035 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 45 آيتون ۽ 5 رڪوع آھن
بيان الرحمان
مُترجم: علامه عبدالوحيد جان سرھندي
اَلْـحَمْدُ لِلّٰهِ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ جَاعِلِ الْمَلٰۗىِٕكَةِ رُسُلًا اُولِيْٓ اَجْنِحَةٍ مَّثْنٰى وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ۭ يَزِيْدُ فِي الْـخَلْقِ مَا يَشَاۗءُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 1
سڀ تعريفون الله تعالى لاءِ آهن جيڪو آسمانن ۽ زمينن کي پيدا ڪندڙ آهي (۽ اهو) ملائڪن کي پيغام ڏيئي موڪليندڙ آهي، انهن جا ٻه ٻه، ٽي ٽي، ۽ چار چار پر آهن، زياده ڪري ٿو تخليق ۾ جيڪو پاڻ چاهي، بيشڪ الله تعالى هر شيءِ تي قادر آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديمَا يَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَّحْـمَةٍ فَلَا مُـمْسِكَ لَهَا ۚ وَمَا يُـمْسِكْ ۙ فَلَا مُرْسِلَ لَهٗ مِنْۢ بَعْدِهٖ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 2
الله تعالى جيڪا رحمت ماڻهن لاءِ کولي ٿو پوءِ ان کي ڪوبه بند ڪندڙ ناهي ۽ پاڻ جنهنکي روڪي ٿو، پوءِ ان کان پوءِ ڪوبه ان کي کوليندڙ ناهي، ۽ اهو ئي غالب حڪمت وارو آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ ۭ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللّٰهِ يَرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۗءِ وَالْاَرْضِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ڮ فَاَنّٰى تُـؤْفَكُوْنَ 3
اي انسانو توهان پاڻ تي الله تعالى جون نعمتون ياد ڪريو، ڇا الله تعالى کانسواءِ ڪو خالق آهي جيڪو توهان کي آسمان ۽ زمين مان رزق عطا ڪري ٿو، ناهي ڪو معبود مگر اهو، پوءِ توهان ڪيڏانهن ڦِرو ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَاِنْ يُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ ۭ وَ اِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 4
۽ جيڪڏهن اهي توهان جي تڪذيب ڪن ٿا ته پوءِ بيشڪ توهان کان اڳين پيغمبرن جي به تڪذيب ڪئي وئي ۽ الله تعالى ڏانهن سڀئي ڪم موٽايا ويندا
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا ۪ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 5
اي انسانو بيشڪ الله تعالى جو وعدو سچو آهي پوءِ توهان کي دنيا جي زندگي ڌوڪي ۾ نه وجھي، ۽ الله تعالى جي باري ۾ (شيطان) توهان کي ڌوڪي ۾ نه وجھي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ الشَّيْطٰنَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوْهُ عَدُوًّا ۭ اِنَّـمَا يَدْعُوْا حِزْبَهٗ لِيَكُوْنُوْا مِنْ اَصْحٰبِ السَّعِيْرِ 6ۭ
بيشڪ شيطان توهان جو دشمن آهي. پوءِ توهان ان کي دشمن ڪري وٺو، هو فقط پنهنجي جٿي کي ان لاءِ سڏي ٿو ته اُهي جهنمي ٿين
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ڛ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِيْرٌ 7ۧ
اهي ماڻهو جن ڪفر ڪيو انهن لاءِ سخت عذاب آهي، ۽ اهي ماڻهو جن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا انهن لاءِ بخشش ۽ وڏو ثواب آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَفَـمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ فَرَاٰهُ حَسَـنًا ۭ فَاِنَّ اللّٰهَ يُضِلُّ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ڮ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرٰتٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلِـيْمٌۢ بِـمَا يَصْنَعُوْنَ 8
