010 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 109 آيتون ۽ 11 رڪوع آھن
البُرھان
مُترجم: محمد عثمان ڏيپلائي
الۗرٰ ۣ تِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ الْحَكِيْمِ 1
ا_ ل_ ر اُهي حڪمت ڀرئي ڪتاب جون آيتون آهن.
— محمد عثمان ڏيپلائياَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا اَنْ اَوْحَيْنَآ اِلٰى رَجُلٍ مِّنْھُمْ اَنْ اَنْذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنَّ لَھُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ڼ قَالَ الْكٰفِرُوْنَ اِنَّ ھٰذَا لَسٰحِرٌ مُّبِيْنٌ 2
ڇا هنن ماڻهن کي عجب لڳي ٿو، جو اسان منجهانئن هڪ ماڻهو کي وحي ڪيو آهي، ته ماڻهن کي (نافرماني) کان ڊيڄار، ۽ مومنن کي خوشخبري ڏي، ته انهن کي پنهنجي رب وٽ پورو مرتبو ملندو_ ڪافر چوڻ لڳا، ته هي شخص بيشڪ پڌرو جادوگر آهي.
— محمد عثمان ڏيپلائياِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُـمَّ اسْتَوٰى عَلَي الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْاَمْرَ ۭ مَا مِنْ شَفِيْعٍ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِ اِذْنِهٖ ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوْهُ ۭ اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ 3
بيشڪ اوهان جو ڌڻي الله آهي، جنهن آسمان ۽ زمين کي ڇهن ڏينهن ۾ پيدا ڪيو، پوءِ تخت تي قائم ٿيو، هر ڪنهن ڪم جي تدبير ڪري ٿو، (سندس اڳيان) ڪو سفارش ڪرڻ وارو سندس اجازت بنا سفارش نٿو ڪري سگهي، اهو الله اوهان جو ڌڻي آهي، تنهن ڪري ان جي عبادت ڪريو_ ڇا ان هوندي به اوهين نه ٿا سمجهو؟
— محمد عثمان ڏيپلائياِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيْعًا ۭ وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّا ۭ اِنَّهٗ يَبْدَؤُا الْـخَلْقَ ثُـمَّ يُعِيْدُهٗ لِيَجْزِيَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ بِالْقِسْطِ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَھُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِيْمٌۢ بِـمَا كَانُوْا يَكْفُرُوْنَ 4
اوهان سڀني کي الله وٽ وڃڻو آهي، الله سچو وعدو ڪيو آهي، بيشڪ اهو ئي اول پيدا ڪري ٿو پوءِ اهو ئي وري به پيدا ڪندو ته ايمان آڻيندڙن ۽ چڱا ڪم ڪندڙن کي انصاف سان بدلو ڏئي ۽ جن ڪفر ڪيو انهن کي سندن ڪفر جي ڪري آخرت ۾ اُٻرندڙ پاڻي ۽ دردناڪ عذاب ملندو.
— محمد عثمان ڏيپلائيھُوَ الَّذِيْ جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاۗءً وَّالْقَمَرَ نُوْرًا وَّقَدَّرَهٗ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّـنِيْنَ وَالْحِسَابَ ۭ مَا خَلَقَ اللّٰهُ ذٰلِكَ اِلَّا بِالْـحَقِّ ۚ يُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ لِقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ 5
اهو ئي آهي، جنهن سج کي چمڪندڙ ۽ چنڊ کي به نوراني بڻايو ۽ هن لاءِ منزلون مقرر ڪيائين، ته اوهين ورهين جو ڳاڻيٽو ۽ حساب معلوم ڪريو، الله اهي اجايا نه بڻايا آهن_ هو علم وارن لاءِ پنهنجي دليلن کي کولي بيان ڪري ٿو.
— محمد عثمان ڏيپلائياِنَّ فِي اخْتِلَافِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللّٰهُ فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّتَّقُوْنَ 6
بيشڪ رات ۽ ڏينهن جي اختلاف ۾ ۽ جيڪي الله آسمانن ۽ زمين ۾ پيدا ڪيو آهي انهن سڀني ۾ ماڻهن لاءِ (توحيد جا) دليل آهن، جي الله جو ڊپ رکن ٿا.
— محمد عثمان ڏيپلائياِنَّ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا وَرَضُوْا بِالْـحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَاطْمَاَنُّوْا بِهَا وَالَّذِيْنَ ھُمْ عَنْ اٰيٰتِنَا غٰفِلُوْنَ 7ۙ
مگر جن ماڻهن کي اسان وٽ اچڻ جو کٽڪو نه آهي ۽ هو دنيا جي حياتي تي راضي آهن، ۽ ان تي دل لڳائي ويٺا آهن ۽ اهي جي اسان جي آيتن کان غافل آهن.
— محمد عثمان ڏيپلائياُولٰۗىِٕكَ مَاْوٰىھُمُ النَّارُ بِـمَا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ 8
اهڙن ماڻهن جي جاءِ سندن عملن ڪري دوزخ آهي.
— محمد عثمان ڏيپلائياِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ يَهْدِيْهِمْ رَبُّھُمْ بِاِيْـمَانِهِمْ ۚ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهِمُ الْاَنْهٰرُ فِيْ جَنّٰتِ النَّعِيْمِ 9
بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا، انهن کي سندن رب سندن ايمان جي ڪري جنت ڏانهن سنئون رستو ڏيکاريندو، (سندن جاين) هيٺان نعتمن ڀري جنت ۾ نهرون وهنديون.
— محمد عثمان ڏيپلائيدَعْوٰىھُمْ فِيْهَا سُـبْحٰنَكَ اللّٰهُمَّ وَتَحِيَّتُھُمْ فِيْهَا سَلٰمٌ ۚ وَاٰخِرُ دَعْوٰىھُمْ اَنِ الْـحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ۧ١0
اتي سندن زبان جي هيءَ پڪار هوندي (اي اسان جا الله! تون پاڪ آهين“ ۽ سندن هڪ ٻئي ۾ سلام (کيڪار) السلام عليڪم هوندي ۽ سندن آخري دعا هوندي ”سڀ تعريف جهانن جي رب لاءِ آهي.“
— محمد عثمان ڏيپلائيوَلَوْ يُعَجِّلُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَھُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ اِلَيْهِمْ اَجَلُھُمْ ۭ فَنَذَرُ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا فِيْ طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُوْنَ 11
جيئن ماڻهو فائدي لاءِ جلد باز هوندو آهي تيئن جي الله به نقصان پهچائڻ ۾ جلدي ڪري ته سندن عذاب جو وعدو ڪڏهن پورو ٿي وڃي ها! پوءِ جيڪي ماڻهو اسان وٽ حاضر ٿيڻ جو خيال نٿا رکن، انهن کي سندن سرڪشي ۾ ڀٽڪندو ڇڏي ڏيون ٿا.
— محمد عثمان ڏيپلائيوَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْۢبِهٖٓ اَوْ قَاعِدًا اَوْ قَاۗىِٕمًا ۚ فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهٗ مَرَّ كَاَنْ لَّمْ يَدْعُنَآ اِلٰى ضُرٍّ مَّسَّهٗ ۭ كَذٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِيْنَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 12
جڏهن انسان کي ڪا تڪليف پهچي ٿي، ته اسان کي ليٽي يا ويٺي يا بيٺي پڪارڻ لڳي ٿو، پوءِ جڏهن اسين سندس تڪليف کي کانئس دور ڪريون ٿا ته وري ائين هلي چلي ٿو، جو ڄڻ ته جا تڪليف کيس پهتي هئي، ان لاءِ هن اسان کي پڪاريو ئي نه هو! اهڙي طرح حد کان نڪري ويندڙن جا عمل انهن کي ڀلا معلوم ٿين ٿا.
— محمد عثمان ڏيپلائيوَلَقَدْ اَهْلَكْنَا الْقُرُوْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوْا ۙ وَجَاۗءَتْھُمْ رُسُلُھُمْ بِالْبَيِّنٰتِ وَمَا كَانُوْا لِيُؤْمِنُوْا ۭ كَذٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِيْنَ 13
بيشڪ اسان توکان اڳ ڪيترين ئي جماعتن جڏهن ظلم ڪيو ته انهن کي هلاڪ ڪيو سون ۽ انهن وٽ سندن رسول به دليل وٺي آيا، مگر اُهي ايمان آڻڻ وارا ئي نه هئا. ڏوهارين کي اهڙي طرح ئي سزا ڏيندا آهيون.
— محمد عثمان ڏيپلائيثُـمَّ جَعَلْنٰكُمْ خَلٰۗىِٕفَ فِي الْاَرْضِ مِنْۢ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُوْنَ 14
اسان انهن کان پوءِ اوهان کي انهن بدران آباد ڪيو ته ڏسون ته اوهين ڪهڙيءَ طرح عمل ڪريو ٿا.
— محمد عثمان ڏيپلائيوَاِذَا تُتْلٰى عَلَيْهِمْ اٰيَاتُنَا بَيِّنٰتٍ ۙ قَالَ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا ائْتِ بِقُرْاٰنٍ غَيْرِ ھٰذَآ اَوْ بَدِّلْهُ ۭ قُلْ مَا يَكُوْنُ لِيْٓ اَنْ اُبَدِّلَهٗ مِنْ تِلْقَاۗئِ نَفْسِيْ ۚ اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا يُوْحٰٓى اِلَيَّ ۚ اِنِّىْٓ اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبِّيْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ 15
جڏهن انهن جي اڳيان اسان جو آيتون پڙهجن ٿيون، ته اُهي ماڻهو جن کي اسان وٽ اچڻ جو کٽڪو نه آهي سي چون ٿا ته ”هن کانسواءِ ٻيو قرآن آڻ، يا ان کي بدلي ڇڏ،“ چئو ته ”مون کان ائين ٿي نٿو سگهي، جو آءُ ان کي پاڻون بدليان، آءُ رڳو ان جي ئي پيروي ڪريان ٿو جيڪي مون ڏانهن وحي ٿيو آهي، آءُ جيڪڏهن سندس نافرماني ڪريان ته مون کي سندس وڏي ڏينهن جي عذاب جو انديشو ٿئي ٿو.“
— محمد عثمان ڏيپلائيقُلْ لَّوْ شَاۗءَ اللّٰهُ مَا تَلَوْتُهٗ عَلَيْكُمْ وَلَآ اَدْرٰىكُمْ بِهٖ ڮ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيْكُمْ عُمُرًا مِّنْ قَبْلِهٖ ۭ اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ 16
چئو ته جيڪڏهن الله گهري ها ته آءُ اوهان کي اهو نه پڙهي ٻڌايان ها ۽ نه الله اوهان کي ان جو اطلاع ڏئي ها. آءُ ته اوهان ۾ هن کان اڳ به عمر ڪٽي چڪو آهيان، ڇا اوهان کي ڪا سمجهه نه آهي؟
— محمد عثمان ڏيپلائيفَـمَنْ اَظْلَمُ مِـمَّنِ افْتَرٰي عَلَي اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰيٰتِهٖ ۭ اِنَّهٗ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُوْنَ 17
پوءِ جيڪو الله تي ڪوڙ ڳالهائي يا ان جي آيتن کي ڪوڙو ڪري ان کان وڌيڪ ظالم ٻيو ڪير هوندو؟ بيشڪ اهڙا ڏوهاري اصل ڪامياب نه ٿيندا.
— محمد عثمان ڏيپلائيوَيَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّھُمْ وَلَا يَنْفَعُھُمْ وَيَقُوْلُوْنَ هٰٓؤُلَاۗءِ شُفَعَاۗؤُنَا عِنْدَاللّٰهِ ۭ قُلْ اَتُنَبِّـــــُٔوْنَ اللّٰهَ بِـمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمٰوٰتِ وَلَا فِي الْاَرْضِ ۭ سُـبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰى عَـمَّا يُشْرِكُوْنَ 18
اهي الله کي ڇڏي اهڙن کي پوڄين ٿا، جي نه کين نقصان ڏين ٿا ۽ نه فائدو ئي ڏين ٿا ۽ چون ٿا ته اهي الله وٽ اسان جا سفارشي آهن. چئو ته ڇا، اوهين الله کي اهڙي ڳالهه جي خبر ڏيو ٿا، جا الله کي نه آسمانن ۾ ۽ نه زمين ۾ معلوم آهي؟ هو انهن جي شرڪ کان پاڪ ۽ بلند آهي.
— محمد عثمان ڏيپلائيوَمَا كَانَ النَّاسُ اِلَّآ اُمَّةً وَّاحِدَةً فَاخْتَلَفُوْا ۭ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَھُمْ فِيْـمَا فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ 19
سڀئي ماڻهو هڪ ئي طريقي تي هئا، پوءِ انهن اختلاف ڪيو ۽ جي تنهنجي ڌڻيءَ وٽان ڪا ڳالهه اڳ مقرر ٿيل نه هجي ها ته، جيڪر سندن وچ ۾ انهي جو فيصلو ٿي وڃي ها، جنهن بابت اختلاف ڪن ٿا.
— محمد عثمان ڏيپلائيوَيَقُوْلُوْنَ لَوْلَآ اُنْزِلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ۚ فَقُلْ اِنَّـمَا الْغَيْبُ لِلّٰهِ فَانْتَظِرُوْا ۚ اِنِّىْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُنْتَظِرِيْنَ ۧ20
۽ چون ٿا ته ”مٿس سندس رب وٽان ڪو معجزو ڇو نه لٿو؟“ چئو ته ”غيب جي خبر فقط الله کي آهي، سو اوهين به انتظار ڪريو ۽ آءُ به اوهان سان انتظار ڪريان ٿو.“
— محمد عثمان ڏيپلائي