1

الۡفَاتِحَۃِ

1 رڪوع 7 آيتون
2

الۡبَقَرَۃِ

40 رڪوع 286 آيتون
3

اٰلِ عِمۡرٰنَ

20 رڪوع 200 آيتون
4

النِّسَآءِ

24 رڪوع 176 آيتون
5

المَآئِدَۃِ

16 رڪوع 120 آيتون
6

الۡاَنۡعَامِ

20 رڪوع 165 آيتون
7

الۡاَعۡرَافِ

24 رڪوع 206 آيتون
8

الۡاَنۡفَالِ

10 رڪوع 75 آيتون
9

التَّوۡبَۃِ

16 رڪوع 129 آيتون
10

یُوۡنُسَ

11 رڪوع 109 آيتون
11

ہُوۡدٍ

10 رڪوع 123 آيتون
12

یُوسُفَ

12 رڪوع 111 آيتون
13

الرَّعۡدِ

6 رڪوع 43 آيتون
14

اِبۡرٰہِیۡمَ

7 رڪوع 52 آيتون
15

الۡحِجۡرِ

6 رڪوع 99 آيتون
16

النَّحۡلِ

16 رڪوع 128 آيتون
17

بَنِیۡۤ اسۡرَآءِیۡلَ

12 رڪوع 111 آيتون
18

الۡکَہۡفِ

12 رڪوع 110 آيتون
19

مَرۡیَمَ

6 رڪوع 98 آيتون
20

طٰہٰ

8 رڪوع 135 آيتون
21

الۡانۡۢبِیَآءِ

7 رڪوع 112 آيتون
22

الۡحَجِّ

10 رڪوع 78 آيتون
23

الۡمُؤۡمِنُوۡنَ

6 رڪوع 118 آيتون
24

النُّوۡرِ

9 رڪوع 64 آيتون
25

الۡفُرۡقَانِ

6 رڪوع 77 آيتون
26

الشُّعَرَآءِ

11 رڪوع 227 آيتون
27

النَّمۡلِ

7 رڪوع 93 آيتون
28

الۡقَصَصِ

9 رڪوع 88 آيتون
29

الۡعَنۡکَبُوۡتِ

7 رڪوع 69 آيتون
30

الرُّوۡمِ

6 رڪوع 60 آيتون
31

لُقۡمٰنَ

4 رڪوع 34 آيتون
32

السَّجۡدَۃِ

3 رڪوع 30 آيتون
33

الۡاَحۡزَابِ

9 رڪوع 73 آيتون
34

سَـبَاٍ

6 رڪوع 54 آيتون
35

فَـاطِرٍ

5 رڪوع 45 آيتون
36

یٰسٓ

5 رڪوع 83 آيتون
37

الصّٰٓفّٰت

5 رڪوع 182 آيتون
38

صٓ

5 رڪوع 88 آيتون
39

الزُّمَرِ

8 رڪوع 75 آيتون
40

الۡمُؤۡمِنِ

9 رڪوع 85 آيتون
41

حٰمٓ السَّجۡدَۃِ

6 رڪوع 54 آيتون
42

الشُّوۡرٰی

5 رڪوع 53 آيتون
43

الزُّخۡرُفِ

7 رڪوع 89 آيتون
44

الدُّخَانِ

3 رڪوع 59 آيتون
45

الۡجَاثِیَۃِ

4 رڪوع 37 آيتون
46

الۡاَحۡقَافِ

4 رڪوع 35 آيتون
47

مُحَمَّدٍ

4 رڪوع 38 آيتون
48

الۡفَتۡحِ

4 رڪوع 29 آيتون
49

الۡحُجُرٰتِ

2 رڪوع 18 آيتون
50

قٓ

3 رڪوع 45 آيتون
51

الذّٰرِیٰتِ

3 رڪوع 60 آيتون
52

الطُّوۡرِ

2 رڪوع 49 آيتون
53

النَّجۡمِ

3 رڪوع 62 آيتون
54

الۡقَمَرِ

3 رڪوع 55 آيتون
55

الرَّحۡمٰنِ

3 رڪوع 78 آيتون
56

الۡوَاقِعَۃِ

3 رڪوع 96 آيتون
57

الۡحَدِیۡدِ

4 رڪوع 29 آيتون
58

الۡمُجَادَلَۃِ

3 رڪوع 22 آيتون
59

الۡحَشۡرِ

3 رڪوع 24 آيتون
60

الۡمُمۡتَحِنَۃِ

2 رڪوع 13 آيتون
61

الصَّفِّ

2 رڪوع 14 آيتون
62

الۡجُمُعَۃِ

2 رڪوع 11 آيتون
63

الۡمُنٰفِقُوۡنَ

2 رڪوع 11 آيتون
64

التَّغَابُنِ

2 رڪوع 18 آيتون
65

الطَّلَاقِ

2 رڪوع 12 آيتون
66

التَّحۡرِیۡمِ

2 رڪوع 12 آيتون
