046 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 35 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
الھامُ الرحمان
مُترجم: مولانا محمد مدني
حٰــمۗ 1ۚ
حم.
— مولانا محمد مدنيتَنْزِيْلُ الْكِتٰبِ مِنَ اللّٰهِ الْعَزِيْزِ الْحَكِيْمِ 2
ڪتاب جو نازل ڪرڻ الله زبردست، حڪمت واري جي طرفان آهي.
— مولانا محمد مدنيمَا خَلَقْنَا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَآ اِلَّا بِالْـحَـقِّ وَاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا عَمَّآ اُنْذِرُوْا مُعْرِضُوْنَ 3
اسان آسمانن ۽ زمين کي ۽ جو ڪجهه انهن ٻنهين جي وچ ۾ آهي تنهن کي پوري تدبير سان ۽ هڪ مقرر مدت لاءِ ئي پيدا ڪيو آهي ۽ جن ڪفر ڪيو سي جنهن کان ڊيڄاريا ويا آهن تنهن کان منهن موڙيندڙ آهن.
— مولانا محمد مدنيقُلْ اَرَءَيْتُمْ مَّا تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ اَرُوْنِيْ مَاذَا خَلَقُوْا مِنَ الْاَرْضِ اَمْ لَــهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمٰوٰتِ ۭ اِيْتُوْنِيْ بِكِتٰبٍ مِّنْ قَبْلِ ھٰذَآ اَوْ اَثٰرَةٍ مِّنْ عِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ 4
(اي پيغمبر! کين) چؤ ته مون کي ٻڌايو ته سهي ته الله کانسواءِ جن کي اوهين سڏيو ٿا مون کي ڏيکاريو ته ڪهڙي شيءِ انهن زمين (جي شين) مان پيدا ڪئي آهي؟ يا آسمانن (جي بنائڻ) ۾ ڪا انهن جي ڀائيواري آهي ڇا؟ هن کان اڳ جو ڪو ڪتاب يا ڪا علمي روايت مون وٽ آڻيو
— مولانا محمد مدنيوَمَنْ اَضَلُّ مِـمَّنْ يَّدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَنْ لَّا يَسْتَجِيْبُ لَهٗ ٓ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَاۗىِٕهِمْ غٰفِلُوْنَ 5
جيڪڏهن اوهين سچا آهيو. ۽ ان کان وڏو گمراهه ڪير آهي جو الله کان سواءِ اهڙن کي سڏي ٿو جي قيامت جي ڏينهن تائين ان کي جواب نٿا ڏين ۽ اهي سندن سڏڻ کان بي خبر آهن.
— مولانا محمد مدنيوَاِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوْا لَهُمْ اَعْدَاۗءً وَّكَانُوْا بِعِبَادَتِهِمْ كٰفِرِيْنَ 6
۽ جڏهن (قيامت ۾ ) ماڻهن کي گڏ ڪيو ويندو تڏهن هو انهن جا دشمن هوندا۽ سندن پوڄا جو انڪار ڪندڙ هوندا.
— مولانا محمد مدنيوَاِذَا تُتْلٰى عَلَيْهِمْ اٰيٰتُنَا بَيِّنٰتٍ قَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاۗءَهُمْ ۙ ھٰذَا سِحْرٌ مُّبِيْنٌ 7ۭ
۽ جڏهن کين اسان پڌريون آيتون پڙهي ٻڌايون وڃن ٿيون ته ڪافر سچي ڳالهه کي جنهن مهل وٽن پهچي ٿي چون ٿا ته هي پڌرو جادو آهي.
— مولانا محمد مدنياَمْ يَقُوْلُوْنَ افْتَرٰىهُ ۭ قُلْ اِنِ افْتَرَيْتُهٗ فَلَا تَمْلِكُوْنَ لِيْ مِنَ اللّٰهِ شَيْـــــًٔا ۭ هُوَ اَعْلَمُ بِـمَا تُفِيْضُوْنَ فِيْهِ ۭ كَفٰى بِهٖ شَهِيْدًۢا بَيْنِيْ وَبَيْنَكُمْ ۭ وَهُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ 8
(اي پيغمبر !) يا هو چون ٿا ڇا ته قرآن کي پاڻ ٺاهيو اٿس (کين) چؤ ته جيڪڏهن مون انکي پاڻ ٺاهيو آهي ته الله جي مقابلي ۾ مون لاءِ ڪجهه به نٿا ڪري سگهو. (قرآن بابت) جنهن گفتگو ۾ اوهين پيا آهيو ان کي هو چٽي طرح ڄاڻندڙ آهي. منهنجي وچ ۾ ۽ اوهان جي وچ ۾ اهو شاهد بس آهي ۽ اهو گهڻو بخشيندڙ نهايت رحم وارو آهي.
— مولانا محمد مدنيقُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِّنَ الرُّسُلِ وَمَآ اَدْرِيْ مَا يُفْعَلُ بِيْ وَلَا بِكُمْ ۭ اِنْ اَتَّبِــعُ اِلَّا مَا يُوْحٰٓى اِلَيَّ وَمَآ اَنَا اِلَّا نَذِيْرٌ مُّبِيْنٌ 9
(اي پيغمبر! کين) چؤ ته آءُ رسولن مان ڪو نئون رسول نه آهيان ۽ آءُ نٿو ڄاڻان ته (دنيا ۾) مون سان ڇا ڪيو ويندو ۽ اوهان سان ڇا ڪيو ويندو؟ آءُ رڳو ان (حڪم) جي تابعداري ڪريان ٿو جنهن جو مون ڏي وحي ڪيو وڃي ٿو ۽ آءُ ته رڳو پڌرو ڊيڄاريندڙ آهيان.
— مولانا محمد مدنيقُلْ اَرَءَيْتُمْ اِنْ كَانَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ وَكَفَرْتُمْ بِهٖ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّنْۢ بَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ عَلٰي مِثْلِهٖ فَاٰمَنَ وَاسْـتَكْبَرْتُمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِي الْــقَوْمَ الظّٰلِمِيْنَ ۧ10
(اي پيغمبر! کين) چؤ ته ٻڌايو ته جيڪڏهن قرآن الله جي طرفان آهي ۽ اوهان ان کي نه مڃيو آهي هوڏانهن بني اسرائيلن مان هڪ شاهد (ڪتاب) جي شاهدي ڏني آهي پوءِ ان ايمان آندو ۽ اوهان وڏائي ڪئي (ته ضرور ظالم ٿيندو) بيشڪ الله ظالم قوم کي رستو نه ٿو ڏيکاري. ۽
— مولانا محمد مدنيوَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لِلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَّا سَبَقُوْنَآ اِلَيْهِ ۭ وَاِذْ لَمْ يَهْتَدُوْا بِهٖ فَسَيَقُوْلُوْنَ ھٰذَآ اِفْكٌ قَدِيْمٌ 11
ڪافرن مومنن جي باري ۾ چيو ته جيڪڏهن اهو (دين) چڱو هجي ها ته اهي ان ڏي اسان کان اڳي نه وڃن ها، ۽ جڏهن ان سان سڌي رستي تي نه آيا تڏهن چوندا ته هي پراڻو ڪوڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيوَمِنْ قَبْلِهٖ كِتٰبُ مُوْسٰٓى اِمَامًا وَّرَحْـمَةً ۭ وَھٰذَا كِتٰبٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِيًّا لِّيُنْذِرَ الَّذِيْنَ ظَلَمُوْا ڰ وَبُشْرٰى لِلْمُحْسِـنِيْنَ ۚ12
هوڏانهن قرآن کان اڳ موسيٰ جو ڪتاب هو جو اڳواڻ ۽ وڏي رحمت هو. ۽ هي ڪتاب (ان کي) سچو چوندڙ آهي عربي زبان ۾ (ان لاءِ) ته ظالمن کي (بڇڙي نتيجي کان) ڊيڄاري ۽ چڱن ڪمن ڪندڙن لاءِ خوشخبري آهي.
— مولانا محمد مدنياِنَّ الَّذِيْنَ قَالُوْا رَبُّنَا اللّٰهُ ثُـمَّ اسْـتَـقَامُوْا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُوْنَ ۚ13
بيشڪ جن چيو ته اسان جو پاليندڙ الله آهي وري (ان عقيدي تي) ثابت رهيا تن تي نه ڊپ آهي ۽ نه اُهي غمگين ٿيندا.
— مولانا محمد مدنياُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ الْـجَنَّةِ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۚ جَزَاۗءًۢ بِـمَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 14
اهي جنت وارا آهن ان ۾ سدائين رهڻ وارا آهن جيڪي عمل پيا ڪن تن جو بدلو ڏنو ويندن.
— مولانا محمد مدنيوَوَصَّيْنَا الْاِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ اِحْسٰـنًا ۭ حَمَلَتْهُ اُمُّهٗ كُرْهًا وَّوَضَعَتْهُ كُرْهًا ۭ وَحَمْلُهٗ وَفِصٰلُهٗ ثَلٰثُوْنَ شَهْرًا ۭ حَتّىٰٓ اِذَا بَلَغَ اَشُدَّهٗ وَبَلَـغَ اَرْبَعِيْنَ سَـنَةً ۙ قَالَ رَبِّ اَوْزِعْنِيْٓ اَنْ اَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِيْٓ اَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلٰي وَالِدَيَّ وَاَنْ اَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضٰىهُ وَاَصْلِحْ لِيْ فِيْ ذُرِّيَّتِيْ ڝ اِنِّىْ تُبْتُ اِلَيْكَ وَاِنِّىْ مِنَ الْمُسْلِمِيْنَ 15
۽ اسان انسان کي پنهنجي ماءُ پيءُ سان چڱائي ڪرڻ جو حڪم ڪيو آهي. (ڇو ته) سندس ماءُ ان کي تڪليف سان پيٽ ۾ رکيو آهي ۽ کيس تڪليف سان ڄڻيو اٿس ۽ ان جي پيٽ ۾ رهڻ ۽ ان جي کير ڇڏائڻ جي (مدت) ٽيهه مهينا آهي تان جو جڏهن هو پنهنجيءَ طاقت کي پهچي ٿو ۽ چاليهن ورهن کي پهچي ٿو ته چوي ٿو ته اي منهنجا پاليندڙ! مون کي هن ڳالهه جو شوق ڏي ته آءُ تنهنجي نعمت جو شڪر ڪريان جا تو مون تي ۽ منهنجي ماءُ پيءُ تي ڪئي آهي ۽ چڱو ڪم ڪريان جنهن سان تون راضي رهين ۽ مون لاءِ منهنجي اولاد ۾ چڱائي (پيدا) ڪر. آءُ ته توڏي رجوع ٿيس ۽ آءُ بيشڪ تابعدارن مان آهيان.
— مولانا محمد مدنياُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ اَحْسَنَ مَا عَـمِلُوْا وَنَتَجَاوَزُ عَنْ سَـيِّاٰتِهِمْ فِيْٓ اَصْحٰبِ الْـجَــنَّةِ ۭ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِيْ كَانُوْا يُوْعَدُوْنَ 16
هي اُهي آهن جن جا چڱن کان چڱا ڪم جي ڪيا اٿن سي قبول ڪريون ٿا ۽ سندن بڇڙاين کان درگذر ڪريون ٿا جنت وارن سان گڏ، اهو سچو وعدو آهي جو ساڻن ڪيو پيو وڃي.
— مولانا محمد مدنيوَالَّذِيْ قَالَ لِوَالِدَيْهِ اُفٍّ لَّكُمَآ اَتَعِدٰنِنِيْٓ اَنْ اُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُوْنُ مِنْ قَبْلِيْ ۚ وَهُمَا يَسْتَغِيْثٰنِ اللّٰهَ وَيْلَكَ اٰمِنْ ڰ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ ښ فَيَقُوْلُ مَا ھٰذَآ اِلَّآ اَسَاطِيْرُ الْاَوَّلِيْنَ 17
۽ جنهن پنهنجي ماءُ پيءُ کي چيو ته اوهان کي حيف آهي. ڇا اوهين مون سان هي انجام ڪريو ٿا ته مون کي ڪڍيو ويندو هوڏانهن مون کان اڳي سوين ورهيه گذري چڪا آهن. ۽ هو ٻئي الله کي فرياد ڪري رهيا آهن (۽ چونسَ ٿا) ته ناس ٿئين (ان ڳالهه کي) مڃ بيشڪ الله جو وعدو سچو آهي پوءِ هو چوي ٿو ته هي رڳو اڳوڻن جون آکاڻيون آهن.
— مولانا محمد مدنياُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِيْٓ اُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ ۭ اِنَّهُمْ كَانُوْا خٰسِرِيْنَ 18
هي اُهي آهن جن تي (سزا جي) ڳالهه لازم ٿي چڪي آهي اهڙين جماعتن سان گڏ جيڪي انهن کان اڳ جنن ۽ انسانن مان گذري چڪيون آهن. بيشڪ اهي ڇيهي وارا هئا.
— مولانا محمد مدنيوَلِكُلٍّ دَرَجٰتٌ مِّـمَّا عَـمِلُوْا ۚ وَلِيُوَفِّيَهُمْ اَعْـمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُوْنَ 19
۽ سڀني لاءِ سندن عملن جي ڪري درجا آهن. ۽ هن لاءِ (به) ته (الله) سندن عمل انهن کي پورا ڪري ڏي ۽ مٿن ظلم نه ڪيو ويندو.
— مولانا محمد مدنيوَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا عَلَي النَّارِ ۭ اَذْهَبْتُمْ طَيِّبٰتِكُمْ فِيْ حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا ۚ فَالْيَوْمَ تُجْـزَوْنَ عَذَابَ الْهُوْنِ بِـمَا كُنْتُمْ تَسْـتَكْبِرُوْنَ فِي الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِـمَا كُنْتُمْ تَفْسُقُوْنَ ۧ20
۽ جنهن ڏينهن ڪافرن کي باهه جي اڳيان پيش ڪيو ويندو (تڏهن چئبن ته) اوهان پنهنجون مزيدار شيون پنهنجيءَ دنيا جي حياتيءَ ۾ وڃائي چڪا آهيو ۽ انهن سان مزا ڪري چڪا آهيو سو اڄ اوهان کي خواريءَ جي سزا جو بدلو هن ڪري ڏنو ويندو جو اوهين زمين ۾ ناحق وڏائي ڪندا هئا ۽ هن ڪري (به) ته اوهين نافرماني ڪندا هئا.
— مولانا محمد مدني