009 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 129 آيتون ۽ 16 رڪوع آھن
قرآن مجيد
مُترجم: عبدالسلام ڀُٽو
بَرَاۗءَةٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖٓ اِلَى الَّذِيْنَ عٰهَدْتُّمْ مِّنَ الْمُشْرِكِيْنَ 1ۭ
(اي مسلمانو!) توهان مشرڪن سان جيڪي (اڳ) معاهدا ڪيا هئا، انهن معاهدن کي الله تعالى ۽ سندس رسول (ﷺ اڄ) ختم (ڪرڻ جو اعلان) ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽوفَسِيْحُوْا فِي الْاَرْضِ اَرْبَعَةَ اَشْهُرٍ وَّاعْلَمُوْٓا اَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْـجِزِي اللّٰهِ ۙ وَاَنَّ اللّٰهَ مُـخْزِي الْكٰفِرِيْنَ 2
پوءِ ( انهن مشرڪن کي چؤ ته) توهان چئن مھينن تائين انهن معاهدن مطابق آزاديءَ سان گهمي ڦري وٺو ۽ اهو ذهن ۾ رکو ته توهان الله تعالى کي ڪمزور نٿا ڪري سگهو. بيشڪ الله تعالى ڪافرن کي رسوا ڪرڻ وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَاَذَانٌ مِّنَ اللّٰهِ وَرَسُوْلِهٖٓ اِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْـحَجِّ الْاَكْبَرِ اَنَّ اللّٰهَ بَرِيْۗءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِيْنَ ڏ وَرَسُوْلُهٗ ۭ فَاِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۚ وَاِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوْٓا اَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْـجِزِي اللّٰهِ ۭ وَبَشِّرِ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِعَذَابٍ اَلِــيْـمٍ 3ۙ
الله تعالى ۽ سندس رسول (ﷺ) جي طرفان حجّ اڪبر جي ڏينهن هي سڀني ماڻهن جي لاءِ عام اعلان آهي ته بيشڪ الله تعالى مشرڪن جي ڪنھن به حفاظتي ذميداري کڻڻ کان آجو آهي ۽ سندس رسول (ﷺ) به (آجو آهي) جيڪڏهن توهان توبہ ڪندا ته توهان جي لاءِ بھتر ٿيندو پر جيڪڏهن منھن ڦيرائيندا ته پوءِ سمجهي ڇڏيو ته بيشڪ توهان (ڪڏهن به) الله تعالى کي ڪمزور نٿا ڪري سگهو ۽ (تون) ڪافرن کي تڪليف ڏيندڙ عذاب جي خوشخبري ٻڌاءِ.
— عبدالسلام ڀُٽواِلَّا الَّذِيْنَ عٰهَدْتُّمْ مِّنَ الْمُشْرِكِيْنَ ثُـمَّ لَمْ يَنْقُصُوْكُمْ شَيْــــًٔـا وَّلَمْ يُظَاهِرُوْا عَلَيْكُمْ اَحَدًا فَاَتِـمُّــوْٓا اِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ اِلٰى مُدَّتِهِمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يُـحِبُّ الْمُتَّقِيْنَ 4
رهيا اهي مشرڪ جن سان توهان جا معاهدا باقي آهن ۽ انهن معاهدن ۾ انهن توهان سان بدعھدي ۽ توهان جي خلاف ڪڏهن به ڪنھن جي مدد نه ڪئي آهي ۽ معاهدن کي توڙ تائين نڀايو به آهي (ته اهڙن مشرڪن سان معاهدا برقرار آهن) بيشڪ الله تعالى پرهيزگارن کي پسند ڪندو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاِذَا انْسَلَخَ الْاَشْهُرُ الْـحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِيْنَ حَيْثُ وَجَدْتُّـمُــوْهُمْ وَخُذُوْهُمْ وَاحْصُرُوْهُمْ وَاقْعُدُوْا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ۚ فَاِنْ تَابُوْا وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتَوُا الزَّكٰوةَ فَـخَــلُّوْا سَـبِيْلَهُمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 5
پوءِ جڏهن ڏنل مھلت وارا مھينا گذري وڃن ته هاڻي مشرڪن کي جتي به ڏسو کين قتل ڪريو، پڪڙيو، سندن گهيرو ڪريو ۽ هر وقت ۽ هر جڳھه سندن تاڙ ۾ رهو. پوءِ جيڪڏهن هو توبہ ڪن، نماز قائم ڪن، زڪوات ادا ڪن ته پوءِ انهن جي رستا روڪ نه ڪريو. بيشڪ الله تعالى وڏو بخشڻھار ۽ وڏو رحم ڪندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِنْ اَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِيْنَ اسْتَجَارَكَ فَاَجِرْهُ حَتّٰي يَسْمَعَ كَلٰمَ اللّٰهِ ثُـمَّ اَبْلِغْهُ مَاْمَنَهٗ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُوْنَ 6ۧ
۽ جيڪڏهن مشرڪن مان ڪو ماڻهو توهان وٽ (الله تعالى جي پاڪ ڪلام ٻڌڻ لاءِ) پناهه چاهي ته کيس ٻڌڻ تائين پناهه ڏيو. ڪلام پاڪ ٻڌڻ کان پوءِ وري کيس پنھنجي محفوظ جڳھه تائين ڇڏي اچو. اهو ان لاءِ آهي ته انهن (ويچارن) کي (صحيح) علم جي ڄاڻ نه آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوكَيْفَ يَكُوْنُ لِلْمُشْرِكِيْنَ عَهْدٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعِنْدَ رَسُوْلِهٖٓ اِلَّا الَّذِيْنَ عٰهَدْتُّمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْـحَرَامِ ۚ فَـمَا اسْتَقَامُوْا لَكُمْ فَاسْتَقِيْمُوْا لَهُمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يُـحِبُّ الْمُتَّقِيْنَ 7
الله تعالى ۽ سندس رسول (ﷺ) سان ڪيل مشرڪن جا معاهدا ڪيئن ٿا برقرار رهي سگهن؟ ها باقي جن ماڻهن مسجد حرام ۾ ويھي معاهدا ڪيا آهن ته پوءِ جيستائين هو وعدن جا پاسدار ٿي رهن ته توهان به انهن سان پاسدار ٿي رهو. بيشڪ الله تعالى پرهيزگار ماڻهن کي پسند ڪندو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوكَيْفَ وَاِنْ يَّظْهَرُوْا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوْا فِيْكُمْ اِلًّا وَّلَا ذِمَّةً ۭ يُرْضُوْنَكُمْ بِاَفْوَاهِهِمْ وَتَاْبٰي قُلُوْبُهُمْ ۚ وَاَكْثَرُهُمْ فٰسِقُوْنَ 8ۚ
(باقي) اهڙن مشرڪن جا معاهدا ڪيئن برقرار رهي سگهن ٿا؟ (جن جي حالت اها آهي ته) جيڪڏهن انهن کي توهان جي مٿان ڪڏهن ڪو غلبو حاصل ٿي وڃي ته هو توهان سان نه رشتيداري ۽ نه ڪنھن معاهدي جو لحاظ رکندا، (هينئر ته) هو توهان کي ڳالهين جي حد تائين خوش رکن ٿا، باقي انهن جون دليون مڃڻ لاءِ تيار ئي نه آهن. انهن ۾ گهڻا ماڻهو نافرمان آهن.