67

الۡمُلۡکِ

2 رڪوع 30 آيتون
68

الۡقَلَمِ

2 رڪوع 52 آيتون
69

الۡحَآقَّــۃِ

2 رڪوع 52 آيتون
70

الۡمَعَارِجِ

2 رڪوع 44 آيتون
71

نُوۡحٍ

2 رڪوع 28 آيتون
72

الۡجِنِّ

2 رڪوع 28 آيتون
73

الۡمُزَّمِّلِ

2 رڪوع 20 آيتون
74

الۡمُدَّثِّرِ

2 رڪوع 56 آيتون
75

الۡقِیٰمَۃِ

2 رڪوع 40 آيتون
76

الدَّھۡرِ

2 رڪوع 31 آيتون
77

الۡمُرۡسَلٰتِ

2 رڪوع 50 آيتون
78

النَّبَاِ

2 رڪوع 40 آيتون
79

النّٰزِعٰتِ

2 رڪوع 46 آيتون
80

عَبَـسَ

1 رڪوع 42 آيتون
81

التَّکۡوِیۡرِ

1 رڪوع 29 آيتون
82

الۡاِنۡفِطَارِ

1 رڪوع 19 آيتون
83

المُطَفِّفِیۡنَ

1 رڪوع 36 آيتون
84

الاِنۡشقَاقِ

1 رڪوع 25 آيتون
85

الۡبُرُوۡجِ

1 رڪوع 22 آيتون
86

الطَّارِقِ

1 رڪوع 17 آيتون
87

الۡاَعۡلٰی

1 رڪوع 19 آيتون
88

الۡغَاشِیَۃِ

1 رڪوع 26 آيتون
89

الۡفَجۡرِ

1 رڪوع 30 آيتون
90

الۡبَلَدِ

1 رڪوع 20 آيتون
91

الشَّمۡسِ

1 رڪوع 15 آيتون
92

الَّیۡلِ

1 رڪوع 21 آيتون
93

الضُّحٰی

1 رڪوع 11 آيتون
94

اَلَمۡ نَشۡرَحَ

1 رڪوع 8 آيتون
95

التِّــیۡنِ

1 رڪوع 8 آيتون
96

الۡعَـلَقِ

1 رڪوع 19 آيتون
97

الۡقَدۡرِ

1 رڪوع 5 آيتون
98

الۡبَـیِّنَـۃِ

1 رڪوع 8 آيتون
99

الزِّلۡزَالِ

1 رڪوع 8 آيتون
100

الۡعٰدِیٰتِ

1 رڪوع 11 آيتون
101

الۡقَارِعَۃِ

1 رڪوع 11 آيتون
102

التَّکَاثُرِ

1 رڪوع 8 آيتون
103

الۡعَصۡرِ

1 رڪوع 3 آيتون
104

الۡہُمَزَۃِ

1 رڪوع 9 آيتون
105

الۡفِیۡـلِ

1 رڪوع 5 آيتون
106

قُرَیۡشٍ

1 رڪوع 4 آيتون
107

الۡمَاعُوۡنِ

1 رڪوع 7 آيتون
108

الۡکَوۡثَرِ

1 رڪوع 3 آيتون
109

الۡکٰفِرُوۡنَ

1 رڪوع 6 آيتون
110

النَّصۡرِ

1 رڪوع 3 آيتون
111

اللَّھَبِ

1 رڪوع 5 آيتون
112

الۡاِخۡلَاصِ

1 رڪوع 4 آيتون
113

الۡفَلَقِ

1 رڪوع 5 آيتون
114

النَّاسِ

1 رڪوع 6 آيتون

060 surah

ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 13 آيتون ۽ 2 رڪوع آھن

احسنُ البيان
مُترجم: مولانا محمد ادريس ڏاھري

واپس وڃو

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ

60:1

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَّخِذُوْا عَدُوِّيْ وَعَدُوَّكُمْ اَوْلِيَاۗءَ تُلْقُوْنَ اِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوْا بِـمَا جَاۗءَكُمْ مِّنَ الْحَقِّ ۚ يُخْرِجُوْنَ الرَّسُوْلَ وَاِيَّاكُمْ اَنْ تُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ رَبِّكُمْ ۭ اِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِيْ سَبِيْلِيْ وَابْتِغَاۗءَ مَرْضَاتِيْ ڰ تُسِرُّوْنَ اِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ ڰ وَاَنَا اَعْلَمُ بِـمَآ اَخْفَيْتُمْ وَمَآ اَعْلَنْتُمْ ۭ وَمَنْ يَّفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاۗءَ السَّبِيْلِ 1‏۝

اي ايمان وارا! نه وٺو منهنجي دشمنن ۽ پنهنجي دشمنن کي دوست اظهار ڪيو ٿا انهن ڏانهن دوستي حالانڪ تحقيق انڪار ڪيائون ان جو جيڪو آيو اوهان وٽ حق ڪڍن پيا رسول کي ۽ اوهان کي هن سببان جو ايمان آڻيو پيا الله، پنهنجي رب تي جيڪڏهن نڪتا آهيو اوهان جهاد لاءِ منهنجي واٽ ۾ ۽ منهنجي رضا طلب ڪرڻ جي لاءِ لڪ ۾ پيغام موڪليو پيا انهن ڏانهن دوستيءَ جو ۽ مان وڌيڪ ڄاڻان ٿو جيڪي لڪايو پيا ۽ جيڪي ظاهر ڪيو پيا ۽ جيڪو به ڪري ٿو اهو اوهان مان پوءِ تحقيق گمراهه ٿيو سڌي واٽ کان .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:2

اِنْ يَّثْقَفُوْكُمْ يَكُوْنُوْا لَكُمْ اَعْدَاۗءً وَّيَبْسُطُوْٓا اِلَيْكُمْ اَيْدِيَهُمْ وَاَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوْۗءِ وَوَدُّوْا لَوْ تَكْفُرُوْنَ 2‏۝ۭ

جيڪڏهن لهندا اوهان کي ته هوندا اوهان جا دشمن ۽ وڌائيندا اوهان ڏانهن پنهنجا هٿ ۽ پنهنجون زبانون برائيءَ سان ۽ محبت رکن ٿا جيڪڏهن ڪافر ٿيو اوهان .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:3

لَنْ تَنْفَعَكُمْ اَرْحَامُكُمْ وَلَآ اَوْلَادُكُمْ ڔ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ڔ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ 3‏۝

هرگز نفعو نه ڏينديون اوهان کي اوهان جون مائٽيون ۽ نه اوهان جو اولاد قيامت جي ڏينهن جدائي ڪندو اوهان ۾ ۽ الله جيڪي ڪيو ٿا ڏسندڙ آهي .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:4

قَدْ كَانَتْ لَكُمْ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِيْٓ اِبْرٰهِيْمَ وَالَّذِيْنَ مَعَهٗ ۚ اِذْ قَالُوْا لِقَوْمِهِمْ اِنَّا بُرَءٰۗؤُا مِنْكُمْ وَمِـمَّا تَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۡ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاۗءُ اَبَدًا حَتّٰى تُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ وَحْدَهٗ ٓ اِلَّا قَوْلَ اِبْرٰهِيْمَ لِاَبِيْهِ لَاَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَآ اَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللّٰهِ مِنْ شَيْءٍ ۭ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَاِلَيْكَ اَنَبْنَا وَاِلَيْكَ الْمَصِيْرُ 4‏۝

تحقيق آهي اوهان جي لاءِ نمونو سهڻو ابراهيم ۽ انهن ۾ جيڪي ان سان گڏ هئا جڏهن چيائون پنهنجي قوم کي ته بيشڪ اسين بيزار آهيون اوهان کان ۽ انهن کان جن جي عبادت ڪيو ٿا الله کان سواءِ انڪار ڪيو اسان اوهان جو ۽ ظاهر ٿي اسان ۽ اوهان جي وچ ۾ عداوت ۽ بغض هميشہ تانجو ايمان آڻيو الله تي اڪيلو اهو مگر ابراهيم جو چوڻ پنهنجي پيءُ لاءِ ته البته ضرورمغفرت طلب ڪندس تنهنجي لاءِ ۽ نه ٿو مالڪ ٿيان تنهنجي لاءِ الله وٽ ڪجهه به اي اسان جا رب! توتي توڪل ڪئي اسان ۽ تو ڏانهن موٽياسون اسان ۽ تو ڏانهن ئي موٽڻو آهي .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:5

رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا ۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 5‏۝

اي اسان جا رب! نه بناءِ اسان کي فتنہ انهن جي لاءِ جن ڪفر ڪيو ۽ بخش فرماءِ اسان کي اي اسان جا رب! بيشڪ تون ئي غالب، حڪمت وارو آهين .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:6

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيْهِمْ اُسْوَةٌ حَسَـنَةٌ لِّمَنْ كَانَ يَرْجُوا اللّٰهَ وَالْيَوْمَ الْاٰخِرَ ۭ وَمَنْ يَّتَوَلَّ فَاِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 6‏۝ۧ

البته تحقيق آهي اوهان جي لاءِ انهن ۾ نمونو سهڻو ان جي لاءِ جيڪو اميد رکي ٿو الله ۾ ۽ قيامت جي ڏينهن ۾ ۽ جيڪو منهن موڙيندو پوءِ بيشڪ الله اهو ئي شاهوڪار، ساراهيل آهي .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:7

عَسَى اللّٰهُ اَنْ يَّجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِيْنَ عَادَيْتُمْ مِّنْهُمْ مَّوَدَّةً ۭ وَاللّٰهُ قَدِيْرٌ ۭ وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 7‏۝

ويجهو آهي ته الله پيدا ڪري اوهان جي وچ ۾ ۽ انهن جي وچ ۾ جن سان دشمني رکي اَٿوَ دوستي ۽ الله قادر آهي ۽ الله بخشڻهار، مهربان آهي .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:8

لَا يَنْهٰىكُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِيْنَ لَمْ يُقَاتِلُوْكُمْ فِي الدِّيْنِ وَلَمْ يُخْرِجُوْكُمْ مِّنْ دِيَارِكُمْ اَنْ تَبَرُّوْهُمْ وَتُقْسِطُوْٓا اِلَيْهِمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يُـحِبُّ الْمُقْسِطِيْنَ 8‏۝

نه ٿو روڪي اوهان کي الله انهن کان جو نه جنگ ڪيائون اوهان سان دين ۾ ۽ نه ڪڍيائون اوهان کي اوهان جي گهرن مان ته نيڪي ڪيو انهن سان ۽ انصاف ڪيو انهن سان بيشڪ الله محبت رکي ٿو انصاف ڪندڙن سان .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:9

اِنَّـمَا يَنْهٰىكُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِيْنَ قٰتَلُوْكُمْ فِي الدِّيْنِ وَاَخْرَجُوْكُمْ مِّنْ دِيَارِكُمْ وَظٰهَرُوْا عَلٰٓي اِخْرَاجِكُمْ اَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَّتَوَلَّهُمْ فَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ 9‏۝

بيشڪ روڪي ٿو اوهان کي الله انهن کان جن جنگ ڪئي اوهان سان دين (جي معاملي) ۾ ۽ ڪڍيائون اوهان کي اوهان جي گهرن مان ۽ مدد ڪيائون اوهان جي ڪڍڻ تي ته دوستي رکو انهن سان ۽ جيڪو دوستي رکندو انهن سان پوءِ اهيئي ظالم آهن .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:10

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا جَاۗءَكُمُ الْمُؤْمِنٰتُ مُهٰجِرٰتٍ فَامْتَحِنُوْهُنَّ ۭ اَللّٰهُ اَعْلَمُ بِـاِيْـمَانِهِنَّ ۚ فَاِنْ عَلِمْتُمُوْهُنَّ مُؤْمِنٰتٍ فَلَا تَرْجِعُوْهُنَّ اِلَى الْكُفَّارِ ۭ لَا هُنَّ حِلٌّ لَّهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّوْنَ لَهُنَّ ۭ وَاٰتُوْهُمْ مَّآ اَنْفَقُوْا ۭ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ اَنْ تَنْكِحُوْهُنَّ اِذَآ اٰتَيْتُمُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ ۭ وَلَا تُمْسِكُوْا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْـَٔــلُوْا مَآ اَنْفَقْتُمْ وَلْيَسْـَٔــلُوْا مَآ اَنْفَقُوْا ۭ ذٰلِكُمْ حُكْمُ اللّٰهِ ۭ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ۭ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌ حَكِيْمٌ ؀10

اي ايمان وارا! جڏهن اچن اوهان وٽ مؤمن عورتون هجرت ڪندڙ پوءِ آزمايو انهن کي الله وڌيڪ ڄاڻندڙ آهي انهن جي ايمان کي پوءِ جيڪڏهن ڄاڻو انهن کي مؤمنياڻيون پوءِ نه موٽايوانهن کي ڪافرن ڏانهن نه اهي حلال آهن انهن جي لاءِ ۽ نه اهي (مرد) حلال آهن انهن (عورتن) جي لاءِ ۽ ڏيو انهن کي جيڪي خرچ ڪيائون ۽ ناهي ڪو گناهه اوهان تي هي ته نڪاح ڪيو انهن سان جڏهن ڏنا اوهان انهن کي مهر انهن جا ۽ نه چنبڙي پئو ڪافرياڻين جي نڪاح سان ۽ گهرو جيڪي خرچ ڪيو اوهان ۽ ڀلي گهرن جيڪو خرچ ڪيائون اهو الله جو حڪم آهي حڪم ڪري ٿو اوهان ۾ الله ڄاڻندڙ، حڪمت وارو آهي .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:11

وَاِنْ فَاتَكُمْ شَيْءٌ مِّنْ اَزْوَاجِكُمْ اِلَى الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَاٰتُوا الَّذِيْنَ ذَهَبَتْ اَزْوَاجُهُمْ مِّثْلَ مَآ اَنْفَقُوْا ۭ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِيْٓ اَنْتُمْ بِهٖ مُؤْمِنُوْنَ ؀11

۽ جيڪڏهن ويون اوهان کان ڪجهه اوهان جي زالن مان ڪافرن ڏانهن پوءِ سزا ڏيو پوءِ ادا ڪيو انهن کي جو ويون زالون انهن جون ان جيترو جيڪو خرچ ڪيائون ۽ ڊڄو الله کان جو اوهان ان تي ايمان آڻيندڙ آهيو .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:12

يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اِذَا جَاۗءَكَ الْمُؤْمِنٰتُ يُبَايِعْنَكَ عَلٰٓي اَنْ لَّا يُشْرِكْنَ بِاللّٰهِ شَـيْـــــًٔــا وَّلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِيْنَ وَلَا يَقْتُلْنَ اَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَاْتِيْنَ بِبُهْتَانٍ يَّفْتَرِيْنَهٗ بَيْنَ اَيْدِيْهِنَّ وَاَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِيْنَكَ فِيْ مَعْرُوْفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللّٰهَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ ؀12

اي نبي! جڏهن اچن تو وٽ ايمان آڻڻ واريون بيعت ڪن ٿيون تنهنجي هن تي ته نه شريڪ ڪنديون الله سان ڪا شيءِ ۽ نه چوري ڪنديون ۽ نه زنا ڪنديون ۽ نه قتل ڪنديون پنهنجو اولاد ۽ نه آڻينديون بهتان جو ٺاهين ان کي پنهنجن هٿن ۽ پنهنجن پيرن ۾ ۽ نه بي فرماني ڪنديون تنهنجي ڀلي ڪم ۾ پوءِ بيعت وٺ انهن کان ۽ مغفرت طلب ڪر انهن لاءِ الله کان بيشڪ الله بخشڻهار، مهربان آهي .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري

60:13

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَىِٕسُوْا مِنَ الْاٰخِرَةِ كَـمَا يَىِٕسَ الْكُفَّارُ مِنْ اَصْحٰبِ الْقُبُوْرِ ؀ۧ13

اي ايمان وارا! نه دوستي رکو ان قوم سان جو ڪاوڙيو الله انهن تي تحقيق نا اميد ٿيا آخرت کان جيئن نااميد ٿيا ڪافر قبرن وارن کان .

— مولانا محمد ادريس ڏاھري