043 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 89 آيتون ۽ 7 رڪوع آھن
ائين چيو اللہ
مُترجم: علامہ علي خان ابڙو
حٰــمۗ ڔ 1
حا – ميم
— علامہ علي خان ابڙووَالْكِتٰبِ الْمُبِيْنِ ڒ 2
هي چٽائي ڪندڙ ڪتاب خود شاهد آهي (ته منجهس ڏنل حقيقتون سچيون آهن) .
— علامہ علي خان ابڙواِنَّا جَعَلْنٰهُ قُرْءٰنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ 3ۚ
اسان ان کي عربي قرآن انهيءَ لاءِ ڪيو آهي ته توهان سمجهو (۽ حقيقتون معلوم ڪري انهن تي عمل ڪيو).
— علامہ علي خان ابڙووَاِنَّهٗ فِيْٓ اُمِّ الْكِتٰبِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيْمٌ 4ۭ
۽ يقيناً اهو (قرآن مجيد) انهيءَ ڪتاب جي ماءُ (يعني اصلوڪي خدائي فطرت ۽ قانون) ۾ آهي جو اسان وٽ (لوح محفوظ ۾) موجود آهي ۽ بلڪل بلند مرتبي وارو ۽ حڪمت سان ڀريل آهي.
— علامہ علي خان ابڙواَفَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحًا اَنْ كُنْتُمْ قَوْمًا مُّسْرِفِيْنَ 5
توهان جو (نافرمانيءَ ۾) ليڪو لنگهي بيهندڙ ماڻهو ٿي پيا آهيو تنهن ڪري اسان پنهنجو پيغام (يعني نصيحتن سان ڀريل قرآن مجيد) توهان کان روڪي ڇڏيون ڇا ۽ توهان کي مردود ڪري ڇڏيون ڇا؟ (نه نه اسان تڏهن به رحم ڪري توهان کي نصيحتون ڏيندا رهنداسين ته من توهان مان ڪي ته فيض وٺن.)
— علامہ علي خان ابڙووَكَمْ اَرْسَلْنَا مِنْ نَّبِيٍّ فِي الْاَوَّلِيْنَ 6
۽ (ياد رکو ته اسان پنهنجي رحمت سان) ڪيترائي نبي سڳورا اڳوڻن ماڻهن ۾ به موڪليا هئا.
— علامہ علي خان ابڙووَمَا يَاْتِيْهِمْ مِّنْ نَّبِيٍّ اِلَّا كَانُوْا بِهٖ يَسْتَهْزِءُوْنَ 7
۽ (هيءَ حقيقت آهي ته) جڏهن جڏهن انهن ڏي ڪو نبي سڳورو آيو تڏهن تڏهن هنن مٿس ٽوڪون ۽ چٿرون ڪيون.
— علامہ علي خان ابڙوفَاَهْلَكْنَآ اَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشًا وَّمَضٰى مَثَلُ الْاَوَّلِيْنَ 8
نتيجو هي ٿيو جو اسان هنن (قريشن) کان زور وارن ماڻهن کي تباهه ڪري ڇڏيو. ۽ (اهڙي طرح) اڳوڻن جي مثال گذري چڪو آهي (جنهن مان اسانکي سبق وٺڻ گهرجي.)
— علامہ علي خان ابڙووَلَىِٕنْ سَاَلْتَهُمْ مَّنْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ لَيَقُوْلُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيْزُ الْعَلِيْمُ 9ۙ
۽ (اي پيغمبر) جيڪڏهن تون هنن کان پڇين ته ڪنهن آسمانن ۽ زمين کي خلقيو آهي ته هو ضرور چوندا ته، انهن کي وڏي قدرت واري ۽ وڏي علم واري (الله) خلقيو آهي.
— علامہ علي خان ابڙوالَّذِيْ جَعَلَ لَكُمُ الْاَرْضَ مَهْدًا وَّجَعَلَ لَكُمْ فِيْهَا سُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُوْنَ ۚ10
اي ڪافرؤ! ايترو ته قبول ٿا ڪيو پر ته به الله جي رحمت جو قدر نٿا ڪيو) جنهن اوهان جي لاءِ زمين کي (غاليچي وانگر) پکيڙيو آهي، ۽ ان ۾ اوهان جي لاءِ رستا ٺاهيا اٿس انهيءَ لاءِ ته توهان (پنهنجي منزل ڏانهن) واٽ لهو (۽ ڀلجي نه وڃو).
— علامہ علي خان ابڙووَالَّذِيْ نَزَّلَ مِنَ السَّمَاۗءِ مَاۗءًۢ بِقَدَرٍ ۚ فَاَنْشَرْنَا بِهٖ بَلْدَةً مَّيْتًا ۚ كَذٰلِكَ تُـخْـرَجُوْنَ 11
۽ جو آسمان مان قدر سان مينهن ٿو وسائي. پوءِ اسان ان جي وسيلي مئل (خشڪ) زمين کي اٿاري زنده ڪري ٿا ڇڏيون. اهڙيءَ طرح توهان به ٻاهر ڪڍيا ويندؤ. (يعني هن ئي دنيا ۾ قرآن مجيد تي عمل ڪرڻ سان زنده دل ٿي ويندؤ يا قيامت جي ڏينهن قبرن مان ٻاهر ڪڍي جيئرا ڪري اٿاريا ويندؤ).
— علامہ علي خان ابڙووَالَّذِيْ خَلَقَ الْاَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُمْ مِّنَ الْفُلْكِ وَالْاَنْعَامِ مَا تَرْكَبُوْنَ ۙ12
۽ جنهن سڀني شين کي جوڙين ۾) پيدا ڪيو آهي، ۽ اوهان جي لاءِ جهاز ۽ ڍور ڍڳا پيدا ڪيا اٿس جن تي توهان سواري ٿا ڪيو.
— علامہ علي خان ابڙولِتَسْتَوٗا عَلٰي ظُهُوْرِهٖ ثُـمَّ تَذْكُرُوْا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ اِذَا اسْـتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَـقُوْلُوْاسُـبْحٰنَ الَّذِيْ سَـخَّــرَ لَنَا ھٰذَا وَمَا كُنَّا لَهٗ مُقْرِنِيْنَ ۙ13
انهيءَ لاءِ ته توهان انهن جي پٺيءَ تي محڪم ٿي ويهو، ۽ پوءِ جڏهن انهن تي محڪم ٿي ويهو تڏهن پنهنجي پروردگار جو فضل ياد ڪيو ۽ چئو ته، وڏو شان آهي انهيءَ جو جنهن اسان جي لاءِ هنن کي تابع ڪري ڏنو، ۽ اسان پنهنجي طاقت سان هنن کي هرگز تابع ڪري نه سگهون ها.
— علامہ علي خان ابڙووَاِنَّآ اِلٰى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُوْنَ 14
۽ يقيناً اسان (آخر) پنهنجي پرودگار ڏي موٽڻا آهيون.
— علامہ علي خان ابڙووَجَعَلُوْا لَهٗ مِنْ عِبَادِهٖ جُزْءًا ۭ اِنَّ الْاِنْسَانَ لَكَفُوْرٌ مُّبِيْنٌ ۧ15
۽ (افسوس جو الله جي ايترين نعمتن هوندي به) هي ماڻهو الله سان سندن (خلقيل) ٻانهن مان ڪن کي جزو يا حصو ٺهرائين ٿا، بيشڪ انسان ظاهرظهور بي شڪر آهي (۽ خدا جي نعمتن جو قدر نٿو ڪري).
— علامہ علي خان ابڙواَمِ اتَّـخَذَ مِـمَّا يَـخْلُقُ بَنٰتٍ وَّاَصْفٰىكُمْ بِالْبَنِيْنَ 16
يا (اي ڪافرؤ توهان جو هي خيال آهي ڇا ته) الله تعاليٰ پنهنجي مخلوق مان ڪن کي پنهنجون ڌيئر ڪيو اٿس ۽ اوهان کي (اوهان جي پسنديءَ مطابق) پٽ ڏنا اٿس.
— علامہ علي خان ابڙووَاِذَا بُشِّرَ اَحَدُهُمْ بِـمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمٰنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهٗ مُسْوَدًّا وَّهُوَ كَظِيْمٌ 17
۽ (حقيقت ته هي آهي ته) جڏهن هنن مان ڪنهن کي (ڌيءُ جي ڄمڻ جي) خبر ڏني وڃي ٿي، انهيءَ جي جيڪي هو رحمان خدا سان منسوب ڪري ٿو (ته هن کي ڌيئرون آهن)، تڏهن سندس منهن ڪارو ٿي وڃي ٿو، ۽ هو دل ئي دل ۾ گُهٽجي وڃي ٿو.
— علامہ علي خان ابڙواَوَمَنْ يُّنَشَّؤُا فِي الْـحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْـخِـصَامِ غَيْرُ مُبِيْنٍ 18
ڇا اها (ڇوڪري) جيڪا زيورن (۽ گڏين) ۾ پلجي ٿي ۽ جا بحث مباحثي ۾ صاف طور ڳالهه به ڪري نٿي سگهي (سا خدا کي خاص طرح پسند آهي؟)
— علامہ علي خان ابڙووَجَعَلُوا الْمَلٰۗىِٕكَةَ الَّذِيْنَ هُمْ عِبٰدُ الرَّحْـمٰنِ اِنَاثًا ۭ اَشَهِدُوْا خَلْقَهُمْ ۭ سَـتُكْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَيُسْــَٔــلُوْنَ 19
۽ هنن (ڪافرن) ملائڪن کي جيڪي رحمان خدا جا ٻانها آهن عورتون ٺهرايو آهي. ڇا هنن (ڪافرن انهن ملائڪن جي) خلقت روبرو ڏٺي هئي؟ (يعني جڏهن ملائڪ خلقيا ويا هئا تڏهن اهي ڪافر بروقت اتي موجود هئا ڇا؟) هنن جي اها شاهدي يا عقيدو (ته ملائڪ عورتون آهن سندن اعمال نامي ۾) لکيو ويندو ۽ (ان بابت) کانئن پڇاڻو ٿيندو.
— علامہ علي خان ابڙووَقَالُوْا لَوْ شَاۗءَ الرَّحْـمٰنُ مَا عَبَدْنٰهُمْ ۭ مَا لَهُمْ بِذٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۤ اِنْ هُمْ اِلَّا يَـخْرُصُوْنَ ۭ20
۽ اهي (ڪافر) چوندا آهن ته جيڪڏهن رحمان خدا چاهي ها ته اسان انهن (ٻين ديوتائن يا بتن وغيره کي) نه پوڄيون ها، هن بابت هنن کي ڪوبه علم ڪونهي. هو فقط ڪوڙا دليل پيش ٿا ڪن.
— علامہ علي خان ابڙو