014 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 52 آيتون ۽ 7 رڪوع آھن
احسنُ البيان
مُترجم: مولانا محمد ادريس ڏاھري
الۗرٰ ۣ كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ اِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَي النُّوْرِ ڏ بِاِذْنِ رَبِّھِمْ اِلٰي صِرَاطِ الْعَزِيْزِ الْحَمِيْدِ 1ۙ
الف لام را (هيءُ) ڪتاب آهي نازل ڪيوسون ان کي توڏانهن تانتهه ڪڍين ماڻهن کي انڌيرن مان روشنائيءَ ڏانهن سندن رب جي اذن سان طرف واٽ غالب، ساراهيل جي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياللّٰهِ الَّذِيْ لَهٗ مَافِي السَّمٰوٰتِ وَمَافِي الْاَرْضِ ۭ وَوَيْلٌ لِّلْكٰفِرِيْنَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيْدِ 2ۙ
معبود بالحق اهو جو ان جي ملڪيت آهي جيڪو آسمانن ۾ آهي ۽ جيڪو زمين ۾ آهي ۽ ويل آهي ڪافرن جي لاءِ عذاب سخت جي ڪري .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريۨالَّذِيْنَ يَسْتَحِبُّوْنَ الْحَيٰوةَ الدُّنْيَا عَلَي الْاٰخِرَةِ وَ يَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَ يَبْغُوْنَھَا عِوَجًا ۭ اُولٰۗىِٕكَ فِيْ ضَلٰلٍۢ بَعِيْدٍ 3
اهي جو پسند ڪن ٿا حياتيءَ دنيويءَ کي آخرت تي ۽ روڪين ٿا الله جي واٽ کان ۽ طلب ڪن ٿا ان کي ڏنگو اهي گمراهيءَ پري واريءَ ۾ آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَمَآ اَرْسَلْنَا مِنْ رَّسُوْلٍ اِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهٖ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ ۭ فَيُضِلُّ اللّٰهُ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 4
۽ نه موڪليوسون ڪو رسول مگر ان قوم جي ٻوليءَ سان تانتهه بيان ڪري انهن لاءِ پوءِ گمراھ ڪري ٿو الله جنهن کي گهري ۽ هدايت ٿو ڪري جنهن کي گهري ۽ اهو ئي غالب حڪمت وارو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَلَقَدْ اَرْسَلْنَا مُوْسٰى بِاٰيٰتِنَآاَنْ اَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ وَذَكِّرْهُمْ ڏ بِاَيّٰىمِ اللّٰهِ ۭ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَاٰيٰتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُوْرٍ 5
۽ البتهه تحقيق موڪليوسون موسى کي نشانين پنهنجن سان ته ڪڍ تون پنهنجي قوم کي انڌيرن مان روشنيءَ ڏانهن ۽ ياد ڏيار انهن کي الله جا ڏينهن بيشڪ ان ۾ البتهه نشانيون آهن هر صبر ڪندڙ شڪر ڪندڙ جي لاءِ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاِذْ قَالَ مُوْسٰى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ اِذْ اَنْجٰىكُمْ مِّنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ يَسُوْمُوْنَكُمْ سُوْۗءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُوْنَ اَبْنَاۗءَكُمْ وَيَسْتَحْيُوْنَ نِسَاۗءَكُمْ ۭ وَفِيْ ذٰلِكُمْ بَلَاۗءٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ عَظِيْمٌ 6ۧ
۽ (ياد ڪر) جڏهن فرمايو موسى واسطي قوم پنهنجي ته ياد ڪيو الله جي نعمت پنهنجي مٿان جڏهن ڇڏايائين اوهان کي فرمانبردارن فرعون جي کان چکائين پيا اوهان کي سخت عذاب ۽ ڪُهن پيا پٽن اوهان جن کي ۽ جيئرو ڇڏين پيا عورتن اوهان جن کي ۽ ان ۾ آزمائش آهي طرفان رب اوهان جي وڏي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكُمْ لَىِٕنْ شَكَرْتُمْ لَاَزِيْدَنَّكُمْ وَلَىِٕنْ كَفَرْتُمْ اِنَّ عَذَابِيْ لَشَدِيْدٌ 7
۽ جڏهن اعلان ڪيو رب اوهان جي ته البته جيڪڏهن شڪر ڪندؤ اوهان ته البته ضرور وڌائيندس اوهان کي ۽ البته جيڪڏهن بي شڪري ڪندؤ اوهان ته بيشڪ عذاب منهنجو البته سخت آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَقَالَ مُوْسٰٓى اِنْ تَكْفُرُوْٓا اَنْتُمْ وَمَنْ فِي الْاَرْضِ جَمِيْعًا ۙ فَاِنَّ اللّٰهَ لَغَنِيٌّ حَمِيْدٌ 8
۽ فرمايو موسى ته جيڪڏهن ڪفر ڪندؤ اوهان ۽ اهي جو زمين ۾ آهن مڙئي پوءِ بلاشڪ الله البته بي پرواھ ساراهيل آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياَلَمْ يَاْتِكُمْ نَبَؤُا الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوْحٍ وَّعَادٍ وَّثَـمُوْدَ ټ وَالَّذِيْنَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ړ لَا يَعْلَمُهُمْ اِلَّا اللّٰهُ ۭ جَاۗءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنٰتِ فَرَدُّوْٓا اَيْدِيَهُمْ فِيْٓ اَفْوَاهِهِمْ وَقَالُوْٓا اِنَّا كَفَرْنَا بِـمَآ اُرْسِلْتُمْ بِهٖ وَاِنَّا لَفِيْ شَكٍّ مِّـمَّا تَدْعُوْنَنَآ اِلَيْهِ مُرِيْبٍ 9
ڇا نه آئي اوهان وٽ خبر انهن جي جيڪي (گذريا) اڳي اوهان کان نوح جي قوم ۽ عاد ۽ ثمود ۽ انهن جي جيڪي انهن کان بعد آيا نه ٿو ڄاڻي انهن کي مگر الله آيا انهن وٽ رسول انهن جا روشن دليلن سان پوءِ وڌائون هٿ پنهنجا واتن پنهنجن ۾ ۽ چيائون ته اسان ضرور ڪفر ڪيو ان جو جو موڪليا ويئو اوهان ان سان ۽ بلاشڪ اسين البته شڪ ۾ آهيون ان کان جو سڏيو ٿا اوهان اسان کي ان ڏانهن شڪ ۾ وجهندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقَالَتْ رُسُلُهُمْ اَفِي اللّٰهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ يَدْعُوْكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِّنْ ذُنُوْبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ قَالُوْٓا اِنْ اَنْتُمْ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا ۭ تُرِيْدُوْنَ اَنْ تَصُدُّوْنَا عَـمَّا كَانَ يَعْبُدُ اٰبَاۗؤُنَا فَاْتُوْنَا بِسُلْطٰنٍ مُّبِيْنٍ 10
فرمايو انهن جي رسولن ڇا الله ۾ شڪ آهي؟ جيڪو پيدا ڪندڙ آهي آسمانن ۽ زمين جو سڏي ٿو اوهان کي تانته بخشي اوهان کي گناھ اوهان جا ۽ مهلت ڏي اوهان کي مدي مقرر تائين چيائون ته ناهيو اوهان مگر بشر اسان جهڙا ارادو ڪيو ٿا هي ته روڪيو اسان کي ان کان جو عبادت ڪندا هئا انهن جي ابا ڏاڏا اسان جا پوءِ آڻيو اسان وٽ دليل روشن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريقَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ اِنْ نَّحْنُ اِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ يَمُنُّ عَلٰي مَنْ يَّشَاۗءُ مِنْ عِبَادِهٖ ۭ وَمَا كَانَ لَنَآ اَنْ نَّاْتِيَكُمْ بِسُلْطٰنٍ اِلَّا بِاِذْنِ اللّٰهِ ۭ وَعَلَي اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُوْنَ 11
چيو انهن کي سندن رسولن ته ناهيون اسين مگر (ظاهر) بشر اوهان جهڙا ۽ پر الله احسان ٿو ڪري ان تي جنهن کي گهري ٿو ٻانهن پنهنجن مان ۽ نه ٿو هجي اسان لاءِ ته آڻيون اوهان وٽ ڪو دليل مگر الله جي اذن سان ۽ الله تي پوءِ گهرجي ته توڪل ڪن توڪل ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَمَا لَنَآ اَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَي اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰىنَا سُبُلَنَا ۭ وَلَنَصْبِرَنَّ عَلٰي مَآ اٰذَيْتُمُوْنَا ۭ وَعَلَي اللّٰهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُوْنَ ۧ12
۽ ڇا آهي اسان کي جونه توڪل ڪيون الله تي ۽ تحقيق هدايت ڪيائين اسان کي اسان جي سڌن رستن جي ۽ البته ضرور صبر ڪنداسون ان تي جو ايذاء ڏيو ٿا اوهان اسان کي ۽ الله تي پوءِ گهرجي ته توڪل ڪن توڪل ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِّنْ اَرْضِنَآ اَوْ لَتَعُوْدُنَّ فِيْ مِلَّتِنَا ۭ فَاَوْحٰٓى اِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظّٰلِمِيْنَ ۙ13
۽ چيو انهن جو ڪفر ڪيائون واسطي رسولن پنهنجي ته البته ضرور ڪڍي ڇڏينداسون اوهان کي زمين پنهنجيءَ مان يا البته ضرور واپس موٽندؤ دين اسان جي ۾ پوءِ وحي موڪليو انهن ڏانهن رب انهن جي ته البته ضرور هلاڪ ڪنداسون ظالمن کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الْاَرْضَ مِنْۢ بَعْدِهِمْ ۭ ذٰلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِيْ وَخَافَ وَعِيْدِ 14
۽ البته ضرور رهائينداسون اوهان کي زمين ۾ انهن کان پوءِ اهو ان لاءِ آهي جو ڊڄي ٿو منهنجي اڳيان بيهڻ کان ۽ ڊڄي ٿو وعدي عذاب منهنجي کان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَاسْتَفْتَحُوْا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيْدٍ ۙ15
۽ فتح جي طلب ڪيائون ۽ نامراد ٿيو هر هٺيلو سرڪش .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمِّنْ وَّرَاۗىِٕهٖ جَهَنَّمُ وَيُسْقٰى مِنْ مَّاۗءٍ صَدِيْدٍ ۙ16
پويان ان جي جهنم آهي ۽ پياريو ويندو پاڻي پونءِ وارو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييَّتَجَرَّعُهٗ وَلَا يَكَادُ يُسِيْغُهٗ وَيَاْتِيْهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَّمَا هُوَ بِمَيِّتٍ ۭ وَمِنْ وَّرَاۗىِٕهٖ عَذَابٌ غَلِيْظٌ 17
ڍڪ ڍڪ ڪري پيئندو ان کي ۽ نه ٿو ويجهو ٿئي جو ڳيت ڏئي پئي ان کي ۽ ايندو ان وٽ موت هر پاسي کان ۽ ناهي اهو مرندڙ ۽ پويان ان جي عذاب سخت آهي.
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمَثَلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِرَبِّهِمْ اَعْمَالُهُمْ كَرَمَادِ ۨاشْـتَدَّتْ بِهِ الرِّيْحُ فِيْ يَوْمٍ عَاصِفٍ ۭ لَا يَقْدِرُوْنَ مِـمَّا كَسَبُوْا عَلٰي شَيْءٍ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ 18
ان کي واءُ آنڌي واري ڏينهن ۾ نه قادر ٿيندا ان مان جو ڪمايائون ڪنهن شيءِ تي اها ئي گمراهي پرانهين آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْـحَقِّ ۭ اِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۙ19
ڇا نه ڏٺو تو ته بيشڪ الله پيدا ڪيا آسمان ۽ زمين حق سان جيڪڏهن گهرندو ته ختم ڪندو اوهان کي ۽ آڻيندو مخلوق نئين .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوَّمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 20
۽ ناهي اها ڳالھ الله تي غالب .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري