049 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 18 آيتون ۽ 2 رڪوع آھن
فُيُوضُ الفُرقان
مُترجم: پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تُـقَدِّمُوْا بَيْنَ يَدَيِ اللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَاتَّقُوا اللّٰهَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ سَـمِيْعٌ عَلِيْمٌ 1
اي ايمان وارؤ! الله ۽ ان جي رسول (ﷺ) کان (ڪنهن ڳالهه ۾ ) اڳتي نه وڌو ۽ الله کان ڊڄو. بيشڪ الله ٻڌندڙ ڄاڻندڙ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَرْفَعُوْٓا اَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَـجْـهَرُوْا لَهٗ بِالْقَوْلِ كَـجَــهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ اَنْ تَـحْبَــطَ اَعْــمَالُكُمْ وَاَنْتُمْ لَا تَشْعُرُوْنَ 2
اي ايمان وارؤ! پنهنجا آواز نبي (ﷺ) جي آواز کان اوچا نه ڪيو ۽ ان سان ان طرح بلند آواز سان نه ڳالهايو جيئن توهان هڪ ٻئي سان بلند آواز ڪندا آهيو، متان اوهان جا عمل برباد ٿي وڃن ۽ اوهان کي خبر به نه پوي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّ الَّذِيْنَ يَغُضُّوْنَ اَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُوْلِ اللّٰهِ اُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ امْتَحَنَ اللّٰهُ قُلُوْبَهُمْ لِلتَّقْوٰى ۭ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ عَظِيْمٌ 3
بيشڪ جيڪي ماڻهو پنهنجا آواز الله جي رسول اڳيان هيٺاهان ڪن ٿا اِهي ئي ماڻهو آهن جن جي دلين کي الله پرهيزگاري لاءِ پرکي ڇڏيو آهي، انهن جي لاءِ بخشش ۽ زبردست اجر آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّ الَّذِيْنَ يُنَادُوْنَكَ مِنْ وَّرَاۗءِ الْحُـجُرٰتِ اَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُوْنَ 4
بيشڪ اُهي ماڻهو جيڪي تو کي ڪمرن جي ٻاهران سڏن ٿا انهن مان گهڻا سمجهه نه ٿا رکن.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)وَلَوْ اَنَّهُمْ صَبَرُوْا حَتّٰى تَـخْرُجَ اِلَيْهِمْ لَكَانَ خَيْرًا لَّهُمْ ۭ وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 5
۽ جيڪڏهن اُهي صبر ڪن ها ايستائين جو تون خود انهن ڏانهن نڪرين ها ته اهو انهن لاءِ بهتر هيو. ۽ الله بخشڻهار ٻاجهارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِنْ جَاۗءَكُمْ فَاسِقٌۢ بِنَبَاٍ فَتَبَيَّنُوْٓا اَنْ تُصِيْبُوْا قَوْمًۢا بِجَــهَالَةٍ فَتُصْبِحُوْا عَلٰي مَا فَعَلْتُمْ نٰدِمِيْنَ 6
اي ايمان وارؤ! اگر اوهان وٽ ڪو پڌرو گنهگار ڪا خبر آڻي ته خوب جاچ ڪيو متان توهان ڪنهن قوم کي بي خبري ۾ تڪليف پهچائي ويهو پوءِ پنهنجي ڪيل تي پاڻ پشيمان ٿي پئو.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)وَاعْلَمُوْٓا اَنَّ فِيْكُمْ رَسُوْلَ اللّٰهِ ۭ لَوْ يُطِيْعُكُمْ فِيْ كَثِيْرٍ مِّنَ الْاَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ حَبَّبَ اِلَيْكُمُ الْاِيْـمَانَ وَزَيَّنَهٗ فِيْ قُلُوْبِكُمْ وَكَرَّهَ اِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوْقَ وَالْعِصْيَانَ ۭ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الرّٰشِدُوْنَ 7ۙ
