065 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 12 آيتون ۽ 2 رڪوع آھن
يٰٓاَيُّهَا النَّبِيُّ اِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاۗءَ فَطَلِّقُوْهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَاَحْصُواالْعِدَّةَ ۚ وَاتَّقُوا اللّٰهَ رَبَّكُمْ ۚ لَا تُخْرِجُوْهُنَّ مِنْۢ بُيُوْتِهِنَّ وَلَا يَخْرُجْنَ اِلَّآ اَنْ يَّاْتِيْنَ بِفَاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ ۭ وَتِلْكَ حُدُوْدُ اللّٰهِ ۭ وَمَنْ يَّتَعَدَّ حُدُوْدَ اللّٰهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهٗ ۭ لَا تَدْرِيْ لَعَلَّ اللّٰهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذٰلِكَ اَمْرًا 1
اي نبي! جڏهن طلاق ڏيو عورتن کي پوءِ طلاق ڏيو انهن کي سندن عدت جي وقت کي لحاظ ۾ رکندي ۽ ڊڄو الله پنهنجي رب کان نه ڪڍو انهن کي سندن گهرن مان ۽ نه نڪرن پاڻ مگر هي جو آڻين برائي پڌري ۽ اهي الله جون حدون آهن ۽ جيڪو تجاوز ٿو ڪري الله جي حدن کان پوءِ تحقيق ظلم ڪيائين پنهنجي نفس تي نه ٿو ڄاڻين تون ته (متان) الله پيدا ڪري ان کان پوءِ ڪو امر .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي نبي ﷺ! (مسلمانن کي چئو ته) جڏهن اوهين زالن کي طلاق ڏيو ته انهن کي سندن عدّت تي طلاق ڏيو ۽ عدت کي ڳڻيندا رهو. ۽ پنهنجي پاليندڙ الله کان ڊڄو، انهن کي سندن گهرن مان (عدت جي مدت ۾ ) پڌري بي حيائي جي ڪم ڪرڻ کان سواءِ ٻاهر نه ڪڍو ۽ نه اهي پاڻ ٻاهر نڪرن. ۽ اهي الله جون حدون آهن. ۽ جيڪو الله جي حدن کان لنگهندو ته ان پنهنجي نفس تي ظلم ڪيو (ڇو ته) اهو نه ٿو ڄاڻي ته متان الله ان (طلاق ڏيڻ) کانپوءِ ڪا (ملاپ جي) جي نئين ڳالهه پيدا ڪري.
— مولانا محمد مدنياي نبي (ﷺ!سڀني مسلمانن کي ٻڌائي ڇڏ ته) جڏهن به توهان پنھنجي گهر وارين کي طلاق ڏيڻ چاهيو ته کين عدت جو وقت گذارڻ جي حساب سان طلاق ڏيندا ڪريو ۽ عدت جي وقت کي باقاعده ڳڻيندا رهو ۽ پنھنجي پالڻھار الله کان ڊڄندا رهو. عدت جي دوران توهان انهن کي گهر مان نه ڪڍو ۽ نه ئي هو خود گهر ڇڏي هليون وڃن. سواءِ ان جي جو اُهي ڪو ظاهري بيحيائي جو ڪم ڪري وجهن (ته پوءِ توهان انهن کي گهرن مان ڪڍي سگهو ٿا) هي الله تعالى جون مقرر ڪيل حدون آهن ۽ جيڪو به الله تعالى جي حدن کان اڳتي وڌندو ته سمجهو ته هُن پاڻ تي ظلم ڪري وڌو. (توهان مان) ڪنھن کي به خبر نه آهي ته الله تعالى (طلاق کان پوءِ) شايد توهان ٻنهي کي ملائڻ جي ڪا صورت پيدا ڪري ڇڏي.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاِذَا بَلَغْنَ اَجَلَهُنَّ فَاَمْسِكُوْهُنَّ بِمَعْرُوْفٍ اَوْ فَارِقُوْهُنَّ بِمَعْرُوْفٍ وَّاَشْهِدُوْا ذَوَيْ عَدْلٍ مِّنْكُمْ وَاَقِيْمُوا الشَّهَادَةَ لِلّٰهِ ۭ ذٰلِكُمْ يُوْعَظُ بِهٖ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ ڛ وَمَنْ يَّتَّقِ اللّٰهَ يَجْعَلْ لَّهٗ مَخْرَجًا 2ۙ
پوءِ جڏهن پهچن مدي پنهنجي کي پوءِ روڪي رکو انهن کي ڀلائيءَ سان يا جدا ڪيو انهن کي ڀلائيءَ سان ۽ شاهد ڪيو ٻن عدل جي صاحبن کي پاڻ مان ۽ قائم ڪيو شاهدي الله جي لاءِ اهو نصيحت ڪيو وڃي ٿو ان سان اهو جو ايمان آڻي ٿو الله تي ۽ قيامت جي ڏينهن تي ۽ جيڪو ڊڄي ٿو الله کان ته بنائي ٿو ان جي لاءِ نڪرڻ جي جاءِ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريپوءِ جڏهن اهي (زالون) پنهنجي مدي کي پهچن ته رواج موجب انهن کي جهليو يا رواج موجب انهن کان جدا ٿيو ۽ پاڻ مان اعتبار وارن ٻن ڄڻن کي شاهد ڪريو ۽ الله جي واسطي پوري شاهدي ڏيو. هن (حڪم) سان ان کي نصيحت ڪئي وڃي ٿي، جيڪو الله ۽ قيامت جي ڏينهن کي مڃي ٿو. ۽ جيڪو الله کان ڊڄندو ته الله ان لاءِ مشڪل مان نڪرڻ جو رستو پيدا ڪري ڏيندو.
— مولانا محمد مدنيپوءِ جڏهن اُنهن جي عدت پوري ٿئي ته هاڻي توهان انهن کي سھڻي طريقي سان پاڻ وٽ (نڪاح ۾ واپس) رکو يا کين سھڻي طريقي سان رخصت ڪريو ۽ پاڻ مان ٻن انصاف پسند ماڻهن کي ان تي گواهه بڻايو. الله تعالى جي واسطي صحيح صحيح گواهي ڏيندا ڪريو. اهوئي حڪم آهي جنھن جي ذريعي ان ماڻهوءَ کي نصيحت ڪئي وڃي ٿي جيڪو الله تعالى ۽ آخرت واري ڏينھن تي ايمان آڻي ٿو ۽ جيڪو ماڻهو الله تعالى کان ڊڄندو ته الله تعالى ان جي لاءِ مشڪلاتن مان نڪرڻ جو (ضرور) ڪونه ڪو رستو پيدا ڪندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَّيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ۭ وَمَنْ يَّتَوَكَّلْ عَلَي اللّٰهِ فَهُوَ حَسْبُهٗ ۭ اِنَّ اللّٰهَ بَالِغُ اَمْرِهٖ ۭ قَدْ جَعَلَ اللّٰهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا 3
۽ رزق ڏئي ٿو ان کي ان جاءِ کان جو نه ٿو گمان ڪري ۽ جيڪو توڪل ڪري ٿو الله تي پوءِ اهو ڪافي آهي ان جي لاءِ بيشڪ الله پهچائيندڙ آهي پنهنجي امر کي تحقيق ڪيو الله هر شيءِ جي لاءِ هڪ اندازو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ان کي اتان روزي ڏيندو جتان گمان به نه هوندس ۽ جيڪو الله تي ڀروسو ڪندو ته الله ان لاءِ ڪافي آهي. بيشڪ الله پنهنجي ڪم کي پورو ڪرڻ وارو آهي. الله سڀڪنهن شيءِ جو اندازو ڪري ڇڏيو آهي.
— مولانا محمد مدني۽ ان کي اهڙي طرف کان رزق عطا ڪندو جو سندس اوڏانهن گمان به نه ويندس. ۽ جيڪو ماڻهو الله تعالى تي ڀروسو رکندو ته اهوئي ان لاءِ ڪافي آهي. بيشڪ الله تعالى پنھنجي ڪم کي پورو ڪندڙ آهي. بيشڪ الله تعالى هر شيءِ جو (پورو) اندازو مقرر ڪري ڇڏيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَاڿ يَىِٕسْنَ مِنَ الْمَحِيْضِ مِنْ نِّسَاۗىِٕكُمْ اِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلٰثَةُ اَشْهُرٍ ۙ وَّاڿ لَمْ يَحِضْنَ ۭ وَاُولَاتُ الْاَحْمَالِ اَجَلُهُنَّ اَنْ يَّضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۭ وَمَنْ يَّتَّقِ اللّٰهَ يَجْعَلْ لَّهٗ مِنْ اَمْرِهٖ يُسْرًا 4
۽ اهي جيڪي مايوس ٿيون حيض کان اوهان جي عورتن مان جيڪڏهن شڪ ڪيو اوهان پوءِ انهن جي عدت ٽي مهينا آهي ۽ انهن جي جيڪي حيض واريون نه ٿيون ۽ حمل واريون عورتون مدو انهن جو هي آهي جو ڄڻين حمل پنهنجا ۽ جيڪو ڊڄي ٿو الله کان ته ڪندو ان جي لاءِ پنهنجي امر مان آساني .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ جيڪي اوهان جن زالن مان حيض اچڻ کان نااميد ٿيون هجن (تن جي عدت بابت) جيڪڏهن شڪ ۾ پيا آهيو ته سندن عدت ٽي مهينا آهي ۽ (اهڙيءَ طرح) اهي زالون جن کي حيض نه آيو هجي (تن جي عدت به ٽي مهينا آهي) ۽ پيٽ وارين زالن جي عدت پنهنجي ٻار ڄڻڻ تائين آهي. ۽ جيڪو الله کان ڊڄندو ته الله سندس ڪم کي آسان ڪري ڇڏيندو.
— مولانا محمد مدنيتوهان جي (طلاق ڏنل) گهر وارين مان جيڪي حيض اچڻ کان نا اميد ٿي ويون هجن (يا جن جو حيض اچڻ بلڪل بند ٿي ويو هجي) پوءِ جيڪڏهن انهن جي باري ۾ شڪ ۾ پيل آهيو ته پوءِ (ٻڌي ڇڏيو ته) انهن عورتن جي ۽ جن عورتن کي اڃا حيض ئي نه آيو هجي، تن سڀني جي عدت ٽي مھينا آهي ۽ حمل (يعني ڳورهاري) عورتن جي عدت سندن ٻار ڄڻڻ تائين آهي. ۽ الله تعالى ان لاءِ سندس ڪم ۾ آساني پيدا ڪندو جيڪو ان کان ڊڄندو.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ اَمْرُ اللّٰهِ اَنْزَلَهٗ ٓ اِلَيْكُمْ ۭ وَمَنْ يَّتَّقِ اللّٰهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَـيِّاٰتِهٖ وَيُعْظِمْ لَهٗ ٓ اَجْرًا 5
اهو الله جو امر آهي نازل ڪيائين ان کي اوهان ڏانهن ۽ جيڪو ڊڄي ٿو الله کان ته ميٽي ڇڏيندو ان کان برايون ان جون ۽ وڏو ڪندو ان جي لاءِ ثواب .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهو الله جو حڪم آهي ان کي اوهان جي طرف نازل ڪيو اٿس. ۽ جيڪو الله کان ڊڄندو ته الله ان جون برايون ان کان پري ڪندو ۽ ان کي وڏو اجر ڏيندو.
— مولانا محمد مدنياهو الله تعالى جو حڪم آهي جيڪو هُن توهان ڏي نازل فرمايو آهي ۽ جيڪو ماڻهو الله تعالى کان ڊڄندو ته هو سندس براين کي مٽائي ڇڏيندو ۽ کيس گهڻو اجر ڏيندو.
— عبدالسلام ڀُٽواَسْكِنُوْهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِّنْ وُّجْدِكُمْ وَلَا تُضَاۗرُّوْهُنَّ لِتُضَيِّقُوْا عَلَيْهِنَّ ۭ وَاِنْ كُنَّ اُولَاتِ حَمْلٍ فَاَنْفِقُوْا عَلَيْهِنَّ حَتّٰى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ۚ فَاِنْ اَرْضَعْنَ لَكُمْ فَاٰتُوْهُنَّ اُجُوْرَهُنَّ ۚ وَاْتَمِرُوْا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوْفٍ ۚ وَاِنْ تَعَاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِــعُ لَهٗ ٓ اُخْرٰى 6ۭ
رهايو انهن کي جتي پاڻ رهو پيا پنهنجي طاقت مان ۽ نه نقصان ڏيو انهن کي تانته تنگي ڪيو انهن تي ۽ جيڪڏهن هجن حمل واريون ته پوءِ خرچ ڪيو انهن تي تانجو ڄڻين حمل پنهنجا پوءِ جيڪڏهن کير پيارين (اولاد کي) اوهان جي لاءِ پوءِ ڏيو انهن کي اجورو انهن جو ۽ صلاح ڪيو پاڻ ۾چڱائيءَ سان ۽ جيڪڏهن هڪ ٻئي مان تنگ ٿي پئو پوءِ جلد کير ڏيندي ان جي لاءِ ٻي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياوهين انهن (زالن) کي اتي رهايو جتي پنهنجي طاقت آهر پاڻ رهيا پيا آهيو. ۽ انهن کي تنگ ڪرڻ لاءِ نه ايذايو. ۽ جيڪڏهن پيٽ سان هجن ته انهن کي خرچ ڏيو جيستائين پنهنجو ٻار ڄڻين. پوءِ جيڪڏهن اوهان جي لاءِ (ٻار کي) کير پيارين ته کين سندن اجرت ڏيو! ۽ رواج موجب پاڻ ۾ صلاح ڪريو. ۽ جيڪڏهن اتفاق نه ٿئي ته پيءُ لاءِ (ٻار کي) ڪا ٻي کير پياريندي.
— مولانا محمد مدني(طلاق ڏيڻ کان پوءِ) اُنهن عورتن کي اُتي ئي رهايوجتي توهان خود رهو ٿا. انهن کي تنگ ڪرڻ خاطر نه ايذايو ۽ حمل جي صورت ۾ اُنهن تي ٻار ڄڻڻ تائين خرچ ڪندا رهو. پوءِ جيڪڏهن هُو توهان جي ٻار کي توهان جي اجازت سان کير پيارين ته اُن جي کين اُجرت ڏيو ۽ اجرت سھڻي طريقي سان پاڻ ۾ مشورو ڪري طئي ڪريو پر جيڪڏهن (کير پيارڻ تي) اتفاق نه ٿي سگهي ته پوءِ ٻار کي ٻي ڪا عورت کير پياري (بھرحال ٻار جي ماءُ ان کي کير پيارڻ جي ذميدار نه آهي)
— عبدالسلام ڀُٽولِيُنْفِقْ ذُوْ سَعَةٍ مِّنْ سَعَتِهٖ ۭ وَمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهٗ فَلْيُنْفِقْ مِمَّآ اٰتٰىهُ اللّٰهُ ۭ لَا يُكَلِّفُ اللّٰهُ نَفْسًا اِلَّا مَآ اٰتٰىهَا ۭ سَيَجْعَلُ اللّٰهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُّسْرًا 7ۧ
جڳائي ته خرچ ڪري وسعت وارو پنهنجي وسعت آهر ۽ اهو جو تنگ ڪيو ويو ان تي ان جو رزق پوءِ جڳائي ته خرچ ڪري ان مان جيڪو ڏنو ان کي الله نه ٿو تڪليف ڏئي الله ڪنهن نفس کي مگر اوترو جيڪو ڏنائين ان کي جلد ڪندو الله تنگيءَ کان پوءِ آساني .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريڪشادگيءَ وارو پنهنجي ڪشادگيءَ آهر خرچ ڪري. ۽ جنهن جي آمدني ٿوري هجي ته اهو ان مان خرچ ڪري جو الله ان کي ڏنو آهي. الله ڪنهن شخص کي تڪليف نه ٿو ڏي پر ان مطابق جيڪي ان کي ڏنو اٿس. الله تنگي کان پوءِ جلد آساني ڪري ڏيندو.
— مولانا محمد مدنيخوشحال ماڻهو پنھنجي خوشحالي مطابق خرچ ڪري ۽ تنگدست ۽ غريب پنھنجي حال سارون خرچ ڪري، جيڪو به کيس الله تعالى مال عطا ڪيو آهي الله تعالى جنھن کي جيترو عطا ڪيو آهي اُن کان وڌيڪ هُو ڪنھن به شخص جي مٿان ذميداري نه رکندو آهي. عنقريب الله تعالى تنگي کان پوءِ آساني پيدا ڪري ڇڏيندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَكَاَيِّنْ مِّنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ اَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهٖ فَحَاسَبْنٰهَا حِسَابًا شَدِيْدًا ۙ وَّعَذَّبْنٰهَا عَذَابًا نُّكْرًا 8
۽ ڪئين ڳوٺ بي فرمان ٿيا پنهنجي رب جي امر ۽ ان جي رسولن کان پوءِ حساب ڪيو اسان انهن سان حساب سخت ۽ عذاب ڪيوسون انهن کي عذاب برو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ گهڻن ڳوٺن پنهنجي پاليندڙ ۽ سندس رسولن جي حڪم جي نافرماني ڪئي پوءِ اسان سندن سخت حساب ورتو ۽ کين سخت عذاب ڏنوسون،
— مولانا محمد مدنيڪيترائي شھر هئا جن پنھنجي پالڻھار ۽ اُن جي رسول سڳورن جي حڪم جي نافرماني ڪئي ته اسان به انهن کان ڇڪي حساب ورتوسين ۽ کين سخت عذاب ڏنو.
— عبدالسلام ڀُٽوفَذَاقَتْ وَبَالَ اَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ اَمْرِهَا خُسْرًا 9
پوءِ چکيائون پنهنجي امر جو وبال ۽ هئي پڇاڙي انهن جي امر جي نقصان واري .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريپوءِ انهن پنهنجي ڪم جي سزا (جو مزو) چکيو ۽ سندن ڪم جي پڇاڙي نقصان هو.
— مولانا محمد مدنيانهن پنھنجي عمل جو مزو چکيو ۽ انهن جي ڪم جي پڇاڙي وڏي خساري واري ٿي وئي.
— عبدالسلام ڀُٽواَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيْدًا ۙ فَاتَّقُوا اللّٰهَ يٰٓاُولِي الْاَلْبَابِ ڂ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا ٽ قَدْ اَنْزَلَ اللّٰهُ اِلَيْكُمْ ذِكْرًا ۙ10
تيار ڪيو الله انهن جي لاءِ عذاب سخت پوءِ ڊڄو الله کان اي عقل وارا! جن ايمان آندو تحقيق نازل ڪيوالله اوهان ڏانهن ذڪر، .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريالله انهن لاءِ (آخرت ۾ ) سخت عذاب تيار ڪري رکيو آهي. پوءِ اي عقل وارا مومنو! الله کان ڊڄو! الله اوهان ڏي هڪ ڪتاب (قرآن) نازل ڪيو آهي
— مولانا محمد مدنيالله تعالى انهن لاءِ (آخرت ۾) سخت عذاب تيار ڪري ڇڏيو آهي. اي عقلمند مؤمنو! الله تعالى کان ڊڄو. الله تعالى اوهان ڏانھن ذڪر (يعني قرآن مجيد) نازل فرمايو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽورَّسُوْلًا يَّتْلُوْا عَلَيْكُمْ اٰيٰتِ اللّٰهِ مُبَيِّنٰتٍ لِّيُخْرِجَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ مِنَ الظُّلُمٰتِ اِلَى النُّوْرِ ۭ وَمَنْ يُّؤْمِنْۢ بِاللّٰهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُّدْخِلْهُ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَآ اَبَدًا ۭ قَدْ اَحْسَنَ اللّٰهُ لَهٗ رِزْقًا 11
رسول جيڪو تلاوت ٿو ڪري اوهان تي الله جون آيتون روشن تانته ڪڍي انهن کي جن ايمان آندو ۽ ڪيائون صالح عمل انڌيرن مان روشنيءَ ڏانهن ۽ جيڪو ايمان آڻي ٿو الله تي ۽ ڪري ٿوصالح عمل داخل ڪندو ان کي بهشتن ۾ جو وهن پيون هيٺان انهن جي نهرون رهندڙ هوندا انهن ۾ هميشہ تحقيق سهڻوڪيو الله ان جي لاءِ رزق .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ هڪڙو اهڙو رسول (موڪليو اٿس) جو اوهان کي الله جون پڌريون آيتون پڙهي ٻڌائي ٿو ته جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا تن کي اونداهين مان سوجهري ڏي ڪڍي. ۽ جيڪو الله تي ايمان آڻيندو ۽ چڱو ڪم ڪندو ته الله ان کي اهڙن باغن ۾ داخل ڪندو جن جي هيٺان واهه پيا وهن انهن ۾ هميشه رهندا. بيشڪ الله ان جي روزي چٽي ڪئي آهي.
— مولانا محمد مدني۽ هڪ رسول سڳورو (به موڪليو آهي) جيڪو توهان کي الله تعالى جي واضح آيتون تلاوت ڪري ٻڌائي ٿو ته جيئن هو ايمان وارن ۽ نيڪ عمل ڪرڻ وارن کي انڌيرن مان ڪڍي روشني ڏانھن آڻي ۽ جيڪو الله تعالى تي ايمان آڻيندو ۽ نيڪ عمل ڪندو ته هو انهن کي اهڙن باغن ۾ داخل ڪندو، جن جي هيٺان (مختلف قسمن جون) نھرون وهنديون،هُو اُن ۾ هميشه هميشه لاءِ رهندا. بيشڪ الله تعالى اهڙي شخص لاءِ سھڻو رزق رکيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَللّٰهُ الَّذِيْ خَلَقَ سَبْعَ سَمٰوٰتٍ وَّمِنَ الْاَرْضِ مِثْلَهُنَّ ۭ يَـتَنَزَّلُ الْاَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ ڏ وَّاَنَّ اللّٰهَ قَدْ اَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا ۧ12
الله اهو آهي جنهن پيدا ڪيا ست آسمان ۽ زمين مان انهن جي مثل لهي ٿو امر انهن جي وچ ۾ تانته ڄاڻو ته بيشڪ الله هر شيءِ تي قادر آهي ۽ بيشڪ الله تحقيق گهيراء ڪيائين هر شيءِ کي علم سان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريالله اهو آهي جنهن ست آسمان بنايا آهن ۽ انهن جهڙي زمين به. انهن جي وچ ۾ حڪم نازل ٿيندو ته اوهين ڄاڻو ته الله سڀ شيءِ تي قدرت وارو آهي. ۽ الله جي علم سڀ ڪنهن شيءِ کي گهيرو ڪيو آهي.
— مولانا محمد مدنيالله تعالى ئي آهي جنھن ست آسمان پيدا ڪيا ۽ انهن وانگر زمين پيدا ڪئي، اُنهن ٻنهي جي وچ ۾ حڪم نازل ٿيندو رهندو آهي ته جيئن توهان کي چڱي طرح معلوم ٿي وڃي ته بيشڪ الله تعالى هر شيءِ تي قدرت رکندڙ آهي. بيشڪ الله تعالى پنھنجي علم سان هر شيءِ کي گهيري ۾ ورتو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽو