035 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 45 آيتون ۽ 5 رڪوع آھن
اَلْـحَمْدُ لِلّٰهِ فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ جَاعِلِ الْمَلٰۗىِٕكَةِ رُسُلًا اُولِيْٓ اَجْنِحَةٍ مَّثْنٰى وَثُلٰثَ وَرُبٰعَ ۭ يَزِيْدُ فِي الْـخَلْقِ مَا يَشَاۗءُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 1
سڀ ساراھ الله جي لاءِ (ثابت) آهي جيڪو پيدا ڪندڙ آهي آسمانن ۽ زمين جو بنائيندڙ ملائڪن جو قاصد جيڪي ٻن ٻن ۽ ٽن ٽن ۽ چئن چئن پرن وارا آهن وڌائي ٿو خلقت ۾ جيڪي گهري بيشڪ الله هر شيءِ تي قادر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريسڀ تعريفون الله لاءِ آهن جو آسمانن ۽ زمين جو بنائيندڙ ملائڪن کي قاصد ڪندڙ آهي، جي ٻن ٻن ۽ ٽن ٽن ۽ چئن چئن پرن وارا آهن (سندن) پيدائش ۾ جيڪي گهري ٿو سو وڌائي ٿو. بيشڪ الله سڀ ڪنهن شئي تي قدرت رکندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيسڀ تعريفون الله تعالى جي لاءِ ئي آهن جيڪو آسمانن ۽ زمين کي ٺاهيندڙ آهي ۽ (جنهن) ٻن ٻن، ٽن ٽن ۽ چئن چئن پرن وارن ملائڪن کي پيغام پھچائيندڙ طور مقرر ڪيو آهي. هو خلقت ۾ جيئن چاهي ٿو واڌارو ڪري ٿو. بيشڪ الله تعالى هر شيءِ تي قدرت رکندڙ آهي.
— عبدالسلام ڀُٽومَا يَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَّحْـمَةٍ فَلَا مُـمْسِكَ لَهَا ۚ وَمَا يُـمْسِكْ ۙ فَلَا مُرْسِلَ لَهٗ مِنْۢ بَعْدِهٖ ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 2
جيڪي کوليندو الله ماڻهن جي لاءِ رحمت مان پوءِ ناهي ڪو بند ڪندڙ ان جي لاءِ جيڪي بند ڪندو پوءِ ناهي ڪو موڪليندڙ ان جو ان کان پوءِ ۽ اهو ئي غالب حڪمت وارو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريماڻهن لاءِ جا به رحمت کولي ٿو تنهن کي ڪوبه روڪ ڪرڻ وارو نه آهي ۽ جيڪي روڪي ٿو تنهن کي ڪوبه ان کان پوءِ کولڻ وارو نه آهي. ۽ اهو زبردست (۽) حڪمت وارو آهي.
— مولانا محمد مدنيالله تعالى جن ماڻهن لاءِ رحمت جو دروازو کولي ٿو ته ڪير ان کي بند ڪرڻ وارو نه آهي ۽ جن ماڻهن لاءِ رحمت جو دروازو بند ڪري ٿو تنھن کي ان کان سواءِ ڪير کولڻ وارو نه آهي ۽ هو زبردست حڪمت وارو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوْا نِعْمَتَ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ ۭ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَيْرُ اللّٰهِ يَرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمَاۗءِ وَالْاَرْضِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ڮ فَاَنّٰى تُـؤْفَكُوْنَ 3
اي انسانو! ياد ڪيو الله جي نعمت کي اوهان تي ڇا ڪو پيدا ڪندڙ آهي الله کان سواءِ؟ جيڪو روزي ڏئي ٿو اوهان کي آسمان ۽ زمين مان ناهي ڪو عبادت جو حقدار ان کان سواءِ پوءِ ڪيڏانهن ڦيرايا وڃو ٿا؟ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي ماڻهو! پاڻ تي الله جو احسان ياد ڪريو ڇا الله کان سواءِ ٻيو ڪو پيدا ڪندڙ آهي جو اوهان کي آسمان ۽ زمين مان روزي ڏي ٿو؟ ان کانسواءِ ٻيو ڪوبه حاڪم نه آهي پوءِ ڪيئن ابتا وڃو ٿا.
— مولانا محمد مدنياي انسانو! الله تعالى جي نعمتن کي ياد ڪريو جيڪي هُن توهان جي مٿان ڪيون آهن. ڇا الله تعالى کان سواءِ ڪو ٻيو اهڙو پيدا ڪندڙ آهي، جيڪو توهان کي آسمان ۽ زمين مان رزق عطا ڪري، ان کان سواءِ ٻيو ڪير به معبود نه آهي. پوءِ توهان کي ڪاڏي ڦيرايو وڃي ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽووَاِنْ يُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ ۭ وَ اِلَى اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ 4
۽ جيڪڏهن ڪوڙو ڀانئين ٿا توکي پوءِ تحقيق ڪوڙا ڀانيا ويا ڪيترا رسول توکان اڳي ۽ الله ڏانهن موٽايا وڃن ٿا (سڀ) ڪم .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ (اي پيغمبرﷺ !) اهي ماڻهو، جيڪڏهن توکي ڪوڙو ڪن ته توکان اڳ به رسولن کي ڪوڙو ڪيو ويو آهي ۽ الله ڏي ئي سڀ ڪم موٽايا وڃن ٿا.
— مولانا محمد مدني(اي نبيﷺ!) جيڪڏهن هي ماڻهو توهان کي ڪوڙو ڪن ٿا ته (ڏک نه ڪر) توهان کان اڳ ڪيترن ئي رسولن کي به ڪوڙو ڪيو ويو هو. آخرڪار سڀني ڪمن جي موٽ الله تعالى جي طرف ئي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْـحَيٰوةُ الدُّنْيَا ۪ وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُوْرُ 5
اي انسانو! بلاشڪ الله جو وعدو حق آهي پوءِ هرگز نه مغرور ڪري اوهان کي حياتي دنيا واري ۽ هرگز نه ٺڳي اوهان کي الله سان ٺڳي ڪندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي ماڻهو! الله جو انجام سچو آهي پوءِ اوهان کي دنيا جي حياتي ڌوڪي ۾ نه وجهي ۽ نه اوهان کي ڌوڪو ڏيندڙ (شيطان) الله کان ڌوڪو ڏي.
— مولانا محمد مدنياي انسانو! بيشڪ الله تعالى جو وعدو سچو آهي، توهان کي دنيا جي زندگي ڌوڪي ۾ نه وجهي ۽ نه وڏو ڌوڪي باز (شيطان) ئي توهان کي ڌوڪي ۾ مبتلا ڪري.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ الشَّيْطٰنَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوْهُ عَدُوًّا ۭ اِنَّـمَا يَدْعُوْا حِزْبَهٗ لِيَكُوْنُوْا مِنْ اَصْحٰبِ السَّعِيْرِ 6ۭ
بلاشڪ شيطان اوهان جو دشمن آهي پوءِ ان کي دشمن ڪري وٺو بلاشڪ سڏي ٿو پنهنجي لشڪر کي تانته هجن دوزخين مان .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريبيشڪ شيطان اوهان جو دشمن آهي پوءِ ان کي دشمن ڪري وٺو. اهو رڳو پنهنجي جماعت کي هن لاءِ سڏي ٿو ته اهي دوزخين مان ٿين.
— مولانا محمد مدنيبيشڪ شيطان توهان جو دشمن آهي پوءِ توهان کيس دشمن ئي سمجهو، هو ته پنھنجي جماعت کي دوزخين ۾ شامل ڪرڻ لاءِ سڏي رهيو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ڛ وَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّاَجْرٌ كَبِيْرٌ 7ۧ
جن ڪفر ڪيو انهن جي لاءِ سخت عذاب آهي ۽ جن ايمان آندو ۽ عمل صالح ڪيا انهن جي لاءِ مغفرت ۽ وڏو اجر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجن ڪفر ڪيو تن لاءِ سخت عذاب آهي. ۽ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا تن لاءِ معافي ۽ وڏو اجر آهي.
