028 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 88 آيتون ۽ 9 رڪوع آھن
احسنُ البيان
مُترجم: مولانا محمد ادريس ڏاھري
طٰسۗمّۗ 1
طا-س-م .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريتِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ الْمُبِيْنِ 2
هي آيتون ڪتاب روشن جون آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرينَتْلُوْا عَلَيْكَ مِنْ نَّبَاِ مُوْسٰى وَفِرْعَوْنَ بِالْـحَقِّ لِقَوْمٍ يُّؤْمِنُوْنَ 3
پڙهون ٿا اوهان تي خبر سچي موسى ۽ فرعون جي ايمان واري قوم لاءِ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْاَرْضِ وَجَعَلَ اَهْلَهَا شِيَعًا يَّسْتَضْعِفُ طَاۗىِٕفَةً مِّنْهُمْ يُذَ بِّحُ اَبْنَاۗءَهُمْ وَيَسْتَحْيٖ نِسَاۗءَهُمْ ۭ اِنَّهٗ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِيْنَ 4
بلاشڪ فرعون غلبو حاصل ڪيو زمين ۾ ۽ بنايائين رهاڪن ان جي کي ٽولا ٽولا هيڻو پيو ڪري هڪ جماعت کي ان مان ڪهي پيو سندن پٽن کي ۽ جيئريون ڇڏي پيو سندن عورتون بي شڪ اهو هو فساد ڪندڙن مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَنُرِيْدُ اَنْ نَّمُنَّ عَلَي الَّذِيْنَ اسْتُضْعِفُوْا فِي الْاَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ اَىِٕمَّةً وَّنَجْعَلَهُمُ الْوٰرِثِيْنَ 5ۙ
۽ ارادو ڪيون پيا ته احسان ڪيون انهن تي جيڪي ضعيف بنايا ويا زمين ۾ ۽ بنايون انهن کي اڳواڻ ۽ بنايون انهن کي وارث .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْاَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهَامٰنَ وَجُنُوْدَهُمَا مِنْهُمْ مَّا كَانُوْا يَحْذَرُوْنَ 6
۽ طاقت ڏيون اسين انهن کي زمين ۾ ۽ ڏيکاريون فرعون ۽ هامان ۽ انهن جي لشڪرن کي انهن مان اها (سزا) جنهن کان ڊڄندا هئا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاَوْحَيْنَآ اِلٰٓى اُمِّ مُوْسٰٓى اَنْ اَرْضِعِيْهِ ۚ فَاِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَاَلْقِيْهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِيْ وَلَا تَحْـزَنِيْ ۚ اِنَّا رَاۗدُّوْهُ اِلَيْكِ وَجَاعِلُوْهُ مِنَ الْمُرْسَلِيْنَ 7
۽ الهام ڪيو اسان موسى جي ماءُ کي هي ته کير پيار ان کي پوءِ جڏهن ڊپ ڪرين ان تي پوءِ لوڙهي ڇڏ ان کي درياءَ ۾ ۽ نه خوف ڪر ۽ نه غم ڪر بيشڪ اسين موٽائيندڙ آهيون ان کي توڏانهن ۽ ڪندڙ آهيون ان کي پيغمبرن مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريفَالْتَقَطَهٗ ٓ اٰلُ فِرْعَوْنَ لِيَكُوْنَ لَهُمْ عَدُوًّا وَّحَزَنًا ۭ اِنَّ فِرْعَوْنَ وَهَامٰنَ وَجُنُوْدَهُمَا كَانُوْا خٰطِـــــِٕيْنَ 8
پوءِ لڌو ان کي فرعون جي گهراڻي وارن تانته هجي انهن لاءِ دشمن ۽ ڏک (جو سبب) بيشڪ فرعون ۽ هامان ۽ سندس لشڪر هئا خطا ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَقَالَتِ امْرَاَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّةُ عَيْنٍ لِّيْ وَلَكَ ۭ لَا تَقْتُلُوْهُ ڰ عَسٰٓى اَنْ يَّنْفَعَنَآ اَوْ نَتَّخِذَهٗ وَلَدًا وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ 9
چيو زال فرعون جي ٺار اکين جو آهي مون لاءِ ۽ تو لاءِ، نه قتل ڪيو ان کي ويجهو آهي جو نفعو ڏئي اسان کي يا بنايون ان کي پٽ ۽ اهي نٿا سمجهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاَصْبَحَ فُؤَادُ اُمِّ مُوْسٰى فٰرِغًا ۭ اِنْ كَادَتْ لَتُبْدِيْ بِهٖ لَوْلَآ اَنْ رَّبَطْنَا عَلٰي قَلْبِهَا لِتَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ 10
۽ صبح ڪئي موسى جي ماءُ جي دل بي قرار ٿي ويجهي هئي جو البته ظاهر ڪري ان کي جيڪڏهن نه هجي ها هيءَ (ڳالهه) جو ڳنڍ ڏني اسان دل ان جي تي تانته هجي مؤمنن مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَقَالَتْ لِاُخْتِهٖ قُصِّيْهِ ۡ فَبَصُرَتْ بِهٖ عَنْ جُنُبٍ وَّهُمْ لَا يَشْعُرُوْنَ ۙ11
۽ چيائين ڀيڻ ان جي کي ته پير کڻ ان جو پوءِ ڏٺائين ٿي ان کي پري کان ۽ اهي نه پيا سمجهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ مِنْ قَبْلُ فَقَالَتْ هَلْ اَدُلُّكُمْ عَلٰٓي اَهْلِ بَيْتٍ يَّكْفُلُوْنَهٗ لَكُمْ وَهُمْ لَهٗ نٰصِحُوْنَ 12
۽ حرام ڪيو اسان ان تي داين (جي کير) کي اڳ ۾ پوءِ چيائين ڇا ڏس ڏيان اوهان کي اهڙي گهراڻي جو جيڪي سنڀالين ان کي اوهان جي لاءِ ۽ اهي ان جي لاءِ خير خواهه آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريفَرَدَدْنٰهُ اِلٰٓى اُمِّهٖ كَيْ تَــقَرَّ عَيْنُهَا وَلَا تَحْزَنَ وَلِتَعْلَمَ اَنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُوْنَ ۧ13
پوءِ موٽايوسون ان کي سندس ماءُ ڏانهن تانته ٺري اک ان جي ۽ نه غمگين ٿئي ۽ تانته ڄاڻي ته بيشڪ الله جو وعدو سچو آهي ۽ پر گهڻا انهن مان نٿا ڄاڻن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَلَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهٗ وَاسْتَوٰٓى اٰتَيْنٰهُ حُكْمًا وَّعِلْمًا ۭ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِيْنَ 14
۽ جڏهن پهتو پنهنجي جوانيءَ کي ۽ پختو ٿيو ته ڏني سون ان کي حڪمت ۽ علم، ۽ اهڙي طرح بدلو ڏيندا آهيون ڀلارن کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَدَخَلَ الْمَدِيْنَةَ عَلٰي حِيْنِ غَفْلَةٍ مِّنْ اَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيْهَا رَجُلَيْنِ يَـقْتَتِلٰنِ ڭ هٰذَا مِنْ شِيْعَتِهٖ وَهٰذَا مِنْ عَدُوِّه ٖ ۚ فَاسْتَغَاثَهُ الَّذِيْ مِنْ شِيْعَتِهٖ عَلَي الَّذِيْ مِنْ عَدُوِّهٖ ۙ فَوَكَزَهٗ مُوْسٰى فَقَضٰى عَلَيْهِ ڭ قَالَ هٰذَا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطٰنِ ۭ اِنَّهٗ عَدُوٌّ مُّضِلٌّ مُّبِيْنٌ 15
۽ داخل ٿيو شهر ۾ ان جي رهاڪن جي غافل هجڻ وقت پوءِ لڌائين ان ۾ ٻن مڙسن کي (جيڪي) وڙهن پيا هي ٽولي ان جي مان هو ۽ هي ان جي دشمن (جي قوم) مان هو پوءِ مدد گهري ان کان انهيءَ جيڪوسندس ٽولي مان هو انهيءَ تي جيڪو سندس دشمن (جي قوم) مان هو.وءِ مُڪ هنئي ان کي موسى پوءِ پورو ڪيائين ان کي چيائين ته هي شيطان جي ڪم مان آهي بيشڪ اهو دشمن گمراهه ڪندڙ چٽو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقَالَ رَبِّ اِنِّىْ ظَلَمْتُ نَفْسِيْ فَاغْفِرْ لِيْ فَغَفَرَ لَهٗ ۭ اِنَّهٗ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ 16
چيائين ته اي منهنجا پالڻهار! بيشڪ مون ظلم ڪيو پنهنجو پاڻ تي پوءِ بخش ڪر مونکي پوءِ بخش ڪيائين بيشڪ اهو ئي بخشڻهار، مهربان آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقَالَ رَبِّ بِـمَآ اَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ اَكُوْنَ ظَهِيْرًا لِّلْمُجْرِمِيْنَ 17
چيائين ته اي منهنجا پالڻهار! ان سببان جو نعمت ڪئي تو مونتي پوءِ هر گز نه ٿيندس مان ڏوهارين جي مددگارن مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريفَاَصْبَحَ فِي الْمَدِيْنَةِ خَاۗىِٕفًا يَّتَرَقَّبُ فَاِذَا الَّذِي اسْتَـنْصَرَهٗ بِالْاَمْسِ يَسْتَــصْرِخُهٗ ۭ قَالَ لَهٗ مُوْسٰٓى اِنَّكَ لَغَوِيٌّ مُّبِيْنٌ 18
پوءِ صبح ڪيائين شهر ۾ ڊڄندڙ انتظار پيو ڪري پوءِ اوچتو اهو شخص جنهن مدد ورتي هئي ان کان، ڪالهه مدد پيو گهري ان کان (ٻيو ڀيرو) چيو ان کي موسى بيشڪ تون البته گمراهه کليل آهين .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريفَلَمَّآ اَنْ اَرَادَ اَنْ يَّبْطِشَ بِالَّذِيْ هُوَ عَدُوٌّ لَّهُمَا ۙ قَالَ يٰمُوْسٰٓى اَتُرِيْدُ اَنْ تَــقْتُلَنِيْ كَـمَا قَتَلْتَ نَفْسًۢا بِالْاَمْسِ ڰ اِنْ تُرِيْدُ اِلَّآ اَنْ تَكُوْنَ جَبَّارًا فِي الْاَرْضِ وَمَا تُرِيْدُ اَنْ تَكُوْنَ مِنَ الْمُصْلِحِيْنَ 19
پوءِ جڏهن ارادو ڪيائين هي ته وٺي ان کي جيڪو انهن ٻنهي جو دشمن آهي ته چيائين اي موسى! ڇا ارادو ٿو ڪرين ته قتل ڪرين مون کي جيئن قتل ڪيئي هڪ شخص کي ڪالهه نه ٿو ارادو ڪرين مگر هي ته هجين زبردستي ڪندڙ زمين ۾ ۽ نٿو ارادو ڪرين ته هجين سڌاريندڙن مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَجَاۗءَ رَجُلٌ مِّنْ اَقْصَا الْمَدِيْنَةِ يَسْعٰى ۡ قَالَ يٰمُوْسٰٓى اِنَّ الْمَلَاَ يَاْتَمِرُوْنَ بِكَ لِيَقْتُلُوْكَ فَاخْرُجْ اِنِّىْ لَكَ مِنَ النّٰصِحِيْنَ 20
۽ آيو هڪ مڙس پرئين پاسي شهر جي کان ڊوڙي پيو چيائين ته اي موسى! بيشڪ سردار رٿ ڪن پيا تانته قتل ڪن توکي پوءِ نڪري وڃ بيشڪ مان تو لاءِ خير خواهن مان آهيان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري