035 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 45 آيتون ۽ 5 رڪوع آھن
احسنُ البيان
مُترجم: مولانا محمد ادريس ڏاھري
اَلْـحَمْدُ لِلّٰهِ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ جَاعِلِ الْمَلٰۗىِٕكَةِ رُسُلًا اُولِيْٓ اَجْنِحَةٍ مَّثْنٰى وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ۭ يَزِيْدُ فِي الْـخَلْقِ مَا يَشَاۗءُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 1
سڀ ساراھ الله جي لاءِ (ثابت) آهي جيڪو پيدا ڪندڙ آهي آسمانن ۽ زمين جو بنائيندڙ ملائڪن جو قاصد جيڪي ٻن ٻن ۽ ٽن ٽن ۽ چئن چئن پرن وارا آهن وڌائي ٿو خلقت ۾ جيڪي گهري بيشڪ الله هر شيءِ تي قادر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمَا يَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَّحْـمَةٍ فَلَا مُـمْسِكَ لَهَا ۚ وَمَا يُـمْسِكْ ۙ فَلَا مُرْسِلَ لَهٗ مِنْۢ بَعْدِهٖ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 2
جيڪي کوليندو الله ماڻهن جي لاءِ رحمت مان پوءِ ناهي ڪو بند ڪندڙ ان جي لاءِ جيڪي بند ڪندو پوءِ ناهي ڪو موڪليندڙ ان جو ان کان پوءِ ۽ اهو ئي غالب حڪمت وارو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ ۭ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللّٰهِ يَرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۗءِ وَالْاَرْضِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ڮ فَاَنّٰى تُـؤْفَكُوْنَ 3
اي انسانو! ياد ڪيو الله جي نعمت کي اوهان تي ڇا ڪو پيدا ڪندڙ آهي الله کان سواءِ؟ جيڪو روزي ڏئي ٿو اوهان کي آسمان ۽ زمين مان ناهي ڪو عبادت جو حقدار ان کان سواءِ پوءِ ڪيڏانهن ڦيرايا وڃو ٿا؟ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاِنْ يُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ ۭ وَ اِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 4
۽ جيڪڏهن ڪوڙو ڀانئين ٿا توکي پوءِ تحقيق ڪوڙا ڀانيا ويا ڪيترا رسول توکان اڳي ۽ الله ڏانهن موٽايا وڃن ٿا (سڀ) ڪم .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا ۪ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 5
اي انسانو! بلاشڪ الله جو وعدو حق آهي پوءِ هرگز نه مغرور ڪري اوهان کي حياتي دنيا واري ۽ هرگز نه ٺڳي اوهان کي الله سان ٺڳي ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنَّ الشَّيْطٰنَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوْهُ عَدُوًّا ۭ اِنَّـمَا يَدْعُوْا حِزْبَهٗ لِيَكُوْنُوْا مِنْ اَصْحٰبِ السَّعِيْرِ 6ۭ
بلاشڪ شيطان اوهان جو دشمن آهي پوءِ ان کي دشمن ڪري وٺو بلاشڪ سڏي ٿو پنهنجي لشڪر کي تانته هجن دوزخين مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ڛ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِيْرٌ 7ۧ
جن ڪفر ڪيو انهن جي لاءِ سخت عذاب آهي ۽ جن ايمان آندو ۽ عمل صالح ڪيا انهن جي لاءِ مغفرت ۽ وڏو اجر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياَفَـمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ فَرَاٰهُ حَسَـنًا ۭ فَاِنَّ اللّٰهَ يُضِلُّ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ڮ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرٰتٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلِـيْمٌۢ بِـمَا يَصْنَعُوْنَ 8
ڇا پوءِ اهو جو سينگاريو ويو ان جي لاءِ برو عمل ان جو پوءِ ڏٺائين ان کي سهڻو پوءِ بيشڪ الله گمراھ ڪري ٿو جنهن کي گهري ۽ هدايت ڪري ٿو جنهن کي گهري پوءِ نه نڪري وڃي ساھ (مبارڪ) تنهنجو انهن تي افسوس ڪندي بيشڪ الله ڄاڻندڙ آهي جيڪي ڪن ٿا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاللّٰهُ الَّذِيْٓ اَرْسَلَ الرِّيٰحَ فَتُـثِيْرُ سَحَابًا فَسُقْنٰهُ اِلٰى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَاَحْيَيْنَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ كَذٰلِكَ النُّشُوْرُ 9
۽ الله اهو آهي جنهن موڪليو هوائن کي پوءِ کنيائون ڪڪر کي پوءِ وٺي وياسون ان کي شهر ويران ڏانهن پوءِ آباد ڪيو اسان ان سان زمين کي ان جي ويران هجڻ کان پوءِ اهڙي طرح اٿڻ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعِزَّةَ فَلِلّٰهِ الْعِزَّةُ جَمِيْعًا ۭ اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهٗ ۭ وَالَّذِيْنَ يَمْكُرُوْنَ السَّـيِّاٰتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَمَكْرُ اُولٰۗىِٕكَ هُوَ يَبُوْرُ 10
جيڪو ارادو ڪري ٿو عزت جو پوءِ بلاشڪ عزت الله جي لاءِ آهي سموري ان ڏانهن ئي چڙهي ٿو ڪلمو پاڪ ۽ عمل صالح بلند ڪري ٿو ان کي ۽ اهي ٻانها جو رٿ ڪن ٿا براين جي انهن جي لاءِ عذاب سخت آهي ۽ رٿ انهن جي اها ئي ٽٽندي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاللّٰهُ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ جَعَلَكُمْ اَزْوَاجًا ۭ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ اُنْـثٰى وَلَا تَضَعُ اِلَّا بِعِلْمِهٖ ۭ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُّعَمَّرٍ وَّلَا يُنْقَصُ مِنْ عُـمُرِهٖٓ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ ۭ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ يَسِيْرٌ 11
۽ الله پيدا ڪيو اوهان کي مٽيءَ مان، ان کان پوءِ منيءَ جي ڦڙي مان، ان کان پوءِ بنايائين اوهان کي جوڙو جوڙو ڪري ۽ نه ٿي حمل واري ٿئي ڪا عورت ۽ نه ٿي ڄڻي انجي علم کان سواءِ ۽ نه ٿو عمر ڏنو وڃي ڪو وڏي عمر وارو ۽ نه ٿي گهٽتائي ڪئي وڃي ان جي عمر مان مگر اهو (سڀ ڪجھ) ڪتاب ۾لکيل آهي بلاشڪ اهو الله کي آسان آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرٰنِ ڰ ھٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَاۗىِٕــغٌ شَرَابُهٗ وَھٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۭ وَمِنْ كُلٍّ تَاْكُلُوْنَ لَـحـْـمًا طَرِيًّا وَّتَسْتَخْرِجُوْنَ حِلْيَةً تَلْبَسُوْنَهَا ۚ وَتَرَى الْفُلْكَ فِيْهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ 12
۽ نه ٿا برابر ٿين ٻه درياءَ هي مٺو اڃ لاهيندڙ آهي وڻندڙ آهي پيئڻ ان جو ۽ هي کارو، ڪوڙو آهي ۽ سڀني مان کائو ٿا گوشت تازو ۽ ڪڍو ٿا زيور پايو ٿا انهن کي ۽ ڏسندين ٻيڙين کي ان ۾ چيري هلندڙيون تانته طلب ڪيو ان جي فضل مان ۽ تانته اوهان شڪر ڪندا رهو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييُـوْلِـجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُـوْلِـجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۙ وَسَـخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ڮ كُلٌّ يَّـجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۭ وَالَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ مَا يَـمْلِكُوْنَ مِنْ قِطْمِيْرٍ ۭ13
داخل ڪري ٿو رات کي ڏينهن ۾ ۽ داخل ڪري ٿو ڏينهن کي رات ۾ ۽ مطيع ڪيائين سج ۽ چنڊ کي سڀ هلن ٿا مدي مقرر تائين اهو الله اوهان جو پالڻهار آهي ان جي بادشاهي آهي ۽ جن کي پوڄيندا آهيو ان کان سواءِ نه ٿا مالڪ ٿين کجور جي ککڙيءَ واري ڇلڪي جا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنْ تَدْعُوْهُمْ لَا يَسْمَعُوْا دُعَاۗءَكُمْ ۚ وَلَوْ سَمِعُوْا مَا اسْتَجَابُوْا لَكُمْ ۭ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ يَكْفُرُوْنَ بِشِرْكِكُمْ ۭ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيْرٍ ۧ14
جيڪڏهن سڏيندؤ انهن کي ته نه ٻڌندا اوهان جي سڏ کي ۽ جيڪڏهن ٻڌن (ته به) نه قبول ڪري سگهندا اوهان جي سڏ کي ۽ قيامت جي ڏينهن انڪار ڪندا اوهان جي شرڪ ڪرڻ جو ۽ نه خبر ڏيندو توکي ڪو خبر ڏيندڙ جهڙي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرَاۗءُ اِلَى اللّٰهِ ۚ وَاللّٰهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 15
اي انسانو! اوهان محتاج آهيو الله ڏانهن ۽ الله اهو بي پرواھ ساراهيل آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِـخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۚ16
جيڪڏهن گهري ته فنا ڪري اوهان کي ۽ آڻي مخلوق نئين .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 17
۽ ناهي اهو الله لاءِ اوکو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَاِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ اِلٰى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَّلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰى ۭ اِنَّـمَا تُنْذِرُ الَّذِيْنَ يَـخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ ۭ وَمَنْ تَزَكّٰى فَاِنَّـمَا يَتَزَكّٰى لِنَفْسِهٖ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ الْمَصِيْرُ 18
۽ نه بار کڻندو ڪو بار کڻندڙ بار ٻئي جو ۽ جيڪڏهن سڏيندو (ڪو نفس) ڳري بار وارو پنهنجي بار کڻڻ ڏانهن ته نه بار کنيو ويندو ان جو ڪجھ به جيتوڻيڪ هجي قرابت وارو بلاشڪ ڊيڄاريندين تون انهن کي جيڪي ڊڄن ٿا پنهنجي رب کان اڻ ڏٺو ۽ قائم ڪن ٿا نماز ۽ جيڪو پاڪ صاف ٿيو پوءِ رڳو پاڪ صاف ٿيو پنهنجي پاڻ لاءِ ۽ الله ڏانهن ئي موٽڻ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَمَا يَسْتَوِي الْاَعْـمٰى وَالْبَصِيْرُ ۙ19
۽ نه ٿا برابر ٿين انڌو ۽ ڏسندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَلَا الظُّلُمٰتُ وَلَا النُّوْرُ ۙ20
۽ نه اونداهيون ۽ نه روشني .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري