011 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 123 آيتون ۽ 10 رڪوع آھن
بيان الرحمان
مُترجم: علامه عبدالوحيد جان سرھندي
الۗرٰ ۣ كِتٰبٌ اُحْكِمَتْ اٰيٰتُهٗ ثُـمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَّدُنْ حَكِيْمٍ خَبِيْرٍ 1ۙ
الٓرٰ قف هن مقدس ڪتاب جي آيتن ۾ ڪو نقص ناهي ان کان پوءِ الله جي طرفان سڀني احڪامن کي جدا جدا ڪيو ويو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَلَّا تَعْبُدُوْٓا اِلَّا اللّٰهَ ۭ اِنَّنِيْ لَكُمْ مِّنْهُ نَذِيْرٌ وَّبَشِيْرٌ 2ۙ
پوءِ توهان الله تعالى کان سواءِ ڪنهنجي عبادت نه ڪريو، بيشڪ الله جي طرفان آئون توهان لاءِ ڊيڄاريندڙ ۽ بشارت ڏيندڙ آهيان
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَّاَنِ اسْتَغْفِرُوْا رَبَّكُمْ ثُـمَّ تُوْبُوْٓا اِلَيْهِ يُمَتِّعْكُمْ مَّتَاعًا حَسَنًا اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى وَّيُؤْتِ كُلَّ ذِيْ فَضْلٍ فَضْلَهٗ ۭ وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنِّىْٓ اَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيْرٍ 3
۽ توهان پنهنجي رب کان بخشش طلب ڪريو ان کان پوءِ رب ڏانهن توبه تائب ٿيو، رب تعالى توهان کي مقرر وقت تائين بهترين نفعا ڏيندو ۽ (آخرت ۾) هر نيڪوڪار کي (سندس نيڪيءَ کان زياده) اجر ڏنو ويندو، ۽ جيڪڏهن توهان منهن موڙيو پوءِ بيشڪ آئون توهان تي قيامت جي عذاب جو خوف ڪريان ٿو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِلَى اللّٰهِ مَرْجِعُكُمْ ۚ وَھُوَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 4
الله تعالى ڏانهن توهان کي موٽڻو آهي، ۽ اهو هر شيءِ تي قادر آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَلَآ اِنَّھُمْ يَثْنُوْنَ صُدُوْرَھُمْ لِيَسْتَخْفُوْا مِنْهُ ۭ اَلَا حِيْنَ يَسْتَغْشُوْنَ ثِيَابَھُمْ ۙ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّوْنَ وَمَا يُعْلِنُوْنَ ۚ اِنَّهٗ عَلِيْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ 5
خبردار ! تحقيق اهي (منافق) پنهنجي سينن ۾ عداوت رکن ٿا ۽ اها الله کان لڪائڻ چاهن ٿا، خبردار ! جڏهن اهي پنهنجا ڪپڙا ڍڪين ٿا، (ان وقت به) الله سندن ظاهر ۽ باطن ڄاڻي ٿو، بيشڪ الله سينن جي علم کي ڄـاڻندڙ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمَا مِنْ دَاۗبَّةٍ فِي الْاَرْضِ اِلَّا عَلَي اللّٰهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَــقَرَّهَا وَمُسْـتَوْدَعَهَا ۭ كُلٌّ فِيْ كِتٰبٍ مُّبِيْنٍ 6
۽ زمين ۾ رهندڙ هر جاندار جي رزق جو ذمون الله تعالى تي آهي ۽ الله تعالى انهن جي رهڻ ۽ موٽڻ جي جاءِ به ڄاڻي ٿو. سڀني (شين) جي لکت لوحِ محفوظ ۾ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَهُوَ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِتَّةِ اَيَّامٍ وَّكَانَ عَرْشُهٗ عَلَي الْمَاۗءِ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلًا ۭ وَلَىِٕنْ قُلْتَ اِنَّكُمْ مَّبْعُوْثُوْنَ مِنْۢ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُوْلَنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْٓا اِنْ ھٰذَآ اِلَّا سِحْــرٌ مُّبِيْنٌ 7
۽ الله تعالى اهو آهي جنهن (سَتَ) آسمان ۽ زمينون ڇهن ڏينهن ۾ پيدا ڪيون ۽ ( انهيءَ کان اڳ ۾) عرشِ عظيم پاڻيءَ تي قائم هو (تخليق ان لاءِ ٿي جو) الله تعالى آزمائي ٿو ته توهان مان نيڪ عمل ڪير ڪري ٿو، ۽ جيڪڏهن رسولِ عربي انهن کي چوي ٿو ته موت کان پوءِ توهان اٿاريا ويندا ته ڪافر فوراً چون ٿا ته ناهي هيءُ قرآن مگر صاف جادو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَىِٕنْ اَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ اِلٰٓى اُمَّةٍ مَّعْدُوْدَةٍ لَّيَقُوْلُنَّ مَا يَحْبِسُهٗ ۭ اَلَا يَوْمَ يَاْتِيْهِمْ لَيْسَ مَصْرُوْفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ يَسْتَهْزِءُوْنَ 8ۧ
۽ جيڪڏهن ڪنهن وقت تائين اسين انهن تان عذاب هٽايون ٿا ته چون ٿا ته الله تعالى کي عذاب ڪرڻ کان ڪنهن روڪيو آهي، خبردار ! جنهن ڏينهن عذاب ايندو ته ڪوبه ان کي انهن تان هٽائي نه سگھندو، ۽ انهن کي اهوئي عذاب گھيري ۾ وٺندو جنهن لاءِ مذاق ڪندا هئا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَىِٕنْ اَذَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنَّا رَحْـمَةً ثُـمَّ نَزَعْنٰهَا مِنْهُ ۚ اِنَّهٗ لَيَـــُٔــوْسٌ كَفُوْرٌ 9
۽ جيڪڏهن اسين انسان کي ڪا نعمت عطا ڪري ان کان پوءِ (وري) اُها نعمت واپس وٺون ٿا ته بيشڪ (اُن وقت) اُهو انسان يقيناً مايوس ۽ ناشڪر ٿئي ٿو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَىِٕنْ اَذَقْنٰهُ نَعْمَاۗءَ بَعْدَ ضَرَّاۗءَ مَسَّتْهُ لَيَقُوْلَنَّ ذَهَبَ السَّـيِّاٰتُ عَنِّيْ ۭ اِنَّهٗ لَفَرِحٌ فَخُــوْرٌ 10
۽ جيڪڏهن انسان کي تڪليف کان پوءِ نعمت عطا ڪريون ٿا ته ضرور چوندو ته مون کان سڀئي تڪليفون لهي ويون، بيشڪ (ان وقت) اهو انسان يقيناً خوش ٿيندڙ فخر ڪندڙ آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِلَّا الَّذِيْنَ صَبَرُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ۭ اُولٰۗىِٕكَ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِيْرٌ 11
سواءِ انهن ماڻهن جي جن صبر ڪيو ۽ نيڪ عمل ڪيا، ۽ انهن لاءِ بخشش ۽ تمام وڏو ثواب آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديفَلَعَلَّكَ تَارِكٌۢ بَعْضَ مَا يُوْحٰٓى اِلَيْكَ وَضَاۗىِٕقٌۢ بِهٖ صَدْرُكَ اَنْ يَّقُوْلُوْا لَوْلَآ اُنْزِلَ عَلَيْهِ كَنْزٌ اَوْ جَاۗءَ مَعَهٗ مَلَكٌ ۭ اِنَّـمَآ اَنْتَ نَذِيْرٌ ۭ وَاللّٰهُ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ وَّكِيْلٌ ۭ12
پوءِ ڇا توهان وَحِي ربانيءَ جو ڪجھه حصو ڇڏيندا (يقيناً نه) ۽ (انهن جي اعتراض تي) توهان جو سينو مبارڪ تنگ ٿئي ٿو، اهي چون ٿا ته توهان تي خزانو ڇو نٿو نازل ٿئي، يا توهان سان گڏ ملائڪ ڇو نٿو اچي. (در حقيقت) توهان ته فقط ڊيڄاريندڙ آهيو، ۽ الله تعالى هر شيءِ تي ڪارساز آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَمْ يَقُوْلُوْنَ افْتَرٰىهُ ۭ قُلْ فَاْتُوْا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهٖ مُفْتَرَيٰتٍ وَّادْعُوْا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ 13
ڇا اهي چون ٿا ته رسولِ عربي قرآن ڪريم کي پاڻ ٺاهيو آهي، توهان فرمايو پوءِ توهان فقط ڏَهَه سورتون قرآن جي مثال ٺاهي ڏيکاريو ۽ توهان جيڪا طاقت رکي سگھو ٿا الله کان سواءِ اُن کي پڪاريو جيڪڏهن توهان سچا آهيو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديفَاِنْ لَّمْ يَسْتَجِيْبُوْا لَكُمْ فَاعْلَمُوْٓا اَنَّـمَآ اُنْزِلَ بِعِلْمِ اللّٰهِ وَاَنْ لَّآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ فَهَلْ اَنْتُمْ مُّسْلِمُوْنَ 14
