035 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 45 آيتون ۽ 5 رڪوع آھن
الھامُ الرحمان
مُترجم: مولانا محمد مدني
اَلْـحَمْدُ لِلّٰهِ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ جَاعِلِ الْمَلٰۗىِٕكَةِ رُسُلًا اُولِيْٓ اَجْنِحَةٍ مَّثْنٰى وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ۭ يَزِيْدُ فِي الْـخَلْقِ مَا يَشَاۗءُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 1
سڀ تعريفون الله لاءِ آهن جو آسمانن ۽ زمين جو بنائيندڙ ملائڪن کي قاصد ڪندڙ آهي، جي ٻن ٻن ۽ ٽن ٽن ۽ چئن چئن پرن وارا آهن (سندن) پيدائش ۾ جيڪي گهري ٿو سو وڌائي ٿو. بيشڪ الله سڀ ڪنهن شئي تي قدرت رکندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيمَا يَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَّحْـمَةٍ فَلَا مُـمْسِكَ لَهَا ۚ وَمَا يُـمْسِكْ ۙ فَلَا مُرْسِلَ لَهٗ مِنْۢ بَعْدِهٖ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 2
ماڻهن لاءِ جا به رحمت کولي ٿو تنهن کي ڪوبه روڪ ڪرڻ وارو نه آهي ۽ جيڪي روڪي ٿو تنهن کي ڪوبه ان کان پوءِ کولڻ وارو نه آهي. ۽ اهو زبردست (۽) حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد مدنييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ ۭ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللّٰهِ يَرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۗءِ وَالْاَرْضِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ڮ فَاَنّٰى تُـؤْفَكُوْنَ 3
اي ماڻهو! پاڻ تي الله جو احسان ياد ڪريو ڇا الله کان سواءِ ٻيو ڪو پيدا ڪندڙ آهي جو اوهان کي آسمان ۽ زمين مان روزي ڏي ٿو؟ ان کانسواءِ ٻيو ڪوبه حاڪم نه آهي پوءِ ڪيئن ابتا وڃو ٿا.
— مولانا محمد مدنيوَاِنْ يُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ ۭ وَ اِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 4
۽ (اي پيغمبرﷺ !) اهي ماڻهو، جيڪڏهن توکي ڪوڙو ڪن ته توکان اڳ به رسولن کي ڪوڙو ڪيو ويو آهي ۽ الله ڏي ئي سڀ ڪم موٽايا وڃن ٿا.
— مولانا محمد مدنييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا ۪ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 5
اي ماڻهو! الله جو انجام سچو آهي پوءِ اوهان کي دنيا جي حياتي ڌوڪي ۾ نه وجهي ۽ نه اوهان کي ڌوڪو ڏيندڙ (شيطان) الله کان ڌوڪو ڏي.
— مولانا محمد مدنياِنَّ الشَّيْطٰنَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوْهُ عَدُوًّا ۭ اِنَّـمَا يَدْعُوْا حِزْبَهٗ لِيَكُوْنُوْا مِنْ اَصْحٰبِ السَّعِيْرِ 6ۭ
بيشڪ شيطان اوهان جو دشمن آهي پوءِ ان کي دشمن ڪري وٺو. اهو رڳو پنهنجي جماعت کي هن لاءِ سڏي ٿو ته اهي دوزخين مان ٿين.
— مولانا محمد مدنياَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ڛ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِيْرٌ 7ۧ
جن ڪفر ڪيو تن لاءِ سخت عذاب آهي. ۽ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا تن لاءِ معافي ۽ وڏو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنياَفَـمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ فَرَاٰهُ حَسَـنًا ۭ فَاِنَّ اللّٰهَ يُضِلُّ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ڮ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرٰتٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلِـيْمٌۢ بِـمَا يَصْنَعُوْنَ 8
ڇا پوءِ جنهن کي سندس (بڇڙو) ڪم چڱو ڪري ڏيکاريو ويو آهي پوءِ ان کي چڱو ڏٺائين (سو ڪو چٽي ڪم ڪندڙ مومن جهڙو ٿيندؤ) پوءِ بيشڪ الله جنهن کي گهري ٿو تنهن کي گمراهه ڪري ٿو ۽ جنهن کي گهري ٿو تنهن کي رستو ڏيکاري ٿو. تنهن ڪري (اي پيغمبر !) تون مٿن افسوس جي ڪري پاڻ کي نه مار. بيشڪ اهي جيڪي ڪن ٿا تنهن کي الله ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيوَاللّٰهُ الَّذِيْٓ اَرْسَلَ الرِّيٰحَ فَتُـثِيْرُ سَحَابًا فَسُقْنٰهُ اِلٰى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَاَحْيَيْنَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ كَذٰلِكَ النُّشُوْرُ 9
۽ الله اهو آهي جو هوائن کي موڪلي ٿو پوءِ اهي ڪڪرن کي کڻن ٿيون پوءِ انهن (ڪڪرن) کي مئل شهر ڏي ڪاهيون ٿا، پوءِ ان (جي پاڻي) سان زمين کي ان جي مرڻ کان پوءِ جيئرو ڪيون ٿا. اهڙي طرح (قيامت ۾ ) جيئرو ڪري اٿارڻ آهي.
— مولانا محمد مدنيمَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعِزَّةَ فَلِلّٰهِ الْعِزَّةُ جَمِيْعًا ۭ اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهٗ ۭ وَالَّذِيْنَ يَمْكُرُوْنَ السَّـيِّاٰتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَمَكْرُ اُولٰۗىِٕكَ هُوَ يَبُوْرُ 10
جيڪو عزت گهري ٿو (سو الله جي فرمانبرداري ڪري) ڇو ته سڀ عزت الله جي آهي. پاڪ ڳالهيون ان ڏي ئي چڙهن ٿيون. ۽ چڱي ڪم کي الله بلند ڪري ٿو. ۽ (اي پيغمبر !) جيڪي بڇڙيون تدبيرون ڪن ٿا تن لاءِ سخت عذاب آهي. سندن تدبيرون برباد ٿينديون.
— مولانا محمد مدنيوَاللّٰهُ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ جَعَلَكُمْ اَزْوَاجًا ۭ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ اُنْـثٰى وَلَا تَضَعُ اِلَّا بِعِلْمِهٖ ۭ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُّعَمَّرٍ وَّلَا يُنْقَصُ مِنْ عُـمُرِهٖٓ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ ۭ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ يَسِيْرٌ 11
۽ (اي انسانو !) الله اوهان کي مٽيءَ مان وري نطفي مان پيدا ڪيو وري اوهان کي جوڙو جوڙو (مڙس ۽ زال) ڪيائين ۽ ڪابه مادي سندس علم کان سواءِ نه پيٽ سان ٿئي ٿي ۽ نه ڄڻي ٿي. ۽ نه وڏي عمر واري کي وڏي عمر ڏني وڃي ٿي ۽ نه سندن عمر مان گهٽ ڪيو وڃي ٿو پر اهو (سڀ) ڪتاب (لوح محفوط) ۾ (لکيل) آهي. بيشڪ اهو (ڪم) الله تي آسان آهي.
— مولانا محمد مدنيوَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرٰنِ ڰ ھٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَاۗىِٕــغٌ شَرَابُهٗ وَھٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۭ وَمِنْ كُلٍّ تَاْكُلُوْنَ لَـحـْـمًا طَرِيًّا وَّتَسْتَخْرِجُوْنَ حِلْيَةً تَلْبَسُوْنَهَا ۚ وَتَرَى الْفُلْكَ فِيْهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ 12
۽ ٻه درياءَ هڪ جهڙا نه آهن. هيءَ مٺو اُڃ لاهيندڙ سندس پاڻي وڻندڙ آهي ۽ هيءَ کارو ڪوڙو آهي، ۽ هر هڪ مان تازو گوشت کائو ٿا ۽ زيور (موتي) ڪڍو ٿا جي پايو ٿا. ۽ تون ان ۾ ٻيڙين کي ڏسين ٿو جي پاڻيءَ کي چيري هلن ٿيون هن لاءِ ته اوهين سندس فضل (روزي) گهرو ۽ مَنَ اوهين شڪرڪريو.
