058 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 22 آيتون ۽ 3 رڪوع آھن
عرفانُ القرآن
مُترجم: مولانا طاھر القادري
قَدْ سَمِعَ اللّٰهُ قَوْلَ الَّتِيْ تُجَادِلُكَ فِيْ زَوْجِهَا وَتَشْـتَكِيْٓ اِلَى اللّٰهِ ڰ وَاللّٰهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا ۭ اِنَّ اللّٰهَ سَمِيْعٌۢ بَصِيْرٌ 1
بيشڪ الله ان عورت جي ڳالهه ٻڌي ورتي آهي جنهن پنهنجي مڙس جي باري ۾ توهان سان تڪرار پئي ڪيو ۽ الله سان فرياد پئي ڪيو، ۽ الله توهان ٻنهي جا پاڻ ۾ سوال و جواب ٻڌي رهيو هو، بيشڪ الله خوب ٻڌندڙ خوب ڏسندڙ آهي.
— مولانا طاھر القادرياَلَّذِيْنَ يُظٰهِرُوْنَ مِنْكُمْ مِّنْ نِّسَاۗىِٕــهِمْ مَّا هُنَّ اُمَّهٰتِهِمْ ۭ اِنْ اُمَّهٰتُهُمْ اِلَّا اڿ وَلَدْنَهُمْ ۭ وَاِنَّهُمْ لَيَقُوْلُوْنَ مُنْكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُوْرًا ۭ وَاِنَّ اللّٰهَ لَعَفُوٌّ غَفُوْرٌ 2
توهان مان جيڪي ماڻهو پنهنجي زالن سان ظهار ڪن ٿا (يعني اهو چئي ويهن ٿا ته تون مون تي منهنجي ماءُ جي پٺ وانگر آهين)، ته (اهو چوڻ سان) اُهي انهن جون مائرون نٿيون (ٿين)، سندن مائرون ته صرف اُهي ئي آهن جن کين ڄڻيو آهي، ۽ بيشڪ اُهي ماڻهو بري ۽ ڪوڙي ڳالهه چون ٿا ۽ بيشڪ الله ضرور معاف فرمائيندڙ وڏو بخشڻهار آهي.
— مولانا طاھر القادريوَالَّذِيْنَ يُظٰهِرُوْنَ مِنْ نِّسَاۗىِٕهِمْ ثُـمَّ يَعُوْدُوْنَ لِمَا قَالُوْا فَتَحْرِيْرُ رَقَبَةٍ مِّنْ قَبْلِ اَنْ يَّـتَـمَاۗسَّا ۭ ذٰلِكُمْ تُوْعَظُوْنَ بِهٖ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ 3
۽ جيڪي ماڻهو پنهنجي زالن سان ظهار ڪري ويهن پوءِ جيڪو چيو اٿن ان کان موٽڻ چاهين ته هڪ ڪنڌ (غلام يا ٻانهيءَ) جو آزاد ڪرڻ لازمي آهي ان کان اڳ ته اُهي هڪٻئي کي هٿ لائين، توهان کي ان ڳالهه جي نصيحت ڪئي وڃي ٿي، ۽ الله اُنهن ڪمن کان چڱيءَ طرح آگاهه آهي جيڪي توهان ڪريو ٿا.
— مولانا طاھر القادريفَـمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ اَنْ يَّتَمَـاۗسَّا ۚ فَـمَنْ لَّمْ يَسْتَطِعْ فَاِطْعَامُ سِـتِّيْنَ مِسْكِيْنًا ۭ ذٰلِكَ لِتُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ ۭ وَتِلْكَ حُدُوْدُ اللّٰهِ ۭ وَلِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابٌ اَلِيْمٌ 4
پوءِ جنهن کي (غلام يا ٻانهي) ميسر نه هجي ته ٻه مهينا لڳاتار روزا رکڻ (لازم آهي) ان کان پهرين ته اُهي هڪٻئي کي هٿ لائين، پوءِ جيڪو ماڻهو ان جي (به) طاقت نه رکي ته سٺ مسڪينن کي کاڌو کارائڻ (لازم آهي)، اهو ان لاءِ ته توهان الله ۽ ان جي رسول(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) تي ايمان رکو. ۽ اِهي الله جون (مقرر ڪيل) حدون آهن، ۽ ڪافرن جي لاءِ دردناڪ عذاب آهي.
