ھن شھر (مڪي) جو قسم کڻان ٿو.(علامه تاج محمود امروٽي)

هن شهر (مڪي) جو قسم آهي.(علامه علي خان ابڙو)

قسم آهي مون کي هن عظمت واري شهر (مڪه مڪرمه) جو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

مون کي هن شهر (مڪي) جو قسم آهي،(سيد فرمان علي)

قسم کڻان ٿومان هن شهر جو .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

هن شهر (مڪي) جو قسم آهي (مولانا محمد مدني)

آءٌ هن شهر (مڪي) جو قسم ٿو کڻان.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

گُواھ ڪريان هِن گام کي،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

۽ تون ھن شھر ۾ (ته) رھندڙ آھين.(علامه تاج محمود امروٽي)

جو تون هن شهر ۾ (جدوجهد جي عملي زندگيءَ سان) رهندڙ آهين.(علامه علي خان ابڙو)

۽ رسولِ عربي توهان هن عظمت واري شهر ۾ رهندڙ آهيو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

۽ تون هن شهر ۾ رهين ٿو،(سيد فرمان علي)

ان حال ۾ جو تون رهندڙ آهين هن شهر ۾ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

۽ تون هن شهر ۾ رهندڙ آهين (مولانا محمد مدني)

ان حال ۾ جو تون (اي نبي) هن شهر ۾ رهندڙ آهين.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

جڏهن مَنجھسِ، تون موجود،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

۽ ڄڻيندڙ جو (قسم کڻان ٿو) ۽ ان جو جيڪو ڄايو.(علامه تاج محمود امروٽي)

۽ ڄڻيندڙ ۽ ڄڻيل (آدم ۽ سندس اولاد) جو (قسم آهي).(علامه علي خان ابڙو)

قسم آهي رسولِ عربي جو ۽ ان جي امت جو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

۽ تنهنجي پيءُ (آدم) ۽ ان جي اولاد جو قسم،(سيد فرمان علي)

۽ والد جو ۽ جيڪو ڄڻيائين .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

۽ ڄڻيندڙ ۽ ڄڻيل جو (قسم آهي) (مولانا محمد مدني)

۽ (قسم آهي انساني) پيءُ جو ۽ اولاد جو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

۽ ساکي آهِن سَگھ تي، والِد ۽ مَولُود،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

ته بيشڪ ماڻھو کي ڏک ۾ (پوڻ لاءِ) خلقيوسون.(علامه تاج محمود امروٽي)

ته بيشڪ اسان انسان کي (وحي جي تابع رهي هڪ متوازن زندگي گذارڻ جي) مشقت ۾ (گذارڻ لاءِ) پيدا ڪيو آهي.(علامه علي خان ابڙو)

بيشڪ تحقيق اسان انسان کي تڪليف لاءِ پيدا ڪيو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

ته اسان انسان کي مشقت ۾ (رهڻ وارو) ڪري پيدا ڪيو آهي.(سيد فرمان علي)

البته تحقيق پيدا ڪيوسون انسان کي تڪليف ۾ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

ته بيشڪ اسان انسان کي مشقت ۾ (پوڻ لاءِ) پيدا ڪيو آهي (مولانا محمد مدني)

ته بيشڪ اسان انسان کي تڪليف ۾ (مبتلا رهڻ لاءِ) پيدا ڪيو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

ته اُهکِي وِچ اِنسان کي، خلقيو سون خُوشنود،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

(ماڻھو) ڀانئيندو آھي ڇا ته مٿس ڪوبه غالب نه ٿيندو؟(علامه تاج محمود امروٽي)

ڇا هو خيال ڪري ٿو ته، مٿس ڪابه قابض ۽ ضابطي واري قوت ناهي (جنهن جي قانونن جي اطاعت کيس ڪرڻ گهرجي.)(علامه علي خان ابڙو)

ڇا اهو (ڪافر) ڀانئين ٿو ته ڪوبه هڪڙو ان تي قادر نه ٿيندو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

ڇا هو خيال ڪري ٿو ته مٿس هرگز ڪنهن جو زور هلي نه سگهندو.(سيد فرمان علي)

ڇا خيال ڪري ٿو هي ته هرگز نه قادر ٿيندو ان تي ڪو هڪڙو .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

ڇا هو خيال ڪري ٿو ته مٿس هرگز ڪنهن جو زور هلي نه سگهندو (مولانا محمد مدني)

ڇا هُو خيال ڪري ٿو ته هرگز ان تي ڪنهن جو زور هلي نه سگهندو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

هَرگز نه پُڄندسِ هيڪڙو، ڇا، ڀانئي ٿو بي سُود؟،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

چوي ٿو ته مون تمام گھڻو مال کپايو.(علامه تاج محمود امروٽي)

چوي ٿو ته، مون (دنيا جي حياتيءَ ۾) مال جا ڍير لٽايا آهن.(علامه علي خان ابڙو)

اهو چوي ٿو مون تمام گھڻو مال وڃايو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

چوي ٿو ته: مون مال جا (ڪيئي) ڍير ضايع ڪيا آهن.(سيد فرمان علي)

چوي پيو ته هلاڪ ڪيو مون مال گهڻو .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

چوي ٿو ته مون مال جا ڍير لٽايا آهن. (مولانا محمد مدني)

چوي ٿو ته: ”مون مال جا انبار خرچ ڪيا آهن“.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

مِوٽي هَڻندو هَٿڙا، ته تَرڪ ڪيو مُون طُود،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

ڀانئيندو آھي ڇا ته ڪنھن ڪونه ڏٺو اٿس؟(علامه تاج محمود امروٽي)

ڇا هو خيال ڪري ٿو ته، (جن شين ۽ مصارفن تي هن ڍير لٽايا آهن) ان کي ڪنهن به نه ڏٺو آهي.(علامه علي خان ابڙو)

ڇا پوءِ اهو ڀانئي ٿو ته ان کي ڪوبه نٿو ڏسي(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

ڇا هو خيال ڪري ٿو ته ان کي ڪنهن به نه ڏٺو آهي،(سيد فرمان علي)

ڇا ڀانئين ٿو ته نه ڏٺو ان کي ڪنهن هڪ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

ڇا هو خيال ڪري ٿو ته ان کي ڪنهن به نه ڏٺو آهي. (مولانا محمد مدني)

ڇا هُو سمجهي ٿو ته ان کي ڪنهن به نه ڏٺو آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

ڇا، ڀانئـِين ٿو بِيهُود، ته هرگز ڏِسيسِ نَه هيڪڙو؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

کيس ٻه اکيون نه ڏنيون اٿون ڇا؟(علامه تاج محمود امروٽي)

ڇا (شين کي ڏسڻ جي تميز ۽ مشاهدي لاءِ) اسان سندس ٻه اکيون (نه جوڙيون آهن)!(علامه علي خان ابڙو)

ڇا اسان ان لاءِ ٻه اکيون پيدا نه ڪيون؟(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

ڇا اسان سندس ٻه اکيون(سيد فرمان علي)

ڇا نه ڪيون اسان ان جي لاءِ ٻه اکيون .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

ڇا اسان سندس ٻه اکيون (مولانا محمد مدني)

ڇا اسان ان جون ٻه اکيون نه ٺاهيون آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

ڇا، ٻَه اکيون اُن جون، ڪيون سون ئـِي ڪِين؟(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

۽ ڄڀ ۽ ٻه چَپ به؟(علامه تاج محمود امروٽي)

۽ (پڇڻ ٻڌائڻ کيس) زبان ۽ ٻه چپ نه بنايا آهن!(علامه علي خان ابڙو)

۽ زبان ۽ ٻه چپ پيدا نه ڪيا؟(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

۽ زبان ۽ ٻه چپ نه بنايا آهن، (ضرور بنايا)(سيد فرمان علي)

۽ زبان ۽ ٻه چپ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

۽ زبان ۽ چپ نه بنايا آهن؟ (مولانا محمد مدني)

۽ هڪ زبان ۽ ٻه چپ (نه بنايا آهن).(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

۽ زبان ذَوق ذِڪر لئي، بِه لَب لَعل رَنگِين،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

۽ ٻه رستا ڏيکارياسونس.(علامه تاج محمود امروٽي)

۽ اسان ان کي (وحي جي تعليم ذريعي چڱائيءَ برائيءَ جا) ٻه شاهي رستا نه ڏيکاري ڇڏيا آهن!(علامه علي خان ابڙو)

۽ اسان ان کي (خير ۽ شر جون) ٻه واٽون نه ڏيکاريون(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

۽ کيس (چڱي ۽ بري) ٻئي راهون (واٽون) به ڏيکاري ڇڏيون.(سيد فرمان علي)

۽ ڏيکاريون اسان ان کي ٻه واٽون .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

۽ اسان ان کي (خير ۽شر جا) ٻه شاهي رستا ڏيکاري ڇڏيا آهن (مولانا محمد مدني)

۽ اسان کيس (خير ۽ شر جا) ٻه رستا ڏيکاريا آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

۽ ڏَسيا سُونسِ ڏُک سُک جا، اَحوال ۽ آئـِين،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

پوءِ ڪوبه سخت لَڪ نه لنگھيو.(علامه تاج محمود امروٽي)

پوءِ به هو همت ڪري (ذاتي مفاد جي عيش پرستيءَ واري رستي کي ڇڏي عام انساني مفاد جي) سخت لڪ ۾ نه گهڙيو.(علامه علي خان ابڙو)

پوءِ عَقبه ۾ ٽپو نه ڏيو(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

پوءِ به هو همت ڪري سخت لڪ مان (ڇو) لنگهي پار نه پيو؟(سيد فرمان علي)

پوءِ نه لنگهيو لڪ مان .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

پوءِ به هو همت ڪري سخت لڪ ۾ نه گهڙيو. (مولانا محمد مدني)

پوءِ هوُ (صالح عملن جي) مشڪل لَڪَ کان نه لنگھيو.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

پوءِ بِه پَڇاڙِي ڳالھ جِي، نه جاچئـِين ساڻ يَقِين،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

۽ ڪنھن سمجھايئي ته سخت لَڪّ ڇا آھي؟(علامه تاج محمود امروٽي)

۽ (اي پيغمبر!) توکي ڪهڙي خبر ته سخت لڪ ڇا آهي. (جيڪو آهي ته صبر آزما، پر انسان کي بلندين جي طرف وٺي وڃي ٿو.)(علامه علي خان ابڙو)

۽ توهان کي ڪنهن ڄاڻايو ته عَقبهه ڇا آهي؟(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

۽ تو کي ڪهڙي خبر ته سخت لڪ ڇا آهي؟(سيد فرمان علي)

۽ ڪنهن ڄاڻايو توکي ته ڇا آهي لڪ؟ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

۽ (اي پيغمبر) توکي ڪهڙي خبر ته سخت لڪ ڇا آهي ؟ (مولانا محمد مدني)

۽ تو کي ڪنهن ڄاڻايو ته اُها گهاٽي ڇا آهي؟(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

۽ ڪِنهن پَتو ڏِنئـِي اِن ڳالھ جو؟ ته ڇا آهي سا اَمِين! (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

ٻانھو آجو ڪرڻ آھي.(علامه تاج محمود امروٽي)

(ٻڌو اهو رستو هي آهي ته) ٻانهن کي ( هر قسم جي غلامين مان) آزاد ڪرائڻو آهي، (جيئن هرهڪ ماڻهوءَ کي جسماني، ذهني ۽ قلبي آزادي هجي ۽ هو خدا کان سواءِ ڪنهن جي به ٻانهپ ۾ نه هجي).(علامه علي خان ابڙو)

ٻانهي کي آزاد ڪرڻ(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

ڪنهن (غلام يا قرضدار کي) ڇڏائڻو آهي،(سيد فرمان علي)

ٻانهو آزاد ڪرڻ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

اهو ٻانهي کي آزاد ڪرائڻو آهي (مولانا محمد مدني)

ڪنهن ڪنڌ کي (غلامي مان) آزاد ڪرائڻ آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

ڪَڍڻ ڳَٽ ڳِچِئ مان، گولي ڪِنهن غمگين،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

يا بُک جي ڏينھن ۾ کاڄ کارائڻ.(علامه تاج محمود امروٽي)

يا بک جي ڏينهن ۾ کاڌو کارائڻو آهي.(علامه علي خان ابڙو)

يا بک واري ڏينهن طعام کارائڻ(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

يا بک جي ڏينهن کاڌو کارائڻو آهي،(سيد فرمان علي)

يا کاڌو کارائڻ بک واري ڏينهن ۾ .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

يا بک جي ڏينهن کاڌو کارائڻو آهي (مولانا محمد مدني)

يا بک واري ڏينهن کاڌو کارائڻ آهي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

يا ڏِيَڻ ڏُکـئي ڏِينهن ۾، حالت مَنجھ حَزِين،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

مائٽي واري ڇوري ٻار کي.(علامه تاج محمود امروٽي)

مٽيءَ مائٽيءَ واري يتيم کي.(علامه علي خان ابڙو)

ان يتيم کي جيڪو ويجھو مائٽ هجي(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

مٽيءَ مائٽيءَ واري يتيم کي،(سيد فرمان علي)

يتيم مائٽيءَ واري کي .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

مٽيءَ مائٽي واري يتيم کي (مولانا محمد مدني)

رشتيدار يتيم کي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

يا قُوْت قَرِيب، يَتِيم کي،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

يا مٽيءَ ۾ رُلندڙ محتاج کي.(علامه تاج محمود امروٽي)

يا (توڙي) مٽيءَ هاڻن (سڀني) مسڪينن کي.(علامه علي خان ابڙو)

يا ان مسڪين کي جيڪو مِٽيءَ ۾ رهندڙ هجي(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

يا مٽيءَ ۾ رليل مسڪين کي.(سيد فرمان علي)

يا مسڪين مٽيءَ هاڻي کي .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

يا مٽيءَ ۾ رَليل مسڪين کي (مولانا محمد مدني)

يا خاڪ نشين مسڪين کي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

يا مِٽي ڀَريل مِسڪِين، (نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

ان کانپوءِ (اُھو) مؤمنن مان ھجي ۽ ھڪ ٻئي کي صبر جي وصيت ڪيائون ۽ (پڻ) ھڪ ٻئي کي (خلق تي) ٻاجھ ڪرڻ جي وصيت ڪيائون.(علامه تاج محمود امروٽي)

وري انهن ماڻهن مان ٿئي جن (الله جي پالڻهاريءَ وارن ٺوس قانونن تي) ايمان آندو ۽ هڪ ٻئي کي صبر ڪرڻ جي تلقين ڪئي ۽ هڪ ٻئي کي رحم ڪرڻ جي وصيت ڪئي آهي.(علامه علي خان ابڙو)

پوءِ اهو اهڙن ماڻهن مان هجي جن ايمان آندو ۽ هڪ ٻئي کي صبر جي وصيت ڪئي ۽ هڪ ٻئي کي رحم و ڪرم جي وصيت ڪئي(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

پوءِ تون انهن ماڻهن ۾ (شامل) ٿي وڃين ها جن ايمان آندو ۽ صبر جي نصيحت ۽ ترس کائڻ جي وصيت ڪندا رهن ٿا.(سيد فرمان علي)

ان کان پوءِ ٿيو انهن مان جن ايمان آندو ۽ وصيت ڪيائون صبر جي ۽ هڪ ٻئي کي وصيت ڪيائون ٻاجهه ڪرڻ جي .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

وري انهن مان ٿئي جن ايمان آندو ۽ هڪ ٻئي کي صبر ڪرڻ جي وصيت ڪئي ۽ هڪ ٻئي کي رحم ڪرڻ جي وصيت ڪئي آهي. (مولانا محمد مدني)

پوءِ انهن ماڻهن مان ٿئي جن ايمان آندو ۽ هڪ ٻئي کي صبر جي نصيحت ڪيائون ۽ هڪ ٻئي کي رحم ڪرڻ جي وصيت ڪيائون.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

تِنهان پوءِ رهيو، تِن م، جي مُؤمِن مُسلِمين، سَبق ڏِنائون صَبر جو، پڻ تَرس سَندِي تَلقِين،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

اُھي نيڪ بخت سڄي پاسي وارا آھن.(علامه تاج محمود امروٽي)

اهي ئي سڀاڳا آهن، (جن کي هر قسم جون برڪتون حاصل ٿينديون).(علامه علي خان ابڙو)

اهي ساڄي پاسي وارا (بهشتي) آهن(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

اهي ئي شخص خوش نصيب آهن.(سيد فرمان علي)

اهي سڄي پاسي وارا آهن .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

اهي ئي سڀاڳا آهن (مولانا محمد مدني)

اُهي ماڻهو ساڄي پاسي وارا (خوشبخت) آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

اُهي آهن اَهل يـَمِين، سائـِين سائي هَٿ جا.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

۽ جن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو سي بدبخت کٻي وارا آھن.(علامه تاج محمود امروٽي)

۽ جن اسان جي (پالڻهاريءَ وارين) آيتن جو انڪار ڪيو سي ئي نڀاڳا آهن. (۽ بي برڪتي انهن جي مقدر آهي).(علامه علي خان ابڙو)

۽ جن ماڻهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو اهي کاٻي پاسي وارا (دوزخي) آهن(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

۽ جن ماڻهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو آهي سي بدبخت آهن.(سيد فرمان علي)

۽ جن اسان جي آيتن جو ڪفر ڪيو اهي کٻي پاسي وارا آهن .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

۽ جن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو سي ئي نڀاڳا آهن (مولانا محمد مدني)

۽ جن ماڻهن اسان جي آيتن سان ڪفر ڪيو اُهي کاٻي پاسي وارا (بدبخت) آهن.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

۽ اَسان جي آيتن کان، جِن اَنڌن ڪيو اِنڪار، اُهي نڀاڳا نِڪڻي، هَٿ کٻي جا حَقدار،(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))

مٿن دميل باھ چوڌاري ويڙھيل (موڪلبي) آھي.(علامه تاج محمود امروٽي)

انهن تي (هن دنيا ۾ به ۽ آخرت ۾ به) باهه دميل هوندي.(علامه علي خان ابڙو)

انهن تي دم ڏنل باه هوندي(علامه عبدالوحيد جان سرهندي)

جو انهن کي باھ ۾ وجهي (اها) باھ هر طرف کان بند ڪئي ويندي.(سيد فرمان علي)

انهن تي دٻيل باهه آهي .(مولانا محمد ادريس ڏاهري)

انهن تي باهه دميل هوندي. (مولانا محمد مدني)

انهن تي دَمِيَلَ باهه هوندي.(فُيُوضُ الفُرقان - پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين))

ويڙهيل ويرو تار، آهي آگ اُنهن تان.(نُورُالقُرآن (مولوي حاجي احمد ملاح))