047 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 38 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
تفھيم القرآن
مُترجم: سيد ابوالاعليٰ مودودي
اَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَصَدُّوْا عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ اَضَلَّ اَعْمَالَهُمْ 1
جن ماڻهن ڪفر ڪيو ۽ الله جي رستي کان روڪيائون، الله انهن جا عمل چــَـٽ ڪري ڇڏيا
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَاٰمَنُوْا بِـمَا نُزِّلَ عَلٰي مُحَمَّدٍ وَّهُوَ الْـحَقُّ مِنْ رَّبِّهِمْ ۙ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَـيِّاٰتِهِمْ وَاَصْلَحَ بَالَهُمْ 2
۽ جن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيائون ۽ انهيءَ شيءِ کي مڃي ورتائون، جيڪا محمد تي نازل ٿي آهي ۽ جيڪا آهي ئي سڄو سارو حق سندن رب وٽان ته الله سندن خطائون کانئن ميٽي ڇڏيون ۽ سندن حالت سڌاري ڇڏيائين
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكَ بِاَنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَاَنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّبَعُوا الْـحَقَّ مِنْ رَّبِّهِمْ ۭ كَذٰلِكَ يَضْرِبُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ اَمْثَالَهُمْ 3
ڇاڪاڻ ته ڪفر ڪرڻ وارن باطل جي پيروي ڪئي ۽ ايمان آڻڻ وارن انهيءَ حق جي پيروي ڪئي، جيڪو سندن رب وٽان آيو آهي، اهڙيءَ طرح الله ماڻهن کي سندن احوال ٻڌائي ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديفَاِذَا لَقِيْتُمُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا فَضَرْبَ الرِّقَابِ ۭ حَتّىٰٓ اِذَآ اَثْـخَنْتُمُوْهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ ڎ فَاِمَّا مَنًّـۢا بَعْدُ وَاِمَّا فِدَاۗءً حَتّٰى تَضَعَ الْحَرْبُ اَوْزَارَهَا ڃ ذٰ۩لِكَ ړ وَلَوْ يَشَاۗءُ اللّٰهُ لَانْتَـصَرَ مِنْهُمْ وَلٰكِنْ لِّيَبْلُوَا۟ بَعْضَكُمْ بِبَعْـضٍ ۭ وَالَّذِيْنَ قُتِلُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ فَلَنْ يُّضِلَّ اَعْـمَالَهُمْ 4
پوءِ جڏهن توهان جو انهن ڪافرن سان مقابلو ٿئي ته پهريان سندن ڪنڌ ڪــُـٽـڻا آهن، تان جو جڏهن توهان کين چڱيءَ طرح ماري ناس ڪيو ته پوءِ قيدين کي سوگهو ڪري ٻــَـڌو، تنهن کان پوءِ (توهان کي اختيار آهي ته) مٿن احسان ڪريو يا ڏنڊ وٺي ڇڏي ڏيونِ، تان جو جنگ پنهنجا هٿيار ڦـٽا ڪري ڇڏي، اهوئي ڪم توهان کي ڪرڻو آهي. الله چاهي ها ته پاڻ ئي بدلو وٺين ها، پر (هن هيئن ان ڪري ڪيو آهي) ته جيئن توهان جي هڪ ٻئي جي وسيلي آزمائش لهي ۽ جيڪي ماڻهو الله جي راهه ۾ ماريا ويندا، الله انهن جا عمل ڪڏهن به نه وڃائيندو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديسَيَهْدِيْهِمْ وَيُصْلِحُ بَالَهُمْ 5ۚ
هو کين دڳ لائيندو ۽ سندن حالت سڌاريندو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَيُدْخِلُهُمُ الْــجَــنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ 6
۽ کين انهيءَ جنت ۾ داخل ڪندو، جنهن کان هو کين واقف ڪرائي چڪو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِنْ تَنْصُرُوا اللّٰهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ اَقْدَامَكُمْ 7
اي ايمان وارؤ! جيڪڏهن توهان الله جي مدد ڪندؤ ته هو توهان جي مدد ڪندو ۽ توهان جا قدم ڄمائي ڇڏيندو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا فَتَعْسًا لَّهُمْ وَاَضَلَّ اَعْــمَالَهُمْ 8
باقي جن ڪفر ڪيو آهي تن لاءِ بربادي آهي ۽ الله سندن عملن کي برباد ڪري ڇڏيو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَرِهُوْا مَآ اَنْزَلَ اللّٰهُ فَاَحْبَطَ اَعْـمَالَهُمْ 9
ڇاڪاڻ ته انهن کي اها شيءِ نه وڻي، جنهن کي الله نازل ڪيو آهي، تنهنڪري الله سندن عمل وڃائي ڇڏيا
— سيد ابوالاعليٰ مودودياَفَلَمْ يَسِيْرُوْا فِي الْاَرْضِ فَيَنْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۭ دَمَّرَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ ۡ وَلِلْكٰفِرِيْنَ اَمْثَالُهَا 10
ڇا هو زمين ۾ گهميا ڦريا ناهن جو انهن ماڻهن جي پڇاڙي ڏسن ها، جيڪي کانئن اڳ ٿي گذريا آهن؟ الله انهن جو سڀ ڪجهه اونڌو ڪري مٿانئن وڌو ۽ هو بهو ساڳيا نتيجا انهن ڪافرن جي مقدر ۾ آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ مَوْلَى الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَاَنَّ الْكٰفِرِيْنَ لَا مَوْلٰى لَهُمْ ۧ11
ڇو جو ايمان وارن جي مالڪي ڪندڙ ته الله آهي، باقي ڪافرن جي مالڪي ڪندڙ ڪوئي به ڪونهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا يَتَمَتَّعُوْنَ وَيَاْكُلُوْنَ كَـمَا تَاْكُلُ الْاَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ 12
ايمان آڻڻ وارن ۽ نيڪ عمل ڪرڻ وارن کي الله انهن جنتن ۾ داخل ڪندو، جن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون ۽ ڪفر ڪرڻ وارا ته بس هن چند ڏهاڙن واري زندگيءَ جا ٿا مزا ماڻن ۽ پيا ٿا ڍورن وانگر کائن پيئن ۽ سندن آخري ٺڪاڻو جهنم آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَكَاَيِّنْ مِّنْ قَرْيَةٍ هِىَ اَشَدُّ قُوَّةً مِّنْ قَرْيَتِكَ الَّتِيْٓ اَخْرَجَتْكَ ۚ اَهْلَكْنٰهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ 13
اي نبي! ڪيتريون ئي آباديون اهڙيون ٿي گذريون آهن، جيڪي تنهنجي انهيءَ آباديءَ کان طاقت ۾ نهايت ڏاڍيون هيون، جنهن توکي ڪڍي ڇڏيو آهي. اسان کين ائين تباهه ڪيو جو کين ڪو بچائڻ وارو ئي ڪونه هو
— سيد ابوالاعليٰ مودودياَفَـمَنْ كَانَ عَلٰي بَيِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّهٖ كَمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ وَاتَّبَعُوْٓا اَهْوَاۗءَهُمْ 14
ڀلا ڪو ائين ٿي سگهي ٿو ته جيڪو پنهنجي رب وٽان پڌريءَ هدايت تي هجي، سو انهن وانگر ٿي وڃي، جن جا بڇڙا ڪم انهن لاءِ ڏسڻ ۾ سهڻا بڻايا ويا آهن ۽ اهي پنهنجين خواهشن جي ڪڍ لڳي پيا آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديمَثَلُ الْـجَنَّةِ الَّتِيْ وُعِدَ الْمُتَّقُوْنَ ۭ فِيْهَآ اَنْهٰرٌ مِّنْ مَّاۗءٍ غَيْرِ اٰسِنٍ ۚ وَاَنْهٰرٌ مِّنْ لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهٗ ۚ وَاَنْهٰرٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشّٰرِبِيْنَ ڬ وَاَنْهٰرٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى ۭ وَلَهُمْ فِيْهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرٰتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّنْ رَّبِّهِمْ ۭ كَـمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوْا مَاۗءً حَمِيْمًا فَقَطَّعَ اَمْعَاۗءَهُمْ 15
متـقين لاءِ جنهن جنت جو وعدو ڪيو ويو آهي، ان جو شان ته هي آهي، جو ان ۾ واهيون پيون وهنديون، اهڙي پاڻيءَ جون، جيڪو سينواريل نه هوندو ۽ واهيون کير جون، جنهن جو ذائقو مٽيل نه هوندو ۽ واهيون شراب جون، جيڪو پيئڻ وارن لاءِ مزيدار هوندو ۽ پڻ صاف ڪيل ماکيءَ جون واهيون ۽ منجهس انهن لاءِ هر قسم جا ميوا هوندا ۽ سندن رب وٽان گناهن کان بخشش. (ڇا اهو ماڻهو جنهن کي اها جنت ملڻي آهي) انهن ماڻهن وانگر ٿي سگهي ٿو، جيڪي سدائين جهنم ۾ رهندا ۽ اهڙو گرم پاڻي پيئاريا ويندا، جيڪو سندن آنڊا ئي وڍي ڇڏيندو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمِنْهُمْ مَّنْ يَّسْتَمِعُ اِلَيْكَ ۚ حَتّىٰٓ اِذَا خَرَجُوْا مِنْ عِنْدِكَ قَالُوْا لِلَّذِيْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ اٰنِفًا ۣ اُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ طَبَعَ اللّٰهُ عَلٰي قُلُوْبِهِمْ وَاتَّبَعُوْٓا اَهْوَاۗءَهُمْ 16
انهن مان ڪي ماڻهو اهڙا آهن، جيڪي ڪَـنُ لائي تنهنجي ڳالهه ٻڌن ٿا ۽ پوءِ جڏهن تو وٽان نڪري هليا وڃن ٿا ته انهن کان جن کي علم عطا ڪيو ويو آهي، پڇن ٿا ته اجهو هاڻي انهيءَ (نبيءَ) ڇا پئي چيو؟ اهي ئي ته آهن، اُهي ماڻهو جن جي دلين تي الله مهر هڻي ڇڏي آهي ۽ اهي پنهنجي خواهشن جي ڪڍ لڳل آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَالَّذِيْنَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَّاٰتٰىهُمْ تَقْوٰىهُمْ 17
باقي جن هدايت لڌي آهي، انهن کي الله هدايت ۾ وڌائي ٿو ۽ کين سندن (ڀاڱي جي) تقويٰ به عطا ڪري ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديفَهَلْ يَنْظُرُوْنَ اِلَّا السَّاعَةَ اَنْ تَاْتِيَهُمْ بَغْتَةً ۚ فَقَدْ جَاۗءَ اَشْرَاطُهَا ۚ فَاَنّٰى لَهُمْ اِذَا جَاۗءَتْهُمْ ذِكْرٰىهُمْ 18
پوءِ ڀلا هاڻي اهي بس قيامت جو ئي ٿا انتظار ڪن ڇا جو اها اوچتو ئي اچي مٿن ڪڙڪي؟ ان جون نشانيون ته اچي چڪيون آهن. پوءِ جڏهن اها ايندي ته انهن لاءِ نصيحت قبول ڪرڻ جو ڪهڙو موقعو باقي بچندو؟
— سيد ابوالاعليٰ مودوديفَاعْلَمْ اَنَّهٗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْۢبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ ۭ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوٰىكُمْ ۧ19
پوءِ اي نبي، تون ڄاڻي ڇڏ ته الله کانسواءِ ٻيو ڪوبه عبادت جي لائق ڪونهي ۽ معافي گهر پنهنجي قصور لاءِ به ۽ مؤمنن ۽ مؤمنياڻين لاءِ به. الله توهان جي ڦرڻ گهرڻ (ڊڪ ڊوڙ) کي به ڄاڻي ٿو ته توهان جي ٺڪاڻي کان به واقف آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَيَقُوْلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُوْرَةٌ ۚ فَاِذَآ اُنْزِلَتْ سُوْرَةٌ مُّحْكَـمَةٌ وَّذُكِرَ فِيْهَا الْقِتَالُ ۙ رَاَيْتَ الَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ يَّنْظُرُوْنَ اِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ ۭ فَاَوْلٰى لَهُمْ ۚ20
جن ماڻهن ايمان آندو آهي، تن چيو ته ڪا سورة ڇونه ٿي نازل ڪئي وڃي، (جنهن ۾ جنگ جو حڪم هجي) پر پوءِ جڏهن هڪڙي چٽي معنيٰ واري سورة لاٿي وئي، جنهن ۾ جنگ ڪرڻ جي ڳالهه هئي ته تو ڏٺو ته جن جي دلين ۾ بيماري هئي، سي توڏانهن ائين ٿا ڏسن ڄڻ ته موت واري بيهوشيءَ ۾ آهن. حيف آهي سندن حال تي
— سيد ابوالاعليٰ مودودي