۽ (پڪ) ڄاڻو ته بيشڪ توهان ۾ الله جو رسول موجود آهي. جيڪڏهن گهڻن ڪمن ۾ اهو اوهان جي ڳالهه مڃي ته توهان مشڪل ۾ پئجي وڃو پر الله ايمان کي اوهان جو محبوب بنايو آهي ۽ ان کي توهان جي دلين ۾ سينگاريائين ۽ ڪفر ۽ گناهه ۽ نافرماني کي توهان وٽ ناپسنديده بنايائين. اِهي ئي راهِ هدايت وارا آهن.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)فَضْلًا مِّنَ اللّٰهِ وَنِعْمَةً ۭ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌ حَكِيْمٌ 8
(هي) الله جي فضل ۽ نعمت سبب آهي. ۽ الله ڄاڻندڙ حڪمت وارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)وَاِنْ طَاۗىِٕفَتٰنِ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ اقْتَتَلُوْا فَاَصْلِحُوْا بَيْنَهُمَا ۚ فَاِنْۢ بَغَتْ اِحْدٰىهُمَا عَلَي الْاُخْرٰى فَقَاتِلُوا الَّتِيْ تَبْغِيْ حَتّٰى تَفِيْۗءَ اِلٰٓى اَمْرِ اللّٰهِ ۚ فَاِنْ فَاۗءَتْ فَاَصْلِحُوْا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَاَقْسِطُوْا ۭ اِنَّ اللّٰهَ يُـحِبُّ الْمُقْسِطِيْنَ 9
۽ جيڪڏهن ايمان وارن مان ٻه جماعتون پاڻ ۾ وڙهن ته انهن جي وچ ۾ صلح ڪرايو، پوءِ جيڪڏهن انهن ٻنهين مان هڪڙي ٻي تي ڪا زيادتي ڪري ته پوءِ ان سان لڙو جيڪا زيادتي ڪري ٿي، جيستائين الله جي حڪم ڏانهن موٽي اچي، پوءِ جيڪڏهن موٽي اچي ته ٻنهين جي وچ ۾ عدل سان صلح ڪرايو ۽ انصاف ڪيو. بيشڪ الله انصاف ڪرڻ وارن سان محبت رکي ٿو.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّـمَا الْمُؤْمِنُوْنَ اِخْوَةٌ فَاَصْلِحُوْا بَيْنَ اَخَوَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَـمُوْنَ ۧ10
بلاشڪ سڀئي ايمان وارا (پاڻ ۾) ڀائر آهن پوءِ توهان پنهنجي ٻن ڀائرن جي وچ ۾ صلح ڪرايو ۽ الله کان ڊڄو اميد آهي ته توهان تي رحم ڪيو ويندو.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّنْ قَوْمٍ عَسٰٓى اَنْ يَّكُوْنُوْا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاۗءٌ مِّنْ نِّسَاۗءٍ عَسٰٓى اَنْ يَّكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ ۚ وَلَا تَلْمِزُوْٓا اَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوْا بِالْاَلْقَابِ ۭ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوْقُ بَعْدَ الْاِيْـمَانِ ۚ وَمَنْ لَّمْ يَتُبْ فَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ 11
اي ايمان وارؤ! (مردن جو) ڪو گروهه ٻئي ڪنهن گروهه تي ٺٺول نه ڪري ممڪن آهي جو اُهي (ٺٺول ڪيل) بهتر هجن انهن (ٺٺول ڪندڙن ) کان ۽ نه عورتون عورتن (تي ٺٺول ڪن) ممڪن آهي اُهي (ٺٺول ڪيل) عورتون بهتر هجن انهن (ٺٺول ڪندڙ) عورتن کان. ۽ نه پاڻ ۾ هڪ ٻئي کي عيب لڳايو، ۽ نه هڪ ٻئي تي بڇڙا نالا رکو. ڪنهن جي ايمان (آڻڻ) کان پوءِ ان کي فاسق چوڻ ڏاڍو برو نالو آهي، ۽ جنهن توبه نه ڪئي پوءِ اُهي ئي ظالم آهن.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اجْتَنِبُوْا كَثِيْرًا مِّنَ الظَّنِّ ۡ اِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ اِثْمٌ وَّلَا تَجَسَّسُوْا وَلَا يَغْتَبْ بَّعْضُكُمْ بَعْضًا ۭ اَيُـحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَّاْكُلَ لَحْمَ اَخِيْهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوْهُ ۭ وَاتَّقُوا اللّٰهَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ تَوَّابٌ رَّحِيْمٌ 12
اي ايمان وارؤ! گهڻي شڪ ڪرڻ کان بچو، ڇو ته ڪي شڪ گناهه هوندا آهن ۽ (ڪنهن جي به) جاسوسي نه ڪيو ۽ توهان مان هڪڙو ٻئي جي گلا نه ڪري ڇا توهان مان ڪو پسند ڪندو ته پنهنجي مُئل ڀاءُ جو گوشت کائي؟ سو توهان ان کي بڇڙو سمجهو ٿا. ۽ الله کان ڊڄو. بيشڪ الله وڏو توبه قبول ڪندڙ ٻاجھارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنَّا خَلَقْنٰكُمْ مِّنْ ذَكَرٍ وَّاُنْثٰى وَجَعَلْنٰكُمْ شُعُوْبًا وَّقَبَاۗىِٕلَ لِتَعَارَفُوْا ۭ اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللّٰهِ اَتْقٰىكُمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلِيْمٌ خَبِيْرٌ 13
اي انسانو! اسان اوهان کي هڪ مرد ۽ هڪ عورت مان پيدا ڪيو آهي ۽ اسان اوهان کي قومون ۽ برادريون بنايو آهي ته جئين هڪ ٻئي کي سُڃاڻي سگهو. بيشڪ الله وٽ اوهان مان زياده عزت دار اُهو آهي جيڪو توهان مان زياده پرهيزگار آهي. بيشڪ الله ڄاڻندڙ خبر وار آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)قَالَتِ الْاَعْرَابُ اٰمَنَّا ۭ قُلْ لَّمْ تُؤْمِنُوْا وَلٰكِنْ قُوْلُوْٓا اَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْاِيْـمَانُ فِيْ قُلُوْبِكُمْ ۭ وَاِنْ تُطِيْعُوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ لَا يَـلِتْكُمْ مِّنْ اَعْـمَالِكُمْ شَـيْـــــًٔا ۭ اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 14
ٻهراڙي وارن چيو ته: ”اسان ايمان آندو آهي“. چؤ ته توهان ايمان نه آندو آهي ها هيئن چئو ته ”اسان فرمانبردار ٿياسين“، ۽ اڃا ايمان اوهان جي دلين ۾ داخل به نه ٿيو آهي. ۽ جيڪڏهن توهان الله ۽ ان جي رسول جو چيو مڃندؤ ته اُهو توهان جي عملن (جي ثواب مان) ڪجهه به نه گهٽائيندو بيشڪ الله بخشڻهار ٻاجهارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّـمَا الْمُؤْمِنُوْنَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ ثُـمَّ لَمْ يَرْتَابُوْا وَجٰهَدُوْا بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۭ اُولٰۗىِٕكَ هُمُ الصّٰدِقُوْنَ 15
ايمان وارا صرف اِهي ئي آهن جن الله ۽ ان جي رسول تي ايمان آندو پوءِ شڪ نه ڪيائون ۽ الله جي راهه ۾ پنهنجي مالن ۽ جانين سان جهاد ڪيائون. اُهي ئي سچا آهن.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)قُلْ اَتُعَلِّمُوْنَ اللّٰهَ بِدِيْنِكُمْ ۭ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ ۭ وَاللّٰهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيْمٌ 16
(اي نبي! ايمان جي دعويدارن کي) چؤ ته ڇا توهان پنهنجي دين جو الله کي اطلاع ڏيو ٿا؟ حالانڪه الله هر ان شيءِ کي ڄاڻي ٿو جا آسمانن ۽ زمين ۾ آهي، ۽ الله هر شيءِ کي ڄاڻڻ وارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)يَـمُنُّوْنَ عَلَيْكَ اَنْ اَسْلَمُوْا ۭ قُلْ لَّا تَـمُنُّوْا عَلَيَّ اِسْلَامَكُمْ ۚ بَلِ اللّٰهُ يَـمُنُّ عَلَيْكُمْ اَنْ هَدٰىكُمْ لِلْاِيْـمَانِ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ 17
اهي توتي ٿورو رکن ٿا ته انهن اسلام آندو آهي. چؤ ته توهان پنهنجي اسلام آڻڻ جو مون تي ٿورو نه رکو، بلڪه الله توهان تي احسانُ ڪري ٿو جو ان توهان کي ايمان جو رستو ڏيکاريو آهي، جيڪڏهن توهان سچا آهيو.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّ اللّٰهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ ۧ18
بيشڪ الله آسمانن ۽ زمين جا سڀ ڳُجهه ڄاڻي ٿو ۽ اوهان جيڪي به عمل ڪيو ٿا الله ڏسندڙ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)