022 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 78 آيتون ۽ 10 رڪوع آھن
قرآن مجيد
مُترجم: عبدالسلام ڀُٽو
يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۚ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيْمٌ 1
اي انسانو! پنھنجي پالڻھار کان ڊڄو، بيشڪ قيامت جو زلزلو ھڪ وڏو حادثو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽويَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّآ اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكٰرٰي وَمَا هُمْ بِسُكٰرٰي وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَدِيْدٌ 2
ان ڏينھن توھان ڏسندا ته ھر کير پيارڻ واري پنھنجي کير پياڪ ٻار کي وساري ڇڏيندي. ھر حمل واريءَ جو حمل ڪري پوندو ۽ ماڻهن کي توھان نشي جي حالت ۾ وڦلندو ڏسندا پر ھو نشي ۾ نه ھوندا. اھو سڀ ڪجهه اللھ تعالى جي سخت عذاب جي ڪري ھوندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّيَتَّبِـعُ كُلَّ شَيْطٰنٍ مَّرِيْدٍ 3ۙ
ماڻهن مان ڪجهه ماڻهو سرڪش شيطانن جي پويان لڳي اللھ تعالى جي باري ۾ بغير ڪنھن ڄاڻ جي جهڳڙو ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽوكُتِبَ عَلَيْهِ اَنَّهٗ مَنْ تَوَلَّاهُ فَاَنَّهٗ يُضِلُّهٗ وَيَهْدِيْهِ اِلٰى عَذَابِ السَّعِيْرِ 4
شيطان جي باري ۾ ته اھو اٽل فيصلو آھي ته جيڪو به ھن سان دوستي رکندو ته ھو ان کي گمراهه ڪري جھنم جي عذاب جو رستو ڏيکاريندو.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِيْ رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَاِنَّا خَلَقْنٰكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُـمَّ مِنْ مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَّغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ ۭ وَنُقِرُّ فِي الْاَرْحَامِ مَا نَشَاۗءُ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى ثُـمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُـمَّ لِتَبْلُغُوْٓا اَشُدَّكُمْ ۚ وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّتَوَفّٰى وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّرَدُّ اِلٰٓى اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِنْۢ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْــــًٔا ۭ وَتَرَى الْاَرْضَ هَامِدَةً فَاِذَآ اَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاۗءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَاَنْۢبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍۢ بَهِيْجٍ 5
اي انسانو! جيڪڏھن توھان کي قيامت واري ڏينھن ٻيھر جيئرو ٿي اٿڻ ۾ شڪ آھي (ته ھنن ڳالهين تي غور ڪريو) بيشڪ اسان توھان کي مٽيءَ مان ٺاھي نطفي جي شڪل ۾ آندو، وري ان (نطفي) کي رت جو دِڳ ٺاھيو. وري ان کي گوشت جي ٻوٽيءَ جي شڪل ۾ تبديل ڪري مڪمل به ٺاھيوته وري ڪڏھن (ڪچي حمل جي صورت ۾) اڌو گابرو به ٺاھيو. ھي سڀ ڳالهيون اسان توھان کي پنھنجي قدرت ۽ حڪمت سمجهائڻ خاطر بيان ڪريون ٿا. وري جنھن نطفي کي چاھيون ٿا ان کي ڪجهه عرصو ٻچيداني ۾ محفوظ ڪري رکون ٿا. آخر ۾ اسان توھان کي ٻار جي شڪل ۾ ٻاھر آڻيون ٿا. پوءِ جوانيءَ تائين پھچائڻ لاءِ توھان جي پالنا ڪئي وڃي ٿي ۽ وري ڪن کي اسان موت ڏيون ٿا ته ڪن کي تمام ڊگهي عمر ڏيئي صفا پوڙھو ڪريون ٿا ته جيئن ھو سڃاڻڻ کان پوءِ ڪنھن به شيءِ کي نه سڃاڻي سگهي. ۽ توھان زمين کي صفا غير آباد ڏسو ٿا پوءِ جڏھن اسان مٿس بارش وسائيندا آھيون ته اھا ڦٽي سائي ٿيڻ لڳندي آھي ۽ قسمين قسمين سھڻا سَلا ڪڍندي آھي.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْـحَقُّ وَاَنَّهٗ يُـحْيِ الْمَوْتٰى وَاَنَّهٗ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 6ۙ
(اھو سمورو نظام ٻڌائي ٿو ته) اللھ تعالى ئي حقيقي پروردگار آھي. بيشڪ اھوئي مئلن کي جياري ٿو، ۽ بيشڪ اهو ئي ھر شيءِ تي قدرت رکندڙ آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَّاَنَّ السَّاعَةَ اٰتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيْهَا ۙ وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُوْرِ 7
(تنھنڪري) قيامت جي اچڻ ۾ ڪوبه شڪ نه آھي. بيشڪ اللھ تعالى انهن سڀني کي جيڪي قبرن ۾ آهن، ھڪ ڏينھن وري ٻيھر جيئرو ڪري ضرور اٿاريندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّلَا هُدًى وَّلَا كِتٰبٍ مُّنِيْرٍ 8ۙ
ماڻهن مان ڪجهه ماڻهو اھڙا به آھن جيڪي بغير علم، بغير ھدايت ۽ بغير روشن ڪتاب (۽ دليل) جي اللھ تعالى جي باري ۾ جهڳڙو ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽوثَانِيَ عِطْفِهٖ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۭ لَهٗ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَّنُذِيْقُهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عَذَابَ الْحَرِيْقِ 9
ھي ماڻهو وڏائي کان ڪنڌ کي موڙو ڏيئي نخرو ڪندا آھن ته جيئن ماڻهن کي اللھ تعالى جي رستي کان ڀٽڪائين. دنيا ۾ انهن لاءِ خواري آھي ۽ اسان کين قيامت جي ڏينھن باهه جي عذاب جو مزو چکائينداسون.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِـمَا قَدَّمَتْ يَدٰكَ وَاَنَّ اللّٰهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّـلْعَبِيْدِ ۧ10
(اي وڏائي خور!) ھي عذاب تنھنجي ئي عملن جي ڪري آھي جيڪي تون دنيا ۾ ڪندو ھئين. بيشڪ اللھ تعالى ٻانهن تي ذري جيترو به ظلم نه ڪندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَّعْبُدُ اللّٰهَ عَلٰي حَرْفٍ ۚ فَاِنْ اَصَابَهٗ خَيْرُ ۨاطْـمَاَنَّ بِهٖ ۚ وَاِنْ اَصَابَتْهُ فِتْنَةُ ۨانْقَلَبَ عَلٰي وَجْهِهٖ ڗ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةَ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ 11
۽ ماڻهن مان ڪو اھڙو به آھي جيڪو غير يقيني طرح اللھ تعالى جي عبادت ڪندو آھي. جڏهن کيس ڀلائي پھچندي آھي ته مطمئن ٿي ويندو آھي ۽ جڏهن تڪليف پھچندي اٿس ته ھو عبادت کان پنھنجو منھن ڦيريندو آھي. ان جي دنيا ۽ آخرت ٻئي چَٽ ٿي ويا (حقيقت ۾) اھو ئي وڏو نقصان آھي.
— عبدالسلام ڀُٽويَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّهٗ وَمَا لَا يَنْفَعُهٗ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ ۚ12
ھي ماڻهو اللھ تعالي کي ڇڏي اھڙن کي پڪارين ٿا جيڪي کين نقصان ۽ فائدو نٿا پھچائي سگهن، اھائي ته حد درجي جي گمراھي آھي.
— عبدالسلام ڀُٽويَدْعُوْا لَمَنْ ضَرُّهٗ ٓ اَقْرَبُ مِنْ نَّفْعِهٖ ۭ لَبِئْسَ الْمَوْلٰى وَلَبِئْسَ الْعَشِيْرُ 13
ھو اھڙن کي سڏيندا آھن جن مان فائدو ته پري رھيو، رڳو نقصان ئي نقصان ملندو آھي. اِھي ئي ته بدترين دوست ۽ بدترين ساٿي آھن.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيْدُ 14
بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا تن کي اللھ تعالى اھڙن باغن ۾ داخل ڪندو، جن جي ھيٺان (مختلف قسمن جون) نھرون وھنديون. بيشڪ اللھ تعالى جيڪو چاھيندو آھي اھوئي ڪندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽومَنْ كَانَ يَظُنُّ اَنْ لَّنْ يَّنْصُرَهُ اللّٰهُ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ اِلَى السَّمَاۗءِ ثُـمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهٗ مَا يَغِيْظُ 15
غير يقيني سوچ رکندڙ ماڻهو ھي گمان ڪري ٿو ته اللھ تعالى دنيا ۽ آخرت ۾ ھن (رسول سڳوري) جي مدد نه ڪندو ته پوءِ کيس کپي ته ھو ڪنھن به طريقي سان آسمان تي چڙھي وحيءَ جي سلسلي کي ختم ڪري. پوءِ ڏسي ته کيس ان طريقي سان ڪجهه (دلي) سڪون ملي ٿو يا نه؟
— عبدالسلام ڀُٽووَكَذٰلِكَ اَنْزَلْنٰهُ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ ۙ وَّاَنَّ اللّٰهَ يَهْدِيْ مَنْ يُّرِيْدُ 16
۽ اھڙيءَ طرح ئي اسان قرآن شريف ۾ صاف ۽ چٽيون نشانيون نازل ڪيون آھن ته جيئن ماڻهو ھدايت حاصل ڪن. بيشڪ اللھ تعالى ان ماڻهوءَ کي ھدايت ڏيندو آھي جنھن لاءِ ھو مناسب سمجهندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَالَّذِيْنَ هَادُوْا وَالصّٰبِــِٕــيْنَ وَالنَّصٰرٰي وَالْمَجُوْسَ وَالَّذِيْنَ اَشْرَكُـوْٓا ڰ اِنَّ اللّٰهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ 17
بيشڪ اللھ تعالى، مسلمانن، يھودين، صابين(ستارن جي پوڄا ڪندڙن)، نصارن (عيسائين)، مجوسين (باهه جي پوڄا ڪندڙن) ۽ مشرڪن جي وچ ۾ قيامت جي ڏينھن ئي فيصلو ڪندو. ڇوته هر شيءِ اللھ تعالى جي نظر ۾ آھي.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَسْجُدُ لَهٗ مَنْ فِي السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِي الْاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُوْمُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَاۗبُّ وَكَثِيْرٌ مِّنَ النَّاسِ ۭ وَكَثِيْرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ ۭ وَمَنْ يُّهِنِ اللّٰهُ فَـمَا لَهٗ مِنْ مُّكْرِمٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاۗءُ ڍ 18
ڇا توھان نٿا ڏسو ته آسمانن ۽ زمين جي ھر شيءِ، سج، چنڊ، تارا، جبل، وڻ، جانور ۽ گهڻائي انسان اللھ تعالى جي آڏو سجدو ڪن ٿا (۽ جهڪن ٿا) ۽ وري گهڻن ئي ماڻهن تي سجدو نه ڪرڻ جي ڪري عذاب لازم ٿي چڪو آھي. جنھن ماڻهو کي اللھ تعالى جي ذات ذليل ۽ خوار ڪري ان کي ڪير به عزت نٿو ڏيئي سگهي. بيشڪ اللھ تعالى اُھوئي ڪندو آھي جيڪو ھو چاھيندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽوھٰذٰنِ خَصْمٰنِ اخْتَصَمُوْا فِيْ رَبِّهِمْ ۡ فَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّنْ نَّارٍ ۭ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوْسِهِمُ الْحَمِيْمُ ۚ19
دنيا ۾ صرف ٻه ڌريون آھن (مسلمان ۽ ڪافر) جن جي وچ ۾ پنھنجي پالڻھار جي باري ۾ جهڳڙو ھلندڙ آھي. ڪافرن جي لاءِ باهه جا لباس تيار ڪيا ويا آهن. انهن جي مٿان ٽچڪيل پاڻي وڌو ويندو.
— عبدالسلام ڀُٽويُصْهَرُ بِهٖ مَا فِيْ بُطُوْنِهِمْ وَالْجُلُوْدُ ۭ20
جنھن سان نه صرف سندن جسم جون کلون بلڪ پيٽ جا اندريان حصا به ڳري ويندا.
— عبدالسلام ڀُٽو