017 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 111 آيتون ۽ 12 رڪوع آھن
الھامُ الرحمان
مُترجم: مولانا محمد مدني
سُـبْحٰنَ الَّذِيْٓ اَسْرٰى بِعَبْدِهٖ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْـحَرَامِ اِلَى الْمَسْجِدِ الْاَقْصَا الَّذِيْ بٰرَكْنَا حَوْلَهٗ لِنُرِيَهٗ مِنْ اٰيٰتِنَا ۭ اِنَّهٗ هُوَ السَّمِيْعُ الْبَصِيْرُ 1
اهو پاڪ آهي جنهن پنهنجي ٻانهي (محمدصه) کي هڪ رات ۾ مسجد حرام کان مسجد اَقصٰي تائين جنهن جي چوڌاري اسان برڪت رکي آهي سير ڪرايو هن لاءِ ته کيس پنهنجيون ڪجهه نشانيون ڏيکاريون. بيشڪ اهوئي ٻڌندڙ ڏسندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيوَاٰتَيْنَا مُوْسَي الْكِتٰبَ وَجَعَلْنٰهُ هُدًى لِّبَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ اَلَّا تَتَّخِذُوْا مِنْ دُوْنِيْ وَكِيْلًا 2ۭ
۽ اسان موسٰي (عليه السلام) کي ڪتاب ڏنو ۽ ان کي بني اسرائيلن لاءِ هدايت ڪيوسون (ان ۾ چيوسون ته) مون کان سواءِ ٻئي ڪنهن کي به ڪارساز ڪري نه وٺو.
— مولانا محمد مدنيذُرِّيَّــةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوْحٍ ۭ اِنَّهٗ كَانَ عَبْدًا شَكُوْرًا 3
اي انهن جا اولاد جن کي اسان نوح (عليه السلام) سان گڏ (ٻيڙيءَ ۾ ) چاڙهيو. بيشڪ هو شڪر گذار ٻانهو هو.
— مولانا محمد مدنيوَقَضَيْنَآ اِلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ فِي الْكِتٰبِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْاَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيْرًا 4
۽ اسان بني اسرائيلن کي ڪتاب ۾ هيءَ ڳالهه کولي ٻڌائي ته ضرور اوهين زمين ۾ ٻه ڀيرا فساد ڪندو ۽ ضرور اوهين وڏي سرڪشي ڪندو.
— مولانا محمد مدنيفَاِذَا جَاۗءَ وَعْدُ اُوْلٰىهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَآ اُولِيْ بَاْسٍ شَدِيْدٍ فَجَاسُوْا خِلٰلَ الدِّيَارِ ۭ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُوْلًا 5
پوءِ جڏهن انهن ٻنهين (ڀيرن) مان پهرئين (ڀيري) جو وقت آيو ته اسان سخت جنگ ڪرڻ وارا پنهنجا ٻانها اوهان تي موڪليا پوءِ اهي شهرن ۾ ڪاهي پيا. ۽ اهو وعدو پورو ٿيڻو هو.
— مولانا محمد مدنيثُـمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَاَمْدَدْنٰكُمْ بِاَمْوَالٍ وَّبَنِيْنَ وَجَعَلْنٰكُمْ اَكْثَرَ نَفِيْرًا 6
وري اوهان کي مٿن (دشمنن تي) غلبو ڏنوسون. ۽ اوهان کي مال ۽ اولاد سان وڌايوسون ۽ (انهن کان) اوهان جو لشڪر گهڻو ڪيوسون.
— مولانا محمد مدنياِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ ۣ وَاِنْ اَسَاْتُمْ فَلَهَا ۭ فَاِذَا جَاۗءَ وَعْدُ الْاٰخِرَةِ لِيَسُوْۗءٗا وُجُوْهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَـمَا دَخَلُوْهُ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّلِــيُتَبِّرُوْا مَا عَلَوْا تَتْبِيْرًا 7
(۽ چيوسون ته) جيڪڏهن ڀلائي ڪندو ته پاڻ لاءِ ڀلائي ڪندو ۽ جيڪڏهن بُرائي ڪندو ته پاڻ لاءِ (ڪندو) پوءِ جڏهن پڇاڙيءَ جي وعدي جو وقت آيو (ته ٻيا ٻانها موڪلياسون ته) اوهانجن منهن کي غمگين ڪن ۽ مسجد ۾ داخل ٿين جيئن ان ۾ پهرئين ڀيري (اوهان جا دشمن) داخل ٿيا ۽ هن لاءِ ته جنهن شيءَ تي وس هلين تنهن کي چڱيءَ طرح برباد ڪن.
— مولانا محمد مدنيعَسٰي رَبُّكُمْ اَنْ يَّرْحَمَكُمْ ۚ وَاِنْ عُدْتُّمْ عُدْنَا ۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكٰفِرِيْنَ حَصِيْرًا 8
هيءَ ڳالهه پري نه آهي ته اوهان جو پاليندڙ اوهان تي رحم ڪري ۽ جيڪڏهن (اسان کان) ڦري ويندو ته اسين به (عذاب سان) موٽنداسون. ۽ اسان جهنم کي ڪافرن لاءِ جيلخانو ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدنياِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَهْدِيْ لِلَّتِيْ ھِيَ اَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِيْنَ الَّذِيْنَ يَعْمَلُوْنَ الصّٰلِحٰتِ اَنَّ لَهُمْ اَجْرًا كَبِيْرًا 9ۙ
بيشڪ هيءَ قرآن اهو رستو ڏيکاري ٿو جو بالڪل سڌو آهي ۽ جيڪي ايمان وارا چڱا ڪم ڪن ٿا تن کي خوشخبري ٻڌائي ٿو ته بيشڪ انهن لاءِ وڏو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنيوَّاَنَّ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ اَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا اَلِـــيْمًا ۧ10
۽ جيڪي آخرت کي نه ٿا مڃين تن لاءِ اسان دردناڪ عذاب تيار ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدنيوَيَدْعُ الْاِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاۗءَهٗ بِالْخَيْرِ ۭ وَكَانَ الْاِنْسَانُ عَجُوْلًا 11
۽ انسان بُرائي لاءِ به (ائين ئي) دعا گهري ٿو، جيئن ڀلائي لاءِ دعا گهري ٿو. ۽ انسان اٻهرو آهي.
— مولانا محمد مدنيوَجَعَلْنَا الَّيْلَ وَالنَّهَارَ اٰيَـتَيْنِ فَمَــحَوْنَآ اٰيَةَ الَّيْلِ وَجَعَلْنَآ اٰيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِّتَبْتَغُوْا فَضْلًا مِّنْ رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّنِيْنَ وَالْحِسَابَ ۭ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنٰهُ تَفْصِيْلًا 12
۽ اسان رات ۽ ڏينهن کي ٻه نشانيون ڪيو، پوءِ رات جي نشاني کي مٽايوسون ۽ ڏينهن جي نشانيءَ کي ڏسڻ لاءِ بنايوسون هن لاءِ ته پنهنجي پاليندڙ جي فضل (رزق) جي تلاش ڪريو ۽ ورهن جو ڳاڻيٽو ۽ حساب ڄاڻو. ۽ سڀڪنهن شيءَ کي اسان کولي بيان ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدنيوَكُلَّ اِنْسَانٍ اَلْزَمْنٰهُ طٰۗىِٕرَهٗ فِيْ عُنُقِهٖ ۭ وَنُخْرِجُ لَهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ كِتٰبًا يَّلْقٰىهُ مَنْشُوْرًا 13
۽ سڀڪنهن ماڻهوءَ جي ڳچيءَ ۾ سندس عملنامو لٽڪايو اٿئون ۽ قيامت جي ڏينهن ان لاءِ هڪ ڪتاب ڪڍنداسون جنهن کي هو کليل ڏسندو.
— مولانا محمد مدنياِقْرَاْ كِتٰبَكَ ۭ كَفٰى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيْبًا ۭ14
(کيس چيو ويندو ته) تون پنهنجو ڪتاب پڙهه. اڄ تنهنجو نفس ئي تنهنجو حساب وٺندڙ بس آهي.
— مولانا محمد مدنيمَنِ اهْتَدٰى فَاِنَّـمَا يَهْــتَدِيْ لِنَفْسِهٖ ۚ وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّـمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۭ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِيْنَ حَتّٰى نَبْعَثَ رَسُوْلًا 15
جنهن واٽ لڌي سو رڳو پنهنجي ڀلي لاءِ واٽ لهي ٿو. ۽ جيڪو گمراهه ٿيو سو رڳو پنهنجي نقصان لاءِ گمراهه ٿئي ٿو. ۽ ڪوبه بار کڻندڙ ٻئي (جي گناهه) جو بار نه ٿو کڻي. ۽ اسين ايستائين عذاب ڪندڙ نه آهيون جيستائين ڪنهن پيغمبر کي (نه) موڪليون.
— مولانا محمد مدنيوَاِذَآ اَرَدْنَآ اَنْ نُّهْلِكَ قَرْيَةً اَمَرْنَا مُتْرَفِيْهَا فَفَسَقُوْا فِيْهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنٰهَا تَدْمِيْرًا 16
۽ جڏهن به اسان ڪنهن ڳوٺ کي برباد ڪرڻ گهريو ته ان جي آسودن (ماڻهن) کي حڪم ڪيون سون پوءِ انهن ان ۾ نافرماني ڪئي پوءِ ان (ڳوٺ) تي (عذاب جي) ڳالهه ثابت ٿي پوءِ اسان ان کي چڱيءَ طرح برباد ڪيو.
— مولانا محمد مدنيوَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُوْنِ مِنْۢ بَعْدِ نُوْحٍ ۭ وَكَفٰى بِرَبِّكَ بِذُنُوْبِ عِبَادِهٖ خَبِيْرًۢ ا بَصِيْرًا 17
۽ ڪيتريون ئي جماعتون نوح (عليه السلام) کان پوءِ برباد ڪيون سون. ۽ تنهنجو پاليندڙ ئي پنهنجن ٻانهن جي گناهن جي خبر رکندڙ ڏسندڙ بس آهي.
— مولانا محمد مدنيمَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّــلْنَا لَهٗ فِيْهَا مَا نَشَاۗءُ لِمَنْ نُّرِيْدُ ثُـمَّ جَعَلْنَا لَهٗ جَهَنَّمَ ۚ يَصْلٰىهَا مَذْمُوْمًا مَّدْحُوْرًا 18
جيڪو دنيا ٿو گهري تنهن کي دنيا ۾ جيڪي گُهرون (۽) جنهن لاءِ گُهرون جلد ڏيون ٿا وري ان لاءِ دوزخ مقرر ڪيون ٿا، جنهن ۾ خوار تڙيل ٿي داخل ٿيندو. ۽
— مولانا محمد مدنيوَمَنْ اَرَادَ الْاٰخِرَةَ وَسَعٰى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولٰۗىِٕكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَّشْكُوْرًا 19
جيڪو آخرت گهري ٿو ۽ ان جي مناسب ڪوشش ڪري ٿو ۽ اهو ايمان وارو به آهي ته انهن جي (اها) ڪوشش قبول آهي.
— مولانا محمد مدنيكُلًّا نُّمِدُّ هٰٓؤُلَاۗءِ وَهٰٓؤُلَاۗءِ مِنْ عَطَاۗءِ رَبِّكَ ۭ وَمَا كَانَ عَطَاۗءُ رَبِّكَ مَحْظُوْرًا 20
اسين هِننِ ۽ هُنَنِ سڀني جي تنهنجي پاليندڙ جي ڏات مان مدد ڪريون ٿا. ۽ تنهنجي پاليندڙ جي ڏات روڪيل نه آهي.
— مولانا محمد مدني