039 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 75 آيتون ۽ 8 رڪوع آھن
قرآن مجيد
مُترجم: عبدالسلام ڀُٽو
تَنْزِيْلُ الْكِتٰبِ مِنَ اللّٰهِ الْعَزِيْزِ الْحَكِيْمِ 1
هن ڪتاب جو نازل ٿيڻ زبردست ۽ حڪمت واري الله تعالى جي طرفان آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّآ اَنْزَلْنَآ اِلَيْكَ الْكِتٰبَ بِالْـحَقِّ فَاعْبُدِ اللّٰهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّيْنَ 2ۭ
بيشڪ اسان هن ڪتاب کي توڏانهن برحق نازل ڪيو آهي. تون دين کي الله تعالى جي لاءِ خالص ڪري ان جي ئي عبادت ڪندو رهه.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَا لِلّٰهِ الدِّيْنُ الْـخَالِصُ ۭ وَالَّذِيْنَ اتَّـخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖٓ اَوْلِيَاۗءَ ۘ مَا نَعْبُدُهُمْ اِلَّا لِيُقَرِّبُوْنَآ اِلَى اللّٰهِ زُلْفٰى ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَـحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِيْ مَا هُمْ فِيْهِ يَـخْتَلِفُوْنَ ڛ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِيْ مَنْ هُوَ كٰذِبٌ كَفَّارٌ 3
خبردار! خالص دين الله تعالى جي لاءِ ئي آهي ۽ جن ماڻهن ان کان سواءِ ٻين کي مددگار ٺاهيو آهي (اُهي چون ٿا ته) اسان انهن جي رڳو ان ڪري عبادت ڪندا آهيون ته جيئن هو اسان کي مرتبي ۾ الله تعالى جي ويجهو ڪن. بيشڪ الله تعالى انهن جي وچ ۾ موجود سڀني اختلافن جو فيصلو ڪندو. بيشڪ الله تعالى ڪوڙي ۽ ناشڪري ماڻهوءَ کي هدايت نه ڏيندو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽولَوْ اَرَادَ اللّٰهُ اَنْ يَّتَّخِذَ وَلَدًا لَّاصْطَفٰى مِـمَّا يَـخْلُقُ مَا يَشَاۗءُ ۙ سُـبْحٰنَهٗ ۭ هُوَ اللّٰهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ 4
جيڪڏهن الله تعالى ڪنھن کي اولاد طور چونڊي ها ته هو ضرور پنھنجي مخلوق منجهان ئي جنھن کي چاهي ها تنھن کي اولاد جو درجو ڏئي ها. پر هو ته (انهن رشتن کان) پاڪ آهي. اِهو ئي الله آهي جيڪو اڪيلو ۽ سڀني تي غالب آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوخَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْـحَـقِّ ۚ يُكَوِّرُ الَّيْلَ عَلَي النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَي الَّيْلِ وَسَـخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ۭ كُلٌّ يَّـجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ اَلَا هُوَ الْعَزِيْزُ الْغَفَّارُ 5
هن آسمانن ۽ زمين کي برحق پيدا ڪيو آهي. هو رات کي ڏينھن تي ويڙهي ٿو ۽ ڏينھن کي (وري) رات تي ويڙهي ٿو ۽ هن سج ۽ چنڊ کي هڪ نظام هيٺ قابو ڪري رکيو آهي. اهي سڀئي شيون هڪ مقرر وقت تائين گردش ڪري رهيون آهن. خبردار! اُهوئي زبردست ۽ وڏو معاف ڪندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوخَلَقَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ ثُـمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَاَنْزَلَ لَكُمْ مِّنَ الْاَنْعَامِ ثَـمٰنِيَةَ اَزْوَاجٍ ۭ يَـخْلُقُكُمْ فِيْ بُطُوْنِ اُمَّهٰتِكُمْ خَلْقًا مِّنْۢ بَعْدِ خَلْقٍ فِيْ ظُلُمٰتٍ ثَلٰثٍ ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ فَاَنّٰى تُصْرَفُوْنَ 6
هن توهان کي هڪ جان مان پيدا ڪيو، پوءِ ان مان ئي ان جي گهر واري کي بنايو ۽ توهان جي لاءِ جانورن جا اَٺَ جوڙا (يعني نر ۽ مادي) پيدا ڪيا. هو توهان کي توهان جي مائرن جي پيٽ ۾ ٽن اونداهين جي وچ ۾ هڪڙي شڪل کان پوءِ ٻي شڪل ڏيندو رهي ٿو. اِهوئي ته الله تعالى آهي جيڪو توهان جو پالڻھار آهي. حڪمراني ان جي ئي آهي. ان کانسواءِ ٻيو ڪير به عبادت جي لائق نه آهي پوءِ توهان کي ڪاڏي ڦيرايو وڃي ٿو؟
— عبدالسلام ڀُٽواِنْ تَكْفُرُوْا فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ ۣ وَلَا يَرْضٰى لِعِبَادِهِ الْكُفْرَ ۚ وَاِنْ تَشْكُرُوْا يَرْضَهُ لَكُمْ ۭ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ ثُـمَّ اِلٰى رَبِّكُمْ مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِـمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۭ اِنَّهٗ عَلِـيْمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُوْرِ 7
جيڪڏهن توهان ڪفر ڪندا ته بيشڪ الله تعالى توهان کان بي پرواهه آهي پر هو پنھنجي ٻانهن لاءِ ڪفر کي پسند نٿو ڪري ۽ جيڪڏهن توهان شڪر ڪندا ته هو ان شڪرگذاري کي توهان جي لاءِ پسند ڪندو آهي. ڪير به بار کڻڻ وارو ٻئي ڪنھن شخص جو بار نه کڻندو. توهان سڀني کي پنھنجي پالڻھار ڏانھن واپس موٽڻو آهي. پوءِ توهان جيڪو ڪجهه ڪيو هوندو، اهو سڀ توهان کي ٻڌائيندو. بيشڪ هو ته سينن جي رازن کان به واقف آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهٗ مُنِيْبًا اِلَيْهِ ثُـمَّ اِذَا خَوَّلَهٗ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِيَ مَا كَانَ يَدْعُوْٓا اِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلّٰهِ اَنْدَادًا لِّيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِهٖ ۭ قُلْ تَـمَــتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيْلًا ڰ اِنَّكَ مِنْ اَصْحٰبِ النَّارِ 8
انسان جي مٿان جڏهن به ڪا تڪليف ايندي آهي ته هو رجوع ڪندي پنھنجي پالڻھار کان دُعا گهرندو آهي. پوءِ هو جڏهن کيس پنھنجي طرفان نعمت عطا ڪندو آهي ته ڪجهه وقت پھريان پنھنجي گهريل دعا کي وساري ويهندو آهي ۽ الله تعالى جي لاءِ شريڪ ٺاهيندو آهي ته جيئن هو ماڻهن کي ان جي رستي کان گمراهه ڪري ڇڏي. چؤ ته تون پنھنجي ڪفر جي بنياد تي مزا ڪري وٺ. بيشڪ تون باهه ۾ وڃڻ وارن مان آهين.
— عبدالسلام ڀُٽواَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ اٰنَاۗءَ الَّيْلِ سَاجِدًا وَّقَاۗىِٕمًا يَّحْذَرُ الْاٰخِرَةَ وَيَرْجُوْا رَحْـمَةَ رَبِّهٖ ۭ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِيْنَ يَعْلَمُوْنَ وَالَّذِيْنَ لَا يَعْلَمُوْنَ ۭ اِنَّـمَا يَتَذَكَّرُ اُولُوا الْاَلْبَابِ 9ۧ
ڇا جيڪو ماڻهو عبادت ڪندڙ آهي، رات جو سجدو ۽ قيام ڪندڙ آهي. هو آخرت کان ڊڄي ٿو ۽ پنھنجي پالڻھار جي رحمت ۾ وڏي اميد رکي ٿو (سو ڀلو آهي يا اِهو ناشڪرو مشرڪ)؟ چؤ ته ڇا جيڪي ڄاڻن ٿا ۽ جيڪي نٿا ڄاڻن سي برابر ٿي سگهن ٿا؟ بيشڪ نصيحت ته عقل وارا ماڻهو ئي وٺندا آهن.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ يٰعِبَادِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۭ لِلَّذِيْنَ اَحْسَنُوْا فِيْ هٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَـنَةٌ ۭ وَاَرْضُ اللّٰهِ وَاسِعَةٌ ۭ اِنَّـمَا يُوَفَّى الصّٰبِرُوْنَ اَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ 10
چؤ ته: اي منھنجا مؤمن ٻانهو! پنھنجي پالڻھار کان ڊڄو. جن ماڻهن هن دنيا ۾ ڀلائي ڪئي ته (اڳتي به) انهن جي لاءِ ڀلائي آهي ۽ الله تعالى جي زمين ڪشادي آهي. بيشڪ صبر ڪرڻ وارن کي بغير حساب جي پورو بدلو ڏنو ويندو.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ اِنِّىْٓ اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ اللّٰهَ مُـخْلِصًا لَّهُ الدِّيْنَ ۙ11
چؤ ته مون کي اِن ڳالهه جو حڪم ڏنو ويو آهي ته مان دين کي الله تعالى جي لاءِ خالص ڪري انجي ئي عبادت ڪريان.
— عبدالسلام ڀُٽووَاُمِرْتُ لِاَنْ اَكُوْنَ اَوَّلَ الْمُسْلِمِيْنَ 12
۽ مون کي حڪم ٿيو آهي ته (هن وقت) مان ئي سڀ کان پھريائين مسلمان ٿيان.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ اِنِّىْٓ اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبِّيْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ 13
چؤ ته جيڪڏهن آءٌ پنھنجي پالڻھار جي نافرماني ڪئي ته آءٌ وڏي ڏينھن جي عذاب کان ڊڄان ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلِ اللّٰهَ اَعْبُدُ مُـخْلِصًا لَّهٗ دِيْنِيْ ۙ14
چؤ ته آءٌپنھنجي دين کي الله تعالى جي لاءِ خالص ڪري ان جي ئي عبادت ڪندس.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاعْبُدُوْا مَا شِئْتُمْ مِّنْ دُوْنِهٖ ۭ قُلْ اِنَّ الْـخٰسِرِيْنَ الَّذِيْنَ خَسِرُوْٓا اَنْفُسَهُمْ وَاَهْلِيْهِمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اَلَا ذٰلِكَ هُوَ الْـخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ 15
توهان ان کان سواءِ جنھن جي وڻيوَ عبادت ڪندا رهو. چؤ ته حقيقي نقصان وارا ته اُهي ماڻهو آهن جن (گمراهه ٿيڻ سبب) پنھنجو پاڻ کي ۽ پنھنجي گهر ڀاتين کي قيامت واري ڏينھن نقصان ۾ وڌو ــ خبردار! اهوئي ته پڌرو نقصان آهي.
— عبدالسلام ڀُٽولَهُمْ مِّنْ فَوْقِهِمْ ظُلَــلٌ مِّنَ النَّارِ وَمِنْ تَـحْتِهِمْ ظُلَــلٌ ۭ ذٰلِكَ يُـخَــوِّفُ اللّٰهُ بِهٖ عِبَادَهٗ ۭ يٰعِبَادِ فَاتَّقُوْنِ 16
انهن جي مٿان باهه جا ڪڪر هوندا ۽ اهڙي طرح هيٺان به ساڳيا ڪڪر هوندا. اهڙي ئي عذاب کان ته الله تعالى پنھنجي ٻانهن کي ڊيڄاريندو آهي. اي منھنجا ٻانهؤ! (بس!) مون کان ئي ڊڄو.
— عبدالسلام ڀُٽووَالَّذِيْنَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوْتَ اَنْ يَّعْبُدُوْهَا وَاَنَابُوْٓا اِلَى اللّٰهِ لَهُمُ الْبُشْرٰى ۚ فَبَشِّرْ عِبَادِ ۙ17
۽ جن ماڻهن الله تعالى جي باغين جي عبادت ڪرڻ کان پاڻ کي بچايو ۽ الله تعالى ڏي رجوع ڪيو ته انهن جي لاءِ خوشخبري آهي. سو تون منھنجي ٻانهن کي خوشخبري ٻڌائي ڇڏ.
— عبدالسلام ڀُٽوالَّذِيْنَ يَسْتَمِعُوْنَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُوْنَ اَحْسَنَهٗ ۭ اُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ هَدٰىهُمُ اللّٰهُ وَاُولٰۗىِٕكَ هُمْ اُولُوا الْاَلْبَابِ 18
هي اهي ماڻهو آهن جيڪي هر ڳالهه کي غور سان ٻڌندا آهن پوءِ انهن مان سٺي ڳالهه جي پيروي ڪندا آهن. هي اُهي ماڻهو آهن جن کي الله تعالى هدايت بخشي آهي ۽ اهي ئي عقل کان ڪم وٺندڙ ماڻهو آهن.
— عبدالسلام ڀُٽواَفَـمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذَابِ ۭ اَفَاَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِي النَّارِ ۚ19
ڇا جنھن ماڻهوءَ تي عذاب جو حڪم جاري ٿي چڪو هجي؟ پوءِ ڇا تون اهڙي دوزخي کي بچائي سگهندين؟
— عبدالسلام ڀُٽولٰكِنِ الَّذِيْنَ اتَّــقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِّنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَّبْنِيَّةٌ ۙ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ڛ وَعْدَ اللّٰهِ ۭ لَا يُـخْلِفُ اللّٰهُ الْمِيْعَادَ 20
پر جيڪي ماڻهو پنھنجي پالڻھار کان ڊڄن ٿا ته انهن جي لاءِ ماڙين جي مٿان ماڙيون ٺهيل آهن.جن جي هيٺان (مختلف قسمن جون) نهرون وهنديون. اِهوئي الله تعالى جو وعدو آهي ۽ الله تعالى (ڪڏهن به) وعدي جي خلاف ورزي نه ڪندو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽو