توهان اڃا تائين ڪوبه ترجمو منتخب ناهي ڪيو.
كهيعص (آيت : 1) |
ڪٓھٰيٰعٓصٓ.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ڪاف- ها- يا- عين- صاد(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) كۗهٰيٰعۗصۗ(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڪهيعص(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) کاف، ها، يا، عين، صاد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ڪهيعص. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڪاف، ها، يا، عين، صاد. (هي حروف مطقعات آهن هنن جو اصلي مقصد الله ۽ ان جو رسول ﷺ ڄاڻن ٿا)(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڪٓهٰيٰـــعٓصٓ جِي، پَرور کي پَروڙ،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڪ_ هه_ يٰ_ ع_ص (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ﵳ (ڪاف ـ هاـ ياـ عين ـ صاد) (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڪ،هه،ي،ع،ص(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڪاف ــ ھا ــ يا ــ عين ــ صاد(قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڪاف ها يا عين صاد (حقيقي معنيٰ الله ۽ ان جو رسول صلي الله عليه وآله وسلم ئي بهتر ڄاڻن ٿا).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ڪاف، ها، يا، عين، صاد-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ذِكرُ رَحمَتِ رَبِّكَ عَبدَهُ زَكَرِيّا (آيت : 2) |
تنھنجي پالڻھار جي ٻاجھ سندس ٻانھي زڪريا تي ٿيل جو (ھيءُ) ذڪر آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تنهجي پروردگار پنهنجي بندي زڪريا تي جا مهرباني ڪئي هئي، تنهن جو بيان هي آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) رسولِ عربي (هي) تنهنجي رب جي رحمت جو ذڪر آهي، (جيڪا رحمت) ان پنهنجي ٻانهي (حضرت) زڪريا تي ڪئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هي تنهنجي پروردگار جي رحمت جو بيان آهي جا (خدا) پنهنجي خاص بندي زڪريا تي ڪئي هئي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ذڪر آهي رحمت ڪرڻ رب تنهنجي جو ٻانهي پنهنجي زڪريا تي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبر! هي) تنهنجي پاليندڙ جي رحمت جو بيان آهي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (هي) تنهنجي پروردگار جي رحمت جو ذڪر آهي (جيڪا) پنهنجي ٻانهي زڪريا تي ڪيائين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تُنهنجي ربَّ جِي رَحمت جو، ذِڪر آھ ضَرُور، ٻانهِي سَندسِ زَڪَرِيّاتي، مِهر جو مَذڪُور،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هي ذڪر آهي تنهنجي رب جي سندس ٻانهي زڪريا تي ڪيل رحمت جو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) بيان آهي انهيءَ رحمت جو جيڪا تنهنجي رب پنهنجي ٻانهي زڪريا تي ڪئي هئي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيان آهي ان ٻاجهه جو، جيڪا تنهنجي رب پنهنجي بندي زڪريا تي ڪئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي تنھنجي پالڻھار جي ان رحمت جو ذڪر آھي جيڪا ھُن پنھنجي ٻانھي زڪريا ($) تي نازل ڪئي ھئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هي توهان جي رب جي رحمت جو ذڪر آهي (جيڪا ان) پنهنجي (چونڊيل) ٻانهي زڪريا (عليه السلام) تي (فرمائي هئي).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي پيغمبر!) تنهنجي پالڻهار پنهنجي ٻانهي: زڪريا تي جيڪا مهرباني ڪئي، هي انهي جو داستان آهي-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِذ نادىٰ رَبَّهُ نِداءً خَفِيًّا (آيت : 3) |
جڏھن پنھنجي پالڻھار کي ڳجھو ٻاڏائي سڏيائين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (ڇا ٿيو جو) حضرت زڪريا دل ئي دل ۾ پنهنجي پروردگار کي پڪاريو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جنهن وقت ان پنهنجي رب کي مخفي طور پڪاريو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جڏهن ان پنهنجي پالڻهار کي ڳجهيءَ طرح سڏيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جڏهن عرض ڪيائين رب پنهنجي کي عرض آهستي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پنهنجي ٻانهي زڪريا تي.جڏهن اُن پنهنجي پاليندڙ کي ڳجهيءَ طرح سڏيو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جڏهن ان پنهنجي پالڻهار کي ڳُجھي طرح سڏيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جڏهن سائـِين سَندسِ کي، سَڏئـِين، سَڏڻ مَخفِي مُور، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جڏهن هن پنهنجي رب کي ڳجهو پڪاريو هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جڏهن هن پنهنجي رب کي دل ۾ سڏيو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جڏهن هن پڪاريو پنهنجي رب کي چپ چاپ ۾(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جڏھن ھُن پنھنجي پالڻھار کان (نھايت) اڪيلائيءَ ۾ دعا گهري هئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جڏهن ان پنهنجي رب کي (ادب ڀري) دٻيل آواز سان پڪاريو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جڏهن (زڪريا) جهيڻي آواز ۾ پنهنجي رب کي ٻاڏايو- (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ رَبِّ إِنّى وَهَنَ العَظمُ مِنّى وَاشتَعَلَ الرَّأسُ شَيبًا وَلَم أَكُن بِدُعائِكَ رَبِّ شَقِيًّا (آيت : 4) |
چيائين ته اي منھنجا پالڻھار مُنھنجا (لڱن جا) ھڏ سُست ٿيا آھن ۽ ٻُڍائيءَ کان منھنجو مٿو (اڇو) چمڪيو آھي ته اي منھنجا پالڻھار توکي سڏڻ کان نا اميد نه آھيان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ التجا ڪئي (يعني دعا گهري) ته (اي) منهنجا پروردگار! منهنجو جسم ڪمزور ٿي پيو آهي، ۽ منهنجي مٿي جا وار بلڪل اڇا ٿي پيا آهن، اي منهنجا پروردگار! ڪڏهن به منهنجي دعا تنهنجي درگاهه ۾ ناقبول نه ٿي آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (حضرت) زڪريا عرض ڪيو اي منهنجا رب بيشڪ منهنجو بدن (وڏي عمر هئڻ ڪري) ضعيف ٿي چڪو آهي ۽ منهنجا وار سفيد ٿي چڪا آهن ۽ آئون ڪڏهن به تنهنجي دعا مان نااميد نه ٿيو آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (۽) عرض ڪيو: اي منهنجا پالڻهار! منهنجا هڏ، ڪمزور ٿي ويا آهن ۽ مٿي جو ٻڍائڻ چمڪيو آهي (اڇو ٿي ويو) ۽ اي منهنجا پالڻهار! آءُ تنهنجي بارگاھ ۾ دعا ڪندي (ڪڏهين به) محروم نٿو آهيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) عرض ڪيائين ته اي منهنجا پالڻهار! بيشڪ مان ڪمزور ٿيا هڏا منهنجا ۽ چمڪيو مٿو ٻڍڙائپ جي ڪري ۽ ناهيان مان سببان عرض ڪرڻ جي توکي اي رب منهنجا! نامراد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) چيائين ته اي منهنجا پاليندڙ! منهنجا هڏا سُست ٿيا آهن ۽ مٿي جو ٻڍاپڻ چمڪيو آهي ۽ آءُ توکان گهرڻ ۾ (ڪڏهن به) نااُميد نه ٿيو آهيان (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چيائين: ”اي منهنجا پالڻهار! بيشڪ منهنجي جسم جون هڏيون ڪمزور ٿي ويون ۽ مٿو ڪراڙپ سبب شعلي وانگر چمڪي (سفيد ٿي) ويو ۽ اي منهنجا مالڪ آءٌ ڪڏهن به تو کان دعا گهري محروم نه ٿيو آهيان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سانيمِ! مُنهنجا سُست ٿيا، هَڏ گُڏ پاڪ حُضور،! ۽ مَٿو اَڇو ٿِيو مُورهِين، ڪَنان پِيرِئَ پُور، توکان گُھرڻ مَنجھ، غَفُور!، نا اُميد اَصل نه آهيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”اي رب! منهنجا هڏ هيڻا ٿيا، مٿي ۾ اڇاڻ چمڪڻ لڳي آهي، ته به اي رب! آءُ توکي پڪارڻ کان بي مراد نه آهيان. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) عرض ڪيائين: "اي منهنجا پالڻهار! منهنجا هڏا به ڳري ويا آهن ۽ ڪراڙپ جي ڪري مٿو به اڇو ٿي ويو آهي، مان توکان دعا گهري ڪڏهن به بي نصيب نه ٿيو آهيان (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هن عرض ڪيو، ”اي منهنجا رب! منهنجا ته هڏ به ڳري ويا آهن ۽ پوڙهائپ جي ڪري منهنجو مٿو به اڇو ٿي ويو آهي ۽ اي منهنجا پالڻهار! آئون توکان دعا گهرڻ بعد نامراد نه رهيو آهيان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) چيو ته: اي منھنجا پالڻھار! منھنجون ھڏيون صفا چُور ٿي ويون آھن ۽ ڪراڙپ کان منھنجو مٿو صفا اَڇو (چاندي وانگر) ٿي چڪو آھي، اي منھنجا پالڻھار! مان ڪڏھن به توکان دعا گهرندي محروم به نه رھيو آھيان. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) عرض ڪيائين: اي منهنجا رب! منهنجي جسم جون هڏيون ڪمزور ٿي ويون آهن ۽ پوڙهائپ جي ڪري مٿو باهه جي شعلي وانگر سفيد ٿي ويو آهي ۽ اي منهنجا پالڻهار! آئون توکان گهري ڪڏهن به محروم نه رهيس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) عرض ڪيائين: پالڻهار! منهنجو جسم ڏٻرو ٿي چڪو آهي- منهنجي مٿي جا وار به پوڙهپ سبب اَڇا ٿي چڪا آهن. يا الله! ڪڏهن به ائين ناهي ٿيو جو مون توکان دعا گهري هجي ۽ اها قبول نه ٿي هجي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَإِنّى خِفتُ المَوٰلِىَ مِن وَراءى وَكانَتِ امرَأَتى عاقِرًا فَهَب لى مِن لَدُنكَ وَلِيًّا (آيت : 5) |
۽ آءٌ پنھنجي پوئتان پنھنجن مائٽن کان ڊڄان ٿو ۽ منھنجي زال سنڍ آھي تنھنڪري پاڻ وٽان مون کي ڪو وارث بخش.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هاڻي مون کي پنهنجي برادريءَ کان انديشو آهي ته منهنجي مرڻ بعد (خبر ناهي ته ڇا ڇا ڪندا) منهنجي اهليه (يعني زال) سنڍ آهي (يعني اهڙي حالت اٿس جو ٻار ڪونه ٿي ڄڻي سگهي) پوءِ تون پنهنجي خاص فضل سان مون کي هڪڙو وارث عطا ڪر.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ آءٌ پنھنجي پوئتان پنھنجن مائٽن کان ڊڄان ٿو ۽ منھنجي زال سنڍ آھي تنھنڪري پاڻ وٽان مون کي ڪو وارث بخش!(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ آءُ پاڻ (مرڻ بعد) پنهنجي وارثن کان ڊڄان ٿو ۽ منهنجي زال (ام ڪلثوم بنت عمران) سنڍ آهي، سو مون کي پاڻ وٽان هڪ وارث (پٽ) عطا ڪر. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ تحقيق مان فڪر ۾ پيس وارثن کان مون کان پوءِ ۽ آهي زال منهنجي سنڍ پوءِ ڏي مون کي پاڻ وٽان وارث .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ آءُ پاڻ کان پوءِ (پنهنجي) وارثن کان ڊڄان ٿو ۽ منهنجي زال سنڍ آهي. سو مون کي پاڻ وٽان هڪ وارث (پٽ) عطا ڪر (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ آءٌ پنهنجي (لاڏاڻي) بعد پنهنجي (بي دين) رشتيدارن کان ڊڄان ٿو ۽ منهنجي زال سَنڍ آهي. سو تون مون کي پاڻ وٽان وارث (پُٽ) عطا ڪر.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڊِنسِ پَنهنجن کان، مُون پُٺيان، ۽ سَنڍسَنديمِ زال، پوءِ وِيا وارث، پاڻ وَٽان، بَخشِينمِ ڪو بَحال، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) آءُ مون کان پوءِ منهنجن مائٽن کان ڊڄان ٿو ۽ منهنجي زال اڻ ويار (سنڍ) آهي، هاڻي ته تون پاڻ وٽان مو نکي ڪو وارث ڏي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مان پنهنجي پويان پنهنجي برادريءَ وارن جي خرابين کان ڊڄان ٿو ۽ منهنجي زال سنڍ آهي، تون مونکي پنهنجي خاص فضل سان ڪو وارث عطا ڪر (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ مون کي پنهنجي پويان پنهنجي مائٽن جي مداين جو ڊپ آهي ۽ منهنجي زال آهي سَنڍ، تنهنڪري تون مون کي خاص فضل سان هڪ وارث عطا ڪر(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ مان پاڻ کان پوءِ پنھنجي وارثن جي خراب ماحول کان ڊڄان ٿو ۽ منھنجي زال به سَنڍ آھي (بس!) تون مون کي پنھنجي مھرباني سان وارث (طور پُٽ جو اولاد) عطا فرماءِ. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ آئون پنهنجي (موڪلائڻ) کان پوءِ (بي دين) مائٽن کان ڊڄان ٿو (ته اُهي دين جي نعمت ضايع ڪري نه ويهن) ۽ منهنجي گهرواري (به) سنڍ آهي سو تون مون کي پنهنجي (خاص) بارگاهه مان هڪ وارث (پٽ) عطا فرما.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) مون کي پنهنجي مئي کانپوءِ پنهنجي برادريءَ مان خوف آهي (ته خبرناهي اهي ڇا ڪندا) ۽ منهنجي وني سَنڍ آهي (جنهن ڪري ظاهري حالات موجب اولاد جي به اميد ڪانهي) بس، تون پنهنجي خصوصي فضل سان مون کي هڪ پونئير عطا فرماءِ. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يَرِثُنى وَيَرِثُ مِن ءالِ يَعقوبَ وَاجعَلهُ رَبِّ رَضِيًّا (آيت : 6) |
جو منھنجو وارث ٿئي ۽ يعقوب جي اولاد جو به وارث ٿئي، ۽ اي منھنجا پالڻھار ان کي صالح ڪر.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اهڙو وارث ڏي، جيڪو منهنجو به وارث ٿئي ۽ حضرت يعقوب جي خاندان (جي برڪتن) جو به وارث ٿئي ۽ اي پروردگار! ان وارث کي (پنهنجي نظر ۾ توڙي تنهنجي بندن جي نظر ۾) سند پيل ڪجانءِ.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جو منھنجو وارث ٿئي ۽ يعقوب جي اولاد جو (بہ) وارث ٿئي، ۽ اي منھنجا پالڻھار! ان کي صالح ڪر(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جو منهنجو ورثو وٺي ۽ يعقوب جي اولاد جو وارث ٿئي ۽ ان کي اي منهنجا پروردگار! پسند ڪيل بناءِ(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) (جيڪو) وارث ٿئي منهنجو ۽ وارث ٿئي نسل (حضرت) يعقوب جي جو ۽ بناءِ تون ان کي اي منهنجا رب! مقبول ٻانهو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جو منهنجو ورثو وٺي ۽ يعقوب جي اولاد جو وارث ٿئي ۽ ان کي اي منهنجا پاليندڙ مقبول ڪر. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جيڪو منهنجو وارث بنجي ۽ يعقوب جي گھراڻي جو وارث بنجي ۽ اي منهنجا پروردگار! تون ان کي پسنديده (شخصيت) بناءِ“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) والِي وارث مون ٿئي، پڻ يَعقوب سندٖي آل، راضِي رَضا نال، ڪر مُنحنجا مولا! اُن کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جو مون ۽ يعقوب جي اولاد جو وارث ٿئي ۽ اي ڌڻي! تون ان کي پسنديءَ جهڙو ڪر!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪو منهنجو به وارث بڻجي ۽ يعقوب جي اولاد جي ميراث به ماڻي ۽ اي رب! اهو سڀني کي وڻندڙ انسان بنائجانءِ " (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيڪو وارث ٿئي منهنجو ۽ وارث بڻجي آلِ يعقوب جو، ۽ اي رب! بڻاءِ ان کي وڻندڙ انسان“(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جيڪو منھنجي ۽ يعقوب ($) جي اولاد جو به وارث ٿئي ۽ اي پالڻھار! تون ان (پُٽ) کي دل پسند به بڻائجانءِ. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جيڪو (آسماني نعمت ۾) منهنجو (به) وارث بڻجي ۽ يعقوب (عليه السلام) جي اولاد (جي نبوت جي سلسلي) جو (به) وارث هجي اي منهنجا رب! تون (به) ان کي پنهنجي رضا جو حامل بناءِ.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اهڙو پونئير- جيڪو منهنجو به وارث هجي ۽ يعقوب جي خاندان (جي برڪتن) جوبه وارث هجي. ۽ پالڻهار! ان کي اهڙو بڻائجان جو (منهنجي نظر ۾ به ۽ تنهنجي ٻانهن جي نظر ۾ به) مقبول هجي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يٰزَكَرِيّا إِنّا نُبَشِّرُكَ بِغُلٰمٍ اسمُهُ يَحيىٰ لَم نَجعَل لَهُ مِن قَبلُ سَمِيًّا (آيت : 7) |
(چيوسون ته) اي زڪريا اسان توکي ھڪ نينگر جي مبارڪ ڏيون ٿا جنھنجو نالو يحيىٰ آھي اڳ اھڙي نالي وارو ڪونه ڪيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (تنهن تي حڪم ٿيو ته) اي ذڪريا اسان توکي هڪڙي پٽ (جي ڄمڻ) جي خوشخبري ٿا ڏيون جنهن جو نالو يحيٰ هوندو. اسان هن کان اڳي ڪنهن لاءِ به اهو نالو نه رکيو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اي زڪريا بيشڪ اسين توکي هڪ پٽ جي مبارڪ ڏيون ٿا جنهن جو نالو يحييٰ آهي، ان کان اڳ اسان ڪنهن جو به اهڙو نالو نه رکيو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) خدا فرمايو اي زڪريا! اسين تو کي هڪ نينگر جي خوش خبري ٻڌايون ٿا جنهن جو نالو يحيى هوندو. (۽) هن کان اڳ ان جي نالي وارو اسان پيدا نه ڪيو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي زکريا! بلاشڪ اسين توکي بشارت ڏيون ٿا پٽ جي نالو ان جو يحيى آهي نه ڪيو اسان ان جي لاءِ (ان کان) اڳي ڪو ان نالي وارو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (الله فرمايو ته) اي زڪريا! اسين توکي هڪ ڇوڪري جي خوشخبري ٻڌايون ٿا جنهن جو نالو يحييٰ آهي هن کان اڳ ان جي نالي وارو اسان پيدا نه ڪيو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (جواب مليو): ”اي زڪريا! بيشڪ اسان تو کي هڪ ڇوڪري جي خوشخبري ڏيون ٿا جنهن جو نالو يحى هوندو ، هن کان اڳ اسان ان نالي وارو پيدا نه ڪيو آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اي زڪريا! توکي ٿا ڏيون، واڌيون وَريام! پاڪِيزٖي پُٽ جون، يَحيٰى جِنهن جو نام، ڪيوسون نه مَهند مُدام، ڪو نالي ڀائـِي اُن جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (چيوسون) ”اي زڪريا! اسين توکي هڪ ”يحيٰ“ نالي ڇوڪر جي مبارڪ ٿا ڏيون، اهڙي نالي وارو اسان اڳ ٻيو ڪو به ڪو نه خلقيو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (ورندي مليس) "اي زڪريا! اسان توکي هڪڙي پٽ جي بشارت ڏيون ٿا، جنهن جو نالو يحيٰ هوندو، اسان ان نالي وارو ماڻهو هن کان اڳ پيدا نه ڪيو آهي." (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (رب فرمايو) ”اي زڪريا! اسان خوشخبري توکي ڏيون ٿا هڪ ڇوڪر جي، جنهن جو نالو يحيٰ هوندو، پئدا نه ڪيو آهي انهيءَ نالي وارو هن کان اڳ ۾“(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اللھ تعالى چيو ته) اي زڪريا! چڱو اسان توکي ھڪ ڇوڪري جي خوشخبري ڏيون ٿا، جنهن جو نالو يحى ھوندو، ان نالي سان اسان اڄ تائين ڪنھن کي به پيدا نه ڪيو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (ارشاد ٿيو) اي زڪريا! بيشڪ اسان توکي هڪ ڇوڪري جي خوشخبري ٻڌايون ٿا جنهن جو نالو يحيٰ (عليه السلام) هوندو اسان هن کان اڳ ان جي نالي وارو ڪونه بڻايو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (تنهن تي حڪم ٿيو) اي زڪريا! اسين توکي هڪ ڇوڪر جي (ڄمڻ جي)بشارت ڏيئون ٿا ان جو نالو: يحى رکيو وڃي! هن کان اڳ اسان ڪنهن تي به اهو نالو نه رکيو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ رَبِّ أَنّىٰ يَكونُ لى غُلٰمٌ وَكانَتِ امرَأَتى عاقِرًا وَقَد بَلَغتُ مِنَ الكِبَرِ عِتِيًّا (آيت : 8) |
چيائين اي منھنجا پالڻھار مون کي ھن حالت ۾ پٽ ڪئن ٿيندو جو منھنجي زال سنڍ آھي ۽ بيشڪ آءٌ پيريءَ کان جھورائيءَ کان پھتو آھيان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) حضرت ذڪريا (عجب ۾ پئجي) چيو ته، اي منهنجا پروردگار! مون کي پٽ ڪيئن ٿو ٿي سگهي، جڏهن ته منهنجي اهليه بانجهه (يعني سنڍ) ٿي چڪي آهي، ۽ مان گهڻو پوڙهو ٿي ويو آهيان.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) زڪريا عرض ڪيو اي منهنجا رب مون کي پٽ ڪٿان ٿيندو حالانڪ منهنجي گھر واري سنڍ آهي ۽ آئون نهايت عمر رسيده ٿي چڪو آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) زڪريا عرض ڪيو: يا خدا! (ڀلا) مون کي ڪئين ڇوڪرو ٿيندو جڏهن منهنجي زال سنڍ آهي ۽ نهايت ٻڍاپي کي پهتو آهيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) عرض ڪيائين ته اي منهنجا پالڻهار! ڪيئن ٿيندو منهنجي لاءِ پٽ ۽ آهي زال منهنجي سنڍ (اولاد نه ڄڻڻ جي قابل) ۽ تحقيق پهتس مان وڏي عمر هجڻ جي ڪري ٻڍڙائپ کي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) زڪريا چيو ته اي منهنجا پاليندڙ! مون کي ڪيئن ڇوڪرو ٿيندو ۽ منهنجي زال سنڍ آهي ۽ آءُ نهايت ٻڍاپي کي پهتو آهيان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (زڪريا) چيو: ”اي منهنجا پالڻهار! مون کي پُٽُ ڪيئن ٿيندو؟ حالانڪه منهنجي زال سَنڍِ آهي ۽ آءٌ ڪراڙپ جي انتهائي ضعيفي کي پهچي چڪو آهيان“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، پَرور! پُٽ ٿِئيمِ ڪِيئن، عورت مون اَوِيار، ۽ جُھورپ کي جَبَّار!، پُهتسِ پَڪ پِيرِي ڪنان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ”چيائين اي رب! مون کي ڪٿان ڇوڪر ٿيندو! جو منهنجي زال اڻ ويار آهي ۽ آءُ پوڙهائي جي ڇيهه کي وڃي پهتو آهيان؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) عرض ڪيائين: "پالڻهار! ڀلا مونکي پٽ ڪيئن ٿيندو، جڏهن جو منهنجي زال به سنڍ آهي ۽ مان پاڻ به جهور ڪراڙو ٿي ويو آهيان؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (عرض ڪيائين) منهنجا پالڻهار! ڀلا مون کي ڪيئن پٽ ٿيندو جڏهن ته منهنجي زال سَنڍ آهي، ۽ آئون ٿي ويو آهيان جهور پوڙهو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) زڪريا ($) چيو ته اي منھنجا پالڻھار! مون وٽ ڇوڪرو ڪيئن پيدا ٿيندو؟ جڏهن ته منھنجي گهر واري سَنڍ آھي ۽ مان به تمام جُهور پوڙھو ٿي چڪو آھيان. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (زڪريا عليه السلام) عرض ڪيو: اي منهنجا پالڻهار! مون وٽ ڇوڪرو ڪيئن ٿي سگهي ٿو حالانڪه منهنجي گهر واري سنڍ آهي ۽ آئون پاڻ ڪراڙپ جي ڪري (انتهائي ڪمزوري ۾) سُڪي وڃڻ جي حالت کي پهچي چڪو آهيان.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (زڪريا اچرج ۾ پئجي) چيو: پالڻهار! مون کي ڇوڪر ڪيئن ٿو ٿي سگهي؟!- جڏهن ته منهنجي وني سَنڍ ٿي چڪي آهي ۽ مان به عمر جي لحاظ کان جهور پوڙهو ٿي چڪو آهيان.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ كَذٰلِكَ قالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَىَّ هَيِّنٌ وَقَد خَلَقتُكَ مِن قَبلُ وَلَم تَكُ شَيـًٔا (آيت : 9) |
(جبرئيل) چيو ته اھڙي طرح (ٿيڻو) آھي، تنھنجي پالڻھار چيو آھي ته اِھو مون کي آسان آھي ۽ بيشڪ توکي ھن کان اڳ پيدا ڪيو اٿم ۽ تون (اصل) ڪجھ نه ھُئين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) الله تعاليٰ جو ارشاد ٿيو ته، ائين ئي ٿيندو. تنهنجو پروردگار فرمائي ٿو ته، ائين ڪرڻ منهنجي لاءِ بلڪل آسان آهي. مون هن کان اڳي توکي پيدا ڪيو، حالانڪ تنهنجي هستيءَ جو ڪو نالو نشان به ڪونه هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) الله تعالى فرمايو ڳالهه ايئن آهي. توهان جي رب فرمايو ايئن ڪرڻ منهنجي لاءِ آسان آهي ۽ تحقيق ان کان اڳ مون توکي پيدا ڪيو تڏهن ته تون ڪجھه به نه هئين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (خدا) فرمايو ته، ائين ئي ٿيندو تنهنجو پروردگار فرمائي ٿو ته اها ڳالھ اسان لاءِ (ڪا ڏکي نه آهي پر بلڪل) آسان آهي. (۽) تون پاڻ ڏي ته خيال ڪر جو هن کان اڳ تو کي پيدا ڪيوسين (جڏهن) تون ڪجھ به نه هئين. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرمايائين ائين ئي آهي فرمايو رب تنهنجي اهو مون لاءِ آسان آهي ۽ تحقيق پيدا ڪيو سون توکي اڳ ۾ ۽ نه هئين تون ڪا شيءِ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) چيائين ته ائين ئي ٿيندو، تنهنجي پاليندڙ فرمايو ته اهو ڪم مون تي آسان آهي ۽ مون توکي هن کان اڳ پيدا ڪيو ۽ تون ڪابه شيءِ نه هئين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) الله فرمايو!: ”ائين ئي ٿيندو“. تنهنجي پالڻهار فرمايو ته: ”اهو ڪم مون تي آسان آهي ۽ بيشڪ آءٌ هن کان اڳ تو کي پيدا ڪري چڪو آهيان ان حال ۾ جو تون ڪا شيءِ به نه هئين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، اَٿِئي اِهڙي طور سائـِين سَندئـِي فَرمائـِيو، مون تي اِهو آسان گھڻو، ۽ توکي اَڳ اَتور!، مَرد بَنايمِ مور، ۽ ڪاشئ هُئـِين ڪِين تون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين، ”ائين ئي ٿيندو، تنهنجي رب چيو آهي ته اهو مون لاءِ آسان آهي، جو مون هن کان اڳ توکي به بنايو آهي، جو تون ڪجهه به نه هئين!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ورندي مليس: "ائين ٿي رهندو. تنهنجو رب فرمائي ٿو ته اهو منهنجي لاءِ آسان آهي، آخر هن کان اڳ مان توکي به ته پيدا ڪري چڪو آهيان، جڏهن ته تون ڪا شيءِ نه هئين". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جواب مليو، ”ائين ئي ٿيندو جيئن تنهنجي رب فرمايو ته اها مون لاءِ معمولي ڳالهه آهي، ۽ آخر هن کان پهرين توکي پيدا ڪيم جڏهن ته تون ڪابه شيءِ نه هئين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جواب مليو ته ايئن ئي ٿيندو، تنھنجو پالڻھار فرمائي ٿو ته اھا ڳالھ منھنجي لاءِ انتھائي آسان آھي. ھن کان اڳ جڏھن تون خود ڪجهه به نه ھئين ته مون توکي به ته پيدا ڪيو ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) فرمايائين (تعجب نه ڪر) ائين ئي ٿيندو، تنهنجي رب فرمايو آهي اِهو (ڇوڪرو پيدا ڪرڻ) مون تي سولو آهي ۽ بيشڪ آئون هن کان اڳ توهان کي (به) پيدا ڪري چڪو آهيان ان حالت ۾ جو توهان (شروع کان) ڪا شيءِ ئي نه هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ارشاد ٿيو: ائين ئي ٿيندو. تنهنجو رب ٿوفرمائي ته ائين ڪرڻ مون لاءِ آسان آهي. مون ان کان پهريان خود توکي پيدا ڪيو حالانڪه تنهنجي وجود جو ڪو نانءُ نشان به ڪونه هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ رَبِّ اجعَل لى ءايَةً قالَ ءايَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلٰثَ لَيالٍ سَوِيًّا (آيت : 10) |
زڪريا چيو ته اي منھنجا پالڻھار مون لاءِ ڪا نشاني ٺھراءِ، فرمايائين ته تنھنجي نشاني (ھيءَ آھي) ته ماڻھن سان ساندہ ٽي ڏينھن راتيون ڳالھائي نه سگھندين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) تنهن تي زڪريا عرض ڪيو ته، اي منهنجا پروردگار! منهنجي لاءِ (هن ڳالهه متعلق) ڪا هڪ نشاني ٺهرائي ڇڏ. الله تعاليٰ فرمايو ته، تنهنجي لاءِ نشاني هيءَ آهي ته ٽي راتيون لاڱيتو نه ڳالهاءِ.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (حضرت) زڪريا عرض ڪيو اي منهنجا رب مون کي ڪا نشاني عطا ڪر. الله تعالى فرمايو تنهنجي لاءِ نشاني هيءَ آهي ته تون بنا ڪنهن سبب جي ٽي ڏينهن ۽ ٽي راتيون ڳالهائي نه سگھندين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) زڪريا عرض ڪيو خداوندا! منهنجي لاءِ ڪا نشاني مقرر ڪر! حڪم ٿيو، تنهن جي نشاني هي آهي ته تون برابر ٽي راتيون (۽ ڏينهن) ماڻهن سان ڳالهائي نه سگهندين. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) عرض ڪيائين ته اي منهنجا پالڻهار! مقرر ڪر مون لاءِ ڪا نشاني فرمايائين نشاني تنهنجي هيءَ آهي ته نه ڳالهائي سگهندين ماڻهن سان ٽي راتيون مسلسل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) زڪريا چيو ته اي منهنجا پاليندڙ! مون لاءِ ڪا نشاني مقرر ڪر! چيائين ته تنهنجي نشاني هيءَ آهي ته تون تندرست هوندي به ٽي راتيون ماڻهن سان ڳالهائي نه سگهندين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) زڪريا چيو: ”اي منهنجا پالڻهار! مون لاءِ ڪا نشاني مقرر ڪر“. فرمايائين: ”تنهنجي لاءِ نشاني هي آهي جو تون تندرست هوندي به ٽي راتيون ساندهه ڪنهن سان ڳالهائي نه سگهندين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، سانيمِ!، سَندمِ لئي، ڪرتون، ڪو انهِئ جو اُهڃاڻ، چي، آهي اُهڃ تِنهنجو ته، مُرسل! ماڻهنِ ساڻ، ڪُڇِي نه سَگھندِين پاڻ، پُورا ٽي ڏِينهن، راتيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”اي رب! مون لاءِ ڪا نشاني بڻاءِ!“ چيائين ”تو لاءِ نشاني اها آهي، جو تون ماڻهن سان ساندهه ٽي راتيون ڳالهائي نه سگهندين.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) زڪريا چيو: "رب منهنجا! ڀلا مون لاءِ ڪا نشاني مقرر ڪر". فرمايائين: "تنهنجي لاءِ نشاني اها آهي ته تون ساندهه ٽي ڏينهن ماڻهن سان ڳالهائي نه سگهندين". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (زڪريا) چيو، پالڻهار! مقرر ڪر مون لاءِ ڪا نشاني، فرمايو ويو، تو لاءِ نشاني هيءَ آهي ته، ڳالهائي نه سگهندين ماڻهن سان ٽن ڏينهن تائين لڳاتار(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) زڪريا ($) عرض ڪيو ته: اي منھنجا پالڻھار! ڀلا منھنجي لاءِ ڪا نشاني ته مقرر فرماءِ. جواب مليو ته: تنھنجي لاءِ ھي نشاني آھي ته تون لڳاتار ٽن ڏينھن تائين ڪنھن سان به نه ڳالهائي سگهندين. (حالانڪ تون تندرست ھوندين) (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (زڪريا عليه السلام) عرض ڪيو: اي منهنجا رب! منهنجي لاءِ ڪا نشاني مقرر فرماءِ، ارشاد ٿيو تنهنجي نشاني اِها آهي ته تون بلڪل تندرست هوندي به ٽي راتيون (ڏينهن) ماڻهن سان ڳالهائي نه سگهندين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (تنهن تي زڪريا) چيو: اي خدا! منهنجي لاءِ (ان بابت) ڪا نشاني طئه فرماءِ. فرمايائين: تنهنجي نشاني اها آهي ته ٽي راتيون لاڳيتو ماڻهن سان ڪلام نه ڪندين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَخَرَجَ عَلىٰ قَومِهِ مِنَ المِحرابِ فَأَوحىٰ إِلَيهِم أَن سَبِّحوا بُكرَةً وَعَشِيًّا (آيت : 11) |
پوءِ محراب مان پنھنجي قوم ڏانھن نڪتو پوءِ انھن اشارو ڏنائين ته صُبح ۽ سانجھيءَ جو (الله جي) پاڪائي بيان ڪريو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ هو پنهنجي قربان گاهه مان نڪتو ۽ پنهنجي ماڻهن ۾ آيو. (هن زبان نه کولي) اشارن سان چيائين ته، صبح شام خدا جي پاڪائي ۽ شان بيان ڪندا رهو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ مسجد مان ٻاهر نڪري پنهنجي قوم ڏانهن آيو پوءِ انهن کي اشارن سان چوڻ لڳو ته صبح ۽ شام تسبيح پڙهندا ڪريو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ پنهنجي قوم ڏي (عبادت جي) محراب مان (کين هدايت ڏيڻ لاءِ) نڪتو ته کين اشاري سان چيائين صبح ۽ شام (ساندھ) ان جي تسبيح (۽ تقديس) ڪندا رهو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ نڪتو قوم پنهنجيءَ ڏانهن محراب کان پوءِ اشارو ڪيائين انهن ڏانهن ته تسبيح پڙهو صبح ۽ شام .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ پنهنجي قوم ڏي محراب مان نڪتو، پوءِ اشاري سان انهن کي چيائين ته صبح ۽ شام جو (الله جي) پاڪائي بيان ڪريو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ (زڪريا) محراب منجھان پنهنجي قوم ڏانهن نڪتو، پوءِ انهن ڏانهن اشارو ڪيائين ته: ”توهان صبح ۽ شام (الله جي) تسبيح بيان ڪيو“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ نِڪتو سَندسِ نات تي، مَنجھان مِحراب، موچارو، ڪَئـِين اُنهن کي اِشارو، ته سَنجھي، صُبح ساراهِيو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ هو حجري مان نڪري پنهنجي قوم ڏي آيو ۽ کين اشاري ۾ چيائين ته ”صبح شام الله جي پاڪائي بيان ڪريو.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ هو حجري مان نڪري پنهنجي قوم جي سامهون آيو ۽ کين اشارن سان هدايت ڪيائين ته صبح شام الله جي پاڪائي بيان ڪريو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ هو نڪري آيو قوم جي سامهون محراب مان، ۽ اشارو ڪيو انهن کي ته اهي پاڪائي بيان ڪن الله جي ۽ صبح شام(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ ھو حجري مان نڪري پنھنجي قوم جي سامهون آيو ۽ (ھَٿن جي) اشارن سان نصيحت ڪئي ته صبح ۽ شام (اللھ تعالى جي) تسبيح بيان ڪندا رھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ (زڪريا عليه السلام) عبادت جي حجري مان نڪري پنهنجي ماڻهن وٽ آيا ۽ انهن جي طرف اشارو ڪيائون (۽ سمجهايائون) ته توهان صبح ۽ شام (الله جي) تسبيح ڪريو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ هو محراب مان نڪتو ۽ پنهنجن ماڻهن ۾ آيو (جيڪي معمول مطابق سندس انتظار ۾ هئا) زڪريا (ٻڙڪ نه ڪڇي) اشاري سان کين چيائين: صبح شام خدا جي پاڪائي ۽ جلال جو ورد ڪندا رهو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يٰيَحيىٰ خُذِ الكِتٰبَ بِقُوَّةٍ وَءاتَينٰهُ الحُكمَ صَبِيًّا (آيت : 12) |
(۽ يحيىٰ ڄمي ڏھن ورھن جو ٿيو ته) چيوسون ته اي يحيىٰ ڪتاب کي مُحڪم وٺ، ۽ ٻاراڻي ۾ کيس عِلم ڏنوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (جڏهن اهو پٽ ڄائو ۽ ڇوڪر ٿيو تڏهن الله تعاليٰ کيس حڪم ڪيو ته) اي يحيٰ خدا جي ڪتاب کي مضبوطيءَ سان جهل (يعني ان جي حڪمن تي پورو پابند رهه). هو اڃا ننڍو ڇوڪرو ئي هو ته، اسان کيس علم عقل ۽ فضيلت ڏني.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اي يحييٰ تورات کي مضبوطيءَ سان وٺ، ۽ يحييٰ کي اسان ننڍپڻ ۾ نبوت(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (آخر يحيى پيدا ٿيو ته اسان کين چيو ته) اي يحيى ڪتاب (تورات) مضبوطي سان وٺ! ۽ اسان کيس ننڍ پڻ ۾ ئي حڪم (نبوت) عطا ڪئي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي يحيى! وٺ تون ڪتاب مضبوطيءَ سان ۽ ڏنو سون ان کي حڪم ننڍيءَ عمر ۾ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اي يحييٰ! ڪتاب کي سوگهو وٺ! ۽ اسان کيس ٻالپڻ ۾ سمجهه ڏني. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (يحيٰ جي ولادت بعد چيوسين) ”اي يحى ! ڪتاب (تورات) کي مضبوطي سان وٺ“. ۽ اسان کيس ننڍپڻ ۾ حُڪم (۽ دانائي) ڏني.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) يَحيٰى! پُوري زور سان، پَڪڙيا پاڪ ڪِتاب، ۽ نَوازيو سونسِ نَنڍڙي، سَڀڪا سُڌ ثواب،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ”اي يحيٰ! ڪتاب کي پختو ٿي وٺ“ ۽ اسان هن کي ننڍپڻ ۾ ئي دين جي سمجهه ڏني هئي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) "اي يحيٰ! الله جي ڪتاب کي سوگهو ڪري جهل". اسان کيس ننڍپڻ ۾ ئي (صحيح) فيصلي ڪرڻ جي صلاحيت سان نوازيو هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي يحييٰ! خدا جي ڪتاب کي مضبوطيءَ سان وٺ، ۽ اسان کيس نوازيو حڪم سان ننڍپڻ کان ئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (يحى ؑ ڄمڻ کان پوءِ جڏھن سمجهه واري عمر کي پھتو ته کيس فرمايو ويو ته) اي يحى! ڪتاب کي مضبوطيءَ سان قابو ڪجانءِ ۽ اسان کيس ننڍپڻ ۾ ئي سمجهه عطا ڪئي ھئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اي يحيٰ! (اسان جي) ڪتاب (تورات) کي مضبوطيءَ سان وٺ ۽ اسان کيس ننڍپڻ ۾ ئي حڪمت و بصيرت (نبوت) عطا فرمائي ڇڏي هئي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (خدا جو حڪم ٿيو) اي يحى! (الله جي) ڪتاب جي ڪڍ مضبوطيءَ سان لڳو رهج (ڇاڪاڻ جو يحيٰ خوشخبريءَ جي مطابق پيدا به ٿيو ۽ وڏو به ٿيو) ۽ اڃا هو ٻالڪ ئي هيو ته اسان کيس علم ۽ فضيلت عطا ڪري ڇڏي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَحَنانًا مِن لَدُنّا وَزَكوٰةً وَكانَ تَقِيًّا (آيت : 13) |
۽ پاڻ وٽان کيس شفقت ۽ سُٺائي ڏني سون، ۽ (اُھو) پرھيزگار ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ پڻ اسان کيس دل جي نرمي ۽ نفس جي پاڪائي عطا ڪئي ۽ هو وڏو پرهيزگار هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ نرم دلي ۽ پاڪائي عطا ڪئي ۽ پاڻ پرهيزگار هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ رحم دلي ۽ پاڪيزگيءَ عطا فرمائي ۽ اهو پاڻ به پرهيزگار،(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ پاڻ وٽان شفقت ۽ پاڪيزگي ۽ هو پرهيزگار .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ پاڻ وٽان دل جي نرمي ۽ پاڪائي ڏني سون (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ پاڻ وٽان دل جي نرمي ۽ پاڪيزگي ڏني. ۽ اُهو وڏو پرهيزگار هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ٻِي پڻ ٻاجھ پاڻ وَٽان، نِرملائـِي نواب، ۽ ڀَلو هَر ڪِنهن باب، پُورو پَرهيزگار هو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ خاص پاڻ وٽان نرم دلي ۽ پاڪائي، ۽ هو تمام نيڪ هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ پنهنجي طرفان کيس نرم دلي ۽ پاڪائي عطا ڪئي ۽ هو ڏاڍو پرهيزگار هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ پنهنجي طرفان نرم دليءَ سان گڏ پاڪائي عطا ڪئي، ۽ هو ڏاڍو پرهيزگار هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ پنھنجي طرفان خاص نرم دلي ۽ پاڪيزگي به عطا ڪئي ۽ ھو وڏو پرھيزگار ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ پنهنجي خاص لطف سان (ان کي) سوز و گداز ۽ پاڪيزگيءَ ۽ طهارت (سان به نوازيو هو)، ۽ اُهو وڏو پرهيزگار هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ پنهنجي خاص فضل سان، کيس پُر عزم دل ۽ پاڪيزه نفسيات به عطا ڪئي ۽ (بي شڪ!) هو پرهيزگار ثابت ٿيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَبَرًّا بِوٰلِدَيهِ وَلَم يَكُن جَبّارًا عَصِيًّا (آيت : 14) |
۽ پنھنجي ماءُ پيءُ سان نيڪي ڪرڻ وارو ھو ۽ ھٺيلو نافرمان نه ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ ماءُ پيءُ لاءِ مهربان خدمتگار هو ۽ سختي ڪندڙ نافرمان نه هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ پيءُ ماءُ سان سهڻو سلوڪ ڪندڙ هو ۽ پاڻ سخت ۽ نافرمان نه هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ پنهنجي ماءُ پيءُ سان نيڪي ڪرڻ هو ۽ سرڪش نافرمان نه هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نيڪي ڪندڙ والدين پنهنجن سان ۽ نه هو سرڪش بي فرمان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ (اهو) پرهيزگار هو. ۽ پنهنجي ماءُ پيءُ سان نيڪي ڪرڻ وارو هو ۽ سرڪش نافرمان نه هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ پنهنجي ماءُ پيءُ سان نيڪي ڪندڙ هيو ۽ هرگز سرڪش نافرمان نه هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ موچارو مُدام، پنهنجي ماءُ پِئَ سان، نه اَرڏو ۽ اَروجھ هو، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ سندس مائٽن سان چڱائي ڪندڙ هو ۽ سرڪش نافرمان نه هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ پنهنجي پيءُ ماءُ جا حق ادا ڪندڙ هو ۽ ڪنهن سان ڏاڍ ڪندڙ نه هو ۽ نه نافرمان هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ حق سڃاڻندڙ هو پنهنجي والدين جو، ۽ هو نه هٺيلو هو ۽ نه نافرمان هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو پنھنجي والدين سان وڏو نيڪ سلوڪ ڪندڙ ھو، نه ڪڏھن انهن سان سختيءَ سان پيش آيو ۽ نه ئي (سندن) نافرماني ڪئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ پنهنجي ماءُ پيءُ سان وڏي نيڪي (۽ خدمت) سان پيش اچڻ وارو (هو) ۽ (عام ڇوڪرن وانگر) هرگز سرڪش ۽ نافرمان نه هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ يحيٰ، ماءُ پيءُ جو خدمتگذار هيو، هٺيلو- بي فرمان نه هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَسَلٰمٌ عَلَيهِ يَومَ وُلِدَ وَيَومَ يَموتُ وَيَومَ يُبعَثُ حَيًّا (آيت : 15) |
۽ جنھن ڏينھن ڄائو ۽ جنھن ڏينھن مرندو ۽ جنھن ڏينھن جيئرو ٿي اُٿندو (تنھن ڏينھن) مٿس سلام ھجي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) مٿس سلامتي هجي جنهن ڏينهن ڄائو ۽ جنهن ڏينهن وفات ڪيائين ۽ جنهن ڏينهن وري اٿاريو ويندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) الله تعالى جي طرفان سلام آهي يحييٰ جي ڄمڻ ۽ وصال واري ڏينهن تي ۽ ان ڏينهن جڏهن کيس اٿاريو ويندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اسان جي طرفان) مٿس هميشه سلام آهي، جنهن ڏينهن پيدا ٿيو ۽ جنهن ڏينهن مرندو ۽ جنهن ڏينهن (ٻيو ڀيرو) جيئرو ڪري اٿاريو ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ سلام آهي ان تي جنهن ڏينهن ڄڻيو ويو ۽ جنهن ڏينهن وفات ڪندو ۽ جنهن ڏينهن اٿاريو ويندو جيئرو ڪري.(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جنهن ڏينهن ڄائو ۽ جنهن ڏينهن مرندو ۽ جنهن ڏينهن جيئرو ڪري اٿاريو ويندس تنهن ڏينهن ۾ مٿس سَلام هجي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ان (يحى) تي سلام هجي ان جي ميلاد جي ڏينهن ۽ جنهن ڏينهن لاڏاڻو ڪندو ۽ جنهن ڏينهن زنده ڪري اُٿاريو ويندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سَدا مٿسِ سَلام، جنهن ڏِينهن ڄائو ڄام، سو پڻ، وِصال ڪندو وَريام، پڻ مُئو، ۽ مَنجھان مُقام، جيئَرو جڏهن اُٿاربو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ان تي ڄمڻ ڏينهن، وفات ڏينهن ۽ وري اٿڻ جي ڏينهن الله جي طرفان سلامتي هجي! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مٿس سلام هجي، جنهن ڏينهن جو هو ڄائو ۽ جنهن ڏينهن هو مري وڃي ۽ جنهن ڏينهن هو وري جيئرو ڪري اٿاريو وڃي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ سلام ان تي هجي جنهن ڏينهن اهو ڄائو ۽ جنهن ڏينهن اهو مئو ۽ جنهن ڏينهن اهو اٿاريو ويندو جيئرو ڪري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ مٿس پيدائش واري ڏينھن، وفات واري ڏينھن ۽ ٻيھر جيئرو ٿي اٿڻ واري ڏينھن سلامتي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ يحيٰ تي سلام هجي ان جي ميلاد جي ڏينهن ۽ ان جي وفات جي ڏينهن ۽ جنهن ڏينهن اُهي جيئرا اٿاريا ويندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) يحيٰ تي سلام!- جنهن ڏينهن ڄائو ۽ جنهن ڏينهن وفات ڪندو ۽ جنهن ڏينهن ٻيهر زنده ڪري اٿاريو ويندو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَاذكُر فِى الكِتٰبِ مَريَمَ إِذِ انتَبَذَت مِن أَهلِها مَكانًا شَرقِيًّا (آيت : 16) |
۽ مريم جو قِصّو ڪتاب ۾ ياد ڪر، جڏھن پنھنجي گھر وارن کان اوڀرندي ھنڌ پاس ڀري ٿي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر! ماڻهن کي) هن ڪتاب ۾ (ڏنل) مريم جو معاملو بيان ڪري ٻڌاءِ. (انهيءَ وقت جو معاملو) جڏهن هوءَ هڪ مڪان (يعني جاءِ) ۾ ويئي جا اوڀر طرف هئي ۽ پنهنجي گهر جي ماڻهن کان جدا ٿي ويئي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) رسولِ عربي توهان (بيبي) مريم جو ذڪر قرآن ڪريم ۾ ڪريو، جنهن وقت اها گھر وارن کان اڪيلي ٿي (عبادت لاءِ) هڪ جاءِ تي ويٺي جيڪا اوڀر طرف هئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول!) قرآن ۾ مريم جي (به) ڳالھ بيان ڪر. جو جڏهن اها پنهنجن ماڻهن کان پاسي، اڀرندي واري جاءِ ۾ (وهنجڻ لاءِ) وڃي ويٺي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ياد ڪر ڪتاب ۾ مريم کي جڏهن اڪيلي ٿي وئي اهل پنهنجي کان اوڀر واريءَ جاءِ ۾ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ڪتاب ۾ مريم جي ڳالهه بيان ڪر، جڏهن اڀرندي واري جاءِ ۾ پنهنجي مائٽن کان جدا ٿي. پوءِ ماڻهن جي پاسي کان هڪ پردو لڳايائين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ڪتاب (قرآن) ۾ مريم جو ذڪر ڪر. جڏهن اُها پنهنجي گهر وارن کان الڳ ٿي اوڀر واري جاءِ ۾ آئي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ مَريم جو مَذڪُور، ڪَر ياد ڪِتاب مان، اوڀر سَندسِ اَهل کان، جڏهن نِڪتِي بِي بِي نُور،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هن ڪتاب ۾ مريم جو ذڪر پڙهه، جڏهن هوءَ سندس گهر وارن کان جدا ٿي اڀرندي جاءِ ڏي ويئي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ اي نبي! هن ڪتاب ۾ مريم جو احوال بيان ڪر، جڏهن هوءَ پنهنجن ماڻهن کان پاسيرو ٿي اوڀر پاسي وئي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ (اي نبيؐ،) بيان ڪر هن ڪتاب ۾ مريم جو حال، جڏهن اها ڌار ٿي پنهنجي ماڻهن کان هڪ هنڌ اوڀر طرف ويهي رهي هئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھن ڪتاب ۾ مريم((ؒ جو واقعو به بيان فرماءِ. جڏھن ھوءَ پنھنجي گهر وارن کان اوڀر طرف پرڀرو ٿي الڳ ويٺي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (اي حبيب مڪرم!) توهان ڪتاب (قرآن مجيد) ۾ مريم (عليها السلام) جو ذڪر ڪريو، جڏهن اُها پنهنجي گهروارن کان الڳ ٿي (عبادت جي لاءِ اڪيلائي اختيار ڪندي) مشرقي مڪان ۾ آئي(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (اي پيغمبر!) ڪتاب ۾ مريم جي ڳالهه بيان ڪر- جڏهن هوءَ هڪ جاءِ تي- جيڪا اوڀر پاسي هئي- پنهنجن ڀاتين کان نويڪلي ٿي وئي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَاتَّخَذَت مِن دونِهِم حِجابًا فَأَرسَلنا إِلَيها روحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَرًا سَوِيًّا (آيت : 17) |
پوءِ کانئن ھڪ اوٽ ورتائين، پوءِ ڏانھنس پنھنجو ملائڪ موڪليوسون پوءِ ھو ڏسجڻ ۾ اُن لاءِ پورو ماڻھو بڻجي بيٺو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ هن انهن ماڻهن جي طرف کان پردو ڪري ڇڏيو. پوءِ اسان ان ڏانهن پنهنجو فرشتو موڪليو. اهو (فرشتو) هڪ ڀلاري نيڪ ماڻهو جي صورت ۾ ظاهر ٿيو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ مريم پنهنجي گھر وارن کان گوشه نشيني اختيار ڪئي. پوءِ اسان مريم ڏانهن جبريل امين موڪليو، جيڪو (سندس اڳيان) هڪ مڪمل انسان ٿي ظاهر ٿيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ ماڻهن جي پاسي کان هڪ پردو لڳايائين. ته اسان ان ڏي پنهنجو روح (جبرائيل) کي موڪليو ته اهو ان جي اڳيان سهي سالم ماڻهو جي صورت ۾ اچي بيٺو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ لڳايائين پردو پوءِ موڪليو اسان ڏانهن روح پنهنجي کي پوءِ صورت ۾ ٿيو ان جي لاءِ انسان مڪمل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اسان ان ڏي پنهنجو روح موڪليو. اهو ان جي اڳيان صحيح سالم ماڻهوءَ جي صورت ۾ آيو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ ماڻهن جي پاسي کان هڪ پردو لڳايائين، پوءِ اسان ان ڏانهن پنهنجو روحُ (الامين جبريل) موڪليو، پوءِ ان جي سامهون مڪمل بشري صورت ۾ ظاهر ٿيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ پَردو ۽ پُور، ڪو آڏو وَرتئـِين اُنهن ڪَنان. پوءِ موڪليوسون مَلڪ، پَنهنجو اُنهِئَ پار، پوءِ هِڪدم ٿِيو اُن اهارِ، ماڻهؤَ جي مِثال ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ هن انهن کان پردو ڪيو، تڏهن اسان هن ڏي پنهنجو روح موڪليو، جو هن وٽ پوري ماڻهوءَ جي شڪل ٿي آيو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) کانئن پردو ڪري لڪي ويٺي هئي. تڏهن اسان وٽس پنهنجي روح (فرشتي) کي موڪليو، جيڪو سندس سامهون مڪمل انسان جي صورت ۾ آيو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اها پردو وجهي کانئن لڪي ويٺي هئي، ان حالت ۾ اسان موڪليو وٽس پنهنجي روح (فرشتي کي) ۽ اهو هن جي آڏو انسان جي صورت ۾ ظاهر ٿيو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) هن گهر وارن جي پاسي کان هڪ پردو لٽڪائي ڇڏيو. پوءِ اسان ان ڏي ماڻهوءَ جي شڪل ۾ پنھنجو ھڪ فرشتو موڪليو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ هن انهن (گهروارن ۽ ماڻهن) جي پاسي کان پردو اختيار ڪيو (ته جيئن حسن مطلق پنهنجو پردو کڻي ڇڏي) ته اسان ان ڏانهن پنهنجي روح (يعني ملائڪ جبرائيل) کي موڪليو سو (جبرائيل) ان جي سامهون مڪمل بشري صورت ۾ ظاهر ٿيو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ مريم ماڻهن کان حجاب ڪري ڇڏيو. پوءِ اسان ڏانهس هڪ فرشتو موڪليو جيڪو هڪ سهڻي بشرجي روپ ۾ نروار ٿيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَت إِنّى أَعوذُ بِالرَّحمٰنِ مِنكَ إِن كُنتَ تَقِيًّا (آيت : 18) |
(مريم) چيو آءٌ توکان ٻاجھاري (الله) جي سام پوان ٿي جيڪڏھن پرھيزگار آھين (ته مون کان پري ٿيءُ).(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) مريم ان کي ڏسي (گهٻرائجي ويئي ۽) چيائين ته، جيڪڏهن تون نيڪ ماڻهو آهين ته رحمان خدا جي نالي تي توکان پناهه ٿي گهران. (يعني منهنجي ويجهو نه اچ، ۽ نه وري ڪو نقصان پهچاءِ).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) مريم چيو آئون توکان الله تعالى جي پناه گھران ٿي جيڪڏهن تون خدا جو خوف رکين ٿو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اها ان کي ڏسي گهبرائجي وئي ۽ کيس) چيائين: جيڪڏهن تون پرهيزگار آهين ته آءُ تو کان خدا جي پناھ گهران ٿي. (مون کان ٽري وڃ!).(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ته بيشڪ مان پناهه وٺان ٿي الله کان توکان جيڪڏهن آهين تون پرهيزگار .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) مريم چيو ته آءُ توکان وڏي مهربان (الله) جي پناهه وٺان ٿي جيڪڏهن تون پرهيزگار آهين (ته پري ٿيءُ). (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (مريم) چيو: ”آءٌ تو کان وڏي مهربان (الله) جي پناهه وٺان ٿي جي تون (الله کان) ڊڄڻ وارو آهين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چيائين، ته آئين تو ڪنان، ٿِي پَوان، سانيمِ جي سام، توڻِي نيڪو نام، هُجِين پوتي پاڪَ تون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (مريم) چيو ”آءُ توکان خدا جي پناهه ٿي گهران، جي تون خدا ترس آهين.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مريم کيس چيو ته "جيڪڏهن تون الله کان ڊڄندڙ آهين ته مان توکان رحمان جي پناهه ٿي وٺان." (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) مريم چيو، آئون پناهه ٿي گهران الله رحمان جي توکان، جي تون ڪو خدا ترس ماڻهو آهين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) مريم ((ؒچيو ته مان توکان اللھ تعالى جي پناهه گهران ٿي. جيڪڏھن تون خدا ترس ماڻهو آھين (ته ھتان پري ٿي وڃ) (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (مريم عليها السلام) چيو: بيشڪ آئون توکان (خدا) رحمان جي پناهه گهران ٿي جيڪڏهن تون (الله کان) ڊڄندڙ آهين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (مريم سهڻي بشر کي ڏسي هيسجي وئي- ۽) چيائين: جيڪڏهن تون سٺو ماڻهو آهين ته مان الله رحمان جي نانءَ تي توکان پناهه گهران ٿي. (سو، الله جو نالو ٿئي، مون کان پري ٿي وڃ.)(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ إِنَّما أَنا۠ رَسولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلٰمًا زَكِيًّا (آيت : 19) |
(ملائڪ) چيو ته آءٌ ته تنھنجي پالڻھار جو ھن لاءِ موڪليل آھيان ته توکي چڱو نينگر بخشيان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) فرشتي چيو ته، مان تنهنجي پروردگار جو موڪليل آهيان، ۽ هن لاءِ موڪليو ويو آهيان ته، توکي هڪ پاڪ فرزند (جي خوشخبري) ڏيان.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جبريل چيو آئون ته فقط تنهنجي رب جو موڪليل (فرشتو) آهيان. ان لاءِ ته آئون توکي پاڪيزه پٽ عطا ڪريان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (جبرائيل) چيس ته آءُ تنهنجي پالڻهار جو موڪليل (فرشتو) آهيان ته تو کي هڪ پاڪ ڇوڪرو بخشيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ته: مان صرف قاصد رب تنهنجي جو آهيان تانته ڏيان مان توکي پٽ پاڪ صاف .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ان چيو ته آءُ رڳو تنهنجي پاليندڙ جو موڪليل آهيان ته توکي هڪ پاڪ ڇوڪرو بخشيان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (جبرئيل) چيو: ”آءٌ ته صرف تنهنجي پالڻهار جو موڪليل آهيان، (ان لاءِ آيس) جو آءُ تو کي هڪ پاڪيزه پُٽ عطا ڪيان“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، آئون رُڳو، تُنهنجي، رَبَّ جو ريٻارو، تان نينگر موچارو، بِيبِي توکي بَخشيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين، ”آءُ تنهنجي رب جو ئي موڪليل آهيان، ته توکي هڪ پاڪ ڇوڪر ڏيان.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هن چيو ته "مان ته تنهنجي رب جو موڪليل آهيان ۽ ان لاءِ موڪليو ويو آهيان ته توکي هڪڙو پاڪ ٻار ڏيان". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هن چيو، بيشڪ آئون ته تنهنجي پالڻهار جو موڪليل آهيان، ته توکي هڪ پاڪيزه نينگر بخشيان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) فرشتي چيس ته مان تنھنجي پالڻھار جي طرفان موڪليل آھيان ته جيئن مان توکي پاڪ فرزند عطا ڪريان. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (جبرائيل عليه السلام) چيو: آئون ته فقط تنهنجي رب جو موڪليل آهيان، (ان لاءِ آيو آهيان) ته آئون توکي هڪ پاڪيزه پٽ عطا ڪريان.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (فرشتي) وراڻيس: مان ته تنهنجي پالڻهار پاران موڪليل فرشتو آهيان (۽ ان لاءِ آيو آهيان) ته توکي هڪ پاڪيزه ڇوڪر ڏيان. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَت أَنّىٰ يَكونُ لى غُلٰمٌ وَلَم يَمسَسنى بَشَرٌ وَلَم أَكُ بَغِيًّا (آيت : 20) |
(مريم) چيو ته مون کي ٻار ڪيئن ٿيندو جو مون کي ڪنھن ماڻھوءَ نه ڇُھيو آھي ۽ نڪي آءٌ بدڪار آھيان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) مريم فرمايو ته، اهو ڪيئن ٿو ٿي سگهي، جو مون کي پٽ ٿئي، جڏهن ته مون کي ڪنهن به مرد هٿ نه لاتو آهي، ۽ نه وري بدچال آهيان.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان (بيبي صاحبه) چيو ته مون کي پٽ ڪٿان ٿيندو؟ حالانڪ مون کي ڪنهن انسان هٿ نه لاٿو ۽ نه آئون بدڪار آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (مريم) چيس ته مون کي ڇوڪرو ڪئين ٿيندو! هوڏانهن مون کي ڪنهن (مرد) آدمي هٿ به لاتو آهي ۽ نه آءُ بدڪار آهيان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ڪهڙي طرح ٿيندو مون کي پٽ ۽ نه هٿ لڳايو مونکي ڪنهن انسان ۽ ناهيان مان بدڪردار .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) مريم چيو ته مون کي ڇوڪرو ڪيئن ٿيندو ۽ مون کي ڪنهن ماڻهوءَ به هٿ نه لاتو آهي ۽ نه آءُ زناڪار آهيان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (مريم) چيو: ”مون کي پُٽ ڪيئن ٿيندو ۽ نه ته مون کي ڪنهن ماڻهو ڇُهيو آهي ۽ نه ئي آءُ ڪا بدڪار عورت آهيان“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چيائين، ته ڪِهڙي چال، مُون کي پُٽ پيدا ٿِئي؟ ۽ مون کي نه ڇُو تو مُورهِين، ڪِنهن بَني بشر بَحال، ۽ نه آئون زانياڻِي زال، اَصل ڪنان آهيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”مون کي ڇوڪر ڪٿان ٿيندو، جو نه مون کي ڪنهن ماڻهوءَ هٿ لڳايو آهي ۽ نه آءُ بدڪار آهيان!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مريم چيو: "مونکي ٻار ڪيئن ٿيندو، جڏهن ته مونکي ڪنهن انسان هٿ ئي نه لاتو آهي ۽ نه مان ڪا بدڪار عورت آهيان". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) مريم چيو، مون کي ڪيئن ٿيندو ڪو ٻار، جڏهن ته مون کي ڪنهن به ڇهيو نه آهي انسان ۽ نه آئون ڪا بدڪار عورت آهيان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) مريم ((ؒچيس ته مون کي فرزند ڪيئن ٿيندو؟ مون کي ته ڪنھن به مرد ھٿ نه لاٿو آھي ۽ نه ئي مان ڪا بدڪار عورت آھيان. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (مريم عليها السلام) چيو: مون وٽ ڇوڪرو ڪيئن پيدا ٿي سگهي ٿو جڏهن ته مون کي ڪنهن انسان ڇُهيو ئي ناهي ۽ نه ئي آئون بدڪار آهيان.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) مريم چيس: اهو ڪيئن ٿو ٿي سگهي ته مون کي ڇوڪر ٿئي- جڏهن ته ڪنهن مرد مون کي ڇهيو به ناهي ۽ نه ڪي آئون زانڻ آهيان. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ كَذٰلِكِ قالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَىَّ هَيِّنٌ وَلِنَجعَلَهُ ءايَةً لِلنّاسِ وَرَحمَةً مِنّا وَكانَ أَمرًا مَقضِيًّا (آيت : 21) |
(ملائڪ) چيو ته اھڙي طرح (ٿيڻو) آھي، تنھنجي پالڻھار فرمايو ته اِھو مون کي سولو آھي، ۽ (ھن لاءِ) ته ان کي ماڻھن جي لاءِ پنھنجي طرف کان نشاني ۽ ٻاجھ (جو وسيلو) ڪريون، ۽ (اِھو) ڪم ٺھرايل آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) فرشتي چيو ته، ائين ئي ٿيندو. تنهنجي پروردگار فرمايو آهي ته، اهو ڪم منهنجي لاءِ ڏکيو ناهي (هو فرمائي ٿو) ته هي انهيءَ لاءِ ٿيندو ته ان (پٽ يعني حضرت عيسيٰ) کي ماڻهن جي لاءِ هڪ نشاني بنايان ۽ منهنجي رحمت جو ان ۾ ظهور ٿئي ۽ هيءَ اهڙي ڳالهه آهي جنهن جي ٿيڻ جو حڪم ٿي چڪو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جبريل چيو واقعي ايئن آهي، پر تنهنجو رب فرمائي ٿو ته ايئن ڪرڻ منهنجي لاءِ نهايت آسان آهي، ۽ آئون ايئن ان لاءِ ڪريان ٿو ته اهو ماڻهن لاءِ نشاني ٿِئي ۽ اسان وٽان رحمت ٿئي. ۽ اهو ڪم ايئن ٿيڻو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (جبرائيل) چيو ائين ئي ٿيندو. تنهنجي پالڻهار فرمايو آهي ته اها ڳالھ (سواءِ پيءُ جي ٻار پيدا ڪرڻ) مون تي اسان آهي ته جيئن ان کي (پيدا ڪري) ماڻهن لاءِ پنهنجي (قدرت جي) هڪ نشاني مقرر ڪري ۽ خاص رحمت (جو ذريعو) ڪريان. ۽ اها ڳالھ طي ٿيل آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ته اهڙي طرح فرمايو رب تنهنجي اهو مون تي آسان آهي ۽ تانته بنايون اسين ان کي نشاني ماڻهن جي لاءِ ۽ رحمت پنهنجي طرفان ۽ هو فيصلو تقدير ۾ ٿيل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ان چيو ته ائين ئي ٿيندو تنهنجي پاليندڙ فرمايو ته اهو ڪم مون تي آسان آهي، ۽ هن لاءِ ته اسين ان کي ماڻهن لاءِ هڪ نشاني ۽ پنهنجي طرفان رحمت ڪريون. ۽ (اهو) هڪ فيصلو ٿيل ڪم آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (جبريل) چيو: ”ائين ئي ٿيندو“. تنهنجي پالڻهار فرمايو آهي ته: ”اِهو (ڪم) مون تي آسان آهي ۽ هِن لاءِ ته اسان ان کي ماڻهن لاءِ هڪ نشاني بنايون ۽ پاڻ وٽان رحمت بنايون ۽ هي حڪم (اڳ ۾) فيصلو ٿيل آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، آهي اِهڙِي چال، تُنهنجي پَرور پان چَيو، ته مُون کي سَولو سو گھڻو، قُدرت ساڻ ڪمال، ۽ ڪَريونسِ ماڻهن لئي، مُورهين نِشاني نِهال، ۽ سَندسِ ڀال بَحال، ۽ هو حُڪم ٿِيل حُضور مان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ائين ئي ٿيندو، تنهنجي رب چيو آهي ته اهو مون لاءِ آسان آهي، هن لاءِ ته اسين هن کي ماڻهن لاءِ نشاني بڻائينداسون ۽ اسان وٽان رحمت، ۽ اها فيصل ٿيل ڳالهه آهي.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) فرشتي چيو: ائين ٿي رهندو، تنهنجو رب فرمائي ٿو ته ائين ڪرڻ منهنجي لاءِ تمام آسان ڳالهه آهي ۽ ائين اسان ان ڪري ڪنداسون ته ان کي ماڻهن لاءِ هڪ نشاني بڻايون ۽ پنهنجي طرفان رحمت به ۽ اهو ڪم ضرور ٿيڻو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) فرشتي چيو، ائين ئي ٿيندو، تنهنجو پالڻهار فرمائي ٿو ته تمام سولو آهي ائين ڪرڻ منهنجي لاءِ، اسان ماڻهن لاءِ نشاني بڻائينداسين هن نينگر کي ۽ پنهنجي رحمت به، ۽ اهو ڪم ٿي ئي رهندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) فرشتي چيس ته ايئن ئي ٿيندو، تنھنجو پالڻھار فرمائي ٿو ته اھو ڪم منھنجي لاءِ انتھائي آسان آھي ( ۽ اِھو ان لاءِ ڪنداسون ته جيئن) اسان ڇوڪري کي ماڻهن جي لاءِ ھڪ نشاني ۽ پنھنجي طرفان ھڪ رحمت جي صورت ٺاھيون ۽ ان ڳالھ جو فيصلو ٿي چڪو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (جبرائيل عليه السلام) چيو: (تعجب نه ڪر) ائين ئي ٿيندو، تنهنجي رب فرمايو آهي: اِهو (ڪم) مون تي آسان آهي، ۽ (اِهو ان لاءِ ٿيندو) ته جيئن اسان انهن ماڻهن جي لاءِ نشاني ۽ پنهنجي پاران رحمت بڻايون، ۽ اهو معاملو (اڳ ۾ ئي) طئي ٿيل آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) فرشتي چيس: ٿيندو ائين ئي، تنهنجي پالڻهار فرمايو آهي ته اهو منهنجي لاءِ آسان آهي. تنهنجو پالڻهار فرمائي ٿو: اهو ان ڪري ٿيندو ته (ڇوڪر) کي ماڻهن لاءِ هڪ نشاني ۽ پنهنجي طرفان رحمت بڻايان ۽ اها اهڙي ڳالهه آهي جنهن جو ٿيڻ طئه ٿي چڪو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَحَمَلَتهُ فَانتَبَذَت بِهِ مَكانًا قَصِيًّا (آيت : 22) |
پوءِ اُن سان پيٽ ٿيس پوءِ اُن سان پرڀري ھنڌ الڳ ٿي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ ان (پيدا ٿيڻ واري پٽ حضرت عيسيٰ) جو حمل ٿيس، هوءَ (پنهنجي اها حالت لڪائڻ لاءِ) ماڻهن کان جدا ٿي پري هلي وئي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ (حضرت) عيسيٰ پنهنجي والده جي پيٽ ۾ ٿيو، پوءِ پاڻ پنهنجي گھر جي خالي حصي ۾ وڃي ويٺي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) مطلب ته (پٽ) سان اها پنهنجو پاڻ حامله ٿي پئي. پوءِ ان سبب ڪري ماڻهن کان پر ڀري جدا رهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ حاملہ ٿي ان (پٽ) سان پوءِ جدا ٿي ان حمل سان جاءِ پرانهينءَ ۾ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ ان پيٽ ۾ ٻار رکيو پوءِ ان (حمل) ڪري پر ڀري مڪان ۾ جدا رهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ (مريم) ان کي پيٽ ۾ کنيو (يعني حمل وارِي ٿي) ۽ ان حمل کي کڻي هڪ پَــرَ ڀَرِي جاءِ ڏانهن هلي وئي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ کَنيائـِين باسو، پوءِ ٿيئـِي اُن سان ڌار، ڪِنهن اڳاهِين آسَن مَٿي،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ هو پيٽ سان ٿي ۽ ان سان وڃي ڪنهن پرانهين هنڌ رهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ مريم کي اهو ٻار ٿي ويو ۽ هوءَ ان کي پيٽ ۾ سانڍيو هڪ ڏورانهين هنڌ هلي ويئي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اهو ٻار جو حمل کيس ٿيو ۽ اها (حمل کي کڻي) پري هلي وئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ مريم (ؒ) کي (ٻار جو) حمل ٿيو ته ھوءَ اڃا به گهر وارن کان ٿورو پرڀرو ھلي وئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ مريم (عليها السلام) ان کي پيٽ ۾ ورتائين ۽ (آبادي کان) پر ڏورانهين هنڌ تي وڃي ويٺي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ ان (ٿيندڙ ٻار) جو کيس حمل ٿي چڪو. مريم (پنهنجي ڳورهاري حالت لڪائڻ جي لاءِ) ماڻهن کان الڳ ٿي پري نڪري وئي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَجاءَهَا المَخاضُ إِلىٰ جِذعِ النَّخلَةِ قالَت يٰلَيتَنى مِتُّ قَبلَ هٰذا وَكُنتُ نَسيًا مَنسِيًّا (آيت : 23) |
پوءِ ويَم جي سورن کجيءَ جي ٿڙ ڏانھن نِيس، چيائين ته جيڪر ھن کان اڳ مران ھا ۽ اصل وسري ويل ھجان ھا (ته چڱو ھو).(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ ويم جي سورن جي ايذاءَ کان کجور جي هڪ وڻ جي هيٺان ويئي. (۽ ان جي ٿڙ کي ٽيڪ ڏيئي ويٺي) ۽ چيائين ته، ڪهڙو نه چڱي ٿئي ها جيڪڏهن مان هن کان اڳي مري وڃان ها ۽ ماڻهو منهنجي هستي بلڪل وساري ڇڏين ها.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ ان کي ٻار ڄڻڻ جا سور سڪل کجي جي ٿڙ ڏانهن وٺي آيا. (بيبي) مريم چيو ڪاش آئون ان کان اڳ مري وڃان ها ۽ منهنجو ڪو ذڪر ئي نه هجي ها(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (پوءِ جڏهن ويم جو وقت ويجهو آيو) ته کيس ويم جي سور (هڪ سڪل) کجي جي ٿڙ ڏي نيو. ۽ (لاچار ٿي شرم کان) چوڻ لڳي ته جيڪر ان کان اڳ مران ها ۽ ڀلايل وسري ويل هجان ها.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ آندو ان کي ٻار جي ڄڻڻ واري سور کجيءَ جي ٿڙ ڏانهن چيائين اي ڪاش مان! مري وڃان ها اڳ هن کان ۽ هجان ها مان صفا وساريل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ ان کي ويم جي سور کجيءَ جي ٿڙ ڏي نيو. چيائين ته جيڪر هن کان اڳ مران ها ۽ ڀُلايل وسري ويل هجان ها. پوءِ ان کي سندس پيرانديءَ کان اُن (ٻار) سڏيو ته غم نه ڪر! (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ ويم جي سور ان کي هڪ کجيءَ جي ٿڙ ڏانهن آندو، (سُور سبب) چوڻ لڳي: ”هائو جي آءٌ اڳ مري وڃان ها ۽ ڀُلايل وِساريل هجان ها“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ سُورن لَڌيَسِ سار، پوءِ هِڪدم آندو اُن کي، پاڙ کجِئَ جي پار، هُوند! مُيسِ مَهندئـِين، ٻوليائـِين ٻِيهار، ۽ هُجان ها هَموار، وِسِريل، وِساريل توڙ کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ ويم جي سورن سبب کجيءَ جي وڻ ڏي آئي، چوڻ لڳي ”هاءِ! جي آءُ هن کان اڳ مري وڃان ها ۽ ڪنهن کي ياد به نه هجان ها!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ ويم جي سورن کيس ڇڪي وڃي کجيءَ جي وڻ جي ٿـُـڙ وٽ پهچايو. چوڻ لڳي: "جيڪر ته مان اڳيئي مري وڃان ها ۽ منهنجو ڪو نالو نشان ئي نه بچي ها". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ کيس پهچايو ويم جي سور هڪ کجيءَ جي وڻ هيٺان، هوءَ چوڻ لڳي، ڪاش آئون مري وڃان هاهن کان اڳي ئي، ۽ منهنجو ڪوبه نالو نشان ئي نه هجي ها(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ ويم جي سورن جي ڪري ھوءَ کجيءَ جي وڻ جي ھيٺان وڃي ويھي رھي، دل ۾ چيائين ته ڪاش! جيڪر مان اھڙي حالت کان اڳ ئي مري وڃان ھا جو منھنجو نالو نشان به نه رھي ھا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ ويم جو سور کيس هڪ کجيءَ جي ٿُڙ ڏي وٺي آيو، هو (پريشاني جي عالم ۾) چوڻ لڳي: اي ڪاش! مان اڳي ئي مري وڃان ها ۽ بلڪل وساريل ٿي چڪي هجان ها.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ کيس ٻار ڄمڻ جي سورن (جي لُڇ بُڇ) کجيءَ جي وڻ هيٺان آندو (۽ هوءَ اتي کجيءَ جي ٿُڙ کي ٽيڪ ڏئي ويهي رهي) (مريم) چيو: ڪاش! هن کان پهريان مان مري چڪي هجان ها ۽ جيڪر وسارجي چڪي هجان ها. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَنادىٰها مِن تَحتِها أَلّا تَحزَنى قَد جَعَلَ رَبُّكِ تَحتَكِ سَرِيًّا (آيت : 24) |
پوءِ کيس ملائڪ ھيٺين طرف کان سڏ ڪيو ته ڏک نه ڪر بيشڪ تنھنجي پالڻھار تنھنجي ھيٺان تلاءُ پيدا ڪيو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ان وقت (هڪ فرشتي) کيس هيٺئين طرف کان پڪاري چيو ته، غم نه ڪر، تنهنجي پروردگار تنهنجي بطن (پيٽ مبارڪ) ۾ هڪ وڏي هستي پيدا ڪري ڇڏي آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ ان کي هيٺائين کان جبريل امين پڪاريو ته تون ڏک نه ڪر، تحقيق تنهنجي رب تنهنجي هيٺان هڪ نهر جاري ڪئي آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) تڏهن (جبرائيل، کيس پيراندي کان آواز ڏنو ته غم نه ڪر! تنهنجي رب تنهنجي (ڀرسان) هيٺ هڪ چشمو پيدا ڪيو آهي. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ سڏيائين ان کي هيٺئين پاسي ان جي کان ته نه غمگين ٿي تحقيق ڪئي آهي تنهنجي رب تنهنجي هيٺئين پاسي کان نهر .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) تنهنجي رب تنهنجي هيٺان هڪ چشمو پيدا ڪيو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ ان کي پيراندي جي پاسي کان ان (ملائڪ) آواز ڏنو ته: ”غم نه ڪر بيشڪ تنهنجي پالڻهار تنهنجي هيٺان هڪ چشمو جاري ڪيو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ سَڏيائـِينسِ، سَندسِ هيٺ کان، ته دَم نه دونکو ڌار، توهيٺان، رَبُّ تُنهنجي، تَلاءُ ڪيو تيار، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ ملائڪ کيس هيٺئين طرف کان پڪاريو، ته ”فڪر نه ڪر، تنهنجي رب تنهنجي هيٺان تلاءُ پيدا ڪيو آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) فرشتي پيرانديءَ کان سڏي چيس: "دل نه لاهه، تنهنجي رب تنهنجي هيٺان هڪڙو چشمو وهائي ڇڏيو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ کيس سڏي چيو پيرانديءَ کان فرشتي، تون غم نه ڪر، بيشڪ وهايو آهي تنهنجي هيٺان تنهنجي رب هڪ چشمو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ ملائڪ کيس پيرانديءَ واري طرف کان پڪاري چيو ته غم نه ڪر، تنھنجي پالڻھار تنھنجي لاءِ ھڪ چشمو جاري ڪري ڇڏيو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ سندس هيٺين پاسي کان (جبرائيل يا خود عيسيٰ عليه السلام) ان کي آواز ڏنو ته تون غمگين نه ٿي بيشڪ تنهنجي رب تنهنجي هيٺان هڪ چشمو وهائي ڇڏيو آهي (يا تنهنجي هيٺان هڪ عظيم مرتبي واري انسان کي پيدا ڪري ليٽائي ڇڏيو اٿس).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ان وقت (هڪ فرشتي) کيس هيٺان پڪاريو: (يعني کجين جي باغ جي لهواريءَ واري پاسي کان کيس آواز آيو) ڳڻتي نه ڪر تنهنجي پالڻهار تنهنجي هيٺان هڪ (تلاءُ يا) وڏي هستي پيدا ڪري ڇڏي آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَهُزّى إِلَيكِ بِجِذعِ النَّخلَةِ تُسٰقِط عَلَيكِ رُطَبًا جَنِيًّا (آيت : 25) |
۽ کجيءَ جي ٿڙ کي پاڻ ڏانھن ڌوڻ ته توتي تازيون کارڪون ڇاڻي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) تون کجور جي وڻ جو ٿڙ هٿن ۾ جهلي پنهنجي طرف لوڏو ڏي، ته تازن ۽ پڪل کارڪن جا ڇڳا توتي ڪرڻ لڳندا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ کجور جي ٿڙ کي پاڻ ڏانهن جھلي ڌُوڻِ، ان مان تو ڏانهن تازي پڪل کجور ڪرندي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ کجي جي ٿر کي پاڻ ڏي ڌوڻ ته تو تي تازيون پڪيون خارڪون ڪرنديون. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ڌوڻ ڏي پاڻ ڏانهن ٿڙ کجيءَ جي کي ته ڪيرائيندو توتي تازي پڪل کجور .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ کجيءَ جي ٿڙ کي پاڻ ڏي ڌوڻ ته توتي تازيون کارڪون ڪيرائي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ تون کجيءَ جي ٿُڙَ کي پاڻ ڏانهن ڌُوڻِ ته تو تي تازيون پڪل کجورون ڪيرائيندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) کِينچ کَجِئَ جي پار کي، تون مريم! پَنهنجي پار، ته تازا، تَر تڪرار، ڇاڻٖي ڇُوهارا تو مَٿي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هن کجيءَ جي ٿڙ کي پاڻ ڏي لوڏ، ته تو وٽ تازيون کارڪون ڪرنديون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ تون کجيءَ جي ٿـڙ کي ته لوڏي ڏس، تنهنجي مٿان تازيون کارڪون ڇڻي پونديون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ کجيءَ جي وڻ کي پاڻ ڏي ڌوڻ ته ڪيرائي ڪيتري ساري توتي تازي کجور(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) تون کجيءَ جي وڻ کي ڌوڻو ڏي ته تنھنجي مٿان تازيون کارڪون ڪرنديون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ کجيءَ جي ٿُڙ کي پنهنجي طرف لوڏو ڏي اهو توتي تازيون پڪل کجورون ڪيرائيندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) تون کجيءَ جو ٿُڙُ پڪڙي پاڻ ڏانهن ڌوڻ- تازيون تازيون- پڪل پڪل کارڪون تنهنجي مٿان ڇڻڻ لڳنديون. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَكُلى وَاشرَبى وَقَرّى عَينًا فَإِمّا تَرَيِنَّ مِنَ البَشَرِ أَحَدًا فَقولى إِنّى نَذَرتُ لِلرَّحمٰنِ صَومًا فَلَن أُكَلِّمَ اليَومَ إِنسِيًّا (آيت : 26) |
پوءِ کاءُ ۽ پيءُ ۽ نيڻ ٺار، پوءِ جيڪڏھن ڪنھن ماڻھوءَ کي ڏسين ته چؤ ته مون الله لاءِ روزو باسيو آھي تنھنڪري اڄ ڪنھن ماڻھوءَ سان پٽيءَ نه ڳالھائيندس.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ کاءُ پيءُ، (پنهنجي فرزند ڏسي) پنهنجون اکيون ٺار (۽ سڀ غم وهم وساري ڇڏ) پوءِ جيڪڏهن ڪو ماڻهو ڏسين (جو توکان ڪجهه پڇي ته، کيس اشاري سان) چئي ڏي ته، مان رحمان خدا جي حضور ۾ روزي رکڻ جو نذر باسيو آهي. تنهن ڪري مان اڄ ڪنهن به ماڻهو سان ڳالهه ٻولهه نه ڪنديس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ تون کاءُ ۽ پيءُ ۽ پاڻ کي خوش ڪر، پوءِ جيڪڏهن تون ڪنهن ماڻهو کي ڏسين ته پوءِ ان کي چئو ته بيشڪ مون الله لاءِ خاموش رهڻ جو نذر ڪيو آهي، پوءِ آئون اڄ ڪنهن ماڻهو سان هرگز ڪين ڳالهائيندس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ کاءُ ۽ پيءُ (ٻار ڏسي) اکيون ٿڌيون ڪر پوءِ ماڻهن مان جيڪڏهن ڪنهن کي ڏسين ۽ (اهو تو کان ڪجھ پڇي) ته تون (اشاري سان) چئجانءِ ته مون خدا ڪارڻ روزو باسيو هو سو آءُ اڄ ڪنهن به ماڻهو سان نه ڳالهائينديس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ کاءُ تون ۽ پيءُ تون ۽ ٺار اک پوءِ جيڪڏهن ڏسين تون انسانن مان ڪنهن هڪ کي پوءِ چؤ تون ته بيشڪ مون نذر ڪيو آهي الله جي لاءِ ماٺ ۾ رهڻ پوءِ هرگز نه ڳالهائينديس مان اڄ ڪنهن انسان سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ کاءُ ۽ پيءُ ۽ اکيون ٿڌيون ڪر. پوءِ جيڪڏهن ماڻهن مان ڪنهن کي ڏسين ته چئو ته مون وڏي مهربان (الله) جي واسطي روزو باسيو آهي سو آءُ اڄ ڪنهن به ماڻهوءَ سان نه ڳالهائينديس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ کاءُ ۽ پيءُ ۽ (حسين ٻچي کي ڏسي) اکيون ٿڌيون ڪر، ۽ پوءِ جي تون ماڻهن مان ڪو ڏسين ته پوءِ (اشاري سان) چؤ ته مون وڏي مهربان (الله) لاءِ (چُپِ جي) روزي جي باس باسي آهي سو اڄ آءٌ ڪنهن به انسان سان نه ڳالهائينديس“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ کاءُ ۽ پِي، ۽ ٺارتون، سَندا نيڻنِ نار، پوءِ، جي ڏِسِين، ماڻهن مان ڪو هِڪ، ته ٻول ٻِيهار، ته سچ پَچ روزو مون رکيو، سَندمِ سائـِين هارِ، ته نه ڪُڇنديَس برقرار، اَڄ ڪِنهن اِنسان سان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ کاءُ، پيءُ ۽ پنهنجون اکيون ٺار، پوءِ جيڪو ماڻهو ڏسين ته چوينس ته ”مون خدا لاءِ روزي جو نذر ٻڌو آهي، سو اڄ آءُ ڪنهن به ماڻهوءَ سان نه ڳالهائيندس!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ تون کاءُ ۽ پيءُ ۽ اکيون ٺار. پوءِ جيڪڏهن ڪو ماڻهو نظر اچيئي ته چئجانس ته مان رحمان لاءِ روزي جي باس باسي آهي، تنهنڪري اڄ مان ڪنهن سان به نه ڳالهائينديس (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بس تون کاءُ ۽ پيءُ ۽ ٺار پنهنجا نيڻ، پوءِ جي تون ڏسين ڪنهن ماڻهو کي، ته ان کي چؤ، بيشڪ مون باسيو آهي رحمان جي لاءِ روزو، تنهنڪري آئون ڪنهن سان اڄ نه ڳالهائينديس(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) تون کارڪون کاءُ ۽ پاڻي پي پنھنجو ھيانءُ ٺار، جيڪڏھن ڪو ماڻهو توکي ملي ۽ پڇا ڪري ته کيس (آڱر جي) اشاري سان چئجانءِ ته مان اللھ تعالى جي نالي تي روزي جي باس باسي آھي، تنھن ڪري اڄ مان ڪنھن سان به نه ڳالھائينديس. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ تون کاءُ پيءُ ۽ (پنهنجي حسين ۽ جميل پٽ کي ڏسي) اکيون ٺار، پوءِ جيڪڏهن تون ڪنهن به انسان کي ڏسين ته (اشاري سان) چئجانءِ ته مون (خدا) رحمٰن جي لاءِ (خاموشي جي) روزي جو نذر مڃيو آهي سو آئون اڄ ڪنهن انسان سان قطعًا ڪونه ڳالهائينديس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) کاءُ-پيءُ، (۽ پنهنجي ٻچڙي جي ديدار سان پنهنجا) نيڻ ٺار. (۽ سمورو ڏک ۽ خوف وساري ڇڏ) باقي جيڪڏهن ڪو ماڻهو نظر اچئي (۽ پڇا ڳاڇا ڪرئي) ته اشاري سان چويس: مون الله رحمان جي حضور ۾ روزي جي باس باسي آهي-مان اڄ ڪنهن انسان سان ڳالهائي نه ٿي سگهان. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَتَت بِهِ قَومَها تَحمِلُهُ قالوا يٰمَريَمُ لَقَد جِئتِ شَيـًٔا فَرِيًّا (آيت : 27) |
پوءِ اُن کي پنھنجي قوم وٽ کڻي آئي، چيائون ته اي مريم بيشڪ بڇڙي شيء آندي اٿيئي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ (ڇا ٿيو جو) هوءَ پنهنجي پٽ کي پاڻ سان کڻي پنهنجي ماڻهن وٽ آئي ۽ پٽ سندس هنج ۾ هو. ماڻهن (ڏسندي ئي) چئي ڏنو ته، اي مريم! تو ته تمام حيران ڪندڙ ڳالهه ڪري ڏيکاري آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ عيسيٰ کي کڻي مريم پنهنجي قوم وٽ آئي، قوم وارن چيو اي مريم بيشڪ تو تمام خراب ڪم ڪيو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ (مريم) ان ٻار کي پنهنجي قوم وٽ کڻي آئي. انهن ماڻهن (ٻار کي ڏسي) چيو ته اي مريم تو ته پڪ هي تمام بڇڙو ڪم ڪيو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ آندائين ان کي پنهنجي قوم وٽ کڻي ان کي چيائون ته اي مريم! البته تحقيق آندي تو شيءِ خراب .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ ان کي پنهنجي قوم وٽ کڻي آئي. انهن چيو ته اي مريم! تو بڇڙو ڪم ڪيو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ ان (عيسى) کي کڻي پنهنجي قوم وٽ آئي. چيائون: ”اي مريم! پڪ سان تون وڏو پاپُ ڪري کــڻي آئي آهين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ آندئـِين پَنهن جي پَهر ۾، ٻَکڻ کڻي سو ٻار، چي، مريم موچار! آندِئي اَپرِي ڳالھ ڪا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ ٻار کي کڻي قوم ۾ آئي، ته چوڻ لڳا، ”مريم! تو بيشڪ بڇڙي چيز آندي آهي! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ هوءَ اهو ٻار کڻي پنهنجيءَ قوم ۾ آئي، ماڻهو چوڻ لڳس: "اي مريم! هيءُ ته وڏو ڏوهه ڪيو اٿيئي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اها کڻي آئي قوم ڏي هن ٻار کي، ماڻهو چوڻ لڳا، اي مريم! هي ته تو ڪيو آهي ڪم وڏي گناهه جو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ مريم ان ٻار کي کڻي پنھنجي قوم وٽ پھتي، ماڻهن چيس ته اي مريم! هي ته تون ھڪ عجيب حرڪت ڪري وڌي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اُها ان (ٻار) کي (هنج ۾) کڻي پنهنجي قوم وٽ آئي. اُهي چوڻ لڳا: اي مريم! يقيناً تو تمام عجيب شيءِ آندي آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ مريم ٻارڙو کڻي پنهنجي برادريءَ وٽ آئي. ٻارڙو سندس هنج ۾ هيو. ماڻهون (ڏسندي ئي) کيس چوڻ لڳا: مريم، تو ته وڏو ڪڌو ڪم ڪري وڌو آهي! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يٰأُختَ هٰرونَ ما كانَ أَبوكِ امرَأَ سَوءٍ وَما كانَت أُمُّكِ بَغِيًّا (آيت : 28) |
اي ھارون جي ڀيڻ نڪي تنھنجو پيءُ بڇڙو مڙس ھو ۽ نڪي تنھنجي ماءُ ڪا بدڪار ھئي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اي هارون جي ڀيڻ! نڪي تنهنجو پيءُ خراب ماڻهو هو، نڪي تنهنجي ماءُ بدچال هئي، (تو هي ڇا ڪري ڇڏيو؟)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اي هارون جي ڀيڻ، تنهنجو پيءُ خراب ماڻهو نه هو ۽ نه تنهنجي ماءُ بدڪار هئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اي هارون جي ڀيڻ نه تنهنجو پيءُ بڇڙو ماڻهو هو، ۽ نه تنهنجي ماءُ (ئي) بدڪار هئي. (هي تو ڇا ڪيو).(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي ڀيڻ هارون جي! نه هو پيءُ تنهنجو مرد برائيءَ وارو ۽ نه هئي ماءُ تنهنجي بدڪار .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اي هارون جي ڀيڻ! تنهنجو پيءُ بڇڙو ماڻهو نه هو، ۽ نه تنهنجي ماءُ زناڪار هئي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اي هارون جي ڀيڻ! نه تنهنجو پيءُ برو ماڻهو هيو ۽ نه تنهنجي ماءُ بدڪار هئي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اي همشيران هارون جي! نه بابهِين هو بَدڪار، ۽ نه تُنهنجِي ماءُ تَڪرار، ڪا هُئـِي، ڪَمِينٖي ڪم مَٿي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اي هارون جي ڀيڻ! نڪي تنهنجو پيءُ بڇڙو ماڻهو ۽ نڪا تنهنجي ماءُ بدڪار هئي!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي هارون جي ڀيڻ، نڪي تنهنجو پيءُ ڪو خراب ماڻهو هو ۽ نه تنهنجي ماءُ ئي ڪا بدڪار هئي". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اي ڀيڻ هارون جي! نه تنهنجو هو پيءُ ڪو خراب ماڻهو ۽ نه تنهنجي ماءُ وري ڪا عورت هئي بدڪار(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اي ھارون جي ڀيڻ! نه ته تنھنجو پيءُ بري قسم جو ماڻهو ھو ۽ نه ئي تنھنجي ماءُ ڪا بدڪار عورت ھئي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اي هارون جي ڀيڻ! نه تنهنجو پيءُ خراب ماڻهو هو ۽ نه ئي تنهنجي ماءُ بدڪار هئي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اي هارون جي ڀيڻ! نه ڪي تنهنجو پيءُ خراب ماڻهو هيو، نه ڪي تنهنجي ماءُ بدڪار هئي. (تون، اهو ڇا ڪري ويٺينءَ؟!) (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَأَشارَت إِلَيهِ قالوا كَيفَ نُكَلِّمُ مَن كانَ فِى المَهدِ صَبِيًّا (آيت : 29) |
پوءِ ڏانھنس اشارو ڏنائين، چيائون ته جيڪو پينگھي ۾ ڇوڪر آھي تنھن سان ڪيئن ڳالھايون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) تنهن تي حضرت مريم پنهنجي پٽ ڏي اشارو ڪيو (ته هو اوهان کي ٻڌائيندو ته، حقيقت ڇا آهي؟) ماڻهن چيو ته، ڀلا هن سان ڪيئن ڳالهايون، جو اڃا هنج ۾ ويهندڙ ٻار آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ (بيبي) مريم عيسيٰ ڏانهن اشارو ڪيو، قوم وارن چيو اسين ان معصوم ٻار سان ڪيئن ڳالهايون جيڪو پينگھي ۾ آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ته مريم ان ٻار ڏي اشارو ڪيو (ته جيڪي پڇڻو هجيو ته هن کان پڇو) انهن چيو (ڀلا اسين هنج جي ٻار سان ڪئين ڳالهايون؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ اشارو ڪيائين ان ڏانهن چيائون ته ڪيئن ڳالهايون ان سان جيڪو آهي پينگهي ۾ ٻار؟ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ ان (ٻار) ڏي اشارو ڪيائين.انهن چيو ته جيڪو پنهنجي پينگهي ۾ ٻار آهي تنهن سان ڪيئن ڳالهائينداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ (مريم) ان (ٻار) ڏانهن اشارو ڪيو. چيائون: ”اُن سان ڪيئن ڳالهائينداسين جيڪو گود ۾ پيل هڪ ٻار آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڏِنئـِين اِشارو اُن ڏي، چيائون اِهڙي چال، هِي لوڏڻ ۾ لال، تِنهن سان، ڳالھ ڇا ڳالهايون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ته هن ٻار ڏانهن اشارو ڪيو، چيائون ”ڀلا هن سان ڪيئن ڳالهايون، جو پينگهي جو ٻار آهي؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مريم ٻار ڏانهن اشارو ڪين. ماڻهن چيو: اسان ان سان ڇا ڳالهايون، جيڪو اڃان ته پينگهي ۾ پيل هڪ ٻار آهي؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) مريم ٻار ڏي اشارو ڪيو، ماڻهن چيو، اسان ڪيئن ان سان ڳالهايون، جيڪو پينگهي ۾ پيل آهي ٻار؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ مريم ٻار ڏي اشارو ڪيو (ته ھن کان پڇي وٺو) ماڻهن چيس ته اسان پينگهي ۾ پيل ٻار سان ڪيئن ڳالهائي سگهنداسين؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ته مريم (عليها السلام) ان (ٻار) ڏانهن اشارو ڪيو، اُهي چوڻ لڳا: اسان هن سان ڪيئن ڳالهايون جيڪو (اڃان) پينگهي ۾ ٻار آهي؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) تنهن تي مريم، ٻارڙي ڏانهن اشارو ڪيو (ته اهو توهان کي حقيقت ٻڌائيندو) ماڻهن چيس: هن سان اسين ڪيئن ڳالهايون، جيڪو اڃا پينگهي ۾ (ٻنڌڻن ۾ ٻڌل) ٻار آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ إِنّى عَبدُ اللَّهِ ءاتىٰنِىَ الكِتٰبَ وَجَعَلَنى نَبِيًّا (آيت : 30) |
(عيسى) چيو ته آءٌ الله جو ٻانھو آھيان، مون کي ڪتاب ڏنو اٿس ۽ مون کي پيغمبر ڪيو اٿس.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (پر) هن چئي ڏنو ته مان الله جو ٻانهو آهيان. هن مون کي ڪتاب ڏنو آهي. ۽ (مونکي) نبي بنايو اٿس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ٻار (حضرت عيسيٰ) فرمايو بيشڪ آئون الله جو ٻانهو آهيان، الله تعالى مون کي ڪتاب عطا ڪيو ۽ مون کي نبي بنايو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (تنهن تي ان ٻار خدا جي قدرت سان) چيو ته آءُ خدا جو عبد آهيان. مون کي ڪتاب (انجيل) ڏنو اٿس، ۽ مون کي نبي ڪيو اٿس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ته بلاشڪ مان ٻانهو الله جو آهيان ڏنائين مون کي ڪتاب ۽ بنايائين مون کي نبي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ٻار چيو ته آءُ الله جو ٻانهو آهيان. مون کي ڪتاب ڏنو اٿس ۽ مون کي نبي ڪيو اٿس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (ٻار) چيو: ”بيشڪ آءٌ الله جو ٻانهو آهيان، ان مون کي ڪتاب عطا ڪيو آهي ۽ مون کي نبيءُ بنايو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) تڏهن، ٻوليو ٻار، ته آئون بَندو الله جو، ڪِتاب ڏِنمِ ڪَلتار، پڻ مُرسل ڪيائـِيمِ مِهرسان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (ٻار) چيو ”آءُ خدا جو ٻانهو آهيان، هن مون کي ڪتاب ڏنو آهي ۽ مون کي نبي بنايو اٿس. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ٻار چوڻ لڳو: "مان الله جو ٻانهو آهيان، هن مونکي ڪتاب ڏنو آهي ۽ نبي بڻايو اٿائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ٻار ڳالهايو، بيشڪ آئون بندو آهيان الله جو، هن ڏنو آهي مون کي ڪتاب ۽ بڻايو اٿس مون کي نبي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ايتري ۾ ٻار ڳالھائيندي چيو ته: مان اللھ تعالى جو ٻانھو آھيان، ھُن مون کي ڪتاب عطا ڪيو آھي ۽ مون کي نبي بڻايو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (ٻار پاڻ) ڳالهائڻ لڳو بيشڪ آئون الله جو ٻانهو آهيان ان مون کي ڪتاب عطا فرمايو آهي ۽ مون کي نبي بڻايو اٿائين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (پر) ٻارڙي ڳالهايو: مان الله جو بندو آهيان- هن مون کي ڪتاب ڏنو ۽ نبي بڻايو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَجَعَلَنى مُبارَكًا أَينَ ما كُنتُ وَأَوصٰنى بِالصَّلوٰةِ وَالزَّكوٰةِ ما دُمتُ حَيًّا (آيت : 31) |
۽ جتي ھوندس اُتي مون کي برڪت وارو ڪيائين، ۽ جيسين جيئرو ھوندس تيسين مون کي نماز (پڙھڻ) ۽ زڪوٰة (ڏيڻ) جو حُڪم ڪيائين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ هن مون کي برڪتن وارو ڪيو آهي، جتي به مان هجان، هن مون کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڏنو آهي، ته جيستائين جيئرو رهان تيستائين اهي ڪم ادا ڪندو رهان.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ مون کي مبارڪ ڪيو اٿس جتي به آئون هجان ۽ الله تعالى مون کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم فرمايو آهي جيستائين آئون زنده آهيان(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جتي به آءُ هجان اتي مون کي برڪت وارو ڪيو اٿس، جيستائين آءُ جيئرو آهيان تيستائين مون کي نماز پڙهڻ ۽ زڪوات ڏيڻ جو تاڪيد ڪيو اٿس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بنايائين مونکي برڪت وارو جتي به هجان ۽ تاڪيد ڪيائين مون کي نماز جو ۽ زڪواة جو جيسيتائين آهيان مان جيئرو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جتي به آءُ هجان اتي مون کي برڪت وارو ڪيو اٿس ۽ جيستائين آءُ جيئرو آهيان تيستائين مون کي نماز ۽ زڪوات جو تاڪيد ڪيو اٿس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ مون کي برڪت وارو بنايائين آءٌ جتي به هجان ۽ ان مون کي نماز ۽ زڪواة جو حڪم ڏنو آهي جيستائين آءٌ جيئرو رهان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ بَنائـيَنمِ بَرڪت ڀَريو، جِھڙي به هَنڌ هُجان، ۽ آڇئيَنمِ اَمر نِماز جو، پن زَڪواة مال مَنجھان، آئون آهيان جان، جِيئَرو هِن جَھان ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ آءُ جتي به هجان، اتي مون کي برڪت وارو بنايو اٿس ۽ جيسين جيئرو هجان، تيسين مون کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڪيو اٿس. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ مونکي برڪت وارو ڪيو اٿائين. جتي به کڻي مان هجان ۽ نماز ۽ زڪوات جي پابنديءَ جو حڪم ڏنو اٿائين، جيستائين جيئرو هجان (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ ڪيائين برڪت وارو جتي به آئون رهان، ۽ حڪم ڏنائين نماز جو ۽ زڪوات جو، جيستائين آئون جيئرو رهان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) مان جتي به ھوندس اتي ھن مون کي برڪت وارو ڪري بنايو آھي ۽ مون کي تاحيات نماز پڙھڻ ۽ زڪوات ادا ڪرڻ جو تاڪيد ڪيو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ آئون جتي به رهان ان مون کي سراپا برڪت بڻايو آهي ۽ آئون جيستائين (به) جيئرو آهيان ان مون کي نماز ۽ زڪواة جو حڪم فرمايو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) هن مون کي برڪت ڀريو ڪيو آهي-ڀلي مان ڪاٿي به هجان. هن مون کي نماز ۽ زڪواة جو حڪم ڏنو آهي، جيسين آئون جيئرو هجان. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَبَرًّا بِوٰلِدَتى وَلَم يَجعَلنى جَبّارًا شَقِيًّا (آيت : 32) |
۽ پنھنجي ماءُ سان چڱائي ڪندڙ (ڪيائين)، ۽ مون کي ھٺيلو ۽ بدبخت نه ڪيائين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هن (الله) مون کي پنهنجي ماءُ لاءِ مهربان خدمتگار ڪيو آهي ۽ سرڪش ۽ نافرمان ڪونه ڪيو اٿس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ مون کي ماءُ سان نيڪيءَ جو حڪم ڪيو اٿس ۽ مون کي سخت ۽ نافرمان نه ڪيو اٿس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ مون کي منهنجي ماءُ سان نيڪي ڪرڻ وارو (ڪيو اٿس) ۽ (الحمد لله جو) مون کي سرڪش بدبخت نه ڪيو اٿس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نيڪي ڪندڙ ماءُ پنهنجي سان ۽ نه بنايائين مون کي سخت طبيعت وارو بدبخت .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ (مونکي) پنهنجي ماءُ سان نيڪي ڪرڻ وارو (ڪيو اٿس) ۽ مون کي سرڪش بدبخت نه ڪيو اٿس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ (مون کي) پنهنجي جيجل سان سهڻو سلوڪ ڪرڻ وارو (بنايائين) ۽ ان مون کي سرڪش بدبخت نه بنايو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ موچارو سَندمِ ماءُ سان؛ پڻ مون نه ڪيائـِين مُور، سَرڪَش، سِر جو سُور، نِڀاڳو نادان ڪو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) مون کي پنهنجي ماءُ سان چڱائي ڪندڙ بنايائين ۽ مون کي سرڪش چنڊو نه بنايو اٿس. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ هن مونکي پنهنجيءَ ماءُ جا حق ادا ڪرڻ وارو بڻايو آهي ۽ مون کي ڪنهن سان به ڏاڍ ڪندڙ ۽ سرڪش بدبخت نه بڻايو اٿائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ پنهنجي والده جو حق ادا ڪندڙ بڻايو ۽ ناهي بڻايو مون کي هٺيلو ۽ بدبخت(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھن مون کي پنھنجي ماءُ سان انتھائي نيڪ سلوڪ ڪرڻ جو تاڪيد ڪيو آھي ۽ مون کي سخت دل ۽ بدبخت به نه بنايو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ پنهنجي امڙ سان سهڻو سلوڪ ڪرڻ وارو (بڻايو آهي) ۽ ان مون کي سرڪش ۽ بدبخت نه بڻايو اٿس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) هن مون کي، منهنجي امڙ جو خدمتگذار بڻايو آهي- مون کي هٺيلو ۽ بي فرمان نه ڪيو اٿس. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَالسَّلٰمُ عَلَىَّ يَومَ وُلِدتُ وَيَومَ أَموتُ وَيَومَ أُبعَثُ حَيًّا (آيت : 33) |
۽ جنھن ڏينھن ڄائس ۽ جنھن ڏينھن مرندس ۽ جنھن ڏينھن وري جيئرو ٿي اٿندس تنھن ڏينھن مون تي سلام آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ مون تي سندس طرف کان سلامتيءَ جو پيغام آهي، (مون تي سلامتي هجي) جنهن ڏينهن ڄائيس، جنهن ڏينهن مرندس ۽ جنهن ڏينهن وري جيئرو ڪري اٿاريو ويندس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ الله تعالى جي طرفان مون تي سلام آهي ان ڏينهن جڏهن منهنجي ولادت ٿي ۽ وفات ٿيندي ۽ جنهن ڏينهن آئون زنده ڪري اٿاريو ويندس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ پڻ (خدا جي طرفان) جنهن ڏينهن آءُ ڄايس ۽ جنهن ڏينهن آءُ مرندس مون تي سلام آهي ۽ جنهن ڏينهن مون کي ٻيو ڀيرو جيئرو ڪري اٿاريو ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ سلام آهي مون تي جنهن ڏينهن ولادت ڏنو ويس مان ۽ جنهن ڏينهن وفات ڪندس ۽ جنهن ڏينهن اٿاريو ويندس جيئرو ڪري .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جنهن ڏينهن آءُ ڄائس ۽ جنهن ڏينهن مرندس ۽ جنهن ڏينهن مون کي جيئرو ڪري اٿاريو ويندو تن ڏينهن ۾ مون تي سلام هجي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ مون تي سلام هجي جنهن ڏينهن منهنجو ميلاد ٿيو ۽ جنهن ڏينهن آءٌ لاڏاڻو ڪندس ۽ جنهن ڏينهن مون کي جيئرو ڪري اٿاريو ويندو“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ مون تي سَدا سَلام، ڄايَسِ جنهن ڏينهن ۾، يا مَرندسِ جنهن مَهل ۾، ۽ مَنجھان ماڳ مَقام، اَمر ساڻ عَلام، جِيئَرو جڏهن اَٿار جان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ مون تي سلامتي آهي ڄمڻ ڏينهن ۽ مرڻ ڏينهن ۽ وري جيئرو ٿي اٿڻ ڏينهن.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سلام آهي مون تي جڏهن مان پيدا ٿيس ۽ جڏهن مان مرندس ۽ جڏهن مان وري جيئاري کڙو ڪيو ويندس". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ سلام آهي مون تي جڏهن آئون ڄايس ۽ جڏهن آئون مرندس ۽ جڏهن وري جيئرو ڪري اٿاريو ويندس(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ مون تي پيدائش واري ڏينھن، وفات واري ڏينھن ۽ ٻيھر جيئرو ٿي اٿڻ واري ڏينھن سلامتي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ مون تي سلام هجي منهنجي ميلاد جي ڏينهن ۽ منهنجي وفات جي ڏينهن، ۽ جنهن ڏينهن مان جيئرو اٿاريو ويندس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) مون تي هن جي پاران سلامتيءَ جي بشارت آهي- جنهن ڏينهن ڄائس- جنهن ڏينهن مرندس ۽ جنهن ڏينهن (ٻيهر) اٿاريو ويندس. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ذٰلِكَ عيسَى ابنُ مَريَمَ قَولَ الحَقِّ الَّذى فيهِ يَمتَرونَ (آيت : 34) |
اِھو (قِصّو) عيسىٰ پٽ مريم جو آھي، سچي ڳالھ آھي جنھن ۾ (ماڻھو) شڪ ڪندا آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اهو آهي مريم جي پٽ عيسيٰ (جو احوال). سچي ڳالهه اها ئي آهي جنهن بابت ماڻهو (عيسائي ۽ يهودي هيترا) اختلاف ڪرڻ لڳا آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اهو عيسيٰ پٽ مريم جو آهي، سچي ڳالهه اها آهي جنهن ۾ اهي اختلاف ڪن ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اها آهي مريم جي پٽ عيسى جي بلڪل سچي ڳالھ جنهن بابت اهي ماڻهو (ناحق) شڪ ڪن ٿا. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهو عيسى بن مريم آهي سچي ڳالهه اها جو ان ۾ شڪ ڪن ٿا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اهو عيسيٰ، مريم جو پٽ آهي. (اها) سچي ڳالهه آهي جنهن ۾ اهي شڪ ڪن ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اهو مريم جو پٽ عيسى آهي، (اِها سندس باري ۾) سچي ڳالهه آهي جنهن ۾ اُهي شڪ ڪن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) هرگز آهي هِي، عِيسٰى پُٽ مريم جو، سَچو قَول صَحِي، جِنهن ۾ ٿِيَنِ شَڪ شِڪار جو،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهو آهي عيسيٰ پٽ مريم جو، جنهن ڳالهه ۾ هو شڪ ٿا ڪن تنهن جي سچي ڳالهه اها آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اهو اٿوَ عيسيٰ پٽ مريم جو ۽ اها اٿوَ ان جي باري ۾ اصلي سچي ڳالهه، جنهن بابت ماڻهو پيا ٿا شڪ ڪن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو آهي عيسيٰ پٽ مريم، هي آهي سچي ڳالهه ان جي باري ۾، جنهن ۾ ماڻهو شڪ ڪري رهيا آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) هي آھي عيسى پٽ مريم، ان جو اھو ئي صحيح واقعو آھي، جنھن ۾ ماڻهو (ھروڀرو) شڪ ۾ پيل آھن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هي مريم (عليها السلام) جا پٽ عيسيٰ (عليه السلام) آهن، (اِهائي) سچي ڳالهه آهي جنهن ۾ اِهي شڪ ڪن ٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اِها آهي مريم جي پٽ عيسى جي ڪهاڻي! بلڪل سچي ڪهاڻي جنهن بابت ماڻهو شڪ ٿا ڪن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ما كانَ لِلَّهِ أَن يَتَّخِذَ مِن وَلَدٍ سُبحٰنَهُ إِذا قَضىٰ أَمرًا فَإِنَّما يَقولُ لَهُ كُن فَيَكونُ (آيت : 35) |
الله کي (پاڻ لاءِ) ڪو پٽ وٺڻ نه جڳائيندو آھي اُھو پاڪ آھي، جڏھن ڪو ڪم ڪندو آھي تڏھن اُن لاءِ رڳو چوندو آھي ته ٿيءُ ته ٿي پوندو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) الله جي لاءِ هيءَ ڳالهه (هرگز مناسب) ٿي نٿي سگهي ته هو ڪنهن کي پنهنجو پٽ بنائي. پاڪائي هجي ۽ آهي ان (پاڪ خدا) لاءِ (هو ڪيئن اهڙو مجبور ٿي سگهي ٿو جو ڪنهن فاني هستيءَ کي پنهنجو پٽ بڻائي). سندس شان هي آهي ته جڏهن ڪوبه ڪم ڪرڻ جو فيصلو ٿو ڪري ته رڳو حڪم ٿو ڪري ته ٿي پؤ! ته بس ٿي ٿو پوي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) الله تعالى کي لائق ناهي جو ڪنهن کي اولاد بنائي، الله پاڪ آهي، جڏهن ڪنهن ڪم جو حڪم ڪندو آهي ته فقط چوندو آهي ته ٿيءُ پوءِ فوراً اهو ٿي پوندو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڪنهن به ريت اهو خدا جي لائق نه آهي ته (اهو ڪنهن کي) پٽ بڻائي اهو پاڪ پاڪيزه آهي جڏهن ڪنهن ڪم جو حڪم ڪري ٿو ته ان کي رڳو چوي ٿو ٿي! اهو ٿي پويٿو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ناهي الله لاءِ (مناسب) ته ٺاهي اولاد (پنهنجي لاءِ) پاڪائي آهي ان جي لاءِ جڏهن ارادو ٿو ڪري ڪنهن امر جو پوءِ بيشڪ فرمائي ٿو ان جي لاءِ ٿي پؤ پوءِ ٿي پوي ٿو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) الله جو هيءُ ڪم نه آهي ته ڪو اولاد ڪري وٺي. اهو پاڪ آهي. جڏهن ڪنهن ڪم جو حڪم ڪري ٿو ته ان کي رڳو چوي ٿو ته ٿيءُ ته اهو ٿي پوي ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اهو الله جي شان جي لائق ناهي جو (ڪنهن کي ) پُٽ بنائي اُهو (ان کان) پاڪ آهي. جڏهن اهو ڪنهن ڪم جو فيصلو ڪري ٿو پوءِ ان کي رڳو چوي ٿو ته ”ٿيءُ پؤُ “ ته اهو ٿي پوي ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اِي نه اَلله جي شان وَٽان، ته بيٽو ڪِنهن به بَناءِ، پَڪ پاڪائـِي اُن کي، سَڀ ڪِنهن طرح سُهاءِ، جڏهن، ڪِنهن جي جوڙڻ جو، فيصلو فَرماءِ، تِنهن کي حُڪم هَلائي، “ٿي” ته پوءِ ٿِي پَوي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهو الله جو وڙ ناهي، جو هو ڪنهن کي پٽ بنائي، هو پاڪ آهي، هن کي جڏهن به ڪو ڪم ڪرڻو هوندو آهي ته فقط ان کي چوندو آهي ته ”ٿي پئو“ ته هو ٿي پوندو آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) الله کي اها ڳالهه نه سونهندي آهي ته هو ڪنهن کي پٽ بڻائي. هن جي ذات پاڪ آهي. هو ته جڏهن به ڪنهن ڳالهه جو فيصلو ڪندو آهي ته بس ايترو چوندو آهي ته ٿيءُ، ته اها ٿي پوندي آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) الله جو اهو ڪم ناهي ته اهو بڻائي ڪنهن کي پٽ، اهو پاڪ ذات آهي، جڏهن هو ڪنهن ڳالهه جو فيصلو ڪندو آهي ته چوندو آهي ”ٿي پؤ“ ته اها ٿي پوندي آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى جي شان وٽان اھا ڳالھ نه آھي جو ھو ڪنھن کي اولاد ٺاھي. ھو پاڪ آھي، جڏھن به ھو ڪنھن ڪم ڪرڻ جو فيصلو ڪندو آھي ته چوندو آھي ته ”ٿي“ ته اھو ”ٿي پوندو“ آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اِهو الله جو شان ناهي ته هو (ڪنهن کي پنهنجو) پٽ بڻائي، اُهو (ان کان) پاڪ آهي جڏهن اُهو ڪنهن ڪم جو فيصلو فرمائي ٿو ته ان کي صرف اِهوئي حڪم ڏيئي ٿو ”ٿي پئو“ بس اهو ٿي پوي ٿو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) الله کي اها ڳالهه سونهي ئي نه ٿي ته هو اولاد ڌاري، هو پاڪ آهي. (هو ڇولاچار ٿيندو ته ڪنهن فاني جيءَ کي پنهنجو پٽ بڻائي؟ الله جو شان ته) اهو آهي ته جڏهن ڪنهن ڪم اڪلائڻ جو فيصلو ڪندو آهي ته بس ايترو ئي چوندو آهي ته: ٿي پئه ته اها شيءِ ٿي پوندي آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَإِنَّ اللَّهَ رَبّى وَرَبُّكُم فَاعبُدوهُ هٰذا صِرٰطٌ مُستَقيمٌ (آيت : 36) |
۽ الله منھنجو پالڻھار ۽ اوھان جو پالڻھار آھي تنھنڪري سندس عبادت ڪريو، اِھا سڌي واٽ آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (حضرت عيسيٰ جي پڪار هيءَ هوندي هئي) بيشڪ الله ئي منهنجو ۽ اوهان سڀني جو پروردگار آهي. بس انهيءَ ئي جي ٻانهپ ۽ فرمانبرداري ڪيو. اهوئي (سچائي جو) سڌو رستو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ بيشڪ الله تعالى منهنجو ۽ توهان جو رب آهي پوءِ توهان ان جي عبادت ڪريو، هيءُ سنئون سڌو رستو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ هن ۾ ته شڪ ئي نه آهي ته خدا منهنجو (به) پالڻهار آهي ۽ توهان جو به، ته پوءِ ان جي عبادت ڪريو، اها ئي (توحيد) سڌو رستو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بيشڪ الله رب منهنجو ۽ رب اوهان جو آهي پوءِ ان جي عبادت ڪريو هيءَ واٽ سڌي آهي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ بيشڪ الله منهنجو پاليندڙ ۽ اوهان جو پاليندڙ آهي پوءِ ان جي عبادت ڪريو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ (عيسيٰ چيو هيو ته:)” بيشڪ الله منهنجو پالڻهار آهي ۽ توهان جو (به) پالڻهار آهي سو اوهان سندس عبادت ڪيو. هيءُ سڌو رستو آهي“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ اَلله مُون ۽ اَوهان جو، سائـِين هيڪ صَحِي، پوءِ پُوڄِيو کيس پَهِي، وَهِين اِهائـِي واٽڙِي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ بيشڪ الله منهنجو ڌڻي آهي ۽ اوهان جو به ڌڻي آهي، تنهن ڪري ان جي ئي بندگي ڪريو، اها ئي سنئين واٽ آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (۽ عيسيٰ چيو هو ته) الله ته منهنجو به رب آهي ۽ توهان جو به رب، سو توهان انهيءَ جي ئي ٻانهپ ڪريو، اهوئي سڌو رستو اٿوَ". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ (عيسيٰ چيو هو) ۽ بيشڪ الله منهنجو رب آهي ۽ توهان جو به رب، بس توهان ان جي عبادت ڪريو، اها ئي راهه سڌي آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اللھ تعالى ئي منھنجو ۽ توھان سڀني جو پالڻھار آھي. بس! ان جي ئي بندگي ڪريو، اھو ئي سڌو رستو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ بيشڪ الله منهنجو (به) رب آهي ۽ توهان جو (به) رب آهي سو توهان ان جي عبادت ڪريو، اهو ئي سنئون رستو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (مسيح جو سمورو پيغام اهوئي هيو ته:) بي شڪ! الله ئي منهنجو ۽ توهان مڙني جو پالڻهار آهي، تنهنڪري ان جي بندگي ڪريو. اهوئي (سچائيءَ جو) سڌو رستو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَاختَلَفَ الأَحزابُ مِن بَينِهِم فَوَيلٌ لِلَّذينَ كَفَروا مِن مَشهَدِ يَومٍ عَظيمٍ (آيت : 37) |
پوءِ ڪن ٽولين پاڻ ۾ اختلاف ڪيو، پوءِ ڪافرن لاءِ وڏي ڏينھن جي آڏي ٿيڻ کان خرابي آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر وري کانئس پوءِ مختلف فرقا پاڻ ۾ اختلاف ڪرڻ لڳا. سو جن ماڻهن حقيقت مڃڻ کان انڪار ڪيو تن جي حالت تي افسوس آهي، انهيءَ ڏينهن جي نظاري تي افسوس جو (اچڻ وارو آهي ۽ جو) ڏاڍو سخت ڏينهن ٿيندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ گروهن پاڻ ۾ اختلاف ڪيو، پوءِ قيامت جي ڏينهن ڪافرن لاءِ ويل آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (۽ اهو دين عيسى آندو هو) پوءِ (ڪافرن جي) جماعتن پاڻ ۾ اختلاف ڪيو ته جن ماڻهن ڪفر ڪيو تن لاءِ وڏي (سخت) ڏينهن جي اچڻ تي (خدا وٽ) وڏي خرابي آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ اختلاف ڪيو جماعتن پاڻ ۾ پوءِ ويل آهي انهن جي لاءِ جن ڪفر ڪيو حاضر ٿيڻ ڏينهن وڏي جي کان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) هيءُ سڌو رستو آهي. پوءِ جماعتن پاڻ ۾ اختلاف ڪيو. پوءِ جن ڪفر ڪيو تن لاءِ وڏي ڏينهن جي اچڻ تي وڏي خرابي آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ فِرقن پاڻ ۾ اختلاف ڪيو، پوءِ جن ڪفر ڪيو تن لاءِ هڪ وڏي (سخت) ڏينهن جي اچڻ تي بربادي آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ٽوليون ٽَرڪيون پاڻ ۾، ڌَرم بنائي ڌار، پوءِ ڦِريا جي فرمان کان، هئي هئي! تِنين هارِ، ڏاڍي وَڏي ڏِينهن جي، حاضرِي کان هيڪار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ به ڪن ٽولين پاڻ ۾ بگيڙو ڪيو، پوءِ ڪافرن لاءِ وڏي ڏينهن اڳيان اچڻ جي خرابي آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پر پوءِ جدا جدا ٽولا پاڻ ۾ اختلاف ڪرڻ لڳا، سو جن ماڻهن ڪفر ڪيو انهن لاءِ اهو وقت ڏاڍي تباهيءَ جو ٿيندو، جڏهن هو هڪڙو وڏو ڏينهن ڏسندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ اختلاف ڪرڻ لڳا مختلف ٽولا پاڻ ۾، پوءِ انهن ماڻهن جي لاءِ وڏي تباهي جو وقت هوندو جن ڪفر ڪيو جڏهن اهي ڏسندا وڏو ڏينهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن منجهان مختلف جماعتن پاڻ ۾ اختلاف ڪيو، پوءِ جن ڪفر ڪيو تن لاءِ وڏي ڏينھن جي اچڻ تي وڏي تباھي هوندي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ انهن جا فرقا پاڻ ۾ اختلاف ڪرڻ لڳا، پوءِ ڪافرن جي لاءِ (قيامت جي) وڏي ڏينهن جي حاضري سان تباهي آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پر پوءِ وري، انهن مان مختلف فرقا پاڻ ۾ اختلاف ڪرڻ لڳا- ته جن ماڻهن حقيقت کان انڪار ڪيو، انهن جي حال تي افسوس! ان ڏينهن جي منظر تي افسوس جيڪو (ضرور اچڻو آهي ۽ جيڪو) نهايت سخت ڏينهن هوندو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَسمِع بِهِم وَأَبصِر يَومَ يَأتونَنا لٰكِنِ الظّٰلِمونَ اليَومَ فى ضَلٰلٍ مُبينٍ (آيت : 38) |
جنھن ڏينھن اسان وٽ ايندا (تنھن ڏينھن) ڪھڙو نه چڱو ٻڌندا ۽ ڪھڙو نه چڱو ڏسندا پر ظالم اڄ پڌريءَ گمراھي ۾ آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) جنهن ڏينهن اهي اسان جي حضور ۾ حاضر ٿيندا تنهن ڏينهن سندن ڪن ڪهڙا نه چٽو ٻڌندڙ ۽ سندن اکيون ڪهڙيون نه چٽو ڏسندڙ هونديون. پر اڄوڪي ڏينهن ظالمن جو ڪهڙو حال هوندو؟ ظاهر ظهور گمراهي ۾ (تباه حال) هوندا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) رسولِ عربي توهان انهن کي (قيامت جا احوال) ٻڌايو ۽ ڏيکاريو ان ڏينهن (اهي) اسان وٽ ايندا مگر اڄ اهي ظالم صاف گمراهي ۾ آهن(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جنهن ڏينهن اسان وٽ ايندا تنهن ڏينهن ڪهڙا نه چڱا ٻڌندڙ ۽ ڏسندڙ ٿيندا! پر اڄ ته نافرمان ماڻهو ظاهر گمراهي ۾ آهن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڪهڙا نه ٻڌندڙ هوندا اهي ۽ ڏسندڙ ان ڏينهن جو ايندا اسان وٽ پر ظالم اڄ کليءَ گمراهيءَ ۾ آهن .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جنهن ڏينهن اسان وٽ ايندا تنهن ڏينهن ڪهڙا نه چڱا ٻڌندڙ ۽ ڏسندڙ ٿيندا! پر ظالم اڄ ظاهر گمراهيءَ ۾ آهن (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا خوب ڏسندڙ هوندا ۽ ڇا خوب ٻڌندڙ هوندا ! ان ڏينهن جنهن ۾ اسان وٽ حاضر ٿيندا پر ظالم ماڻهو اڄ کُلي گمراهي ۾ (پِــيَـــــلَ) آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڪَنِين سَرها ڪيترو، پڻ ڏِسندڙ تِکا تَڪرار، اَسان وَٽ اَچن، جِنهن ڏِينهن ۾، پر ظالم زِيانڪار، وَرتل آهِن هِن وار، بِلڪُل پَڌرِئَ ڀُل ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جنهن ڏينهن هو اسان وٽ ايندا، تڏهن ڏاڍا ٻڌندڙ ۽ ڏسندڙ ٿي پوندا_ پر ظالم اڄ صفا گمراهيءَ ۾ آهن! (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جڏهن هو اسان جي آڏو اچي حاضر ٿيندا، ان ڏينهن ته ڪن به ڏاڍا سرلا هوندن ته اکيون به ڏسڻ جون ڏاڍيون تيز. پر اڄ ته اهي ظالم پڌري گمراهيءَ ۾ پيل آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ان ڏينهن ٻڌي رهيا هوندا سندن ڪَن ۽ ڏسي رهيون هونديون سندن اکيون، پر اهي ظالم اڄ پڌري گمراهيءَ ۾ آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جنھن ڏينھن کين اسان جي آڏو پيش ڪيو ويندو ته سندن ٻڌڻ ۽ ڏسڻ جي صلاحيت تمام تيز ٿي ويندي. پر اڄ ھي ظالم وڏي گمراھيءَ ۾ پيل آھن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جنهن ڏينهن اُهي اسان وٽ حاضر ٿيندا ته ڪيئن (ڪن کولي) ٻڌندا، ۽ (اکيون ڦاڙي ڦاڙي) ڏسندا پر ظالم اڄ کليل گمراهيءَ ۾ (غرق) آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جنهن ڏينهن ماڻهو اسان جي حضور ۾ حاضر ٿيندا، تنهن ڏينهن انهن جا ڪَنَ ڇا نه ٻڌندڙ ۽ انهن جون اکيون ڇا نه ڏسندڙ هونديون؟! پر اڄ انهن ظالمن جو ڪهڙو حال آهي؟ نسوري گمراهيءَ ۾ ڀٽڪيل آهن!(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَأَنذِرهُم يَومَ الحَسرَةِ إِذ قُضِىَ الأَمرُ وَهُم فى غَفلَةٍ وَهُم لا يُؤمِنونَ (آيت : 39) |
۽ کين پشيماني جي جي ڏينھن کان ڊيڄار جنھن ڏينھن ڪم پورو ڪبو، ۽ اُھي غفلت ۾ آھن ۽ اُھي ايمان نه ٿا آڻين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر!) کين انهيءَ (اچڻ واري) ڏينهن بابت به خبردار ڪري ڇڏ، جو وڏو پڇتائڻ وارو ڏينهن ٿيندو جڏهن سڀني ڳالهين جو فيصلو ٿي ويندو. هاڻي ته هي ماڻهو غفلت ۾ پئجي ويا آهن ۽ (هن ڳالهه تي) ايمان آڻڻ وارا ناهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ توهان انهن کي قيامت جي ڏينهن کان ڊيڄاريو جڏهن فيصلو ڪيو ويندو ۽ اهي غفلت ۾ هوندا ۽ اهي ايمان نه آڻيندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول!) تون کين پشيمانيءَ (۽ افسوس) جي ڏينهن کان ڊيڄار جنهن ڏينهن قطعي فيصلو ڪيو ويندو. ۽ (هاڻي ته) هي ماڻهو غفلت ۾ (پيا) آهن ۽ ايمان نٿا آڻن.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ڊيڄار انهن کي پشميانيءَ جي ڏينهن کان جڏهن فيصلو ڪيو ويندو امر ۽ اهي غفلت ۾ آهن ۽ اهي ايمان نٿا آڻين .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ تون کين پشيمانيءَ جي ڏينهن کان ڊيڄار جنهن ڏينهن ڪم پورو ڪيو ويندو هوڏانهن (هن وقت) اهي غفلت ۾ آهن ۽ اهي ايمان نه ٿا آڻين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ انهن کي ڊيڄار حسرت (۽ پشيماني) واري ڏينهن کان، جڏهن (هر) ڳالهه جو فيصلو ڪيو ويندو. مگر اُهي غفلت ۾ آهن ۽ اُهي ايمان نه ٿا آڻن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڊِڄارئـِينِ اُنهِئَ ڏِينهن کان، جو آھِ سَندو اَرمان، جنهن ڏِينهن ڪم پورو ٿِيو، ۽ مَنڊيو وِيو مِيزان، ۽ هِي غَفلت مَنجھ غَلطان، ۽ هِي مَڃِين نَه مُورهِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) انهن کي پڇتائڻ واري ڏينهن کان ڊيڄار، جڏهن آخري فيصلو ٿيندو- جو هو غفلت ۾ آهن ۽ ايمان نٿا آڻين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اي نبي! انهيءَ حالت ۾ جڏهن اهي ماڻهو غفلت ۾ آهن ۽ ايمان نٿا آڻين، کين ان ڏينهن کان ڊيڄار جڏهن فيصلو ڪيو ويندو ۽ سواءِ پڇتاءَ جي ٻيو ڪو چارو نه هوندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ (اي نبي!) انهن کي ڊيڄار پشيماني جي ڏينهن کان جنهن ڏينهن ڪم پورو ڪيو ويندو، ۽ جڏهن ته اهي غافل آهن ۽ اهي ايمان نٿا آڻين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) ھنن کي آخري فيصلي واري ڏينھن جي پشيماني کان ڊيڄار. ھن وقت ھي ماڻهو غفلت ۾ پئجي ايمان نٿا آڻين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ توهان انهن کي حسرت (۽ پڇتاءُ) جي ڏينهن کان ڊيڄاريو جڏهن (هر) ڳالهه جو فيصلو ڪيو ويندو، مگر اُهي غفلت (جي حالت) ۾ پيل آهن ۽ ايمان آڻين ئي نٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اي پيغمبر! کين ان (ايندڙ) ڏينهن کان به خبردار ڪري ڇڏ جيڪو (ظالمن لاءِ) وڏي پڇتاءَ جو ڏينهن هوندو ۽ جڏهن (سمورين امتن جو) فيصلو مُڪجي ويندو! في الحال ته اهي ماڻهو غفلت ۾ ورتا پيا آهن ۽ (قيامت تي) يقين ئي نه اٿن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِنّا نَحنُ نَرِثُ الأَرضَ وَمَن عَلَيها وَإِلَينا يُرجَعونَ (آيت : 40) |
بيشڪ اسين زمين جا ۽ جيڪي مٿس آھي تنھنجا وارث آھيون ۽ اسان ڏانھن موٽايا ويندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اسان ئي (آخر) زمين جا وارث ٿينداسين ۽ انهن سڀني ماڻهن جا به جيڪي زمين تي رهندڙ آهن ۽ اسان ڏي ئي سڀني کي موٽي اچڻو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ زمين ۽ جيڪي شيون زمين تي آهن انهن جا مالڪ اسين آهيون ۽ اهي اسان ڏانهن موٽايا ويندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ اسين (هڪ ڏينهن) زمين ۽ جيڪي مٿس آهي (تنهن جا) اسان ئي وارث ٿينداسون (۽ سڀ فنا ٿيندو) ۽ سڀني کي اسان ڏي ئي موٽايو ويندو. (سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ اسين ئي پورو اختيار رکون ٿا زمين تي ۽ انهن تي جيڪي ان تي آهن ۽ اسان ڏانهن ئي موٽايا ويندا .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ اسين زمين جا ۽ جيڪي مٿس آهن تن جا وارث ٿينداسون، ۽ اسان ڏي ئي کين موٽايو ويندو، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ اسان زمين جا ۽ جيڪي ان مٿان آهن تن جا وارث آهيون ۽ (سڀ) اسان ڏانهن موٽايا ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَسين وارِث آهيون، ڀُون جا برابر، پڻ جيڪِي آهن اُن مٿي، ساڪِن سراسر، ۽ اَسان ڏي آخِر، مِڙيئي موٽائـِبا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اسين سڄيءَ زمين ۽ ان ۾ رهندڙن جا وارث آهيون ۽ سڀ اسان ڏي ئي موٽبا.(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تڏهن اسان ئي زمين ۽ سندس سمورين شين جا وارث هونداسون ۽ سڀئي اسان ڏانهن ئي موٽائي آندا ويندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (کين ڊيڄار ان فيصلي واري ڏينهن کان) ۽ اسان ئي وارث هونداسين زمين جا ۽ سڀ اسان ڏي ئي موٽايا ويندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان ئي زمين ۽ ان جي مٿان رھندڙن جا (اصل) وارث آھيون ۽ سڀني کي آخرڪار اسان ڏانھن ئي موٽايو ويندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ اسان ئي زمين جا (به) وارث آهيون ۽ انهن جا (به) جيڪي ان تي (رهن) ٿا ۽ (سڀئي) اسان جي ئي طرف موٽايا ويندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اسان ئي زمين جا (آخرڪار) وارث ٿينداسون ۽ انهن مڙني ماڻهن جا به وارث آهيون جيڪي زمين تي رهندڙ آهن ۽ اسان ڏانهن ئي سڀني کي ورڻو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَاذكُر فِى الكِتٰبِ إِبرٰهيمَ إِنَّهُ كانَ صِدّيقًا نَبِيًّا (آيت : 41) |
۽ ابراھيم (جو قصو) ڪتاب ۾ ياد ڪر، بيشڪ اُھو سچو پيغمبر ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر!) هن ڪتاب ۾ حضرت ابراهيم جو ذڪر (بيان) ڪر، يقيناً هو سچو هو، ۽ الله تعاليٰ جو نبي هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان (حضرت) ابراهيم جو ذڪر قرآن ڪريم ۾ ڪريو بيشڪ اهو نهايت سچو نبي هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول!) ڪتاب (قرآن) ۾ ابراهيم جي (به) ڳالھ بيان ڪر. بيشڪ اهو نهايت سچو نبي هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ياد ڪر ڪتاب ۾ ابراهيم کي بيشڪ اهو هو سچو نبي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ڪتاب ۾ ابراهيم جي ڳالهه بيان ڪر. بيشڪ اهو نهايت سچو نبي هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ڪتاب (قرآن) ۾ ابراهيم جي ڳالهه بيان ڪر. بيشڪ اُهو وڏو سچار نبي هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪَر تون مَنجھ ڪِتاب، ياد اِبراهِيم کي، جو سَچو بَرصواب، نَبِي نيڪ نواب هو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هن ڪتاب ۾ ”ابراهيم“ جو ذڪر ڪر، هو وڏي سچائيءَ وارو نبي هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ هن ڪتاب ۾ ابراهيم جو قصو بيان ڪر، بلاشڪ هو هڪ سچار انسان ۽ نبي هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيان ڪر هن ڪتاب ۾ قصو ابراهيم جو، بيشڪ هو هڪ سچو انسان ۽ (اسان جو) نبي هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھن ڪتاب ۾ ابراھيم ($) جو واقعو به بيان فرماءِ. بيشڪ ھو وڏو سچار نبي ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ توهان ڪتاب (قرآن مجيد) ۾ ابراهيم (عليه السلام) جو ذڪر ڪريو، بيشڪ اُهو وڏو سچار نبي هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي پيغمبر!) قرآن ۾ ابراهيم جو ذڪر ڪر. يقيناَ ابراهيم سچار نبي هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِذ قالَ لِأَبيهِ يٰأَبَتِ لِمَ تَعبُدُ ما لا يَسمَعُ وَلا يُبصِرُ وَلا يُغنى عَنكَ شَيـًٔا (آيت : 42) |
جڏھن پنھنجي پيءُ کي چيائين ته اي ابا جيڪو نڪي ڏسي ۽ نڪي توکان ڪجھ ٽاري تنھنجي پوڄا ڇو ڪندو آھين؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (انهيءَ وقت جو ذڪر ڪر) جڏهن هن پنهنجي پيءُ کي چيو ته، اي منهنجا بابا! تون ڇو ٿو اهڙيءَ شيءِ جي پوڄا ڪرين جا نڪي ٻڌي ٿي، نڪي ڏسي ٿي ۽ نڪي توکي ڪنهن ڪم اچي ٿي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) جنهن وقت (حضرت ابراهيم) پنهنجي چاچي کي چيو ته تون ان (بت) جي عبادت ڇو ٿو ڪرين جيڪو نه ٻڌي ٿو ۽ نه ڏسي ٿو ۽ نه ڪا شيءِ توکان دفع ڪري سگھي ٿو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جڏهن ان، پنهنجي (چاچي ۽ رسمي) پيءُ کي چيو هو ته اي ابا! جا شيءِ (بت) نه ٻڌي ٿو ۽ نه ڏسي ٿو ۽ اهو تو کي ڪجھ به ڪم نه ايندو تنهن کي تون ڇو ٿو پوڄين؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جڏهن چيائين پنهنجي پيءُ (چاچي) کي اي پيءُ منهنجا! ڇو ٿو عبادت ڪرين ان جي جيڪو نٿو ٻڌي ۽ نٿو ڏسي ۽ نه فائدو ڏيندو توکي ڪجهه .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جنهن وقت پنهنجي پيءُ کي چيائين ته اي منهنجا ابا! جا شيءِ نه ٻڌي ٿي ۽ نه ڏسي ٿي ۽ اها توکي ڪجهه به ڪم نه ايندي تنهن کي تون ڇو ٿو پوڄين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جنهن وقت پنهنجي پيءُ کي چيائين: ”اي منهنجا بابا! تون انهن (بتن) جي پوڄا ڇو ٿو ڪرين جي نه ٻُڌن ٿا ۽ نه ڏسن ٿا! ۽ نه توکي ڪنهن (ايذائيندڙ) شيءِ کان بچائن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) جڏهن، چيائين ته بابا مُنهنجا! ڇو پوڄِئين تِنهن پئمال؟ جنهن کي نه ڪَنَ، جَن سان سُڻي ڪو سُوال، ۽ نه هرگز ڏِسي حال، ۽ نه لاهِينَئـِي لاچار، ڪو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جڏهن هن سندس پيءُ کي چيو ”بابا! تون انهن جي بندگي ڇو ٿو ڪرين جي نڪي ٻڌن ٿا، نه ڏسن ٿا، نڪي تو تان ڪجهه به ٽاري ٿا سگهن؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (انهن کي اهو وقت ياد ڏيار) جڏهن هن پنهنجي پيءُ کي چيو هو ته "اي ابا! ڇو ٿو انهن شين جي عبادت ڪرين جيڪي نڪي ٻڌن ٿيون نه ڏسن ٿيون ۽ نه تنهنجو ڪو ڪم ئي ڪري سگهن ٿيون؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (کين ياد ڏيار) جڏهن هن پنهنجي پيءُ کي چيو، ”بابا! توهان انهن شين جي پوڄا ڇو ٿا ڪريو جيڪي نه ٻڌن ٿيون ۽ نه ڏسن ٿيون ۽ نه وري توهان جو ڪو ڪم به ڪري سگهن ٿيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) جڏھن هُن پنھنجي پيءُ کي چيو ته منھنجا بابا! جيڪو نه ٻڌي، نه ڏسي ۽ نه ئي تنھنجي ڪو ڪم اچي سگهي، پوءِ به تون ان جي بندگي ڪرين ٿو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جڏهن ان پنهنجي پيءُ (يعني چاچي آزر کي جنهن سندن والد تارخ جي وفات کان پوءِ کين پاليو هو) کي چيو: اي منهنجا پيءُ! تون انهن (بتن) جي پوڄا ڇو ٿو ڪرين جيڪي نه ٻڌي سگهن ٿا ۽ نه ڏسي سگهن ٿا ۽ نه توکان ڪا (تڪليف واري) شيءِ پري ڪري سگهن ٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جڏهن ابراهيم پنهنجي پيءُ کي چيو هيو: اي منهنجا ابا! تون ڇو ٿو اهڙي شيءِ جي پوڄا ڪرين جيڪا نه ڪي ٻڌي سگهي ٿي نه ڪي ڏسي سگهي ٿي ۽ نه ئي تنهنجي ڪنهن ڪم اچي سگهي ٿي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يٰأَبَتِ إِنّى قَد جاءَنى مِنَ العِلمِ ما لَم يَأتِكَ فَاتَّبِعنى أَهدِكَ صِرٰطًا سَوِيًّا (آيت : 43) |
اي ابا بيشڪ (الله جي پار کان) مون وٽ سمجھ آئي آھي جا تو وٽ نه آئي آھي تنھنڪري منھنجي تابعداري ڪر ته توکي سڌو رستو ڏيکاريان.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اي منهنجا بابا! مان سچ ٿو چوان ته، علم جي ڪجهه روشني مون کي ملي آهي جا توکي ڪانه ملي آهي. پوءِ منهنجي چوڻ تي لڳ. مان توکي سڌي واٽ ڏيکاريندس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اي منهنجا چاچا بيشڪ تحقيق مون وٽ اهو علم اچي چڪو آهي جيڪو تو وٽ ناهي پوءِ تون منهنجي تابعداري ڪر آئون توکي سڌو رستو ڏيکاريندس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اي منهنجا پيءُ! مون وٽ اهڙو علم آيو آهي جو تو وٽ نه آيو آهي. سو منهنجي پيروي ڪر ته تو کي (دين جي) سڌي راھ ڏيکاريان.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي منهنجا پيءُ! بيشڪ مان تحقيق آيو مون وٽ علم مان اهو جيڪو نه آيو تو وٽ پوءِ منهنجي پويان هل ته ڏسيان مان توکي واٽ صحيح .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اي منهنجا پيءٌ! مون وٽ اهڙو علم آيو آهي جو تو وٽ نه آيو آهي سو منهنجي رستي تي هل ته توکي سڌو رستو ڏيکاريان. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اي منهنجا پيءَ! بيشڪ مون وٽ اهڙو علم آيو آهي جيڪو تو وٽ نه آيو آهي سو تون منهنجي پيروي ڪر ته آءٌ تو کي سڌي واٽ جي رهنمائي ڪيان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَبَا! آيمِ عِلم مان، جنهن جو توکي پَرو نه پاند، پوءِ پُٺيانمِ هَل هيڪاند، ته سُنهايائـِين واٽ سَنِئين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بابا! بيشڪ مون وٽ اها ڄاڻ آئي آهي، جا تو وٽ نه هئي، ان ڪري منهنجو چيو مڃ، ته آءُ توکي سنئينءَ واٽ لڳايان. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) بابا سائين! مون وٽ هڪ اهڙو علم آيو آهي، جيڪو تو وٽ نه آيو آهي. تون منهنجي پيروي ڪر، مان توکي سڌو رستو ڏيکاريندس (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بابا سائين! بيشڪ مون وٽ هڪ اهڙو آيو آهي علم جيڪو توهان وٽ ناهي، توهان منهنجي پويان هلو، آئون ٻڌائيندس سڌي راهه توهان کي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) منھنجا بابا! بيشڪ مون وٽ اھڙو علم اچي چڪو آھي جيڪو تو وٽ نه پھتو آھي (بس!) تون منھنجي پيروي ڪر ، مان توکي سڌو رستو ڏيکاريندس. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اي پيءُ! بيشڪ مون وٽ (بارگاهه الاهي مان) اُهو علم اچي چڪو آهي جيڪو تو وٽ ڪونه آيو تون منهنجي پيروي ڪر آئون توکي سڌي واٽ ڏيکاريندس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اي منهنجا ابا! مان سچ ٿو چوانءِ علم جي هڪ روشني مون کي ملي چڪي آهي جيڪا توکي ناهي ملي- تنهنڪري منهنجي پيروڪاري ڪر، مان توکي سنئين واٽ ڏيکاريندس. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يٰأَبَتِ لا تَعبُدِ الشَّيطٰنَ إِنَّ الشَّيطٰنَ كانَ لِلرَّحمٰنِ عَصِيًّا (آيت : 44) |
اي ابا شيطان کي نه پوڄ، ڇوته شيطان الله جو نافرمان آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اي منهنجا بابا! شيطان جي ٻانهپ نه ڪر، شيطان ته خدا جو نافرمان ٿي چڪو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اي منهنجا چاچا تون شيطان جي عبادت نه ڪر. بيشڪ شيطان ته رحمان جو نافرمان آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اي منهنجا پيءُ! تون شيطان جي عبادت نه ڪر ڇو ته بيشڪ شيطان، خدا جو نافرمان (بندو) آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي منهنجا پيءُ! نه عبادت ڪر شيطان جي بيشڪ شيطان آهي رحمان جو بي فرمان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اي منهنجا پيءٌ! تون شيطان جي عبادت نه ڪر. بيشڪ شيطان وڏي مهربان (الله) جو نافرمان آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اي منهنجا پيءُ! تون شيطان جي پوڄا نه ڪر. بيشڪ شيطان وڏي مهربان (الله) جو بي فرمان آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَبا! اَصل نه ڪر تون، شيوا سَندِي شيطان، شيطان بي فَرمان، آهي خُود اَلله جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بابا! شيطان جي بندگي نه ڪر، بيشڪ شيطان رحمان جو نافرمان آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) منهنجا ابا، شيطان جي بندگي نه ڪر، شيطان ته رحمان جو بي فرمان آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بابا سائين! توهان بندگي نه ڪريو شيطان جي بيشڪ شيطان ته رحمان (رب) جو (بلڪل) نافرمان آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) منھنجا بابا! شيطان جي پوڄا نه ڪر، بيشڪ شيطان اللھ تعالى جو وڏو نافرمان آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اي بابا! شيطان جي پوڄا نه ڪر، بيشڪ شيطان (خدا) رحمٰن جو تمام وڏو نافرمان آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اي منهنجا ابا! شيطان جي بندگي نه ڪر- شيطان ته الله رحمان جو بي فرمان ٿي چڪو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يٰأَبَتِ إِنّى أَخافُ أَن يَمَسَّكَ عَذابٌ مِنَ الرَّحمٰنِ فَتَكونَ لِلشَّيطٰنِ وَلِيًّا (آيت : 45) |
اي ابا آءٌ توتي الله جي عذاب پھچڻ کان ڊڄان ٿو متان شيطان جي سنگتي ٿئين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اي منهنجا بابا! مون کي خوف ٿو ٿئي ته متان رحمان خدا جي طرفان توتي ڪو عذاب اچي ڪڙڪي ۽ تون شيطان جو سنگتي ٿي پئين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اي منهنجا چاچا بيشڪ آئون خوف ڪريان ٿو ته توکي الله تعالى جو ڪو عذاب نه پهچي، پوءِ تون (لعنت ۾) شيطان جو سنگتي نه ٿي وڃين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اي منهنجا پيءُ! مان ڊڄان ٿو ته متان وڏي مهربان (الله) جي طرفان تو تي ڪو عذاب اچي پوي، پوءِ تون شيطان جو سنگتي ٿي پوين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اي منهنجا پيءُ! بيشڪ مان ڊڄان ٿو هن کان جو پهچي توکي عذاب رحمان کان پوءِ ٿي پوين شيطان جو ساٿي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اي منهنجا پيءٌ! آءُ ڊڄان ٿو ته متان وڏي مهربان (الله) جي طرفان توتي ڪو عذاب اچي پوي پوءِ تون شيطان جو سنگتي ٿي پوين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اي منهنجا پيءُ! آءٌ ڊڄان ٿو متان وڏي مهربان (الله) پاران تو تي ڪو عذاب پهچي، پوءِ تون شيطان جو سنگتي ٿي پَـــوِين“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَبا! ڊڄان، ته عذاب ڪو، رَسيئـِي کَـئون رَحمان، پوءِ شامِل سين شيطان، ٻيلِي ٻارڻ ۾ ٿِيِـين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بابا! مون کي ڊپ آهي ته توتي رحمان وٽان ڪو عذاب اچي رسي، پوءِ تون شيطان جو همراهه ٿي پوندين!“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ابا! مون کي ڊپ آهي ته متان توکي رحمان جو عذاب نه سٽي رکي ۽ تون به شيطان جو سنگتي بڻجي وڃين". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بابا سائين! بيشڪ مون کي ڊپ آهي ته ڪٿي توهان مبتلا نه ٿي وڃو عذاب رحمٰن جي ۾ ۽ سنگتي ساٿي ٿي وڃو شيطان جا“(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) منھنجا بابا! مان ان ڳالھ کان ڊڄان ٿو ته ڪٿي تنھنجي مٿان اللھ تعالى جو عذاب نه اچي، پوءِ تون شيطان جي ساٿين ۾ شمار ٿيندين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اي ابا! بيشڪ آئون ان ڳالهه کان ڊڄان ٿو ته توکي (خدائي) رحمٰن جو عذاب اچي پهچي ۽ تون شيطان جو ساٿي بڻجي وڃين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اي منهنجا ابا! مان ڊڄان ٿو ته ڪٿي الله رحمان وٽان توتي ڪو عذاب نه اچي ڪڙڪي ۽ تون شيطان جو ساٿي ليکجين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ أَراغِبٌ أَنتَ عَن ءالِهَتى يٰإِبرٰهيمُ لَئِن لَم تَنتَهِ لَأَرجُمَنَّكَ وَاهجُرنى مَلِيًّا (آيت : 46) |
(پڻس) چيو ته اي ابراھيم تون منھنجي معبودن کان ڦرڻ وارو آھين ڇا؟ جيڪڏھن نه روڪبين ته توکي ضرور پٿرن سان ماريندس ۽ گھڻي مدت مون کان پاسي ٿيءُ.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پيءُ (اهي ڳالهيون ٻڌي) چيو ته، اي ابراهيم تون منهنجي معبودن (خدائن) کان ڦري ويو آهين ڇا؟ ياد رک ته جيڪڏهن تون اهڙين ڳالهين کان باز نه ايندين ته توکي سنگسار ڪري (ماري) ڇڏيندس، (پنهنجو خير گهرين ته جان بچائي) مون کان پري هليو وڃ.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان چاچي (آذر) چيو اي ابراهيم ڇا تون منهنجي معبودن کان مُنهن موڙين ٿو قسم سان جيڪڏهن تون باز نه آئين ته آئون توکي پٿر هڻندس ۽ تون مون کان گھڻو وقت پري ٿي وڃ(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (آذر) چيس ته اي ابراهيم! ڇا تون منهنجن معبودن کان ڦريل آهين؟ جيڪڏهن تون باز نه ايندين ته (ياد رک!) آءُ تو کي پٿرن سان ماريندس ۽ تون مون کان هميشه لاءِ پري رھ.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين ڇا منهن موڙيندڙ آهين تون منهنجن معبودن کان اي ابراهيم! البته جيڪڏهن نه رڪجندين تون ته البته پٿرن سان هلاڪ ڪندس مان توکي ۽ ڇڏي وڃ مون کي گهڻو زمانو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (سندس پيءٌ) چيو ته اي ابراهيم! ڇا تون منهنجن معبودن کان ڦريل آهين؟ جيڪڏهن تون باز نه ايندين ته آءُ توکي پٿرن سان ماريندس ۽ تون مون کان گهڻو عرصو پري رهه. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (آزر) چيو: ”اي ابراهيم ! ڇا تون منهنجي معبودن کان منهن ڦيرائيندڙُ آهين؟ اگر تون باز نه آئين ته ضرور آءٌ تو کي سنگسار ڪندس ۽ تون مون کان هميشه لاءِ ڌار ٿي وڃ“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي ڪِ، اِبراهِيم! آهيِـين، مُنهنجي بُتن کان بيزار؟ جي بِلڪُل بَس نه تون ڪندِين، ته ڪندوسِين سَنگسار، ۽ مُون کان گوشي گھار، مُدت مَدِيد ڪيتري. (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”ابراهيم! ڇا! تون انهن کان ڦريل آهين، جن جي اسين بندگي ٿا ڪريون؟ جيڪڏهن تون انهي کان باز نه ايندين ته توکي سنگسار ڪندس ۽ مون کان هميشه لاءِ پري ٿيءُ!“. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پڻس چيو: "ابراهيم! ڇا تون منهنجي معبودن کان ڦري ويو آهين؟ جيڪڏهن باز نه آئين ته مان توکي سنگسار ڪري ڇڏيندس. بس تون مون کان هميشه لاءِ جدا ٿي وڃ". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پيءُ چيو، ڇا تون ڦري ويو آهين منهنجي خدائن کان اي ابراهيم؟ جيڪڏهن تون نه مڙندين ته آئون توکي سنگسار ڪندس بس تون مون کان ڌار ٿي وڃ(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (سندس پيءُ ) چيو ته اي ابراھيم! ڇا تون منھنجي معبودن کان منھن موڙين ٿو؟ جيڪڏھن تون ان ڳالھ کان باز نه ايندين ته مان توکي پٿرن سان ماريندس ۽ تون مون کي ڇڏي ھتان ھميشه لاءِ ھليو وڃ. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (آزر) چيس: اي ابراهيم! ڇا تون منهنجي معبودن کان منهن ڦيرين ٿو؟ جيڪڏهن واقعي تون (انهيءَ مخالفت کان) نه مُڙين ته آئون توکي ضرور سنگسار ڪري ڇڏيندس ۽ هڪ ڊگهي عرصي جي لاءِ تون مون کان جدا ٿي وڃ.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پيءُ (اهي ڳالهيون ٻڌي) چيو: اي ابراهيم! ڇا تون منهنجن معبودن کان ڦري ويو آهين؟ ياد رک جيڪڏهن تون اهڙين ڳالهين کان نه مڙندين ته توکي ضرور سنگسار ڪري ڇڏيندس- (پنهنجو خير ٿو گهرين ته جان جي امان وٺي) مون کان الڳ ٿي وڃ. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قالَ سَلٰمٌ عَلَيكَ سَأَستَغفِرُ لَكَ رَبّى إِنَّهُ كانَ بى حَفِيًّا (آيت : 47) |
(ابراھيم) چيو ته توتي سلام ھجي، آءٌ تولاءِ پنھنجي پالڻھار کان بخشش گھرندس ڇوته اُھو مون تي مھربان آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) حضرت ابراهيم فرمايو ته، چڱو منهنجو سلام قبول پوي (مان جدا ٿي ٿو وڃان) هاڻي مان پنهنجي پروردگار کان تنهنجي بخشش لاءِ دعا گهرندس. هو مون تي ڏاڍو مهربان آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (حضرت) ابراهيم چيو منهنجو توهان کي (الوداعي) سلام آهي، آئون جلدي تنهنجي لاءِ تنهنجي رب کان بخشش طلب ڪندس، بيشڪ اهو مون تي نهايت مهربان آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (ابراهيم) چيو (چڱو ته) منهنجو سلام آهي. (پر تڏهن به) آءُ پنهنجي پالڻهار کان تو لاءِ معافي گهرندس. بيشڪ اهو مون تي مهربان آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) چيائين سلام آهي توتي جلد مغفرت گهرندس تنهنجي لاءِ رب پنهنجي کان بيشڪ اهو آهي مون سان مهربان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ابراهيم چيو ته تون سلامت هجين آءُ تولاءِ پنهنجي پاليندڙ کان معافي گهرندس. بيشڪ اهو مون تي مهربان آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (ابراهيم) چيو: ”تو تي سلام هجي. آءٌ هاڻي ئي پنهنجي پالڻهار کان تنهنجي لاءِ بخشش گهرندس بيشڪ اُهو مون تي گهڻو مهربان آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چي، خُوش هُجين شال، آءٌ گُھرندس ئـِي گَھڻو، سَندمِ سائـِين پاڪ کان، تولئي بَخش ڀَال، آهي اِهو هَر حال، مُونتي مِهربان گھڻو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چيائين ”سلام عليڪ، آءُ اڃا به تنهنجي لاءِ پنهنجي ڌڻيءَ کان بخشش گهرندس، بيشڪ هو مون تي وڏو مهربان آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ابراهيم ورندي ڏني: "توتي سلام هجي، مان پنهنجي رب کان دعا گهرندس ته توکي معاف ڪري ڇڏي، منهنجو رب ته مون تي ڏاڍو مهربان آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ابراهيم چيو، سلام هجي توهان تي، آئون دعا گهرندس پالڻهار کان ته توهان کي معاف ڪري، بيشڪ منهنجو رب مون تي مهربان آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ابراھيم ($) چيس ته توھان تي سلامتي ھجي، مان پنھنجي پالڻھار کان توھان جي لاءِ معافي جي دعا گهرندس. بيشڪ ھو مون تي وڏو مھربان آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (ابراهيم عليه السلام) چيو (چڱو ڀلا) توتي سلام، آئون اڃان (به) پنهنجي رب کان تنهنجي لاءِ بخشش گهرندس، بيشڪ اُهو مون تي تمام مهربان آهي (شايد توکي هدايت عطا فرمائي).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ابراهيم چيس: چڱو! تون سلامت رهه (مان الڳ ٿيان ٿو) هاڻي مان پنهنجي پالڻهار کان تنهنجي بخشش جي دعا گهرندس، هو مون تي ڏاڍو مهربان آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَأَعتَزِلُكُم وَما تَدعونَ مِن دونِ اللَّهِ وَأَدعوا رَبّى عَسىٰ أَلّا أَكونَ بِدُعاءِ رَبّى شَقِيًّا (آيت : 48) |
۽ الله کانسواءِ جن کي سڏيندا آھيو تن کان ۽ اوھان کان پاسو ڪريان ٿو ۽ پنھنجي پالڻھار جي عبادت ڪندس، اُميد آھي پنھنجي پالڻھار جي عبادت ڪرڻ کان بدبخت نه ٿيندس.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) مان توهان سڀني کي ڇڏي ٿو وڃان ۽ انهن کي به ڇڏي ٿو ڏيان جن کي توهان الله کان سواءِ پڪاريندا آهيو، مان پنهنجي پروردگار (هڪ الله) کي ٿو پڪاريان، اميد آهي ته پنهنجي پروردگار کي پڪاري مان محروم (يا ناڪامياب) ڪونه ٿيندس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ آئون ڪناره ڪشي ڪريان ٿو توهان کان ۽ توهان جي بتن کان جن جي توهان عبادت ڪريو ٿا ۽ آئون پنهنجي رب جي عبادت ڪندس. اميد ڪريان ٿو ته آئون پنهنجي رب جي عبادت مان نامراد نه ٿيندس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ آءُ اوهان کي ۽ (انهن بتن کي به) جن کي اوهين خدا کي ڇڏي پوڄا ڪريو ٿا (سڀني کي ڇڏي ۽ پنهنجي پروردگار جي عبادت ڪندس، اميد آهي ته (آءُ) پنهنجي پالڻهار جي عبادت کان محروم نه رهندس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ جدا ٿو ٿيان مان اوهان کان ۽ انهن کان جو عبادت ڪيو ٿا اوهان انهن جي الله کان سواءِ ۽ عبادت ڪريان ٿو مان پنهنجي رب جي، اميد آهي ته نه ٿيندس مان پنهنجي رب جي عبادت کان نامراد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ آءُ اوهان کان ۽ جن کي الله کان سواءِ سڏيو ٿا،تن کان جدا ٿيان ٿو ۽ آءُ پنهنجي پاليندڙ کي سڏيندس. اميد آهي ته آءُ پنهنجي پاليندڙ جي سڏڻ جي ڪري محروم نه ٿيندس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ آءٌ اوهان کان جدا ٿيان ٿو ۽ الله کي ڇڏي اوهان جن (بتن) کي پوڄيو ٿا (تن سڀني کان به جدا ٿيان ٿو.) ۽ آءٌ پنهنجي پالڻهار جي عبادت ڪندس. اميد آهي ته آءٌ پنهنجي پروردگار جي عبادت سبب محروم نه رهندس.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ آئون اوهان کان ٿو ٿِيان، بِلڪُل بَرڪِنار، پڻ اُنهن کان، اَوهين جن کي، پوڄيو ڌَڻيان ڌار، ۽ سَڏِيندسِ سانيمِ کي، آهٖيمِ آسَ اَپار، ته وانجَھيل نه ٿِيندسِ وار، سانيمِ جي سُوال کان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) مون اوهان کان خواهه انهن کان پاسو ڪيو، جن جي اوهين الله کان سواءِ بندگي ٿا ڪريو ۽ آءُ پنهنجي رب کي ئي پڪاريندو رهندس، اميد اٿم ته پنهنجي رب کي پڪارڻ کان بدبخت نه ٿيندس.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) مان توهان کي به ڇڏيان ٿو ۽ انهن کي به جن کي توهان الله کي ڇڏي پڪاريو ٿا، مان ته پنهنجي رب کي ئي پڪاريندس. اميد ته مان پنهنجي رب کي سڏي محروم نه رهندس". (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ آئون توهان کي ڇڏيان ٿو ۽ انهن هستين کي به جن کي توهان الله کي ڇڏي پڪاريو ٿا، آئون ته پنهنجي رب کي پڪاريندس، اميد ته آئون پنهنجي رب کي پڪاري نامراد نه ٿيندس(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (ٺيڪ آ) مان توھان کي ۽ توھان جي معبودن سڀني کي ڇڏي وڃان ٿو، جن کي توھان اللھ تعالى کان سواءِ سڏيو ٿا. مان ته رڳو پنھنجي پالڻھار جي ئي بندگي ڪندس. اميد آھي ته مان پنھنجي پالڻھار کان دعا گهرندي ڪڏهن به محروم نه رهندس. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ آئون توهان (سڀني) کان ۽ انهن (بتن) کان جن کي توهان الله کانسواءِ پوڄيو ٿا پري ٿيان ٿو ۽ پنهنجي رب جي عبادت ۾ (يڪسو ٿي) مشغول ٿيان ٿو، اميد آهي آئون پنهنجي رب جي عبادت جي ڪري (مهرباني) کان محروم نه رهندس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) مون توهان سڀني کي ڇڏيو- ۽ انهن کي به ڇڏي ڏنو جن کي توهين الله کانسواءِ پڪاريندا آهيو. مان پنهنجي پالڻهار کي ٿو ٻاڏايان. اميد ته مان پنهنجي پالڻهار کي ٻاڏائي محروم نه رهندس. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَلَمَّا اعتَزَلَهُم وَما يَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ وَهَبنا لَهُ إِسحٰقَ وَيَعقوبَ وَكُلًّا جَعَلنا نَبِيًّا (آيت : 49) |
پوءِ جڏھن کانئن ۽ الله کانسواءِ پوڄيندا ھوا تن کان پاسو ڪيائين (تڏھن) کيس اسحاق ۽ يعقوب عطا ڪيوسين، ۽ ھر ھڪ کي پيغمبر ڪيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ جڏهن حضرت ابراهيم انهن ماڻهن کان ۽ انهن سڀني کان جن کي خدا کان سواءِ پوڄيندا هئا جدا ٿي ويو، تڏهن اسان (هن جي نسل ۾ برڪت ڪئي ۽) هن کي اسحاق ۽ (اسحاق جو پٽ) يعقوب عطا ڪيوسين، ۽ انهن مان هرهڪ کي اسان نبوت ڏني هئي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ پاڻ جڏهن ان کان ۽ انهن جي بتن کان ڪناره ڪشي ڪئي ته اسان (حضرت) ابراهيم کي اسحاق ۽ يعقوب عطا ڪيا ۽ (انهن مان) هر هڪ کي نبوت عطا ڪئي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جڏهن انهن کان ۽ جن جي اهي خدا کان سواءِ عبادت ڪندا هئا، تن کان جدا ٿيو ته اسان کيس اسحاق ۽ يعقوب (جهڙو اولاد) عطا ڪيو ۽ هر هڪ کي نبوت جي درجي تي فائز ڪيوسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ جڏهن جدا ٿيو انهن کان ۽ انهن کان جن جي عبادت ڪن ٿا الله کان سواءِ ته بخشي ڏنو سون ان کي اسحاق ۽ يعقوب ۽ سڀني کي بنايو سون نبي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جڏهن انهن کان ۽ جن جي اُهي الله کان سواءِ عبادت ڪندا هئا، تن کان جدا ٿيو ته ان کي اسحاق ۽ يعقوب بخشي ڏناسون ۽ هر هڪ کي نبي ڪيوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ جڏهن (ابراهيم) انهن ماڻهن کان ۽ انهن (بتن) کان جن کي اُهي الله کي ڇڏي پوڄيندا هئا الڳ ٿلڳ ٿي ويو (ته) اسان کيس اسحاق ۽ يعقوب (پُٽ ۽ پوٽو) بخشي ڏنا ۽ اسان انهن سڀني کي نبيءُ بنايو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ جَڏهن جدا پاڻ ٿيو، اُنهن کان اَڳواڻ، پڻ اُنهن کان، شيوا جن سَندِي، ڪن سوا ربَّ، سُڄاڻ، ۽ پوءِ يَعقُوب، اِسحاق اُن کي، بيشڪ بَخشياسون، پاڻ، ۽ ڪيوسونِ ڪَرم ساڻ، نَبِي سوڀارو سَڀ کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ جڏهن کانئن ۽ انهن کان پاسو ڪيائين جن جي هو الله کان سواءِ بندگي ڪندا هئا، ته اسان کيس اسحاق ۽ يعقوب عطا ڪيو ۽ سڀني کي نبي بڻايوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ جڏهن هو انهن ماڻهن کان ۽ انهن کان جن کي هو الله جي بدران پيا سڏيندا هئا، ڌار ٿي ويو ته اسان کيس اسحاق ۽ يعقوب جهڙي اولاد عطا ڪئي ۽ هرهڪ کي نبي بڻايوسين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ جڏهن هو ڌار ٿي ويو انهن ماڻهن کان جيڪي پوڄيندا هئا جن کي سواءِ الله جي، ته اسان کيس اولاد ڏنو اسحاق ۽ يعقوب جهڙو، ۽ هرهڪ کي بنايو هو (پنهنجو) نبي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ جڏھن ھو انهن کي ۽ ٻين هستين جن کي ھو اللھ تعالى کان سواءِ پڪاريندا ھئا تن سڀني کي ڇڏي ھليو ويو ته اسان کيس اسحاق ۽ يعقوب (عليهما السلام)عطا ڪيا ۽ هر هڪ کي نبي ٺاھيوسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ جڏهن ابراهيم (عليه السلام) انهن ماڻهن کان ۽ انهن بتن کان جن جي اُهي الله کانسواءِ پوڄا ڪندا هئا (ميل ملاقات ڇڏي) بلڪل جدا ٿي ويا (ته) اسان انهن کي (پٽ) اسحاق ۽ (پوٽي) يعقوب (عليه السلام) سان نوازيو ۽ اسان ٻنهي مان هر (هڪ) کي نبي بڻايو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) وري جڏهن ابراهيم، انهن ماڻهن کان ۽ انهن سڀني معبودن کان- جن کي هو الله کانسواءِ پوڄيندا هئا، الڳ ٿي ويو، ته اسان (ان جي نسل ۾ برڪت وڌي ۽) کيس اسحاق ۽ (اسحاق جو پٽ) يعقوب عطا فرمايو. منجهانئن هر هڪ کي اسان نبوت ڏني. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَوَهَبنا لَهُم مِن رَحمَتِنا وَجَعَلنا لَهُم لِسانَ صِدقٍ عَلِيًّا (آيت : 50) |
۽ کين پنھنجي ٻاجھ مان (گھڻيون شيون) عطا ڪيوسون ۽ انھن جي چڱي يادگيري بلند ڪئي سون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ کين پنهنجي رحمت مان بخششو ڪيوسين ۽ پڻ انهن سڀني لاءِ سچائيءَ جون صدائون (آواز) بلند ڪيوسين. (يعني سندن سچي ساراهه پئي ڳائجي).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان انهن کي پنهنجي رحمت عطا ڪئي ۽ اسان انهن جو ذڪر اعليٰ ڪيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ انهن کي پنهنجي رحمت مان ڪجھ عنايت ڪيوسون ۽ اسان انهن جي لاءِ اعلى درجي جو ذڪر خير (دنيا ۾ به) مقرر ڪيوسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ڏنو سون انهن کي رحمت پنهنجيءَ مان ۽ ڪيو اسان انهن جي لاءِ سهڻو ذڪر بلند .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ انهن کي پنهنجي رحمت مان (گهڻيون نعمتون) ڏنيوسون. ۽ انهن جو نيڪ نالو بلند ڪيوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ انهن کي اسان پنهنجي رحمت مان عطائون ڪيون ۽ اسان انهن جي لاءِ سچي ۽ دائمي تعريف جو آواز بُلند ڪيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ بيشڪ پَنهنجِي بَخشش مان، ڪياسون اُتن اِحسان، ۽ سَندِي سَچ زِبان، اَعلىٰ ڪئـِي سون اُنهن لئي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ کين پنهنجي رحمت مان حصو ڏنوسون ۽ سندن نالي کي نيڪ ۽ بلند ڪيوسون.(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ پنهنجيءَ رحمت سان نوازيوسين ۽ کين سچو ناماچار عطا ڪيوسين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ کيس نوازيو پنهنجي رحمت سان ۽ کين عطا ڪئي سچي (وڏي کان وڏي) مشهوري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اسان انهن سڀني کي پنھنجي رحمت مان ڪيتريون ئي نعمتون به عطا ڪيون ۽ انهن جي سچائي واري ڪردار کي بلند ڪيوسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان انهن (سڀني) کي پنهنجي (خاص) رحمت بخشي ۽ اسان انهن جي لاءِ (هر آسماني مذهب جي مڃڻ وارن ۾) تعريف واکاڻ جي زبان بلند ڪري ڇڏي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ کين پنهنجي رحمت سان واسي ڇڏيوسون، پڻ انهن جي ڳالهه سچي ۽ بلند ڪئي سون.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَاذكُر فِى الكِتٰبِ موسىٰ إِنَّهُ كانَ مُخلَصًا وَكانَ رَسولًا نَبِيًّا (آيت : 51) |
۽ ڪتاب ۾ موسىٰ (جو قصو) ياد ڪر، بيشڪ اُھو چونڊيل ھو ۽ پيغمبر نبي ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر!) هن ڪتاب ۾ حضرت موسيٰ جو بيان پڙهه، بيشڪ هو هڪ خاص خاص ٻانهو ۽ (الله جو) موڪليل پيغمبر هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان (حضرت) موسيٰ جو ذڪر قرآن ڪريم ۾ ڪريو بيشڪ اهو مخلص هو ۽ پاڻ رسول (۽) نبي هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول) قرآن ۾ ڪجھ موسى جي ڳالھ (به) بيان ڪر، بيشڪ اهو پسند ڪيل (منهنجو بندو) ۽ موڪليل (صاحب ڪتاب ۽ شريعت) نبي هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ياد ڪر ڪتاب ۾ موسى کي بيشڪ اهو هو مخلص ۽ هو رسول، نبي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ڪتاب ۾ موسيٰ جي ڳالهه بيان ڪر، بيشڪ اهو پسند ڪيل هو ۽ موڪليل نبي هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ڪتاب (قرآن) ۾ موسى جو ذڪر ڪر. بيشڪ اُهو چونڊيل ۽ صاحبِ رسالت نبي هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪرياد ڪِتاب ۾، مُوسٰى جو مَذڪُور، هُئو مُخلِص مُرسل مُور، ۽ خاص کِيانتو خابَرُو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هن ڪتاب ۾ ”موسيٰ“ جو ذڪر ڪر، هو خاص ٻانهو ۽ رسول نبي هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ هن ڪتاب ۾ موسيٰ جو بيان ڪر، هو هڪ چونڊيل شخص هو ۽ رسول نبي هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيان ڪر هن ڪتاب ۾ (قصو) موسيٰ جو بيشڪ اهو هڪ چونڊيل شخص هو ۽ پيغمبر نبي هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھن ڪتاب ۾ موسى ($) جو واقعو به بيان ڪري ٻڌاءِ، بيشڪ ھو پسنديده رسول ۽ نبي ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (هن) ڪتاب ۾ موسيٰ (عليه السلام) جو ذڪر ڪريو بيشڪ اُهي (نفس جي پڪڙ کان ڇوٽڪارو ماڻي) برگزيدو ٿي چڪو هو ۽ رسالت جو صاحب نبي هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (اي پيغمبر!) ڪتاب ۾ موسى جوذڪر ڪر- بيشڪ ! هو خاص بندو ۽ موڪليل نبي هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَنٰدَينٰهُ مِن جانِبِ الطّورِ الأَيمَنِ وَقَرَّبنٰهُ نَجِيًّا (آيت : 52) |
۽ طور (جبل) جي سڄي ڀر کان کيس سڏيوسون ۽ ھمراز ٿيڻ لاءِ کيس ويجھو ڪيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اسان کيس طور جبل جي ساڄي (يعني اوڀر) طرف کان سڏ ڪيو ۽ (وحي جي) ٻڌڻ لاءِ پنهنجي ويجهو آندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان ان کي طُور سينا جي ساڄي پاسي کان پڪاريو ۽ راز جي ڳالهين ٻڌائڻ لاءِ ان کي مقرب بنايو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان کيس (جبل) طور جي سڄي پاسي کان سڏيو ۽ راز جون ڳالهيون ڪندي کيس ويجهو ڪيوسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ سڏيو اسان ان کي طور جي سڄي پاسي کان ۽ قريب ڪيوسون ان کي مناجات ڪندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ان کي اسان (جبل) طور جي ساڄي پاسي کان سڏيو ۽ راز جون ڳالهيون ڪندي کيس ويجهو ڪيوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان کيس (جبل) طُور جي ساڄي پاسي کان سڏيو ۽ راز جون ڳالهيون ڪرڻ لاءِ کيس ويجهو ڪيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ سَڄي پاسي کان طُور جي، اَسان ڏِنسِ آواز، ۽ هُجڻ لئي هَمراز، ڪيوسون اوڏ اُن کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اسان کيس طور جبل جي ساڄي پاسي کان آواز ڏنو۽ کيس ڳجهه جي ڳالهين لاءِ مقرب بڻايو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان کيس طور (جبل) جي ساڄي پاسي کان سڏ ڪيو هو ۽ راز جي ڳالهين سان کيس قرب عطا ڪيو هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اسان کيس سڏيو طور جي ساڄي پاسي کان، ۽ راز جي ڳالهه ٻولهه سان قربت عطا ڪئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان کيس طُور جبل جي ساڄي پاسي کان سڏيو ۽ راز جي ڳالھ ڪرڻ لاءِ انتھائي ويجهو ڪيو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان کين (جبل) طور جي ساڄي پاسي کان سڏيو ۽ راز و نياز جو ڳالهيون ڪرڻ جي لاءِ اسان ان کي (خاص) قربت سان نوازيو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اسان کيس طُور پهاڙ جي ساڄي پاسي کان پڪاريو (وحي جي) راز لاءِ کيس پنهنجي ويجهو ڪيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَوَهَبنا لَهُ مِن رَحمَتِنا أَخاهُ هٰرونَ نَبِيًّا (آيت : 53) |
۽ پنھنجي ٻاجھ سان سندس ڀاءُ ھوارون پيغمبر ڪري کيس عطا ڪيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ پڻ پنهنجي رحمت سان (سندس مددگاريءَ لاءِ کيس) هارون ڏنوسين جو سندس ڀاءُ هو ۽ نبي هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان (حضرت) موسيٰ کي پنهنجي رحمت سان، سندس ڀاءُ (حضرت) هارون نبي ڪري عطا ڪيو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان کيس پنهنجي خاص مهربانيءَ سان سندس ڀاءُ هارون کي (ان جو وزير بڻائي) عنايت ڪيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بخشي ڏنو اسان ان جي لاءِ پنهنجي رحمت سان سندس ڀاءُ هارون نبي بنائي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ان کي پنهنجي رحمت مان سندس ڀاءُ هارون پيغمبر ڪري بخشي ڏنوسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان پنهنجي رحمت سان سندس ڀاءُ هارون کي نبي بنائي (بطور مددگار) کيس بخشي ڏنو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڏِنو سونِس پَنهنجِي ڏات مان، هارُون سَندسِ ڀاءُ نَبِي نِياپا، ڏِيندڙ ڏيہ ڏاتار جا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ ان کي پنهنجي رحمت سان سندس ڀاءُ هارون به نبي ڪري ڏنوسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ پنهنجي مهربانيءَ سان سندس ڀاءُ هارون کي به نبي بڻائي کيس (مددگار ڪري) ڏنو هئوسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اسان ڏنو کيس پنهنجي رحمت سان سندس ڀاءُ هارون کي (مددگار طور) نبي ڪري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اسان پنھنجي رحمت طور سندس ڀاءُ ھارون کي به نبي بنايو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان پنهنجي رحمت سان سندس ڀاءُ هارون (عليه السلام) کي کيس نبي بڻائي ان کي ڏنو (ته جيئن اُهو سندس ڪمن ۾ مددگار ٿئي).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پڻ پنهنجيءَ رحمت سان کيس (ساٿ ۽ مدد لاءِ) سندس ڀاءُ هارون نبي ڪري ڏنوسون.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَاذكُر فِى الكِتٰبِ إِسمٰعيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعدِ وَكانَ رَسولًا نَبِيًّا (آيت : 54) |
۽ ڪتاب ۾ اسماعيل (جو قصّو) ياد ڪر، بيشڪ اُھو انجام جو پورو ۽ پيغمبر نبي ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر!) هن ڪتاب (قرآن مجيد) ۾ حضرت اسماعيل جو ذڪر پڙهه، بيشڪ هو پنهنجي قول جو سچو هو ۽ (الله جو) موڪليل هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان (حضرت) اسماعيل جو ذڪر قرآن ڪريم ۾ ڪريو، بيشڪ اهو وعدي جو سچو هو ۽ پاڻ رسول (۽) نبي هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول) قرآن ۾ اسماعيل جي (به) ڳالھ بيان ڪر، بيشڪ اهو وعدي جو سچو هو ۽ موڪليل نبي هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ياد ڪر ڪتاب ۾ اسماعيل کي بيشڪ اهو هو سچو وعدي جو ۽ هو رسول، نبي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ڪتاب ۾ اسماعيل جي ڳالهه بيان ڪر! بيشڪ اهو وعدي جو سچو هو ۽ موڪليل نبي هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ڪتاب ۾ اسماعيل جو ذڪر (به) ڪر. بيشڪ اُهو وعدي جو سچو هيو ۽ موڪليل نبي هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪر ياد ڪِتاب ۾، اِسماعِيل اَطهر، وَعدي سَچو، وِيرسو، ۽ نَبِي پيغمبر، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ ڪتاب ۾ ”اسماعيل“ جو ذڪر ڪر، بيشڪ هو وعدي جو سچو هو ۽ رسول نبي هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ هن ڪتاب ۾ اسماعيل جو به بيان ڪر، هو وعدي جو سچو هو ۽ رسول نبي هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيان ڪر (اي نبي!) هن ڪتاب ۾ اسماعيل جو قصو، بيشڪ اهو سچو هو وعدي جو ۽ اهو رسول هو نبي هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھن ڪتاب ۾ اسماعيل ($) جو واقعو به بيان ڪري ٻڌاءِ، بيشڪ ھو وعدي جو سچو ھو ۽ ھو رسول ۽ نبي ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ توهان (هن) ڪتاب ۾ اسماعيل (عليه السلام) جو ذڪر ڪريو بيشڪ اُهو وعدي جو سچو هو ۽ رسالت جو صاحب نبي هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (اي پيغمبر!) ڪتاب ۾ (يعني قرآن ۾) اسماعيل جو ذڪر ڪر. بي شڪ! هو پنهنجي قول ۾ سچو هيو ۽ (الله جو) موڪليل نبي هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَكانَ يَأمُرُ أَهلَهُ بِالصَّلوٰةِ وَالزَّكوٰةِ وَكانَ عِندَ رَبِّهِ مَرضِيًّا (آيت : 55) |
۽ پنھنجي گھر وارن کي نماز ۽ زڪوٰة جو حُڪم ڪندو ھو، ۽ پنھنجي پالڻھار وٽ پسند ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ هو پنهنجي گهر جي ماڻهن کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڏيندو هو ۽ هو (سڀني ڳالهين ۾) پنهنجي پروردگار جي حضور ۾ پسند پيل هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ پاڻ پنهنجي گھر وارن کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڪندو هو، ۽ پاڻ پنهنجي رب وٽ پسنديده هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ پنهنجي گهروارن کي نماز پڙهڻ ۽ زڪوات ڏيڻ جو تاڪيد ڪندو رهندو هو ۽ پنهنجي پروردگار جي بارگاھ ۾پسند ڪيل هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ امر ڪندو هو اهل پنهنجي کي نماز جو ۽ زڪواة جو ۽ هو رب پنهنجي وٽ وڻيل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ پنهنجي گهر وارن کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڪندو هو ۽ پنهنجي پاليندڙ وٽ قبول ٿيل هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اُهو پنهنجي گهر ڀاتين کي نماز ۽ زڪواة جو حڪم ڏيندو هيو ۽ اهو پنهنجي پاليندڙ وٽ پسند ڪيل هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪندو نِماز، زڪوٰة جو، هو اَهلِس کي اَمر، ۽ پَنهنجي، وَٽ پَرور، هو سَدا سُهاڻل سُپرِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ ساڻس لاڳاپيل کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڪندو هو ۽ پنهنجي رب وٽ پسند پيل هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ پنهنجي گهر جي ڀاتين کي نماز ۽ زڪوات جو حڪم ڏيندو هو ۽ پنهنجي رب وٽ تمام عزت وارو انسان هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ هو ڪندو هو حڪم پنهنجي گهر وارن کي نماز ۽ زڪواة جو، ۽ هو پنهنجي رب وٽ پسند ڪيل انسان هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو پنھنجي گهر وارن کي نماز پڙھڻ ۽ زڪوات ڏيڻ جو حڪم ڪندو ھو ۽ پنھنجي پالڻھار جو پسنديده ٻانهو ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اُهو پنهنجي گهروان کي نماز ۽ زڪواة جو حڪم ڏيندو هو ۽ اُهو پنهنجي رب جي بارگاهه ۾ رضا جي مقام تي (فائز) هو (يعني سندس رب کانئس راضي هو).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) هو پنهنجي گهر ڀاتين کي نماز روزي جو حڪم ڪندو هيو ۽ هو (پنهنجين سمورين ڳالهين ۾) پنهنجي پالڻهار وٽ مقبول هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَاذكُر فِى الكِتٰبِ إِدريسَ إِنَّهُ كانَ صِدّيقًا نَبِيًّا (آيت : 56) |
۽ ڪتاب ۾ ادريس (جو قصّو) ياد ڪر، بيشڪ اُھو سچو پيغمبر ھو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (اي پيغمبر!) ڪتاب ۾ ادريس جو به ذڪر ڪر، بيشڪ هو به سچائيءَ جو پتلو ۽ نبي هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ رسولِ عربي توهان قرآن ڪريم ۾ (حضرت) ادريس جو ذڪر ڪريو، بيشڪ اهو سچو نبي هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (اي رسول) قرآن ۾ ادريس جو به تذڪرو ڪر، بيشڪ اهو وڏو سچو (بندو ۽) نبي هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ياد ڪر ڪتاب ۾ ادريس کي بلاشڪ اهو هو سچو نبي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ڪتاب ۾ ادريس جي ڳالهه بيان ڪر! بيشڪ اهو حد درجي جو سچو (۽) نبي هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ ڪتاب (قرآن) ۾ ادريس جو ذڪر (به) ڪر. بيشڪ اُهو وڏو سچار نبي هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪر ياد ڪِتاب ۾، اِدرِيس جو اَحوال، جو سَچ پَچ سَچو صاف هو، نَبِي نيڪ نِهال، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ ڪتاب ۾ ”ادريس“ جو ذڪر ڪر، هو سچو نبي هو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ هن ڪتاب ۾ ادريس جو به بيان ڪر، هو هڪڙو سچار انسان ۽ هڪ نبي هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ بيان ڪر هن ڪتاب ۾ ادريس جو قصو، بيشڪ هو هڪ سچو انسان ۽ نبي هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ ھن ڪتاب ۾ ادريس ($) جو واقعو به بيان ڪري ٻڌاءِ ته بيشڪ ھو سچو نبي ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (هن) ڪتاب ۾ ادريس (عليه السلام) جو ذڪر ڪريو بيشڪ اُهو وڏو سچار نبي هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (اي پيغمبر!) ڪتاب ۾ ادريس جو به ذڪر ڪر. بي شڪ! ادريس به سراپا سچار نبي هيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَرَفَعنٰهُ مَكانًا عَلِيًّا (آيت : 57) |
۽ وڏي مرتبي ڪري سندس مانُ مٿاھون ڪيوسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ اسان هن کي وڏي بلند مقام (درجي) تائين پهچائي ڇڏيو هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسان ان کي بلند مقام تي پهچايو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اسان ان کي هڪ بلند مڪان (بهشت ۾) کڻي ورتو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ پڄايوسون ان کي مقام مٿاهين کي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اسان کيس هڪ بلند مڪان تي کڻي ورتو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان ان کي بلند مقام تي کڻي ورتو هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ بَخشيو سُونسِ بحال، اُتم آستان ڪو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ اسان کيس مٿاهين درجي تي رسايو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اسان کيس اوچي ماڳ تي کڻي ورتو هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اسان کيس بلند مرتبو ڏئي مٿانهون ڪيو هو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان کيس بلند مقام تي کڻي ورتوسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان کيس بلند مقام تي کڻي ورتو هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ اسان کيس تمام وڏو رتبو عطا ڪيو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أُولٰئِكَ الَّذينَ أَنعَمَ اللَّهُ عَلَيهِم مِنَ النَّبِيّۦنَ مِن ذُرِّيَّةِ ءادَمَ وَمِمَّن حَمَلنا مَعَ نوحٍ وَمِن ذُرِّيَّةِ إِبرٰهيمَ وَإِسرٰءيلَ وَمِمَّن هَدَينا وَاجتَبَينا إِذا تُتلىٰ عَلَيهِم ءايٰتُ الرَّحمٰنِ خَرّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا (آيت : 58) |
جن تي الله فضل ڪيو سي آدم جي اولاد منجھان پيغمبرن مان آھن، ۽ جن کي نوح سان (ٻيڙي ۾) کنيوسون، ۽ ابراھيم ۽ يعقوب جي اولاد مان، ۽ جن کي ھدايت ڪئي سون ۽ چونڊيوسون تن مان آھن، جڏھن الله جون آيتون کين پڙھي ٻڌائبيون ھيون تڏھن سجدو ڪندڙ ۽ روئيندڙ ٿي ڪري پوندا ھوا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هي اهي ماڻهو آهن جيڪي انهن نبين مان آهن جن کي الله تعاليٰ نعمتون ڏنيون، آدم جي نسل مان ۽ انهن جي نسل مان جن کي اسان حضرت نوح سان گڏ (ٻيڙيءَ ۾) سوار ڪيو هو. پڻ حضرت ابراهيم ۽ حضرت اسرائيل (يعني حضرت يعقوب) جي نسل مان ۽ انهن قومن مان جن کي اسان سڌيءَ واٽ تي لڳايو ۽ (ڪاميابيءَ ۽ سعادت لاءِ) چونڊيو. اهي اهي ماڻهو آهن جن کي جڏهن رحمان خدا جون آيتون ٻڌايون وينديون هيون تڏهن بي اختيار سجدي ۾ ڪري پوندا هئا ۽ سندن اکين ۾ پاڻي اچي ويندو هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اهي انهن نبين مان آهن جن تي الله تعالى پنهنجي نعمت ڪئي آهي (اهي) (حضرت) آدم جي اولاد مان هئا، ۽ ڪي انهن مان اهي آهن جن کي اسان نوح سان گڏ سوار ڪرايو. ۽ ڪي انهن مان (حضرت) ابراهيم ۽ يعقوب جي اولاد مان آهن ۽ اهي انهن مان آهن جن کي اسان هدايت ڏني ۽ برگزيده بنايو. جنهن وقت انهن جي مٿان رحمان جون آيتون پڙهيون وينديون هيون ته اهي سجدي ۾ ڪري روئيندا هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هي اهي نبي آهن جن تي الله نعمت ڪئي، جيڪي آدم جي اولاد مان آهن، ۽ انهن مان جن کي نوح سان گڏ (ٻيڙيءَ ۾) کنيوسون. ۽ ابراهيم ۽ يعقوب جي اولاد مان آهن ۽ انهن مان جن کي هدايت ڪئي سون ۽ چونڊيوسون انهن کي جڏهن خدا جون (نازل ڪيل) آيتون پڙهي ٻڌايون وڃن ٿيون ته (اهي) سجدي ۾ زارو زار رئندي ڪريو پون ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهي ئي اهي آهن جو نعمت ڪئي الله انهن تي نبين مان (هئا) اولاد آدم جي مان ۽ انهن مان جيڪي کنيا اسان (ٻيڙيءَ ۾) نوح سان گڏ ۽ اولاد ابراهيم ۽ يعقوب جي مان ۽ انهن مان جن کي هدايت ڪئي اسان ۽ برگزيدا بنايا اسان جڏهن تلاوت ڪيون ٿيون وڃن انهن تي آيتون رحمان جون ته ڪريا سجدا ڪندڙ ۽ روئندڙ .السجدة(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اِهي اُهي نبي آهن جن تي الله نعمت ڪئي، جيڪي آدم جي اولاد مان آهن. ۽ انهن مان آهن جن کي نوح سان گڏ ٻيڙيءَ ۾ کنيوسون. ۽ (اهي) ابراهيم ۽ يعقوب جي اولاد مان آهن ۽ انهن مان آهن جن کي هدايت ڪئي سون ۽ پسند ڪيوسون، انهن کي جڏهن وڏي مهربان (الله) جون آيتون پڙهي ٻڌايون وڃن ٿيون ته (اهي) سجدي ۾ ڪري پون ٿا ۽ رُئن ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اِهي اُهي آهن جن تي الله انعام ڪيو آهي جيڪي نبين مان آهن جيڪي آدم جي اولاد مان آهن ۽ انهن مان آهن جن کي اسان نوح سان (ٻيڙي ۾) کنيو هيو ۽ ابراهيم ۽ اسرائيل (يعني يعقوب) جي اولاد مان آهن. ۽ انهن مان آهن جن کي اسان هدايت ڪئي ۽ اسان پسند ڪيو ۽ جڏهن انهن تي رحمان جون آيتون پڙهيون وڃن ٿيون ته اُهي ڪِري پَوَن ٿا سجدا ڪندي ۽ روئندي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اُهي، جَن الله، نَبِيَّن مان نَوازِيو، آدم جي اَولاد مان، يا وِيا تَن وَھ واھ!! ۽ جن کي، اُٺايوسون اوٺ ۾، حضرت نوح سان، هَمراھ، ۽ ابراهيم ۽ اسرائيل جو، نَسل نيڪ نِگاھ، پڻ سَنئـِين سُهائيسون جن کي، ۽ ڌُئاسون دِلخواہ، جڏهن پَڙهجن اُنهن مَٿي، حُڪم حَقَّ دَرگاھ، ته ڪِريا ڪَري آھ، نَمندڙ، رُوئيندڙ رَبَّ اڳيان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهي ئي شخص آهن جن تي الله نعمت ڪئي آهي، آدم جي نسل جي نبين مان، نوح سان گڏ چاڙهيلن مان ۽ ابراهيم ۽ يعقوب جي نسل مان ۽ انهن مان، جن کي اسان رستو ڏيکاريو ۽ چونڊيوسون_ جڏهن وٽن رحمان جون آيتون پڙهيون ٿي ويون ته سجدو ڪندي روئندي زمين تي ڪري ٿي پيا. (سجدو) (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اِهي اٿوَ اهي پيغمبر جن تي الله انعام فرمايو، آدم جي اولاد مان ۽ وري انهن ماڻهن جي نسل مان جن کي اسان نوح سان گڏ ٻيڙيءَ تي سوار ڪيو هو ۽ پڻ ابراهيم جي نسل مان ۽ اسرائيل (يعقوب) جي نسل مان. ۽ اهي انهن ماڻهن مان هئا، جن کي اسان هدايت بخشي هئي ۽ چونڊيو هو. انهن جي حالت اها هوندي هئي ته جڏهن رحمان جون آيتون کين ٻڌايون وينديون هيون ته روئندي سجدي ۾ ڪري پوندا هئا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هي اهي ئي پيغمبر آهن جن تي الله انعام ڪيو هو پنهنجي نبين جي نسل آدم جي اولاد مان، ۽ انهن ماڻهن جي اولاد مان جن کي اسان نوح سان گڏ ٻيڙيءَ ۾ سوار ڪيو ۽ ابراهيم جي نسل مان ۽ اسرائيل (يعقوب) جي اولاد مان ۽ هي انهن جي اولاد مان هئا جن کي هدايت ۽ بلند درجو ڏنو، (انهن جو حال هي هو جو) جڏهن رحمٰن جون آيتون کين ٻڌايون وينديون هيون ته ڪِري پوندا هئا سجدي ۾ رُئندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھي سڀ آدم ($) جي اولاد منجهان اُھي نبي آھن جن تي اللھ تعالى نعمتون فرمايون هيون، نوح ($) جا ساٿي، جن کي ٻيڙي ۾ بچايوسين ۽ ابراھيم ۽ اسرائيل (ؐ) جي اولاد، هي به انهن ماڻهن مان ھئا جن کي اسين چونڊي ھدايت وارو رستو عطا ڪيو هو. جڏھن به انهن کي اللھ تعالى جون آيتون پڙھي ٻڌايون وينديون ھيون ته سجدي ۾ ڪري روئندا ھئا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هي اُهي ماڻهو آهن جن تي الله انعام فرمايو آهي نبين جي جماعت مان آدم (عليه السلام) جي اولاد مان آهن ۽ انهن (مومنن) مان آهن جن کي اسان نوح (عليه السلام) جي ٻيڙي ۾ (طوفان کان بچائي) کنيو هو، ۽ ابراهيم (عليه السلام) جي ۽ اسرائيل (يعني يعقوب عليه السلام) جي اولاد مان آهن ۽ انهن (چونڊيل) ماڻهن مان آهن جن کي اسان هدايت بخشي ۽ برگزيده بڻايو، جڏهن انهن تي (خدا) رحمٰن جي آيتن جي تلاوت ڪئي وڃي ٿي اُهي سجدو ڪندي ۽ (زار و قطار) روئندي ڪِري پون ٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اِهي آهن اُهي ماڻهو جيڪي انهن نبين منجهان آهن جن تي، الله انعام ڪيو آدم جي نسل منجهان ۽ انهن جي نسل منجهان جن کي اسان نوح سان گڏ (ٻيڙي ۾) سوار ڪيو هيو، پڻ ابراهيم ۽ اسرائيل (يعني يعقوب) جي نسل منجهان ۽ انهن گروهن منجهان جن کي اسان سنئين واٽ ڏيکاري ۽ (ڪاميابين جي لاءِ) چونڊيو. اِهي اُهي ماڻهو آهن جن کي جڏهن الله جون آيتون ٻڌائجن ٿيون ته بي اختيار سر بسجود ٿي پون ٿا ۽ سندن نيڻ برسي پون ٿا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ أَضاعُوا الصَّلوٰةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوٰتِ فَسَوفَ يَلقَونَ غَيًّا (آيت : 59) |
پوءِ سندن پوئتان ڪيترا (ندورا) پيڙھيءَ تي ويٺا (جو) نماز ڇڏي ڏنائون ۽ سڌن جي پٺيان لڳا پوءَ سگھو گمراھيءَ جي سزا لھندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر انهن کان پوءِ اهڙا ناخلف (نڀاڳا) سندن جانشين ٿيا جن نماز (جي حقيقت) ضايع ڪري ڇڏي ۽ پنهنجي نفساني خواهشن جي پٺيان پئجي ويا. سو (ڏسندؤ ته) جلد سندن سرڪشي سندن آڏو ايندي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ انهن جي پويان اهڙا ناخلف پيدا ٿيا جن نماز ضايع ڪئي ۽ پنهنجي سَڌن جي پٺيان هليا پوءِ اهي جلدي جهنم جي وادي ۾ اڇلايا ويندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) وري انهن کان پوءِ اهڙا بڇڙا ماڻهو سندن جانشين ٿيا جن نماز کي ڇڏيو ۽ خواهش جي پٺيان لڳا، جلد ئي اهي ماڻهو پنهنجي گمراهيءَ جي (نتيجي) سان ملي ويندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ پويان پيدا ٿيو انهن کان بعد اهڙو برو نسل جن ضايع ڪئي نماز ۽ تابع بڻيا خواهشن جا پوءِ جلد پهچندا سزا کي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ سندن پٺيان اهڙا بڇڙا ماڻهو سندن جاءِ تي آيا جن نماز کي ڇڏيو ۽ خواهشن جي پٺيان لڳا، سو اُهي گمراهي ڏسندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ انهن کان پوءِ اهڙا نالائق ماڻهو سندن جانشين ٿيا جن نماز ڇڏي ڏني، ۽ نفساني خواهشن جي پُٺيان پيا پوءِ جلد اهي گمراهي (جي سزا) کي ڏسندا. (۽ اهي جهنم جي غَـــيّا ۾ ڦِٽا ڪيا ويندا.)(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ وَلارِي جاءِ تِن، بعد سَندنِ، بَدڪار، جَن نِمازون ناس ڪيون، ۽ ٿِيا شَهوتن شِڪار، پوءِ تڪڙوئـِي تڪرار، هاوِئَ تَري هَڄندا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ کانئن بعد اهڙا پويان ٿيا، جن نمازون وڃايون ۽ سڌن پٺيان لڳا- پوءِ جلد ئي گمراهيءَ جي سزا ڏسندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پر پوءِ انهن کان بعد اهڙا نالائق سندن جاءِ نشين بڻيا، جن نماز کي ڇڏيو ۽ نفساني خواهشن جي ڪڍ لڳا، سو سگهوئي هو گمراهيءَ جو نتيجو پــَـسندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ انهن بعد اهڙا سندن جانشين ندورا ماڻهو ٿيا جو انهن نماز کي ئي ڇڏي ڏنو ۽ لڳي پيا پٺيان نفس جي سَڌن جي، بس جلد ئي اهي گمراهيءَ جي سزا ڏسندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پر انهن کان پوءِ سندن جڳھ تي نا اھل ماڻهو اچي ويا جن نماز کي ڇڏي ڏنو ۽ نفس جي خواھشن جي پٺيان ھلندا رھيا، پوءِ کين جلد ئي گمراھيءَ جي سزا ملندي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ انهن کان بعد اُهي نالائق جانشين ٿيا جن نمازون ضايع ڪري ڇڏيون ۽ (نفساني) خواهشن جي ڪڍ لڳا سو عنقريب اُهي آخرت جي عذاب (دوزخ جي غي وادي) ۾ داخل ٿيندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پر وري ان کان پوءِ اهڙا نااهل پونئير انهن جا جانشين ٿي پيا، جيڪي نماز (جي حقيقت) وڃائي ويٺا ۽ پنهنجين ڌڪاريل خواهشن جي ڪڍ لڳي پيا، سو اهي جلد گمراهيءَ جي ور چڙهي ويندا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِلّا مَن تابَ وَءامَنَ وَعَمِلَ صٰلِحًا فَأُولٰئِكَ يَدخُلونَ الجَنَّةَ وَلا يُظلَمونَ شَيـًٔا (آيت : 60) |
پر جن توبه ڪئي ۽ ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا سي بھشت ۾ گھڙندا ۽ مٿن ڪجھ ظلم نه ڪبو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر جيڪو (گناهن کان) باز ايندو، ايمان آندائين ۽ نيڪ عمل ڪرڻ ۾ لڳي ويندو (تنهن لاءِ ڪوبه کٽڪو ڪونهي) اهڙا ماڻهو جنت ۾ داخل ٿيندا ۽ انهن سان ذرو به بي انصافي نه ٿيندي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) مگر جنهن توبه ڪئي ۽ ايمان آندو ۽ سهڻا عمل ڪيا پوءِ اهي جنت ۾ داخل ٿيندا ۽ سندن عملن مان ڪا شيءِ نه گھٽائي ويندي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پر جن توبه ڪئي ۽ ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا ته اهڙا ماڻهو جنت ۾ داخل ٿيندا. ۽ مٿن ڪجھ به ظلم نه ڪيو ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) مگر جنهن توبہ ڪئي ۽ ايمان آندائين ۽ ڪيائين چڱا ڪم پوءِ اهي داخل ٿيندا بهشت ۾ ۽ نه ظلم ڪيا ويندا ذري برابر .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پر جن توبه ڪئي ۽ ايمان آندو ۽ چڱو ڪم ڪيو، سي جنت ۾ داخل ٿيندا. ۽ مٿن ڪجهه به ظلم نه ڪيو ويندو (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) سواءِ انهن ماڻهن جي جن توبه ڪئي ۽ ايمان آندائون ۽ نيڪ عمل ڪيائون پوءِ اُهي بهشت ۾ داخل ٿيندا ۽ انهن تي ڪجهه به ظلم ڪونه ڪيو ويندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مَگر، موجو موٽيو، ۽ آندائـِين اِعتبار، پن ڪَيائين ڪَم چڱا، اُهي آخرڪار، گِھڙن جَنت ۾ جُھونجھار، ۽ ذَرو نه پَسن زيان ڪو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) مگر جن توبه ڪئي، ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيائون، اهي بهشت ۾ داخل ٿيند ا ۽ مٿن ڪجهه به ظلم نه ٿيندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) باقي جيڪي توبه تائب ٿين ۽ ايمان آڻن ۽ نيڪ عمل ڪن اهي جنت ۾ داخل ٿيندا ۽ انهن تي ٿورو به ظلم نه ڪيو ويندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) البته جيڪي توبه ڪندا ۽ ايمان آڻيندا ۽ سٺا عمل ڪندا اهي ئي ماڻهو داخل ٿيندا بهشت ۾ ۽ مٿن ذري برابر ظلم نه ٿيندو نه (حق تلفي) ٿيندي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پر جيڪي ماڻهو توبہ ڪندا، ايمان آڻيندا ۽ نيڪ عمل ڪندا ته اھڙائي ماڻهو جنت ۾ داخل ٿيندا. انهن جي مٿان ذري جيترو به ظلم نه ڪيو ويندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) سواءِ ان شخص جي جنهن توبه ڪئي ۽ ايمان آندائين ۽ نيڪ عمل ڪندو رهيو ته اِهي ماڻهو جنت ۾ داخل ٿيندا مٿن ڪجهه به ظلم نه ڪيو ويندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) باقي جيڪو مڙي ويو- ايمان آندائين ۽ چڱن ڪمن ۾ لڳي ويو ته بي شڪ! (اهڙن ماڻهن جي لاءِ ڪوئي کٽڪو ڪونهي.) اهي جنت ۾ داخل ٿيندا انهن سان ذرو به ناانصافي نه ٿيندي-(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
جَنّٰتِ عَدنٍ الَّتى وَعَدَ الرَّحمٰنُ عِبادَهُ بِالغَيبِ إِنَّهُ كانَ وَعدُهُ مَأتِيًّا (آيت : 61) |
ھميشه جا باغ آھن جن لاءِ الله پنھنجي ٻانھن سان پرپٺ انجام ڪيو آھي، بيشڪ سندس انجام پھچڻو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هميشه واري جنت (۾ داخل ٿيندا) جنهن متعلق رحمان خدا پنهنجي ٻانهن سان واعدو ڪري ڇڏيو آهي. اهو واعدو هڪ غيبي ڳالهه جي باري ۾ آهي (جنهن کي هو هن حياتيءَ ۾ محسوس ڪري نٿا سگهن پر) يقيناً هن جو واعدو اهڙو آهي، جو ڄڻ ته اها ڳالهه ٿي ويئي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (انهن لاءِ) بهشت جا باغ هوندا جن جو رحمان پرپٺ پنهنجي ٻانهن سان وعدو فرمايو، بيشڪ الله تعالى جو وعدو ضرور ايندڙ آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اهي سدا بهار باغن ۾ رهندا) جن جو خدا پنهنجن بندن سان ڳجهو وعدو ڪري ڇڏيو آهي. بيشڪ سندس وعدو اچڻو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بهشت عدن جا جيڪي وعدو ڏنو الله ٻانهن پنهنجن کي غائبانہ بيشڪ آهي وعدو ان جو اچڻ وارو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (يعني) رهڻ جي باغن ۾ ، جن جو وڏي مهربان (الله) پنهنجن ٻانهن سان انهن جي ڏسڻ کانسواءِ وعدو ڪيو آهي بيشڪ سندس وعدو اچڻو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) هميشه رهڻ وارا باغ آهن جن جو وڏي مهربان (الله) پنهنجي ٻانهن سان غائبانه وعدو ڪيو آهي بيشڪ ان جو وعدو پورو ٿيڻ وارو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) مَڃر مُدامِي باغ سي، مُلڪ مَلِير مَلهار، پَرپُٽ، سَندسِ پُڄارِيين، جنهن جو قول ڏِنو ڪَلتار، ۽ اُن جا قول قَرار، اَوَسَ آهِن اَچڻا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهي بهشتي باغ ۾ هميشه رهندڙ آهن، جن جو وعدو رحمان پنهنجن بندن سان پرپٺ ڪيو آهي، بيشڪ ان جو وعدو ضرور ملندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن لاءِ هميشه قائم رهندڙ جنتون آهن، جن جو رحمان پنهنجن بندن سان اڻ ڏٺيءَ حالت ۾ وعدو ڪري ڇڏيو آهي ۽ اهو وعدو ضرور پورو ٿيڻو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن لاءِ ئي هميشه جا باغ آهن وعدو ڪيو آهي رحمٰن پنهنجي بندن لاءِ پرپٺ، بيشڪ اهو سندس وعدو پورو ٿي رهندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اھڙن ماڻهن لاءِ ھميشه رھڻ وارا باغ آھن، جن جو اللھ تعالى پنھنجي ٻانهن سان ڳجهي نموني وعدو ڪيو آھي. بيشڪ اھو وعدو ضرور پورو ٿيندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اهڙن سدا بهار باغن ۾ (رهندا) جن جو (خدا) رحمٰن پنهنجي ٻانهن سان غيب ۾ وعدو ڪيو آهي، بيشڪ ان جو وعدو پڄڻ وارو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) هميشگيءَ جي جنت! - جنهن جو پنهنجن ٻانهن سان الله رحمان واعدو ڪيو آهي ۽ واعدو هڪ ڳجهي ڳالهه جو آهي (جيڪو هو هن زندگيءَ ۾ محسوس نه ڪري سگهندا، باقي) الله جو واعدو ضرور پورو ٿيڻو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
لا يَسمَعونَ فيها لَغوًا إِلّا سَلٰمًا وَلَهُم رِزقُهُم فيها بُكرَةً وَعَشِيًّا (آيت : 62) |
اُن ۾ سلامتي کانسواءِ (ٻي) ڪا بيھودي ڳالھه نه ٻڌندا، ۽ منجھس اُنھن لاءِ صُبح ۽ سانجھيءَ جو سندين روزي آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) انهيءَ (جنت واري) زندگيءَ ۾ ڪابه واهيات ڳالهه هنن جي ڪنن ۾ نه پوندي. جيڪي به ٻڌندا، سا سلامتيءَ جي ئي صدا هوندي. اتي صبح توڙي شام سندن رزق سندن لاءِ مهيا ٿيندو رهندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بهشت ۾ سلام کانسواءِ فضول ڳالهه نه ٻڌندا، ۽ بهشتين کي بهشت ۾ صبح ۽ شام رزق ڏنو ويندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) اتي سلام کان سواءِ (ٻي) ڪا بيهودي ڳالھ نه ٻڌندا، پر (هر طرف کان) سلام ئي سلام (جو آواز ايندو) ۽ اتي سندن کاڌو صبح ۽ شام (جنهن وقت به چاهيندا) انهن جي لاءِ (تيار) هوندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه ٻڌندا ان ۾ اجائي ڳالهه مگر سلام ۽ انهن لاءِ رزق انهن جو آهي ان ۾ صبح سوير ۽ شام جو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اتي سلام کان سواءِ (ٻي) ڪا بيهودي ڳالهه نه ٻڌندا. ۽ اتي انهن لاءِ صبح ۽ شام جو روزي (موجود) آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) اُهي ان ۾ ڪا بيهودي ڳالهه نه ٻڌندا سواءِ ”سلام“ جي. ۽ انهن لاءِ ان ۾ صبح ۽ شام سندن روزي (موجود) هوندي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اَڀرو نه ٻُڌن اُن ۾، سَوا ڳالھ سَلام، ۽ سَندن لئي صُبح، شام، تيار طعام، تن جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هو انهيءَ ۾ سلام کان سواءِ ٻي ڪا به بڪواس نه ٻڌندا ۽ انهن کي صبح ۽ شام رزق ملندو رهندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اتي هو ڪا به واهيات ڳالهه نه ٻڌندا، باقي رڳو چڱائي ئي چڱائي ٻڌندا ۽ سندن رزق کين صبح شام پيو ملندو رهندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اتي نه ٻڌندا اهي ڪابه بيهودي ڳالهه سواءِ سٺي ڳالهه جي، ۽ کين رزق لڳاتار ملندو رهندو صبح ۽ شام(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اُھي جنتي اتي جنت ۾ ڪنھن به قسم جي فضول ڳالھ ٻولھ نه ٻڌندا، رڳو ھڪ ٻئي کان سلام ڪرڻ جا آواز ٻڌندا ۽ جنت ۾ کين مسلسل صبح ۽ شام کائڻ پيئڻ جون شيون ملنديون رھنديون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) اُهي منجهس ڪابه واهيات ڳالهه نه ٻڌندا مگر (هر پاسي کان) سلام (ٻڌڻ ۾ ايندو)، انهن جي لاءِ سندن رزق ان ۾ صبح و شام (موجود) هوندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ان زندگيءَ ۾ ڪا اڻ وڻندڙ ڳالهه کين ٻڌڻي نه پوندي- جيڪي ڪجهه ٻڌندا سا نج سلامتيءَ جي صدا هوندي. اتي صبح شام سندن روزي کين تيار ملندي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
تِلكَ الجَنَّةُ الَّتى نورِثُ مِن عِبادِنا مَن كانَ تَقِيًّا (آيت : 63) |
اِھو بھشت اُھو آھي جو پنھنجن ٻانھن مان جيڪو پرھيزگار بڻبو تنھن کي (اُن جو) وارث ڪنداسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو (ڏسو) اها آهي جنت جنهن جو اسان انهيءَ ماڻهو کي وارث ڪري ٿا ڇڏيون جيڪو اسان جي ٻانهن مان متقي (يعني پرهيزگار) آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اهو بهشت آهي جنهن جو مالڪ اسين پنهنجي انهن ٻانهن کي ڪنداسين جيڪي پرهيزگار هوندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هي اهو بهشت آهي (جنهن جو) پنهنجن عبدن سان جيڪو پرهيزگار هوندو تنهن کي ان جو وارث ڪنداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) اهو اهوئي بهشت آهي جنهن جو پنهنجن ٻانهن مان ان کي وارث بنائينداسون جيڪو پرهيزگار هوندو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) اها جنت اها آهي (جنهنجو) پنهنجن ٻانهن مان ان کي وارث ڪنداسون جيڪو پرهيزگار ٿيو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) هي اُها جنت آهي جنهن جو وارث اسان پنهنجي ٻانهن مان ان کي بنائينداسين جيڪو پرهيزگار هوندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) وارِث اُنهن باغن جو، تِنهن بَنايون بيشڪ، مُنهنجي پُوڄارِين مان پڪ، جو پُورو پَرهيزگار هُجي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اهو ئي بهشت آهي جنهن جا مالڪ اسين پنهنجن بندن مان اهي بڻائينداسون جي نيڪ هوندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اها آهي اها جنت، جنهن جو وارث پنهنجن بندن مان اسان ان کي بڻائينداسون، جيڪو پرهيزگار ٿي رهيو هوندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هي آهي اهو بهشت، جنهن جو وارث اسان پنهنجن ٻانهن مان ان کي ڪنداسين، جيڪو پرهيزگار هوندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اھا ئي جنت آھي جنھن جو وارث اسان پنھنجي ٻانهن مان انهن کي بنائينداسين جيڪي پرھيزگار رھيا ھوندا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هي اُها جنت آهي جنهن جو اسان پنهنجي ٻانهن مان ان کي وارث بڻائينداسين جيڪو متقي هوندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اها جنت آهي جنهن جو اسين، ان شخص کي مالڪ بڻائينداسون - جيڪو اسان جي بندن منجهان متقي هوندو. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَما نَتَنَزَّلُ إِلّا بِأَمرِ رَبِّكَ لَهُ ما بَينَ أَيدينا وَما خَلفَنا وَما بَينَ ذٰلِكَ وَما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا (آيت : 64) |
۽ (ملائڪن چيو ته) تنھنجي پالڻھار جي حُڪم کانسواءِ نه لھندا آھيون، جيڪو اسان جي آڏو آھي ۽ جيڪي اسان جي پويان آھي ۽ جيڪي انھن جي وچ ۾ آھي تنھنجي (سڀ خبر) اُن کي آھي، ۽ تنھنجو پالڻھار وسارڻ وارو نه آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (فرشتا جنتين کي چوندا ته،) اسان (توهان ڏي) تڏهن ٿا اچون جڏهن توهان جي پروردگار وٽان حڪم ٿو ملي، جيڪي به اسان جي اڳيان آهي، جيڪي به اسان جي پٺيان گذري چڪو آهي، ۽ جيڪي به انهن ٻنهي وقتن جي وچ ۾ ٿي گذريو سڀ سندس ئي حڪم سان آهي ۽ اوهان جو پروردگار اهڙو ناهي جو ڪابه ڳالهه وساري ڇڏي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسين (فرشتا) نٿا نازل ڪريون مگر توهان جي رب جي حڪم موجب، زمان ماضي زمان حال ۽ زمان استقبال جي سڀني شين جو مالڪ الله تعالى آهي ۽ توهان جي رب کي ويسر ناهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (ملائڪن رسول کي چيو ته) اسين پنهنجي پالڻهار جي حڪم کان سواءِ هيٺ نه ٿا لهون. جيڪي اسان جي اڳيان ۽ جيڪي اسان جي پٺيان آهي ۽ جيڪي ان جي وچ ۾ آهي سو سڀ ان کي آهي. ۽ تنهنجو پالڻهار ڀلجڻ وارو نه آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نه ٿا لهون اسين مگر تنهنجي رب جي امر سان ان جو ئي آهي جيڪو اسان جي اڳيان ۽ اسان جي پويان آهي ۽ جيڪو ان جي وچ ۾ آهي ۽ ناهي رب تنهنجو وساريندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ (ملائڪن رسول کي چيو ته) اسين تنهنجي پاليندڙ جي حڪم کانسواءِ هيٺ نه ٿا لهون. جيڪي اسان جي اڳيان ۽ جيڪي اسان جي پٺيان آهي ۽ جيڪي ان جي وچ ۾ آهي تنهن جو علم ان کي آهي. ۽ تنهن جو پاليندڙ ڀلڻ وارو نه آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ (اي جبرائيل نبيءَ کي چؤ ته)اسان تنهنجي پالڻهار جي حڪم بنا هيٺ نه ٿا لهون، سڀ ان جو آهي جيڪي اسان جي اڳيان آهي ۽ جيڪي اسان جي پُٺيان آهي ۽ جيڪو ان جي وچ ۾ آهي ۽ تنهنجو پروردگار وسارڻ وارو نه آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ تُنهنجي آگي جي اَمر سَوا، نه اُترون ڪنان اَفلاڪ، اَڳيان، پويان اَسان جي، پڻ اُن وِچ، اُنهئَ لاڪِ، ۽ تُنهنجو پرور پاڪ، بِلڪُل ناھِ ڀُلجڻو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ (ملائڪن چيو) ته اسين تنهنجي رب جي حڪم بنا لهي نٿا سگهون، جيڪي به اسان جي اڳيان آهي يا پٺيان آهي يا انهن جي وچ ۾ آهي سو سڀ ان جو آهي ۽ تنهنجو ڌڻي وساريندڙ نه آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) (ملائڪن چيو) اي نبي! اسان تنهنجي رب جي حڪم کان سواءِ نازل نه ٿيندا آهيون، جيڪي ڪجهه اسان جي اڳيان آهي ۽ جيڪي پويان آهي ۽ جيڪي ڪجهه ان جي وچ ۾ آهي، هر شيءِ جو مالڪ اهوئي آهي ۽ تنهنجو رب ڪو وسارڻ وارو ناهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ (اي نبي!) نه لهندا آهن (ملائڪ) پنهنجي رب جي حڪم کان سواءِ، جيڪو ڪجهه ڀي اسان جي اڳيان آهي ۽ جيڪو اسان جي پويان آهي ۽ جيڪو ان جي وچ ۾ آهي، هر شيءِ جو مالڪ اهو تنهنجو رب آهي جنهن کي ويسر نه آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (ملائڪن چيو ته) اسان تنھنجي پالڻھار جي حڪم کان سواءِ نازل ئي نه ٿيندا آھيون جيڪو ڪجهه اسان جي سامهون آھي يا اسان جي پويان آھي يا انهن ٻنهي جي وچ ۾ آھي سو سڀ ڪجهه اللھ تعالى جو ئي آھي. تنھنجي پالڻھار کي ڪڏھن به ويسر نه ٿيندي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (جبرائيل منهنجي حبيب صلي الله عليه وآلہٖ وسلم کي چئو ته) اسان پنهنجي رب جي حڪم کانسواءِ (زمين تي) نٿا لهي سگهون، جيڪو ڪجهه اسان جي اڳيان آهي ۽ جيڪي ڪجهه اسان جي پٺيان آهي ۽ جيڪي ڪجهه انهيءَ درميان آهي (سمورو) ان جو آهي، ۽ توهان جو رب (توهان کي) ڪڏهن به وسارڻ وارو ناهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (فرشتا چوندا): اسين تنهنجي پالڻهار جي ئي حڪم سان اچي رهيا آهيون جيڪو ڪجهه اسان جي آڏو آهي-جيڪو ڪجهه اسان کان پويان گذري چڪو آهي ۽ جيڪو ڪجهه انهن ٻنهي وقتن جي درميان ٿيڻو آهي، سڀ ان جي ئي حڪم سان آهي ۽ تنهنجو پالڻهار ويسارو ناهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ وَما بَينَهُما فَاعبُدهُ وَاصطَبِر لِعِبٰدَتِهِ هَل تَعلَمُ لَهُ سَمِيًّا (آيت : 65) |
آسمانن ۽ زمين ۾ جو ۽ جيڪي سندن وچ ۾ آھي تنھنجو پالڻھار آھي پوءِ سندس عبادت ڪر ۽ سندس عبادت تي صبر ڪر (يعني مُحڪم رھ)، تون اُن نالي ڪو ڄاڻندو آھين ڇا؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هو آسمان ۽ زمين جو پرورگار آهي ۽ انهن سڀني جو پروردگار آهي جي آسمان ۽ زمين ۾ آهن. سو (اي پيغمبر!) انهيءَ ئي جي ٻانهپ ڪر ۽ سندس ٻانهپ ڪرڻ جي راهه ۾ جيڪي به تڪليفون پيش اچن سي صبر سان سهندو رهه. ڇا تون ڄاڻين ٿو ته ٻيو به ڪو سندس همنام آهي. (يعني الله جهڙو آهي؟ هرگز نه!)(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) رب آهي آسمانن ۽ زمينن جو ۽ جيڪي شيون انهن ٻنهي جي وچ ۾ آهن پوءِ توهان الله تعالى جي عبادت ڪريو ۽ الله جي عبادت تي صبر ڪريو، ڇا الله جي نالي جهڙو ٻيو توهان ڄاڻو ٿا (يقيناً نه)(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اهو) آسمانن ۽ زمين جو ۽ جيڪي انهن جي وچ ۾ آهي تنهن جو پالڻهار آهي پوءِ تون سندس عبادت ڪر ۽ سندس عبادت تي قائم رھ. ڀلا اوهان جي علم ۾ ان جو (الله جو) ڪوئي همنام به آهي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) رب آسمانن ۽ زمينن جو ۽ جيڪو انهن ٻنهي جي وچ ۾ آهي پوءِ ان جي عبادت ڪر ۽ قائم رهه ان جي عبادت لاءِ ڇا ڄاڻين ٿو ان جي لاءِ ڪو هڪ جهڙي نالي وارو.(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (اهو) آسمانن ۽ زمين جو ۽ جيڪي انهن جي وچ ۾ آهي تنهنجو پاليندڙ آهي. پوءِ تون سندس عبادت ڪر ۽ سندس عبادت تي قائم رهه، ڇا تون ان جي نالي واري کي ڄاڻين ٿو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (اهو) پالڻهار آهي آسمانن ۽ زمين جو ۽ جيڪو ڪجهه انهن جي وچ ۾ آهي (سڀني جو)پوءِ ان جي عبادت ڪر ۽ ان جي عبادت ۾ ثابت قدم رهه. ڇا تون ڪو سندس نالي وارو (ڪو سندس هم نام ) ڄاڻين ٿو؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آگو اُڀن ۽ ڀون جو، پڻ جيڪي مَنجھنِ جِنسار، پوءِ ڪَرشيوا اُن جِي، پڻ سَہ سَندسِ شيوا هارِ، اُن نالي سان نِبار، ڪو ڄاڻِين سَڀ ڄمار ۾؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هو آسمانن ۽ زمين ۽ جيڪي به سندن وچ ۾ آهي، ان جو ڌڻي آهي، پوءِ ان جي بندگي ڪر ۽ سندس بندگي تي قائم رهه_ ڇا تون ان جي نالي وارو ڪو ٻيو به ڄاڻين ٿو؟(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هو رب آهي آسمانن جو ۽ زمين جو ۽ انهن سڀني شين جو جيڪي انهن ٻنهي جي وچ ۾ آهن، تنهنڪري تون ان جي ٻانهپ ڪندو ڪر ۽ سندس ٻانهپ تي ثابت قدم ٿي بيهه. ڇا تنهنجي ڄاڻ ۾ ڪا اهڙي هستي آهي جا سندس مــَـٽُ هجي؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو ئي رب آهي آسمانن ۽ زمين جو ۽ انهن سڀني شين جو جيڪي انهن جي وچ ۾ آهن بس تون بندگي ڪر ان جي ۽ ثابت قدم رهه، ڇا تنهنجي معلومات مطابق ڪا هستي ان جي جوڙ جي آهي؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو آسمانن، زمين ۽ انهن ٻنهي جي وچ ۾ رھندڙ سموري مخلوق جو پالڻهار آھي. بس! تون ان جي بندگي ڪر ۽ بندگي ڪرڻ ۾ پڪو رهه. ڇا توکي انهن صفتن جھڙو ڪو ٻيو نظر اچي ٿو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (اُهو) آسمانن ۽ زمين جو ۽ جيڪي ڪجهه انهن ٻنهي جي وچ ۾ آهي (سڀني) جو رب آهي پوءِ ان جي عبادت ڪريو ۽ ان جي عبادت ۾ ثابت قدم رهو، ڇا توهان ان جي نالي وارو ڪو ٻيو ڄاڻو ٿا؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) جيڪو آسمانن ۽ زمين جو پالڻهار ۽ انهن سڀني جو پالڻهار آهي- جيڪي آسمانن ۽ زمين ۾ آهن، تنهنڪري (اي پيغمبر!) ان جي ئي بندگي ڪر ۽ ان جي بندگيءَ جي راهه ۾ جيڪو ڪجهه تنهنجي آڏو اچي سو سهندو رهج. ڇا تنهنجي ڄاڻ موجب ڪوئي ٻيو الله جو هم نانءُ آهي؟ (يعني ان جهڙو ڪو آهي؟) (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَيَقولُ الإِنسٰنُ أَءِذا ما مِتُّ لَسَوفَ أُخرَجُ حَيًّا (آيت : 66) |
۽ ماڻھو چوندو آھي ته جڏھن مرندس (تڏھن) جيئرو ٿي ڪڍبس ڇا؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (حقيقتن کان غافل) انسان چوي ٿو ته، جڏهن مان مري ويندس تڏهن وري جيئرو اٿاريو ويندس ڇا؟(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اُهو انسان (اُبَيَ بن خلف، قيامت جو منڪر) چوي ٿو ته ڇا آئون جڏهن مري ويندس ته پوءِ عنقريب زنده ڪري اٿاريو ويندس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (ڪي) آدمي (ابي بن خلف) تعجب کان چون ٿا ته ڇا جڏهن آءُ مرندس ته مون کي جيئرو ڪري (قبر مان) ڪڍيو ويندو؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ چوي ٿو انسان ڇا جڏهن مرندس مان ته البته جلد ڪڍيو ويندس جيئرو ڪري .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ انسان چوي ٿو ته ڇا جڏهن آءُ مرندس ته مون کي جيئرو ڪري ڪڍيو ويندو؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ انسان چوي ٿو ته: ”ڇا (واقعي به) جڏهن آءٌ مري ويندس ته جلدي جيئرو ڪري اٿاريو ويندس“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ آکي ٿو اِنسان ڇا؟ جَڏهن مُئسِ مُورهِين، جَلدِي ڪَڍبسِ جِيئرو، ڀُون مان بيگمان، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ انسان ٿو چو ي ته ”جڏهن مرندس تڏهن جيئرو ڪري اٿاربس ڇا؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انسان چوي ٿو ته جڏهن مان مري ويندس ته پوءِ وري جيئرو ڪري ڪڍيو ويندس ڇا؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ چوي ٿو انسان ته ڇا جڏهن آئون مري ويندس ته وري جيئرو ڪري ڪڍيو ويندس؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انسان چوي ٿو ته جڏھن مان مري ويندس ته ڇا مون کي ٻيھر جيئرو ڪري اٿاريو ويندو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ انسان چوي ٿو ته ڇا آئون جڏهن مري ويندس ته جلدي جيئرو ڪري ڪڍيو ويندس؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (حقيقت کان غافل) انسان چوي ٿو: جڏهن مان مرندس ته ڇا پوءِ وري ستت ئي جيئرو ڪري ڪڍيو ويندس؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَوَلا يَذكُرُ الإِنسٰنُ أَنّا خَلَقنٰهُ مِن قَبلُ وَلَم يَكُ شَيـًٔا (آيت : 67) |
ماڻھو ياد نه ڪندو آھي ڇا ته کيس اڳ پيدا ڪيوسون ڪجھ به نه ھو؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (افسوس) انسان کي هيءَ ڳالهه به ياد ناهي ڇا ته اسان کيس اڳي به پيدا ڪيو هو، جنهن کان اڳي هو ڪجهه به نه هو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ڇا انسان کي ياد ناهي ته بيشڪ اسان ان کي ان کان اڳ پيدا ڪيو هو ۽ پاڻ ڪا شيءِ نه هو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا اهو ماڻهو ان (ڳالھ) کي ياد نه ٿو رکي ته اسان کيس ان کان اڳ جڌهن اهو ڪجھ به نه هو (ته کيس) پيدا ڪيو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا نٿو ياد ڪري انسان ته بيشڪ اسان پيدا ڪيوسون ان کي اڳ ۾ ۽ نه هو ڪجهه به .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ڇا انسان ياد نه ٿو رکي ته اسان ان کي هن کان اڳ پيدا ڪيو جڏهن هو ڪجهه به نه هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا انسان کي ياد نه ٿو اچي جو اسان کيس اڳ پيدا ڪري چڪا آهيون جڏهن اُهو ڪا شيءِ ئي نه هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڪِ ماڻهو نه ساري، ته مَهند تِنهن، جوڙيو سون جوان، جَڏهن مَنجھ جَھان، ڪا شئ هو، ڪا نه ڪا؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ڇا انسان کي اهو ياد ناهي، ته اسان هن کي هن کان اڳ به خلقيو آهي، جو هو ڪجهه به نه هو؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڇا انسان کي اهو ياد نٿو اچي ته اسان ته اڳ به کيس پيدا ڪري چڪا آهيون، جڏهن هو ڪا شيءِ نه هو؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا ياد نٿو اچي انسان کي ته اسان کيس پيدا ڪري چڪا آهيون هن کان اڳي به، جڏهن ته اهو ڪجهه به نه هو؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا انسان کي اھو سمجهه ۾ نٿو اچي ته ان کان اڳ جڏھن ھو خود ڪابه شيءِ نه ھو ته بيشڪ اسان ئي ته کيس پيدا ڪيو ھو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڇا انسان کي اها ڳالهه ياد ناهي ته اسان هن کان اڳ (به) ان کي پيدا ڪيو هو جڏهن اُهو ڪا شيءِ ئي نه هو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ ڇا انسان کي اها ڳالهه ياد ناهي رهي ته اسين کيس پهريان خلقي چڪا آهيون حالانڪه هو ڪا شيءِ ڪونه هيو؟ (يعني ان جو ڪو بڻ بڻياد به موجود نه هيو)(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَوَرَبِّكَ لَنَحشُرَنَّهُم وَالشَّيٰطينَ ثُمَّ لَنُحضِرَنَّهُم حَولَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا (آيت : 68) |
پوءِ پنھنجي پالڻھار جو قسم آھي ته انھن کي ۽ شيطانن کي کڙو ڪنداسون وري دوزخ جي چوڌاري کين گوڏن ڀر حاضر ڪنداسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) سو (اي پيغمبر!) تنهنجو پروردگار شاهد آهي اسان انهن سڀني کي ۽ انهن سان گڏ سڀني شيطانن کي ضرور هڪ هنڌ گڏ ڪنداسين، پوءِ انهن سڀني کي دوزخ جي چوڌاري حاضر ٿيڻ جو حڪم ڏينداسين ۽ هو گوڏن ڀر ڪريل هوندا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ توهان جي رب جو قسم آهي ته آئون ضرور انهن کي ۽ شيطانن کي گڏ ڪندس پوءِ انهن کي جهنم جي چوڌاري گوڏن ڀر ڪري حاضر ڪندس(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ (اي رسول) تنهنجي پروردگار جو (پنهنجو) قسم آهي ته اسين انهن کي ۽ شيطانن کي گڏ ڪنداسون پوءِ کين جهنم جي چوڌاري گوڏن ڀر حاضر ڪنداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ قسم آهي رب تنهنجي جو ته البته ضرور اٿارينداسون انهن کي ۽ شيطانن کي تنهن کان پوءِ البته ضرور حاضر ڪنداسون انهن کي آسي پاسي جهنم جي گوڏن ڀر ڪرندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ تنهنجي پاليندڙ جو قسم آهي ته اسين انهن کي ۽ شيطانن کي گڏ ڪنداسون (ان کان) پوءِ کين جهنم جي چوڌاري گوڏن ڀر حاضر ڪنداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ تنهنجي پروردگار جو قسم ته اسان ضرور انهن کي ۽ شيطانن کي گڏ ڪنداسين پوءِ انهن کي ضرور جهنم جي چوڌاري گوڏن ڀَــــرِ ڪِريَلُ آڻي حاضر ڪنداسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ سُنهن تُنهنجي سائـِينءَ جو، ته زورازورضَرُور، اُنهن ۽ شيطانن کي، مڙينداسون مُور، پوءِ جِتان ڪٿان جھنّم جي، چوڌارِي چڪنا چُور، گوڏن ڀَر غَرقُور، حاضر ڪنداسونِ هَڻِي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ تنهنجي رب جو قسم آهي، ته اسين انهن کي خواهه شيطان کي ضرور گڏ ڪنداسون، پوءِ وري کين دوزخ جي چوڌاري گوڏن ڀر حاضر ڪنداسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تنهنجي رب جو قسم! اسان ضرور انهن سڀني کي ۽ انهن سان گڏ شيطانن کي به ميڙي آڻينداسون، پوءِ جهنم جي چوڌاري آڻي کين گوڏن ڀر ڦٽو ڪنداسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) تنهنجي رب جو قسم! اسان ضرور سڀني کي ۽ شيطانن کي به ساڻن گڏ گهيري آڻينداسين ۽ کين گوڏن ڀر ڪيرائينداسين دوزخ جي چوڌاري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بس! تنھنجي پالڻھار جو قسم آھي ته اسان انهن سڀني کي شيطانن سميت ھڪ ھنڌ گڏ ڪنداسين پوءِ انهن سڀني کي جھنم جي چوڌاري آڻي گوڏن ڀر ڪيرائينداسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ توهان جي رب جو قسم اسان انهن کي ۽ (سڀني) شيطانن کي (قيامت جي ڏينهن) ضرور گڏ ڪنداسين پوءِ اسان انهن (سڀني) کي جهنم جي چوڌاري ضرور حاضر ڪنداسين اهڙي طرح جو اُهي گوڏن ڀر پيل هوندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) تنهنڪري (اي پيغمبر!) تنهنجو پالڻهار گواهه آهي ته اسين انهن سڀني کي ۽ انهن سان گڏ سمورن شيطانن کي به ضرور ڪٺو ڪنداسون. پوءِ انهن سڀني کي دوزخ جي چؤڌاري حاضر ٿيڻ جو حڪم ڏينداسون، گوڏن ڀر ڪريل! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن كُلِّ شيعَةٍ أَيُّهُم أَشَدُّ عَلَى الرَّحمٰنِ عِتِيًّا (آيت : 69) |
وري سڀ ڪنھن ٽوليءَ مان اھڙن ماڻھن کي ڌار ڪنداسون جن انھن مان ٻاجھاري (الله) جي ڏاڍي نافرماني ڪئي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ هر هڪ ٽوليءَ مان انهن ماڻهن کي (چونڊي) جدا ڪنداسين، جيڪي (پنهنجي زندگيءَ ۾) رحمان خدا کان سخت باغي (نافرمان) ٿي ويا هئا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسين هر (گمراه) فرقي مان انهن ماڻهن کي جدا ڪنداسين جيڪي انهن مان رحمان سان زياده سرڪش هوندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ سڀ ڪنهن جماعت مان جيڪو به انهن مان (دنيا ۾)الله سان زياده سرڪشي ڪرڻ وارو هوندو تنهن کي جدا ڪنداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ البته ضرور ڪڍنداسون هر هڪ ٽولي مان جهڙو به انهن مان وڌيڪ سخت هوندو الله جي بيفرماني ڪندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ سڀ ڪنهن جماعت مان جيڪو به انهن مان الله سان زياده سرڪشي ڪرڻ وارو هوندو تنهن کي جدا ڪنداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان هر ٽولي مان اهڙي ماڻهو کي ضرور چونڊي جدا ڪنداسين جيڪو وڏي مهربان (الله) جي مقابلي ۾ وڌيڪ سرڪشي ڪرڻ وارو هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ٽارِينداسون هَر ٽوليان، موٽي تِنهن مَڪان، جو ڏاڍو بي فَرمان، اُنهن مان، آهي الله جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ هر هڪ ٽولي مان اهڙن کي جدا ڪنداسون، جي الله سان گهڻي سرڪشي ڪند اهئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ هر ٽولي مان هر اهو شخص چونڊي ڌار ڪنداسون، جيڪو رحمان جي مقابلي ۾ سرڪشيءَ ۾ سڀني کان زور هوندو هو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ چونڊي وٺنداسين هرهڪ ٽولي مان ان شخص کي جيڪو وڌيڪ سرڪش هو رحمٰن جي مقابلي ۾(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ ھر گروهه مان اھڙن ماڻهن کي الڳ ڪري بيھارينداسين جيڪي پنھنجي پالڻھار جي مقابلي ۾ وڏا سرڪش ٿي بيٺا ھئا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اسان هر ٽولي مان اهڙي شخص کي چونڊي ڪڍنداسين جيڪو انهن مان (خدا) رحمٰن تي سڀني کان وڌيڪ نافرمان ۽ سرڪش هوندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پوءِ هر ٽولي منجهان انهن ماڻهن کي (چونڊي چونڊي) الڳ ڪنداسين (جيڪي پنهنجي زندگيءَ ۾) الله رحمان جا وڌيڪ نافرمان هئا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ثُمَّ لَنَحنُ أَعلَمُ بِالَّذينَ هُم أَولىٰ بِها صِلِيًّا (آيت : 70) |
وري جيڪي انھن ۾ گھڙڻ جوڳا آھن تن کي اسين چڱو ڄاڻندا آھيون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ هيءَ ڳالهه به اسان ئي بهتر ڄاڻنداسين ته ڪهڙا ڪهڙا ماڻهو دوزخ ۾ پوڻ جا زياده لائق آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسين انهن ماڻهن کي وڌيڪ ڄاڻندڙ آهيون جيڪي جهنم ۾ ساڙڻ جا وڌيڪ حقدار هوندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ جيڪي ان (جهنم) ۾ داخل ٿيڻ جا زياده حقدار آهن تن کي اسين چڱيءَ طرح ڄاڻو ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ البته اسين وڌيڪ ڄاڻندڙ آهيون انهن کي جيڪي وڌيڪ حقدار آهن ان جا داخل ٿيڻ جي لحاظ سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ جيڪي ان (جهنم) ۾ داخل ٿيڻ جا زياده حقدار آهن تن کي ڄاڻون ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان انهن ماڻهن کي چڱي طرح ڄاڻون ٿا جيڪي دوزخ ۾ پوڻ جا وڌيڪ حقدار آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) موٽِي اَسين اُنهن کان، ويتر واقِف ڪار، هُوندو جو حَقدار، گھڻو مَنجھسِ گِھڙن جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ اسان کي انهن جي چڱيءَ طرح خبر آهي ته جيڪي منجهس پَوَڻا آهن. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ اهو اسانکي چڱيءَ طرح معلوم آهي ته انهن مان ڪير جهنم ۾ پوڻ جو سڀني کان وڌيڪ لائق آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ وري اسان اهو به ڄاڻون ٿا ته ڪير آهي اهو شخص انهن مان دوزخ ۾ اڇلڻ جي لائق(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان انهن کي چڱي طرح ڄاڻون ٿا جيڪي جھنم ۾ اڇلائڻ جا وڌيڪ حقدار آھن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اسان انهن ماڻهن کي خوب ڄاڻون ٿا جيڪي دوزخ ۾ داخل ٿيڻ جا وڌيڪ لائق آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ وري انهن کي به اسين وڌيڪ ڄاڻئون ٿا، جيڪي دوزخ ۾ وڃڻ جا وڌيڪ حقدار آهن؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَإِن مِنكُم إِلّا وارِدُها كانَ عَلىٰ رَبِّكَ حَتمًا مَقضِيًّا (آيت : 71) |
۽ اوھان مان ڪو اھڙو ڪونھي جو اُن تي پھچڻ وارو نه آھي، تنھنجي پروردگار تي اھو انجام لازم مُقرّر آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ (ياد رکو ته) اوهان (ڪافرن) مان ڪوبه اهڙو ڪونهي جو انهيءَ منزل مان نه لنگهندو (يعني دوزخ ۾ نه پوندو) ائين ڪرڻ (يعني ڪافرن کي دوزخ ۾ وجهڻ) تنهنجي پروردگار ضروري ٺهرايو آهي. اهو هڪ ڪيل فيصلو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ توهان مان اهڙو ڪوبه ناهي جنهن جو گذر دوزخ تان نه ٿيندو، توهان جي رب جو اهو قطعي فيصلو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اوهان مان ڪو به اهڙو نه آهي جو جهنم مٿان نه لنگهي (ڇو ته پل صراط ان جي مٿان آهي، اهڙو وعدو) تنهنجي پروردگار کي پورو ڪرڻو آهي جو فيصلو ٿي چڪو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ناهي اوهان مان ڪو مگر پهچندڙ آهي ان ۾آهي تنهنجي رب جو پڪو فيصلو ڪيل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اوهان مان ڪوبه اهڙو نه آهي جو اتي اچڻ وارو نه آهي. (اهو وعدو) تنهنجي پاليندڙ کي پورو ڪرڻو آهي جو فيصلو ٿي چڪو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اوهان مان ڪوبه اهڙو ناهي مگر ان جو ان (دوزخ) تان گذر ٿيڻ وارو آهي، اها طئي ٿيل ڳالهه آهي جنهن جو پورو ڪرڻ تنهنجي پالڻهار جي ذمي آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ناهي اَوهان مان ڪو، مگر اَچڻو اُن مٿان، تُنهنجي پَرور تي پَڪو، واجِب اِهو واعِدو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) اوهان مان ڪو به اهڙو ناهي جو ان وٽان نه گذرندو_ اهو تنهنجي رب جو پورو ٿيندڙ انجام آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) توهان مان ڪوبه اهڙو نه آهي، جيڪو جهنم تي نه اچي، اها ته طئي ٿيل ڳالهه آهي، جنهن جو پورو ڪرڻ تنهنجي رب تي لازم آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ ڪوبه توهان مان اهڙو نه آهي جيڪو دوزخ ۾ نه پوي، هي طئي ٿيل ڳالهه آهي جنهن کي پورو ڪرڻ تنهنجي رب جي ذمي آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ توھان مان ڪوبه اھڙو شخص نه آھي جنھن جو ڪنھن نه ڪنھن صورت ۾ جھنم وٽان گذر نه ٿئي (چاھي پُل صراط جي صورت ۾ ئي ھجي) اھو تنھنجي پالڻھار جو پڪو فيصلو ٿيل آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ توهان مان ڪوبه شخص نه آهي مگر سندس ان (دوزخ) تان گذر ٿيڻ وارو آهي اِهو (وعدو) قطعي طور تي توهان جي رب جي ذمي آهي جيڪو ضرور پورو ٿي رهندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ (ياد رکو!) توهان ۾ ڪوئي ڪونهي جيڪو ان هنڌان نه گذري، ائين ڪرڻ تنهنجي پالڻهار ضروري قرار ڏئي ڇڏيو آهي. اها هڪ طئه ٿيل ڳالهه آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
ثُمَّ نُنَجِّى الَّذينَ اتَّقَوا وَنَذَرُ الظّٰلِمينَ فيها جِثِيًّا (آيت : 72) |
وري پرھيزگارن کي بچائينداسون ۽ ظالمن کي منجھس گوڏن ڀر ڪرندڙ ڇڏينداسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ اسان متقين کي نجات (يعني ڇوٽڪارو) ڏينداسين ۽ ظالمن کي دوزخ ۾ گوڏن ڀر ڪريل ڦٽو ڪنداسين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان کان پوءِ اسين پرهيزگارن کي نجات ڏينداسين ۽ ظالمن کي جهنم ۾ گوڏن ڀر ڪري داخل ڪنداسين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ اسين پرهيزگارن کي بچائينداسون ۽ نافرمانن کي ان ۾ ڳوڏن ڀر ڇڏي ڏينداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) تنهن کان پوءِ ڇڏائينداسون انهن کي جيڪي پرهيزگار ٿيا ۽ ڇڏينداسون ظالمن کي ان ۾ گوڏن ڀر ڪرندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (ان کان) پوءِ پرهيزگارن کي بچائينداسون ۽ ظالمن کي ان ۾ گوڏن ڀر (ڪِريل) ڇڏينداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ اسان انهن کي بچائينداسين جن (دنيا ۾) پرهيزگاري ڪئي ۽ ظالمن کي ان ۾ گوڏن ڀَرِ ڪِريل ڇڏينداسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ جن پرهيز ڪئـِي، اُنهن کي ڪنداسون آزاد، ۽ مُونن ڀَر بيداد، ترڪ ڪنداسون، تِنهن ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ نيڪن کي ڇوٽڪارو ڏينداسون ۽ ظالمن کي منجهس گوڏن ڀر ڪريل ڇڏي ڏينداسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ اسان انهن ماڻهن کي بچائي وٺنداسون، جيڪي (دنيا ۾) پرهيزگار هئا ۽ ظالمن کي ڇڏي ڏينداسون ته منجهس اونڌا ڪريا پيا هجن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ بچائينداسين اسان انهن ماڻهن کي جيڪي (دنيا ۾) متقي هئا ۽ ظالمن کي ان ۾ ڪِريل ڇڏينداسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) پوءِ اسان صرف پرھيزگارن کي ئي بچائينداسين ۽ ظالمن کي ان ۾ گوڏن ڀر ڪيرائينداسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ اسان پرهيزگارن کي نجات ڏينداسين ۽ ظالمن کي ان ۾ گوڏن ڀر ڪِريل ڇڏي ڏينداسين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) وري اسين متقي ماڻهن کي نجات ڏينداسون ۽ جيڪي ظالم آهن انهن کي دوزخ ۾ اڇلينداسون-گوڏن ڀر ڪريل! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَإِذا تُتلىٰ عَلَيهِم ءايٰتُنا بَيِّنٰتٍ قالَ الَّذينَ كَفَروا لِلَّذينَ ءامَنوا أَىُّ الفَريقَينِ خَيرٌ مَقامًا وَأَحسَنُ نَدِيًّا (آيت : 73) |
۽ جڏھن اسان جون پڌريون آيتون انھن کي پڙھي ٻڌائبيون آھن (تڏھن) ڪافر مؤمنن کي چوندا آھن ته ٻنھي ٽولين مان ڪھڙي (ٽولي) مانَ جي ڪري ڀلي ۽ صحبت جي ڪري ڏاڍي چڱي آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ جڏهن اسان جون روشن آيتون ماڻهن کي ٻڌايون وڃن ٿيون، تڏهن جيڪي ماڻهو ڪفر ۾ پيل آهن سي ايمان وارن کي چون ٿا ته هي ته ٻڌايو ته، (اسان) ٻنهي ٽولين ۾ ڪهڙي ٽولي آهي جا وڏي پوزيشن (درجي) واري آهي ۽ جنهن کي شاندار (دٻدٻي واري) مجلس (يا ڪائونسل) آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ جڏهن انهن جي مٿان اسان جون صاف صاف آيتون پڙهيون وڃن ٿيون ته ڪافر، مومنن کي چون ٿا ته ٻن فريقن مان درجي ۽ مجلس جي لحاظ کان ڪهڙو، وڌيڪ بهتر آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جڏهن کين اسان جو پڌريون آيتون پڙهي ٻڌايون وڃن ٿيون ته جن ڪفر اختيار ڪيو، اهي ايمان وارن کي چون ٿا ته(ڀلا هي ته ٻڌايو ته اسين ۽ اوهين) ٻنهين فرقن مان مرتبي ۾ ڪير وڌيڪ چڱو آهي ۽ ڪنهن جي محفل وڌيڪ سٺي آهي؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ جڏهن پڙهيون وڃن ٿيون انهن تي آيتون اسان جون کولي کولي ته چيو انهن جن ڪفر ڪيو انهن جي لاءِ جن ايمان آندو ته ڪهڙو ٻنهي جماعتن مان ڀلو آهي رهائش ۾ ۽ وڌيڪ سهڻو مجلس جي لحاظ سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ جڏهن کين اسان جون پڌريون آيتون پڙهي ٻڌايون وڃن ٿيون ته ڪافر ايمان وارن کي چون ٿا ته (هنن) ٻن ٽولن مان ڪير مرتبي ڪري چڱو آهي ۽ ڪنهن جي مجلس وڌيڪ سهڻي آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جڏهن انهن تي اسان جون چِٽيون آيتون تلاوت ڪيون وڃن ٿيون ته انڪار ڪرڻ وارا ايمان وارن کي چون ٿا ته: ”(هن دنيا ۾ ئي ڏسو ته) ٻنهين گروهن مان ڪير بهتر حالت ۾ آهي ۽ ڪنهن جي مجلس وڌيڪ سهڻي آهي“؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جڏهن اَسان جا فرمان، هُئا پَڙهبا پَڌرا اُنهن تي، جي ڦِريا، تن اُنهن کي چَيو، آندو جَن اِيمان، ٻِنهِين قومن مان ڪِهڙي، بِهتر بي گمان، مِهتر مَنجھ مَڪان، پڻ ڪَچهرِئَ ۾ چَهرِي؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ جڏهن مٿن اسان جون پڌريون آيتون پڙهجن ٿيون ته ڪافر مؤمنن کي چون ٿا ته ”پاڻ ٻنهي ٽولن مان ڪنهنجي جاءِ چڱي آهي ۽ مجلس سٺي آهي؟“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن ماڻهن کي جڏهن اسان جون چٽيون آيتون ٻڌايون وڃن ٿيون ته نه مڃڻ وارا ايمان وارن کي چون ٿا ته ٻڌايو ته اسان ٻنهي ٽولن مان ڪير بهتر حالت ۾ آهي ۽ ڪنهن جون ڪچهريون وڌيڪ شاندار آهن؟" (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ جڏهن ٻڌايون وينديون آهن انهن کي اسان جون آيتون صاف صاف، ته چوندا آهن ڪافر ماڻهو انهن ماڻهن کي جيڪي مؤمن آهن ته ٻڌايو اسان کي ٻنهي ٽولن مان ته ڪير چڱيءَ حالت ۾ آهي ۽ ڪنهن جون مجلسون شاندار آهن؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ جڏھن انهن (ظالمن) کي اسان جون پڌريون آيتون ٻڌايون وڃن ٿيون ته ڪافر ايمان وارن کي چون ٿا ته اسان ٻنهي مان ڪهڙي ٽولي جو شان وڏو آھي ۽ ڪنھن جي محفل سٺي آھي؟(قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ جڏهن انهن تي اسان جون روشن آيتون تلاوت ڪيون وڃن ٿيون ته ڪافر ايمان وارن کي چون ٿا: (هن ئي دنيا ۾ ڏسي وٺو اسان جي) ٻنهي ٽولن مان ڪنهن جي رهائش گاهه بهتر ۽ مجلس اعليٰ آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ جڏهن اسان جون چِٽيون آيتون ماڻهن کي ٻڌائجن ٿيون ته جن ماڻهن ڪفر ڪيو آهي اهي ايمان وارن کي چون ٿا: اهو ته ٻڌايو، اسان ٻنهي ٽولن مان ڪهڙو آهي، جيڪو بهتر مرتبي ۽ بهتر ڪچهرين وارو آهي؟ (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَكَم أَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍ هُم أَحسَنُ أَثٰثًا وَرِءيًا (آيت : 74) |
۽ کانئن اڳ ڪيترائي جُڳ ناس ڪياسون جو اُھي سامان ۽ ڏيک جي ڪري ڏاڍا چڱا ھئا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ هنن کان (اها ڳالهه وسري ويئي آهي ته) کانئن اڳي گهڻين ئي قومن کي اسان تباهه ڪري ڇڏيو جي کانئن گهڻو بهتر اسباب ۽ (جنگي) سامان رکنديون هيون ۽ جن کي کانئن گهڻو وڌيڪ دٻدٻو ۽ رونق هئي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ انهن کان اڳ اسان ڪيتريون قومون برباد ڪري ڇڏيون جيڪي انهن کان ملڪيت ۽ ڏسڻ ۾ وڌيڪ بهتر هئا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هوڏانهن انهن کان اڳ ڪيترن ئي جماعتن کي اسان برباد ڪيو جن جو سامان ۽ ڏکاءُ (هنن کان) گهڻو چڱو هو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ ڪيتريون هلاڪ ڪيون اسان اڳي انهن کان امتون جو اهي وڌيڪ سهڻا هئا سامان ۽ ڏيک جي لحاظ سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) هوڏانهن انهن کان اڳ ڪيتريون جماعتون اسان برباد ڪيون جن جو سامان ۽ ڏيکاءُ گهڻو چڱو هو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) حالانڪه انهن کان اڳ اسان ڪيترين ئي اهڙين قومن کي هلاڪ ڪري چڪا آهيون جن جو ساز و سامان ۽ ڏيکاءُ (هنن کان) گهڻو بهتر هيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ اُنهيا اَڳ جُڳ ڪيترا، ماري ڇَڏياسون مُور، اُهي مِلڪِيت ۾ مامُور، پڻ ڏِٺي ڏاڍا سُهڻا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پر انهن کان اڳ ڪيترائي ٽولا چٽ ڪياسون، جي کانئن سامان ۽ ڏيکاءُ ۾ گهڻا چڱا هئا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) حالانڪه هن کان اڳ اسان ڪيترين ئي اهڙين قومن کي تباهه ڪري چڪا آهيون، جيڪي مال متاع توڙي ڏيکاءَ ۾ هنن کان واڌاريون هيون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جڏهن ته ان کان اڳي اسان ڪيترين اهڙين قومن کي ناس ڪيو آهي جيڪي ساز وسامان ۾ کانئن وڌيڪ هيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (انھن کي معلوم ھجڻ کپي ته) اسان انهن کان اڳ انهن کان به وڌيڪ شان ۽ شوڪت رکڻ وارين قومن کي تباهه ڪري چڪا آھيون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان انهن کان اڳ ۾ ڪيترين ئي قومن کي تباهه ڪري ڇڏيو جيڪي زندگي جي ساز، سامان ۽ ڏيک ويک جي لحاظ کان (انهن کان به) گهڻو بهتر هئا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ ان کان اڳ ڪيترين ئي قومن (جي ماڻهن) کي اسين هلاڪ ڪري چڪاسين جيڪي انهن کان گهڻي ساز سامان وارا هئا ۽ ڏيک ۾ به گهڻو وڌيڪ هئا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
قُل مَن كانَ فِى الضَّلٰلَةِ فَليَمدُد لَهُ الرَّحمٰنُ مَدًّا حَتّىٰ إِذا رَأَوا ما يوعَدونَ إِمَّا العَذابَ وَإِمَّا السّاعَةَ فَسَيَعلَمونَ مَن هُوَ شَرٌّ مَكانًا وَأَضعَفُ جُندًا (آيت : 75) |
چؤ ته جيڪو گمراھيءَ ۾ آھي تنھن کي الله وڌيڪ وڌائيندو آھي، تان جو جيڪو انجام يا ته عذاب جو (ساڻن) ڪيو ويو سو جڏھن ڏسندا، تڏھن ھو ڄاڻندا ته بڇڙي مانَ وارو ۽ لشڪر جي ڪري ڏاڍو ھيڻو ڪير آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تون چئو ته، جيڪڏهن ڪو گمراهيءَ ۾ پوي ٿو ته رحمان خدا جو قانون هي آهي جو هن کي (عذاب کان) مهلت ڏيندو رهي ٿو. هو انهيءَ حال ۾ رهندو تان جو پنهنجي اکين سان اها ڳالهه ڏسي جنهن جو ساڻس واعدو ڪيو ويو هو، يعني عذاب يا قيامت جي گهڙي. پوءِ ان وقت کيس پتو پوندو ته ڪير هو جنهن جي پوزيشن (يا درجو) بدتر (وڌيڪ خراب) ثابت ٿيو ۽ جنهن جو ٽولو سڀني کان وڌيڪ هيڻو ۽ ضعيف ثابت ٿيو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) رسولِ عربي توهان فرمايو جيڪو گمراهي ۾ آهي ان کي رحمان گھڻي ڍر ڏئي ٿو، ايستائين جو جڏهن اُهي اُهو ڏسن جنهن جو کين وعدو ڏنو ويو، يا عذاب يا قيامت، پوءِ اهي جلدي معلوم ڪندا ته انهن مان شرارتي ۽ ڪمزور لشڪر ڪنهن جو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي رسول کين) چئو ته جو شخص گمراهيءَ ۾ پيو آهي تنهن کي خدا ڍر ڏئي ٿو ڇڏي، ايتري تائين جو جڏهن عذاب يا قيامت ڏسندا، جنهن جو کين وعدو ڏنو ويو آهي، تڏهن ڄاڻندا ته (هاڻ) ڪير مرتبي ڪري بڇڙو ۽ لشڪر (جٿي) ۾ ڪير ڪمزور (بيوس) آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) فرماءِ ته جيڪو هجي گمراهيءَ ۾ پوءِ ڀل ته ڍر ڏئي ان کي رحمان ڍر ڏيڻ تان جو جڏهن ڏسندا ان کي جنهن جو وعدو ڪيا ٿا وڃن يا عذاب ۽ يا قيامت پوءِ جلد ڄاڻندا ته ڪير آهي برو جاءِ جي لحاظ سان ۽ وڌيڪ ضعيف لشڪر جي لحاظ سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبر) چو ته جيڪو گمراهيءَ ۾ آهي تنهن کي ڀلي ته وڏو مهربان (الله) ڍر ڏي، چٽي ڍر. ايتري تائين جو جڏهن عذاب يا قيامت ڏسندا، جنهن جو کين وعدو ڏنو وڃي ٿو، تڏهن ڄاڻندا ته (هاڻ) ڪير مرتبي ڪري بڇڙو ۽ لشڪر ڪري ڪمزور آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) چؤ ته جيڪو گمراهي ۾ آهي وڏو مهربان (الله) ان کي خوب ڊگهي مُهلت ڏيندو آهي. ايستائين جو جڏهن اُهي اُها شيءِ ڏسندا جنهن جو ساڻن وعدو ڪيو وڃي ٿو يا عذاب يا قيامت جي گھڙي تڏهن اُهي ڄاڻندا ته (هاڻي) ڪنهن جو حال وڌيڪ خراب ۽ ڪنهن جو لشڪر وڌيڪ ڪمزور آهي؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) چئو، ڀَلِين جيڪو ڀُل ۾، تِنهن کي، بَخشي وَڌبارِي، تان ڏِسن، تِنهن ڏجين ٿو، وَعدو جنهن وارِي، يا دُنيا اَندر دَرد ڪو، يا قِيامت ڪارِي، پوءِ مَٺو ڪير مڪان ۾؟ تِنهن جِي پَوندِي سُڌ سارِي، ۽ هيڻو هيڪارِي، لاشڪ لشڪر، فوج ۾.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) چئو ته جيڪو گمراهيءَ ۾ هوندو آهي انهن کي خدا ڊگهو رسو ڏئي ٿو، تان جو جيڪي ساڻن عذاب جو يا قيامت جو وعدو هوندو آهي سو ڏسي وٺندا، پوءِ جلد ئي خبر پوندن ته ڪير بڇڙي جاءِ وارو ۽ هيڻي لشڪر وارو آهي؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) چوين ته جيڪو ماڻهو گمراهيءَ ۾ پئجي ويندو آهي، ان کي رحمان ڍر ڏيندو آهي، تان جو جڏهن اهڙا ماڻهو اها شيءِ ڏسي وٺندا آهن، جنهن جو ساڻن وعدو ڪيل هوندو آهي، پوءِ اهو خدائي عذاب هجي يا قيامت جي گهڙي، تڏهن وڃي پتو پوندو اٿن ته حالت ڪنهن جي خراب آهي ۽ ڪنهن جو لشڪر ڪمزور آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) انهن کي چؤ، جيڪو به شخص گمراهيءَ ۾ مبتلا ٿيندو آهي تنهن کي رحمٰن ڍر ڏيندو آهي، جڏهن اهي ماڻهو ڏسي وٺندا آهن جن جو وعدو ساڻن ڪيل هوندو آهي، پوءِ اهو عذاب الاهي هجي يا آخري گهڙي (قيامت جي) پوءِ کين معلوم ٿي ويندو ته ڪنهن جو حال خراب آهي ۽ ڪنهن جو ٽولو ڪمزور(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (اي نبيﷺ!) کين چؤ ته جيڪو ماڻهو خود گمراھي ۾ وڃڻ چاھيندو آھي ته اللھ تعالى به کيس اوڏانھن وڃڻ جي ڍَرَ ڏئي ڇڏيندو آھي پوءِ جڏھن ھو وعدو ڪيل شين، عذاب يا قيامت کي ڏسندا ته ان وقت خبر پئجي ويندي ته ڪنھن جو شان بدترين ۽ ڪنھن جو لشڪر ڪمزور ھو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) فرمايو: جيڪو شخص گمراهيءَ ۾ مبتلا هجي ته (خدا) رحمٰن (به) ان کي عمر ۽ عيش ۾ خوب مهلت ڏيندو رهي ٿو، ايستائين جو جڏهن اُهي ان شيءِ کي ڏسي وٺندا جنهن جو ساڻن وعدو ڪيو ويو آهي چاهي عذاب ۽ چاهي قيامت، تڏهن اُهي ان شخص کي ڄاڻندا جيڪو رهائشگاهه جي اعتبار سان (به) برو آهي ۽ لشڪر جي اعتبار سان (به) وڌيڪ ڪمزور آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي پيغمبر!) تون چئه: جيڪو گمراهيءَ ۾ پيو ته الله رحمان (جو قانون اهو آهي ته) کيس لاڳيتي ڍر ڏيندو رهندو آهي- اهو ائين رهندو ايندو تان جو هو پنهنجين اکين سان اهو عذاب يا قيامت ڏسي وٺندو جنهن جو ساڻس واعدو ڪيو ويو آهي پوءِ جلد کين پتو پوندو ته ڪنهن جو ماڳ سڀ کان بڇڙو آهي ۽ ڪنهن جو جٿو سڀ کان وڌيڪ ڪمزور آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَيَزيدُ اللَّهُ الَّذينَ اهتَدَوا هُدًى وَالبٰقِيٰتُ الصّٰلِحٰتُ خَيرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوابًا وَخَيرٌ مَرَدًّا (آيت : 76) |
۽ الله ھدايت وارن کي ھدايت وڌيڪ ڪندو آھي، ۽ سدا رھندڙ چڱايون ثواب ڪري ڀليون ۽ موٽڻ ڪري چڱيون تنھنجي پالڻھار وٽ آھن.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ جن ماڻهن سچي واٽ لڌي ۽ ان تي هليا تن کي الله تعاليٰ وڌيڪ هدايت ٿو ڪري (۽ سنئين واٽ تي ٿو هلائي) ۽ تنهنجي پروردگار جي حضور ۾ ته باقي رهڻ واريون (يعني بقاءُ ڪندڙ) نيڪيون ئي بهتر آهن، ثواب ۾ توڙي (بهتر) نتيجن (ڏيکارڻ) ۾. (يعني چڱن عملن جا چڱا نتيجا نڪرندا ۽ وڏا انعام ۽ نعمتون ملنديون).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ مؤمنن جي رُشدُ و هدايت ۾ الله تعالى مزيد اضافو ڪري ٿو، ۽ آخرت جا عمل توهان جي رب وٽ سڀ کان بهتر آهن ۽ (انهن جو) سڀ کان بهتر نتيجو ملندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ جيڪي سڌي رستي تي آهن خدا تن جي هدايت کي وڌائي ٿو. ۽ هميشه رهڻ وارن چڱن ڪمن جو بدلو تنهنجي پالڻهار وٽ گهڻو چڱو آهي ۽ انهن جو نتيجو به تمام سٺو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ وڌائي ٿو الله انهن کي جو هدايت وارا ٿيا هدايت ۽ بقا وارا صالح عمل ڀلا آهن رب تنهنجي وٽ ثواب ۾ ۽ ڀلا آهن انجام جي لحاظ سان .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ الله هدايت وارن جي هدايت وڌائي ٿو. ۽ هميشه رهڻ وارن چڱن ڪمن جو بدلو تنهنجي پاليندڙ وٽ گهڻو چڱو آهي ۽ انهن جو نتيجو به گهڻو چڱو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽الله هدايت يافته ماڻهن جي هدايت ۾ واڌارو ڪري ٿو ۽ باقي رهڻ وارا صالح عملَ تنهنجي پالڻهار وٽ اجر ثواب ۾ ڀلا آهن ۽ انهن جو نتيجو به گهڻو ڀلو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ جَن سَنئون چِتايو سَر، تَن سانئـِين، سُونهپ سَرس ڏِئي، ۽ باقي نيٺ نيڪيون، رَبَّ تُنهنجي وَٽ، رَهبر، بَدلي ۾ بِهتر ۽ موٽڻ ۾ موچارِيون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) الله انهن کي وڌيڪ سنئين راهه لڳائيندو آهي جي سنئين راهه تي هلندا آهن ۽ هميشه نيڪ ڪم تنهنجي رب وٽ ثواب ۾ به چڱا آهن ۽ انجام ۾ به چڱا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ٻئي طرف جيڪي ماڻهو سڌيءَ راه تي هلندا آهن، الله انهن کي سڌي واٽ تي هلڻ ۾ اڃان به وڌائيندو آهي ۽ پٺيان قائم رهندڙ نيڪيون ئي تنهنجي رب وٽ ثواب ۽ انجام جي خيال کان ڀليون آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ الله انهن ماڻهن کي سڌي واٽ تي هلڻ ۾ واڌارو ڪري ٿو جيڪي اها راهه وٺن ٿا، ۽ باقي رهڻ واريون نيڪيون ئي تنهنجي رب وٽ چڱيون بدلي ۽ پڄاڻيءَ جي لحاظ کان سٺيون آهن(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى ھدايت وارن جي ھدايت کي اڃا به وڌائيندو آھي، تنھنجي پالڻھار وٽ چڱائي ۽ بدلي جي حساب سان باقي رھندڙ نيڪيون ئي بھتر آھن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ الله هدايت يافته ماڻهن جي هدايت ۾ وڌيڪ اضافو فرمائي ٿو، ۽ باقي رهندڙ نيڪ عمل توهان جي رب وٽ اجر ۽ ثواب ۾ (به) بهتر آهن ۽ انجام ۾ (به) ڀلا آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ جن ماڻهن هدايت ماڻي ته الله، انهن جي لاءِ اڃا به وڌيڪ رستا کوليندو آهي (يعني انهن جو بخت ۽ ڀاڳ وڌندو رهندو آهي) ۽ تنهنجي پالڻهار وٽ ته ثواب ۽ نتيجي جي لحاظ کان بقا ڪندڙ نيڪيون ئي وڌيڪ بهتر آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَفَرَءَيتَ الَّذى كَفَرَ بِـٔايٰتِنا وَقالَ لَأوتَيَنَّ مالًا وَوَلَدًا (آيت : 77) |
(اي پيغمبر) اُنھي کي نه ڏٺو اٿيئي ڇا جنھن اسان جي آيتن کي نه مڃيو ۽ چيائين ته مون کي مال ۽ اولاد ضرور ڏنو ويندو؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تو ڏٺو ته، انهيءَ شخص جو ڪهڙو حال ٿيو جنهن اسان جي آيتن کان انڪار ڪيو ۽ چيائين ته مان ضرور مال ۽ دولت حاصل ڪندس ۽ مان ضرور گهڻي اولاد وارو ٿيندس.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ڇا پوءِ توهان ان ماڻهو کي ڏٺو جيڪو اسان جي آيتن کي نٿو مڃي ۽ چوي ٿو ته مون کي (آخرت ۾) ضرور مال ۽ اولاد ملندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي رسول) ڇا تو ان کي ڏٺو جنهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو ۽ چوڻ لڳو ته (ڀلا جي قيامت ٿيندي به ته) مون کي ضرور مال ۽ اولاد ڏنو ويندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا ڏٺو تو ان کي جنهن ڪفر ڪيو آيتن اسان جن جو ۽ چيائين ته البته ضرور ڏنو ويندس مان مال ۽ اولاد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبر! ڇا تون ان کي ڏٺو؟) جنهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو ۽ چيائين ته ضرور مون کي مال ۽ اولاد ڏنو ويندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا تو ان ماڻهو کي ڏٺو جنهن اسان جي آيتن کي مڃڻ کان انڪار ڪيو ۽ چيائين ته مون کي ضرور مال ۽ اولاد ڏنو ويندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ ڪِ ڏِٺئـِي تِنهن حال؟ جِنهن اَجايو اِنڪار ڪيو، اَسان جي اُهڃاڻن کان، ۽ چيائين اِهڙِي چال، ته مال ۽ آل عَيال، مُون کي، مِلندو مُورهِين.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ان شخص کي ڏٺئي، جنهن اسان جي آيتن کان انڪار ڪيو؟ ۽ چيائين ” مون کي (آخرت۾ ) به مال ۽ اولاد ملندا.“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) پوءِ ڏٺئي نه انهيءَ شخص کي، جيڪو اسان جي آيتن کي مڃڻ کان انڪار ٿو ڪري ۽ چوي ٿو ته مان ته پيو مال ۽ اولاد سان نوازيو ويندس (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وري تو ان ماڻهو کي ڏٺو جيڪو انڪار ڪري ٿو اسان جي آيتن جو، ۽ چوي ٿو ته آئون ضرور نوازيل رهندس مال ۽ اولاد سان(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا تو اھڙي ماڻهوءَ کي ڏٺو جنھن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو ۽ ھو چوندو وتي ٿو ته مون کي اڃا به وڌيڪ مال ۽ اولاد ضرور ڏنو ويندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڇا توهان ان شخص کي ڏٺو آهي جنهن اسان جي آيتن کان انڪار ڪيو ۽ چوڻ لڳو: مون کي (قيامت جي ڏينهن به اهڙي طرح) مال ۽ اولاد ضرور ڏنا ويندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي پيغمبر!) تون ڏٺو ته ان ماڻهوءَ جو ڇا حشر ٿيو، جنهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو ۽ چيائين: مان ضرور مال ۽ اولاد وارو ٿيندس! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَطَّلَعَ الغَيبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمٰنِ عَهدًا (آيت : 78) |
(اُھو) ڳجھ ڄاڻندو آھي ڇا يا الله وٽان ڪو انجام ورتو اٿس.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (هو جو ائين ٿو چوي سو) هن کي غيب جي خبر پئجي ويئي آهي ڇا؟ يا خدا کان ڪو عهد وٺي ڇڏيو اٿس ڇا؟ (جو خدا کي ضرور ائين ئي ڪرڻو پوندو).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ڇا اهو غيب کان واقف ٿيو آهي يا رحمان کان ان کي ڪو وعدو مليو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ڇا ڳجھ جي خبر پئي اٿس يا هن خدا کان ڪو انجام وٺي ڇڏيو اٿس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا اطلاع وارو ٿيو غيب تي يا ورتائين رحمان وٽ ڪو عهد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ڇا ڳجهه جي خبر پيئي اٿس يا وڏي مهربان (الله) کان ڪو انجام ورتو اٿس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا غيب تي آگاهه ٿيو آهي يا وڏي مهربان (الله) کان ڪو معاهدو ورتو اٿس!(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڇا ڳُجِهي ڳالھ مَٿي، ٿِيو اُهو آگاہ؟ يا اِهڙو وَٽ الله، وَرتائـِين ڪو واعدو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) غيب جي خبر اٿس، يا خدا وٽ ڪو انجام ٻڌو اٿس؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڇا ان کي غيب جو پتو پئجي ويو آهي؟ يا رحمان کان ڪو وعدو وٺي ڇڏيو اٿائين؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا کيس پتو پئجي ويو آهي غيب جو يا هن ورتو آهي رحمٰن کان ڪوبه انجام؟(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا کيس غيب جي علم جي خبر آھي يا ھُن وڏي مھربان (اللھ تعالى) کان ڪو وعدو ورتو آهي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ان کي غيب جي خبر اٿس يا ان (خدا) رحمٰن کان (ڪو) عهد ورتو آهي؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) هو جو ائين چوي ٿو، ته ڇا هن غيب ۾ جهاتي پائي ڏٺو آهي يا خدا کان ڪو انجام ورتو اٿس (ته خدا کي ائين ضرور ڪرڻو آهي؟!)(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
كَلّا سَنَكتُبُ ما يَقولُ وَنَمُدُّ لَهُ مِنَ العَذابِ مَدًّا (آيت : 79) |
ائين نه آھي، جيڪي چوندو آھي سو سگھوئي لکنداسون ۽ اُن لاءِ ڊگھو عذاب وڌائينداسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هرگز نه (ائين ڪڏهن به ٿي نٿو سگهي) چڱو هو جيڪي چوي ٿو سو اسان لکي ٿا ڇڏيون (يعني هن جي اها ڳالهه ڪانه وسرندي. سندس آڏو ايندي) ۽ سندس عذاب جي رسي ڊگهي ڪندا رهنداسين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ايئن هرگز نه ٿيندو، اسين جلدي سندس چوڻ لکنداسين ۽ ان کي تمام ڊگھو عذاب ڏينداسين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ائين نه آهي، جيڪي بڪواس ڪري ٿو، اسين (سڀ) هينئر ئي لکي ٿا ڇڏيون، ۽ ان لاءِ عذاب کي (اڃا به) ڊگهو ڪندا وينداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جلد لکنداسون اهو جيڪو چوي ٿو ۽ ڊگهو ڪنداسون ان جي لاءِ عذاب گهڻو ڊگهو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ائين نه آهي، جيڪي چوي ٿو سو لکنداسون. ۽ ان لاءِ عذاب کي ڊگهو ڪندا وينداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) هرگز نه. جيڪي چوي ٿو سو اسان لکندا رهنداسين ۽ ان لاءِ سزا کي ڊگهو ڪندا رهنداسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سمجھ ته اَسِين لِکون پِيا، جِھڙِي لات لَنوي، ۽ اِنگھائينداسون عذاب مان، ڪارڻ تِنهن ڪَوي، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هرگز نه! هو جيڪي چوي ٿو، سو به لکون ٿا ۽ مٿس عذاب وڌائيندا رهنداسون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هرگز نه، جيڪا لٻاڙ هڻي ٿو، ان کي اسان لکي ڇڏينداسون ۽ سندس سزا کي اڃان به ڊگهو ڪري ڇڏينداسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) هرگز نه! اسان لکي ڇڏينداسين جيڪي ڪجهه هي بڪي ٿو ۽ اڃا به ڪنداسين سندس سزا ۾ واڌارو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ايئن ھرگز نه آھي. اسان اُن جون چيل سڀ ڳالهيون لکندا وڃون ٿا ۽ اسان اُن جي عذاب کي وڌائينداسون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هرگز نه، هاڻي اسان اُهو سڀ ڪجهه لکندا رهنداسين جيڪي اُهو چوي ٿو ۽ ان جي لاءِ عذاب (تي عذاب) چڱيءَ طرح وڌائيندا وينداسين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) هرگز نه! (ائين ڪڏهن به نه ٿو ٿي سگهي). هو جيڪو ڪجهه چوي ٿو اسين اهو لکي وٺنداسون (يعني انهي جي اها ڳالهه وساربي ڪونه- ان جي آڏو ضرور ايندي) ۽ ان جي عذاب جي رسي ڊگهي ڪندا وينداسون. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَنَرِثُهُ ما يَقولُ وَيَأتينا فَردًا (آيت : 80) |
۽ جيڪي چوي ٿو سو کانئس کسينداسون ۽ اسان وٽ ھيڪلو ايندو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هو جنهن مال ۽ اولاد جي دعويٰ ڪري ٿو (سو کڻي مليس ته به) آخر هو اسان جي ئي قبضي ۾ ايندو. ۽ اسان وٽ ايندو به اڪيلوئي اڪيلو. (مال ۽ اولاد ڪم ڪونه ايندس).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسين سندس مال ۽ اولاد جا وارث هونداسين ۽ پاڻ اسان وٽ اڪيلو ايندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ اهو (جنهن مال اولاد بابت) بڪي ٿو تنهن جا وارث ٿينداسون ۽ هو اسان وٽ اڪيلو ايندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ وارث ٿينداسون ان کان ان جا جيڪو چوي ٿو ۽ ايندو اسان وٽ اڪيلو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ اهو جيڪي شيون چوي ٿو تن جا (ان جي مرڻ کان پوءِ) وارث ٿينداسون ۽ هو اسان وٽ اڪيلو ايندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ جيڪي چوي ٿو (مرڻ بعد) ان جا اسان وارث ٿينداسين ۽ اهو اسان وٽ اڪيلو ايندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ سَنڀالِينداسون، سو سڀئـِي، جِھڙي چال چوي، ۽ اَسان پيش پَوي، فَردا، فَردا هيڪلو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جيڪي چوي ٿو سو اسان جي وس ۾ هوندو ۽ هو اسان وٽ اڪيلو ايندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جنهن مال مڏين ۽ نوڪرن چاڪرن جي ڳالهه ٿو ڪري، اهو سڀ اسان وٽ رهجي ويندو ۽ هو اڪيلو اچي اسان جي آڏو پيش ٿيندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ هو جنهن به ٺٺ جو ذڪر ڪري ٿو اهو سڀ اسان وٽ رهندو ۽ اسان وٽ حاضر ٿيندو هي اڪيلو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) هُو دنيا ۾ جيڪي ڪجهه چوي ٿو (سو مرڻ کان پوءِ) اھو سڀ ڪجهه اسان جي قبضي ۾ ايندو ۽ هُو خود اڪيلو اسان وٽ اچي حاضر ٿيندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (مرڻ کانپوءِ) جيڪو اِهو چوي ٿو ان جا اسان ئي وارث هونداسين ۽ اُهو اسان وٽ اڪيلو ايندو (سندس مال ۽ اولاد گڏ نه هوندا).(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اهو شخص، جنهن مال ۽ اولاد جي دعوى ڪري ٿو، سو جيڪڏهن کيس ملي به وڃي ته آخرڪار) اسان ان جا وارث ٿينداسين ۽ کيس ته اسان جي آڏو اڪيلي سر حاضر ٿيڻو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَاتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ ءالِهَةً لِيَكونوا لَهُم عِزًّا (آيت : 81) |
۽ الله کانسواءِ ٻيا معبود ھن لاءِ ورتا اٿن ته اُنھن لاءِ مانَ جو سبب ٿين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ هنن ماڻهن الله کان سواءِ ٻين کي کڻي معبود بنايو آهي ته سندن مددگار ٿين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) انهن (مشرڪن) الله تعالى کانسواءِ معبود ورتا آهن ان لاءِ ته اهي سندن مددگار ٿين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ انهن ماڻهن خدا کي ڇڏي ٻين کي معبود بنايو، هن لاءِ ته اهي (معبود) انهن لاءِ عزت جو سبب ٿين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ بنايائون سواءِ الله جي (ٻيا) معبود تانته هجن انهن جي لاءِ طاقت .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ الله کان سواءِ ٻين کي معبود بنايو اٿن هن لاءِ ته اهي (معبود) انهن لاءِ عزت جو سبب ٿين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ انهن الله کي ڇڏي (ڪيئي ٻيا) معبود بنايا آهن هن لاءِ ته اُهي سندن واسطي عزت جو سبب بنجن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) اُنهن اَ گا پَنهنجا ڌاريا، ڌَڻِئَ ڌار، تان هُجن تَن هارِ، مُهابو ۽ مانَکو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هنن الله کان سواءِ ٻين کي سائين بنايو آهي ته اهي کين عزت ڏيارين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهن ماڻهن الله کي ڇڏي ٻين کي پنهنجو معبود بڻايو آهي، ته هو ڪو سندن واهر وسيلا بڻبا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ ورتا آهن انهن ماڻهن الله کان سواءِ ڪي ٻيا خدا، جيئن سندس ڀرجهلا ٿين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) انهن ماڻهن اللھ تعالى کان سواءِ ٻين کي رڳو پنھنجي عزت وڌائڻ خاطر معبود بنايو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ انهن الله کانسواءِ (ڪيئي ٻيا) معبود بڻايا آهن ته جيئن اُهي انهن جي لاءِ عزت جو سبب بڻجن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ انهن ماڻهن الله کانسواءِ ٻين کي معبود بڻائي ڇڏيو آهي ته جيئن انهن جا مددگار ٿين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
كَلّا سَيَكفُرونَ بِعِبادَتِهِم وَيَكونونَ عَلَيهِم ضِدًّا (آيت : 82) |
ائين نه آھي، سندين پوڄا جو انڪار ڪندا ۽ اُنھن جا دشمن (۽ مخالف) ٿيندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پر هرگز ائين ڪونه ٿيندو آهي (قيامت جي ڏينهن) سندن بندگيءَ بابت صاف انڪار ڪندا ۽ اٽلندو هنن جا مخالف ٿيندا.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ايئن هرگز نه ٿيندو، اهي جلدي بتن جي عبادت جو انڪار ڪندا ۽ اهي سندن سخت دشمن ٿي پوندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ائين هرگز نه ٿيندو. اهي (هٿرادا معبود) انهن جي عبادت جو انڪار ڪندا ۽ انهن جا مخالف ٿيندا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) جلد انڪار ڪندا عبادت انهن جي جو ۽ هوندا انهن جي مٿان دشمن .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ائين نه ٿيندو. اهي انهن جي عبادت جو انڪار ڪندا ۽ انهن جا مخالف ٿيندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) هرگز (ائين) ناهي عنقريب اُهي (ڪوڙا معبود) انهن جي عبادت جو انڪار ڪندا ۽ انهن جا مخالف ٿي ويندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سَمجھ ته سَندنِ شيوا کان، اَوس ڪن اِنڪار، ۽ وٖيريَنِ وارو وار، آخر ڪَندا اُنهن مَٿي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) هر گز نه_ هو جلد ئي سندن پوڄائڻ کان انڪار ڪندا، ۽ سندن دشمن ٿيندا.(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ائين نه ٿيندو، هو سڀئي سندن عبادت جو انڪار ڪندا ۽ اٽلندو سندن مخالف بڻجي ويندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) خبردار! (ڪوبه سندن مددگار نه ٿيندو) سڀئي انڪار ڪندا سندن عبادت جو، ۽ اٽلندو سندن ئي ٿي ويندا مخالف(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھرگز نه! (انھن جي ڪير به عزت نه وڌائيندو) قيامت واري ڏينھن ھو پنھنجي معبودن جي عبادت جو انڪار ڪندا ۽ انهن جا مخالف ٿي بيھندا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) هرگز (ائين) نه آهي، عنقريب اُهي (ڪوڙا معبود پاڻ) انهن جي پوڄا جو انڪار ڪندا ۽ انهن جا دشمن ٿي ويندا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) پر ائين قطعاَ ٿيڻو ناهي. هو (قيامت جي ڏينهن) انهن جي بندگيءَ کان صاف صاف انڪار ڪري ڇڏيندا. اهي (هٿرادو معبود) رهندو سندن مخالف ٿي بيهندا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَلَم تَرَ أَنّا أَرسَلنَا الشَّيٰطينَ عَلَى الكٰفِرينَ تَؤُزُّهُم أَزًّا (آيت : 83) |
(اي پيغمبر) نه ڏٺو اٿيئي ڇا ته شيطانن کي ڪافرن تي موڪليوسون ته (اُھي) کين لوڏا ڏيئي ڌُوڻين؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) تون ڏسين ٿو ڇا ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي چاڙهي موڪليو آهي، انهيءَ لاءِ ته هنن کي (گناهن ۽ فساد ڪرڻ لاءِ برغلائيندا ۽) اڀاريندا رهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ڇا توهان نه ڏٺو بيشڪ اسان ڪافرن تي شيطان موڪليا جيڪي انهن کي (گناهن لاءِ) اُڀارين ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي پيغمبر) ڇا تو نه ڏٺو ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي (بڇي) ڇڏيو آهي جي انهن کي (گناهن لاءِ) بهڪائين ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ڇا نه ڏٺو تو ته بلاشڪ اسان مسلط ڪيو شيطانن کي ڪافرن تي نچائن ٿا انهن کي گهڻو نچائڻ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) (اي پيغمبر !) ڇا تو نه ڏٺو ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي ڇڏيو جي انهن کي (گناهن لاءِ) ڀڙڪائين ٿا؟ (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ڇا تو نه ڏٺو ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي ڇڏيو آهي اُهي کين (گناهن تي) خوب اڀارن ٿا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) نه ڏِٺئ؛ِي؟ ته اَسان اِبلِيس، مُنڪرن تي موڪليا، پوءِ کَڙا ڪن خَسِيس، اُنهن کي اِنڪار تي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) تون ڏسين نٿو ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي موڪليو آهي ته کين ڌوڻيندا رهن؟ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڏسو نٿا ته اسان حق جي منڪرن کي شيطان بڇي ڇڏيا آهن، جيڪي کين گهڻي کان گهڻو (حق جي مخالفت تي) ڀڙڪائيندا رهن ٿا؟ (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڇا تون ڏسين نٿو ته اسان موڪليا آهن شيطان انهن منڪرن تي (جيڪي کين اوڀارين ٿا) مخالفت تي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ڇا توھان نه ڏٺو ته اسان ڪافرن جي مٿان شيطانَن کي مسلط ڪري ڇڏيو آھي ته جيئن ھو کين گناھن ڪرڻ تي خوب اڀاريندا رھن. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڇا توهان نه ڏٺو ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي موڪليو آهي اُهي انهن کي هر وقت (اسلام جي مخالفت تي) اُڀاريندا رهن ٿا.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي پيغمبر!) ڇا تو ڏٺو ته اسان شيطانن کي ڪافرن تي بڇي ڇڏيو آهي جيڪي کين لڳاتار مڇرائيندا رهن ٿا.(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَلا تَعجَل عَلَيهِم إِنَّما نَعُدُّ لَهُم عَدًّا (آيت : 84) |
پوءِ مٿن تڪڙ نه ڪر، انھن لاءِ پوري ڳڻ ڳڻيندا آھيون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) پوءِ تون انهن جي باري ۾ تڪڙ نه ڪر، (سندن فيصلو ڪرڻ ۽ کين مغلوب ڪرڻ ۾ جا دير ٿي رهي آهي، سا فقط هن ڪري آهي جو) اسان هنن جا ڏينهن ڳڻي رهيا آهيون. (مقرر وقت ويجهو اچي ويو آهي).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ توهان (انهن جي عذاب لاءِ) تڪڙ نه ڪريو، اسين انهن جي ڳڻپ ڪريون ٿا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) پوءِ تون مٿن (عذاب اچڻ لاءِ) جلدي نه ڪر. اسين رڳو سندن (حياتيءَ جا ڏنل ڏينهن) ڳڻيون ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ نه تڪڙ ڪر انهن تي صرف ڳڻي ٿا ڏيون انهن کي ڪجهه ڳڻي ڏنل ڏينهن .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ تون مٿن (عذاب اچڻ لاءِ) جلدي نه ڪر.اسين رڳو سندن (حياتيءَ جا ڏينهن) ڳڻيون ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ تون انهن لاءِ (عذاب اچڻ جي) جلدي نه ڪر. اسان خود انهن جا ڏينهن ڳڻي رهيا آهيون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پوءِ تون تَن جي بابَ ۾، نه تَڪڙائـٖي تَڪرار، اَسِين نالي وار، پِيا ڳَڻيون پُورِيَ ڳَڻپ سان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) پوءِ انهن لاءِ تڪڙ نه ڪر، اسين سندن سڀ ڪجهه ڳڻي رهيا آهيون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سو تون مٿن عذاب جي اچڻ لاءِ تڪڙ نه ڪر، اسان ته پيا ٿا سندن ڏينهن ڳڻيون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) چڱو تڪڙ نه ڪر عذاب لاءِ انهن تي، اسان بيشڪ سندن لاءِ ڏينهن ڳڻي رهيا آهيون(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) تنھنڪري تون انهن جي مٿان عذاب اچڻ ۾ تڪڙ نه ڪر. اسان سندن زندگيءَ جا ڏينھن (چڱي طرح) ڳڻي رھيا آھيون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ توهان مٿن (عذاب جي لاءِ) جلدي نه ڪريو اسان ته پاڻ ئي انهن جي (انجام جي) لاءِ ڏينهن ڳڻيندا ٿا رهون.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) تنهنڪري تون انهن بابت تڪڙ نه ڪر (فيصلي ۾ جيڪا دير ٿي رهي آهي سا) صرف ان ڪري جو اسين سندن ڏينهن ڳڻي رهيا آهيون (اجهو ٿو مقرر ٿيل وقت اچي پهچي.) (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
يَومَ نَحشُرُ المُتَّقينَ إِلَى الرَّحمٰنِ وَفدًا (آيت : 85) |
اُن ڏينھن پرھيزگارن کي مھمانن وانگر ٻاجھاري (الله) وٽ کڙو ڪنداسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) انهي ڏينهن (جيڪو پري ناهي) اسان پرهيزگار انسانن کي پنهنجي حضور ۾ مهمانن وانگر آڻي هڪ هنڌ ڪٺو ڪنداسين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) قيامت جي ڏينهن اسين پرهيزگارن کي گڏ ڪري پاڻ ڏانهن وفد ڪري آڻينداسين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جنهن ڏينهن پرهيزگارن کي رحمان (خدا) پاڻ وٽ مهمان ڪري گڏ ڪنداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ان ڏينهن اٿارينداسون متقين کي رحمان ڏانهن مهمانن وانگر .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جنهن ڏينهن پرهيزگارن کي وڏي مهربان (الله) وٽ مهمان ڪري گڏ ڪنداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جنهن ڏينهن اسان پرهيزگارن کي گڏ ڪري رحمان جي حضور (معزز مهمانن وانگر سوارين تي) آڻينداسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڀيڙا ڪنداسون ڀَلن کي، تنهِن ڏِينهن، مولي وَٽ، مهمان، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ان ڏينهن نيڪن کي ٻاجهاري الله وٽ مهمان ڪري گڏ ڪبو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڄاڻ آيو اهو ڏينهن جڏهن پرهيزگارن کي اسان مهمانن وانگر رحمان جي آڏو پيش ڪنداسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) اهو ڏينهن ايندو جڏهن اسان پرهيزگارن کي مهمانن وانگر رحمٰن آڏو پيش ڪنداسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اسان ان ڏينھن پرھيزگارن کي مھمانن جي صورت ۾ اللھ تعالى جي آڏو پيش ڪنداسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) جنهن ڏينهن اسان پرهيزگارن کي گڏ ڪري (خدا) رحمٰن جي بارگاهه ۾ (معزز مهمانن وانگر) سوارين تي وٺي وينداسين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) اهو ڏينهن- جڏهن متقي انسانن کي اسين پنهنجي حضور ۾ مهمانن جي حيثيت سان گڏ ڪنداسين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَنَسوقُ المُجرِمينَ إِلىٰ جَهَنَّمَ وِردًا (آيت : 86) |
۽ ڏوھين کي دوزخ ڏانھن اُڃو روانو ڪنداسون.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ گهنگارن کي اڃايل جانور وانگر دوزخ ڏي ڪاهي هڪالي وينداسين.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ اسين، مجرمن کي جهنم ڏانهن اڃايل ڪري هڪلينداسين(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ ڏوهارين کي جهنم ڏي اڃايل هڪلي اينداسون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ هڪلينداسون مجرمن کي جهنم ڏانهن اڃايل .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ ڏوهارين کي جهنم ڏي اڃايل هڪلي اينداسون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان ڏوهارين کي جهنم ڏانهن اُڃَايَلُ (جانور وانگر) هڪلي اينداسين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ بُڇن ڪَنداسون باھ ڏي، چوکُنڀو چالان؛ (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ ڪافرن کي دوزخ ڏانهن هڪلينداسين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ۽ ڏوهارين کي اڃايل ڌڻ وانگر جهنم ڏانهن هڪلي آڻينداسون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اڃايل ڍورن وانگر مجرمن کي دوزخ ڏي هڪلي نينداسين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ وري ڏوھارين کي اڃايل جانور وانگر جھنم ڏانھن ھڪلي وينداسين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان ڏوهارين کي جهنم ڏانهن اُڃايل هڪلي نينداسين.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ ڏوهين کي، دوزخ ڏانهن اڃايل جانورن وانگر هڪلينداسون. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
لا يَملِكونَ الشَّفٰعَةَ إِلّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمٰنِ عَهدًا (آيت : 87) |
جنھن الله وٽان انجام ورتو تنھن کانسواءِ (ٻيا ڪي) شفاعت ڪري نه سگھندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) انهيءَ ڏينهن سفارش ڪرڻ يا ڪرائڻ ڪنهن جي به اختيار ۾ نه هوندو، سواءِ انهيءَ جي جنهن کي خدا جي حضور مان واعدو مليو هوندو.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) نٿا مالڪ ٿين ڪنهن شفاعت جا، مگر اهي، جن کي شفاعت جي اجازت مليل هوندي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (ان ڏينهن) اهي ماڻهو سفارش تي (به) قادر نه ٿيندا، پر (هاءُ) جنهن شخص خدا کان (سفارش جو) انجام وٺي ڇڏيو هوندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) نه مالڪ ٿيندا شفاعت جا مگر اهو جنهن ورتو رحمان وٽ پڪو وعدو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ته جنهن وڏي مهربان (الله) وٽان (سفارش جو) انجام ورتو هوندو تنهن کان سواءِ ٻيا سفارش جو حق نه رکندا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) (ان ڏينهن) ماڻهو شفاعت جا مالڪ نه هوندا سواءِ ان جي جنهن رحمان کان عهد ورتو هوندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) پارت پُورت ڪِنهن جِي، ڪري سگھندا ڪانه، مگر وَٽِ مَنّان، وَرتو جِنهن واعِدو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) شفاعت جو اختيار فقط ان کي هوندو جنهن الله وٽ عهد ورتو هوندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ان وقت ماڻهو ڪابه سفارش نه آڻي سگهندا، سواءِ ان جي جنهن جو رحمان کان ڪو عهد ورتل هوندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ڪابه سفارش آڻڻ تي ماڻهو قادر نه هوندا ان وقت سواءِ ان جي جنهن رحمٰن وٽان پروانو ورتو هجي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ان ڏينھن ڪنھن به ماڻهوءَ کي سفارش ڪرڻ جو ڪو به اختيار حاصل نه ھوندو سواءِ ان ماڻهوءَ جي جنھن اللھ تعالى کان سفارش ڪرڻ جي اجازت ورتي ھوندي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (ان ڏينهن) ماڻهو شفاعت جا مالڪ نه هوندا سواءِ انهن جي جن (خدا) رحمٰن کان (شفاعت جو) وعدو ورتو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (ان ڏينهن) سفارش ڪرڻ-ڪرائڻ ڪنهن جي وس ۾ ڪونه هوندو، ها! جنهن به خدا جي حضور مان واعدو ماڻيو(ته اهو واعدو ضرور کيس ڪم ايندو). (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَقالُوا اتَّخَذَ الرَّحمٰنُ وَلَدًا (آيت : 88) |
۽ چوندا آھن ته الله پاڻ لاءِ اولاد ورتو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ اهي ماڻهو (يعني عيسائي) چون ٿا ته رحمان خدا پنهنجو هڪ پٽ بنائي رکيو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ (ڪافر) چون ٿا ته رحمان اولاد پسند ڪيو آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (يهودي) چون ٿا ته خدا (عزيز کي) پٽ بنايو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ چيائون ته ٺاهيو الله اولاد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ چون ٿا ته وڏي مهربان (الله پاڻ لاءِ) اولاد ٺهرايو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اهي چون ٿا ته: رحمان (پنهنجي لاءِ) اولاد بنايو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ چيائون اِهڙي چال، ته پَرور پُٽ ٺَهرايو، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ هو چون ٿا ته ”الله اولاد ورتو آهي“ (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هو چون ٿا ته رحمان ڪنهن کي پٽ بڻايو آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهي چون ٿا ته ورتو آهي رحمٰن ڪنهن کي پٽيلو ڪري(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھو چون ٿا ته اللھ تعالى پنھنجي لاءِ اولاد بنائي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (ڪافر) چون ٿا ته (خدا) رحمٰن (پنهنجي لاءِ) پٽ بڻايو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ۽ انهن ماڻهن (يعني عيسائين) چيو: الله رحمان، پنهنجو هڪ پٽ ورتو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
لَقَد جِئتُم شَيـًٔا إِدًّا (آيت : 89) |
(چئبن ته) بيشڪ اوھان بڇڙي شيء آندي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) اها تمام سخت خراب ڳالهه آهي جا ٺاهي پيش ڪئي ويئي آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ توهان عجيب ڳالهه چئي آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) (اي رسول) چوين ته اوهان اهڙي سخت ڳالھ (پنهنجي طرفان گهڙي) چئي آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) البته تحقيق آندي اوهان شيءِ ڳري .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ اوهان بڇڙي شيءِ آندي آهي، (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ اوهان (اي مُشرڪو!) بڇڙي شيءِ (زبان تي گھڙي) آندي آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) بيشڪ بِلڪُل بُڇڙِي، آندِي اَوهان ڳالھ، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) (چئو ته) اوهان اها اهڙي بڇڙي ڳالهه چئي آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) ڪهڙي نه واهيات ڳالهه ٺاهي آيا آهيو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) وڏي بيهودي ڳالهه آهي جن ماڻهن ٺاهي آهي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) (حقيقت ۾) انهن اها انتھائي بيھوده ڳالھ ٺاھي ورتي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) (اي ڪافرو!) بيشڪ توهان تمام سخت ۽ عجيب ڳالهه (زبان تي) آندي اٿوَ.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) نهايت ئي بڇڙي ڳالهه آهي جيڪا (اي عيسائيو!) توهين گهڙي آندي آهي! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
تَكادُ السَّمٰوٰتُ يَتَفَطَّرنَ مِنهُ وَتَنشَقُّ الأَرضُ وَتَخِرُّ الجِبالُ هَدًّا (آيت : 90) |
اِنھي (چوڻ) کان اِجھو آسمان ڦاٽندا ۽ زمين ڦاٽندي ۽ جبل ذرا ذرا ٿي ڪرندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اهڙي خراب ڳالهه تي ممڪن آهي ته) آسمان ڦاٽي پوي ۽ زمين ۾ ڏار پئجي وڃي ۽ جبل ڏڪي ڪري پون.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) (اهڙي ڳالهه ٻڌي) قريب آهي ته آسمان ڦاٽي پون ۽ زمين چيرجي پوي ۽ جبل ڍهي ڪري پون(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جو جيڪر ان کان آسمان ڦاٽي پون ۽ زمين ٽڪر ٽڪر ٿي پوي ۽ جبل ذرا ذرا ٿي ڪري پون.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ويجهو آهي جو آسمان ڦاٽي پون ان سببان ۽ ٽڪرا ٽڪرا ٿي وڃي زمين ۽ ڊهي پون جبل ڪرندڙ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) جنهن کان متان آسمان ڦاٽي پون ۽ زمين ڦاٽي پوي ۽ جبل ٽڪرا ٽڪرا ٿي ڪري پون. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ان (بهتان)کان قريب آهي جو آسمان ڦاٽي پون ۽ زمين ڏري پوي ۽ پهاڙ پُرزا پُرزا ٿي ڪِري پون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته اُڀ ڦاٽن اُن ڪنان، ۽ ڀُون ڀيٖرُون هَڻي بَحال، ۽ اُن کان ڀوراڀور ٿِي، ڪِرن جَبل جال، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جنهن کان جيڪر آسمان ڦاٽن، زمين چيرجي ۽ جبل ٽڪرا ٽڪرا ٿي پون. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) اجهو ٿا آسمان ڦاٽي پون، زمين ڏري پوي ۽ جبل ڀـُـري ڪري پون (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) (جنهن ڪري) ويجهو آهي ته آسمان ڦاٽي پون، ڏري ڀري پوي (ٽڪر ٽڪر ٿي) زمين ۽ ڪِري پون جبل (ٽڪرا ٽڪرا ٿي)(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) متان آسمانَ ڦاٽي پون، زمين ڏري پوي ۽ جبل ذرا ذرا ٿي ڪري پون. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ڪجهه پري ناهي ته هن (تهمت) کان آسمان ڦاٽي پون ۽ زمين چيرجي وڃي ۽ جبل ٽڪرا ٽڪرا ٿي ڪِري وڃن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) قريب آهي ته آسمان ڦاٽي پوي ۽ ڌرتيءَ جو سينو چيرجي پوي ۽ پهاڙ ڌُڏي ڌُڏي، ڪري پون- (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
أَن دَعَوا لِلرَّحمٰنِ وَلَدًا (آيت : 91) |
اُنھي سببان جو (انھن) الله لاءِ پُٽ (بڻائي) سڏيا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (جو) ماڻهو الله جي لاءِ پٽ هئڻ جي دعويٰ ڪري رهيا آهن.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ان لاءِ ته انهن رحمان لاءِ اولاد جي نسبت ڪئي آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ان ڳالھ کان انهن ماڻهن خدا جي لاءِ پٽ مقرر ڪيو آهي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) هن جي ڪري جو سڏيائون رحمان جي لاءِ اولاد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) هن ڪري جو وڏي مهربان (الله) جو اولاد ٺهرائين ٿا. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جو انهن وڏي مهربان (الله) لاءِ اولاد جي دعوى ڪئي آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ته سَڏيو صاحِب نال، نِينگر نونِهال ڪو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) جو هو الله لاءِ اولاد سڏين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) انهيءَ ڳالهه سببان جو انهن رحمان (ٻاجهاري الله) لاءِ اولاد هئڻ جي دعويٰ ڪئي آهي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ان ڳالهه تي ته ماڻهن رحمٰن لاءِ اولاد جي دعويٰ ڪئي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ان ڳالھ تي ته انهن ماڻهن اللھ تعالى جي لاءِ اولاد رکڻ جي (ڪوڙي) دعوى ڪئي آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ انهن (خدا) رحمٰن جي لاءِ پٽ جي دعويٰ ڪئي آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ڇاڪاڻ جو ماڻهو، الله جي لاءِ پٽ هجڻ جي دعوى ڪن ٿا. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَما يَنبَغى لِلرَّحمٰنِ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا (آيت : 92) |
۽ الله کي اولاد وٺڻ نه جڳائيندو آھي.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) الله تعاليٰ کي ڪيئن ٿو جڳائي جو پاڻ لاءِ هڪ پٽ بنائي رکي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) اولاد جي نسبت رحمان جي شايانِ شان ناهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) هوڏانهن خدا جو شان نه آهي جو اهو (ڪنهن کي) پنهنجو پٽ بنائي.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ نٿو لائق رهي رحمان جي لاءِ ته رکي اولاد .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) هوڏانهن وڏي مهربان (الله) لاءِ هيءَ ڳالهه نه ٿي ٺهي (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ رحمان لاءِ اِها ڳالهه ٺهي ئي نه ٿي جو (ڪنهن کي پنهنجو) اولاد بنائي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ سائـِين سُهائي ڪِين، ته پَٽئـِين ڪِنهن کي پُٽ ڪري، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ الله جووڙ ناهي جو هو اولاد وٺي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) رحمان جو ته اهو شان ئي ناهي، جو هو ڪنهن کي پٽ بڻائي (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهو شان ئي ناهي رحمٰن جو ته ڪنهن کي پنهنجو پٽ بڻائي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) اللھ تعالى جو اھو شان ئي نه آھي جو ھو اولاد رکي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ (خدا) رحمٰن جو شان ئي نه آهي ته اُهو (ڪنهن کي پنهنجو) پٽ بڻائي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) الله جي شان وٽان ناهي جو هو پنهنجي لاءِ پٽ وٺي! (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِن كُلُّ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَالأَرضِ إِلّا ءاتِى الرَّحمٰنِ عَبدًا (آيت : 93) |
جيڪي آسمانن ۽ زمين ۾ آھي سي سڀ الله وٽ ٻانھا ٿي ايندا.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) حالانڪ آسمانن ۽ زمين ۾ جيڪو به آهي سو انهيءَ لاءِ آهي ته الله جي اڳيان ٻانهپ جو سر جهڪائي حاضر ٿئي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) آسمانن ۽ زمينن ۾ جيڪي آهن سي سڀ رحمان جي حضور ۾ ٻانها ٿي حاضر ٿيندا(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) جو به آسمانن ۽ زمين ۾ آهي، سو خدا جي اڳيان رڳا بندا بنجي اچي حاضر ٿين ٿا.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ناهي سڀ جيڪو آسمانن ۾ ۽ زمين ۾ آهي مگر ايندڙ آهي الله وٽ ٻانهو بنجي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ته (ڪنهن کي پنهنجو) اولاد ٺهرائي. جو به آسمانن ۽ زمين ۾ آهي، سو وڏي مهربان (الله) وٽ ٻانهون ٿي اچڻ وارو آهي. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) جو ڪجهه آسمانن ۽ زمين ۾ آهي سو وڏي مهربان (الله) وٽ ٻانهو بنجي پيش ٿيڻ وارو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ناهِن اُڀ، زَمِين ۾، مَگر سَڀ مِسڪِين، گولا ٿِي غَمگِين، اَچڻا دَر اَلله جي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) آسمانن ۽ زمين ۾ جيڪو به آهي، سو الله اڳيان ٻانهي ٿي اچي ٿو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) جيڪي به آسمانن توڙي زمين ۾ آهن، سڀئي رحمان جي آڏو ٻانهن جي حيثيت ۾ اچي حاضر ٿيڻا آهن (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) جيڪي ڪجهه به موجود آهي آسمانن ۽ زمين ۾، سي سڀ حاضر ٿيندا ان رحمٰن جي حضور ۾ ٻانهن جي حيثيت ۾(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) آسمانن ۽ زمين ۾ جو ڪجهه آھي سو سڀ اللھ تعالى جي آڏو ٻانهن جي حيثيت ۾ پيش ٿيندا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) آسمانن ۽ زمين ۾ جيڪي به (آباد) آهن (چاهي فرشتا آهن يا جن ۽ انسان) اُهي الله جي حضور صرف ٻانهي طور حاضر ٿيڻ وارا آهن.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) آسمانن ۽ زمين ۾ جيڪو ڪجهه به آهي سڀ الله جي آڏو ٻانهپ وچان (سرڙو جهڪائي) حاضر ٿيڻا آهن. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
لَقَد أَحصىٰهُم وَعَدَّهُم عَدًّا (آيت : 94) |
بيشڪ الله کين ڳڻيو آھي ۽ سندن ڳاڻاٽو ڳڻيو اٿس.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هن (پنهنجي قدرت سان) انهن (عيسائين) کي گهيري هيٺ آڻي ڇڏيو آهي، ۽ (پنهنجي علم سان) هڪ هڪ کي ڳڻي ڇڏيو آهي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ الله تعالى انهن جي چڱي طرح ڳڻپ ڪئي آهي(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ انهن کي پنهنجي (علم جي) احاطي ۾ گهيري رکيو اٿس ۽ انهن کي ڳڻي ڇڏيو اٿس.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) البته تحقيق قابو رکيائين انهن کي ۽ ڳڻيائين انهن کي پورو ڳڻڻ .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ انهن کي پنهنجي قبضي ۾ رکيو اٿس ۽ انهن کي ڳڻي ڇڏيو اٿس. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ انهن کي پنهنجي قبضي ۾ رکيو اٿس ۽ انهن کي پوري طرح شمار ڪيو اٿس.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) سارئـِينِ توڙ تَمام، ۽ ڳـڻـئـِينِ پُورِئَ ڳَڻپ سان، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ هن انهي کي گهيري هيٺ رکيو آهي ۽ کين ڳڻي ڇڏيو آهي. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هن ته سڀني کي وڪوڙي ڇڏيو آهي ۽ کين چڱيءَ طرح ڳڻي ڇڏيو اٿائين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ حاوي آهي اهو ۽ ڳاڻيٽو (سڀني جو ڪري ڇڏيو آهي)(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ھُن انهن سڀني کي قابو ۾ رکي ھڪ ھڪ ڪري ڳڻي ڇڏيو آھي. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ ان (الله) انهن کي پنهنجي (علم جي) احاطي ۾ وٺي ڇڏيو آهي ۽ انهن کي (هڪ هڪ ڪري) پوري طرح شمار ڪري رکيو اٿس.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) الله (پنهنجيءَ قدرت سان) کين پنهنجي قبضي ۾ رکيو آهي ۽ پنهنجي علم سان) هڪ هڪ (شيءِ) کي ڳڻي رکيو آهي. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَكُلُّهُم ءاتيهِ يَومَ القِيٰمَةِ فَردًا (آيت : 95) |
۽ قيامت جي ڏينھن انھن مان ھر ھڪ وٽس ھيڪلو ايندو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) ۽ قيامت جي ڏينهن سندس حضور ۾ اڪيلا اچي بيهندا. (يعني ڪوبه مددگار ساڻن ڪونه هوندو).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ انهن مان هر هڪ الله جي دربار ۾ اڪيلو اڪيلو ٿي ايندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ هر هڪ ان وقت قيامت جي ڏينهن اڪيلو ايندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ هر هڪ انهن مان ايندڙ آهي ان وٽ قيامت جي ڏينهن اڪيلو ٿي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ هر هڪ ان وٽ قيامت جي ڏينهن اڪيلو ايندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اهي سڀئي وٽس قيامت واري ڏينهن اڪيلا ايندا.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ ڪُل، سي ڏِينهن قِيام، اُن وَٽِ اَڪيلا اَچڻا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ سڀئي وٽس قيامت ڏينهن اڪيلا ٿي ايندا. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) سڀئي قيامت جي ڏينهن هڪ هڪ ٿي اچي سندس سامهون حاضر ٿيندا (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اهي سڀئي قيامت جي ڏينهن سندس سامهون هڪ هڪ ٿي پيش ٿيندا(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ قيامت واري ڏينھن سڀئي اڪيلو اڪيلو ٿي ان جي آڏو پيش ٿيندا. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ انهن مان هر هڪ قيامت جي ڏينهن ان جي حضور ۾ اڪيلو اچڻ وارو آهي.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) قيامت جي ڏينهن سڀ ان جي حضور ۾ اڪيلي سر اچي بيهندا (ڪوئي سندن ساڻي ۽ سهڪاري ڪونه هوندو) (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
إِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَيَجعَلُ لَهُمُ الرَّحمٰنُ وُدًّا (آيت : 96) |
بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا تن لاءِ سگھو الله محبّت پيدا ڪندو.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (اي پيغمبر!) جن ماڻهن ايمان آندو آهي ۽ نيڪ عملن کي لڳي ويا آهن تن متعلق يقين آهي ته رحمان خدا (ماڻهن جي دلين ۾) انهن لاءِ محبت پيدا ڪري ڇڏيندو. (يعني ماڻهو انهن ڏانهن ائين ڇڪجي ايندا جيئن لوه جي سئي چقمق ڏانهن ايندي آهي ۽ کين نهايت پسند ڪندا).(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ سهڻا عمل ڪيا جلدي الله تعالى انهن سان پيار ڪندو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا جلد خدا سندن محبت ماڻهن تي فرض ڪندو.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) بيشڪ جن ايمان آندو ۽ ڪيائون صالح عمل جلد ڪندو انهن جي لاءِ رحمان وڏي محبت .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا تن جي وچ ۾ وڏو مهربان (الله) محبت پيدا ڪندو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ صالح عمل ڪيائون ته جلد وڏو مهربان (الله) انهن لاءِ (ماڻهن جي دلين ۾) محبت پيدا ڪندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) آندو جَن اِيمان، ۽ چڱا ڪيائون ڪَمڙا، تَن لئي رَبُّ، رَحمان، پيدا ڪندو پِرِيتڻون.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا، تن لاءِ الله جلد ئي محبت پيدا ڪندو. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو آهي ۽ عمل صالح ڪيا اٿائون، ستت ئي رحمان انهن لاءِ دلين ۾ محبت پيدا ڪندو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو آهي ۽ سٺا ڪم ڪري رهيا آهن، جلد ئي اهو رحمٰن سندن دلين ۾ محبت پئدا ڪندو(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ ڪم ڪيا اللھ تعالى انهن جي لاءِ (ٻين ماڻهن جي دلين ۾) محبت پيدا ڪندو. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا (خدا) رحمٰن انهن جي لاءِ (ماڻهن جي) دلين ۾ محبت پيدا فرمائيندو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) (اي پيغمبر!) جن ماڻهن ايمان آندو آهي ۽ چڱن عملن ۾ لڳي ويا آهن، ته الله رحمان ضرور انهن جي لاءِ (دلين ۾) محبت پيدا ڪري ڇڏيندو (يعني ماڻهو انهن مؤمنن ڏانهن ڇڪبا ۽ کين محبت سان ڏسندا). (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
فَإِنَّما يَسَّرنٰهُ بِلِسانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ المُتَّقينَ وَتُنذِرَ بِهِ قَومًا لُدًّا (آيت : 97) |
پوءِ اُھو (قرآن) تنھنجي زبان تي رڳو ھن لاءِ آسان ڪيوسون ته (تون) ساڻس پرھيزگارن کي خوشخبري ڏئين ۽ ان سان جھيڙا گر قوم کي ڊيڄارين.(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) (انهيءَ غرض سان) اسان قرآن کي تنهنجي ٻولي (عربي) ۾ نازل ڪري آسان ڪيو آهي ته پرهيزگار انسانن کي (ڪاميابيءَ جي) خوشخبري ڏئي ۽ جيڪا قوم سچائيءَ جي مقابلي ۾ ضد ڪندڙ ۽ هٺ ڪندڙ هجي تنهن کي (انڪار ۽ سرڪشيءَ جي نتيجن کان) خبردار ڪري ڇڏي.(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) پوءِ (هي قرآن) اسان توهان جي زبان تي آسان بنايو ان لاءِ توهان انهيءَ سان پرهيزگارن کي مبارڪ ڏيو ۽ سخت جھيڙاڪ قوم کي ڊيڄاريو(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) بيشڪ اسان هن محبت جي فرض کي تنهنجيءَ زبان جي ذريعي آسان ڪيو آهي ته جيئن تون ان سبب پرهيزگارن کي (جنت) جي خوش خبري ڏين.(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) پوءِ تحقيق آسان ڪيو اسان ان کي تنهنجي زبان (پاڪ) سان تانته بشارت ڏين ان سان پرهيزگارن کي ۽ ڊيڄارين ان سان قوم جهيڙا ڪار کي .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) پوءِ اسان ان (قرآن) کي تنهنجي ٻوليءَ ۾ رڳو هن لاءِ آسان ڪيو آهي ته تون ان سان پرهيزگارن کي خوشخبري ٻڌائين ۽ جهڳڙالو ماڻهن کي ان سان ڊيڄارين. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) پوءِ بيشڪ اسان هن (قرآن) کي تنهنجي زبان ۾ آسان ڪيو آهي تان جو تون ان جي ذريعي پرهيزگارن کي خوشخبري ٻڌائين ۽ ان جي ذريعي جهڳڙالو قوم کي ڊيڄارين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ڪَيو سون تُنهنجِي زبان تي، اِن لئي اِهو آسان، ته ڀَلن ڏِيِـين بِشارتون، تِنهن مُوجب مِهربان، پڻ خوف ڏِيارِين خان! تِنهن سان تَڪرارِي، قوم کي.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) بيشڪ اسان قرآن کي تنهنجي زبان ۾ سولو ڪيو آهي ته تون ان سان نيڪن کي مبارڪ ڏين ۽ جهيڙا ڪارن کي ساڻس ڊيڄارين. (البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) تنهنڪري اي نبي! اسان هن ڪلام کي آسان بڻائي تنهنجي ٻوليءَ ۾ ان لاءِ نازل ڪيو آهي ته جيئن تون پرهيزگارن کي خوشخبري ڏئين ۽ هٺيلن کي ڊيڄارين (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) پوءِ (اي نبي!) هن ڪلام کي اسان تنهنجي زبان ۾ نازل ڪيو آهي آسان ڪري، ته تون پرهيزگارن کي خوشخبري ڏئين ۽ هٺيلن کي ڊيڄارين(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) بيشڪ اسان قرآن مجيد کي تنھنجي ئي ٻوليءَ ۾ آسان ڪري نازل ڪيو آھي ته جيئن تون پرھيزگارن کي جنت جي خوشخبري ٻڌائين ۽ ڦڏائي قسم جي ماڻهن کي جھنم جي باهه کان ڊيڄارين. (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) پوءِ بيشڪ اسان هن (قرآن) کي توهان جي زبان ۾ ئي آسان ڪري ڇڏيو آهي ته جيئن توهان ان جي ذريعي پرهيزگارن کي خوشخبري ٻڌائي سگهو ۽ ان جي ذريعي جهيڙڪ قوم کي ڊيڄاري سگهو.(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) ان مقصد خاطر اسان، قرآن تنهنجي ٻولي (عربيءَ) ۾ لاهي سنهنجو ڪري ڇڏيو ته جيئن متقي انسانن کي (ڪاميابيءَ جي) تون خوشخبري ڏئي ڇڏين ۽ جيڪو ٽولو، سچائيءَ جي آڏو اڙجي بيهي رهندڙ آهي تنهن کي (انڪار ۽ رڏيءَ جي ڏکوئيندڙ نتيجن کان) خبردار ڪرين. (قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |
وَكَم أَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍ هَل تُحِسُّ مِنهُم مِن أَحَدٍ أَو تَسمَعُ لَهُم رِكزًا (آيت : 98) |
۽ کانئن اڳ گھڻا جُڳ ناس ڪياسون، منجائن ڪنھن ھڪ جو پتو لھين ٿو ڇا يا سندس ڀڻڪ ٻڌين ٿو ڇا؟(قرآن جو پيغام (مولانا تاج محمود امروٽي)) هنن (قريش سرڪشن) کان اڳي قومن جا ڪيترائي دور ٿي گذريا آهن جن کي اسان (بدعملن جي بدلي ۾) تباهه ڪري ڇڏيو. ڇا انهن مان ڪنهن جي به هستي (هاڻي) محسوس ڪيو ٿا؟ ڇا هنن جي رڳو ڀڻ ڀڻ به ڪا ٻڌجي ٿي؟(ائين چيو اللہ (علامہ علي خان ابڙو)) ۽ انهن کان اڳ ۾ اسان ڪيتريون ئي قومون برباد ڪيون، ڇا توهان انهن مان ڪنهن کي ڏسو ٿا يا توهان انهن جو ڪو معمولي آواز ٻڌو ٿا (يقيناً نه)(بيان الرحمان (عبدالوحيد جان سرهندي)) ۽ (عرب جي) جهڳڙالو قوم کي (خدا جي عذاب کان) ڊيڄار ۽ اسان هن کان اڳ ڪيترن ئي جماعتن کي برباد ڪري ڇڏيو. ڇا انهن مان ڪنهن کي ڏسين ٿو يا انهن جي ڪا ڀڻڪ ٻڌين ٿو؟(سنڌي قرآن (سيد فرمان علي)) ۽ گهڻيون ئي هلاڪ ڪيون اسان اڳي انهن کان جماعتون ڇا محسوس ڪرين ٿو انهن مان ڪو هڪڙو يا ٻڌين ٿو انهن جو ڪو، ڀڻڪو .(احسن البيان (مولانا محمد ادريس ڏاهري)) ۽ انهن کان اڳ اسان ڪيتريون جماعتون برباد ڪيون، ڇا انهن مان ڪنهن کي ڏسين ٿو يا انهن جي ڪا ڀڻڪ ٻڌين ٿو. (الھام الرحمان (مولانا محمد مدني)) ۽ اسان انهن کان اڳ ڪيترين قومن کي هلاڪ ڪري چڪا آهيون. ڇا تون انهن مان ڪنهن هڪ جو وجود ڏسين ٿو يا انهن جي ڪا ڀُڻڪ ٻڌين ٿو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)) ۽ اَڳ جُڳ ڪيترا،ڪياسون ناس نِپٽ، هاڻي ڪو پَسين هيڪڙو، تن مان، پَڌرو مَٿي پَٽِ؟ يارُون رُون ۽ رُونگٽ، ڪو سُڻِين سَندِن هَڏن جو.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح)) ۽ انهن کان اڳ اسان ڪيترائي جڳ ناس ڪيا. ڇا، تون انهن مان ڪنهنجو ڪو پتو به ڏسين ٿو ۽ ڪا ڀڻڪ به ٻڌين ٿو؟(البُرھان (محمد عثمان ڏيپلائي)) هنن کان اڳي ڪيترين ئي قومن کي اسان تباهه ڪري چڪا آهيون، پوءِ ڀلا اڄ انهن مان ڪنهن جي ڪا نشاني ڏسين ٿو يا انهن جو ڪو ڀڻڪو به ٻڌين ٿو (تفھيم القرآن (سيد ابوالاعليٰ مودودي)) ۽ اسان هلاڪ ڪيو آهي هنن کان اڳي ڪيترين ئي قومن کي پوءِ اڄ تون ڪٿي انهن جو ڪوبه نشان لهين ٿو يا ڪابه سندن ڀڻڪ ڪٿي ٻڌڻ ۾ اچي ٿي(القرآن (ڊاڪٽر عابد لغاري)) ۽ اسان انهن کان اڳ ڪيترين ئي قومن کي تباهه ڪري چڪا آھيون ڇا تون انهن مان ڪنھن به ھڪ کي موجود ڏسين ٿو يا انهن جو ڪو ڀُڻڪاٽ ٻڌين ٿو؟ (قرآن مجيد (عبدالسلام ڀُٽو)) ۽ اسان هنن کان اڳي ڪيترين ئي قومن کي تباهه ڪري ڇڏيو آهي، ڇا توهان انهن مان ڪنهن جو وجود به ڏسو ٿا يا ڪنهن جو ڪو کُڙڪو به ٻڌو ٿا؟(عرفانُ القرآن (مولانا طاھر القادري)) انهن سرڪشن کان پهريان، ڪيترين ئي قومن جا دؤر گذري چڪا آهن، جن کي اسان (بدڪرداريءَ جي سزا ۾) تباهه ڪري ڇڏيو. ڇا هاڻي، انهن منجهان، توهين ڪائي به هستي (موجود) محسوس ڪريو ٿا؟ ڇا انهن جي ڪا ڀُڻڪ به ٻڌجي ٿي؟(قرآن مجيد (عبدالمؤمن ميمڻ)) |