022 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 78 آيتون ۽ 10 رڪوع آھن
يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۚ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيْمٌ 1
اي انسانو! ڊڄو رب پنهنجي کان بيشڪ زلزلو قيامت جي شيءِ وڏي آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي ماڻهو! پنهنجي پاليندڙ کان ڊڄو. بيشڪ قيامت وارو زلزلو هڪ وڏي شيءِ آهي.
— مولانا محمد مدنياي انسانو! پنھنجي پالڻھار کان ڊڄو، بيشڪ قيامت جو زلزلو ھڪ وڏو حادثو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽويَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّآ اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكٰرٰي وَمَا هُمْ بِسُكٰرٰي وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَدِيْدٌ 2
ان ڏينهن جو ڏسندؤ ان کي ته وساري ڇڏيندي هر کير پياريندڙ (ماءُ) ان کي (جنهن کي) کير پياريو هيائين ۽ ڪيرائي ڇڏيندي هر پيٽ ۾ ٻار رکندڙ عورت پيٽ واري ٻار پنهنجي کي ۽ ڏسندين تون ماڻهن کي نشو چڙهيل ۽ ناهن اهي (درحقيقت) نشو چڙهيل ۽ پر عذاب الله جو سخت آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجنهن ڏينهن اوهين ان کي ڏسندو تنهن ڏينهن سڀڪا کير ڌارائڻ واري ان کان غافل هوندي جنهن کي کير پياريندي هوندي ۽ سڀ ڪا پيٽ واري پنهنجو ڪچو ٻار ڪيرائيندي ۽ تون ماڻهن کي نشي جي حالت ۾ ڏسندين، هوڏانهن اهي نشي وارا نه هوندا پر الله جو عذاب سخت آهي.
— مولانا محمد مدنيان ڏينھن توھان ڏسندا ته ھر کير پيارڻ واري پنھنجي کير پياڪ ٻار کي وساري ڇڏيندي. ھر حمل واريءَ جو حمل ڪري پوندو ۽ ماڻهن کي توھان نشي جي حالت ۾ وڦلندو ڏسندا پر ھو نشي ۾ نه ھوندا. اھو سڀ ڪجهه اللھ تعالى جي سخت عذاب جي ڪري ھوندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّيَتَّبِـعُ كُلَّ شَيْطٰنٍ مَّرِيْدٍ 3ۙ
۽ ماڻهن مان ڪو اهو آهي جيڪو بحث ڪري ٿو الله جي باري ۾ علم کان سواءِ ۽ تابعداري ڪري ٿو هر شيطان سرڪش جي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ماڻهن مان ڪو اهڙو به آهي جو الله جي باري ۾ علم کانسواءِ جهڳڙو ڪري ٿو ۽ سڀڪنهن سرڪش شيطان جي پٺيان هلي ٿو.
— مولانا محمد مدنيماڻهن مان ڪجهه ماڻهو سرڪش شيطانن جي پويان لڳي اللھ تعالى جي باري ۾ بغير ڪنھن ڄاڻ جي جهڳڙو ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽوكُتِبَ عَلَيْهِ اَنَّهٗ مَنْ تَوَلَّاهُ فَاَنَّهٗ يُضِلُّهٗ وَيَهْدِيْهِ اِلٰى عَذَابِ السَّعِيْرِ 4
لکيو ويو آهي ان تي ته بلاشڪ جنهن دوستي رکي ان سان پوءِ بيشڪ اهو گمراھ ڪندو ان کي ۽ رستو ڏيکاريندو ان کي عذاب جهنم جي ڏانهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجنهن جي باري ۾ فيصلو ٿي چڪو آهي ته جيڪو ساڻس دوستي رکندو تنهن کي هو گمراهه ڪندو ۽ ان کي باهه جي عذاب ڏي رستو ڏيکاريندو.
— مولانا محمد مدنيشيطان جي باري ۾ ته اھو اٽل فيصلو آھي ته جيڪو به ھن سان دوستي رکندو ته ھو ان کي گمراهه ڪري جھنم جي عذاب جو رستو ڏيکاريندو.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِيْ رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَاِنَّا خَلَقْنٰكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُـمَّ مِنْ مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَّغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ ۭ وَنُقِرُّ فِي الْاَرْحَامِ مَا نَشَاۗءُ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى ثُـمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُـمَّ لِتَبْلُغُوْٓا اَشُدَّكُمْ ۚ وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّتَوَفّٰى وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّرَدُّ اِلٰٓى اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِنْۢ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْــــًٔا ۭ وَتَرَى الْاَرْضَ هَامِدَةً فَاِذَآ اَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاۗءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَاَنْۢبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍۢ بَهِيْجٍ 5
اي انسانو! جيڪڏهن آهيو اوهان شڪ ۾ (قيامت) ۾ اٿڻ لاءِ پوءِ يقينًا اسان پيدا ڪيو اوهان کي مٽيءَ مان ان کان پوءِ (منيءَ جي) ڦڙي مان تنهن کان پوءِ رت جي دڳ مان تنهن کان پوءِ گوشت جي ٽڪري مان ٺاهيل ۽ نه ٺاهيل تانته بيان ڪيون اوهان جي لاءِ ۽ ثابت ڪيون ٿا ڳڀيرڻين ۾ جيڪي گهرون ٿا مدي مقرر تائين تنهن کان پوءِ ڪڍون ٿا اوهان کي ٻار بنائي تنهن کان پوءِ تانته پهچو جوانيءَ پنهنجيءَ کي ۽ اوهان مان اهو آهي جيڪو وفات ڪرايو وڃي ٿو ۽ اوهان مان اهو به آهي جيڪو موٽايو وڃي ٿو ذلت واري زندگيءَ ڏانهن تانته نه ڄاڻي پڄاڻان ڄاڻڻ جي ڪا شيءِ ڏسين ٿو تون زمين کي غير آباد پوءِ جڏهن نازل ڪيوسون ان تي پاڻي ته تازي ٿي ۽ اڀري آئي ۽ ڄمايائين هر جوڙو تازو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياي ماڻهو! جيڪڏهن ٻيهر جيئري ٿيڻ ۾ اوهان کي شڪ آهي ته پوءِ اسان اوهان کي مٽيءَ مان پيدا ڪيو وري نطفي مان وري رت جي دڳ مان، وري گوشت جي ٻوٽيءَ صورت ڏنل ۽ اڻ صورت ڏنل مان، هن لاءِ ته اوهان تي (پنهنجي قدرت) ظاهر ڪريون (پوءِ ٻيهر جيارڻ ڪو مشڪل ڪم نه آهي) ۽ جيڪي گهرون ٿا تنهن کي هڪ مقرر وقت تائين ڳڀيرڻين ۾ ترسايون ٿا ري اوهان کي ٻار بڻائي ٻاهر ڪڍون ٿا وري (پاليون ٿا) هن لاءِ ته اوهين پنهنجي (جوانيءَ جي) زور کي پهچو ۽ اوهان مان ڪو مري ٿو ۽ اوهان مان ڪنهن کي نڪميءَ عمر (ٻڍاپڻ) ڏي ڦيريو وڃي ٿو هن لاءِ ته ڄاڻڻ کانپوءِ ڪجهه به نه ڄاڻي. ۽ تون زمين کي غير آباد ڏسين ٿو، پوءِ جڏهن ان تي پاڻي وسايون ٿا ته تازي ٿئي ٿي ۽ اڀامي ٿي ۽ سڀڪنهن رونق واريءَ جنس مان پيدا ڪري ٿي.
— مولانا محمد مدنياي انسانو! جيڪڏھن توھان کي قيامت واري ڏينھن ٻيھر جيئرو ٿي اٿڻ ۾ شڪ آھي (ته ھنن ڳالهين تي غور ڪريو) بيشڪ اسان توھان کي مٽيءَ مان ٺاھي نطفي جي شڪل ۾ آندو، وري ان (نطفي) کي رت جو دِڳ ٺاھيو. وري ان کي گوشت جي ٻوٽيءَ جي شڪل ۾ تبديل ڪري مڪمل به ٺاھيوته وري ڪڏھن (ڪچي حمل جي صورت ۾) اڌو گابرو به ٺاھيو. ھي سڀ ڳالهيون اسان توھان کي پنھنجي قدرت ۽ حڪمت سمجهائڻ خاطر بيان ڪريون ٿا. وري جنھن نطفي کي چاھيون ٿا ان کي ڪجهه عرصو ٻچيداني ۾ محفوظ ڪري رکون ٿا. آخر ۾ اسان توھان کي ٻار جي شڪل ۾ ٻاھر آڻيون ٿا. پوءِ جوانيءَ تائين پھچائڻ لاءِ توھان جي پالنا ڪئي وڃي ٿي ۽ وري ڪن کي اسان موت ڏيون ٿا ته ڪن کي تمام ڊگهي عمر ڏيئي صفا پوڙھو ڪريون ٿا ته جيئن ھو سڃاڻڻ کان پوءِ ڪنھن به شيءِ کي نه سڃاڻي سگهي. ۽ توھان زمين کي صفا غير آباد ڏسو ٿا پوءِ جڏھن اسان مٿس بارش وسائيندا آھيون ته اھا ڦٽي سائي ٿيڻ لڳندي آھي ۽ قسمين قسمين سھڻا سَلا ڪڍندي آھي.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْـحَقُّ وَاَنَّهٗ يُـحْيِ الْمَوْتٰى وَاَنَّهٗ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 6ۙ
اهو ان سببان آهي جو بلاشڪ الله ئي حق آهي ۽ بلاشڪ اهو ئي جياري ٿو مئلن کي ۽ بيشڪ اهو هر شيءِ تي قادر آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھرياهو هن ڪري آهي جو الله ئي رهڻ وارو آهي ۽ اهوئي مئلن کي جياري ٿو، ۽ اهوئي سڀ ڪنهن شيءِ تي قدرت رکندڙ آهي.
— مولانا محمد مدني(اھو سمورو نظام ٻڌائي ٿو ته) اللھ تعالى ئي حقيقي پروردگار آھي. بيشڪ اھوئي مئلن کي جياري ٿو، ۽ بيشڪ اهو ئي ھر شيءِ تي قدرت رکندڙ آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَّاَنَّ السَّاعَةَ اٰتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيْهَا ۙ وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُوْرِ 7
۽ بيشڪ قيامت ايندڙ آهي ناهي ڪو شڪ ان ۾ ۽ بيشڪ الله اٿاريندو انهن کي جيڪي قبرن ۾ آهن .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ قيامت اچڻ واري آهي، جنهن ۾ ڪو شڪ نه آهي ۽ جيڪي قبرن ۾ آهي تن کي الله ٻيهر جياريندو.
— مولانا محمد مدني(تنھنڪري) قيامت جي اچڻ ۾ ڪوبه شڪ نه آھي. بيشڪ اللھ تعالى انهن سڀني کي جيڪي قبرن ۾ آهن، ھڪ ڏينھن وري ٻيھر جيئرو ڪري ضرور اٿاريندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّلَا هُدًى وَّلَا كِتٰبٍ مُّنِيْرٍ 8ۙ
۽ ماڻهن مان ڪو اهو به آهي جيڪو بحث ٿو ڪري الله (جي باري) ۾ بغير علم ۽ هدايت ۽ ڪتاب روشن جي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ماڻهن مان ڪو اهڙو آهي جو الله جي باري ۾ علم ۽ هدايت ۽ روشن ڪتاب کانسواءِ جهڳڙو ڪري ٿو،
— مولانا محمد مدنيماڻهن مان ڪجهه ماڻهو اھڙا به آھن جيڪي بغير علم، بغير ھدايت ۽ بغير روشن ڪتاب (۽ دليل) جي اللھ تعالى جي باري ۾ جهڳڙو ڪن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽوثَانِيَ عِطْفِهٖ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۭ لَهٗ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَّنُذِيْقُهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عَذَابَ الْحَرِيْقِ 9
موڙيندڙ ڪنڌ پنهنجي کي تانته گمراھ ڪري الله جي واٽ کان ان جي لاءِ دنيا ۾ خواري آهي ۽ چکائينداسون ان کي قيامت جي ڏينهن عذاب ساڙيندڙ باھ جو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(وڏائي کان) پاسو موڙيندي هن لاءِ ته الله جي رستي کان گمراهه ڪري، ان لاءِ دنيا ۾ خواري آهي ۽ ان کي قيامت جي ڏينهن سڙڻ جو عذاب چکائينداسون.
— مولانا محمد مدنيھي ماڻهو وڏائي کان ڪنڌ کي موڙو ڏيئي نخرو ڪندا آھن ته جيئن ماڻهن کي اللھ تعالى جي رستي کان ڀٽڪائين. دنيا ۾ انهن لاءِ خواري آھي ۽ اسان کين قيامت جي ڏينھن باهه جي عذاب جو مزو چکائينداسون.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِـمَا قَدَّمَتْ يَدٰكَ وَاَنَّ اللّٰهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّـلْعَبِيْدِ ۧ10
اهو ان سببان جو اڳي موڪليو هٿن تنهنجي ۽ بيشڪ الله ناهي ظلم ڪندڙ ٻانهن جي لاءِ .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(۽ انهن کي چونداسون ته) اها (سزا) انهن ڪمن جي ڪري آهي جن کي تنهنجا ٻئي هٿ اڳي موڪلي چڪا ۽ ان ڪري ته الله ٻانهن تي ظلم ڪندڙ نه آهي.
— مولانا محمد مدني(اي وڏائي خور!) ھي عذاب تنھنجي ئي عملن جي ڪري آھي جيڪي تون دنيا ۾ ڪندو ھئين. بيشڪ اللھ تعالى ٻانهن تي ذري جيترو به ظلم نه ڪندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَّعْبُدُ اللّٰهَ عَلٰي حَرْفٍ ۚ فَاِنْ اَصَابَهٗ خَيْرُ ۨاطْـمَاَنَّ بِهٖ ۚ وَاِنْ اَصَابَتْهُ فِتْنَةُ ۨانْقَلَبَ عَلٰي وَجْهِهٖ ڗ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةَ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ 11
۽ ماڻهن مان ڪو اهو آهي جيڪو عبادت ڪري ٿو الله جي پاسي تي پوءِ جيڪڏهن پهتي ان کي ڀلائي (دنياوي ته) مطمئن ٿيو ان سان ۽ جيڪڏهن پهتي ان کي ڪا تڪليف ته موٽيو پنهنجي منهن ڀر نقصان وارو ٿيو دنيا ۽ آخرت ۾ اهو ئي نقصان چٽو آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ ماڻهن مان ڪو اهڙو به آهي جو هڪ ڪناري تي (ناقص يقين سان) الله جي عبادت ڪري ٿو. پوءِ جيڪڏهن کيس ڪو نفعو پهچندو ته ان سان فرحت ٿينديس. ۽ جيڪڏهن ان تي ڪا آزمائش ايندي ته پنهنجو منهن ڦيريندو. دنيا ۽ آخرت وڃايائين، اهوئي ظاهر نقصان آهي.
— مولانا محمد مدني۽ ماڻهن مان ڪو اھڙو به آھي جيڪو غير يقيني طرح اللھ تعالى جي عبادت ڪندو آھي. جڏهن کيس ڀلائي پھچندي آھي ته مطمئن ٿي ويندو آھي ۽ جڏهن تڪليف پھچندي اٿس ته ھو عبادت کان پنھنجو منھن ڦيريندو آھي. ان جي دنيا ۽ آخرت ٻئي چَٽ ٿي ويا (حقيقت ۾) اھو ئي وڏو نقصان آھي.
— عبدالسلام ڀُٽويَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّهٗ وَمَا لَا يَنْفَعُهٗ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ ۚ12
عبادت ڪري ٿو الله کان سواءِ ان جي جيڪو نٿو نقصان ڏئي، ان کي ۽ ان جي جيڪو نٿو نفعو ڏئي ان کي اها ئي گمراهي پري پهچڻ واري آهي، .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريالله کانسواءِ اهڙيءَ شيءِ کي سڏي ٿو جا نه ان کي نقصان پهچائي ٿي ۽ نه ان کي فائدو پهچائي ٿي. اهائي حد درجي جي گمراهي آهي.
— مولانا محمد مدنيھي ماڻهو اللھ تعالي کي ڇڏي اھڙن کي پڪارين ٿا جيڪي کين نقصان ۽ فائدو نٿا پھچائي سگهن، اھائي ته حد درجي جي گمراھي آھي.
— عبدالسلام ڀُٽويَدْعُوْا لَمَنْ ضَرُّهٗ ٓ اَقْرَبُ مِنْ نَّفْعِهٖ ۭ لَبِئْسَ الْمَوْلٰى وَلَبِئْسَ الْعَشِيْرُ 13
عبادت ڪري ٿو ان جي جو البته نقصان ان جو وڌيڪ ويجهو آهي نفعي ان جي کان البته برو دوست آهي ۽ البته برو ساٿي آهي. .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريان شخص کي سڏي جنهن مان نقصان زياده ويجهو آهي ان جي فائدي کان. بيشڪ بڇڙو آهي (اهڙو) دوست ۽ بڇڙو آهي
— مولانا محمد مدنيھو اھڙن کي سڏيندا آھن جن مان فائدو ته پري رھيو، رڳو نقصان ئي نقصان ملندو آھي. اِھي ئي ته بدترين دوست ۽ بدترين ساٿي آھن.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيْدُ 14
بيشڪ الله داخل ڪندو انهن کي جن ايمان آندو ۽ ڪيائون نيڪ عمل بهشتن ۾ جو وهن ٿيون هيٺان انهن جي نهرون بلاشڪ الله ڪري ٿو اهو جيڪو ارادو فرمائي ٿو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري(اهڙو) همراهه. بيشڪ جن ايمان آندو ۽ چڱا ڪم ڪيا تن کي الله اهڙن باغن ۾ داخل ڪندو جن جي هيٺان واهه وهن ٿا. بيشڪ الله جيڪي گهري ٿو سو ڪري ٿو.
— مولانا محمد مدنيبيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا تن کي اللھ تعالى اھڙن باغن ۾ داخل ڪندو، جن جي ھيٺان (مختلف قسمن جون) نھرون وھنديون. بيشڪ اللھ تعالى جيڪو چاھيندو آھي اھوئي ڪندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽومَنْ كَانَ يَظُنُّ اَنْ لَّنْ يَّنْصُرَهُ اللّٰهُ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ اِلَى السَّمَاۗءِ ثُـمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهٗ مَا يَغِيْظُ 15
جيڪو شخص گمان ڪري ٿو ته هرگز نه مدد ڪندو ان جي الله دنيا ۽ آخرت ۾ پوءِ گهرجي ته چڙهي اهو رسيءَ سان آسمان ڏانهن ان کان پوءِ گهرجي ته ڪٽي پوءِ گهرجي ته ڏسي ته ڇا پري ڪري ٿي تدبير ان جي ان کي جنهن کان ڪاوڙجي ٿو .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريجيڪو هيءَ گمان ڪري ٿو ته الله ان (رسول) جي دنيا ۽ آخرت ۾ مدد نه ڪندو سو هڪ رسي آسمان ڏي کڻي وڃي پوءِ ان ۾ ڦاهو کائي مري (مطلب ته انهيءَ غصي وچان مري به وڃي ته ڪو ڀو نه آهي) پوءِ ڏسي ته جا ڳالهه ان کي ڪاوڙ ٿي ڏياري تنهن کي سندس تدبير پري ڪري ٿي ڇا؟
— مولانا محمد مدنيغير يقيني سوچ رکندڙ ماڻهو ھي گمان ڪري ٿو ته اللھ تعالى دنيا ۽ آخرت ۾ ھن (رسول سڳوري) جي مدد نه ڪندو ته پوءِ کيس کپي ته ھو ڪنھن به طريقي سان آسمان تي چڙھي وحيءَ جي سلسلي کي ختم ڪري. پوءِ ڏسي ته کيس ان طريقي سان ڪجهه (دلي) سڪون ملي ٿو يا نه؟
— عبدالسلام ڀُٽووَكَذٰلِكَ اَنْزَلْنٰهُ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ ۙ وَّاَنَّ اللّٰهَ يَهْدِيْ مَنْ يُّرِيْدُ 16
۽ اهڙي طرح نازل ڪيوسون ان کي آيتون روشن بنائي ۽ بيشڪ الله هدايت ڪري ٿو جنهن جو ارادو ٿو فرمائي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھري۽ اهڙيءَ طرح اسان قرآن کي نازل ڪيو جو پڌريون ڳالهيون آهي ۽ ڳالهه هيءَ آهي ته الله جنهن کي گهري ٿو تنهن کي هدايت ڪري ٿو.
— مولانا محمد مدني۽ اھڙيءَ طرح ئي اسان قرآن شريف ۾ صاف ۽ چٽيون نشانيون نازل ڪيون آھن ته جيئن ماڻهو ھدايت حاصل ڪن. بيشڪ اللھ تعالى ان ماڻهوءَ کي ھدايت ڏيندو آھي جنھن لاءِ ھو مناسب سمجهندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَالَّذِيْنَ هَادُوْا وَالصّٰبِــِٕــيْنَ وَالنَّصٰرٰي وَالْمَجُوْسَ وَالَّذِيْنَ اَشْرَكُـوْٓا ڰ اِنَّ اللّٰهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ 17
بيشڪ جن ايمان آندو ۽ جيڪي يهودي بڻيا ۽ تارن جا پوڄاري ۽ نصارٰي ۽ مجوسي ۽ جن شرڪ ڪيو بيشڪ الله فيصلو ڪندو انهن ۾ قيامت جي ڏينهن ۽ بيشڪ الله هر شيءِ کي مشاهدو فرمائيندڙ آهي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريبيشڪ جن ايمان آندو ۽ جيڪي يهودي ٿيا ۽ صابي ۽ عيسائي ۽ مجوسي ۽ جن (الله سان) شريڪ مقرر ڪيو، بيشڪ تن جي وچ ۾ قيامت جي ڏينهن الله فيصلو ڪندو. بيشڪ الله سڀڪنهن شيءِ کان باخبر آهي.
— مولانا محمد مدنيبيشڪ اللھ تعالى، مسلمانن، يھودين، صابين(ستارن جي پوڄا ڪندڙن)، نصارن (عيسائين)، مجوسين (باهه جي پوڄا ڪندڙن) ۽ مشرڪن جي وچ ۾ قيامت جي ڏينھن ئي فيصلو ڪندو. ڇوته هر شيءِ اللھ تعالى جي نظر ۾ آھي.
— عبدالسلام ڀُٽواَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَسْجُدُ لَهٗ مَنْ فِي السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِي الْاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُوْمُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَاۗبُّ وَكَثِيْرٌ مِّنَ النَّاسِ ۭ وَكَثِيْرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ ۭ وَمَنْ يُّهِنِ اللّٰهُ فَـمَا لَهٗ مِنْ مُّكْرِمٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاۗءُ ڍ 18
ڇا نه ڏٺو تو ته بيشڪ الله سجدو ٿا ڪن ان جي لاءِ اهي جيڪي آسمانن ۾ آهن ۽ جيڪي زمين تي آهن ۽ سج ۽ چنڊ ۽ تارا ۽ جبل ۽ وڻ ۽ جانور ۽ گهڻا ماڻهن مان ۽ گهڻا ثابت ٿيو انهن تي عذاب ۽ جنهن کي خوار ٿو ڪري الله پوءِ ناهي ان جي لاءِ ڪو عزت ڪندڙ بيشڪ الله ڪري ٿو جيڪو گهري ٿو . السجدة
— مولانا محمد ادريس ڏاھريڇا تو نه ڏٺو ته جيڪي آسمانن ۾ آهن ۽ جيڪي زمين ۾ آهن، سي ۽ سج ۽ چنڊ ۽ تارا ۽ جبل ۽ وڻ ۽ جانور ۽ گهڻائي ماڻهو الله کي سجدو ڪن ٿا، ۽ گهڻن تي عذاب لازم ٿي چڪو آهي.۽ جنهن کي الله خوار ڪندو تنهن کي ڪو عزت ڏيڻ وارو نه آهي. بيشڪ الله جيڪي گهري ٿو سو ڪري ٿو.
— مولانا محمد مدنيڇا توھان نٿا ڏسو ته آسمانن ۽ زمين جي ھر شيءِ، سج، چنڊ، تارا، جبل، وڻ، جانور ۽ گهڻائي انسان اللھ تعالى جي آڏو سجدو ڪن ٿا (۽ جهڪن ٿا) ۽ وري گهڻن ئي ماڻهن تي سجدو نه ڪرڻ جي ڪري عذاب لازم ٿي چڪو آھي. جنھن ماڻهو کي اللھ تعالى جي ذات ذليل ۽ خوار ڪري ان کي ڪير به عزت نٿو ڏيئي سگهي. بيشڪ اللھ تعالى اُھوئي ڪندو آھي جيڪو ھو چاھيندو آھي.
— عبدالسلام ڀُٽوھٰذٰنِ خَصْمٰنِ اخْتَصَمُوْا فِيْ رَبِّهِمْ ۡ فَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّنْ نَّارٍ ۭ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوْسِهِمُ الْحَمِيْمُ ۚ19
هي ٻه ڌريون آهن جهيڙو ڪيائون پنهنجي رب (جي باري) ۾ پوءِ جن ڪفر ڪيو تيار ڪيا ويا آهن انهن جي لاءِ ڪپڙا باھ مان پلٽايو ويندو مٿن انهن جي تي گرم پاڻي .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريهي اهي ٻه جماعتون پاڻ ۾ جهڳڙو ڪندڙ آهن جن پنهنجي پاليندڙ جي باري ۾ پاڻ ۾ جهڳڙو ڪيو پوءِ جن ڪفر ڪيو تن لاءِ باهه جا ڪپڙا تيار ڪيا ويا آهن. انهن جي مٿي تي گرم پاڻي وڌو ويندو.
— مولانا محمد مدنيدنيا ۾ صرف ٻه ڌريون آھن (مسلمان ۽ ڪافر) جن جي وچ ۾ پنھنجي پالڻھار جي باري ۾ جهڳڙو ھلندڙ آھي. ڪافرن جي لاءِ باهه جا لباس تيار ڪيا ويا آهن. انهن جي مٿان ٽچڪيل پاڻي وڌو ويندو.
— عبدالسلام ڀُٽويُصْهَرُ بِهٖ مَا فِيْ بُطُوْنِهِمْ وَالْجُلُوْدُ ۭ20
ڳاري ڪڍيو ويندو ان سان اهو جيڪو انهن جي پيٽن ۾ هوندو ۽ کلون (به ڳري وينديون) .
— مولانا محمد ادريس ڏاھريان (گرم پاڻيءَ) سان جيڪي سندن پيٽن ۾ هوندو سو ۽ کلون ڳاربن.
— مولانا محمد مدنيجنھن سان نه صرف سندن جسم جون کلون بلڪ پيٽ جا اندريان حصا به ڳري ويندا.
— عبدالسلام ڀُٽو