062 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 11 آيتون ۽ 2 رڪوع آھن
يُسَـبِّحُ لِلّٰهِ مَا فِي السَّمٰوٰتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوْسِ الْعَزِيْزِ الْحَكِـيْمِ 1
پاڪائي بيان ڪري ٿي الله جي لاءِ هر اها شيءِ جيڪا آسمانن ۾ آهي ۽ اها جيڪا زمين ۾ آهي بادشاهه، پاڪ، غالب، حڪمت وارو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجو ڪجهه آسمانن ۾ ۽ جو ڪجهه زمين ۾ آهي سو الله جي پاڪائي بيان ڪري ٿو، جو بادشاه پاڪ ذات زبردست (۽) حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد مدنيآسمانن ۽ زمين جي هر مخلوق الله تعالى جي تسبيح بيان ڪري رهي آهي جيڪو بادشاهه، انتھائي پاڪ ۽ زبردست حڪمت وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوهُوَ الَّذِيْ بَعَثَ فِي الْاُمِّيّٖنَ رَسُوْلًا مِّنْهُمْ يَتْلُوْا عَلَيْهِمْ اٰيٰتِهٖ وَيُزَكِّيْهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحِكْمَةَ ۤ وَاِنْ كَانُوْا مِنْ قَبْلُ لَفِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ 2ۙ
اهو (الله) اهو آهي جنهن موڪليو اڻ پڙهيلن ۾(شان وارو) رسول انهن مان تلاوت ڪري ٿو انهن تي ان جون آيتون ۽ پاڪ ڪري ٿو انهن کي ۽ پڙهائي ٿو انهن کي ڪتاب ۽ حڪمت جيتوڻيڪ هئا اڳي البته کليل گمراهيءَ ۾ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهو اُهو آهي جنهن اڻ پڙهيلن ۾ انهن مان هڪ رسول موڪليو جو کين سندس آيتون پڙهي ٻڌائي ٿو ۽ کين پاڪ ڪري ٿو ۽ کين ڪتاب ۽عقلمندي سيکاري ٿو. ۽ بيشڪ اهي ته هن کان اڳ پڌري گمراهي ۾ هئا.
— مولانا محمد مدنياُهو (الله) ئي آهي جنھن (يھودين جي نزديڪ عرب جي) امّين ۾ انهن مان ئي هڪ رسول موڪليو جيڪو کين الله تعالى جون آيتون تلاوت ڪري ٻڌائي ٿو. انهن (جي ذهنن) کي پاڪ ڪري ٿو ۽ انهن کي ڪتاب ۽ دانائي سيکاري ٿو. هن کان اڳ اُهي پڌري گمراهي ۾ پيل هئا.
— عبدالسلام ڀُٽووَّاٰخَرِيْنَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوْا بِهِمْ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 3
۽ ٻين جو انهن مان جيڪي اڃان نه مليا انهن سان اهوئي غالب، حڪمت وارو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ انهن مان ٻين لاءِ به (ان کي موڪليو اٿس) جيڪي اڃان تائين مسلمانن سان نه مليا آهن ۽ اهو زبردست (۽) حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد مدني(هي رسول سڳورو) انهن ماڻهن جي لاءِ به آهي جيڪي اڃا ايمان وارن سان نه مليا آهن ۽ الله تعالى زبردست حڪمت وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ فَضْلُ اللّٰهِ يُؤْتِيْهِ مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ وَاللّٰهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيْمِ 4
اهو الله جو فضل آهي ڏئي ٿو اهو جنهن کي گهري ۽ الله وڏي فضل جو صاحب آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهو الله جو فضل آهي جنهن کي وڻيس تنهن کي ڏي. ۽ الله وڏي فضل وارو آهي.
— مولانا محمد مدنيهي الله تعالى جي مھرباني آهي. هو جنھن کي وڻيس تنھن کي (رسالت جي صورت ۾ مھرباني) عطا ڪري ۽ الله تعالى وڏي مھرباني ڪندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽومَثَلُ الَّذِيْنَ حُمِّلُوا التَّوْرٰىةَ ثُـمَّ لَمْ يَحْمِلُوْهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ اَسْفَارًا ۭ بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِيْنَ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ ۭ وَاللّٰهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظّٰلِمِيْنَ 5
انهن جو مثال جيڪي کڻايا ويا توراة ان کان پوءِ نه کنيائون ان کي، مثل گڏهه جي آهي جيڪو کڻي پيو ڪتاب برو آهي مثال ان قوم جو جن ڪوڙو چيو الله جي آيتن کي ۽ الله نه ٿو هدايت ڪري قوم ظالم کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجن کي تورات (جو ڪتاب) کنڻايو ويو، پوءِ ان کي نه کيائون انهن جو مثال گڏه جي مثال جهڙو آهي جو (گهڻا) ڪتاب کڻي وڃي ٿو. جن ماڻهن الله جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو تن جي حالت ڪهڙي نه بڇڙي آهي. ۽ الله ظالم قوم کي رستو نه ٿو ڏيکاري.
