057 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 29 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
عرفانُ القرآن
مُترجم: مولانا طاھر القادري
سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 1
الله جي ئي تسبيح ڪن ٿا جيڪي به آسمانن ۽ زمين ۾ آهن، ۽ اُهوئي وڏي عزت وارو وڏي حڪمت وارو آهي.
— مولانا طاھر القادريلَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ يُـحْيٖ وَيُمِيْتُ ۚ وَهُوَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 2
انهيءَ جي لاءِ آسمانن ۽ زمين جي بادشاهي آهي، اُهوئي جياري ۽ ماري ٿو، ۽ اُهو هر شيءِ تي وڏي قدرت رکندڙ آهي.
— مولانا طاھر القادريهُوَ الْاَوَّلُ وَالْاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ ۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمٌ 3
اُهوئي (سڀني کان) اول ۽ (سڀني کان) آخر آهي ۽ (پنهنجي قدرت جي اعتبار سان) ظاهر ۽ (پنهنجي ذات جي اعتبار سان) ڳجهو آهي، ۽ اُهو هر شيءِ کي خوب ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا طاھر القادريهُوَ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِـتَّةِ اَيَّامٍ ثُـمَّ اسْـتَوٰى عَلَي الْعَرْشِ ۭ يَعْلَمُ مَا يَـلِجُ فِي الْاَرْضِ وَمَا يَخْــرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاۗءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيْهَا ۭ وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ 4
اُهوئي آهي جنهن آسمانن ۽ زمين کي ڇهه دورن ۾ پيدا فرمايو پوءِ ڪائنات جي اقتدار جي مسند تي (پنهنجي شان جي مطابق) جلوه افروز ٿيو (يعني پوري ڪائنات کي پنهنجي حڪم سان منظم فرمايائين)، اُهو ڄاڻي ٿو جيڪو ڪجهه زمين ۾ داخل ٿئي ٿو ۽ جيڪو ڪجهه ان مان خارج ٿئي ٿو ۽ جيڪو ڪجهه آسماني گولن مان لهي (يا نڪري) ٿو يا جيڪو ڪجهه ان ۾ چڙهي (يا داخل ٿئي ٿو). اُهو توهان سان گڏ هجي ٿو توهان جتي به هجو، ۽ الله جو ڪجهه توهان ڪريو ٿا (ان کي) خوب ڏسندڙ آهي.
— مولانا طاھر القادريلَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 5
آسمانن ۽ زمين جي سموري بادشاهي اُنهيءَ جي آهي، ۽ اُن ڏانهن ئي سمورا معاملا موٽايا وڃن ٿا.
— مولانا طاھر القادرييُوْلِجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُوْلِجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۭ وَهُوَ عَلِيْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ 6
اُهوئي رات کي ڏينهن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو، ۽ اهو سينن جي (لڪل) ڳالهين کان چڱيءَ طرح باخبر آهي.
— مولانا طاھر القادرياٰمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَاَنْفِقُوْا مِـمَّا جَعَلَكُمْ مُّسْتَخْلَفِيْنَ فِيْهِ ۭ فَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مِنْكُمْ وَاَنْفَقُوْا لَهُمْ اَجْرٌ كَبِيْرٌ 7
الله ۽ ان جي رسول(صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) تي ايمان آڻيو ۽ ان (مال ۽ دولت) مان خرچ ڪريو جنهن ۾ ان توهان کي پنهنجو نائب (۽ امين) بڻايو آهي، پوءِ توهان مان جن ماڻهن ايمان آندو ۽ انهن خرچ ڪيو انهن جي لاءِ تمام وڏو اجر آهي.
— مولانا طاھر القادريوَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُوْنَ بِاللّٰهِ ۚ وَالرَّسُوْلُ يَدْعُوْكُمْ لِتُؤْمِنُوْا بِرَبِّكُمْ وَقَدْ اَخَذَ مِيْثَاقَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ 8
۽ توهان کي ڇا ٿي ويو آهي جو توهان الله تي ايمان نٿا آڻيو، حالانڪه رسول (صلي الله عليه وآلہٖ وسلم) توهان کي سڏي رهيا آهن ته توهان پنهنجي رب تي ايمان آڻيو ۽ بيشڪ (الله) توهان کان مضبوط عهد وٺي چڪو آهي، جيڪڏهن توهان ايمان آڻڻ وارا آهيو.
— مولانا طاھر القادريهُوَ الَّذِيْ يُنَزِّلُ عَلٰي عَبْدِهٖٓ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ لِّيُخْرِجَكُمْ مِّنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ ۭ وَاِنَّ اللّٰهَ بِكُمْ لَرَءُوْفٌ رَّحِيْمٌ 9
اُهوئي آهي جيڪو پنهنجي (پسنديده) ٻانهي تي پڌريون نشانيون نازل فرمائي ٿو ته جيئن توهان کي اونداهين مان روشني ڏانهن ڪڍي آڻي، ۽ بيشڪ الله توهان تي انتهائيءَ شفقت فرمائيندڙ نهايت ٻاجهارو آهي.
— مولانا طاھر القادريوَمَا لَكُمْ اَلَّا تُنْفِقُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَلِلّٰهِ مِيْرَاثُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ لَا يَسْتَوِيْ مِنْكُمْ مَّنْ اَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقٰتَلَ ۭ اُولٰۗىِٕكَ اَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِيْنَ اَنْفَقُوْا مِنْۢ بَعْدُ وَقٰتَلُوْا ۭ وَكُلًّا وَّعَدَ اللّٰهُ الْحُسْنٰى ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ ۧ10
۽ توهان کي ڇا ٿي ويو آهي جو توهان الله جي واٽ ۾ خرچ نٿا ڪريو حالانڪه آسمانن ۽ زمين جي سموري ملڪيت الله جي ئي آهي (توهان ته فقط ان مالڪ جا نائب آهيو)، توهان مان جن ماڻهن (مڪي جي) فتح کان پهرين (الله جي واٽ ۾ پنهنجو مال) خرچ ڪيو ۽ (پنهنجي دفاع ۾) جنگ ڪئي اُهي (۽ توهان) برابر نٿا ٿي سگهو، اُهي انهن ماڻهن کان درجي ۾ گهڻو مٿانهان آهن جن بعد ۾ خرچ ڪيو آهي، ۽ جنگ ڪئي آهي، مگر الله سٺي آخرت (يعني جنت) جو وعدو سڀني سان فرمايو آهي، ۽ الله جيڪو ڪجهه توهان ڪريو ٿا ان کان خوب واقف آهي.
— مولانا طاھر القادريمَنْ ذَا الَّذِيْ يُقْرِضُ اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضٰعِفَهٗ لَهٗ وَلَهٗ ٓ اَجْرٌ كَرِيْمٌ ۚ11
ڪير آهي جيڪو الله کي قرض حسنه جي طور تي قرض ڏئي ته اُهو ان جي لاءِ اُن (قرض) کي ڪيئي حصا وڌائيندو رهي ۽ ان جي لاءِ وڏي عظمت وارو اجر آهي.
— مولانا طاھر القادرييَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ يَسْعٰى نُوْرُهُمْ بَيْنَ اَيْدِيْهِمْ وَبِاَيْمَانِهِمْ بُشْرٰىكُمُ الْيَوْمَ جَنّٰتٌ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيْمُ ۚ12
(اي حبيب!) جنهن ڏينهن توهان (پنهنجي امت جي) مومن مردن ۽ مومن عورتن کي ڏسندؤ ته انهن جو نور انهن جي اڳيان ۽ انهن جي ساڄي پاسي تيزي سان هلي رهيو هوندو (۽ انهن کي چيو ويندو) توهان کي خوشخبري هجي اڄ (توهان جي لاءِ) جنتون آهن جن جي هيٺان نهرون جاري آهن (توهان) هميشه ان ۾ رهندؤ، اها ئي تمام وڏي ڪاميابي آهي.
— مولانا طاھر القادرييَوْمَ يَقُوْلُ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالْمُنٰفِقٰتُ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوا انْظُرُوْنَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُّوْرِكُمْ ۚ قِيْلَ ارْجِعُوْا وَرَاۗءَكُمْ فَالْتَمِسُوْا نُوْرًا ۭ فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُوْرٍ لَّهٗ بَابٌ ۭ بَاطِنُهٗ فِيْهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهٗ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ ۭ13
جنهن ڏينهن منافق مرد ۽ منافق عورتون ايمان وارن کي چوندا: ٿورو اسان تي (به) نظر (التفات) ڪريو اسان توهان جي نور مان ڪجهه روشني حاصل ڪري وٺون، انهن کي چيو ويندو توهان پنهنجي پويان موٽي وڃو ۽ (اتي وڃي ڪري) نور تلاش ڪريو (جتي توهان نور جو انڪار ڪندا هئا)، ته (انهيءَ وقت) انهن جي وچ ۾ هڪ ديوار بيهاري ويندي جنهن ۾ هڪ دروازو هوندو، ان جي اندر واري پاسي رحمت هوندي ۽ ان جي ٻاهر واري پاسي ان طرف کان عذاب هوندو.
— مولانا طاھر القادرييُنَادُوْنَهُمْ اَلَمْ نَكُنْ مَّعَكُمْ ۭ قَالُوْا بَلٰى وَلٰكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ اَنْفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْاَمَانِيُّ حَتّٰى جَاۗءَ اَمْرُ اللّٰهِ وَغَرَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 14
اُهي (منافق) انهن (مومنن) کي سڏي چوندا ڇا اسان (دنيا ۾) توهان جي سنگت ۾ نه هئاسين؟ اُهي چوندا: ڇونه پر توهان پنهنجو پاڻ کي (منافقت جي) فتني ۾ مبتلا ڪري ڇڏيو هو ۽ توهان (اسان جي لاءِ برائي ۽ گهاٽي جا) منتظر رهندا هئا ۽ توهان (نبوت محمدي صلي الله عليه وآلہٖ وسلم ۽ دين اسلام ۾) شڪ ڪندا هئا ۽ ڪوڙين اميدن توهان کي دوکي ۾ وجهي ڇڏيو، تانجو الله جو امر (موت) اچي پهتو ۽ توهان کي الله جي باري ۾ دغا باز (شيطان) دوکو ڏيندو رهيو.
— مولانا طاھر القادريفَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَّلَا مِنَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا ۭ مَاْوٰىكُمُ النَّارُ ۭ هِىَ مَوْلٰىكُمْ ۭ وَبِئْسَ الْمَصِيْرُ 15
پوءِ اڄ جي ڏينهن (اي منافقو!) توهان کان ڪوبه معاوضو قبول نه ڪيو ويندو ۽ نه ئي انهن کان جن ڪفر ڪيو هو ۽ توهان (سڀني) جو ٺڪاڻو دوزخ آهي، ۽ اهوئي (ٺڪاڻو) توهان جو مولا (يعني ساٿي) آهي، ۽ اُها انتهائي بري جڳهه آهي. (ڇوته توهان ان کي مولا مڃڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو جتان کان توهان کي ايمان جو نور ۽ بخشش جي خيرات ملڻي هئي).
— مولانا طاھر القادرياَلَمْ يَاْنِ لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنْ تَخْشَعَ قُلُوْبُهُمْ لِذِكْرِ اللّٰهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ ۙ وَلَا يَكُوْنُوْا كَالَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ مِنْ قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْاَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوْبُهُمْ ۭ وَكَثِيْرٌ مِّنْهُمْ فٰسِقُوْنَ 16
ڇا ايمان وارن جي لاءِ (اڃان) اُهو وقت نه آيو آهي جو انهن جون دليون الله جي ياد جي لاءِ نرمي سان جهڪي وڃن ۽ ان حق جي لاءِ (به) جيڪو نازل ٿيو آهي ۽ انهن ماڻهن وانگر نه ٿيو جن کي هن کان پهرين ڪتاب ڏنو ويو هو پوءِ انهن تي وڏو عرصو گذري ويو ته انهن جون دليون سخت ٿي ويون، ۽ انهن مان گهڻا ماڻهو نافرمان آهن.
— مولانا طاھر القادرياِعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ يُـحْيِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْاٰيٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ 17
ڄاڻي ڇڏيو ته الله ئي زمين کي ان جي مرڻ کانپوءِ جيئرو ڪري ٿو، ۽ بيشڪ اسان توهان جي لاءِ نشانيون پڌريون ڪري ڇڏيون آهن ته جيئن توهان عقل کان ڪم وٺو.
— مولانا طاھر القادرياِنَّ الْمُصَّدِّقِيْنَ وَالْمُصَّدِّقٰتِ وَاَقْرَضُوا اللّٰهَ قَرْضًا حَسَنًا يُّضٰعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ اَجْرٌ كَرِيْمٌ 18
بيشڪ صدقو، خيرات ڏيندڙ مرد ۽ صدقو، خرات ڏيڻ واريون عورتون ۽ جن الله کي قرضِ حسنه طور قرض ڏنو انهن جي لاءِ (صدقي ۽ قرض جو اجر) ڪئي حصا وڌايو ويندو ۽ انهن جي لاءِ وڏي عزت وارو ثواب هوندو.
— مولانا طاھر القادريوَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَرُسُلِهٖٓ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الصِّدِّيْقُوْنَ ڰ وَالشُّهَدَاۗءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۭ لَهُمْ اَجْرُهُمْ وَنُوْرُهُمْ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَكَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَآ اُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ الْـجَحِيْمِ ۧ19
۽ جن ماڻهن الله ۽ ان جي رسولن تي ايمان آندو اُهي ئي پنهنجي رب وٽ صديق ۽ شهيد آهن، انهن جي لاءِ انهن جو اجر (به) آهي ۽ انهن جو نور (به) آهي، ۽ جن ڪفر ڪيو ۽ اسان جي آيتن کي ڪوڙو سمجهيو اُهي ئي ماڻهو دوزخي آهن.
— مولانا طاھر القادرياِعْلَمُوْٓا اَنَّـمَا الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَّلَهْوٌ وَّزِيْنَةٌ وَّتَفَاخُرٌۢ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْاَمْوَالِ وَالْاَوْلَادِ ۭ كَمَثَلِ غَيْثٍ اَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهٗ ثُـمَّ يَهِيْجُ فَتَرٰىهُ مُصْفَرًّا ثُـمَّ يَكُوْنُ حُطَامًا ۭ وَفِي الْاٰخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۙ وَّمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرِضْوَانٌ ۭ وَمَا الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَآ اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُوْرِ 20
ڄاڻي وٺو ته دنيا جي زندگي صرف کيل ۽ تماشو آهي ۽ ظاهري سينگار آهي ۽ پاڻ ۾ وڏائي ۽ پاڻ ساراهڻ آهي ۽ هڪ ٻئي تي مال ۽ اولاد ۾ واڌاري جي طلب آهي، ان جو مثال برسات وانگر آهي جنهن جي پيداوار هارين کي ڀلي لڳي ٿي پوءِ اُها سُڪي وڃي ٿي پوءِ توهان ان کي پچي پيلو ٿيندو ڏسو ٿا پوءِ اُها ذرا ذرا ٿي وڃي ٿي، ۽ آخرت ۾ (نافرمانن جي لاءِ) سخت عذاب آهي ۽ (فرمانبردارن جي لاءِ) الله جي طرفان معافي ۽ وڏي رضامندي آهي، ۽ دنيا جي زندگي دوکي جي سامان کان سواءِ ڪجهه نه آهي.
— مولانا طاھر القادري