003 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 200 آيتون ۽ 20 رڪوع آھن
احسنُ البيان
مُترجم: مولانا محمد ادريس ڏاھري
الۗـۗمَّ 1ۙ
الف، لام، ميم،.
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياللّٰهُ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ ۙ الْـحَيُّ الْقَيُّوْمُ 2ۭ
سچو معبود ناهي، ڪو به عبادت جو لائق ان کان سواءِ (پاڻ) جيئرو (ٻين کي) قائم رکندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرينَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتٰبَ بِالْـحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَاَنْزَلَ التَّوْرٰىةَ وَالْاِنْـجِيْلَ 3ۙ
لاٿائين توتي ڪتاب سچو جيڪو تصديق ڪندڙ آهي ان کان اڳين (ڪتابن) جي ۽ لاٿائين توراة ۽ انجيل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمِنْ قَبْلُ ھُدًى لِّلنَّاسِ وَاَنْزَلَ الْفُرْقَانَ ڛ اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ لَھُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَاللّٰهُ عَزِيْزٌ ذُو انْتِقَامٍ 4
اڳ ۾ هدايت ڪري ماڻهن جي لاءِ ۽ لاٿائين (حق ۽ نا حق ۾) فرق ڪندڙ بيشڪ جن ڪفر ڪيو الله جي آيتن جو انهن لاءِ سخت عذاب آهي ۽ الله غالب، بدلي وٺڻ وارو آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنَّ اللّٰهَ لَا يَـخْفٰى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْاَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاۗءِ 5ۭ
بيشڪ الله نه ٿي ڳجهي رهي ان کان ڪا شيءِ (نه) زمين ۾ ۽ نه آسمان ۾ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريھُوَ الَّذِيْ يُصَوِّرُكُمْ فِي الْاَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاۗءُ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ الْعَزِيْزُ الْـحَكِيْمُ 6
اهو ئي آهي جو صورت ٿو ٺاهي اوهان جي (مائرن جي) ڳڀيرڻن ۾ جنهن نموني گهري، ناهي ڪو سچو معبود ان کان سواءِ غالب، حڪمت وارو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريھُوَ الَّذِيْٓ اَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتٰبَ مِنْهُ اٰيٰتٌ مُّـحْكَـمٰتٌ ھُنَّ اُمُّ الْكِتٰبِ وَاُخَرُ مُتَشٰبِهٰتٌ ۭ فَاَمَّا الَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُوْنَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاۗءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاۗءَ تَاْوِيْلِهٖ څ وَمَا يَعْلَمُ تَاْوِيْلَهٗ ٓ اِلَّا اللّٰهُ ڤ وَالرّٰسِـخُوْنَ فِي الْعِلْمِ يَقُوْلُوْنَ اٰمَنَّا بِهٖ ۙ كُلٌّ مِّنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۚ وَمَا يَذَّكَّرُ اِلَّآ اُولُوا الْاَلْبَابِ 7
اهو ئي آهي جو نازل ڪيائين تو تي ڪتاب ان مان ڪجهه آيتون محڪم آهن جو اهي ڪتاب جو اصل آهن ۽ ٻيون متشابهه آهن پوءِ پر اهي ماڻهو جن جي دلين ۾ ڏنگائي آهي پوءِ پيروي ٿا ڪن ان جي جو متشابهه ٿيو ان مان فتني قائم ڪرڻ ۽ ان جي تاويل طلب ڪرڻ جي لاءِ ۽ نه ٿو ڄاڻي ان جي تاويل کي ڪو به الله کان سواءِ ۽ پڪائي رکندڙ علم ۾ چون ٿا ته ايمان آندوسون ان تي هي سڀ اسان جي رب وٽان آهي ۽ نه ٿا نصيحت قبول ڪن مگر عقل وارا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريرَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْ ھَدَيْتَنَا وَھَبْ لَنَا مِنْ لَّدُنْكَ رَحْـمَةً ۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْوَھَّابُ 8