— مولانا محمد مدنيجن ماڻهن تي تورات جي سنڀالڻ جي ذميداري رکي وئي هئي، اُهي ان (ذميداري) کي نه سنڀالي سگهيا، انهن جو مثال ان گڏهه وانگر آهي جيڪو (صرف وزن سمجهي ڪيترائي) ڪتاب کڻي ٿو. ۽ اُنهن ماڻهن جو مثال به تمام برو آهي جن الله تعالى جي آيتن کي ڪوڙو ڪيو. الله تعالى ظالم قوم کي هدايت نه ڏيندو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ هَادُوْٓا اِنْ زَعَمْتُمْ اَنَّكُمْ اَوْلِيَاۗءُ لِلّٰهِ مِنْ دُوْنِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِيْنَ 6
فرماءِ ته اي يهوديؤ! جيڪڏهن گمان ڪيو اوهان ته بيشڪ اوهان الله جا دوست آهيو ماڻهن کان سواءِ پوءِ موت جي خواهش ڪيو جيڪڏهن سچا آهيو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(اي پيغمبر !) چئو ته اي يهوديو! جيڪڏهن اوهين هي دعويٰ ڪريو ٿا ته سڀني ماڻهن کان سواءِ رڳو اوهين الله جا دوست آهيو ته (پوءِ) موت جي خواهش ڪريو
— مولانا محمد مدنيچؤ ته: اي يھوديو! جيڪڏهن توهان کي اهو غرور آهي ته ٻين ماڻهن جي مقابلي ۾ توهان الله تعالى جا وڌيڪ پيارا (۽ دادلا) آهيو ته پوءِ جيڪڏهن توهان ان دعويٰ ۾ سچا آهيو ته موت جي تمنا ڪريو.
— عبدالسلام ڀُٽووَلَا يَتَمَنَّوْنَهٗ ٓ اَبَدًۢا بِـمَا قَدَّمَتْ اَيْدِيْهِمْ ۭ وَاللّٰهُ عَلِيْمٌۢ بِالظّٰلِمِيْنَ 7
۽ نه خواهش ڪندا ان جي هميشہ ان سببان جو اڳي ڪري موڪليو هٿن انهن جي ۽ الله ڄاڻندڙ آهي ظالمن کي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪڏهن (ان دعوا ۾ ) سچا آهيو. هوڏانهن اهي ڪڏهن به اها خواهش نه ڪندا انهن ڪمن جي ڪري جن کي سندن هٿن اڳي موڪليو آهي ۽ الله ظالمن کي چڱيءَ طرح ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيهي پنھنجي ڪيل بُرن عملن جي ڪري ڪڏهن به (موت جي) تمنا نه ڪندا. الله تعالى ظالمن کي چڱي طرح ڄاڻي ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽوقُلْ اِنَّ الْمَوْتَ الَّذِيْ تَفِرُّوْنَ مِنْهُ فَاِنَّهٗ مُلٰقِيْكُمْ ثُـمَّ تُرَدُّوْنَ اِلٰى عٰلِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِـمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ 8ۧ
فرماءِ ته بيشڪ موت جنهن کان ڀڄو ٿا پوءِ بيشڪ اهو ملندڙ اوهان جو آهي ان کان پوءِ موٽايا ويندؤ ڳجهه ۽ ظاهر جي ڄاڻندڙ ڏانهن پوءِ خبر ڪندو اوهان کي ان جي جيڪي ڪندا هيئو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(اي پيغمبر! کين) چئو ته جنهن موت کان اوهين ڀڄو ٿا سو ته ضرور اوهان کي پهچڻ وارو آهي. وري ڳجهه ۽ ظاهر کي ڄاڻڻ واري ڏي اوهان کي موٽايو ويندو، پوءِ جيڪي اوهين پيا ڪريو تنهن جي اوهان کي خبر ڏيندو.
— مولانا محمد مدنيچؤ ته بيشڪ جنھن موت کان توهان ڀڄو ٿا اُهو ته توهان تي ضرور ايندو. پوءِ توهان (ان هستي ڏانهن) موٽايا ويندا جيڪو ڳجهه ۽ ظاهر کي چڱي طرح ڄاڻي ٿو پوءِ جيڪو ڪجهه ڪريو ٿا هو توهان کي سڀ ڪجهه ٻڌائيندو.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا نُوْدِيَ لِلصَّلٰوةِ مِنْ يَّوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلٰى ذِكْرِ اللّٰهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۭ ذٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ 9
اي ايمان وارا! جڏهن سڏيو وڃي نماز لاءِ جمعي جي ڏينهن پوءِ ڊوڙي وڃو الله جي ذڪر ڏانهن ۽ ڇڏيو خريد فروخت اهو ڀلو آهي اوهان جي لاءِ جيڪڏهن ڄاڻو ٿا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي ايمان وارؤ! جڏهن جمعي جي ڏينهن نماز لاءِ ٻانگ ڏني وڃي ته الله جي ياد ڪرڻ لاءِ جلدي ڪريو ۽ سودي واپار کي ڇڏي ڏيو. اهو اوهان لاءِ گهڻو چڱو آهي جيڪڏهن اوهين ڄاڻو. پوءِ جڏهن نماز ٿي وڃي ته (ڀلي)
— مولانا محمد مدنياي ايمان وارؤ! جڏهن توهان کي جمعي جي ڏينھن نماز لاءِ سڏيو وڃي ته توهان (فورًا) واپار کي ڇڏي ڏيو ۽ الله تعالى جي ذڪر ڏانھن ڊوڙو. جيڪڏهن توهان ڄاڻو ته اهو عمل توهان جي لاءِ بھترآهي.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاِذَا قُضِيَتِ الصَّلٰوةُ فَانْتَشِرُوْا فِي الْاَرْضِ وَابْتَغُوْا مِنْ فَضْلِ اللّٰهِ وَاذْكُرُوا اللّٰهَ كَثِيْرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ 10
پوءِ جڏهن پوري ڪئي وڃي نماز پوءِ پکڙجي وڃو زمين ۾ ۽ طلب ڪيو الله جي فضل مان ۽ ياد ڪيو الله کي گهڻو تانته اوهان ڪامياب رهو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريزمين ۾ پکڙجي وڃو، ۽ الله جو فضل گهرو ۽ الله کي گهڻو ياد ڪريو مَنَ اوهين ڪامياب ٿيو.
— مولانا محمد مدنيپوءِ جڏهن نماز پوري ٿي وڃي ته هاڻي توهان الله تعالى جو فضل تلاش ڪرڻ لاءِ زمين ۾ ٽڙي پکڙجي وڃو ۽ الله تعالى کي خوب ياد ڪريو ته جيئن توهان ڪاميابي حاصل ڪريو.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِذَا رَاَوْا تِجَارَةً اَوْ لَهْوَا ۨانْفَضُّوْٓا اِلَيْهَا وَتَرَكُوْكَ قَاۗىِٕمًا ۭ قُلْ مَا عِنْدَ اللّٰهِ خَيْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۭ وَاللّٰهُ خَيْرُ الرّٰزِقِيْنَ ۧ11
۽ جڏهن ڏسن ٿا واپار يا ڪا راند روند ته پکڙجي وڃن ٿا ان ڏانهن ۽ ڇڏين ٿا توکي بيهندڙ فرماءِ ته جيڪي الله وٽ آهي ڀلو آهي راند روند کان ۽ واپار کان ۽ الله رزق ڏيندڙن مان ڀلو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(اي پيغمبر !) اهي جڏهن ڪو واپار يا ڪو تماشو ڏسن ٿا ته ان ڏي ٽڙي پکڙي وڃن ٿا ۽ توکي بيٺل ڇڏي ٿا ڏين. (اي پيغمبر !) تون چئو ته جو الله وٽ آهي سو تماشي ۽ واپار کان گهڻو چڱو آهي ۽ الله سڀني کان چڱو روزي ڏيندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيجڏهن هنن (پنهنجي سامھون) واپار يا کيل تماشو ٿيندي ڏٺو ته توکي اڌ ۾ ڇڏي اوڏانهن هليا ويا (کين سمجهاءِ ته) الله تعالى وٽ جيڪو اجرموجود آهي سو ان کيل تماشي ۽ واپار کان گهڻو بھتر آهي ۽ الله تعالى بھترين رزق ڏيندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽو