022 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 78 آيتون ۽ 10 رڪوع آھن
بيان الرحمان
مُترجم: علامه عبدالوحيد جان سرھندي
يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۚ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيْمٌ 1
اي انسانو توهان پنهنجي رب کان ڊڄو، بيشڪ قيامت جو زلزلو تمام وڏي شيءِ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّآ اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكٰرٰي وَمَا هُمْ بِسُكٰرٰي وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَدِيْدٌ 2
ان ڏينهن توهان ڏسندا ته هر کير پياريندڙ پنهنجي کير پياريندڙ کي وساري ڇڏيندي ۽ هر حامله پنهنجي حمل کي ضايع ڪري ڇڏيندي ۽ توهان ماڻهن کي ڏسندا ته جهڙا اهي نشي ۾ آهن ۽ (في الحقيقت) اهي نشي ۾ نه هوندا پر الله تعالى جو عذاب نهايت سخت هوندو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّيَتَّبِـعُ كُلَّ شَيْطٰنٍ مَّرِيْدٍ 3ۙ
۽ ڪجھه ماڻهو اهڙا آهن جيڪي الله تعالى جي ذات اقدس بابت بغير معلومات جي اختلاف ڪن ٿا ۽ هر تڪبر ڪندڙ شيطان جي تابعداري ڪن ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديكُتِبَ عَلَيْهِ اَنَّهٗ مَنْ تَوَلَّاهُ فَاَنَّهٗ يُضِلُّهٗ وَيَهْدِيْهِ اِلٰى عَذَابِ السَّعِيْرِ 4
شيطان لاءِ فيصلو ڪيو ويو آهي ته جيڪو ماڻهو ان سان دوستي رکندو پوءِ بيشڪ اهو ان کي گمراه ڪندو ۽ ان کي جهنم جي عذاب جو رستو ڏيکاريندو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِيْ رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَاِنَّا خَلَقْنٰكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُـمَّ مِنْ مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَّغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ ۭ وَنُقِرُّ فِي الْاَرْحَامِ مَا نَشَاۗءُ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى ثُـمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُـمَّ لِتَبْلُغُوْٓا اَشُدَّكُمْ ۚ وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّتَوَفّٰى وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّرَدُّ اِلٰٓى اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِنْۢ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْــــًٔا ۭ وَتَرَى الْاَرْضَ هَامِدَةً فَاِذَآ اَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاۗءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَاَنْۢبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍۢ بَهِيْجٍ 5
اي انسانو جيڪڏهن توهان کي قيامت جي ڏينهن ۾ شڪ آهي، پوءِ بيشڪ اسان توهان کي مٽيءَ مان پيدا ڪيو، ان کان پوءِ هڪ قطري مان، ان کان پوءِ رت جي دڳ مان، ان کان پوءِ گوشت جي ٻوٽيءَ مان، ڪن ماڻهن جي خلقت مڪمل ڪري ٿو ۽ ڪن جي خلقت نامڪمل ڪري ٿو، ان لاءِ ته اسين توهان لاءِ (پنهنجون نشانيون) بيان ڪريون، ۽ اسين مائن جي پيٽن ۾ رکون ٿا جيستائين چاهيون هڪ مقرر وقت تائين، ان کان پوءِ اسين توهان کي ٻار بنايون ٿا، ان کان پوءِ توهان پنهنجي جواني کي پهچو ٿا، ۽ توهان مان ڪي فوت ٿي وڃن ٿا ۽ توهان مان ڪي نهايت پيرسن ٿي ڪم عقل ٿين ٿا، جو معلومات حاصل ٿيڻ کان پوءِ به ڪنهن شيءِ جو علم نٿا رکن. ۽ توهان زمين کي سڪل ڏسو ٿا پوءِ اسين ان جي مٿان برسات وسايون ٿا ته اها زمين تازي ٿئي ٿي ۽ (اها زمين) هر قسم جي رونق پيدا ڪري ٿي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْـحَقُّ وَاَنَّهٗ يُـحْيِ الْمَوْتٰى وَاَنَّهٗ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 6ۙ
اهو انهيءَ سببان ته بيشڪ الله اهو ئي سچو رب آهي ۽ بيشڪ اهو مئلن کي جياري ٿو ۽ بيشڪ اهو هر شيءِ تي قادر آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَّاَنَّ السَّاعَةَ اٰتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيْهَا ۙ وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُوْرِ 7
۽ بيشڪ قيامت ايندڙ آهي ان ۾ ڪوبه شڪ ناهي، ۽ بيشڪ الله تعالى قبرن وارن کي اٿاريندو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّلَا هُدًى وَّلَا كِتٰبٍ مُّنِيْرٍ 8ۙ
۽ ڪجھه ماڻهو اهڙا آهن جيڪي علم ۽ هدايت ۽ وحي کانسواءِ به الله تعالى جي ذات اقدس ۾ اختلاف ڪن ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديثَانِيَ عِطْفِهٖ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۭ لَهٗ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَّنُذِيْقُهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عَذَابَ الْحَرِيْقِ 9
اهي رسولِ عربي ۽ قرآن ڪريم کان ڪنڌ موڙين ٿا، ان لاءِ ته الله جي راه کان گمراه ڪن، ان لاءِ دنيا ۾ خواري آهي ۽ قيامت جي ڏينهن اسين ان کي جهنم جو عذاب چکائينداسين
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديذٰلِكَ بِـمَا قَدَّمَتْ يَدٰكَ وَاَنَّ اللّٰهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّـلْعَبِيْدِ ۧ10
اهو بدلو آهي انهي عمل جو جيڪو ان دنيا ۾ ڪيو هو، ۽ بيشڪ الله تعالى ٻانهن تي ظلم ڪندڙ ناهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَّعْبُدُ اللّٰهَ عَلٰي حَرْفٍ ۚ فَاِنْ اَصَابَهٗ خَيْرُ ۨاطْـمَاَنَّ بِهٖ ۚ وَاِنْ اَصَابَتْهُ فِتْنَةُ ۨانْقَلَبَ عَلٰي وَجْهِهٖ ڗ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةَ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ 11
۽ ڪي ماڻهو اهڙا آهن جيڪي بي دليءَ سان الله تعالى جي عبادت ڪن ٿا، پوءِ جيڪڏهن انهن کي خير پهچي ٿو ته ان تي مطمعن ٿين ٿا، ۽ جيڪڏهن انهن کي آزمائش پهچي ٿي ته اهي ڪفر ڏانهن موٽن ٿا. انهن دنيا ۽ آخرت ۾ نقصان کاڌو، اهو ئي صاف نقصان آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّهٗ وَمَا لَا يَنْفَعُهٗ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ ۚ12
اهي الله تعالى کانسواءِ (بتن جي) عبادت ڪن ٿا، جيڪي انهن کي نفعو ۽ نقصان پهچائي نٿا سگھن. اها ئي چوٽيءَ جي گمراهي آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييَدْعُوْا لَمَنْ ضَرُّهٗ ٓ اَقْرَبُ مِنْ نَّفْعِهٖ ۭ لَبِئْسَ الْمَوْلٰى وَلَبِئْسَ الْعَشِيْرُ 13
اِهي اُنهن بتن جي عبادت ڪن ٿا جن مان نفعي کان وڌيڪ نقصان جو انديشو آهي. سندن دوستي ۽ رفاقت نهايت خراب آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيْدُ 14
بيشڪ الله تعالى نيڪ مؤمنن کي باغن ۾ داخل ڪندو جنهن جي هيٺان نهرون وهن ٿيون. بيشڪ الله تعالى جيئن چاهي تيئن ڪري ٿو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديمَنْ كَانَ يَظُنُّ اَنْ لَّنْ يَّنْصُرَهُ اللّٰهُ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ اِلَى السَّمَاۗءِ ثُـمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهٗ مَا يَغِيْظُ 15
جنهن ماڻهو کي هي گمان آهي ته الله تعالى، رسولِ عربي جي دنيا ۽ آخرت ۾ مدد نه ڪندو پوءِ ان کي گھرجي ته هڪ رسي آسمان تائين اڇلائي ان کان پوءِ پاڻ کي ڦاسي ڏي پوءِ پاڻ ڏسي ته ان جي اها اٽڪل ڪامياب وڃي ٿي جنهن لاءِ کيس ڪاوڙ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَكَذٰلِكَ اَنْزَلْنٰهُ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ ۙ وَّاَنَّ اللّٰهَ يَهْدِيْ مَنْ يُّرِيْدُ 16
۽ اهڙيءَ طرح اسين صاف آيتون بيان ڪريون ٿا ۽ بيشڪ الله تعالى جنهنکي چاهي تنهنکي هدايت ڏي ٿو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَالَّذِيْنَ هَادُوْا وَالصّٰبِــِٕــيْنَ وَالنَّصٰرٰي وَالْمَجُوْسَ وَالَّذِيْنَ اَشْرَكُـوْٓا ڰ اِنَّ اللّٰهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ 17
بيشڪ ڪن ماڻهن ايمان آندو ۽ جيڪي يهودي ٿيا ۽ جيڪي تارن جا پوڄاري ٿيا ۽ جيڪي عيسائي ٿيا ۽ جيڪي آتش پرست ٿيا ۽ جيڪي مشرڪ ٿيا، بيشڪ الله تعالى انهن سڀني جي وچ ۾ قيامت جي ڏينهن فيصلو فرمائيندو بيشڪ الله تعالى هر شيءِ تي شاهد آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَسْجُدُ لَهٗ مَنْ فِي السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِي الْاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُوْمُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَاۗبُّ وَكَثِيْرٌ مِّنَ النَّاسِ ۭ وَكَثِيْرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ ۭ وَمَنْ يُّهِنِ اللّٰهُ فَـمَا لَهٗ مِنْ مُّكْرِمٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاۗءُ ڍ 18
ڇا توهان نه ڏٺو بيشڪ الله تعالى کي سجدو ڪن ٿيون، جيڪي شيون آسمانن ۽ زمينن ۾ آهن ۽ سج ۽ چنڊ ۽ تارا ۽ جبل ۽ وڻ ۽ چؤپايا ۽ گھڻا ماڻهو سجدو ڪن ٿا، ۽ گھڻن تي الله تعالى جو عذاب ثابت ٿيو، ۽ جنهنکي الله تعالى خوار ڪري ٿو پوءِ ان کي ڪوبه عزت ڏيندڙ ناهي، بيشڪ الله تعالى جيئن چاهي تيئن ڪري ٿو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديھٰذٰنِ خَصْمٰنِ اخْتَصَمُوْا فِيْ رَبِّهِمْ ۡ فَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّنْ نَّارٍ ۭ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوْسِهِمُ الْحَمِيْمُ ۚ19
هيءُ ٻه گروه (مومن ۽ ڪافر) پاڻ ۾ پنهنجي رب بابت جھڳڙو ڪن ٿا، پوءِ جن ماڻهن ڪفر ڪيو انهن لاءِ (ماپ موجب) جهنم جا ڪپڙا ڪٽيا ويندا. انهن جي مٿن جي مٿان سخت گرم پاڻي هاريو ويندو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندييُصْهَرُ بِهٖ مَا فِيْ بُطُوْنِهِمْ وَالْجُلُوْدُ ۭ20
جيڪي شيون سندن پيٽن ۾ هونديون اهي ۽ سندن کلون ان سان ڳري وينديون
— علامه عبدالوحيد جان سرھندي