— مولانا طاھر القادرياِنَّ الَّذِيْنَ يُحَاۗدُّوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ كُبِتُوْا كَــمَا كُبِتَ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَقَدْ اَنْزَلْنَآ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ ۭ وَلِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابٌ مُّهِيْنٌ 5ۚ
بيشڪ جيڪي ماڻهو الله ۽ ان جي رسول(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) سان دشمني رکن ٿا اُهي اهڙي طرح خوار ڪيا ويندا جيئن ان کان اڳيان خوار ٿي چڪا آهن ۽ بيشڪ اسان پڌريون آيتون نازل فرمايون آهن، ۽ ڪافرن جي لاءِ خواريءَ وارو عذاب آهي.
— مولانا طاھر القادرييَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ جَمِيْعًا فَيُنَبِّئُهُمْ بِـمَا عَـمِلُوْا ۭ اَحْصٰىهُ اللّٰهُ وَنَسُوْهُ ۭ وَاللّٰهُ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ 6ۧ
جنهن ڏينهن الله انهن سڀني ماڻهن کي (ٻيهر جيئرو ڪري) اٿاريندو پوءِ انهن کي سندن عملن کان آگاهه فرمائيندو، الله (انهن جي) هر عمل کي ڳڻي رکيو آهي حالانڪه اُهي ان کي وساري (به) چڪا آهن، ۽ الله هر شيءِ تي مطّلع (۽ باخبر) آهي.
— مولانا طاھر القادرياَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ ۭ مَا يَكُوْنُ مِنْ نَّجْوٰى ثَلٰثَةٍ اِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ اِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَآ اَدْنٰى مِنْ ذٰلِكَ وَلَآ اَكْثَرَ اِلَّا هُوَ مَعَهُمْ اَيْنَ مَا كَانُوْا ۚ ثُـمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِـمَا عَـمِلُوْا يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمٌ 7
(اي انسان!) ڇا توکي خبر ناهي ته الله انهن سڀني شين کي ڄاڻي ٿو جيڪي آسمانن ۾ آهن ۽ جيڪي زمين ۾ آهن، ڪٿي به ٽن (ماڻهن) جي ڪا سرٻاٽ نٿي هجي مگر هي ته اُهو (الله پنهنجي گهيريندڙ علم ۽ آگهي سان) انهن جو چوٿون هجي ٿو ۽ نه ئي ڪا پنج (ماڻهن) جي سس پس هوندي آهي مگر اُهو (پنهنجي گهيريندڙ علم سان گڏ) انهن جو ڇهون هجي ٿو، ۽ نه ان کان گهٽ (ماڻهن) جي ۽ نه وڌيڪ جي مگر اُهو (هميشه) انهن سان گڏ هجي ٿو جتي به اُهي هجن، پوءِ اُهو قيامت جي ڏينهن انهن کي انهن ڪمن کان خبردار ڪندو جيڪي اُهي ڪندا رهيا هئا، بيشڪ الله هر شيءِ کي خوب ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا طاھر القادرياَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ نُهُوْا عَنِ النَّجْوٰى ثُـمَّ يَعُوْدُوْنَ لِمَا نُهُوْا عَنْهُ وَيَتَنٰجَوْنَ بِالْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُوْلِ ۡ وَاِذَا جَاۗءُوْكَ حَيَّوْكَ بِـمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللّٰهُ ۙ وَيَقُوْلُوْنَ فِيْٓ اَنْفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللّٰهُ بِـمَا نَقُوْلُ ۭ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ ۚ يَصْلَوْنَهَا ۚ فَبِئْسَ الْمَصِيْرُ 8
ڇا توهان انهن ماڻهن کي نه ڏٺو جن کي سرگوشين کان روڪيو ويو هو پوءِ اُهي ماڻهو اُهي ئي ڪم ڪرڻ لڳا جن کان روڪيو ويو هو ۽ اُهي گناهه ۽ سرڪشي ۽ رسول(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) جي نافرماني بابت سرگوشيون ڪن ٿا ۽ جڏهن توهان وٽ حاضر ٿين ٿا ته توهان کي انهن (نامناسب) ڪلمن سان سلام ڪن ٿا جن سان الله توهان کي سلام نه فرمايو ۽ پنهنجي دلين ۾ چون ٿا ته (جيڪڏهن هي رسول سچو آهي ته) الله اسان کي انهن (ڳالهين) تي عذاب ڇو نٿو ڏئي جيڪي اسان چئون ٿا؟ انهن کي دوزخ (جو عذاب) ئي ڪافي آهي، اُهي انهيءَ ۾ داخل ٿيندا، ۽ اُهو تمام برو ٺڪاڻو آهي.
— مولانا طاھر القادرييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَـنَاجَوْا بِالْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُوْلِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوٰى ۭ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِيْٓ اِلَيْهِ تُحْشَرُوْنَ 9
اي ايمان وارؤ! جڏهن توهان پاڻ ۾ سرگوشي ڪريو ته گناهه ۽ ظلم، سرڪشي ۽ رسالت مآب(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) جي نافرماني جي سرگوشي نه ڪريو ۽ نيڪي ۽ پرهيزگاري جي ڳالهه هڪٻئي جي ڪن ۾ چوندا ڪريو، ۽ الله کان ڊڄندا رهو جنهن جي طرف توهان سڀئي گڏ ڪيا ويندؤ.
— مولانا طاھر القادرياِنَّـمَا النَّجْوٰى مِنَ الشَّيْطٰنِ لِيَحْزُنَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَلَيْسَ بِضَاۗرِّهِمْ شَـيْـــــًٔا اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۭ وَعَلَي اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ 10
(ناڪاري ۽ تخريبي) سرگوشي صرف شيطان جي ئي طرفان هوندي آهي ته جيئن اُهو ايمان وارن کي پريشان ڪري حالانڪه اُهو (شيطان) انهن (مومنن) جو ڪجهه بگاڙي نٿو سگهي مگر الله جي حڪم سان، ۽ الله تي ئي مومنن کي ڀروسو رکڻ کپي.
— مولانا طاھر القادرييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا قِيْلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوْا فِي الْمَجٰلِسِ فَافْسَحُوْا يَفْسَحِ اللّٰهُ لَكُمْ ۚ وَاِذَا قِيْلَ انْشُزُوْا فَانْشُزُوْا يَرْفَعِ اللّٰهُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مِنْكُمْ ۙ وَالَّذِيْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ دَرَجٰتٍ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ 11
اي ايمان وارؤ! جڏهن توهان کي چيو وڃي ته (پنهنجي) مجلسن ۾ ڪشادگي پيدا ڪريو ته ڪشاده ٿي ويندا ڪريو الله توهان کي ڪشادگي عطا فرمائيندو ۽ جڏهن چيو وڃي اٿي بيهو ته توهان اٿي بيهندا ڪريو، الله انهن ماڻهن جا درجا بلند فرمائيندو جن توهان مان ايمان آندو ۽ جن کي علم سان نوازيو ويو، ۽ الله انهن ڪمن کان جيڪي توهان ڪريو ٿا خوب واقف آهي.
— مولانا طاھر القادرييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُوْلَ فَقَدِّمُوْا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوٰىكُمْ صَدَقَةً ۭ ذٰلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَاَطْهَرُ ۭ فَاِنْ لَّمْ تَجِدُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 12
اي ايمان وارؤ! جڏهن توهان رسول(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) سان ڪا راز جي ڳالهه اڪيلائي ۾ عرض ڪرڻ چاهيو ته پنهنجي راز واري ڳالهه ڪرڻ کان اڳ ۾ ڪجهه صدقو ۽ خيرات ڏيندا ڪريو، اهو (عمل) توهان جي لاءِ ڀلو ۽ وڌيڪ پاڪائي وارو آهي، پوءِ جيڪڏهن (خيرات جي لاءِ) ڪجهه نه هجي ته بيشڪ الله وڏو بخشيندڙ نهايت ٻاجهارو آهي.
— مولانا طاھر القادريءَاَشْفَقْتُمْ اَنْ تُقَدِّمُوْا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوٰىكُمْ صَدَقٰتٍ ۭ فَاِذْ لَمْ تَفْعَلُوْا وَتَابَ اللّٰهُ عَلَيْكُمْ فَاَقِيْمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَ وَاَطِيْعُوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۭ وَاللّٰهُ خَبِيْرٌۢ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ ۧ13
ڇا (بارگاهه رسالت صلي الله عليه وآلہٖ وسلم ۾) اڪيلائي ۽ رازداري سان ڳالهه ڪرڻ کان اڳ ۾ صدقا، خيراتون ڏيڻ کان توهان گهٻرائي ويا؟ پوءِ جڏهن توهان (ائين) نه ڪيو ۽ الله توهان کان پڇاڻو کڻي ڇڏيو (يعني اِها پابندي لاهي ڇڏي) ته (هاڻي) نماز قائم رکو ۽ زڪواة ادا ڪندا رهو ۽ الله ۽ ان جي رسول (صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) جي اطاعت بجا آڻيندا رهو، ۽ الله توهان جي سڀني ڪمن کان خوب واقف آهي.
— مولانا طاھر القادرياَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ ۭ مَا هُمْ مِّنْكُمْ وَلَا مِنْهُمْ ۙ وَيَحْلِفُوْنَ عَلَي الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُوْنَ ۚ14
ڇا توهان انهن ماڻهن کي نه ڏٺو جيڪي اهڙي جماعت سان دوستي رکن ٿا جن تي الله ڏمر فرمايو، نه اُهي توهان مان آهن ۽ نه انهن مان آهن ۽ ڪوڙا قسم کڻن ٿا حالانڪه اُهي ڄاڻن ٿا.
— مولانا طاھر القادرياَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيْدًا ۭ اِنَّهُمْ سَاۗءَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 15
الله انهن جي لاءِ سخت عذاب تيار فرمائي رکيو آهي، بيشڪ اُهو برو (ڪم) آهي جيڪو اُهي ڪن ٿا.
— مولانا طاھر القادرياِتَّخَذُوْٓا اَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوْا عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِيْنٌ 16
انهن پنهنجي (ڪوڙن) قسمن کي ڍال بڻائي ورتو آهي تنهنڪري اُهي (ٻين کي) خدا جي واٽ کان روڪين ٿا، پوءِ انهن جي لاءِ خواريءَ وارو عذاب آهي.
— مولانا طاھر القادريلَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ اَمْوَالُهُمْ وَلَآ اَوْلَادُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَيْـــــًٔا ۭ اُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ النَّارِ ۭ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ 17
الله (جي عذاب) کان هرگز نه ئي انهن جا مال کين بچائي سگهندا ۽ نه انهن جو اولاد ئي (کين بچائي سگهندو)، اِهي ئي ماڻهو دوزخي آهن، هو ان ۾ هميشه رهڻ وارا آهن.
— مولانا طاھر القادرييَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ جَمِيْعًا فَيَحْلِفُوْنَ لَهٗ كَـمَا يَحْلِفُوْنَ لَكُمْ وَيَحْسَبُوْنَ اَنَّهُمْ عَلٰي شَيْءٍ ۭ اَلَآ اِنَّهُمْ هُمُ الْكٰذِبُوْنَ 18
جنهن ڏينهن الله انهن سڀني کي (ٻيهر جيئرو ڪري) اٿاريندو ته اُهي ان جي آڏو (به) قسم کڻي ويندا جيئن توهان جي آڏو قسم کڻندا آهن ۽ اُهي گمان ڪن ٿا ته هو ڪنهن (سٺي) شيءِ (يعني طريقي) تي آهن. خبردار رهو ته اِهي ڪوڙا ماڻهو آهن.
— مولانا طاھر القادرياِسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطٰنُ فَاَنْسٰـىهُمْ ذِكْرَ اللّٰهِ ۭ اُولٰۗىِٕكَ حِزْبُ الشَّيْطٰنِ ۭ اَلَآ اِنَّ حِزْبَ الشَّيْطٰنِ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ 19
مٿن شيطان غالب ٿي ويو آهي پوءِ ان کين الله جو ذڪر وسارائي ڇڏيو اٿس، اِهي ئي ماڻهو شيطان جو لشڪر آهن. ڄاڻي ڇڏيو ته بيشڪ شيطاني ٽولي جا ماڻهو ئي نقصان کڻڻ وارا آهن.
— مولانا طاھر القادرياِنَّ الَّذِيْنَ يُحَاۗدُّوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ٓ اُولٰۗىِٕكَ فِي الْاَذَلِّيْنَ 20
بيشڪ جيڪي ماڻهو الله ۽ ان جي رسول(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) سان دشمني رکن ٿا اُهي ئي ذليل ترين ماڻهن مان آهن.
— مولانا طاھر القادري