اي اسان جا پالڻهار نه ڏنگيون ڪر اسان جون دليون ان کان پوءِ جو هدايت ڪيئي اسان کي ۽ عطا ڪر اسان کي پاڻ وٽان رحمت بيشڪ تون ئي زياده ڏيندڙ آهين .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريرَبَّنَآ اِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيْهِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُـخْلِفُ الْمِيْعَادَ 9ۧ
اي اسان جا پالڻهار! بيشڪ تون گڏ ڪندڙ آهين ماڻهن جو ان ڏينهن ۾ جو ناهي ڪو شڪ ان ۾ بيشڪ الله نه ٿو مخالفت ڪري وعدي جي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَنْ تُغْنِىَ عَنْھُمْ اَمْوَالُھُمْ وَلَآ اَوْلَادُھُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَـيْـــــًٔـا وَاُولٰۗىِٕكَ ھُمْ وَقُوْدُ النَّارِ ۙ10
بيشڪ جن ڪفر ڪيو هرگز نه بچائي سگهندا انهن کي مال انهن جا ۽ نه اولاد انهن جو الله جي (عذاب کان) ڪجهه به ۽ اهي ئي باهه جو ٻارڻ آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريكَدَاْبِ اٰلِ فِرْعَوْنَ ۙ وَالَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۭ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا ۚ فَاَخَذَھُمُ اللّٰهُ بِذُنُوْبِهِمْ وَاللّٰهُ شَدِيْدُ الْعِقَابِ 11
(انهن جو حال) فرعونين ۽ انهن جهڙو آهي جيڪي کانئن اڳي هيا ڪوڙو چيائون اسان جي آيتن کي پوءِ پڪڙيو انهن کي الله انهن جي گناهن جي ڪري ۽ الله سخت عذاب ڏيندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقُلْ لِّـلَّذِيْنَ كَفَرُوْا سَـتُغْلَبُوْنَ وَتُـحْشَرُوْنَ اِلٰى جَهَنَّمَ ۭ وَبِئْسَ الْمِهَادُ 12
فرماءِ انهن کي جو ڪفر ڪيائون ته جلدي مغلوب ڪيا ويندؤ ۽ اٿاريا ويندؤ جهنم ڏانهن ۽ اهو بڇڙو هنڌ آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقَدْ كَانَ لَكُمْ اٰيَةٌ فِيْ فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا ۭ فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَاُخْرٰى كَافِرَةٌ يَّرَوْنَھُمْ مِّثْلَيْهِمْ رَاْيَ الْعَيْنِ ۭ وَاللّٰهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهٖ مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّاُولِي الْاَبْصَارِ 13
تحقيي هئي اوها لاءِ نشاني ٻن جماعتن ۾ جيڪي سامهون ٿيون (بدر جي جنگ ۾) هڪ جماعت وڙهي ٿي الله جي واٽ ۾ ۽ ٻي (جماعت وارا) ڪافر هئا ڏسن پيا انهن کي ٻيڻو انهن کان اک جو ڏسڻ ۽ الله تائيد ٿو ڪري پنهنجي مدد سان جنگ کي گهري.يشڪ ان ۾ عبرت آهي سمجهدارن لاءِ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريزُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوٰتِ مِنَ النِّسَاۗءِ وَالْبَنِيْنَ وَالْقَنَاطِيْرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّھَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْـخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْاَنْعَامِ وَالْـحَرْثِ ۭ ذٰلِكَ مَتَاعُ الْـحَيٰوةِ الدُّنْيَا ۚ وَاللّٰهُ عِنْدَهٗ حُسْنُ الْمَاٰبِ 14
سينگاري وئي ماڻهن لاءِ محبت خواهشن جي عورتن ۽ پٽن ۽ گڏ ڪيلن (خزانن جي) ڍيرن جي سون ۽ چانديءَ ۽ گهوڙن نشان ڪيلن ۽ چوپائي مال ۽ پوک مان اهو دنيا جي حياتيءَ جو سامان آهي ۽ الله وٽ ئي سهڻي جاءِ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقُلْ اَؤُنَبِّئُكُمْ بِـخَيْرٍ مِّنْ ذٰلِكُمْ ۭ لِلَّذِيْنَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّٰتٌ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا وَاَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَّرِضْوَانٌ مِّنَ اللّٰهِ ۭ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِالْعِبَادِ ۚ15
فرماءِ ته اوهان کي ٻڌايان؟ ڀلي شيءِ انهيءَ کان؟ انهن لاءِ جو متقي ٿيا سندن رب وٽ بهشت آهن وهن ٿيون هيٺان انهن جي نهرون هميشہ رهندڙ هوندا انهن ۾ ۽ زالون پاڪ ۽ راضپو آهي الله جي طرفان ۽ الله ڏسندڙ آهي ٻانهن کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياَلَّذِيْنَ يَقُوْلُوْنَ رَبَّنَآ اِنَّنَآ اٰمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ۚ16
اهي (ٻانها) جو چون ٿا ته اي اسان جا پالڻهار! بيشڪ اسان ايمان آندو پوءِ بخش ڪر اسان کي اسان جا گناهه ۽ بچاءِ اسان کي باهه جي عذاب کان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياَلصّٰبِرِيْنَ وَالصّٰدِقِيْنَ وَالْقٰنِـتِيْنَ وَالْمُنْفِقِيْنَ وَالْمُسْـتَغْفِرِيْنَ بِالْاَسْـحَارِ 17
صبر ڪندڙ ۽ سچ ڳالهائيندڙ ۽ عاجزي ڪندڙ خرچ ڪندڙ ۽ مغفرت طلب ڪندڙ پوئين رات جو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريشَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهٗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ ۙ وَالْمَلٰۗىِٕكَةُ وَاُولُوا الْعِلْمِ قَاۗىِٕمًۢا بِالْقِسْطِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ الْعَزِيْزُ الْـحَكِيْمُ ۭ18
شاهدي ڏني الله (هن ڳالهه جي ته) يقيناً ناهي ڪو معبود ان کان سواءِ ۽ ملائڪن ۽ علم وارن (به اها شاهدي ڏني آهي) عدل تي قائم ٿي.اهي ڪو سچو معبود ان کان سواءِ غالب، حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنَّ الدِّيْنَ عِنْدَ اللّٰهِ الْاِسْلَامُ ۣ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِ مَا جَاۗءَھُمُ الْعِلْمُ بَغْيًۢا بَيْنَھُمْ ۭ وَمَنْ يَّكْفُرْ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ فَاِنَّ اللّٰهَ سَرِيْعُ الْـحِسَابِ 19
بيشڪ دين الله وٽ اسلام ئي آهي ۽ نه اختلاف ڪيو انهن جيڪي ڏنا ويا ڪتاب مگر ان کان پوءِ جو آيو انهن وٽ (صحيح) علم_سببان حسد ڪرڻ جي پاڻ ۾ جيڪو انڪار ٿو ڪري الله جي آيتن جو پوءِ بيشڪ الله تڪڙو حساب ڪندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريفَاِنْ حَاۗجُّوْكَ فَقُلْ اَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلّٰهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ ۭ وَقُلْ لِّلَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ وَالْاُمِّيّٖنَ ءَاَسْلَمْتُمْ ۭ فَاِنْ اَسْلَمُوْا فَقَدِ اھْتَدَوْا ۚ وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّـمَا عَلَيْكَ الْبَلٰغُ ۭ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِالْعِبَادِ ۧ20
پوءِ جيڪڏهن جهيڙو ڪن توسان پوءِ فرماءِ ته نِوايم پنهنجو منهن الله لاءِ ۽ انهن لاءِ جيڪي تابع ٿيا منهنجا ۽ فرماءِ انهن کي جو ڏنا ويا ڪتاب ۽ اڻ پڙهيلن کي ته ڇا اسلام قبول ڪيوَ؟ پوءِ جيڪڏهن اسلام قبول ڪن ته پوءِ پڪ هدايت وارا ٿيا ۽ جيڪڏهن منهن ڦيرائن ته پوءِ تحقيق اوهان تي پيغام پهچائڻ آهي ۽ الله ڏسندڙ آهي ٻانهن کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري