058 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 22 آيتون ۽ 3 رڪوع آھن
سنڌي قرآن
مُترجم: سيد فرمان علي
قَدْ سَمِعَ اللّٰهُ قَوْلَ الَّتِيْ تُجَادِلُكَ فِيْ زَوْجِهَا وَتَشْـتَكِيْٓ اِلَى اللّٰهِ ڰ وَاللّٰهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا ۭ اِنَّ اللّٰهَ سَمِيْعٌۢ بَصِيْرٌ 1
(اي رسول) جا عورت (خوله نالي) تو سان پنهنجي مڙس (اوس) جي معاملي ۾ جهڳڙو ڪري ٿي ۽ خدا سان گلا ڏک بيان ڪري ٿي خدا ان جي ڳالھ ٻڌي رهيو آهي ۽ خدا اوهان ٻنهي جي گفتگو ٻڌي رهيو آهي. بيشڪ خدا وڏو ٻڌندڙ ڏسندڙ آهي.
— سيد فرمان علياَلَّذِيْنَ يُظٰهِرُوْنَ مِنْكُمْ مِّنْ نِّسَاۗىِٕــهِمْ مَّا هُنَّ اُمَّهٰتِهِمْ ۭ اِنْ اُمَّهٰتُهُمْ اِلَّا اڿ وَلَدْنَهُمْ ۭ وَاِنَّهُمْ لَيَقُوْلُوْنَ مُنْكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُوْرًا ۭ وَاِنَّ اللّٰهَ لَعَفُوٌّ غَفُوْرٌ 2
جيڪي اوهان مان پنهنجين زالن سان ظهار ڪن ٿا (پنهنجي ماءُ جي پٺ سان مشابهت ڏين ٿا) سو اهي (زالون) انهن جون مائرون نه ٿيون سندس مائرون رڳيون اهي آهن جن کين ڄڻيو آهي. ۽ اهي نه وڻندڙ ڳالھ ۽ ڪوڙ چون ٿا. ۽ بيشڪ خدا گهڻو معاف ڪندڙ وڏو بخشڻهار آهي.
— سيد فرمان عليوَالَّذِيْنَ يُظٰهِرُوْنَ مِنْ نِّسَاۗىِٕهِمْ ثُـمَّ يَعُوْدُوْنَ لِمَا قَالُوْا فَتَحْرِيْرُ رَقَبَةٍ مِّنْ قَبْلِ اَنْ يَّـتَـمَاۗسَّا ۭ ذٰلِكُمْ تُوْعَظُوْنَ بِهٖ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ 3
۽ جي پنهنجين زالن سان ظهار ڪن ٿا پوءِ وري جيڪي چيو اٿن تنهن کي واپس وٺن ٿا (تن تي) هڪ ٻئي کي هٿ لائڻ کان اڳي (ڪفاره ۾) هڪ غلام جو آزاد ڪرڻ (ضروري آهي) ان جي اوهان کي نصيحت ڪئي ٿي وڃي. ۽ اوهين جيڪي ڪريو ٿا خدا تنهن کان با خبر آهي.
— سيد فرمان عليفَـمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ اَنْ يَّتَمَـاۗسَّا ۚ فَـمَنْ لَّمْ يَسْتَطِعْ فَاِطْعَامُ سِـتِّيْنَ مِسْكِيْنًا ۭ ذٰلِكَ لِتُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ ۭ وَتِلْكَ حُدُوْدُ اللّٰهِ ۭ وَلِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابٌ اَلِيْمٌ 4
پر جنهن کي غلام نه ملي ته (هو) هڪ ٻي کي هٿ لائڻ کان اڳي لڳو لڳ ٻن مهينن جا روزا رکي. ۽ جنهن کي اها به طاقت نه هجي ته (ان تي) سٺ مسڪينن کي کاڌو کارائڻ (فرض آهي) . اهو (حڪم) هن ڪري آهي ته جيئن اوهين خدا ۽ سندس رسول جي (پوري) تصديق ڪريو ۽ اهي خدا جون مقرر ڪيل حدون آهن ۽ انڪار ڪرڻ وارن لاءِ دردناڪ عذاب آهي.
— سيد فرمان علياِنَّ الَّذِيْنَ يُحَاۗدُّوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ كُبِتُوْا كَــمَا كُبِتَ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَقَدْ اَنْزَلْنَآ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ ۭ وَلِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابٌ مُّهِيْنٌ 5ۚ
بيشڪ جيڪي خدا ۽ سندس رسول جي مخالفت ڪن ٿا اهي (ائين) خوار ٿيندا جيئن انهن کان اڳيان خوار (۽ ذليل) ٿيا هئا ۽ اسان (ته بلڪل) پنهنجا پڌرا حڪم نازل ڪيا آهن. ۽ انڪار ڪرڻ وارن لاءِ خوار ڪندڙ عذاب آهي.
— سيد فرمان علييَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ جَمِيْعًا فَيُنَبِّئُهُمْ بِـمَا عَـمِلُوْا ۭ اَحْصٰىهُ اللّٰهُ وَنَسُوْهُ ۭ وَاللّٰهُ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ 6ۧ
جنهن ڏينهن خدا انهن سڀني کي ٻيو ڀيرو اٿاريندو ته کين سندن اعمالن کان آگاھ ڪندو. انهن (اگرچه) وساريو آهي پر خدا انهن کي ياد رکيو آهي ۽ خدا ته هر شيءِ جو شاهد آهي ئي.
— سيد فرمان علياَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ ۭ مَا يَكُوْنُ مِنْ نَّجْوٰى ثَلٰثَةٍ اِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ اِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَآ اَدْنٰى مِنْ ذٰلِكَ وَلَآ اَكْثَرَ اِلَّا هُوَ مَعَهُمْ اَيْنَ مَا كَانُوْا ۚ ثُـمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِـمَا عَـمِلُوْا يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمٌ 7
ڇا اوهان کي معلوم نه آهي ته جيڪي آسمانن ۾ آهي ۽ جيڪي زمين ۾ آهي (مطلب ته سڀ کي)خدا ڄاڻي ٿو. ٽن ڄڻن جي ڳجهي ڳالھ ٻولھ نه ٿيندي پر اهو (خدا) انهن ۾ چوٿون آهي ۽ نه پنجن ڄڻن جي (پاڻ ۾ صلاح) پر خدا انهن ۾ ڇهون هوندو ۽ نه ان کان گهٽ هجن يا وڌيڪ جتي به هجن پر اهو (خدا) انهن سان گڏ هوندو آهي. پوءِ جو ڪجھ اهي (دنيا ۾) ڪندا رهيا قيامت جي ڏينهن کين ان کان آگاھ ڪندو. بيشڪ خدا هر ڳالھ کان چڱيءَ طرح واقف آهي.
— سيد فرمان علياَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ نُهُوْا عَنِ النَّجْوٰى ثُـمَّ يَعُوْدُوْنَ لِمَا نُهُوْا عَنْهُ وَيَتَنٰجَوْنَ بِالْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُوْلِ ۡ وَاِذَا جَاۗءُوْكَ حَيَّوْكَ بِـمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللّٰهُ ۙ وَيَقُوْلُوْنَ فِيْٓ اَنْفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللّٰهُ بِـمَا نَقُوْلُ ۭ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ ۚ يَصْلَوْنَهَا ۚ فَبِئْسَ الْمَصِيْرُ 8
ڇا تون انهن کي نه ڏٺو جن کي ڳجهين ڳالهين ٻولهين ڪرڻ کان روڪيو ويو هو مطلب ته جنهن ڳالھ کان کين جهليو ويو هو تنهن کي وري ڪن ٿا ۽ (وڏي ڳالھ ته) گناھ ۽ (بيجا) زيادتي ۽ رسول جي نافرمانيءَ ڪرڻ جون ڳجهيون ڳالهيون (سس پس) ڪن ٿا. ۽ جڏهن به تو وٽ اچن ٿا ته جن لفظن سان تو کي الله سلام نه ڪيو تن (ڪريل) لفظن سان سلام ڪن ٿا ۽ پنهنجي دل ۾ چون ٿا (جيڪڏهن هي سچو نبي آهي ته) جيڪي اسين چئون ٿا خدا ان جي سزا ڇو نه ٿو ڏئي! (اي رسول) کين دوزخ (جي سزا ئي) ڪافي آهي جنهن ۾ اهي داخل ڪيا ويندا. ته اها (ڪهڙي نه) بڇڙي جڳھ آهي.
— سيد فرمان علييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا تَنَاجَيْتُمْ فَلَا تَتَـنَاجَوْا بِالْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُوْلِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوٰى ۭ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِيْٓ اِلَيْهِ تُحْشَرُوْنَ 9
اي ايمان وارو! جڏهن اوهين پاڻ ۾ ڳجهي ڳالھ ٻولھ ڪريو ته گناھ ۽ حد کان لنگهڻ ۾ رسول جي نافرمانيءَ جو ڳجهيون ڳالهيون نه ڪريو ۽ اوهين نيڪي ۽ پرهيزگاريءَ جون ڳجهيون ڳالهيون ڪريو ۽ ان خدا (جي غضب) کان ڊڄو جنهن (جي بارگاھ) ۾ اوهان کي ڪٺو ڪيو ويندو.
— سيد فرمان علياِنَّـمَا النَّجْوٰى مِنَ الشَّيْطٰنِ لِيَحْزُنَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَلَيْسَ بِضَاۗرِّهِمْ شَـيْـــــًٔا اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۭ وَعَلَي اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ 10
(برين ڳالهين جي) ڳجهي ڳالھ ٻولھ ته شيطاني ڪم آهي (اهو هن لاءِ ڪن ٿا) ته ايمان وارن کي ان مان رنج پهچي. هوڏانهن خدائي مشيت کان سواءِ (سندن) ڳجهي ڳالھ ٻولھ انهن (مومنن) کي ڪو به نقصان پهچائي نه ٿي سگهي. ۽ مومنن کي ته خدا تي ڀروسو ڪرڻ گهرجي.
— سيد فرمان علييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا قِيْلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوْا فِي الْمَجٰلِسِ فَافْسَحُوْا يَفْسَحِ اللّٰهُ لَكُمْ ۚ وَاِذَا قِيْلَ انْشُزُوْا فَانْشُزُوْا يَرْفَعِ اللّٰهُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مِنْكُمْ ۙ وَالَّذِيْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ دَرَجٰتٍ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ خَبِيْرٌ 11
اي ايمان وارو! جڏهن به اوهان کي چيو وڃي ته مجلس ۾ جاءِ ڪشادي ڪريو ته ڪشادي ڪندا ڪريو الله اوهان کي ڪشادگي عطا ڪندو. جڏهن به اوهان کي چيو وڃي ته اٿي کڙا ٿيو ته اٿي وڃو جي شخص اوهان مان ايماندار آهن ۽ جن کي علم عطا ڪيل آهي خدا تن جا درجا بلند ڪندو ۽ خدا اوهان جي سڀني ڪمن کان خوب واقف آهي.
— سيد فرمان علييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُوْلَ فَقَدِّمُوْا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوٰىكُمْ صَدَقَةً ۭ ذٰلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَاَطْهَرُ ۭ فَاِنْ لَّمْ تَجِدُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 12
اي ايمان وارو! جڏهن رسول سان ڳجهي ڳالھ ڪرڻ گهرو ته اوهين پنهنجيءَ ڳجهي ڳالھ ڪرڻ کان اڳي پهرين صدقو ڏيو. اها اوهان لاءِ تمام چڱي ۽ پاڪيزه ڳالھ آهي. پر جيڪڏهن اوهان وٽ ڪجھ به نه هجي ته خدا گهڻو بخشيندڙ نهايت رحم وارو آهي.
