090 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 20 آيتون ۽ 1 رڪوع آھن
لَآ اُقْسِمُ بِهٰذَا الْبَلَدِ 1ۙ
قسم کڻان ٿومان هن شهر جو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهن شهر (مڪي) جو قسم آهي
— مولانا محمد مدنينه، مان هن شھر (مڪي) جو قسم کڻان ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽووَاَنْتَ حِـۢلٌّ بِهٰذَا الْبَلَدِ 2ۙ
ان حال ۾ جو تون رهندڙ آهين هن شهر ۾ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ تون هن شهر ۾ رهندڙ آهين
— مولانا محمد مدنيهن شھر ۾ توکي (تڪليف ڏيڻ ڪافرن جي طرفان) حلال ڪيو ويو آهي. (حالانڪه هن شھر ۾ ڪنھن به جاندار کي تڪليف پھچائڻ حرام آهي)
— عبدالسلام ڀُٽووَوَالِدٍ وَّمَا وَلَدَ 3ۙ
۽ والد جو ۽ جيڪو ڄڻيائين .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ڄڻيندڙ ۽ ڄڻيل جو (قسم آهي)
— مولانا محمد مدنيقسم آهي (نسل انساني جي) پيءُ ۽ ان مان پيدا ٿيل اولاد جو.
— عبدالسلام ڀُٽولَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ فِيْ كَبَدٍ 4ۭ
البته تحقيق پيدا ڪيوسون انسان کي تڪليف ۾ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريته بيشڪ اسان انسان کي مشقت ۾ (پوڻ لاءِ) پيدا ڪيو آهي
— مولانا محمد مدنيبيشڪ اسان انسان کي (دنيا ۾) تڪليف ۾ پوڻ لاءِ ئي پيدا ڪيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَيَحْسَبُ اَنْ لَّنْ يَّقْدِرَ عَلَيْهِ اَحَدٌ 5ۘ
ڇا خيال ڪري ٿو هي ته هرگز نه قادر ٿيندو ان تي ڪو هڪڙو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريڇا هو خيال ڪري ٿو ته مٿس هرگز ڪنهن جو زور هلي نه سگهندو
— مولانا محمد مدنيڇا (انسان) سمجهي ٿو ته کيس ڪير به قابو نٿو ڪري سگهي؟
— عبدالسلام ڀُٽويَقُوْلُ اَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا 6ۭ
چوي پيو ته هلاڪ ڪيو مون مال گهڻو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريچوي ٿو ته مون مال جا ڍير لٽايا آهن.
— مولانا محمد مدنيچوي ٿو ته مون گهڻو ئي مال اُڏائي ڇڏيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَيَحْسَبُ اَنْ لَّمْ يَرَهٗ ٓ اَحَدٌ 7ۭ
ڇا ڀانئين ٿو ته نه ڏٺو ان کي ڪنهن هڪ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريڇا هو خيال ڪري ٿو ته ان کي ڪنهن به نه ڏٺو آهي.
— مولانا محمد مدنيڇا هو اهو به سمجهي ٿو ته ان کي ڪنھن به نه ڏٺو آهي؟
— عبدالسلام ڀُٽواَلَمْ نَجْعَلْ لَّهٗ عَيْنَيْنِ 8ۙ
ڇا نه ڪيون اسان ان جي لاءِ ٻه اکيون .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريڇا اسان سندس ٻه اکيون
— مولانا محمد مدنيڇا اسان کيس ٻه اکيون نه ڏنيون آهن؟
— عبدالسلام ڀُٽووَلِسَانًا وَّشَفَتَيْنِ 9ۙ
۽ زبان ۽ ٻه چپ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ زبان ۽ چپ نه بنايا آهن؟
— مولانا محمد مدنيهڪڙي زبان ۽ ٻه چپ نه ڏنا آهن؟
— عبدالسلام ڀُٽووَهَدَيْنٰهُ النَّجْدَيْنِ ۚ10
۽ ڏيکاريون اسان ان کي ٻه واٽون .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اسان ان کي (خير ۽شر جا) ٻه شاهي رستا ڏيکاري ڇڏيا آهن
— مولانا محمد مدني۽ ان کي (زندگي گذارڻ لاءِ) ٻه (واضح) رستا نه ڏيکاريا آهن؟
— عبدالسلام ڀُٽوفَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ ڮ 11
پوءِ نه لنگهيو لڪ مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريپوءِ به هو همت ڪري سخت لڪ ۾ نه گهڙيو.
— مولانا محمد مدنيپر هُن انتھائي مشڪل گهاٽيءَ مان لنگهڻ جي همت ئي نه ڪئي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَآ اَدْرٰىكَ مَا الْعَقَبَةُ ۭ12
۽ ڪنهن ڄاڻايو توکي ته ڇا آهي لڪ؟ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ (اي پيغمبر) توکي ڪهڙي خبر ته سخت لڪ ڇا آهي ؟
— مولانا محمد مدنيتوکي ڪهڙي خبر ته اها مشڪل گهاٽي ڪهڙي آهي؟
— عبدالسلام ڀُٽوفَكُّ رَقَبَةٍ ۙ13
ٻانهو آزاد ڪرڻ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهو ٻانهي کي آزاد ڪرائڻو آهي
— مولانا محمد مدنيڪنھن غلام کي آزاد ڪرائڻ.
— عبدالسلام ڀُٽواَوْ اِطْعٰمٌ فِيْ يَوْمٍ ذِيْ مَسْغَبَةٍ ۙ14
يا کاڌو کارائڻ بک واري ڏينهن ۾ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييا بک جي ڏينهن کاڌو کارائڻو آهي
— مولانا محمد مدنييا بک جي وقت (ڪنهن کي) کاڌو کارائڻ.
— عبدالسلام ڀُٽويَّـتِيْمًـا ذَا مَقْرَبَةٍ ۙ15
يتيم مائٽيءَ واري کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريمٽيءَ مائٽي واري يتيم کي
— مولانا محمد مدنييا ڪنھن رشتيدار يتيم کي کاڌو کارائڻ.
— عبدالسلام ڀُٽواَوْ مِسْكِيْنًا ذَا مَتْرَبَةٍ ۭ16
يا مسڪين مٽيءَ هاڻي کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرييا مٽيءَ ۾ رَليل مسڪين کي
— مولانا محمد مدنييا ميرڙي سيرڙي مسڪين کي کاڌو کارائڻ (اها آهي مشڪل گهاٽي)
— عبدالسلام ڀُٽوثُـمَّ كَانَ مِنَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ ۭ17
ان کان پوءِ ٿيو انهن مان جن ايمان آندو ۽ وصيت ڪيائون صبر جي ۽ هڪ ٻئي کي وصيت ڪيائون ٻاجهه ڪرڻ جي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريوري انهن مان ٿئي جن ايمان آندو ۽ هڪ ٻئي کي صبر ڪرڻ جي وصيت ڪئي ۽ هڪ ٻئي کي رحم ڪرڻ جي وصيت ڪئي آهي.
— مولانا محمد مدني(اهي ڪم ڪرڻ کان پوءِ) وري هي انهن ماڻهن ۾ شامل ٿي وڃي جن ايمان آندو ۽ هڪ ٻئي کي صبر جي تلقين ۽ هڪ ٻئي تي رحم ڪرڻ جو تاڪيد ڪندا رهيا.
— عبدالسلام ڀُٽواُولٰۗىِٕكَ اَصْـحٰبُ الْمَيْمَنَةِ ۭ18
اهي سڄي پاسي وارا آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهي ئي سڀاڳا آهن
— مولانا محمد مدني(پوءِ) اهڙا ئي ماڻهو ساڄي پاسي وارا آهن.
— عبدالسلام ڀُٽووَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِنَا هُمْ اَصْـحٰبُ الْمَشْــَٔــمَةِ ۭ19
۽ جن اسان جي آيتن جو ڪفر ڪيو اهي کٻي پاسي وارا آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ جن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو سي ئي نڀاڳا آهن
— مولانا محمد مدني۽ جن ماڻهن اسان جي آيتن جو انڪار ڪيو، سي کاٻي پاسي وارا (بدبخت) آهن.
— عبدالسلام ڀُٽوعَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ ۧ20
انهن تي دٻيل باهه آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريانهن تي باهه دميل هوندي.
— مولانا محمد مدنيانهن جي مٿان باهه وڪوڙيل هوندي.
— عبدالسلام ڀُٽو