ڇا پوءِ اهو ماڻهو جنهن لاءِ سندس برا اعمال سينگاريا ويا پوءِ اهي ان کي سهڻا ڏسڻ ۾ اچن ٿا، (اهو ماڻهو ۽ مؤمن پاڻ ۾ برابر ٿي سگھن ٿا؟) (هرگز نه) پوءِ بيشڪ الله تعالى جنهنکي چاهي گمراه ڪري ٿو ۽ جنهنکي چاهي هدايت ڏئي ٿو، پوءِ توهان انهن جي (ڪفر ۽ هلاڪت) جو افسوس نه ڪريو، بيشڪ الله تعالى سندن عملن کي چڱي طرح ڄاڻندڙ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَاللّٰهُ الَّذِيْٓ اَرْسَلَ الرِّيٰحَ فَتُـثِيْرُ سَحَابًا فَسُقْنٰهُ اِلٰى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَاَحْيَيْنَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ كَذٰلِكَ النُّشُوْرُ 9
۽ الله تعالى اهو آهي جيڪو هوائن کي موڪلي ٿو پوءِ اهي ڪڪرن کي هلائن ٿيون پوءِ اسين ان سان غيرآباد شهر کي پاڻي پياريون ٿا پوءِ اسين غيرآباد زمين کي ان سان آباد ڪريون ٿا، اهڙيءَ طرح (آخرت ۾) اُٿڻ ٿيندو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديمَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعِزَّةَ فَلِلّٰهِ الْعِزَّةُ جَمِيْعًا ۭ اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهٗ ۭ وَالَّذِيْنَ يَمْكُرُوْنَ السَّـيِّاٰتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَمَكْرُ اُولٰۗىِٕكَ هُوَ يَبُوْرُ 10
جيڪو عزت چاهي ٿو (اهو عزت الله کان گھُري) ڇو ته سموري عزت جو مالڪ الله تعالى آهي. انهيءَ ڏانهن پاڪ ڪلام (ڪلمون شريف وغيره) چڙهي ٿو ۽ اهو عمل صالح کي قبول فرمائي ٿو. ۽ جيڪي ماڻهو (رسولِ عربي کي پريشان ڪرڻ لاءِ) خراب اٽڪلون ڪن ٿا انهن لاءِ دردناڪ عذاب آهي، ۽ انهن جي اها اٽڪل برباد ٿيندي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَاللّٰهُ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ جَعَلَكُمْ اَزْوَاجًا ۭ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ اُنْـثٰى وَلَا تَضَعُ اِلَّا بِعِلْمِهٖ ۭ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُّعَمَّرٍ وَّلَا يُنْقَصُ مِنْ عُـمُرِهٖٓ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ ۭ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ يَسِيْرٌ 11
۽ الله تعالى توهان کي مِٽِيءَ مان پيدا ڪيو، ان کان پوءِ هڪ قطري مان پيدا ڪيو، ان کان پوءِ توهان کي مذڪر ۽ مؤنث بنايو، ۽ ڪنهن به مؤنث کي پيٽ نٿو ٿئي ۽ نه اها ڄڻي ٿي مگر الله تعالى جي علم سان. ۽ جنهن پيرسن کي وڏي عمر ڏني وڃي ٿي ۽ جنهنکي ننڍي عمر ڏني وڃي ٿي (اهو سڀڪجھه) لوحِ محفوظ ۾ آهي. بيشڪ اها ڳالهه الله تعالى تي آسان آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرٰنِ ڰ ھٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَاۗىِٕــغٌ شَرَابُهٗ وَھٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۭ وَمِنْ كُلٍّ تَاْكُلُوْنَ لَـحـْـمًا طَرِيًّا وَّتَسْتَخْرِجُوْنَ حِلْيَةً تَلْبَسُوْنَهَا ۚ وَتَرَى الْفُلْكَ فِيْهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ 12
۽ ٻَئي درياءَ پاڻ ۾ برابر نٿا ٿين، هيءُ مٺو بهترين مٺو آهي (ان جو) پاڻي وڻندڙ آهي ۽ هيءُ کارو تيز کارو آهي ۽ هر هڪ مان توهان تازو گوشت (مڇي) کائو ٿا ۽ توهان موتي ڪڍو ٿا جيڪي توهان (آرائش لاءِ) پايو ٿا. ۽ توهان ان ۾ ٻيڙي ڏسو ٿا جيڪا پاڻي کي چيري ٿي ان لاءِ ته توهان ان جو فضل حاصل ڪريو ۽ من توهان شڪرگذار ٿيو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييُـوْلِـجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُـوْلِـجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۙ وَسَـخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ڮ كُلٌّ يَّـجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۭ وَالَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ مَا يَـمْلِكُوْنَ مِنْ قِطْمِيْرٍ ۭ13
رات کي ڏينهن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو ۽ سج ۽ چنڊ کي مسخر (تابعدار) بنايو، هر هڪ مقرر مدي تائين هلي رهيا آهن. اهو توهان جو الله توهان جو رب آهي ان لاءِ ملڪ آهي، ۽ جيڪي ماڻهو الله تعالى کانسواءِ بتن جي عبادت ڪن ٿا اهي کارڪ جي پردي جا مالڪ ناهن
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنْ تَدْعُوْهُمْ لَا يَسْمَعُوْا دُعَاۗءَكُمْ ۚ وَلَوْ سَمِعُوْا مَا اسْتَجَابُوْا لَكُمْ ۭ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ يَكْفُرُوْنَ بِشِرْكِكُمْ ۭ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيْرٍ ۧ14
جيڪڏهن توهان انهن کي سڏيو ٿا ته اهي توهان جو سڏڻ نٿا ٻڌن، ۽ جيڪڏهن (بالفرض) ٻُڌن ها ته به توهان کي جواب نه ڏين ها، ۽ قيامت جي ڏينهن (اهي) پنهنجي شرڪ کان بيزاري ڪندا، ۽ رسولِ عربي توهان کي الله تعالى وانگر ڪير خبرون نٿو ٻڌائي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرَاۗءُ اِلَى اللّٰهِ ۚ وَاللّٰهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 15
اي انسانو توهان الله تعالى جا محتاج آهيو، ۽ الله تعالى ئي بي نياز ساراهيل آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِـخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۚ16
جيڪڏهن چاهي توهان کي ختم ڪري ۽ (ٻِي) نئين مخلوق پيدا ڪري
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 17
۽ ايئن ڪرڻ الله تعالى لاءِ مشڪل ناهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَاِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ اِلٰى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَّلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰى ۭ اِنَّـمَا تُنْذِرُ الَّذِيْنَ يَـخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ ۭ وَمَنْ تَزَكّٰى فَاِنَّـمَا يَتَزَكّٰى لِنَفْسِهٖ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ الْمَصِيْرُ 18
۽ ڪوبه ماڻهو ڪنهنجو بار نه کڻندو،. ۽ جيڪڏهن ڪو گنهگار پنهنجي بار کڻڻ لاءِ جيڪڏهن ڪنهنکي سڏيندو ته اهو سندس بار گناهن جو نه کڻندو جيتوڻيڪ اهو سندس مائٽ هوندو. رسولِ عربي توهان ته فقط انهن ماڻهن کي ڊيڄاريو ٿا جيڪي پنهنجي رب کان پر پٺ خوف ڪن ٿا ۽ نماز پڙهن ٿا، ۽ جيڪو ماڻهو (گناهن کان) پاڪ ٿئي ٿو ته اهو پنهنجي لاءِ پاڪ ٿئي ٿو، ۽ الله تعالى ڏانهن موٽڻ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمَا يَسْتَوِي الْاَعْـمٰى وَالْبَصِيْرُ ۙ19
۽ ڪافر ۽ مؤمن پاڻ ۾ برابر ٿي نٿا سگھن
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَا الظُّلُمٰتُ وَلَا النُّوْرُ ۙ20
۽ ڪفر ۽ ايمان پاڻ ۾ برابر ٿي نٿا سگھن
— علامه عبدالوحيد جان سرھندي