017 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 111 آيتون ۽ 12 رڪوع آھن
احسنُ البيان
مُترجم: مولانا محمد ادريس ڏاھري
سُـبْحٰنَ الَّذِيْٓ اَسْرٰى بِعَبْدِهٖ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْـحَرَامِ اِلَى الْمَسْجِدِ الْاَقْصَا الَّذِيْ بٰرَكْنَا حَوْلَهٗ لِنُرِيَهٗ مِنْ اٰيٰتِنَا ۭ اِنَّهٗ هُوَ السَّمِيْعُ الْبَصِيْرُ 1
پاڪ آهي اهو (الله) جنهن سير ڪرايو ٻانهي پنهنجي کي راتئون رات مسجد حرام کان مسجد اقصى تائين اها جو برڪت وڌي سون چوڌاري ان جي تانته ڏيکاريون ان کي نشانيون پنهنجيون بلاشڪ اهوئي ٻڌندڙ، ڏسندڙ آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاٰتَيْنَا مُوْسَي الْكِتٰبَ وَجَعَلْنٰهُ هُدًى لِّبَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ اَلَّا تَتَّخِذُوْا مِنْ دُوْنِيْ وَكِيْلًا 2ۭ
۽ ڏنو اسان موسى کي ڪتاب ۽ بنايوسون ان کي هدايت بني اسرائيل جي لاءِ ته نه وٺو مون کان سواءِ ڪو ڪارساز .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريذُرِّيَّــةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوْحٍ ۭ اِنَّهٗ كَانَ عَبْدًا شَكُوْرًا 3
اولاد انهن جو جيڪي سوار ڪراياسين نوح سان گڏ بلاشڪ اهو هو ٻانهو شڪر گذار .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَقَضَيْنَآ اِلٰى بَنِيْٓ اِسْرَاۗءِيْلَ فِي الْكِتٰبِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْاَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيْرًا 4
۽ فيصلو موڪليوسون بني اسرائيل ڏانهن ڪتاب ۾ته البته ضرور فساد ڪندؤ زمين ۾ ٻه ڀيرا ۽ البته ضرور بلند ٿيندؤ (عارضي طور) بلندي وڏي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريفَاِذَا جَاۗءَ وَعْدُ اُوْلٰىهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَآ اُولِيْ بَاْسٍ شَدِيْدٍ فَجَاسُوْا خِلٰلَ الدِّيَارِ ۭ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُوْلًا 5
پوءِ جڏهن آيو وعدو پهريون انهن ٻنهي مان ته موڪياسون اوهان تي ٻانها پنهنجا صاحب جنگ سخت جا پوءِ گھڙي پيا اندر گھرن ۾ ۽ هو وعدو (تقدير ۾) پورو ڪيل..
— مولانا محمد ادريس ڏاھريثُـمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَاَمْدَدْنٰكُمْ بِاَمْوَالٍ وَّبَنِيْنَ وَجَعَلْنٰكُمْ اَكْثَرَ نَفِيْرًا 6
تنهن کان پوءِ موٽايوسون اوهان جي لاءِ ٻيو وارو، انهن تي ۽ مدد ڪئي سون اوهان جي مالن ۽ پٽن سان ۽ بناياسون اوهان لاءِ گھڻا ساٿ ڏيڻ وارا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ ۣ وَاِنْ اَسَاْتُمْ فَلَهَا ۭ فَاِذَا جَاۗءَ وَعْدُ الْاٰخِرَةِ لِيَسُوْۗءٗا وُجُوْهَكُمْ وَلِيَدْخُلُوا الْمَسْجِدَ كَـمَا دَخَلُوْهُ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّلِــيُتَبِّرُوْا مَا عَلَوْا تَتْبِيْرًا 7
جيڪڏهن نيڪي ڪندؤ ته نيڪي ڪندؤ پنهنجن سرن لاءِ ۽ جيڪڏهن گناھ ڪندؤ ته پوءِ به انهن لاءِ پوءِ جڏهن ايندو وعدو پويون تانته بڇڙا ڪن منهن اوهان جا ۽ تانته داخل ٿين مسجد ۾ جيئن داخل ٿيا ان ۾ پهرئين ڀيري ۽ تانته پوري طرح هلاڪ ڪن ان کي جنهن تي غالب ٿيا.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريعَسٰي رَبُّكُمْ اَنْ يَّرْحَمَكُمْ ۚ وَاِنْ عُدْتُّمْ عُدْنَا ۘ وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكٰفِرِيْنَ حَصِيْرًا 8
ويجھي (آهي هيءَ ڳالھ جو) رب اوهان جو رحم ڪري اوهان تي ۽ جيڪڏهن وري ڪندؤ ته وري سزا ڏينداسون ۽ بنايو اٿئون جھنم کي ڪافرن جي لاءِ جيل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِنَّ هٰذَا الْقُرْاٰنَ يَهْدِيْ لِلَّتِيْ ھِيَ اَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِيْنَ الَّذِيْنَ يَعْمَلُوْنَ الصّٰلِحٰتِ اَنَّ لَهُمْ اَجْرًا كَبِيْرًا 9ۙ
بيشڪ هيءُ قرآن هدايت ٿو ڪري ان (واٽ) ڏانهن جو اها صفا سڌي آهي ۽ بشارت ٿو ڏئي مؤمنن کي جيڪي ڪن ٿا صالح اعمال ته بيشڪ انهن جي لاءِ ثواب وڏو آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَّاَنَّ الَّذِيْنَ لَا يُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ اَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا اَلِـــيْمًا ۧ10
۽ بيشڪ اهي جيڪي نه ٿا ايمان آڻين آخرت تي تيار ڪيوسون انهن لاءِ عذاب دردناڪ.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَيَدْعُ الْاِنْسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاۗءَهٗ بِالْخَيْرِ ۭ وَكَانَ الْاِنْسَانُ عَجُوْلًا 11
۽ دعا گھري ٿو انسان (بي سمجھ هجڻ جي ڪري) بري شيءِ جي لاءِ مثل دعا گھرڻ ان جي ڀلي شيءِ جي لاءِ ۽ آهي انسان جلد باز .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَجَعَلْنَا الَّيْلَ وَالنَّهَارَ اٰيَـتَيْنِ فَمَــحَوْنَآ اٰيَةَ الَّيْلِ وَجَعَلْنَآ اٰيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِّتَبْتَغُوْا فَضْلًا مِّنْ رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّنِيْنَ وَالْحِسَابَ ۭ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنٰهُ تَفْصِيْلًا 12
۽ بنايوسون رات ۽ ڏينهن کي ٻه نشانيون پوءِ ميٽايوسين نشانيءَ رات جي کي ۽ بنايوسين نشانيءَ ڏينهن جي کي روشني ڪندڙ تانته طلب ڪيو ڀلائي پنهنجي رب کان ۽ تانته ڄاڻو تعداد سالن جو ۽ حساب هر شيءِ کي بيان ڪيوسين ان کي کولي کولي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَكُلَّ اِنْسَانٍ اَلْزَمْنٰهُ طٰۗىِٕرَهٗ فِيْ عُنُقِهٖ ۭ وَنُخْرِجُ لَهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ كِتٰبًا يَّلْقٰىهُ مَنْشُوْرًا 13
۽ هر انسان کي لٽڪايوسين ان کي عملنامو ان جو ان جي ڪنڌ ۾ ۽ ڪڍنداسين ان جي لاءِ قيامت جي ڏينهن دفتر جو لهندو ان کي کليل.
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياِقْرَاْ كِتٰبَكَ ۭ كَفٰى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيْبًا ۭ14
پڙھ ڪتاب پنهنجو ڪافي آهين تون پاڻ اڄ پنهنجي مٿان حساب ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمَنِ اهْتَدٰى فَاِنَّـمَا يَهْــتَدِيْ لِنَفْسِهٖ ۚ وَمَنْ ضَلَّ فَاِنَّـمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۭ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِيْنَ حَتّٰى نَبْعَثَ رَسُوْلًا 15
جيڪو به هدايت وارو ٿيو پوءِ تحقيق هدايت وارو ٿئي ٿو پنهنجي لاءِ جيڪو گمراھ ٿيو پوءِ تحقيق گمراھ ٿئي ٿي پنهنجي مٿان ۽ نه بار کڻندو ڪو بار کڻندڙ بار ٻئي جو ۽ نه (آهيون اسين) عذاب ڪندڙ تان جو موڪليون پيغمبر .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاِذَآ اَرَدْنَآ اَنْ نُّهْلِكَ قَرْيَةً اَمَرْنَا مُتْرَفِيْهَا فَفَسَقُوْا فِيْهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنٰهَا تَدْمِيْرًا 16
۽ جڏهن ارادو ٿا ڪريون ته هلاڪ ڪريون ڪنهن ڳوٺ کي ته امر ڪريون ٿا اميرن ان ڳوٺ جي کي پوءِ بي فرماني ڪيائون ان ۾ پوءِ ثابت ٿيو انهن تي فيصلو (عذاب جو) پوءِ هلاڪ ڪيوسون ان کي مڪمل هلاڪ.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَكَمْ اَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُوْنِ مِنْۢ بَعْدِ نُوْحٍ ۭ وَكَفٰى بِرَبِّكَ بِذُنُوْبِ عِبَادِهٖ خَبِيْرًۢ ا بَصِيْرًا 17
۽ ڪيترائي هلاڪ ڪياسون (ماڻهو) زمانن م پڄاڻان نوح جي ۽ ڪافي آهي رب تنهنجو گناھن ٻانهن پنهنجن جي خبر رکندڙ، ڏسندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّــلْنَا لَهٗ فِيْهَا مَا نَشَاۗءُ لِمَنْ نُّرِيْدُ ثُـمَّ جَعَلْنَا لَهٗ جَهَنَّمَ ۚ يَصْلٰىهَا مَذْمُوْمًا مَّدْحُوْرًا 18
جيڪو به ارادو ڪري ٿو تڪڙو- (بدلي ملڻ جو) ته تڪڙو بدلو ڏنوسون ان کي ان ۾ جيڪي گھرون ٿا ان جي لاءِ جو ارادو ڪريون ٿا انکان پوءِ ٺاهيو اسان ان جي لاءِ جھنم داخل ٿيندو ان ۾ مذمت ڪيل ڌڪو ڏنل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَمَنْ اَرَادَ الْاٰخِرَةَ وَسَعٰى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَاُولٰۗىِٕكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَّشْكُوْرًا 19
۽ جنهن ارادو ڪيو آخرت جو ۽ محنت ڪيائين ان جي لاءِ مناسب ان جي ۽ اهو ايماندار آهي ته پوءِ اهي محنت انهن جي قدرت ڪيل آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريكُلًّا نُّمِدُّ هٰٓؤُلَاۗءِ وَهٰٓؤُلَاۗءِ مِنْ عَطَاۗءِ رَبِّكَ ۭ وَمَا كَانَ عَطَاۗءُ رَبِّكَ مَحْظُوْرًا 20
سڀني جي مدد ڪريون ٿا هنن جي ۽ انهن جي تنهنجي رب جي بخشش مان ۽ ناهي بخشش رب تنهنجي جي روڪيل .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري