھل) چوندو ته اي منھنجا پالڻھار مون کي دنيا ۾ (ورائي) موٽاءِ.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (هنن منڪرن جو حال اهوئي رهندو) تان جو جڏهن هنن مان ڪنهن جي سر تي موت جي گهڙي اچي ويندي، تڏهن چوڻ لڳندو ته، اي منهنجا رب! مونکي وري (دنيوي زندگيءَ ۾) موٽاءِ.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ايستائين جو انهن مان ڪنهن تي موت اچي ٿو (ان وقت) اهو چوي ٿو اي منهنجا رب تون مون کي واپس موٽاءِ(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (۽ ڪافر ته ڪڏهين به نه مڃيندا) تان جو انهن مان ڪنهن وٽ موت آيو ته چوڻ لڳا: پروردگارا! تون مون کي (هڪ ڀيرو) هن جاءِ (دنيا) ۾ جنهن کي آءُ ڇڏي آيو آهيان وري واپس ڪر!(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تانجو جڏهن ايندو هڪڙي انهن جي وٽ موت ته چوندو اي منهنجا پالڻهار! موٽاءِ مون کي . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) تان جو جڏهن انهن مان ڪنهن هڪ وٽ موت ايندو ته چوندو ته اي منهنجا پاليندڙ مون کي (دنيا ڏي) موٽاءِ. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (اهي باز نه ايندا) ايستائين جو جڏهن انهن مان ڪنهن تي موت ايندو ته چوندو: ”اي منهنجا پالڻهار! مون کي (ان دنيا طرف) موٽاءِ.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تان موت اُنهن مان، ڪِنهن مَٿي، جڏهن سِرتي ٿيو سُوار، چي، مون کي، موٽِي ماڳه تي، مُنهنجا والِي! وار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (ڪافر انهي غفلت ۾ هوندا) تان جو جڏهن منجهانئن ڪنهن کي موت ايندو ته چوندو .اي رب! هاڻ مون کي دنيا ۾ وري موٽاءِ. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (اُهي ماڻهو پنهنجيءَ روش کان باز نه ايندا) تان جو جڏهن انهن مان ڪنهن جو موت اچي ويندو ته چوڻ لڳندو ته "اي منهنجا رب! مون کي ان دنيا ۾ موٽائي موڪل (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (اهي پنهنجي ڪرتوتن کان نه مڙندا) تانجو ڪنهن جو موت اچي، پوءِ چوندو، رب! مون کي واپس دنيا ۾ آڻ جيڪا ڇڏي اٿم(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ايستائين جو جڏھن انهن مان ڪنھن کي موت اچي ٿو ته چوي ٿو ته اي منھنجا پالڻھار! مون کي دنيا ۾ واپس موڪل. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
لَعَلّى أَعمَلُ صٰلِحًا فيما تَرَكتُ كَلّا إِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَمِن وَرائِهِم بَرزَخٌ إِلىٰ يَومِ يُبعَثونَ (آيت : 100) |
ته جيڪر جيڪي (اُتي) ڇڏيم ته آءٌ چڱا عمل ڪريان ائين (ڪڏھن ٿيڻو) نه آھي، بيشڪ اِھا ڳالھ آھي جا ھو چوندڙ آھي، ۽ سندن اڳيان ھڪ پردو (عالَم قبر) انھيءَ ڏينھن تائين رھندو (جنھن ڏينھن قيامت ۾) اُٿاريا ويندا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ته زندگيءَ جا جيڪي موقعا مون ضايع ڪري ڇڏيا (تن جي تلافي ڪري) شايد (هن دفعي) چڱا ڪم ڪيان. (حڪم ٿيندو ته) هرگز نه! اها رڳو چوڻ جي ڳالهه آهي، جا هو چئي رهيو آهي (هاڻي ائين ٿيڻو ئي ناهي) انهن ماڻهن جي (مرڻ) پٺيان هڪ آڙ آهي جا انهيءَ ڏينهن تائين رهندي، جنهن ڏينهن (ٻيهر) اٿاريا ويندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ته من آئون نيڪ عمل ڪريان ان ۾ جيڪو آئون ڇڏي آيو آهيان، خبردار! بيشڪ اها هڪ (بي فائدي) ڳالهه آهي جيڪا اهو چوي ٿو. ۽ انهن جي پويان قيامت جي ڏينهن تائين هڪ پردو هوندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته آءُ (هاڻي) سٺا سٺا ڪم ڪريان (کين چئبو ته) هرگز نه. اها هڪ بيڪار ڳالھ آهي جنهن جي اهو بڪواس ڪري رهيو آهي. ۽ انهن جي (مرڻ کان) پوءِ برزخ جو (زمانو) آهي (جنهن ۾) ان ڏينهن تائين جو ٻيو ڀيرو قبرن مان اٿاريا ويندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تانته مان ڪيان نيڪ عمل ان ۾ جيڪو ڇڏيو مون هرگز نه بيشڪ اها ڳالهه آهي جيڪا اهو چوندڙ آهي ۽ اڳيان انهن جي هڪ پردو آهي ان ڏينهن تائين جنهن ۾ اٿاريا ويندا. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ته جيڪر اُتي ڪو چڱو ڪم ڪريان جنهن کي ڇڏي آيو آهيان. ائين نه ٿيندو. بيشڪ اها هڪ ڳالهه (بڪواس) آهي جا هو چوي ٿو. ۽ سندن آڏو هڪ پردو هوندو ان ڏينهن تائين جو کين جيئرو ڪري اٿاريو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جنهن (دنيا) کي ڇڏي آيو آهيان، ته جيڪر اُتي ڪو چڱو ڪم ڪيان“! ائين هرگز نه ٿيندو. بيشڪ اها رُڳو هڪ ڳالهه هوندي جا (حسرت سان) چوندو. ۽ انهن سڀني (مرڻ وارن) جي پُٺيان کان هڪ پردو آهي ان ڏينهن تائين جو (جنهن ۾ جيئرا ڪري) اٿاريا ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تان چڱا ڪريان ڪَم سي، جي تَرڪ ڪَيَمِ تڪرار، سَمجھ ته اِي، اُن اکر جو، ٻوليندڙ ٻِيهار، ۽ آهي پَردو اُنهن پُٺيان، قائـِم برقرار، تان وِيندي اُنهِئَ وار، ته آخِر وَڃن اُٿارِيا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ته جيڪي ڇڏيو اٿم، تنهن ۾ جيڪر چڱا ڪم ڪريان.“ پر ائين هر گز نه ٿيندو_ اها ٺلهي ڳالهه آهي، جا هو ٿو چوي_ ۽ سندن اڳيان ۽ سندن وري جيئڻ جي ڏينهن تائين هڪ پردو رهندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جنهن کي مان ڇڏي آيو آهيان ته مان هاڻي نيڪ عمل ڪندس". ڪڏهن به نه، اها ته رڳو هڪ ڳالهه آهي جيڪا هو مڙئي چوي ٿو. انهن سڀني (مرڻ وارن) جي پويان هڪڙو برزخ (اوٽ) آهي، وري جيئرو ڪري اٿارڻ واري ڏينهن تائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اميد ته هاڻي عمل سٺا ڪندس. هرگز نه، اها ته بس هڪ ڳالهه آهي جيڪا هو بڪي رهيو آهي، هاڻي انهن سڀني (مرڻ وارن) جي پويان هڪ پردو اوٽ آهي ٻي حياتي جي ڏينهن تائين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جنھن دنيا کي مان ڇڏي آيو آھيان، اميد آھي ته ھاڻي مان نيڪ عمل ڪندس. ھرگز نه! اھا ته سندس ھڪڙي خيالي ڳالھ آھي جيڪا ھو چوي ٿو. ھاڻي انهن سڀني جي پٺيان قيامت جي ڏينھن تائين ھڪ پردو اچي ويندو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَإِذا نُفِخَ فِى الصّورِ فَلا أَنسابَ بَينَهُم يَومَئِذٍ وَلا يَتَساءَلونَ (آيت : 101) |
پوءِ جنھن مھل صور ۾ ڦوڪبو (تنھن مھل) اُن ڏينھن سندن وچ ۾ نه ذاتيون رھنديون ۽ نڪي پاڻ ۾ پُڇا ڳاڇا ڪندا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پوءِ جڏهن اها گهڙي اچي ويندي جڏهن توتاري وڄائي ويندي، (يعني سڀني انسانن کي وري اٿاري گڏ ڪرڻ جو حڪم ٿيندو) تڏهن نڪي انهن ماڻهن جون هڪٻئي سان مائٽيون باقي رهنديون نڪي ڪو ڪنهن ٻئي کان ڪجهه پڇندو. (هرڪو پنهنجي حالت ۾ پريشان رهندو.)(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ جنهن وقت صور ڦوڪي ويندي پوءِ ان ڏينهن (ڪافرن جون) پاڻ ۾ مائٽيون ختم ٿي وينديون ۽ نه پاڻ ۾ ڪنهن کان حال احوال معلوم ڪندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جڏهن صور ڦوڪي ويندي ته ان ڏينهن ماڻهن جون نه قرابتداريون رهنديون ۽ نه هڪ ٻئي جي ڳالھ پڇندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ جڏهن ڦوڪ ڏني ويندي صور ۾ پوءِ نه آهن نسب انهن ۾ ان ڏينهن ۽ نه هڪ ٻئي کان پڇندا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جڏهن صور ۾ ڦوڪيو ويندو ته ان ڏينهن سندن وچ ۾ نه مٽي مائٽي رهندي ۽ نه ڪي هڪ ٻئي کي پڇندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ جڏهن صور ۾ ڦوڪ ڏني ويندي ته پوءِ انهن جي وچ ۾ ان ڏينهن نه مٽي مائٽي رهندي ۽ نه هڪ ٻئي جو حال پڇي سگهندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ جَڏهن ڏَنڊ ۾ ڦُوڪبو، پوءِ تَن وِچ، نَسب نه، نيات، ۽ نَه تَڏهن ساڻنِ بات، ته تون ڪير؟ ڪهڙٖي ڪٖيڙ مان؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ جڏهن صور ۾ ڦوڪبو، ان ڏينهن نڪي سندن وچ ۾ نسب رهندا ۽ نڪي پاڻ ۾ سوال جواب ڪندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ جيئن ئي صور ڦوڪيو ويندو ته سندن وچ ۾ ڪابه مٽي مائٽي نه رهندي ۽ نڪي هو هڪ ٻئي بابت ڪا پڇا ڪندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ جيئن ئي ڦوڪيو ويندو صور کي ته پوءِ انهن جي وچ ۾ ڪابه مِٽي مائٽي نه رهندي ۽ نه وري اهي هڪ ٻئي کي پڇندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ جڏھن صور ۾ ڦوڪيو ويندو ته اُن ڏينھن سندن وچ ۾ ڪوبه ڪُڙم قبيلو نه رھندو ۽ نه ئي هو ان ڏينھن پاڻ ۾ ھڪ ٻئي کان پڇا ڳاڇا ڪري سگهندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَمَن ثَقُلَت مَوٰزينُهُ فَأُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (آيت : 102) |
پوءِ جنھن (جي نيڪيءَ) جو تراڙو ڳرو ٿيو سي ئي ڇُٽل آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) انهيءَ ڏينهن جن ماڻهن (جي نيڪ عملن) جو پڙ ڳورو ٿيندو سي ئي ڪامياب ۽ بامراد رهندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ جنهن ماڻهو جا وزن ڳرا ٿيا پوءِ اهي ئي ڪامياب آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جن جي نيڪين جا پڙ ڳرا هوندا ته اهي ئي شخص ڪامياب هوندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ اهو جو ڳرا ٿيندا توراڙا ان جا پوءِ اهي ئي ڪامياب آهن. .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جن جا چڱا عمل ڳرا ٿيندا، سي ئي ڪامياب آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ جنهن جا پُڙ (نيڪين سان) ڳرا ٿي ويا پوءِ اُهي ئي ڪامياب آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڳَرا ٿيا پُڙ جِنهنجا، اُهو آزاد، کان آزار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ جنهن جو ترازو ڳرو ٿيندو اهي شخص ئي ڇٽل آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ان وقت جن جا پڙ (عمل) ڳورا ٿيندا اهي ئي ڪامياب ٿيندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ان وقت جن جا پڙ ڳرا هوندا (اعمال جي حساب سان) اهي ئي (حقيقي) ڪاميابي ڏسندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ ان ڏينھن جنھن جا (نيڪيءَ جا) وزن ڳرا ھوندا اُھي ئي ماڻهو ڪامياب ٿيندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَمَن خَفَّت مَوٰزينُهُ فَأُولٰئِكَ الَّذينَ خَسِروا أَنفُسَهُم فى جَهَنَّمَ خٰلِدونَ (آيت : 103) |
۽ جنھن جو تراڙو ھلڪو ٿيو سي اُھي آھن جن پاڻ کي ڇيئو لاتو (اُھي) دوزخ ۾ سدائين رھندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جن جو پُڙ هلڪو ٿيندو سي ئي آهن جن پاڻ کي پاڻ برباديءَ ۾ وڌو آهي. اهي هميشه جهنم ۾ رهڻ وارا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ جنهن ماڻهوءَ جا وزن گھٽ ٿيا پوءِ انهن ماڻهن پنهنجون جانيون جوکي ۾ وڌيون (۽ اهي) هميشه جهنم ۾ رهندڙ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جن جي (نيڪين) جا پڙ هلڪا هوندا ته هي اهي ماڻهو آهن جن پپنهنجو پاڻ نقصان ڪيو (۽) هميشه دوزخ ۾ رهندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ جيڪو هلڪا ٿيا توراڙا ان جا پوءِ اهي ئي اهي آهن جن نقصان ۾ وڌو سرن پنهنجن کي جهنم ۾ هميشہ رهندڙ آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جن جا چڱا عمل هلڪا ٿيندا سي اُهي آهن جن پاڻ کي نقصان ۾ وڌو جهنم ۾ رهڻ وارا آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جن جا پُـــڙَ هلڪا ٿي ويا ته پوءِ اُهي ئي آهن جن پنهنجو پاڻ کي نقصان ۾ وڌو اهي هميشه دوزخ ۾ رهڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ پُڙ پاساجنهنجا، هَلڪا ٿِيا هيڪار، اُنهن پاڻهِين وِڌو پاڻ کي، هَڙ موڙِي سان، مَنجھ هارِ، اُهي ڄيري مَنجھ ڄَمار، ۽ داخِل اُن ۾ دائـِما.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جنهنجو ترازو هلڪو ٿيو، اهي ئي آهن، جن پنهنجي پاڻ کي ٽوٽي ۾ وڌو، اهي هميشه جهنم ۾ رهندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جن جا پــُـڙ هلڪا ٿيندا سي اُهي ماڻهو هوندا، جن پنهنجو پاڻ کي نقصان ۾ وجهي ڇڏيو. اهي جهنم ۾ هميشه رهندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جن جا پڙ هلڪا هوندا (عملن ۾) سي اهي ئي ماڻهو هوندا جن گهاٽي ۾ وڌو هوندو پنهنجو پاڻ کي، اهي ته هميشه جي لاءِ دوزخ ۾ هوندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ جنھن جا نيڪيءَ جا پَلڙا (يعني پُڙَ) ھلڪا ھوندا ته بيشڪ اھڙن ماڻهن پنھنجو پاڻ کي نقصان ۾ وجهي ڇڏيو، ھو ھميشه جھنم ۾ رھندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
تَلفَحُ وُجوهَهُمُ النّارُ وَهُم فيها كٰلِحونَ (آيت : 104) |
سندن مُنھن کي باھ ساڙيندي ۽ اُھي منجھس بد شڪلا ٿيندا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) باهه جا شعلا هنن جي چهرن کي ساڙيندا، ۽ هو ان ۾ منهن بگاڙي پيا هوندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) انهن جي چهرن کي باه ساڙي ڇڏيندي ۽ دوزخ ۾ انهن جون شڪلون بگڙجي وينديون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) دوزخ جي باھ سندن منهن بگاڙي ڇڏيندي ۽ اهي ان ۾ بدشڪل هوندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ساڙيندي منهن انهن جي کي باهه اهي ان ۾ بدشڪل هوندا .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) باهه سندن منهن کي ساڙيندي ۽ اهي ان ۾ بدصورت هوندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) انهن جي چهرن کي باهه ساڙي ڇڏيندي ۽ اُهي ان ۾ ڏَندَ لَــــڙڪيلَ بدشڪل هوندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مَچ ساڙِيندنِ مُنهنَ کي، ۽ هو مَنجھسِ کُٽا خُوار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) سندن منهن کي باهه ساڙيندي ۽ اهي منجهس بد شڪل هوندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) باهه سندن منهن جو ماس ساڙي ويندي ۽ سندن ڄاڙيون ٻاهر نڪري اينديون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) سڀني جي چهرن جي کلَ چٽي ويندي باهه، ۽ سندن ڄاڙيون ٻاهر نڪري اينديون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) باهه انهن جي چھرن کي ساڙي ڇڏيندي ۽ هو ان ۾ بدصورت شڪل ۾ پيا ھوندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَلَم تَكُن ءايٰتى تُتلىٰ عَلَيكُم فَكُنتُم بِها تُكَذِّبونَ (آيت : 105) |
(چيو ويندن ته) منھنجون آيتون اوھان کي نه پڙھي ٻڌائبيون ھيون ڇا؟ پوءِ اوھين انھن کي ڪوڙو ڀائيندا ھيؤ؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) (کين چيو ويندو ته) ڇا ائين نه ٿي چڪو آهي ته منهنجون آيتون اوهان کي پڙهي ٻڌايون وينديون هيون ۽ اوهان انهن کي ڪوڙيون ڪوٺي رد ڪندا هئو؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) (۽ انهن کي چيو ويندو) ڇا منهن جون آيتون توهان جي مٿان نه پڙهيون ويون، پوءِ توهان انهن کي ڪوڙو سمجھندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (تنهن وقت اسين پڇنداسون ته) ڇا اوهان جي اڳيان منهنجيون آيتون ڪين پڙهيون ويون هيون؟ (پڪ پڙهيون ويون هيون) ته اوهين انهن کي ڪوڙ سمجهندا هئا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا نه هيون آيتون منهنجون تلاوت ڪيون ٿي ويون اوهان تي پوءِ هيئو اوهان انهن کي ڪوڙو ٿي چيُوَ . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اسين انهن کان پڇنداسون ته) ڇا اوهان کي منهنجيون آيتون پڙهي نه ٻڌايون وينديون هيون پوءِ اوهين انهن کي ڪوڙو چوندا هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (چيو ويندو:) ”ڇا اوهان (اُهي) نه آهيو جن کي منهنجون آيتون پڙهي ٻڌايون وينديون هيون پوءِ اوهان انهن کي ڪوڙو چوندا هئا“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا پڙهبيون نه هُيون اوهان تي، مُنهنجيون نِشانيون نِروار؟ پوءِ ڪُوڙ ڪوٺِينداهُئا تنکي؛ (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (چئبن ته) ”ڇا، اوهان کي منهنجيون آيتون پڙهي ڪو نه ٻڌائيبيون هيون، جو اوهين انهن کي ڪوڙ سمجهندا هئا؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) "ڇا توهان اهي ناهيو جو منهنجون آيتون توهان کي ٻڌايون وينديون هيون ته توهان انهن کي ڪوڙو سڏيندا هيؤ؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا توهان اهي ماڻهو نه آهيو جن کي منهنجون آيتون ٻڌايون وينديون هيون ته توهان انهن کي ڪوڙو چوندا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا توھان کي منھنجون آيتون پڙھي نه ٻڌايون وينديون ھيون پوءِ به توھان انهن کي ڪوڙو ڪندا ھئا؟(قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالوا رَبَّنا غَلَبَت عَلَينا شِقوَتُنا وَكُنّا قَومًا ضالّينَ (آيت : 106) |
چوندا ته اي اسان جا پالڻھار اسان جي بدبختي اسان تي غالب ٿي وئي ۽ گمراھ قوم ھياسون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو چوندا ته، اي اسان جا رب! اسان جي بدبختي اسان تي ڇانئجي ويئي، ۽ اسان جو ٽولو گمراهن جو ٽولو هو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اهي چوندا اي اسان جا رب اسان جي مٿان اسان جي بدبختي غالب ٿي ۽ اسان گمراه قوم هئاسين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اهي جواب ۾ چوندا ته اي اسان جا پروردگار! اسان تي اسان جي بدبختي زور پئجي ويئي ۽ اسين گمراھ ماڻهو هئاسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائون ته اي اسان جا پالڻهار! غالب ٿي اسان تي بد بختي اسان جي ۽ هئا سون قوم گمراهه . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) چوندا ته اي اسان جا رب! اسان تي اسان جي بدبختي زور پئجي ويئي ۽ اسين گمراهه قوم هئاسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چوندا: ”اي اسان جا پروردگار اسان تي اسان جي بدبختي ڇانئجي وئي ۽ اسان واقعي گمراهه قوم هئاسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته ٻوليائون ٻِيهار، نِڀاڳ اَسان جو اَسان تي، سانيمِ! ٿيو سُوار، ۽ هُئاسون هَموار، مُورهِين مُوڙهل ميڙڪو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چوندا ”اي اسان جا ڌڻي! اسان تي اسان جو نڀاڳ زور پيو ۽اسين گمراهه قوم ٿي وياسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هو چوندا: "اي اسان جا رب! اسان تي نڀاڳ چڙهي ويو هو، اسان سچ پچ به گمراهه هئاسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي چوندا، ”اي اسان جا رب! اسان جي بدبختي اسان تي ڇانئجي وئي هئي، اسين واقعي گمراهي ۾ هئاسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو چوندا ته اي اسان جا پالڻھار! اُن وقت اسان کي نڀاڳ کنيو بيٺو ھو ۽ اسان واقعي گمراهه ماڻهو ھئاسين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
رَبَّنا أَخرِجنا مِنها فَإِن عُدنا فَإِنّا ظٰلِمونَ (آيت : 107) |
چوندا ته اي اسان جا پالڻھار ھتان اسان کي ٻاھر ڪڍ پوءِ جيڪڏھن موٽي (ڪفر) ڪريون ته بيشڪ اسين ظالم ٿيون.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اي اسان جا پرورگار! هاڻي اسان کي هن حالت مان ٻاهر ڪڍ. جيڪڏهن اسان وري اهڙي گمراهيءَ ۾ پئون ته پوءِ بيشڪ اسان نافرمان ظالم هونداسين.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اي اسان جا رب تون اسان کي دوزخ مان ٻاهر ڪڍ پوءِ جيڪڏهن اسان وري ايئن ڪيو پوءِ بيشڪ اسين ظالم آهيون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اي رب! اسان کي (هاڻي) ڪنهين طرح دوزخ ما ڪڍ! پوءِ جيڪڏهن وري ائين ڪريون ته پوءِ اسين قصور وارا آهيون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي اسان جا پالڻهار! اسان کي ان مان ڪڍ پوءِ جيڪڏهن وري ڪياسين (گناهه) پوءِ بيشڪ اسين ظالم آهيون. . (احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) اي اسان جا پاليندڙ! اسان کي ان مان (ٻاهر) ڪڍ، پوءِ جيڪڏهن (وري ڪفر ڏي) موٽياسون ته پوءِ بيشڪ اسين ظالم آهيون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اي اسان جا پالڻهار! اسان کي ان مان ٻاهر ڪڍ پوءِ جيڪڏهن اسان وري (گمراهي ڏانهن) موٽياسين ته پوءِ بيشڪ اسان ظالم هونداسين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، سانيمِ! ڪَڍ اسان کي، هِن ٻارڻ مان ٻِيهار، پوءِ جي اٿُلياسُون ٻِيهار، ته ظالِم ظاهِر آهيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اي اسان جا ڌڻي! اسان کي (هيڪر) هتان ڪڍ، پوءِ وري اسين ائين ڪريون ته، برابر اسين ظالم چئباسون!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي اسان جا رب! هاڻي اسان کي هتان ڪڍ، پوءِ جي ائين وري گناهه ڪياسون ته پوءِ بيشڪ ظالم هونداسون". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي اسان جا پالڻهار! هاڻي ڪڍ اسان کي هتان، اهڙو ڪم وري ڪيوسين ته بيشڪ ظالم هونداسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (وڌيڪ چوندا ته) اي اسان جا پالڻھار! اسان کي ھن جھنم مان ڪڍ. ھاڻي جيڪڏھن اسان آئندهه ايئن ڪيو ته پوءِ اسان وڏا ظالم ھونداسين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالَ اخسَـٔوا فيها وَلا تُكَلِّمونِ (آيت : 108) |
(الله) فرمائيندو ته منجھس خوار پيا رھو ۽ مون سان نه ڳالھايو.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) الله تعاليٰ فرمائيندو ته، جهنم ۾ پئو، ۽ زبان نه کوليو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) الله تعالى فرمائيندو توهان جهنم ۾ ذليل ٿي رهو ۽ توهان مون سان نه ڳالهايو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (خدا) فرمائيندو: پري ٿيو! هن ۾ (اوهان کي رهڻو پوندو) ۽ (بس!) مون سان ڳالهايو به نه.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرمايائين ته خوار ٿيا پيو هجو ان ۾ ۽ نه ڳالهايو مون سان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) الله فرمائيندو ته ان ۾ ڌوڙ پايو ۽ مون سان نه ڳالهايو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) الله فرمائيندو: ”ان ۾ ذلت سان پيل رهو ۽ مون سان نه ڳالهايو“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، باندر! رَهو بَند اُن ۾، ۽ ٻوليو مِ ڪِين ٻِيهار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) فرمائيندو ”انهي ۾ ئي خوار ٿيا پيا هجو ۽ مون سان نه ڳالهايو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) الله جواب ڏيندن: "هٽي وڃو منهنجي آڏو، پيا هجو ان ۾ ۽ مون سان نه ڳالهايو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) الله جواب ڏيندو، ٽري وڃو منهنجي اڳيان، انهيءَ ۾ پيا رهو مون سان نه ڳالهايو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى فرمائيندو ته منھنجي اڳيان ھٽي وڃو. وڃي جھنم ۾ خوار پيا ھجو. مون سان نه ڳالھايو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِنَّهُ كانَ فَريقٌ مِن عِبادى يَقولونَ رَبَّنا ءامَنّا فَاغفِر لَنا وَارحَمنا وَأَنتَ خَيرُ الرّٰحِمينَ (آيت : 109) |
ڇوته منھنجن ٻانھن مان ھڪ ٽولي ھئي جا چوندي ھئي ته اي اسان جا پالڻھار اسان ايمان آندو تنھنڪري اسان کي بخش ۽ اسان تي رحم ڪر ۽ تون (سڀ کان) چڱو ٻاجھارو آھين.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اسان جي بندن مان هڪ جماعت اهڙي به هئي جا چوندي هئي ته، اي اسان جا رب! اسان ايمان آندو آهي، پوءِ اسان کي بخش، ۽ اسان تي رحم ڪر، توکان بهتر رحم ڪندڙ ڪوبه ڪونهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بيشڪ منهنجي ٻانهن مان هڪ جماعت (مسڪين مهاجر اصحابين جي) هئي جيڪا (دنيا ۾) چوندي هئي اي اسان جا رب اسان ايمان آندو پوءِ تون اسان کي بخش ڪر ۽ تون اسان تي رحم ڪر ۽ تون بهترين رحم ڪندڙ آهين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) منهنجن بندن مان هڪ گروھ اهڙو به هو جيڪو (سانده) هي دعا ڪندو رهندو هو ته اي اسان جا پروردگار اسان ايمان آندو ته تون اسان کي بخش! ۽ اسان تي رحم فرمائي جو تون سڀني رحم ڪرڻ وارن کان چڱو آهين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ هئي جماعت هڪ منهنجي ٻانهن مان چون پيا اي اسان جي پالڻهار اسان ايمان آندو آهي پوءِ بخش ڪر اسان کي ۽ رحم ڪر اسان تي ۽ تون ڀلو رحم ڪندڙ آهين .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ منهنجن ٻانهن مان هڪ جماعت چوندي هئي ته اي اسان جا پاليندڙ! اسان ايمان آندو، پوءِ اسان کي معاف ڪر ۽ اسان تي رحم ڪر ۽ تون سڀني رحم ڪندڙن کان چڱو آهين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ منهنجي ٻانهن مان هڪ جماعت هئي جي چوندا هئا ته : ”اي اسان جا پالڻهار! اسان ايمان آندو پوءِ اسان جي بخشش فرماءِ ۽ اسان تي رحم فرماءِ ۽ تون سڀني کان ڀلو رحم ڪرڻ وارو آهين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جَيئن تَه سَندمِ سپاهِين مان، هو ڪو ساٿ سَچار، چون، ته مَڃيوسون مُورهِين، سانيمِ! رَبُّ، سَتار، پوءِ آگا ميٽ اَسان جو ن، اَ گلايون اَپار، ۽ بَخشِين بَخشڻهار!، ۽ تون بِهتر بَخشِيندڙن ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇو ته جڏهن منهنجي ٻانهن مان هڪ ٽولي هئي جا چوندي هئي ته ”اي اسان جا ڌڻي! اسان ايمان آندو تنهن ڪري اسان کي بخش ڪر ۽ اسان تي رحم ڪر ۽ تون سڀ کان وڌيڪ ٻاجهارو آهين!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (اهي آهيو نه جو) منهنجن ٻانهن مان جڏهن ڪي چوندا هئا ته "اي اسان جا رب! اسان ايمان آندو آهي، پوءِ اسان کي معاف ڪر، اسان تي رحم ڪر، تون رحم ڪرڻ ۾ سڀني رحم ڪندڙن کان ڀلو آهين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ توهان اهي ئي ماڻهو آهيو جو منهنجا بندا جڏهن چوندا هئا ته پالڻهار! اسان ايمان آندو پوءِ معاف ڪر اسان کي ۽ رحم ڪر اسان تي ۽ تون ئي سڀني کان سٺو رحم ڪندڙ آهين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) دنيا ۾ منھنجي ٻانهن مان ھڪ جماعت اھڙي ھئي جيڪا چوندي ھئي ته اي اسان جا پالڻھار! اسان ايمان آندو، اسان کي معاف فرماءِ ۽ اسان تي رحم ڪر . تون ئي رحم ڪندڙن کان وڌيڪ رحم ڪندڙ آھين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَاتَّخَذتُموهُم سِخرِيًّا حَتّىٰ أَنسَوكُم ذِكرى وَكُنتُم مِنهُم تَضحَكونَ (آيت : 110) |
پوءِ ايسين کين ٺـٺولي ڪري ورتوَ جيسين (سندن دشمنيءَ) اوھان (جي دل) کان منھنجي يادگيري وسارائي ۽ اوھين مٿن کِليؤ ٿي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) پر توهان هنن کي پنهنجي کل مسخريءَ جو مشغلو بنايو هو، ايتري قدر جو انهيءَ مشغلي جي ڪري توهان مون کي ئي وساري ڇڏيو. توهان انهن ماڻهن جي ڳالهين تي کلون ڪندا هئو.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ توهان انهن سان مذاق ڪندا هئا ايستائين جو توهان منهنجو ذڪر وساريو ۽ توهان انهن تان کلندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته اوهان ماڻهن انهن تي چٿرون ڪيون تان جو (ڄڻ ته) انهن ماڻهن اوهان کان منهنجي ياد وسارائي ڇڏي ۽ اوهين انهن تي سدائين کلندا رهيا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ ورتو اوهان انهن کي ٺٺول ڪري تانجو وسارايائون اوهان کان يادگيري منهنجي ۽ انهن تان کلندا هيئو.(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اوهان انهن تان مسخري ڪئي تانجو انهن (ڄڻ ته) اوهان کان منهنجي يادگيري وسارائي ۽ اوهين انهن تان کلندا هئا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اوهان انهن کي مسخري ڪري ورتو، تانجو ان (اوهان جِي بيهودِي سوچ) اوهان کان منهنجي ياد به وسارائي ڇڏي (ته آءٌ به ڪو آهيان) ۽ اوهان انهن تان کلندا رهيا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ اَوهان بَنايو اُنهن کي، مَسخرِي مَخمور، پوءِ سارڻ مُنهنجو اَوهان کي، ڏِنئون وِساري مُور، ۽ اُن تان وَڏا ٽَهڪ ڏِيو،وَهَسو پِئا وَهلور، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تڏهن اوهين انهن تي مسخريون ڪرڻ لڳا، تان جو انهي اوهان کي منهنجي يادگيري وسارائي ڇڏي ۽ اوهين انهن تي کليا ٿي.(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ته توهان انهن کي ٺٺول جو هنڌ بڻايو، تان جو انهن جي باري ۾ ضد توهان کان اها ڳالهه وسارائي ڇڏي ته مان به ڪو آهيان ۽ توهان انهن تي کلندا رهيا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ته توهان انهن تي ٺٺوليون ڪندا هئا، ايستائين جو توهان جي ضد توهان کان هي وسارايو ته آئون به ڪو آهيان ۽ توهان سندن مذاق اڏائيندا هئا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) توھان ان جماعت تي ٺٺوليون ڪندا ھئا. انهن سان دشمنيءَ توھان کي ھي به وسارائي ڇڏيو هو ته مان به ڪو (اللھ) آھيان ۽ توھان ان تي کلندا رھيا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
إِنّى جَزَيتُهُمُ اليَومَ بِما صَبَروا أَنَّهُم هُمُ الفائِزونَ (آيت : 111) |
بيشڪ اڄ کين چڱو بدلو انھي ڪري ڏنم جو صبر ڪيو ھئائون جو اُھي مراد ماڻيندڙ آھن.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) اڄ ڏسو اسان انهن (مؤمنن) کي سندن صبر ۽ استقلال جو بدلو ڏنو آهي. اهي ئي آهن جيڪي فيروزمند آهن (۽ دائمي سعادت حاصل ڪئي اٿن.)(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) بيشڪ اڄ آئون انهن کي جزا (جنت النعيم) ڏيندس انهيءَ سببان جو انهن صبر ڪيو، بيشڪ اهي ئي ڪامياب آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) مون اڄ انهن کي سندن صبر جو سٺو عوض ڏنو جو اهي ئي ماڻهو پنهنجي مراد کي (چڱيءَ طرح) پهچڻ وارا آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بلاشڪ مون بدلو ڏنو مون انهن کي اڄ ان سببان جو صبر ڪيائون بلاشڪ اهيئي ڪامياب ٿيندڙ آهن .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ اڄ مون انهن کي سندن صبر ڪرڻ جي ڪري بدلو ڏنو، جو اهي ڪامياب آهن. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ مون انهن کي اڄ سندن صبر جو صلو ڏنو آهي جو بيشڪ اُهي مراد ماڻڻ وارا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَڄ ڏِنمِ اُنهن کي ڏاتِيون، ڀَري ڀَري ڀَرپُور، جِنهن سبب سَٺـائون سُور، اُهي سوڀارا سَڀِين پَرِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ اڄ مون انهن کي سندن صبر ڪرڻ سبب چڱو بدلو ڏنو جو اهي مرادون ماڻيندڙ آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اڄ سندن انهيءَ صبر جو ڦل مان کين اهو ڏنو آهي، جو اهي ئي ڪامياب آهن". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اسان کين انهيءَ جو ڦل ڏنو آهي اڄ اهي پنهنجي صبر جي ڪري ئي ڪاميابي تي فائز آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اڄ مان انهن کي ان صبر جو بدلو ڏنو آهي ته بيشڪ اهي ما ڻهو ڪامياب آهن. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قٰلَ كَم لَبِثتُم فِى الأَرضِ عَدَدَ سِنينَ (آيت : 112) |
(الله) فرمائيندو ته زمين ۾ (اوھين) ڪيترا ورھ رھيؤ؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هنن کان پڇيو ويندو ته خبر اٿوَ ته زمين تي ڪيترا سال رهيوَ؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) الله تعالى انهن کي فرمائيندو توهان زمين ۾ ڪيترا سال ٽڪيا؟(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (وري انهن کان خدا) پڇندو ته (نيٺ) اوهين زمين تي ڪيترا سال رهيو؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرمايائين ته ڪيترو رهيئو اوهان زمين ۾ عدد سالن جو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) الله فرمائيندو ته اوهين زمين ۾ ڪيترا ورهيه رهيا هوندا؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) الله فرمائيندو: ”(ٻڌايو) اوهان زمين ۾ سالن جي ڳاڻيٽي سان گهڻو وقت رهيا؟“(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، ڀورا! رَهيا ڀُون ۾، ساريو ته گھڻا سال؟ (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (الله) فرمائيندو ”اوهين زمين ۾ گهڻا ورهيه رهيا؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ الله کانئن پڇندو: "توهان ڀلا زمين ۾ ڪيترا سال رهيا هيؤ؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ الله انهن کان پڇندو، ٻڌايو زمين ۾ توهان ڪيترا ورهيه رهيؤ؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى انهن (ڪافرن) کان پڇندو ته توھان ڌرتيءَ تي ڪيترا سال رھيا هوندا؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قالوا لَبِثنا يَومًا أَو بَعضَ يَومٍ فَسـَٔلِ العادّينَ (آيت : 113) |
چوندا ته ھڪ ڏينھن يا ڏينھن جو ڀاڱو رھياسون پوءِ ڳڻيندڙن کان پُڇا ڪر.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) هو چوندا ته، بس رڳو هڪ ڏينهن يا هڪ ڏينهن جو به ڪو حصو رهياسين (اسان پوري وقت جو اندازو ڪري نٿا سگهون) انهن کان پڇو جيڪي ڳڻيندا رهيا آهن.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) اهي چوندا اسين هڪ ڏينهن يا ڏينهن جو ڪجھه حصو ٽڪيا هئاسين، پوءِ تون ڳڻيندڙن (حفاظت وارن ملائڪن) کان معلوم ڪر(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اهي چوندا (ڇا جا سال) اسين ته رڳو هڪ ڏينهن رهياسون يا هڪ ڏينهن کان به گهٽ، تون شمار ڪرڻ وارن کان پڇي ڏس!(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائون ته رهياسون ڏينهن يا اڌ ڏينهن پوءِ پڇ ڳڻيندڙن کان .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) چوندا ته هڪ ڏينهن يا ڏينهن کان ڪجهه گهٽ رهيا هئاسون، پوءِ تون ڳڻڻ وارن کان پڇ. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چوندا: ”هڪ ڏينهن يا ڏينهن جو ڪجهه حصو رهيا هونداسين پوءِ تون ڳڻڻ وارن کان پڇ“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، ڏِينهن، ڪ پل ڏينهن مان، پوءِ پُڇ ڳَڻِيندڙن کان ڳالھ،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چوندا ”هڪ ڏينهن يا هڪ ڏينهن جو حصو رهياسون، پوءِ ڳڻيندڙن کان پڇي ڏس.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هو چوندا: "ڏينهن يا ان جو به ڪو حصو رهيا هئاسون، ڳڻڻ وارن کان کڻي پڇ". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهي چوندا، اسان اتي هڪ ڏينهن يا ان جو به ڪو حصو اتي رهياسين، ڳڻيندڙن کان پڇي وٺو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو جواب ۾ چوندا ته اسان ھڪ ڏينھن يا ڏينھن جو ڪجهه حصو رھيا ھونداسين. ڀلا صحيح اندازو لڳائڻ وارن کان ئي پڇا ڪري وٺو. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
قٰلَ إِن لَبِثتُم إِلّا قَليلًا لَو أَنَّكُم كُنتُم تَعلَمونَ (آيت : 114) |
(الله) فرمائيندو ته ٿوريءَ (دير) کانسواءِ نه رھيا ھيؤ جيڪر اوھين ڄاڻو ھا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) انهن کي چيو ويندو ته ها، توهان جي زمين تي رهڻ هن کان سواءِ ڪجهه به نه هو ته تمام ٿورڙي وقت جو رهڻ هو، ڏاڍو چڱو ٿئي ها جيڪڏهن توهان اها ڳالهه (اڳي دنيا ۾) ڄاڻو ۽ سمجهو ها.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) الله تعالى فرمايندو (آخرت جي مقابلي ۾) توهان تمام ٿورو وقت ٽڪيا، ڪاش توهان اها ڳالهه ڄاڻو ها !(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (خدا فرمائيندو: بيشڪ اوهين (زمين ۾) گهڻو گهٽ رهيو! ڪاش اوهين (ايتري ڳالھ به دنيا ۾) سمجهندا هجو ها.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرمايائين ته نه رهيئو اوهان مگر ٿورو جيڪڏهن تحقيق اوهان ڄاڻو ها .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) الله فرمائيندو ته اوهين بالڪل ٿورو رهيا هئا جيڪر ڄاڻو ها. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) الله فرمائيندو: ”اوهان اتي ٿورڙو ئي رهيا هئا، هائو جي (اهو اُتي) ڄاڻو ها“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) نه جاٽِيان مگر ٿورڙو، چيائين اِهڙِي چال، پهريون، پويپن حال، جي صَحِي آهيو سَمجھندا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) فرمائيندو ”جيڪڏهن ڄاڻو ها ته ٿوري دير کان وڌيڪ نه رهيا هئو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) چيو ويندن: "بس، ڪا ٿورڙي ئي گهڙي رهيا هيؤ نه، جيڪر اهو ان وقت ڄاڻو ها (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ارشاد ٿيندو، ٿوري دير ئي ترسيا آهيو نه، ڪاش اهو توهان ان وقت ڄاڻي وٺو ها(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى فرمائيندو ته توھان (واقعي) ٿورو ئي وقت رھيا آهيو پر جيڪڏھن ان ڳالھ کي پھريائين سمجهي وٺو ھا ته ڇا ٿي پوي ھا؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
أَفَحَسِبتُم أَنَّما خَلَقنٰكُم عَبَثًا وَأَنَّكُم إِلَينا لا تُرجَعونَ (آيت : 115) |
اوھين ڀانيو ٿا ڇا ته اوھان کي اجايو بڻايو اٿئون ۽ اوھين اسان ڏانھن وري نه موٽايا ويندؤ؟(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ڇا توهان هن خيال ۾ آهيو ته اسان توهان کي اجايو پيدا ڪيو آهي، ۽ توهان اسان جي طرف موٽڻا نه آهيو؟(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ڇا توهان ايئن ڀانيو ٿا ته اسان توهان کي بنا ڪنهن حڪمت جي بيڪار ڪري پيدا ڪيو آهي؟ ۽ بيشڪ توهان اسان ڏانهن نه موٽايا ويندا؟(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته ڇا اوهين اهو خيال ڪيو ٿا ته اسان اوهان کي (ائين ئي) بيڪار پيدا ڪيو ۽ هي ته اوهين اسان جي حضور ۾ موٽايا نه ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا پوءِ سمجهيو اوهان ته تحقيق پيدا ڪيوسون اوهان کي اجايو ۽ بيشڪ اوهان اسان ڏانهن نه موٽايا ويندؤ .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) (اي انسانو !) پوءِ اوهين هي خيال ڪريو ٿا ڇا ته اسان اوهان کي بي فائدو پيدا ڪيو آهي؟ ۽ اوهان کي اسان ڏي نه موٽايو ويندو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا پوءِ اوهان سمجهو ٿا ته اسان اوهان کي اجايو پيدا ڪيو آهي؟ ۽ اوهان اسان ڏانهن نه موٽايا ويندا“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا ڀانيان، ته بنايوسون آن کي، بي فائدو بيڪار؟ ۽ آن کي، اَسان پار، موٽائـِبو نه مُورِهين؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا، اوهين ٿا ڀانيو ته اوهان کي اجايو خلقيو اٿئون ۽ اوهين اسان ڏي نه موٽائبؤ؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڇا توهان ائين کڻي سمجهيو هو ته اسان توهان کي اجايو پيدا ڪيو آهي ۽ توهان کي اسان ڏانهن ڪڏهن موٽڻو ئي ناهي؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا توهان هي سمجهيو هو ته اسان توهان کي بس اجايو ئي پيدا ڪيو آهي ۽ نه وري توهان کي اسان ڏي موٽڻو ئي آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا توھان ماڻهن اھو سمجهي ڇڏيو ھو ته اسان توھان کي اجايو پيدا ڪيو ۽ توھان کي اسان ڏي ڪڏھن موٽڻو ئي نه ھو؟ (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
فَتَعٰلَى اللَّهُ المَلِكُ الحَقُّ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ رَبُّ العَرشِ الكَريمِ (آيت : 116) |
پوءِ الله سچو بادشاھ تمام مٿاھون آھي، اُن کانسواءِ ڪو عبادت جو لائق نه آھي (اھو) سڳوري عرش جو پالڻھار آھي.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) الله تعاليٰ جيڪو حقيقي بادشاهه آهي سو اهڙو ڪم ڪرڻ کان پاڪ ۽ بلند ۽ بالا آهي (يعني ماڻهن کي اجايو پيدا ڇو ڪندو؟) اهو الله جنهن جي ذات کان سواءِ ڪوبه ٻيو معبود ڪونهي، هو جهانداريءَ جي شاندار تخت جو مالڪ آهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) پوءِ الله تعالى تمام بلند، حقيقي بادشاه آهي، ناهي ڪو معبود مگر اهو، اهو عرشِ عظيم جو رب آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته خدا جيڪو سچو شهنشاھ (هر ڳالھ کان) برتر اعلى آهي. جنهن کان سواءِ ڪو (به) معبود نه آهي. اهو ئي عزت واري عرش جو مالڪ آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ مٿاهون آهي الله بادشاهه سچو ناهي ڪو معبود سچو مگر اهو رب عرش سڳوري جو .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) سو الله (اهڙي ڪم ڪرڻ کان) بلند آهي جو بادشاهه برحق آهي، ان کان سواءِ ڪو حاڪم نه آهي. عزت واري عرش جو مالڪ آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ الله برتر آهي جيڪو حقيقي بادشاهه آهي، ان کان سواءِ ڪو معبود ناهي، اهو عزت واري عرش جو مالڪ آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَلله اَعلىٰ بادشاه، ثابِت آھِ سَدا، جِنهن ڌاران، ڌَڻِي ناھِ ڪو، سُڻندڙ سَڏ، صدا، آهي اُهو خُدا، صاحِب سڳوري عَرش جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ تمام مٿاهون آهي الله، سچو بادشاهه، ان کان سواءِ ٻيو ڪو به سائين ڪونهي، هو سڳوري تخت جو ڌڻي آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ مٿي ۽ مٿانهون آهي الله، سچو پچو بادشاهه، جنهن کان سواءِ ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي، مالڪ آهي ڀلاري عرش جو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ بلند ۽ مٿاهون آهي الله، بادشاهه آهي حقيقي، ڪوبه خدا ان کان سواءِ ناهي، عزت واري عرش جو هو مالڪ آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بس! اللھ حقيقي بادشاهه جي ذات اقدس تمام گهڻو مٿانھين آھي. ان کان سواءِ ڪير به معبود نه آھي. ھو سڳوري عرش جو مالڪ آھي. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَمَن يَدعُ مَعَ اللَّهِ إِلٰهًا ءاخَرَ لا بُرهٰنَ لَهُ بِهِ فَإِنَّما حِسابُهُ عِندَ رَبِّهِ إِنَّهُ لا يُفلِحُ الكٰفِرونَ (آيت : 117) |
۽ جيڪو الله سان گڏ ٻئي معبود کي سڏيندو جنھن جو کيس ڪو دليل ڪونھي تنھن جو حساب سندن پالڻھار وٽ ئي آھي، سچ آھي ته ڪافر نه ڇُٽندا.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ جيڪو الله کان سواءِ ڪنهن ٻئي (هٿرادو گهڙيل) معبود کي پڪاري ٿو تنهن وٽ ان لاءِ ڪوبه دليل ڪونهي. سندس پروردگار جي حضور ۾ سندس حساب ٿيڻو آهي، يقيناً ڪفر ڪندڙ ڪڏهن به ڪامياب نه ٿيندا.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ جيڪو ماڻهو الله تعالى سان گڏ ٻي معبود جي عبادت ڪري ٿو، جنهن لاءِ وٽس ڪوبه دليل ڪونهي، پوءِ ان جو حساب سندس رب وٽ آهي، بيشڪ اهو ڪافرن کي نجات نٿو ڏئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جو شخص خدا سان گڏ ٻي جي عبادت ڪندو، ان وٽ هن جي لاءِ ڪا ثابتي نه آهي، هن جو حساب (ڪتاب) هن جي پروردگار وٽ آهي. (ياد رکو) بيشڪ ڪافر ڪامياب نه ٿيندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ جيڪو عبادت ڪندو الله سان گڏ معبود ٻئي جي ناهي ڪو دليل ان لاءِ ان جو پوءِ بيشڪ حساب ان جو رب ان جي وٽ آهي بلاشڪ نه ڪامياب ٿيندا ڪافر .(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جيڪو الله سان گڏ ٻئي حاڪم کي سڏيندو جنهن جي ان وٽ ڪا ثابتي نه آهي تنهن کي سندس پاليندڙ وٽ ئي حساب ڏيڻو آهي. بيشڪ ڪافر ڪامياب نه ٿيندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪو الله سان گڏ ڪنهن ٻئي معبود جي عبادت ڪري جنهن لاءِ ان وٽ ڪو دليل ناهي ته پوءِ ان جو حساب ته صرف سندس پالڻهار وٽ ئي آهي. ڳالهه هي آهي ته ڪافر ڪامياب نه ٿيندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جو سَڏي اُن سانئـِينءَ سان، وڪِيل، يا وَزِير، جِنهن بابت اَصل اُن سان، ليکت ناهي لِير، پوءِ ليکو چوکو اُن جو، سانيَسِ وَٽ، سُڌير، ڳالھ اِها ڳَنڀِير، ته مُنڪر نه ڇُٽن مُورهِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جيڪو الله سان گڏ ٻئي سائينءَ کي سڏيندو، جنهن جووٽس ڪو دليل ڪونهي، ته ان جو حساب سندس ڌڻيءَ وٽ ئي آهي- سچ آهي ته ڪافر ڇوٽڪارو نه پائيندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ جيڪو الله سان گڏ ڪنهن ٻئي معبود کي سڏيندو، جنهن لاءِ وٽس ڪو دليل ئي ڪونهي ته ان جو حساب ڪتاب سندس رب وٽ آهي. اهڙا ڪافر ڪڏهن به ڪاميابي نه ماڻيندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جيڪو به گڏ سڏي ٿو ڪنهن کي الله کان سواءِ، جنهن لاءِ هن وٽ ڪو دليل به ناهي، ته ان جو حساب سندس رب وٽ آهي، بيشڪ اهڙا ڪافر ڪڏهن به ڪامياب نه ٿيندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪو شخص بغير ڪنھن دليل جي اللھ تعالى کان سواءِ ٻين کي سڏي ٿو ته ان جو حساب سندس پالڻھار وٽ آھي. بيشڪ اھڙا ڪافر ڪڏھن به ڪامياب نه ٿيندا. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |
وَقُل رَبِّ اغفِر وَارحَم وَأَنتَ خَيرُ الرّٰحِمينَ (آيت : 118) |
۽ چؤ ته اي منھنجا پالڻھار بخش ۽ رحم ڪر ۽ تون (سڀني) ٻاجھارن کان چڱو آھين.(قرآن جو پيغام (تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر!) تون چئو ته، اي منهنجا رب! تون بخشي ڇڏ، رحم ڪر، توکان وڌيڪ رحم ڪندڙ ڪوبه ڪونهي.(ائين چيو اللہ (علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان عرض ڪريو ته اي منهنجا رب تو بخش ڪر ۽ تون رحم ڪر ۽ تون بهترين رحم ڪندڙ آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول) تون چئو: پروردگار! تون (منهنجي امت کي) معاف ڪر! ۽ رحم فرمائي! ۽ تون سڀئي رحم ڪندڙن کان چڱو آهين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ چؤ ته اي منهنجا پالڻهار! بخش ڪر ۽ رحم ڪر ۽ تون ڀلو رحم ڪندڙ آهين.(احسن البيان (محمد ادريس ڏاهري)) ۽ (اي پيغمبرﷺ!) چؤ ته اي منهنجا رب معاف ڪر ۽ رحم ڪر ۽ تون سڀني رحم ڪندڙن کان چڱو آهين.(الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ چؤ ته: ”اي منهنجا پروردگار! بخش ڪر ۽ رحم ڪر ۽ تون سڀ کان بهتر رحم ڪرڻ وارو آهين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ چئو، ته مَرهِينمِ مُون ڌڻي!، ۽ ڪَر مِهر مَٿي مُون، ۽ مَنجھ مِهربانن تون!، مِڙنِيان مِهربان گھڻو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ چئو ته ”اي ڌڻي! بخش ڪر ۽ رحم ڪر، تون سڀني کان ڀلو ٻاجهارو آهين!“(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي نبي چؤ: "منهنجا رب! خطائون بخش ۽ رحم ڪر، تون رحم ڪرڻ ۾ سڀني رحم ڪندڙن کان ڀلو آهين". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي نبي! چؤ ته رب منهنجا! معاف ڪر ۽ رحم فرماءِ ۽ تون ئي سڀني ٻاجهارن کان سٺو رحم ڪندڙ آهين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) چؤ ته منھنجا پالڻھار! مون کي معاف فرماءِ، مون تي رحم ڪر ۽ تون سڀني رحم ڪندڙن کان وڌيڪ رحم ڪندڙ آھين. (قرآن مجيد (ترجمو : عبدالسلام ڀُٽو)) |