014 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 52 آيتون ۽ 7 رڪوع آھن
الھامُ الرحمان
مُترجم: مولانا محمد مدني
الۗرٰ ۣ كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ اِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَي النُّوْرِ ڏ بِاِذْنِ رَبِّھِمْ اِلٰي صِرَاطِ الْعَزِيْزِ الْحَمِيْدِ 1ۙ
الر. هي هڪ ڪتاب آهي جنهن کي اسان تو ڏي هن لاءِ نازل ڪيو آهي ته تون ماڻهن کي سندن پاليندڙ جي حڪم سان اونداهين مان (ڪڍي) روشنيءَ ۾ (اُن) زبردست (۽) ساراهيل الله جي رستي تي آڻين،
— مولانا محمد مدنياللّٰهِ الَّذِيْ لَهٗ مَافِي السَّمٰوٰتِ وَمَافِي الْاَرْضِ ۭ وَوَيْلٌ لِّلْكٰفِرِيْنَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيْدِ 2ۙ
جنهن جو اهو (سڀئي) آهي جيڪي آسمانن ۽ جيڪي زمين ۾ آهي. ۽ ڪافرن لاءِ سخت عذاب جي مصيبت آهي،
— مولانا محمد مدنيۨالَّذِيْنَ يَسْتَحِبُّوْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا عَلَي الْاٰخِرَةِ وَ يَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَ يَبْغُوْنَھَا عِوَجًا ۭ اُولٰۗىِٕكَ فِيْ ضَلٰلٍۢ بَعِيْدٍ 3
جيڪي دنيا جي حياتيءَ کي آخرت کان پسند ڪن ٿا ۽ الله جي رستي کان روڪين ٿا ۽ ان ۾ ڏنگائي گهرن ٿا، اهي وڏيءَ گمراهيءَ ۾ آهن.
— مولانا محمد مدنيوَمَآ اَرْسَلْنَا مِنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهٖ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۭ فَيُضِلُّ اللّٰهُ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 4
۽ اسان هر هڪ رسول کي سندس قوم جي زبان سان ئي موڪليو ته جيئن کين سمجهائي. پوءِ الله جنهن کي گهري تنهن کي گمراهه ڪري ٿو ۽ جنهن کي گهري تنهن کي رستو ڏيکاري ٿو. ۽ اهو زبردست (۽) حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد مدنيوَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مُوْسٰى بِاٰيٰتِنَآاَنْ اَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ وَذَكِّرْهُمْ ڏ بِاَيّٰىمِ اللّٰهِ ۭ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُوْرٍ 5
۽ بيشڪ اسان موسيٰ کي پنهنجي نشانين سان موڪليو (کيس چيوسون) ته پنهنجيءَ قوم کي اونداهين مان روشنيءَ ۾ آڻ! ۽ انهن کي الله جا ڏينهن ياد ڏيار. بيشڪ ان ۾ سڀڪنهن صبر ڪندڙ (۽) شڪر ڪندڙ لاءِ نشانيون آهن.
— مولانا محمد مدنيوَاِذْ قَالَ مُوْسٰى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ اَنْجٰىكُمْ مِّنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ يَسُوْمُوْنَكُمْ سُوْۗءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُوْنَ اَبْنَاۗءَكُمْ وَيَسْتَحْيُوْنَ نِسَاۗءَكُمْ ۭ وَفِيْ ذٰلِكُمْ بَلَاۗءٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ عَظِيْمٌ 6ۧ
۽ (اهو وقت ياد ڪر) جڏهن موسيٰ پنهنجي قوم کي چيو ته پاڻ تي (ٿيل) الله جي نعمت کي ياد ڪريو جڏهن اوهان کي فرعون جي ماڻهن کان بچايائين جي اوهان کي بڇڙو عذاب پهچائيندا هئا ۽ اوهان جي پٽن کي ڪهندا هئا ۽ اوهان جي ڌيئرن کي جيئرو ڇڏيندا هئا. ۽ ان ۾ اوهان جي پاليندڙ جي طرفان وڏو امتحان هو.
— مولانا محمد مدنيوَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكُمْ لَىِٕنْ شَكَرْتُمْ لَاَزِيْدَنَّكُمْ وَلَىِٕنْ كَفَرْتُمْ اِنَّ عَذَابِيْ لَشَدِيْدٌ 7
۽ (اهو وقت ياد ڪريو) جڏهن اوهان جي پاليندڙ (اوهان کي) ٻڌايو ته جيڪڏهن اوهين شڪر ڪندو ته آءُ اوهان کي وڌيڪ ڏيندس ۽ جيڪڏهن ناشڪري ڪندو ته پوءِ بيشڪ منهنجو عذاب سخت آهي.
— مولانا محمد مدنيوَقَالَ مُوْسٰٓى اِنْ تَكْفُرُوْٓا اَنْتُمْ وَمَنْ فِي الْاَرْضِ جَمِيْعًا ۙ فَاِنَّ اللّٰهَ لَغَنِيٌّ حَمِيْدٌ 8
۽ موسيٰ چيو ته جيڪڏهن اوهين ۽ جيڪي زمين ۾ آهن سڀئي ڪفر ڪندو ته (پنهنجو نقصان ڪندو) ڇو ته الله بي پرواه ساراهيل آهي.
— مولانا محمد مدنياَلَمْ يَاْتِكُمْ نَبَؤُا الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوْحٍ وَّعَادٍ وَّثَـمُوْدَ ټ وَالَّذِيْنَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ړ لَا يَعْلَمُهُمْ اِلَّا اللّٰهُ ۭ جَاۗءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنٰتِ فَرَدُّوْٓا اَيْدِيَهُمْ فِيْٓ اَفْوَاهِهِمْ وَقَالُوْٓا اِنَّا كَفَرْنَا بِـمَآ اُرْسِلْتُمْ بِهٖ وَاِنَّا لَفِيْ شَكٍّ مِّـمَّا تَدْعُوْنَنَآ اِلَيْهِ مُرِيْبٍ 9
ڇا اوهان کي انهن جي خبر نه پهتي جيڪي اوهان کان اڳ هئا (جيئن) نوح ۽ عاد ۽ ثمود جي قوم ۽ جيڪي انهن کان پوءِ هئا. انهن کي الله کان سواءِ ٻيو ڪو نه ٿو ڄاڻي. انهن وٽ سندن رسول ظاهر نشانيون کڻي آيا. پوءِ انهن پنهنجن هٿن کي پنهنجن واتن ۾ وڌو. ۽ چيائون ته جنهن سان اوهان کي موڪليو ويو آهي تنهن جو اسان انڪار ڪيو ۽ جنهن رستي ڏي اوهين اسان کي سڏيو ٿا تنهن ۾ اسان کي وڏو شڪ آهي.
— مولانا محمد مدنيقَالَتْ رُسُلُهُمْ اَفِي اللّٰهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ يَدْعُوْكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِّنْ ذُنُوْبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ قَالُوْٓا اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا ۭ تُرِيْدُوْنَ اَنْ تَصُدُّوْنَا عَـمَّا كَانَ يَعْبُدُ اٰبَاۗؤُنَا فَاْتُوْنَا بِسُلْطٰنٍ مُّبِيْنٍ 10
سندن رسولن چيو ته ڇا (اوهان کي) الله ۾ شڪ آهي جو آسمانن ۽ زمين جو پيدا ڪندڙ آهي. اهو اوهان کي هن لاءِ سڏي ٿو ته اوهان کي اوهان جا گناهه معاف ڪري ۽ اوهان کي هڪ مقرر مدت تائين مهلت ڏئي. انهن چيو ته اوهين رڳو اسان جهڙا ماڻهو آهيو. اوهين اسان کي انهن کان روڪڻ گهرو ٿا جن کي اسان جا ابا ڏاڏا پوڄيندا آيا آهن.پوءِ اسان وٽ ڪا ظاهر ثابتي آڻيو.
— مولانا محمد مدنيقَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ اِنْ نَّحْنُ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَمُنُّ عَلٰي مَنْ يَّشَاۗءُ مِنْ عِبَادِهٖ ۭ وَمَا كَانَ لَنَآ اَنْ نَّاْتِيَكُمْ بِسُلْطٰنٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۭ وَعَلَي اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ 11
انهن کي سندن رسولن چيو ته اسين رڳو اوهان جهڙا ماڻهو آهيون، پر الله پنهنجن ٻانهن مان جنهن تي گهري تنهن تي احسان ڪري ٿو. ۽ اسان لاءِ هيءَ ڳالهه (آسان) نه آهي ته الله جي حڪم کان سواءِاوهان وٽ ڪا ثابتي آڻيون. ۽ پوءِ ايمان وارن کي الله تي ئي ڀروسو ڪرڻ کپي. ۽ اسان کي ڇا ٿيو آهي جو الله تي ڀروسو نه ڪريون
— مولانا محمد مدنيوَمَا لَنَآ اَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَي اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰىنَا سُبُلَنَا ۭ وَلَنَصْبِرَنَّ عَلٰي مَآ اٰذَيْتُمُوْنَا ۭ وَعَلَي اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُوْنَ ۧ12
هوڏانهن ان اسان کي اسان جا (سڀئي) رستا ڏيکاريا آهن. ۽ اوهين جيڪو ايذاء اسان کي پهچايو ٿا تنهن تي ضرور صبر ڪنداسون. ۽ پوءِ توڪل ڪرڻ وارن کي الله تي ئي توڪل ڪرڻ کپي.
— مولانا محمد مدنيوَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِّنْ اَرْضِنَآ اَوْ لَتَعُوْدُنَّ فِيْ مِلَّتِنَا ۭ فَاَوْحٰٓى اِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظّٰلِمِيْنَ ۙ13
۽ ڪافرن پنهنجن رسولن کي چيو ته اسين اوهان کي پنهنجي زمين مان ضرور ڪڍي ڇڏينداسون يا ته اوهين اسان جي دين ۾ موٽي اچو. پوءِ سندن پاليندڙ انهن ڏي وحي ڪيو ته ضرور اسين ظالمن کي برباد ڪنداسون.
— مولانا محمد مدنيوَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الْاَرْضَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ۭ ذٰلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِيْ وَخَافَ وَعِيْدِ 14
۽ انهن کان پوءِ ضرور اسين اوهان کي ان زمين ۾ رهائينداسون. اهو انجام ان لاءِ آهي جيڪو منهنجي اڳيان بيهڻ کان ڊنو ۽ منهنجي عذاب جي وعدي کان ڊنو.
— مولانا محمد مدنيوَاسْتَفْتَحُوْا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيْدٍ ۙ15
۽ انهن فتح گهري ۽ سڀ ڪو سرڪش ضدي ناڪامياب ٿيو،
— مولانا محمد مدنيمِّنْ وَّرَاۗىِٕهٖ جَهَنَّمُ وَيُسْقٰى مِنْ مَّاۗءٍ صَدِيْدٍ ۙ16
ان جي پٺيان دوزخ آهي ۽ کيس پُونءِ جي پاڻيءَ مان پياريو ويندو،
— مولانا محمد مدنييَّتَجَرَّعُهٗ وَلَا يَكَادُ يُسِيْغُهٗ وَيَاْتِيْهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَّمَا هُوَ بِمَيِّتٍ ۭ وَمِنْ وَّرَاۗىِٕهٖ عَذَابٌ غَلِيْظٌ 17
ان کي ڍڪ ڍڪ ڪري پئيندو ۽ ان کي آسانيءَ سان نڙيءَ کان هيٺ نه لاهي سگهندو ۽ سڀڪنهن پاسي کان ان ڏي موت ايندو پر هو نه مرندو. ۽ ان جي پٺيان سخت عذاب آهي.
— مولانا محمد مدنيمَثَلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِرَبِّهِمْ اَعْمَالُهُمْ كَرَمَادِ ۨاشْـتَدَّتْ بِهِ الرِّيْحُ فِيْ يَوْمٍ عَاصِفٍ ۭ لَا يَقْدِرُوْنَ مِـمَّا كَسَبُوْا عَلٰي شَيْءٍ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ 18
جن پنهنجي پاليندڙ جو انڪار ڪيو تن جو حال هي آهي ته انهن جا عمل ڦلهيار وانگر آهن جنهن کي طوفان واري ڏينهن ۾ واءُ اڏايو. جيڪي ڪمايائون تنهن مان کين ڪجهه به هٿ نه ايندو. اها ئي وڏي گمراهي آهي.
— مولانا محمد مدنياَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْـحَقِّ ۭ اِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۙ19
ڇا تو نه ڏٺو ته الله آسمانن ۽ زمين کي پوري تدبير سان پيدا ڪيو آهي جيڪڏهن گهري ته اوهان کي پري (فنا) ڪري ڇڏي، ۽ نئين خلق آڻي.
— مولانا محمد مدنيوَّمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 20
۽ اهو (ڪرڻ) الله تي مشڪل نه آهي.
— مولانا محمد مدني