060 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 13 آيتون ۽ 2 رڪوع آھن
سنڌي قرآن
مُترجم: ڊاڪٽر عابد لغاري
يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَّخِذُوْا عَدُوِّيْ وَعَدُوَّكُمْ اَوْلِيَاۗءَ تُلْقُوْنَ اِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوْا بِـمَا جَاۗءَكُمْ مِّنَ الْحَقِّ ۚ يُخْرِجُوْنَ الرَّسُوْلَ وَاِيَّاكُمْ اَنْ تُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ رَبِّكُمْ ۭ اِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِيْ سَبِيْلِيْ وَابْتِغَاۗءَ مَرْضَاتِيْ ڰ تُسِرُّوْنَ اِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ ڰ وَاَنَا اَعْلَمُ بِـمَآ اَخْفَيْتُمْ وَمَآ اَعْلَنْتُمْ ۭ وَمَنْ يَّفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاۗءَ السَّبِيْلِ 1
اي لوڪو جن ايمان آندو آهي! ته نه ٺاهيو منهنجي دشمنن ۽ پنهنجي دشمنن کي دوست، توهان بنياد رکو ٿا انهن سان دوستيءَ جو، جڏهن ته اهي انڪار ڪن ٿا جيڪو آيو آهي توهان وٽ حق (ان جو)، انهن ڪڍيو آهي رسول کي پنهنجي ڏيهه مان ۽ توهان کي ان لاءِ توهان ايمان آندو آهي الله پنهنجي رب تي، جي توهان نڪتا آهيو جهاد ڪرڻ لاءِ منهنجي واٽ ۾ ۽ تلاش ڪرڻ منهنجي مرضي، لڪايو ٿا توهان ساڻن پنهنجي محبت ۽ آئون ڄاڻان ٿو جيڪي لڪايو ٿا ۽ جيڪي ظاهر ڪريو ٿا، ۽ جيڪو به اهو ڪير عمل ڪندو توهان مان ته بيشڪ اهو گمراهه ٿيو سڌي راهه کان
— ڊاڪٽر عابد لغارياِنْ يَّثْقَفُوْكُمْ يَكُوْنُوْا لَكُمْ اَعْدَاۗءً وَّيَبْسُطُوْٓا اِلَيْكُمْ اَيْدِيَهُمْ وَاَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوْۗءِ وَوَدُّوْا لَوْ تَكْفُرُوْنَ 2ۭ
جي اهي توهان کي قابو ڪندا ته ٿي پوندا توهان جا دشمن ۽ وڌائيندا توهان ڏي پنهنجا هٿ ۽ پنهنجي زبانن کي توهان جي خلاف برائيءَ سان چاهين ٿا جيڪر توهان به ڪفر ڪريو
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَنْ تَنْفَعَكُمْ اَرْحَامُكُمْ وَلَآ اَوْلَادُكُمْ ڔ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ڔ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ ۭ وَاللّٰهُ بِـمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِيْرٌ 3
هرگز نه توهان کي ڪو فائدو ڏينديون توهان جون مائٽيون ۽ نه توهان جو اولاد ڏينهن قيامت جي، (الله تعاليٰ) جدائي ڪندو توهان جي وچ ۾، ۽ الله جيڪي ڪجهه توهان ڪريو ٿا ان کي ڏسندڙ آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريقَدْ كَانَتْ لَكُمْ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِيْٓ اِبْرٰهِيْمَ وَالَّذِيْنَ مَعَهٗ ۚ اِذْ قَالُوْا لِقَوْمِهِمْ اِنَّا بُرَءٰۗؤُا مِنْكُمْ وَمِـمَّا تَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۡ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاۗءُ اَبَدًا حَتّٰى تُؤْمِنُوْا بِاللّٰهِ وَحْدَهٗ ٓ اِلَّا قَوْلَ اِبْرٰهِيْمَ لِاَبِيْهِ لَاَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَآ اَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللّٰهِ مِنْ شَيْءٍ ۭ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَاِلَيْكَ اَنَبْنَا وَاِلَيْكَ الْمَصِيْرُ 4