— مولانا محمد مدنيجيڪي ماڻهو ڪفر ڪندا تن لاءِ سخت عذاب آهي ۽ جيڪي ماڻهو ايمان آڻيندا ۽ نيڪ عمل ڪندا ته انهن لاءِ معافي ۽ وڏو اجرآهي.
— عبدالسلام ڀُٽواَفَـمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ فَرَاٰهُ حَسَـنًا ۭ فَاِنَّ اللّٰهَ يُضِلُّ مَنْ يَّشَاۗءُ وَيَهْدِيْ مَنْ يَّشَاۗءُ ڮ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَرٰتٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلِـيْمٌۢ بِـمَا يَصْنَعُوْنَ 8
ڇا پوءِ اهو جو سينگاريو ويو ان جي لاءِ برو عمل ان جو پوءِ ڏٺائين ان کي سهڻو پوءِ بيشڪ الله گمراھ ڪري ٿو جنهن کي گهري ۽ هدايت ڪري ٿو جنهن کي گهري پوءِ نه نڪري وڃي ساھ (مبارڪ) تنهنجو انهن تي افسوس ڪندي بيشڪ الله ڄاڻندڙ آهي جيڪي ڪن ٿا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريڇا پوءِ جنهن کي سندس (بڇڙو) ڪم چڱو ڪري ڏيکاريو ويو آهي پوءِ ان کي چڱو ڏٺائين (سو ڪو چٽي ڪم ڪندڙ مومن جهڙو ٿيندؤ) پوءِ بيشڪ الله جنهن کي گهري ٿو تنهن کي گمراهه ڪري ٿو ۽ جنهن کي گهري ٿو تنهن کي رستو ڏيکاري ٿو. تنهن ڪري (اي پيغمبر !) تون مٿن افسوس جي ڪري پاڻ کي نه مار. بيشڪ اهي جيڪي ڪن ٿا تنهن کي الله ڄاڻندڙ آهي.
— مولانا محمد مدنيجنھن ماڻهوءَ کي سندس برو عمل سھڻو ڪري ڏيکاريو ويو هجي ۽ هو خود به ان کي سھڻو سمجهندو هجي (ته ڇا اُهو نيڪ ماڻهو جھڙو ٿي سگهي ٿو؟) بيشڪ الله تعالى جنھن کي گهري گمراهه ڪري ٿو ۽ جنھن کي گهري هدايت ڏئي ٿو. (اي نبيﷺ!) تنھن ڪري تون انهن جي ڪري پنھنجو ساهه ساڻو نه ڪر. بيشڪ الله تعالى کي سڀ خبر آهي جيڪو هو ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽووَاللّٰهُ الَّذِيْٓ اَرْسَلَ الرِّيٰحَ فَتُـثِيْرُ سَحَابًا فَسُقْنٰهُ اِلٰى بَلَدٍ مَّيِّتٍ فَاَحْيَيْنَا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا ۭ كَذٰلِكَ النُّشُوْرُ 9
۽ الله اهو آهي جنهن موڪليو هوائن کي پوءِ کنيائون ڪڪر کي پوءِ وٺي وياسون ان کي شهر ويران ڏانهن پوءِ آباد ڪيو اسان ان سان زمين کي ان جي ويران هجڻ کان پوءِ اهڙي طرح اٿڻ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ الله اهو آهي جو هوائن کي موڪلي ٿو پوءِ اهي ڪڪرن کي کڻن ٿيون پوءِ انهن (ڪڪرن) کي مئل شهر ڏي ڪاهيون ٿا، پوءِ ان (جي پاڻي) سان زمين کي ان جي مرڻ کان پوءِ جيئرو ڪيون ٿا. اهڙي طرح (قيامت ۾ ) جيئرو ڪري اٿارڻ آهي.
— مولانا محمد مدنيالله تعالى ئي آهي جيڪو هوائن کي موڪلي ٿو، پوءِ اهي ڪڪرن کي گھلين ٿيون، پوءِ اسان انهن کي غيرآباد علائقي ڏي وٺي ويندا آهيون، ۽ ان پاڻي جي ذريعي غيرآباد زمين کي سرسبز ۽ شاداب ڪري ڇڏيندا آهيون. اهڙي طريقي سان ئي مئل ماڻهو به ٻيھر جيئرو ڪري اٿاريا ويندا.
— عبدالسلام ڀُٽومَنْ كَانَ يُرِيْدُ الْعِزَّةَ فَلِلّٰهِ الْعِزَّةُ جَمِيْعًا ۭ اِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهٗ ۭ وَالَّذِيْنَ يَمْكُرُوْنَ السَّـيِّاٰتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَمَكْرُ اُولٰۗىِٕكَ هُوَ يَبُوْرُ 10
جيڪو ارادو ڪري ٿو عزت جو پوءِ بلاشڪ عزت الله جي لاءِ آهي سموري ان ڏانهن ئي چڙهي ٿو ڪلمو پاڪ ۽ عمل صالح بلند ڪري ٿو ان کي ۽ اهي ٻانها جو رٿ ڪن ٿا براين جي انهن جي لاءِ عذاب سخت آهي ۽ رٿ انهن جي اها ئي ٽٽندي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪو عزت گهري ٿو (سو الله جي فرمانبرداري ڪري) ڇو ته سڀ عزت الله جي آهي. پاڪ ڳالهيون ان ڏي ئي چڙهن ٿيون. ۽ چڱي ڪم کي الله بلند ڪري ٿو. ۽ (اي پيغمبر !) جيڪي بڇڙيون تدبيرون ڪن ٿا تن لاءِ سخت عذاب آهي. سندن تدبيرون برباد ٿينديون.
— مولانا محمد مدنيجيڪو ماڻهو عزت چاهي ٿو تنھن کي معلوم هجڻ کپي ته حقيقي عزت الله تعالى جي هٿ ۾ آهي. الله تعالى وٽ (توهان جو) سھڻو ٻول قبوليت جي درجي تي پهچي ٿو ۽ سھڻو عمل ان کي ويتر بلندي تائين پھچائي ٿو ۽ جيڪي ماڻهو بيهودهه چال بازيون ڪن ٿا تن لاءِ سخت عذاب آهي ۽ انهن جون چال بازيون برباد ٿي وينديون.
— عبدالسلام ڀُٽووَاللّٰهُ خَلَقَكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ جَعَلَكُمْ اَزْوَاجًا ۭ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ اُنْـثٰى وَلَا تَضَعُ اِلَّا بِعِلْمِهٖ ۭ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُّعَمَّرٍ وَّلَا يُنْقَصُ مِنْ عُـمُرِهٖٓ اِلَّا فِيْ كِتٰبٍ ۭ اِنَّ ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ يَسِيْرٌ 11
۽ الله پيدا ڪيو اوهان کي مٽيءَ مان، ان کان پوءِ منيءَ جي ڦڙي مان، ان کان پوءِ بنايائين اوهان کي جوڙو جوڙو ڪري ۽ نه ٿي حمل واري ٿئي ڪا عورت ۽ نه ٿي ڄڻي انجي علم کان سواءِ ۽ نه ٿو عمر ڏنو وڃي ڪو وڏي عمر وارو ۽ نه ٿي گهٽتائي ڪئي وڃي ان جي عمر مان مگر اهو (سڀ ڪجھ) ڪتاب ۾لکيل آهي بلاشڪ اهو الله کي آسان آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ (اي انسانو !) الله اوهان کي مٽيءَ مان وري نطفي مان پيدا ڪيو وري اوهان کي جوڙو جوڙو (مڙس ۽ زال) ڪيائين ۽ ڪابه مادي سندس علم کان سواءِ نه پيٽ سان ٿئي ٿي ۽ نه ڄڻي ٿي. ۽ نه وڏي عمر واري کي وڏي عمر ڏني وڃي ٿي ۽ نه سندن عمر مان گهٽ ڪيو وڃي ٿو پر اهو (سڀ) ڪتاب (لوح محفوط) ۾ (لکيل) آهي. بيشڪ اهو (ڪم) الله تي آسان آهي.
— مولانا محمد مدنيالله تعالى توهان کي پھريون ڀيرو مٽيءَ مان پيدا ڪيو پوءِ نطفي مان ٺاهي توهان کي جوڙو (يعني مرد ۽ عورت) بنايائين. الله تعالى جي حڪم کان سواءِ ڪابه عورت نه ته ڳورهاري ٿئي ٿي ۽ نه ئي ٻار ڄڻي ٿي. ۽ڪنھن به ڊگهي عمر واري کي ڊگهي عمر نٿي ملي ۽ نه ڪنهن جي عمر ۾ گهٽتائي اچي ٿي پراهو سڀ ڪجهه هڪ ڪتاب ۾ لکيل هوندو آهي. بيشڪ اهو ڪم الله تعالى جي لاءِ انتهائي آسان آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا يَسْتَوِي الْبَحْرٰنِ ڰ ھٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَاۗىِٕــغٌ شَرَابُهٗ وَھٰذَا مِلْحٌ اُجَاجٌ ۭ وَمِنْ كُلٍّ تَاْكُلُوْنَ لَـحـْـمًا طَرِيًّا وَّتَسْتَخْرِجُوْنَ حِلْيَةً تَلْبَسُوْنَهَا ۚ وَتَرَى الْفُلْكَ فِيْهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوْا مِنْ فَضْلِهٖ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ 12
۽ نه ٿا برابر ٿين ٻه درياءَ هي مٺو اڃ لاهيندڙ آهي وڻندڙ آهي پيئڻ ان جو ۽ هي کارو، ڪوڙو آهي ۽ سڀني مان کائو ٿا گوشت تازو ۽ ڪڍو ٿا زيور پايو ٿا انهن کي ۽ ڏسندين ٻيڙين کي ان ۾ چيري هلندڙيون تانته طلب ڪيو ان جي فضل مان ۽ تانته اوهان شڪر ڪندا رهو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ٻه درياءَ هڪ جهڙا نه آهن. هيءَ مٺو اُڃ لاهيندڙ سندس پاڻي وڻندڙ آهي ۽ هيءَ کارو ڪوڙو آهي، ۽ هر هڪ مان تازو گوشت کائو ٿا ۽ زيور (موتي) ڪڍو ٿا جي پايو ٿا. ۽ تون ان ۾ ٻيڙين کي ڏسين ٿو جي پاڻيءَ کي چيري هلن ٿيون هن لاءِ ته اوهين سندس فضل (روزي) گهرو ۽ مَنَ اوهين شڪرڪريو.
— مولانا محمد مدني۽ ٻه سمنڊ به هڪ جھڙا نه آهن، هڪ جو پاڻي مٺو، اُڃ لاهڻ وارو ۽ وڻندڙ هوندو آهي ۽ ٻئي جو پاڻي کارو ۽ ڪڙو هوندو آهي ۽ سمنڊن مان اوهان تازو گوشت کائو ٿا ۽ هار سينگار لاءِ زينت واريون شيون ڪڍي پھريو ٿا ۽ توهان ڏسو ٿا ته ان ۾ ٻيڙيون پاڻي کي چيري تيزيءَ سان هلن ٿيون ته جيئن توهان پنھنجي پالڻھار جو فضل تلاش ڪريو. شايد توهان ان ذريعي شڪر ادا ڪريو.
— عبدالسلام ڀُٽويُـوْلِـجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُـوْلِـجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ ۙ وَسَـخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ڮ كُلٌّ يَّـجْرِيْ لِاَجَلٍ مُّسَمًّى ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ ۭ وَالَّذِيْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ مَا يَـمْلِكُوْنَ مِنْ قِطْمِيْرٍ ۭ13
داخل ڪري ٿو رات کي ڏينهن ۾ ۽ داخل ڪري ٿو ڏينهن کي رات ۾ ۽ مطيع ڪيائين سج ۽ چنڊ کي سڀ هلن ٿا مدي مقرر تائين اهو الله اوهان جو پالڻهار آهي ان جي بادشاهي آهي ۽ جن کي پوڄيندا آهيو ان کان سواءِ نه ٿا مالڪ ٿين کجور جي ککڙيءَ واري ڇلڪي جا .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريرات کي ڏينهن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينهن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو. ۽ سج ۽ چنڊ کي ڪم ۾ لڳايو اٿس. هر هڪ مقرر مدت تائين هلي ٿو (اي انسانو !) اهو الله آهي اوهان جو پاليندڙ سندس ئي بادشاهي آهي ۽ جن کي ان کانسواءِ سڏيو ٿا سي کارڪ جي ککڙيءَ جي کل جا به مالڪ نه آهن.
— مولانا محمد مدني۽ هو رات کي ڏينھن ۾ داخل ڪري ٿو ۽ ڏينھن کي رات ۾ داخل ڪري ٿو، سج ۽ چنڊ کي(پنهنجي نظام ۾) پابند رکيو آهي. هي سڀ هڪ مقرر وقت تائين هلي رهيا آهن. اِهوئي توهان جو پالڻھار الله آهي. جنھن جي بادشاهي آهي ۽ جن کي توهان الله تعالى کان سواءِ سڏيو ٿا سي ته کوکڙيءَ جي (اندر واري) کل جا به مالڪ نه آهن.
— عبدالسلام ڀُٽواِنْ تَدْعُوْهُمْ لَا يَسْمَعُوْا دُعَاۗءَكُمْ ۚ وَلَوْ سَمِعُوْا مَا اسْتَجَابُوْا لَكُمْ ۭ وَيَوْمَ الْقِيٰمَةِ يَكْفُرُوْنَ بِشِرْكِكُمْ ۭ وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيْرٍ ۧ14
جيڪڏهن سڏيندؤ انهن کي ته نه ٻڌندا اوهان جي سڏ کي ۽ جيڪڏهن ٻڌن (ته به) نه قبول ڪري سگهندا اوهان جي سڏ کي ۽ قيامت جي ڏينهن انڪار ڪندا اوهان جي شرڪ ڪرڻ جو ۽ نه خبر ڏيندو توکي ڪو خبر ڏيندڙ جهڙي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪڏهن اوهين انهن کي سڏيو ته اوهان جو سڏ نه ٻڌندا ۽ جيڪڏهن (کڻي) ٻڌن به ته اوهان کي جواب نه ڏيندا ۽ قيامت جي ڏينهن اوهان جي شريڪ ٺهرائڻ جو انڪار ڪندا ۽ توکي خبر رکندڙ (الله) جهڙي ڪوبه خبر نه ڏيندو.
— مولانا محمد مدنيجيڪڏهن توهان انهن کي سڏيندا به ته مجال آهي ته هو توهان جو ٻڌن ۽ جيڪڏهن ٻڌندا به ته توهان کي ڪو جواب ئي نه ڏئي سگهندا ۽ هو توهان جي شرڪ جو قيامت جي ڏينھن انڪار ڪندا. (اي نبيﷺ!) توهان کي اهڙي سچي خبر ڪير به نه ٻڌائي سگهندو.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اَنْتُمُ الْفُقَرَاۗءُ اِلَى اللّٰهِ ۚ وَاللّٰهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيْدُ 15
اي انسانو! اوهان محتاج آهيو الله ڏانهن ۽ الله اهو بي پرواھ ساراهيل آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي انسانو! اوهين الله جا محتاج آهيو ۽ الله ئي بي پرواهه ساراهيل آهي.
— مولانا محمد مدنياي انسانو! توهان سڀ الله تعالى جا محتاج آهيو ۽ الله تعالى بيپرواهه ۽ تعريف جي لائق آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنْ يَّشَاْ يُذْهِبْكُمْ وَيَاْتِ بِـخَلْقٍ جَدِيْدٍ ۚ16
جيڪڏهن گهري ته فنا ڪري اوهان کي ۽ آڻي مخلوق نئين .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪڏهن گهري ته اوهان کي پري ڪري ڇڏي ۽ نئين خلق آڻي.
— مولانا محمد مدنيجيڪڏهن هو چاهي ته توهان کي هٽائي ٻي نئين مخلوق آڻي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا ذٰلِكَ عَلَي اللّٰهِ بِعَزِيْزٍ 17
۽ ناهي اهو الله لاءِ اوکو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اهو (ڪم) الله تي مشڪل نه آهي.
— مولانا محمد مدنيالله تعالى جي لاءِ ايئن ڪرڻ ڪو مشڪل ڪم نه آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰى ۭ وَاِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ اِلٰى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَّلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰى ۭ اِنَّـمَا تُنْذِرُ الَّذِيْنَ يَـخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَ ۭ وَمَنْ تَزَكّٰى فَاِنَّـمَا يَتَزَكّٰى لِنَفْسِهٖ ۭ وَاِلَى اللّٰهِ الْمَصِيْرُ 18
۽ نه بار کڻندو ڪو بار کڻندڙ بار ٻئي جو ۽ جيڪڏهن سڏيندو (ڪو نفس) ڳري بار وارو پنهنجي بار کڻڻ ڏانهن ته نه بار کنيو ويندو ان جو ڪجھ به جيتوڻيڪ هجي قرابت وارو بلاشڪ ڊيڄاريندين تون انهن کي جيڪي ڊڄن ٿا پنهنجي رب کان اڻ ڏٺو ۽ قائم ڪن ٿا نماز ۽ جيڪو پاڪ صاف ٿيو پوءِ رڳو پاڪ صاف ٿيو پنهنجي پاڻ لاءِ ۽ الله ڏانهن ئي موٽڻ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ڪو به بار کڻڻ وارو ٻي (جي گناهن) جو بار نه کڻندو، ۽ جيڪڏهن ڪو ڳري بار وارو (بار هلڪي ڪرڻ لاءِ ٻئي کي) سندس بار ڏي سڏيندو ته ان مان ڪجهه به نه کنيو ويندو توڙي جو مائٽ هجي (اي پيغمبر !) تون رڳو انهن کي ڊيڄاري سگهين ٿو جيڪي اڻ ڏٺي پنهنجي پاليندڙ کان ڊڄن ٿا ۽ نماز قائم ڪن ٿا. ۽ جيڪو پاڪ ٿئي ٿو سو رڳو پاڻ لاءِ پاڪ ٿئي ٿو ۽ الله ڏي ئي موٽڻ آهي.
— مولانا محمد مدني۽ ڪوبه بار کڻندڙ ٻئي ڪنھن جو بار نه کڻندو ۽ جيڪڏهن بار کڻندڙ پنھنجي مٿان سٿيل بار کڻڻ لاءِ ٻئي کي ايلاز منٿون به ڪندو ته به ڪير سندس بار جو ذرو به کڻڻ لاءِ تيار نه ٿيندو، چاهي ان جو پنھنجو مائٽ ئي ڇو نه هجي. (اي نبيﷺ!) تون رڳو ان شخص کي ڊيڄاري سگهين ٿو جيڪو پنھنجي پالڻھار کان اڻ ڏٺي ڊڄندو هجي، نماز جو اهتمام ڪندڙ هجي ۽ جيڪڏهن ڪير پاڪباز ٿيڻ چاهي ته اها پاڪبازي سندس ئي ڪم ايندي. آخرڪار سڀني جي موٽ الله تعالى ڏانھن ئي آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمَا يَسْتَوِي الْاَعْـمٰى وَالْبَصِيْرُ ۙ19
۽ نه ٿا برابر ٿين انڌو ۽ ڏسندڙ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ انڌو ۽ سڄو برابر نه ٿا ٿين.
— مولانا محمد مدنيانڌو ۽ اکين وارو برابر نه آهن.
— عبدالسلام ڀُٽووَلَا الظُّلُمٰتُ وَلَا النُّوْرُ ۙ20
۽ نه اونداهيون ۽ نه روشني .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ نه اونداهيون ۽ سوجهرو.
— مولانا محمد مدنينه اونداهي ۽ روشني برابر آهن.
— عبدالسلام ڀُٽو