— سيد فرمان عليءَاَشْفَقْتُمْ اَنْ تُقَدِّمُوْا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوٰىكُمْ صَدَقٰتٍ ۭ فَاِذْ لَمْ تَفْعَلُوْا وَتَابَ اللّٰهُ عَلَيْكُمْ فَاَقِيْمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَ وَاَطِيْعُوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۭ وَاللّٰهُ خَبِيْرٌۢ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ ۧ13
(مسلمانو!) ڇا اوهين (رسول سان) پنهنجيءَ ڳجهي ڳالھ ڪرڻ کان اڳي خيراتن ڪرڻ کان ڊڄي ويا؟ ته جڏهن اوهان ماڻهون (ايترو ڪم به) نه ڪري سگهيا ۽ خدا توهان کي معاف ڪري ڇڏيو ته نماز قائم ڪريو ۽ زڪوات ڏيندا رهو پڻ خدا ۽ سندس رسول جي اطاعت ڪريو ۽ جيڪي اوهين ڪريو ٿا تنهن کان خدا باخبر آهي.
— سيد فرمان علياَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذِيْنَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ ۭ مَا هُمْ مِّنْكُمْ وَلَا مِنْهُمْ ۙ وَيَحْلِفُوْنَ عَلَي الْكَذِبِ وَهُمْ يَعْلَمُوْنَ ۚ14
ڇا تون انهن (منافقن) جي رويه تي غور نه ڪيو آهي آهي جن اهڙن ماڻهن سان دوستي رکي جن تي خدا غضب نازل ڪيو آهي. اهي نه ته اوهان مان آهن ۽ نه انهن مان آهن ۽ اهي ڄاڻي ٻجهي ڪوڙ تي قسم کڻن ٿا اهي ڄاڻن ٿا.
— سيد فرمان علياَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيْدًا ۭ اِنَّهُمْ سَاۗءَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 15
خدا انهن لاءِ سخت عذاب تيار ڪري رکيو آهي بيشڪ اهي جو ڪجھ ڪن ٿا بلڪل بڇڙي ڳالھ آهي.
— سيد فرمان علياِتَّخَذُوْٓا اَيْمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوْا عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِيْنٌ 16
انهن پنهنجن قسمن کي ڍال بنايو آهي ۽ ماڻهن کي خدا جي راھ کان روڪين ٿا سو انهن لاءِ خوار ڪندڙ آهي.
— سيد فرمان عليلَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ اَمْوَالُهُمْ وَلَآ اَوْلَادُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَيْـــــًٔا ۭ اُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ النَّارِ ۭ هُمْ فِيْهَا خٰلِدُوْنَ 17
سندن مال ۽ سندن اولاد خدا جي مقابلي ۾ کين ڪجھ به ڪم نه ايندا. اهي دوزخي آهن جي سدائين ان ۾ رهندا.
— سيد فرمان علييَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ جَمِيْعًا فَيَحْلِفُوْنَ لَهٗ كَـمَا يَحْلِفُوْنَ لَكُمْ وَيَحْسَبُوْنَ اَنَّهُمْ عَلٰي شَيْءٍ ۭ اَلَآ اِنَّهُمْ هُمُ الْكٰذِبُوْنَ 18
جنهن ڏينهن خدا انهن سڀني کي ٻيو ڀيرو (جياري) اٿاريندو ته اهي ماڻهو جيئن تنهنجي اڳيان (ڪوڙا) قسم کڻڻ ٿا تئين ان (خدا) جي اڳيان به قسم کڻندا ۽ اهو گمان اٿن ته اهي به ڪنهن چڱيءَ حالت ۾ رهن. خبردار ٿيو! اهي ئي يقينا ڪوڙا آهن.
— سيد فرمان علياِسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطٰنُ فَاَنْسٰـىهُمْ ذِكْرَ اللّٰهِ ۭ اُولٰۗىِٕكَ حِزْبُ الشَّيْطٰنِ ۭ اَلَآ اِنَّ حِزْبَ الشَّيْطٰنِ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ 19
مٿن شيطان غالب ٿي ويو آهي جنهن انهن کان خدا جي ياد گيري ڀلائي ڇڏي آهي. اهي شيطان جي جماعت آهن.ياد رکو! شيطان جي جماعت ئي نقصان پائڻ واري آهي.
— سيد فرمان علياِنَّ الَّذِيْنَ يُحَاۗدُّوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ٓ اُولٰۗىِٕكَ فِي الْاَذَلِّيْنَ 20
جيڪي خدا ۽ سندس رسول جي مخالفت ڪن ٿا سي (ئي) تمام خوار (خراب) ماڻهن مان آهن.
— سيد فرمان علي