بيشڪ توهان (ماڻهن) لاءِ هڪ سهڻو مثال موجود آهي ابراهيم جو ۽ (اهي) جيڪي سندس ساٿي هئا، جو صاف چيائون پنهنجي قوم کي، بيشڪ اسان بيزار آهيون توهان کان ۽ انهن کان جن جي توهين پوڄا ڪريو ٿا ڇڏي الله کي، ڪفر ڪيوسين اسان توهان سان ۽ هميشه جي لاءِ اسان جي ۽ توهان جي وچ ۾ وير ۽ دشمني ۽ بغض پئجي ويو هميشه جي لاءِ، جيستائين توهان ايمان نه آڻيندؤ الله تي جيڪو اڪيلو آهي، پر هي چوڻ ابراهيم جو پنهنجي پيءُ کي آئون بخشش جي درخواست توهان لاءِ ضرور ڪندس ۽ حاصل ڪرڻ توهان لاءِ الله کان ڪجهه منهنجي وس ۾ ناهي، (ابراهيم جي ساٿين جي دعا هيءَ هئي) اي اسان جا رب! اسان توتي ڀروسو ڪيو ۽ تو ڏانهن ئي اسان موٽياسين ۽ تنهنجي ئي حضور ڏي موٽڻو آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريرَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا ۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 5
اسان جا رب! نه بنائجان اسان کي فتنو انهن جي لاءِ جيڪي ڪافر آهن ۽ معاف ڪر اسان کي اي اسان جا رب! بيشڪ تون ئي ڏاڍو ۽ داناءُ آهين
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيْهِمْ اُسْوَةٌ حَسَـنَةٌ لِّمَنْ كَانَ يَرْجُوا اللّٰهَ وَالْيَوْمَ الْاٰخِرَ ۭ وَمَنْ يَّتَوَلَّ فَاِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 6ۧ
بيشڪ انهن ئي ماڻهن جي عمل ۾ توهان لاءِ هر ان شخص لاءِ سٺو نمونو آهي جيڪو هجي اميدوار الله ۽ ڏينهن قيامت جو، ۽ ان کان (جي) ڪو منهن موڙيندو ته بيشڪ الله بي نياز ۽ پنهنجي ذات ۾ ساراهيل آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريعَسَى اللّٰهُ اَنْ يَّجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِيْنَ عَادَيْتُمْ مِّنْهُمْ مَّوَدَّةً ۭ وَاللّٰهُ قَدِيْرٌ ۭ وَاللّٰهُ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 7
ائين ٿي سگهي ٿو ته الله ڪڏهن پيدا ڪري توهان جي ۽ وچ ۾ انهن ماڻهن جي، دشمني رکي آهي جن سان دوستي، ۽ الله وڏي قدرت رکي ٿو، ۽ الله غفور رحيم آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريلَا يَنْهٰىكُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِيْنَ لَمْ يُقَاتِلُوْكُمْ فِي الدِّيْنِ وَلَمْ يُخْرِجُوْكُمْ مِّنْ دِيَارِكُمْ اَنْ تَبَرُّوْهُمْ وَتُقْسِطُوْٓا اِلَيْهِمْ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يُـحِبُّ الْمُقْسِطِيْنَ 8
نه ٿو روڪي توهان کي الله انهن ماڻهن کان جن نه ڪئي آهي جنگ توهان سان دين جي معاملي ۾ ۽ نه ڪڍيو آهي توهان کي توهان جي گهرن مان، ته نيڪي ڪريو ۽ انصاف جو ورتاءُ ڪريو انهن سان، بيشڪ الله پسند ڪري ٿو انصاف ڪرڻ وارن کي
— ڊاڪٽر عابد لغارياِنَّـمَا يَنْهٰىكُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِيْنَ قٰتَلُوْكُمْ فِي الدِّيْنِ وَاَخْرَجُوْكُمْ مِّنْ دِيَارِكُمْ وَظٰهَرُوْا عَلٰٓي اِخْرَاجِكُمْ اَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَّتَوَلَّهُمْ فَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ 9
بيشڪ جنهن ڳالهه کان روڪي ٿو الله توهان کي جن توهان سان جنگ ڪئي دين جي باري ۾ ۽ ڪڍڻ جي ڪوشش ڪئي توهان کي پنهنجي گهرن مان ۽ مدد ڪئي هڪ ٻئي جي توهان جي ڪڍڻ ۾ ته انهن سان دوستي ڪريو، ۽ جيڪي انهن سان دوستي رکندا ته پوءِ اهي ئي ظالم آهن
— ڊاڪٽر عابد لغارييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا جَاۗءَكُمُ الْمُؤْمِنٰتُ مُهٰجِرٰتٍ فَامْتَحِنُوْهُنَّ ۭ اَللّٰهُ اَعْلَمُ بِـاِيْـمَانِهِنَّ ۚ فَاِنْ عَلِمْتُمُوْهُنَّ مُؤْمِنٰتٍ فَلَا تَرْجِعُوْهُنَّ اِلَى الْكُفَّارِ ۭ لَا هُنَّ حِلٌّ لَّهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّوْنَ لَهُنَّ ۭ وَاٰتُوْهُمْ مَّآ اَنْفَقُوْا ۭ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ اَنْ تَنْكِحُوْهُنَّ اِذَآ اٰتَيْتُمُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ ۭ وَلَا تُمْسِكُوْا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْـَٔــلُوْا مَآ اَنْفَقْتُمْ وَلْيَسْـَٔــلُوْا مَآ اَنْفَقُوْا ۭ ذٰلِكُمْ حُكْمُ اللّٰهِ ۭ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ۭ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌ حَكِيْمٌ 10
اي لوڪو جن آندو آهي ايمان! جڏهن اچن توهان وٽ مؤمنياڻيون هجرت ڪري ته انهن جي جاچ ڪريو (مؤمن هئڻ جي) الله ئي بهتر ڄاڻي ٿو انهن جي ايمان جي حقيقت، پوءِ جڏهن معلوم ٿي وڃي توهان کي ته اهي مؤمنياڻيون آهن، ته انهن کي موٽايو نه ڪافرن ڏانهن، نه اهي حلال آهن ڪافرن لاءِ ۽ نه ڪافر حلال آهن انهن لاءِ، ۽ جن ڪافر (مڙسن) کين جيڪو (حق مهر) ڏنو سو موٽائي ڏيو، ۽ ناهي ڪو گناهه توهان تي انهن سان نڪاح ڪرڻ ۾ جڏهن ته توهان ادا ڪريو انهن جا حق مهر، ۽ نه روڪي رکو توهان پنهنجي نڪاح ۾ ڪافر عورتن کي، ۽ ڀلي گهرو توهان واپس پنهنجا ڏنل مهر ۽ ڀلي واپس گهرن ڪافر مهر جيڪي انهن ڏنا هئا. اهو توهان لاءِ حڪم آهي الله جو، اهو فيصلو ڪري ٿو توهان جي وچ ۾، ۽ الله ڄاڻندڙ ۽ وڏو داناءُ آهي
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَاِنْ فَاتَكُمْ شَيْءٌ مِّنْ اَزْوَاجِكُمْ اِلَى الْكُفَّارِ فَعَاقَبْتُمْ فَاٰتُوا الَّذِيْنَ ذَهَبَتْ اَزْوَاجُهُمْ مِّثْلَ مَآ اَنْفَقُوْا ۭ وَاتَّقُوا اللّٰهَ الَّذِيْٓ اَنْتُمْ بِهٖ مُؤْمِنُوْنَ 11
۽ جيڪڏهن رهجي وڃي ڪا شيءِ توهان جي زالن جي مهرن جي ڪافرن ڏانهن، (جن جون زالون رهجي ويون توهان وٽ) ته توهان به ايترو ڏيو (مهر) انهن جي زالن کي جيترو انهن ڏنو هو، ۽ ڊڄندا رهو الله کان جنهن تي توهان آندو آهي ايمان
— ڊاڪٽر عابد لغارييٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اِذَا جَاۗءَكَ الْمُؤْمِنٰتُ يُبَايِعْنَكَ عَلٰٓي اَنْ لَّا يُشْرِكْنَ بِاللّٰهِ شَـيْـــــًٔــا وَّلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِيْنَ وَلَا يَقْتُلْنَ اَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَاْتِيْنَ بِبُهْتَانٍ يَّفْتَرِيْنَهٗ بَيْنَ اَيْدِيْهِنَّ وَاَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِيْنَكَ فِيْ مَعْرُوْفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللّٰهَ ۭ اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ 12
اي نبي! جڏهن اچن مؤمن عورتون بيعت ڪرڻ جي لاءِ، ۽ ان ڳالهه جو وعدو ڪن ته اهي شريڪ نه ڪنديون الله سان ڪنهن کي ۽ نه ڪنديون چوري ۽ نه ڪنديون زنا ۽ نه ڪنديون قتل پنهنجي اولاد کي ۽ نه آڻينديون بهتان ٺاهي پنهنجي هٿن ۽ پيرن سان ۽ نه نافرماني ڪنديون تنهنجي حڪم جي ته پوءِ انهن جي بيعت وٺ ۽ بخشش جي دعا گهر انهن جي لاءِ الله کان، بيشڪ الله معاف ڪندڙ ٻاجهارو آهي
— ڊاڪٽر عابد لغارييٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَىِٕسُوْا مِنَ الْاٰخِرَةِ كَـمَا يَىِٕسَ الْكُفَّارُ مِنْ اَصْحٰبِ الْقُبُوْرِ ۧ13
اي لوڪو جن ايمان آندو آهي! نه بنايو دوست انهن کي جن تي ڏمر الله جو ڪيل آهي، جيڪي مايوس آهن آخرت کان جيئن مايوس آهن ڪافر پيل آهن قبرن ۾
— ڊاڪٽر عابد لغاري