— عبدالسلام ڀُٽواِشْتَرَوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ ثَـمَنًا قَلِيْلًا فَصَدُّوْا عَنْ سَبِيْلِهٖ ۭ اِنَّهُمْ سَاۗءَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 9
اهڙن ماڻهن الله تعالى جي آيتن جي بدلي ۾ ٿورڙي قيمت قبول ڪئي آهي ۽ الله تعالى جي رستي کان روڪيندڙ ٿي بيٺا آهن. (بھرحال) هو جيڪو ڪجهه ڪن ٿا، سو تمام برو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽولَا يَرْقُبُوْنَ فِيْ مُؤْمِنٍ اِلًّا وَّلَا ذِمَّةً ۭ وَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الْمُعْتَدُوْنَ 10
هي ماڻهو ڪنھن به مسلمان جي باري ۾ نه مٽي مائٽيءَ جو لحاظ رکندا آهن ۽ نه ئي ڪنھن معاهدي جو، اهڙا ئي ماڻهو حد کان لنگهندڙ آهن.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاِنْ تَابُوْا وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتَوُا الزَّكٰوةَ فَاِخْوَانُكُمْ فِي الدِّيْنِ ۭ وَنُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ لِقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ 11
جيڪڏهن هو توبہ ڪن، نماز قائم ڪن ۽ زڪوات ڏين ته پوءِ هو توهان جا ديني ڀائر آهن ۽ اسان سمجهدار ماڻهن لاءِ تفصيل سان آيتون بيان ڪندا آهيون.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِنْ نَّكَثُوْٓا اَيْمَانَهُمْ مِّنْۢ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوْا فِيْ دِيْنِكُمْ فَقَاتِلُوْٓا اَىِٕمَّةَ الْكُفْرِ ۙ اِنَّهُمْ لَآ اَيْـمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُوْنَ 12
۽ جيڪڏهن هي وعدو ڪرڻ کان پوءِ پنھنجا قسم ٽوڙين ۽ توهان جي دين جي مٿان ٽوڪون ڪن ته پوءِ ڪفر جي اڳواڻي ڪرڻ وارن سان جنگ ڪريو، انهن جي قسمن جو اعتبار ناهي. بس! ٿي سگهي ٿو ته هو طاقت جي زور تي رڪجي وڃن.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَا تُقَاتِلُوْنَ قَوْمًا نَّكَثُوْٓا اَيْـمَانَهُمْ وَهَـمُّوْا بِاِخْرَاجِ الرَّسُوْلِ وَهُمْ بَدَءُوْكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ ۭ اَتَـخْشَوْنَهُمْ ۚ فَاللّٰهُ اَحَقُّ اَنْ تَـخْشَوْهُ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ 13
ڇا توهان انهن ماڻهن سان نه وڙهندا جن پنھنجا قسم ٽوڙيا ۽ رسول سڳوري کي جلا وطن ڪرڻ جو ارادو ڪيو، دشمني ڪرڻ ۾ به انهن ئي اڳرائي ڪئي؟ ڇا توهان اهڙن ماڻهن کان ڊڄو ٿا؟ جيڪڏهن توهان مؤمن آهيو (ته سمجهي ڇڏيو ته) ڊڄڻ جو سڀني کان وڏو حق الله تعالى جو ئي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوقَاتِلُوْهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللّٰهُ بِاَيْدِيْكُمْ وَيُـخْزِهِمْ وَيَنْصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُوْرَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِيْنَ ۙ14
انهن سان جنگ ڪريو، الله تعالى کين توهان جي هٿان عذاب ڏيندو ۽ ذليل ۽ خوار ڪندو. توهان کي انهن جي مٿان غالب ڪندو ۽ مؤمنن جي سينن کي سڪون بخشيندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوْبِهِمْ ۭ وَيَتُوْبُ اللّٰهُ عَلٰي مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌ حَكِيْمٌ 15
۽ سندن دلين جي ڪاوڙ کي دور ڪندو ۽ الله تعالى جنھن کي چاهيندو کيس توبہ ڪرڻ جي توفيق بخشيندو ۽ الله تعالى وڏي علم وارو ۽ وڏي حڪمت وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَمْ حَسِبْتُمْ اَنْ تُتْرَكُوْا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللّٰهُ الَّذِيْنَ جٰهَدُوْا مِنْكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلَا رَسُوْلِهٖ وَلَا الْمُؤْمِنِيْنَ وَلِيْجَةً ۭ وَاللّٰهُ خَبِيْرٌۢ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ ۧ16
(اي مؤمنو!) ڇا توهان اهو گمان ڪري ويٺا آهيو ته توهان کي ايئن ئي ڇڏيو ويندو، حالانڪه الله تعالى اڃا عملي طور تي اهو ڏٺو ئي نه آهي ته توهان مان اهي ڪھڙا ماڻهو آهن جن جھاد ڪيو ۽ الله تعالى، سندس رسول (ﷺ) ۽ مؤمنن کان سواءِ ٻين کي جگري دوست نه ٺاهيو آهي. الله تعالى توهان جي هر عمل کان خوب واقف آهي.
— عبدالسلام ڀُٽومَا كَانَ لِلْمُشْرِكِيْنَ اَنْ يَّعْمُرُوْا مَسٰجِدَ اللّٰهِ شٰهِدِيْنَ عَلٰٓي اَنْفُسِهِمْ بِالْكُفْرِ ۭ اُولٰۗىِٕكَ حَبِطَتْ اَعْـمَالُهُمْ ښ وَفِي النَّارِ هُمْ خٰلِدُوْنَ 17
مشرڪن کي ڪو به حق نه آهي ته هو الله تعالى جي مسجدن کي آباد ڪن ڇاڪاڻ جو هو ڪفر جو خود اقرار ڪن ٿا. انهن جا سڀ (نيڪ) عمل ضايع ٿي ويا ۽ هو هميشه دوزخ ۾ رهندا.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّـمَا يَعْمُرُ مَسٰجِدَ اللّٰهِ مَنْ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَاَقَامَ الصَّلٰوةَ وَاٰتَى الزَّكٰوةَ وَلَمْ يَـخْشَ اِلَّا اللّٰهَ فَعَسٰٓى اُولٰۗىِٕكَ اَنْ يَّكُوْنُوْا مِنَ الْمُهْتَدِيْنَ 18
الله تعالى جي مسجدن کي آباد ڪندڙ ته صرف اهي ماڻهو ئي ٿي سگهن ٿا جيڪي الله تعالى ۽ آخرت جي ڏينھن تي ايمان آڻين، نماز قائم ڪن، زڪوات ڏين ۽ الله تعالى کان سواءِ ڪنھن ٻئي کان نه ڊڄن. اميد آهي ته اهي ئي ماڻهو هدايت حاصل ڪرڻ وارن مان ٿيندا.
— عبدالسلام ڀُٽواَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْـحَاۗجِّ وَعِـمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْـحَرَامِ كَـمَنْ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَجٰهَدَ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰه ِ ۭ لَا يَسْتَوٗنَ عِنْدَ اللّٰهِ ۭ وَاللّٰهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظّٰلِمِيْنَ ۘ19
ڇا توهان ماڻهن حاجين کي پاڻي پيارڻ ۽ مسجد حرام کي آباد ڪرڻ کي ان ماڻهوءَ جي برابر قرار ڏئي ڇڏيو آهي، جنھن الله تعالى ۽ آخرت جي ڏينھن تي ايمان آندو آهي ۽ الله تعالى جي رستي ۾ جھاد ڪيو آهي؟ الله تعالى جي نظر ۾ اهي ٻئي برابر نه آهن ۽ الله تعالى ظالم ماڻهن کي هدايت نه ڏيندو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَهَاجَرُوْا وَجٰهَدُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ بِاَمْوَالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ ۙ اَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللّٰهِ ۭ وَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الْفَاۗىِٕزُوْنَ 20
جن ماڻهن ايمان آندو، هجرت ڪئي ۽ الله تعالى جي رستي ۾ پنھنجي مالن ۽ جانين سان جھاد ڪيو، الله تعالى وٽ انهن جا وڏا درجا آهن ۽ اهي ئي ڪامياب ماڻهو آهن.
— عبدالسلام ڀُٽو