025 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 77 آيتون ۽ 6 رڪوع آھن
قرآن مجيد
مُترجم: عبدالسلام ڀُٽو
تَبٰرَكَ الَّذِيْ نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلٰي عَبْدِهٖ لِيَكُوْنَ لِلْعٰلَمِيْنَ نَذِيْرَا 1ۙ
وڏي برڪت وارو آهي الله تعالى جنھن پنھنجي ٻانهي تي هي فرقان (يعني قرآن مجيد) نازل ڪيو آهي ته جيئن هي پيغمبر سڀني جھانن وارن لاءِ ڊيڄاريندڙ هجي.
— عبدالسلام ڀُٽوۨالَّذِيْ لَهٗ مُلْكُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَّلَمْ يَكُنْ لَّهُ شَرِيْكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهٗ تَقْدِيْرًا 2
جيڪو آسمانن ۽ زمين جي بادشاهي جو مالڪ آهي، جنھن ڪنھن کي نه پٽ ٺاهيو آهي، نه ئي ڪير ان بادشاهيءَ ۾ شريڪ آهي ۽ جنھن هر شيءِ کي پيدا ڪيو آهي پوءِ ان جي تقدير مقرر ڪئي.
— عبدالسلام ڀُٽووَاتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِهٖٓ اٰلِهَةً لَّا يَـخْلُقُوْنَ شَـيْـــــًٔا وَّهُمْ يُخْلَقُوْنَ وَلَا يَمْلِكُوْنَ لِاَنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَّلَا نَفْعًا وَّلَا يَمْلِكُوْنَ مَوْتًا وَّلَا حَيٰوةً وَّلَا نُشُوْرًا 3
ماڻهن اُن کي ڇڏي اهڙا معبود ٺاهي ورتا آهن جيڪي ڪابه شيءِ پيدا نٿا ڪري سگهن بلڪه هو پاڻ پيدا ڪيا وڃن ٿا. هو پنھنجي لاءِ ڪنھن نقصان ۽ فائدي جو اختيار نٿا رکن ۽ نه ڪنھن کي مارڻ ۽ جيارڻ ۽ نه ئي مرڻ کان پوءِ ٻيھر جيئرو ڪري اٿارڻ جو ڪو اختيار رکن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽووَقَالَ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا ٓ اِنْ ھٰذَآ اِلَّآ اِفْكُ ۨافْتَرٰىهُ وَاَعَانَهٗ عَلَيْهِ قَوْمٌ اٰخَرُوْنَ ڔ فَقَدْ جَاۗءُوْ ظُلْمًا وَّزُوْرًا ڔ 4
ڪافر چون ٿا ته هي قرآن رڳو هٿ جي ٺاهيل شيءِ آهي جنھن کي هُن پاڻ ئي ٺاهيو آهي ۽ ان جي ٺاهڻ ۾ هُن جي ڪجهه ٻين ماڻهن به مدد ڪئي آهي. بيشڪ اهو ته وڏو ظلم ۽ (سراسر) ڪوڙ آهي جنھن تي (مڪي جا ڪافر) لهي آيا آهن.
— عبدالسلام ڀُٽووَقَالُوْٓا اَسَاطِيْرُ الْاَوَّلِيْنَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلٰى عَلَيْهِ بُكْرَةً وَّاَصِيْلًا 5
( هواهو به) چون ٿا ته هي گذريل ماڻهن جون لکيل ڪهاڻيون آهن جن کي هي ماڻهو لکرائيندو آهي. ۽ پوءِ ان کي صبح ۽ شام پڙهي ٻڌايون وينديون آهن.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ اَنْزَلَهُ الَّذِيْ يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۭ اِنَّهٗ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِيْمًا 6
(اي نبي ﷺ) چؤ ته: ”هن قرآن کي ته اُن هستيءَ نازل ڪيو آهي جيڪو آسمانن ۽ زمين جي رازن کي ڄاڻي ٿو“ بيشڪ هو وڏو معاف ڪندڙ ۽ وڏو رحم ڪندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَقَالُوْا مَالِ ھٰذَا الرَّسُوْلِ يَاْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِيْ فِي الْاَسْوَاقِ ۭ لَوْلَآ اُنْزِلَ اِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُوْنَ مَعَهٗ نَذِيْرًا 7
(وڌيڪ هي به) چون ٿا ته هي ڪهڙي قسم جو رسول آهي؟ جيڪو کاڌو کائي ٿو ۽ بازارن ۾ گهمي ٿو ان سان گڏ ڪنھن فرشتي کي ڇو نه موڪليو ويو جيڪو ان سان گڏ هلي ها ۽ ماڻهن کي ڊيڄاري ها؟
— عبدالسلام ڀُٽواَوْ يُلْقٰٓى اِلَيْهِ كَنْزٌ اَوْ تَكُوْنُ لَهٗ جَنَّةٌ يَّاْكُلُ مِنْهَا ۭ وَقَالَ الظّٰلِمُوْنَ اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا رَجُلًا مَّسْحُوْرًا 8
يا ان لاءِ ڪو خزانو لاٿو وڃي ها يا ان لاءِ ڪو باغ هجي ها جنھن مان هو ويھي آرام سان کائي ها ۽ ظالم چون ٿا ته توهان هڪ جادو ٿيل ماڻهوءَ جي تابعداري ڪرڻ ۾ لڳا پيا آهيو.
— عبدالسلام ڀُٽواُنْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوْا لَكَ الْاَمْثَالَ فَضَلُّوْا فَلَا يَسْتَطِيْعُوْنَ سَبِيْلًا 9ۧ
(اي نبيﷺ!) ڏسو ته سھي هي ماڻهو تنھنجي لاءِ ڪھڙا عجيب مثال بيان ڪن ٿا. هاڻي هي اهڙا ته ڀٽڪي ويا آهن جو کين ڪوبه رستو نظر نٿو اچي.
— عبدالسلام ڀُٽوتَبٰرَكَ الَّذِيْٓ اِنْ شَاۗءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِّنْ ذٰلِكَ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۙ وَيَجْعَلْ لَّكَ قُصُوْرًا 10
وڏي برڪت وارو آهي اهو (الله) جيڪڏهن هو چاهي ته (اي نبيﷺ!) توکي هنن جي سوچ کان وڌيڪ بهتر ڪيترائي باغ ڏئي ها جن جي هيٺان نهرون وهندڙ هجن ها ۽ تنھنجي لاءِ وڏا وڏا محل به ٺاهي ها.
— عبدالسلام ڀُٽوبَلْ كَذَّبُوْا بِالسَّاعَةِ ۣ وَاَعْتَدْنَا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيْرًا ۚ11
حقيقت هي آهي ته هنن ماڻهن قيامت کي ڪوڙو ڪيو آهي ۽ جيڪو قيامت کي ڪوڙو ڪندو ته اسان ان لاءِ باهه تيار ڪري ڇڏي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواِذَا رَاَتْهُمْ مِّنْ مَّكَانٍۢ بَعِيْدٍ سَمِعُوْا لَهَا تَغَيُّظًا وَّزَفِيْرًا 12
جڏهن اها باهه کين پري کان ڏسندي ته هي ماڻهو ان جي ڪاوڙ ۽ ڀڙڪڻ جا آواز ٻڌندا.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِذَآ اُلْقُوْا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُّقَرَّنِيْنَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُوْرًا ۭ13
۽ جڏهن کين زنجيرن ۾ جڪڙي جھنم جي سوڙهي جاءِ ۾ اڇلايو ويندو ته هو پنھنجي موت کي سڏيندا.
— عبدالسلام ڀُٽولَا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُوْرًا وَّاحِدًا وَّادْعُوْا ثُبُوْرًا كَثِيْرًا 14
(کين چيو ويندو ته) اڄ توهان هڪڙي موت کي نه سڏيو بلڪه گهڻن ئي موتن کي سڏيو.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ اَذٰلِكَ خَيْرٌ اَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِيْ وُعِدَ الْمُتَّقُوْنَ ۭ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاۗءً وَّمَصِيْرًا 15
(اي نبي ﷺ!) انهن کان پڇا ڪريو ته دوزخ صحيح آهي يا هميشه رهڻ واري جنت. جنھن جو پرهيزگار ماڻهن سان وعدو ڪيو ويو آهي، جيڪا انهن جي (عملن جو) بدلو ۽ موٽڻ جي جاءِ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽولَهُمْ فِيْهَا مَا يَشَاۗءُوْنَ خٰلِدِيْنَ ۭ كَانَ عَلٰي رَبِّكَ وَعْدًا مَّسْـُٔـوْلًا 16
جنت ۾ هو جيڪو چاهيندا سو موجود هوندو ۽ هو ان ۾ هميشه هميشه لاءِ رهندا. اهو هڪ وعدو آهي، جنھن کي پورو ڪرڻ تنھنجي پالڻھار جي ذمي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَيَقُوْلُ ءَ اَنْتُمْ اَضْلَلْتُمْ عِبَادِيْ هٰٓؤُلَاۗءِ اَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيْلَ ۭ17
(الله تعالى) ان ڏينھن انهن ماڻهن کي ۽ انهن جي معبودن کي، جن جي هو الله تعالى کي ڇڏي پوڄا ڪن ٿا تن سڀني کي گڏي فرمائيندو ته ڇا توهان منھنجي ٻانهن کي گمراهه ڪيو هو يا هو خود گمراهه ٿي ويا هئا؟
— عبدالسلام ڀُٽوقَالُوْا سُـبْحٰنَكَ مَا كَانَ يَنْۢبَغِيْ لَنَآ اَنْ نَّتَّخِذَ مِنْ دُوْنِكَ مِنْ اَوْلِيَاۗءَ وَلٰكِنْ مَّتَّعْتَهُمْ وَاٰبَاۗءَهُمْ حَتّٰي نَسُوا الذِّكْرَ ۚ وَكَانُوْا قَوْمًۢا بُوْرًا 18
هو چوندا ته: (يا الله!) تنھنجي ذات پاڪ آهي اسان جي ڪهڙي مجال جو اسان توکي ڇڏي ٻين کي دوست ٺاهيون. درحقيقت تون هنن کي ۽ هنن جي ابن ڏاڏن کي تمام گهڻي خوشحالي ڏني هئي، پوءِ هنن تنھنجي نصيحت کي وساري ڇڏيو ۽ هو برباد ٿيندڙ قوم ۾ شامل ٿي ويا.
— عبدالسلام ڀُٽوفَقَدْ كَذَّبُوْكُمْ بِـمَا تَقُوْلُوْنَ ۙ فَـمَا تَسْتَطِيْعُوْنَ صَرْفًا وَّلَا نَصْرًا ۚ وَمَنْ يَّظْلِمْ مِّنْكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِيْرًا 19
(اهڙي طرح) توهان جا معبود توهان جي اُنهن ڳالهين کي (قيامت واري ڏينھن) ڪوڙو ثابت ڪندا جيڪي توهان (اڄ هن دنيا ۾) انهن جي باري ۾ چوندا وتو ٿا. پوءِ توهان نه ته پاڻ تان عذاب ٽاري سگهندا ۽ نه ئي ڪٿان مدد وٺي سگهندا. سو هاڻي جيڪو به دنيا ۾ ظلم ڪندو ته ان کي اسان وڏي عذاب جو مزو چکائينداسين.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَآ اَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِيْنَ اِلَّآ اِنَّهُمْ لَيَاْكُلُوْنَ الطَّعَامَ وَيَمْشُوْنَ فِي الْاَسْوَاقِ ۭ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً ۭ اَتَصْبِرُوْنَ ۚ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيْرًا ۧ20
(اي نبيﷺ!) اسان توکان اڳ جيڪي به رسول سڳورا موڪليا هئا سي سڀ کاڌو کائيندا هئا ۽ بازارن ۾ گهمندا هئا. حقيقت هي آهي ته اسان توهان کي هڪ ٻئي جي لاءِ آزمائش جو ذريعو بنايو آهي. پوءِ ڇا توهان صبر ڪريو ٿا (يا نه)؟ تنھنجو پالڻھار هر شيءِ کي چڱي طرح ڏسي رهيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽو