010 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 109 آيتون ۽ 11 رڪوع آھن
بيان الرحمان
مُترجم: علامه عبدالوحيد جان سرھندي
الۗرٰ ۣ تِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ الْحَكِيْمِ 1
الٓرٰ ۔ اهي حڪمت سان ڀريل قرآن ڪريم جون آيتون آهن
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا اَنْ اَوْحَيْنَآ اِلٰى رَجُلٍ مِّنْھُمْ اَنْ اَنْذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنَّ لَھُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ڼ قَالَ الْكٰفِرُوْنَ اِنَّ ھٰذَا لَسٰحِرٌ مُّبِيْنٌ 2
ڇا عرب جي ڪافرن کي عجب وٺي ٿو ته اسان رسولِ عربيءَ تي وحي موڪلي، جيڪو انهن مان ئي آهي، ان لاءِ ته ماڻهن کي ڊيڄاري ۽ مبارڪ ڏي مؤمنن کي ته بيشڪ انهن لاءِ سندن رب وٽ وڏو درجو آهي، (معجزا ڏسي) ڪافرن چيو بيشڪ هيءُ صاف جادوگر آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُـمَّ اسْتَوٰى عَلَي الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْاَمْرَ ۭ مَا مِنْ شَفِيْعٍ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِ اِذْنِهٖ ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوْهُ ۭ اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ 3
بيشڪ رب توهان جو الله آهي جنهن آسمانن ۽ زمين کي ڇَهَن ڏينهن ۾ پيدا فرمايو ان کانپوءِ عرشِ عظيم تي رونق افروز ٿيو (جيئنڪ سندس شان وٽان آهي) اُهوئي (ڪائنات جي هر ڪم جي) تدبير ڪري ٿو، ڪوبه سندس اجازت کان سواءِ سفارش نٿو ڪري، توهان جو اهوئي رب آهي، پوءِ توهان ان جي عبادت ڪريو، ڇا پوءِ توهان غور نٿا ڪريو
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيْعًا ۭ وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّا ۭ اِنَّهٗ يَبْدَؤُا الْـخَلْقَ ثُـمَّ يُعِيْدُهٗ لِيَجْزِيَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ بِالْقِسْطِ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَھُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِيْمٌۢ بِـمَا كَانُوْا يَكْفُرُوْنَ 4
توهان سڀني کي اُن ڏانهن موٽڻو آهي، الله جو وعدو سچو آهي، بيشڪ الله شروعات ۾ مخلوق کي پيدا ڪيو اُن کان پوءِ کين موٽائيندو انهي لاءِ ته جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا انهن کي پورو پورو ثواب ڏئي، ۽ ڪافرن لاءِ گرم پاڻي آهي ۽ دردناڪ عذاب آهي انهيءَ سببان جو ڪفر ڪندا هئا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديھُوَ الَّذِيْ جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاۗءً وَّالْقَمَرَ نُوْرًا وَّقَدَّرَهٗ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّـنِيْنَ وَالْحِسَابَ ۭ مَا خَلَقَ اللّٰهُ ذٰلِكَ اِلَّا بِالْـحَقِّ ۚ يُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ لِقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ 5
الله تعالى اُهو آهي جنهن (پنهنجي قدرت سان) سج کي روشني وارو بنايو ۽ چنڊ کي نور وارو بنايو ۽ انهن مان هر هڪ لاءِ منزلون مقرر ڪيائين ان لاءِ ته توهان سالن جي ڳڻپ ۽ حساب معلوم ڪريو، الله تعالى انهن کي پنهنجي حڪمت سان پيدا فرمايو، الله پنهنجون آيتون بيان ڪري ٿو انهي قوم لاءِ جيڪي ڄاڻن ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ فِي اخْتِلَافِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللّٰهُ فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّتَّقُوْنَ 6
بيشڪ رات ۽ ڏينهن جي بدلجڻ ۾ ۽ جيڪي شيون الله تعالى آسمانن ۽ زمينن ۾ پيدا ڪيون آهن (انهن ۾) نشانيون آهن، انهي قوم لاءِ جيڪي خوف ڪن ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا وَرَضُوْا بِالْـحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَاطْمَاَنُّوْا بِهَا وَالَّذِيْنَ ھُمْ عَنْ اٰيٰتِنَا غٰفِلُوْنَ 7ۙ
بيشڪ جيڪي ماڻهو اسان سان ملاقات جي اميد نٿا رکن ۽ دنيا جي حياتيءَ تي راضي ۽ اُن تي مطمئن ٿين ٿا ۽ جيڪي ماڻهو اسان جي آيتن کان غافل آهن
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياُولٰۗىِٕكَ مَاْوٰىھُمُ النَّارُ بِـمَا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ 8
انهن جي جاءِ جهنم آهي سندن بداعماليءَ جي ڪري
— علامه عبدالوحيد جان سرھندياِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ يَهْدِيْهِمْ رَبُّھُمْ بِاِيْـمَانِهِمْ ۚ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهِمُ الْاَنْهٰرُ فِيْ جَنّٰتِ النَّعِيْمِ 9
بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ سهڻا عمل ڪيا الله تعالى انهن جي (آخرت ۾) سندن ايمان آڻڻ جي ڪري رهنمائي فرمائيندو، انهن بهشتين جي هيٺان بهشت ۾ نهرون وهنديون
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديدَعْوٰىھُمْ فِيْهَا سُـبْحٰنَكَ اللّٰهُمَّ وَتَحِيَّتُھُمْ فِيْهَا سَلٰمٌ ۚ وَاٰخِرُ دَعْوٰىھُمْ اَنِ الْـحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ۧ١0
انهن جي دُعا بهشت ۾ سُبۡحَانَکََ اللّٰهُمَّ هوندي ۽ انهن جي کيڪار بهشت ۾ سلام سان هُوندي، ۽ سندن دُعا جي پڇاڙي اَلۡحَمۡدُ لِلهِ رَبِّ الۡعَالَمِيۡنَ سان هوندي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَوْ يُعَجِّلُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَھُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ اِلَيْهِمْ اَجَلُھُمْ ۭ فَنَذَرُ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا فِيْ طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُوْنَ 11
۽ جيڪڏهن الله تعالى، ماڻهن لاءِ بُرائي جلدي موڪلي ها جيئنڪ اهي چڱائي لاءِ تڪڙ ڪن ٿا ته اهي هلاڪ ٿي وڃن ها. پوءِ جيڪي ماڻهو قيامت تي ايمان نٿا آڻن اسين انهن کي سندن گمراهي ۾ ڇڏي ڏيون ٿا جو اهي حيران رهن ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْۢبِهٖٓ اَوْ قَاعِدًا اَوْ قَاۗىِٕمًا ۚ فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهٗ مَرَّ كَاَنْ لَّمْ يَدْعُنَآ اِلٰى ضُرٍّ مَّسَّهٗ ۭ كَذٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِيْنَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 12
۽ جڏهن انسان کي ڪا تڪليف پهچي ٿي ته اسان کي پُڪاري ٿو پاسي ڀر ۽ ويهي ۽ بيهي (مطلب ته هر حال ۾)، پوءِ جڏهن اسين اُن تان تڪليف لاهيون ٿا ته ايئن معلوم ٿئي ٿو ته گوياڪ ان اسان کي انهيءَ تڪليف ۾ پڪاريوئي نه هو، اهڙي طرح حد کان وڌندڙن کي سندن بداعمالي سندن نظرن ۾ سهڻي ڪئي وڃي ٿي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَلَقَدْ اَهْلَكْنَا الْقُرُوْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوْا ۙ وَجَاۗءَتْھُمْ رُسُلُھُمْ بِالْبَيِّنٰتِ وَمَا كَانُوْا لِيُؤْمِنُوْا ۭ كَذٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِيْنَ 13
۽ بيشڪ توهان کان اڳ ۾ اسان ڪيتريون ئي قومون هلاڪ ڪيون جڏهن انهن ظلم ڪيو، ۽ انهن (قومن) وٽ سندن رسول معجزن سان تشريف فرما ٿيا ۽ انهن رسولن تي ايمان نه آندو، اسين اهڙي طرح مجرمن جي قوم کي سزا ڏيون ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديثُـمَّ جَعَلْنٰكُمْ خَلٰۗىِٕفَ فِي الْاَرْضِ مِنْۢ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُوْنَ 14
پوءِ اسان توهان کي زمين ۾ جاءِ نشين بنايو انهن کان پوءِ، ان لاءِ ته اسين ڏسون ته توهان ڪهڙا نيڪ عمل ڪريو ٿا
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَاِذَا تُتْلٰى عَلَيْهِمْ اٰيَاتُنَا بَيِّنٰتٍ ۙ قَالَ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا ائْتِ بِقُرْاٰنٍ غَيْرِ ھٰذَآ اَوْ بَدِّلْهُ ۭ قُلْ مَا يَكُوْنُ لِيْٓ اَنْ اُبَدِّلَهٗ مِنْ تِلْقَاۗئِ نَفْسِيْ ۚ اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا يُوْحٰٓى اِلَيَّ ۚ اِنِّىْٓ اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبِّيْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ 15
۽ جڏهن انهن تي اسان جون آيتون تلاوت ڪيون وڃن ٿيون ته اهي ماڻهو چون ٿا، جيڪي قيامت تي ايمان نٿا رکن ته اسان وٽ رسولِِ عربي هن قرآن کان علاوه آڻي يا قرآن کي تبديل ڪري، رسولِ عربي توهان فرمايو مون کي مناسب ناهي جوقرآن ڪريم کي پنهنجي طرفان تبديل ڪريان، آئون ته فقط وَحِي ربانيءَ جي تابعداري ڪريان ٿو، جيڪا مون وٽ اچي ٿي، جيڪڏهن آئون (بالفرض) پنهنجي رب جي نافرماني ڪريان ته مون کي قيامت جي ڏينهن جو خوف آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديقُلْ لَّوْ شَاۗءَ اللّٰهُ مَا تَلَوْتُهٗ عَلَيْكُمْ وَلَآ اَدْرٰىكُمْ بِهٖ ڮ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيْكُمْ عُمُرًا مِّنْ قَبْلِهٖ ۭ اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ 16
توهان فرمايو جيڪڏهن الله چاهي ها ته آئون توهان تي (قرآن) نه پڙهان ها ۽ نه ئي اهو توهان کي ڪا معلومات ڏي ها، پوءِ تحقيق آئون توهان وٽ انهيءَ کان اڳ گھڻو حصو عمر جو رهي چڪو آهيان، ڇا پوءِ توهان نٿا سمجھو
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديفَـمَنْ اَظْلَمُ مِـمَّنِ افْتَرٰي عَلَي اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰيٰتِهٖ ۭ اِنَّهٗ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُوْنَ 17
پوءِ اُن ماڻهو کان وڌيڪ ڪير ظالم ٿي سگھي ٿو جيڪو الله تعالى تي ڪوڙ مڙهي يا الله تعالى جي آيتن کي ڪوڙو سمجھي ٿو، بيشڪ مجرم ڪامياب نٿا ٿين
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَيَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّھُمْ وَلَا يَنْفَعُھُمْ وَيَقُوْلُوْنَ هٰٓؤُلَاۗءِ شُفَعَاۗؤُنَا عِنْدَاللّٰهِ ۭ قُلْ اَتُنَبِّـــــُٔوْنَ اللّٰهَ بِـمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمٰوٰتِ وَلَا فِي الْاَرْضِ ۭ سُـبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰى عَـمَّا يُشْرِكُوْنَ 18
۽ (اهي) غيرالله جي عبادت ڪن ٿا جيڪي انهن کي نفعو ۽ نقصان پهچائي نٿا سگھن ۽ چون ٿا ته اهي (بُت) الله وٽ اسان جا سفارشي آهن، توهان فرمايو ڇا توهان الله تعالى کي اُها خبر ٻڌايو ٿا جيڪا پاڻ آسمانن ۽ زمينن ۾ نٿو ڄاڻي، الله تعالى پاڪ آهي ۽ انهن جي شرڪ کان مٿاهون آهي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَمَا كَانَ النَّاسُ اِلَّآ اُمَّةً وَّاحِدَةً فَاخْتَلَفُوْا ۭ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَھُمْ فِيْـمَا فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ 19
۽ سڀئي ماڻهو هڪ ئي اُمت هئا پوءِ اختلاف ڪيائون (ڪن ڪفر ڪيو ۽ ڪي اسلام تي رهيا) ۽ جيڪڏهن تنهنجي رب جو اڳي ئي (عذاب جي تاخير جو) فيصلو ڪيل نه هجي ها ته انهن جو (دنيا ۾ ئي) فيصلو ڪري ها جن ڳالهين ۾ انهن اختلاف ڪيو ٿي
— علامه عبدالوحيد جان سرھنديوَيَقُوْلُوْنَ لَوْلَآ اُنْزِلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ۚ فَقُلْ اِنَّـمَا الْغَيْبُ لِلّٰهِ فَانْتَظِرُوْا ۚ اِنِّىْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُنْتَظِرِيْنَ ۧ20
۽ ڪافر چون ٿا ته اسان جي مٿان رب جي طرفان ڪا آيت ڇو نٿي نازل ٿئي، پوءِ توهان فرمايو غيب ته فقط الله وٽ آهي پوءِ توهان انتظار ڪريو، بيشڪ آئون به توهان سان گڏ انتظار ڪندڙ آهيان
— علامه عبدالوحيد جان سرھندي