— مولانا محمد مدنييُـوْلِـجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُـوْلِـجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۙ وَسَـخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ڮ كُلٌّ يَّـجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۭ وَالَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ مَا يَـمْلِكُوْنَ مِنْ قِطْمِيْرٍ ۭ13
رات کي ڏينهن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو. ۽ سج ۽ چنڊ کي ڪم ۾ لڳايو اٿس. هر هڪ مقرر مدت تائين هلي ٿو (اي انسانو !) اهو الله آهي اوهان جو پاليندڙ سندس ئي بادشاهي آهي ۽ جن کي ان کانسواءِ سڏيو ٿا سي کارڪ جي ککڙيءَ جي کل جا به مالڪ نه آهن.
— مولانا محمد مدنياِنْ تَدْعُوْهُمْ لَا يَسْمَعُوْا دُعَاۗءَكُمْ ۚ وَلَوْ سَمِعُوْا مَا اسْتَجَابُوْا لَكُمْ ۭ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ يَكْفُرُوْنَ بِشِرْكِكُمْ ۭ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيْرٍ ۧ14
جيڪڏهن اوهين انهن کي سڏيو ته اوهان جو سڏ نه ٻڌندا ۽ جيڪڏهن (کڻي) ٻڌن به ته اوهان کي جواب نه ڏيندا ۽ قيامت جي ڏينهن اوهان جي شريڪ ٺهرائڻ جو انڪار ڪندا ۽ توکي خبر رکندڙ (الله) جهڙي ڪوبه خبر نه ڏيندو.
— مولانا محمد مدنييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرَاۗءُ اِلَى اللّٰهِ ۚ وَاللّٰهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 15
اي انسانو! اوهين الله جا محتاج آهيو ۽ الله ئي بي پرواهه ساراهيل آهي.
— مولانا محمد مدنياِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِـخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۚ16
جيڪڏهن گهري ته اوهان کي پري ڪري ڇڏي ۽ نئين خلق آڻي.
— مولانا محمد مدنيوَمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 17
۽ اهو (ڪم) الله تي مشڪل نه آهي.
— مولانا محمد مدنيوَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَاِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ اِلٰى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَّلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰى ۭ اِنَّـمَا تُنْذِرُ الَّذِيْنَ يَـخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ ۭ وَمَنْ تَزَكّٰى فَاِنَّـمَا يَتَزَكّٰى لِنَفْسِهٖ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ الْمَصِيْرُ 18
۽ ڪو به بار کڻڻ وارو ٻي (جي گناهن) جو بار نه کڻندو، ۽ جيڪڏهن ڪو ڳري بار وارو (بار هلڪي ڪرڻ لاءِ ٻئي کي) سندس بار ڏي سڏيندو ته ان مان ڪجهه به نه کنيو ويندو توڙي جو مائٽ هجي (اي پيغمبر !) تون رڳو انهن کي ڊيڄاري سگهين ٿو جيڪي اڻ ڏٺي پنهنجي پاليندڙ کان ڊڄن ٿا ۽ نماز قائم ڪن ٿا. ۽ جيڪو پاڪ ٿئي ٿو سو رڳو پاڻ لاءِ پاڪ ٿئي ٿو ۽ الله ڏي ئي موٽڻ آهي.
— مولانا محمد مدنيوَمَا يَسْتَوِي الْاَعْـمٰى وَالْبَصِيْرُ ۙ19
۽ انڌو ۽ سڄو برابر نه ٿا ٿين.
— مولانا محمد مدنيوَلَا الظُّلُمٰتُ وَلَا النُّوْرُ ۙ20
۽ نه اونداهيون ۽ سوجهرو.
— مولانا محمد مدني