پوءِ جيڪڏهن اهي توهان کي جواب نه ڏين، پوءِ توهان يقين ڪريو ته قرآن ڪريم الله جي علم سان نازل ڪيو ويو آهي. الله کان سواءِ ڪوبه معبود ناهي، پوءِ ڇا توهان (هاڻي) تسليم ڪريو ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديمَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا وَزِيْنَتَهَا نُوَفِّ اِلَيْهِمْ اَعْـمَالَهُمْ فِيْهَا وَهُمْ فِيْهَا لَا يُبْخَسُوْنَ 15
جيڪو ماڻهو دنيا جي حياتي ۽ اُن جي زينت چاهي ٿو اسين کين دنيا ۾ سندن عملن جي جزا عطا ڪريون ٿا ۽ انهن کي دنيا ۾ نقصان نٿو ڏنو وڃي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْاٰخِرَةِ اِلَّا النَّارُ ڮ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوْا فِيْهَا وَبٰطِلٌ مَّا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 16
اِهي اُهي ماڻهو آهن جن لاءِ آخرت ۾ باه کانسواءِ ڪجھه به ناهي، ۽ دنيا ۾ جيڪي ڪيائون سو ضايع ٿي ويو ۽ سندن عمل (ريا وارا ) باطل ٿي ويا
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَفَـمَنْ كَانَ عَلٰي بَيِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّهٖ وَيَتْلُوْهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِنْ قَبْلِهٖ كِتٰبُ مُوْسٰٓى اِمَامًا وَّرَحْـمَةً ۭ اُولٰۗىِٕكَ يُؤْمِنُوْنَ بِهٖ ۭ وَمَنْ يَّكْفُرْ بِهٖ مِنَ الْاَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهٗ ۚ فَلَا تَكُ فِيْ مِرْيَةٍ مِّنْهُ ۤ اِنَّهُ الْـحَقُّ مِنْ رَّبِّكَ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُوْنَ 17
ڇا پوءِ رسولِ عربي (۽ مؤمن) پنهنجي رب جي طرفان دليل تي ناهن (يقيناً آهن) ۽ رسولِ عربي تي جبريل امين قرآن ڪريم پڙهي ٿو ۽ قرآن ڪريم کان اڳ ۾ تورات به (جبريل جي معرفت) نازل ٿيو جيڪو رهنما ۽ رحمت هو، اهي ماڻهو قرآن ڪريم تي ايمان آڻن ٿا، ۽ جيڪي ماڻهو (ڪافر) قرآن جو انڪار ڪن ٿا پوءِ انهن جي جاءِ جهنم آهي. پوءِ (اي ٻڌندڙ) تون ڪنهن به شڪ ۾ نه ٿيءُ، بيشڪ قرآن ڪريم تنهنجي رب جي طرفان حق آهي ۽ پر اڪثر ماڻهو ايمان نٿا آڻن
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمَنْ اَظْلَمُ مِـمَّنِ افْتَرٰي عَلَي اللّٰهِ كَذِبًا ۭ اُولٰۗىِٕكَ يُعْرَضُوْنَ عَلٰي رَبِّهِمْ وَيَقُوْلُ الْاَشْهَادُ هٰٓؤُلَاۗءِ الَّذِيْنَ كَذَبُوْا عَلٰي رَبِّهِمْ ۚ اَلَا لَعْنَةُ اللّٰهِ عَلَي الظّٰلِمِيْنَ ۙ18
۽ اُن ماڻهوءَ کان وڌيڪ ظالم ٻيو ڪير ٿي سگھي ٿو جيڪو الله تعالى تي ڪوڙ مڙهي، اهي ماڻهو الله تعالى جي دربار ۾ پيش ڪيا ويندا ۽ ملائڪ شاهدي ڏيندا ته اِهي اُهي ماڻهو آهن جن پنهنجي رب تي ڪوڙ مڙهيو هو، خبردار! الله تعالى جي لعنت ظالمن تي آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديالَّذِيْنَ يَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَيَبْغُوْنَهَا عِوَجًا ۭ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ كٰفِرُوْنَ 19
جيڪي الله تعالى جي راه کان روڪن ٿا ۽ انهي واٽ کي ٽيڙو سمجھن ٿا، ۽ اِهي اِهي آخرت جو انڪار ڪن ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياُولٰۗىِٕكَ لَمْ يَكُوْنُوْا مُعْجِزِيْنَ فِي الْاَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ مِنْ اَوْلِيَاۗءَ ۘ يُضٰعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ ۭ مَا كَانُوْا يَسْتَطِيْعُوْنَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوْا يُبْصِرُوْنَ 20
اهي (ڪافر) زمين ۾ عذاب الاهي کي روڪي نٿا سگھن ۽ انهن وٽ الله کان سواءِ ڪي به مددگار ناهن، انهن لاءِ عذاب ٻيڻو ڪيو ويندو (يعنى) اُهو (عذاب) جيڪو نه ٻُڌي سگھندا ۽ نه ڏِسي سگھندا
— علامه عبدالوحيد جان سرھندي